Stads- en Gewestelijk Nieuws,
1921
1922
1923
3.04
3.36
3.20
-3.37
-2.69
-2.57
-2.45
- 2.46
-2.25
-2.01
- 2.02
-2.21
-2.74
-2.20
- 2-. 12
-2.15
- 1.96
-2.06
-2.17
-2.25
- 1.97
-1.94
- 1.90
- 1.92
-1.83
- 1.73
- 1.70
- 1.83
- 1.73
-1.69
Gemengd Nieuws.
C. PothuisSmit, 3. F. M. Wibaut, 4. F. L. Os-
sendorp, 5. J. Kolk, 6. L. J. de Jong, 7. J. F.
Ankersmit, 8. M. A. Reinalda.
Groningen, Drente, Overijsel en Gelderland
1Mr. M. Mendels, 2. R. Stenlmis, 3. E. Rugge,
4. L. M. Hermans, 5. 'H. J. v,d. Vegt, 6. A. Lan-
gejan, 7. R. Velsink, 8. N. A. de Vries.
Zuid-Holland: 1. Id. van Kol, 2. C. Cramer,
3.A.B. de Zeeusv, 3. F. L. Ossendorp 5. P.
Danz, 6. A. H. Heijkoop 7. B. J. van Stapole,
8. W. Drees.
Noord-Brabant, Limburg, Zeeland en Utrecht
1. W. C. de Jonge, 2. P. Móltmaker, 3. G. F.
Lindeyer, 4. P. G. Gruys, 5. J. HéParis, 6. L.
Onderdijk.
Goederen uit bet bezette gebied.
Het departement van buitenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat zij,
die voor den uitvoer van goederen uit bezet
Duitschland, waarover vóór 1 Februari j.l. werd
gecontracteerd, destijds een verklaring van Hr.
'Ms. gezant te Parijs ontvingen, indien deze ver
klaring niet vóór den lsten Mei mocht zijn af
gegeven of het desbetreffende verzoek om uit
voervergunning niet voor dien datum te Essen
of Koblenz mocht zijn ingediend, een aanvul
lende verklaring van den gezant kunnen verkrij
gen, indien althans een deugdelijke reden voor de
vertraging der opstelling van het certificaat of
indiening van het verzoek om uitvoervergunning
aangevoerd kan worden.
Belanghebbenden kunnen zich hiervoor uit
sluitend wenden tot de Kamer van'Koophandel
en fabrieken in hun ressort.
De valuta en de Nederlandscbe industrie.
De directie van de Deventer Ijzergieterij en
Machinefabriek v.h. J. L. Nering Bögel Co.
te Deventer heeft Zaterdagmorgen aan haar per
soneel kennis gegeven, dat ze door de voortdu
rende malaise in haar bedrijf genoodzaakt was,
voorloopig desZaterdagochtends niet te laten wer
ken. „Wij hebben", aldus schreef de directie,
„sinds weken gehoopt, dat de gemeente Devent er
die een brug van ongeveer 70.000 had te ver
geven, deze brug zou bestellen bij een der FIol-
landsche fabrieken, die zich tegenover ons ver
plicht hadden, in dat geval voor eenzelfde bedrag
aan gietwerk bij ons te plaatsen. Evenwel- heb
ben noch de wethouders van publieke werken en
van sociale aangelegenheden, de heeren mr. De
Boer en Kelderman, noch de directeur van ge
meentelijke werken, de heer Van Gedt, daartoe
kunnen besluiten, daar de Nederlandscbe fa
brieken ongeveer 6000 hooger hadden aange
boden, dan de firma Wm. FI. Muller Co.
Thans, nu deze brug aldaar besteld is, en hier
door ongeveer 35.000 aan loon voor onze ar
beiders (dat wil dus zeggen, dat ongeveer 30 vol
slagen werklieden een heel jaar te werk konden
worden gesteld) voor ons verloren is gegaan, zien
wij ons helaas genoodzaakt, de werkweek te
moeten inkorten en ons personeel thans en waar
schijnlijk ook in de naaste toekomt te moeten
inkrimpen."
