Het oude lasieel.
DAGBLAD VOO Si &GHSEBAM EM OMSTREKEN*
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 31 Mei 1923.
No 13653.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiëni 15 regels 1.75 j slke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk advertseren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Voor zoover thans is na te gaan, zijn bij den
opstand 'in het Roergebied, minstens veertig
personen gedood en driehonderd meer oi' minder
zwaar gewond. Laatstgenoemden moesten in de
verschillende ziekenhuizen worden opgenomen,
gisteravond waren met uitzonderingen, alle mij
nen weer in werking. In ca. 10% van alle mijnen
wordt nog niet gewerkt, doch men verwacht,
dat heden ook daar de arbeid zal worden hervat.
Uit Gelsenkirchen wordt gemeld, dat in de
stad volkomen rust heerscht. Daar wordt het
werk op groote schaal hervat. Ook te Dort
mund is men weer aan den arbeid gegaan, even
als ih het district Essen.
Het is gelukt, de communistische terreur te
Bochum geheel te breken. Ook de berichten uit
Rotthausen en Steele luiden gunstig.
DE NIEUWE DUITSCHE NOTA.
De ,,Zeit", het orgaan van den leider der
Duitsche Volkspartij, dr. Stresemann, deelt
eenige interessante bijzonderheden over den
inhoud van de nieuwe nota mee. Daaruit blijkt
dat in het nieuwe aanbod der Duitsche re-
geèring geen hooger bedrag dan in de vorige
nota, namelijk 30 milliard goudmark, zal
Worden genoemd. Het kabinet-Cuno is van
meening, dat het de Duitsche betalingscapa-
citeit thans niet hooger kan schatten dan
eenige weken geleden. Deze meening wordt
niet alleen gedeeld door de burgerlijke ar
beidsgemeenschap in haar geheel, doch ook
door de sociaal-democratische Rijksdagfractie
ook over het bedrag, hetwelk jaarlijks voor
de rentebetaling en amortisatie van deze 30
milliard door het Rijk en de Duitsche han
del en nijverheid moet worden opgebracht, be
staat er overeenstemming bij de genoemde
meerderheidspartijen.
Enkele moeilijkheden met betrekking tot de
door handel en nijverheid te verstrekken waar-
horgen zijn echter nog niet opgelost. De draag
kracht van de voorstellen van het Reichsver-
hund, dei- Deutschen Industrie wordt in eco
nomische kringen nog, niet ten volle begrepen
Men weet ook nog niet, Welke rol de handel en
de banken bij 't verstrekken der waarborgen van
handel en nijverheid zullen spelen. Vast staat
intusschcn, dat deze waarborgen in wettelijken
vorm zullen worden gegoten. De landbouw zal in
ieder geval hypotheken in goudmarken op het
grondbezit Jiebben op te nemen.
In de nieuwe nota wordt op de gedachte, een
internationaal scheidsgerecht over het defini
tieve bedrag der schadeloosstelling te doen
heslissen, nog op stelliger wijze dan bij het
Vorige Duitsche aanbod, den nadruk gelegd.
Daar de regeering er groote waarde aan
hecht, dat een zoo groot mogelijke meerder
heid van den Duitschen Rijksdag haar goed
keuring aan het nieuwe aanbod zal hechten,
Worden de onderhandelingen nog voortzet.
Om deze reden is het te verwachten, dat de
nota eerst in het begin der volgende week zal
Worden overhandigd.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
kit Lausanne meldt Belga De. deskundigen
zf)n tot overeenstemming gekomen over het
verdrag tot wijziging van de grenslijnen. Twee
van de drie dorpen, waardoor Ivaragatsj en de
Voorsteden gevormd worden, worden Turksch.