In verband niet deze aangelegenheid heeft het
gemeenteraadslid de heer A. Eekhuis aan den bur
gemeester verzocht, hem in de gelegenheid te
stellen, over deze zaak eenige vragen te doen, n.I.
of B. en W. werkelijk werkgelegenheid hebben
tegengehouden of het B. en W. bekend is, op
welke wijze de firma Nering Bögel zich in de
aanbesteding van de brug heeft gemengd, en
wat B. en W. bekend is van het feit, dat de firma
Nering Bögel de hulp van de regeering in deze
zou hebben ingeroepen.
Wij vernemen- nader, dat reeds aan 10 of 12
arbeiders van de fabriek ontslag is aangezegd.
De Algem. Nederl. Metaalbewerkersbond zal
aangaande de beschuldiging uitgebracht aan het
adres van het gemeentebestuur door de firma
Nering Bögel een (jnderzoek instellen.
Do halve cent.
Een wetsontwerp is ingediend tot wijziging
van de Wet op het Statistiekrecht.De strekking
van dit ontwerp is, blijkens de memorie van toe
lichting, om zonder schade voor 's Rijks schat
kist, den halven cent uit de administratie der
directe belastingen, invoerrechten en accijnzen
te doen verdwijnen. Artikel 4 der wet op het
statistiekrecht vormt hiertegen het eenige wet
telijke beletsel.
Om de heffing en boeking van halve centen te
doen verdwijnen, en tevens een eenvoudige, voor
alle waardebedragen eenvormige berekening
van het statistiekrecht te verkrijgen, die boven
dien nog een vermeerdering van opbrengst van
20.000 kan geven, zal het recht volgens dit
ontwerp voortaan voor waardebedragen van
meer dan 25 of 50 vijf cent bedragen en daar
boven voor elke 50 waarde op gedeelten daar
van telkens met vijf cent opklimmen.
Het statistiekrecht blijft bij voortduring be
paald op één per mille van de, alleen meer naar
boven afgeronde, waarde der goederen.
De huurwetten.
Heden is afgekondigd de wet vanden 2den Juni
1923, tot wijziging der Huurcommissiewet en der
IfuuropzeggingsWet.
Het Stedelijk Kegeleoneours.
Op echt collegiale wijze, zooals dat onder
hoeren- en dames-kegelaars de gewoonte is, had
gisteravond in de bestuurskamer van Musis"
de ofiicieole opening plaats van het stedelijk
kegelconcours om den Suisse-beker.
De opkomst van de leden der Schiedamsche
clubs was volkomen, wel een bewijs, datookhier
in onze stad enthousiaste beoefenaars der kegel-
sport zijn, terwijl eveneons van de zijde van den
R.K.B. waarbij de Schiedamsche clubs zijnaange-
sloten, groote belangstelling werd getoond, daar
zijn geheele bestuur aanwezig was.
Om even acht uur nam de voorzitter van de
regelingscommissie, de heer G. 8. Montfoort, het
woord. Spr. heette allen welkom, in 't bijzonder
den heer en mevr. Stock, den heer v.rl. Burgh en
het hoofdbestuur van den R.K.B. eridankte hen
voor hun medeleven, door de groote opkomst be
toond. In de oorlogsjaren, vervolgde spr., wer
den wij kegelaars uit „Odeon" verdreven, daar
het gebouw ingericht moest worden voor wonin
gen en zelfs voor bedrijl'swerkplaatsen. De club
„de N.O.T." verdween hiermee ook, maar hij
hoopte, dat ze, nu er weer nieuwe banen zijn
spoedig zou herleven. Ook voor Tous les Neuf
kwamen zware dagen, maar ondanks alles, heeft
deze ferme ploeg zich weten te handhaven, waar
voor ze een c^ere-saluut verdient.
Een grooten dienst bewees de heer v.d. Burgh
de kegelbroeders, toen hij, nu eenigen tijd gele
den, de nieuwe banen in Musis" stichtte, waar
voor hij hun warmen dank verdient, (applaus).
Steeds is er een band tusschen de Schiedamsche
clubs gebleven, ook al ontbraken hier be
nen, altijd en overal lette men op elkaar en men
vernam met instemming, dat de een of andere
zich kranig had gehouden. (Spr. herinnerde aan
de prachtige praestaties van „de Krans", die
in' de Rotterdamsche competitie langen tijd als
No. 1. heeft gestaan, ten laatste met slechts en
kele punten zich den titel van kampioen van
Rotterdam zag ontglippen.) Maar die band zal nu
nog veel vaster worden aangehaald door de
beschikbaarstelling van den zilveren Suisse-beker
waarvoor spr. den heer en mevr. Stock namens
allen welgemeenden dank bracht met de toezeg
ging, dat het prachtstuk in eerlijken, vreedzamen
kamp zou worden bevochten (applaus).
Van vele zij den, besloot spr., is groote waardee
ring voor het te houden concours ondervonden,
waarvoor hij in 't bijzonder 't. gemeentebestuur
dank zegt verder ook de overige gevers van
prijzen, zijn mede-functionarissen in de regelings
commissie de heeren Willem se, de Buitelaar en
van Gils den heer Scholte, die belangeloos de
baan met groen versierde en de pers. Spr. wensch-
te ten slotte allen gezellige avonden en veel hout
en deelde nog mede, dat om propagandistische
redenen een invitatiewedstrijd vrijebaan was
gearrangeerd, waarin ieder liefhebber zijn krach
ten kan meten.
Hiermede verklaarde hij het concours voor
geopend.
Van het gemeentebestuur was een schriftelijk
bericht van verhindering binnengekomen.
Onder het gebruiken van den eerewijn sprak
de heer v.d Burgh nog een kort woord vah hulde
aan het adres van den heer en Mevr. Stock, de
regelingscommissie en allen, die aan deorganisatie
van het concours hadden meegewerkt. Vervolgens
werden de heeren Stooker en Overeinder uitge-
noodigd, om de hanen te inspecteeren, welke cor
rect in orde Werden bevonden.Hierop begaven al
len zich naar de kegelzaal en nadat de dames»
M. v. Dorp en Montfoort de banen hadden ont
zegeld, rolden de eerste treffers, geworpen dooi
de heeren Stock en Jonker Roelants.
Onmiddellijk daarop begon op baan A. de
korps wedstrijd om den wisselbeker en was baan
B. beschikbaar voor de vrije baan.
Den ganschon avond werd verder gezellig en
druk gekegeld.
De uitslag in den Korpswedstrij d is
als volgt
„de Krans" 275 pt. „Overal Thuis" 267 pt;
„Anti Poedel" 254 pt.
Treffersprijs, „de Krans" Negenprijs, „de
Krans" Zevenprijs „Novcni".
Hoogste Korpswerpers J. Blaauboer 66 pt.,
V. Oosterhof 63 pt., Troostprijs J. Blaisse 48 pt.
De stand in den invitatie-en vrije-baan wed
strijd is de volgende
Invitatie wedstr ij d: "Timmers 61v.
Buysen 60, Willemse 576, Blaauboer 575
Versluis 54.
V r ij e baan w e d s t r ij d (Dames)':
Mevr. A. G. Oosterhof 32Mej. M. v. Dorp 26.
V r ij e baan w e d s t r ij d (H e er e n j.
Timmers 37 Willemse 36 Versluis 34 Ferier
33—32, Blaauboer 33—29.
eisehte is voor het Lot stand komen van een ar
beidsovereenkomst immers men kan ook schrif
telijk een overeenkomst aangaan, (artikel 1637d)
Het gebruik wil, dat het bedrag van den gods
penning een zeker percentage van het loon be
draagt. Bij de hooge loonen van dezen tijd leidt
dit tot ernstige bezwaren. De dienstbode, die
zich verhuurt meent soms gedurende korten tijd
in dienst te mogen komen om dan na enkele da
gen Weer te verdwijnen, volhoudende daartoe
recht te hebben omdat zij dan de godspenning
immers heeft verdiend.