hl et derde zal ook aan de Turken komen, als
vastgesteld wordt, dat de meerderheid van do
118
jt Ik ben toegerust om Wilbrant terug te lok
ken De Stadhouder heeft mij een vrijgeleibrief
Voor drie weken voor Wilbrant bezorgd, zoo hij
Wil komen en volledige bekentenis afleggen. Door
mijn zaakgelastigde te Londen weet ik, dat Wil-
hyant daar op tamelijk grootcn voet leeft. Ik heb
"ij aanplakbiljetten in het Duitsch met reuzen
letters den dood der Vrijvrouwe te Londen be
kend laten maken en tevens de som vermeld,
Welke ik uitloof voor een ieder, die overtuigend
howijs voor het in leven blijven van den jongen
Majoraatsheer kan aanbrengen,
i.Wilbrant zal zich laten vinden
Be Heer Merlé wilde zijn weg over Amsterdam
nemen. Hij zou Bermen aandoen, incognito. „Ik
heb ia ]aatsten tijd, meer dan mij lief is, de
nandacht van het publiek op mij gevestigd,"
schreef hij. Als Vader hem op zijn doortocht daar
Wilde bezoeken, om nog een en ander met hem te
espieken, zou hem dat genoegen doen.
Wolfram zou gedurende zijne afwezigheid te
unster blijven op de kamers, die zij nu te zamen
hadden bewoond
Hedenmiddag is Vader van Bermen terugge-
°n\en. De Heer Merlé is vol moed. Hij denkt,
ut er ongeveer éene maand met zijne reis en zijne
het. verdrag van
Moedania
bevolking vóór
Turksch was.
De kwestie van de havens zal spoedig
geregeld worden. De geallieerden hebben de
Turksche eischen aanvaard. De grens volgt het
midden van de Maritza.
Ook zijn de deskundigen tot overeenstem
ming gekomen inzake het Bulgaarsche recht
van doorgang in de aan Turkije afgestane strook.
INTERNATIONALE CONFERENTIE.
Zooals bekend, werd eenigen tijd geleden op
het te Rome gehouden congres van de Internatio
nale Kamer van Koophandel de wenschelijkheid
uitgesproken om de kwestie der schadeloosstel
ling en inter-geallieerde schulden onafhankelijk
te doen beoordeelen door een conferentie van
zakenlieden en financiers. Op de jaarvergadering
van de Britsche Kamers van Koophandel te
Londen is met dit denkbeeld instemming be
tuigd en men verwacht, dat het plan eerlang tot
uitvoering zal komen.
Naar de „Times" meldt, heeft het bestuur van
de Internationale Kamer van Koophandel de
nationale comité's van de betrokken landen ge
polst. In verband daarmede zal waarschijnlijk
weldra te Londen een samenkomst plaats vinden
van gedelegeerden van Amerika, Groot-Brittan -
nië, Frankrijk, België en Italië, waarvoor deze
landen elk drie vertegenwoordigers zullen aan
wijzen.
ENGELAND EN RUSLAND.
Het Engelsche antwoord op de laatste medede-
deeling van de sovjet-regeering inzake de En-
gelgch-Russische handelsovereenkomst is thans
aan Krassin, den vertegenwoordiger van sov
jet-Rusland te Londen, ter hand gesteld.
In het parlement werden gister eenige vragen
gesteld met betrekking tot de uitwerking van de
ze overeenkomst op den Engelschen handel.
Men had beweerd, dat deze overeenkomsr veel
grootere diensten aan Rusland bewees dan aan
Engeland en de cijfers van de handelsbeweging
toonen dit aan.
In zijn jongste memorandum aan Moskou
wees lord Gurzon erop, dat Engeland het eerste
land is geweest, dat een handelsovereenkomst
tneu ae ii.oisciicw'Ho ii&efu guoHiten exi nun daar-
door gelegenheid heeft gegeven,' hun economische
toestanden te reorganiseeren.
Dat Engeland zoo noodig buiten dit han
delsverdrag kon, is te verstaan gegeven in
het antwoord, dat Mc. Neill, de onderstaats
secretaris van buitenlandsche zaken, gister
op de verschillende vragen heeft gegeven.
Aan den anderen kant blijkt uit een memo
randum van den bond van Engelsche kamers
van koophandel, dat onlangs de meeningen
zijn ingewonnen van de kamers van koophan
del in het geheele land en dat door de kamers
van koophandel in een aantal steden als haar
opvatting te kennen is gegeven, dat de han
delsovereenkomst voor den Engelschen han
del waardeloos is. Dezelfde opvatting is ver
kondigd door de RussischEngelsche kamer
van koophandel.