De huisvrouw kan dan opnieuw gaan zoeken
en een godspenning geven.
Het komt ook voor, dat de dienstbode meent
door het teruggeven van den godspenning vrij
te zijn, de Wet bepaalt het wel anders, doch dit
baat weinig, daar men haar slechts door een
civiele actie zou kunnen dwingen haar verplich
ting na te komen. Dit is echter ondoenlijk, daar
er eerst na vele maanden een uitspraak zou zijn,
terwijl men onmiddellijk hulp noodig heeft en
toch geen hulp in de huishouding zal begeeren,
die tegen haar. wil en gedwongen zou komen.
Verschijnt de dienstbode in het geheel niet,
dan is men zijn geld kwijt en kan men er gei ust van
afzien wettelijke stappen te doen het terug te
krijgen. Het komt ook voor dat de werkgeefster
zich bedenkt en door het laten houden van den
godspenning van de zaak meent af te zijn, dan is
de dienstbode gedupeerd. Er zijn in de praktijk
zoovele bezwaren, dat het goed zou zijn als
wij erin konden slagen met dit gebruik volledig
te breken, omdat het zijn eigenlijke reden van
bestaan verloren heeft.
Het werkt allerlei verkeerde voorstellingen en
misbruiken in de hand het hooge bedrag van
dit handgeld schijnt dit sterk te bevorderen.
De Vereeniging van Huisvrouwen kan hier
in leiding geven en als al haar leden het eendiach-
tig willen, kan thans spoedig een einde gemaakt
aan wat inderdaad niet meer is van onzen tijd.
De godspenuing.
Mevr. C. Eerdmans-De Holl, Pres. der Ned
Ver. van Huisvrouwen, schrijft ons
De godspenning was in vroeger dagen het
bewijs van het aangaan eener dienstbetrekking.
Zooals de koop op de veemarkt door handslgg
tot stand komt, zoo werd een dienstovereen-
komst bindend door het geven en aannemen van
een handgeld. Werkgever en werknemer namen
door het betalen en in ontvangst nemen van den
godspenning een verplichting op zich, die door
het gewoonterecht bindend Werd verklaard, om
in dienst te nemen en in dienst te komen.
Allengs is deze beteckenis van het handgeld
vervaagd. Het Burgerlijk Wetboek hield er
geen rekening mede en zweeg er geheel over in
de redactie van Titel 7, 5e afd., handelende over
huur van dienstboden en werklieden.
Bij herziening van deze afdeeling werd het
volgende bepaald art. 1637 c „Indien bij het
sluiten der overeenkomst een hand- of godspen
ning is gegeven en aangenomen, ontleent geen
der partijen daaraan de bevoegdheid van de
overeenkomst af te zien, door het laten behouden
of het teruggeven van-dezen hand- of godspen
ning.
De hand- of godspenning kan in mindering
worden gebracht op het loon indien de dienst
betrekking niet langer dan 3 maanden heeft
bestaan, terwijl zij voor langeren of onbepaalden
tijd is aangegaan."
Deze bepaling schijnt dus den godspenning
ten volle te sanctioned en. Eens gegeven en ge
nomen blijft gegeven en genomen met de ver
plichting in dienst te nemen en te komen. Doch
de Wet zegt niet, dat de godsdpenning een ver-
Secretaric-ambtcnaren.
De „Gemeentestem" van 9 Juni 1923 be
vatte het volgende, waarvan men ons opname
verzoekt.
„Wij namen kennis van onderstaand, door
den secretaris van Leeuwarden samengesteld,
overzicht van de gemiddelde kosten per hoofd
der bevolking van eenige gemeenten aan sala
rissen van ambtenaren ter secretarie over de
ren 1921, 1922
Gemeente
Enschede
Hilversum
Leeuwarden
Zwolle
Delft
Apeldoorn
Eindhoven -
s'-Hertogenbosch
Maastricht
Schiedam
Spaarbank te Schiedam.
Het verslag over het jaar 1922 van de Spaar
bank alhier, opgericht 4 Januari 1820 is in druk
verschenen.
Uit het daarbij gevoegd overzicht blijkt
dat het saldo te goed aan inleggers, verschuldigd,
in die 5 jaren is gestegen van 2.217.067.56 tot
4.339.433,21 en het gemiddelde saldo per in
legger van ƒ215.40 tot ƒ288.72. Het aantal in-
leggeld vermeerderde in die jaren van 10293
tt 15030. Het reservefonds steeg van 160.189.75
tot 218.836.33.
In het beschouwend verslag Wordt opgemerkt
dat de minder gunstige maatschappelijke toe
standen zich in het afgeloopen jaar wel in de to
tale bedragen der inlage en terugbetalingen deden
gevoelen, doch het ingelegde bedrag het terug
betaalde nog met honderd vijf en dertig duizend
gulden 135.000.overtrof.
Aanbesteding.
Vanwege de genie is gisteren aanbesteed de
vernieuwing van vloeren in de Alexanderka-
zerne in den Haag. Minste inschrijver was de
heer .D. Koene alhier, met ƒ31.300.
De tabaksbelasting.
De ontvanger der Invoerrechten en accijnzen
te Schiedam herinnert aan de betaling van het
recht op de bedrijl'svergunning voor tabak voor
het jaar 1923/24.
Volksbadhuis.
In de Week van 3-9 Juni werden genomen 481
baden.
lste klasse kuipbaden 29, regenbaden 56.
2de klasse kuipbaddn 39, regenbaden 325.
Kinderbaden 32.
UIT KOTTEKDAM.
Op den Dordtschen straatweg alhier is L. J. de
K. gisternamiddag met zijn motorfiets tegen een
boom gereden. Door den schok sloeg hij tegen
de straat en is met een gebroken pols, een ver
wond hoofd en een gekneusde knie naar liet zie
kenhuis gebracht. De 18-jarige juffrouw M.H.,
die op de duozitting zat, is met een hersenschud
ding naar een woning aan de Maashaven ver
voerd en de 20-jarige juffrouw M.E., die in het
zijspanwagentje zat, is in de eerste-hulppost aan
de Maashaven verbonden. Zij had een wond aan
haar been.
Op den Nieuwen Binnenweg alhier is eer
gisteravond een autobus, rijdende opBpangen, in
aanrijding gekomen met een motorwagen van
de electrische tram. Van de autobus was een
achterwiel en een portier vernield. De tien per
sonen in de bus gezeten kwamen met den schrik
vrij.
UIT DELFT.
De Ned. Gist- en Spiritusfabriek heeft van de
woningbouwvereeniging Delfland 7 H.A. bouw
grond aangekocht, gelegen aan het Laantje
van Altona, met het plan daar te gaan bouwen.
Programma voor de uitvoering
te geven door het Stedelijk Muziekkorps te
Schiedam, directeur IT. H. van Vleuten, op
Woensdag 13 Juni des avonds te 8 uur in de
Plantage.
1. Regimentskinder Marsch J. Fucik2.
Fest Ouverture, A. Leulner3. Wals uit de
Opera „Faust" Ch. Gounod 4. Willem Teil Fan
tasie, Rossini4. Salem Aleikum en 6. Teather
your Nest,' Foxtrot, Haberi7. Op Schiedam's
Welvaren, Marsch, H. H. van Vleuten.
Hedenmorgen stapte een dame
nabij het wachthuisje, in de verkeerde richting,
uit de nog rijdende tram, die van Rotterdam
arriveerde.
Zij kwam daardoor te vallen en geraakte met
haar hoofd onder de treeplank.
Gelukkig raaktende wielen haar niet, waardoor
zij er met den schrik en een gescheurde mantel
afkwam.