In antwoord op een andere vraag voegde
Mc. Neil er echter aan toe,dat men hieruit
geenszins moest opmaken, dat de regeering
aan deze overeenkomst een einde wenschtc te
maken.
DE STAKINGEN IN BELG IE.
In den toestand van de staking bij de spoorwe
gen is geen noemenswaardige verandering geko
men.
In het geheele land zijn thans ongeveer 10.000
bemoeiingen te Londen zal gemoeid zijn.
De Heer Merlc heeft bij het vallen van den
avond Bermen verlaten. 'Vader heeft hem een
heel eind weegs begeleid. De straten zijn op dat
uur eenzaam buiten de stad was het donker,
maar de maan zou later opkomen van verdwa
len kon geen sprake zijn op den grooten weg
bovendien had de Heer Merlé zich nog van eene
dievenlantaarn voorzien.
„Zoodra ik iets naders omtrent Wilbrant weet,
meldt ik hef u," waren zijne laatste woorden.
„Schrijf mij poste restante te Londen. Hebt gij
nieuws, dat spoed oischt, zoo adresbeer uw brief
naar het hoofdbureau der politie aldaar. Ik zal
mij onmiddellijk in verbinding met die heeren
stellen. Lukt het mij niet Wilbrant te lokken, zoo
zal ik hem met geweld op een der Duitsche of
Hollandsche vaartuigen zien te krijgen. Dan voer
ik hem met geweld mede."
Nog een krachtigen handdruk en de Heer Mer
lé was met vluggen, veerkrachtigen stap verder
gegaan.
29 December.
Meer dan eene maand is om. De Heer Merlé is
rog niet terug.
Vader heeft trouw aan het opgegeven adres
geschreven en vermeld wat er te vermelden viel.
Dit Was weinig Wolfram was nog altijd te
Munster, Bodo had niets meer van zich laten
hooren. Door Wolfram wisten wij, dat hij Wolf
man in staking. Het reizigersverkeer is ook niet
meer normaal.
De staking bij de P.T.T. heelt op de eene plaats
een kleine verergering, en elders een kleine ver
betering ondergaan, doch over het algemeen is
de toestand stationnair.
ITALIË.
In een gister gehouden zitting van de Italiaan-
sche Kamer deed de fascistische afgevaardigde
Misoeri een beroep op Mussolini om mede te-
Werken aan den terugkeer van eonstitut.ioneele
regeerings-methoden.De afgevaardigde, wiens re
de diepen indruk maakte beloogde.dat het tegen
woordige regime niet eindeloos kan voortduren.
Hij verklaarde, dat het land genoeg heeft van
avonturen en naar een normale regeeringswijze
terugverlangt.
zij n ambtge-
S m e e n g e wordt
ALLERLEI.
Uit Christiania. Gisterochtend is de minis
ter van Financiën Berge tot minister-president
gekozen.
In de plaats van den overleden premier Hal-
vorsen is tot minister van Justitie benoemd de
plaatsvervangende seclder bij het Hooggerechts
hof Christian Rolfseh.
De Temps" meldt uit Angora, dat de
Turksche regeering wegens het optreden dei-
sovjets tegen Turksche schepen besloten heeft
tot represailles over te gaan en aan alle Russische
schepen den toegang tot de Turksche havens te
verbieden.
Uit Parijs. In tegenwoordigheid van Poin-
caré, maarschalk Foch, de vertegenwoordigers
van Engeland, België Italië en Amerika, heeft
de Amerikaansche gezant Herrjck het monu
ment van de in den grooten oorlog gesneuvelde
Amerikanen onthuld.
Uit Madrid. Volgens officieele berichten
hebben de opstandelingen in het gevecht bij
Tizziassa 300 man verloren.
Uit Parijs. De president der republiek is te
Straatsburg hartelijk verwelkomd.
Het kabinet Seipel heeft dezer dagen op
nieuw het vraagstuk van de lijkverbranding in
Oostenrijk onder de oogen gezien en den burge
meester vanWeenen als „handeshauptmann" van
ócirircmdsstaat We enen last gegeven onmiddel
lijk het bedrijf in het crematorium te laten sta
ken
De commissie voor buitenlandsche aange
legenheden uit den Tsjecho-Slowakschen Senaat
heeft zonder discussie de handelsverdragen met
Griekenland cn Nederland goedgekeurd, evenals
het ontwerp-tractaat voor de scheepvaart op de
Elbe en het verdrag van Barcelona.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering, van Woensdag 30 Mei.
De minister van buitenlandsche zaken wenscht
namens de regeering den voorzitter geluk met zijn
herstel, en beantwoordt vervolgens het eindver
slag nopens het wetsontwerp betreffende den
wederopbouw van Oostenrijk, welk wetsont
werp daarna zonder hoofdelijke stemming wordt
aangenomen.
Aan de orde is de regeling van de inkomsten
en uitgaven van de Posterijen, de Telegrafie cn
telefonie voor 1923.
De heer S m e e n g e bespreekt de uitbreiding
van het postkantoor te Amsterdam en vraagt,
waarom het Palais Royal, dat nu reeds in gebruik
wordt genomen, zal worden afgebroken. Waarom
zou men het niet laten staan? Dat b'eteekent een
bezuiniging van 4 a 5 ton.
ram's laatsten brief ongeopend had teruggezon
den.
Oorlog alzoo tusschen die beiden Wat zal het
einde zijn, als Bodo van het bezit van Sturmfels
vervallen wordt verklaard „Een proces,"
zegt Vader, „dat jaren kan duren." En dat
proces zal beider levenslust en levensbloei ver
teren Wat hadden ze gelukkig kunnen zijn
Kunnen zijn Is er geluk mogelijk in eene
Wereld, waarin een vriend moedwillig den vriend
benadeelt, waarin hartstocht oog en hart toe
knijpt
In al dien tijd taal noch teeken van den heer
Jlerlé Ook Wolfram heeft niets van hem ge
hoord. Vader werd dat langer lijdzaam afwachten
au te machtig en hij schreef aan hef hoofdbureau
der politie tc Londen, met verzoek zijn ingesloten
brief aan den Heer Merlé te overhandigen.
Voor Wolfram is dat lange uitblijven pijnlijk.
Bij werd tweemaal bij den Stadhouder ontboden;
op al diens vragen over Merlé moest hij het ant
woord schuldig blijven. De Heer Merlé zou ge
schreven hebben, en hij had niets van den Heer
Merlé gehoord.
Nog eene andere zorg drukt Wolfram. Het
geld, door den Heer Merlé achtergelaten, raakt
op. Hij heeft een veel bescheidener woning be
trokken in de voorstad.
Dr. Friedrich is sedert een paar weken op het
slot, een ernstig, afgemeten man. Sinds jaren is
hij de vertrouwde cn raadsman van den Graaf
van Strahleck, bij wien de jonge Vrijheer veel
De Minister van Waterstaat, de heer Van
S w a a y gevoelt veel voor bezuiniging en
daarom zal spr. de opmerking betreffende het
postkantoor te Amsterdam aan
noot van financiën overbrengen.
Na repliek van mr.
de begrooting z.h.st. goedgekeurd.
Goedgekeurd worden de begrooting van
het Zuiderzeefonds- 1923, de overeenkomst
met den Kon. West-Ind, Maildienst, de onteige
ning voor de tram HornDeurne, idem voor
uitbreiding station Velp, en aanvulling en wijzi
ging Telegraaf- cn Telefoonwet 1904, nadat de
minister het verslag heeft beantwoord.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 20 Mei.
Aan de orde is de voortzetting van de beraad
slaging over het ontwerp tot wijziging van de
Pensioenwet 1922.
De heer Beumer (A. R.) heeft voldoende
vertrouwen in den pensioenraad, dat deze ook
zonder sanctie binnen zes maanden een beslissing
zal nemen.
Minister De Geer wijst op het artikel in
dien zin, dat de sanctiebepaling er uit vervalt.
Hij neemt nog enkele amendementen-Beumer
over, o.a. dat om te bepalen, dal in geval van
procedure de pensioenraad steeds als partij op
treedt, en een amendement-Tilanus op art. 1 q.
om voor rectoren en leeraren, die vóór 1901 hun
krachten gegeven hebben aan de oprichting van
nieuwe gymnasia, de mogelijkheid te openen, de
jaren aan deze scholen doorgebracht, te doen
meetellen bij de berekening van hun pensioen.
Bij de conclusie omtrent het verzoek van de
wed. De ManFaassen te Rotterdam, om toe
kenning van pensioen, komt de heer Beumer
op tegen inwilliging van het verzoek. Ons recht
beschouwt,zoo zegt hij,deze vrouw als onwaardig.
(De conclusie luidt gunstig voor adressante).
De m i n i s t e r is voor een billijke toekenning
van pensioen aan adressante, die buiten haar
weten in gebreke bleef.
De eindstemming over het ontwerp zal worden
gehouden op een nader te bepalen dag.
Aan de orde is een suppletoire begrooting
binnenlandsche zaken en landbouw 1923.-
De heer Bra at (PI. Partij) zal over elk
Wetsontwerp stemming vragen, totdat de minis
ter den einddatum van den zomertijd hééft ge
noemd en deze in het belang van den landbouw
is. Hij is het nadeel voor den landbouw moe.
Binnenlandse h Bestuur.
De heer Van W ij n b e r g e n (R. K.) be
spreekt de z.g. vliegende winkels. Hij wil die niet
Weren, doch wel voorkomen, dat zij in gunstiger
conditie komen dan de gewone winkels.
De Minister zegt, dat dit punt in over
weging is.
Landbouw.
De heer W e i t k a m p (G. II.) vraagt drin
gend opheffing der crisiswetten en verdedigt de
instelling van landbouwraden of Kamers van
Landbouw.
De heer M i c h i e 1 s e (R. K.) bespreekt de
emigratie naar Canada. In plaats van die emi
gratie zag hij liever subsidieverleenirig voor de
oprichting van boerderijen op woeste gronden.
De vergadering wordt verdaagd tot heden één
uur.
aan huis komt. Voorzeker zal hij den vriend van
zijne moeder om raad en voorlichting hebben
gevraagd.
Kort na zijne komst hier had Vader een lang
gesprek met Dr. Friedrich. Het is zooals wij
vreesden Bodo beschouwt Wolfram als Merlé's
dupe. Hij acht Merlé een gevaarlijk tegenstander,
nu het hem zelfs gelukt is een Wolfram te ver
schalken, en hij heeft de aandacht van vele in
vloedrijke personen op „den intrigant en den
avonturier," zooals hij Merlé noemt, gevestigd.
„Die Merlé zal overtuigende bewijzen moeten
aanvoeren," eind'gde Dr. Friedrich, „om niet als
bedrieger en oplichter het land uitgezet te Wor
den."
2 Februari 1782.
Geen brief werd afgehaald, geen pas ter af-
teekening aangeboden, de Heer Merlé is niet te
Londen 1
Verstomd van schrik staarden wij elkaar aan.
Wij durfden niet uitspreken wat wij vreesden.
„Vermoord," zeide ik eindelijk en sloeg de
handen voor het gelaat.
„Sinds maanden heeft Merlé geen overlast
gehad van zijne vroegere lotgenooten sedert
maanden zijn er geen in den omtrek van Bermen
gezien," merkte Vader aan.
(Wordl vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
In zake de zomertijd zegt minister Ruts
de Beerenbrouck, dat hij den einddatum
nog niet kan noemen. Het onderzoek, dat hij
instelt, is nog hangende en liet overleg met, het
buitenland is nog niet afgeloopen. Voor 1924 kan
spr. natuurlijk nog heelemaal niets zeggen. Van
spr. is geen wijziging van de wet op den Zomertijd
te wachten.