Gasontploffing. Gisteravond te kwart
over zeven is te Eindhoven het perceel Catharina-
straat 35, bewoond door den heer Snoek, door een
gasontploffing bijna geheel vernield.
Het gas had zich onder den vloer van "een der
vertrekken opgestapeld en is door onbekende
oorzaak tot ontploffing gekomen. De balken van
den vloer en het heele ameublement werden met
ontzaglijke kracht tegen het plafond geslingerd
en kwamen met het plafond zoodanig naar be
neden terugvallen, dat er van de meubelen geen
stuk meer heel was.
Flet geheele interieur met de binnenmuren zijn
vernield, terwijl de voorgevel ook scheuren
vertoont.
Uit een onderzoek door den directeur der
gasfabriek is gebleken, dat een decimeter onder
den grond in een der buizen door slijtage een gat
is gekomen, ter grootte van een spijkerkop,
zoodat hier aan een ongeluk moet worden ge
dacht. Toevallig was des middags door een gas
fitter de leiding gezuiverd, maar bij dat Werk was
nog niets te'ontdekken geweest.
Ofschoon het gezin in een der belendende
vertrekken aan het avondmaal zat is wonder
boven wonder niemand gekwetst.
Een en ander was laag verzekerd.
D i*e f a c h t i g Den Haag. Men zal zich
nog herinneren de aanhoudingen van meubel
pakkers en expediteurs, werkzaam bij de firma
B. aan de 3e v. d. Kuhnstraat in Den Haag.
Thans zijn nieuwe huiszoekingen gelast. In be
slag werden genomen, aan verschillende adres
sen, 17 ledikanten, 4 buffetten, 2 linnekasten, 2
waschcommode's, 6 spiegels, 2 marmeren platen,
en een groote partij bewerkt hout.
De Haagsche politie heeft thans de zeker
heid, dat de bende van Piet in het geheel een 20
inbraken heeft gepleegd, van Januari j.l. af.
Daaronder zijn vele insluipingen, waarbij goede
ren uit de gang werden meegenomen en meteen
de muntmeter Werd geledigd. Nog is in een ander
huis een partij gereedschap, toebehoorende aan
Piet,, in beslag genomen. De huiszoekingen Wer
den vandaag voortgezet. Telkens nog worden
nieuwe vondsten gedaan. Mej. Z. blijft opge
sloten haar Wordt ten laste gelegd het verber
gen van goederen, waarvan zij wist, dat ze van
diefstal afkomstig waren.
Ongelukken. De postkar van Ootmar-
sum op Almelo is Zaterdagnacht, met post
stukken en al, in het kanaal AlmeloNordhorn
gereden.
Zaterdag is in de staatsmijn Emma, te
Floensbroek, een instorting voorgevallen. De
mijnwerkers Schuts, Hendriks, Bouwman en
Penders geraakten onder het vallende gesteente.
De drie eerstgenoemden werden zwaar gewond
naar het hospitaal te Fleerlen vervoerd. Penders
werd licht gewond en naar huis overgebracht.
De omstreeks 70-jarige heer B. is gister
middag op de Torenlaan te Laren, tengevolge van
verkeerd uitwijken voor een wagen en een rijwiel,
door de Gooische stoomtram gegrepen en gedood.
Den machinist treft geen schuld.
De 78-jarige weduwe De Jonge, te Golijns-
plaat, is door een auto aangereden, en deerlijk
gewond in een woning binnengedragen, waar zij
spoedig aan de bekomen verwondingen is over
leden.
Branden. Vannacht is brand ontstaan in
de houten noodwoningen te Hoensbrock bij
staatsmijn Emma. Vier woningen zijn afgebrand.
De inboedels konden slechts gedeeltelijk gered
Worden.
De schrik der wegen. Eergisteravond
omstreeks half 9 heeft zooals gemeld op den Leid-
schenstraatweg, nabij de villa Rust enVreugd, 'n
ernstige aanrijding plaats gehad tusschen een
auto uit Rotterdam, die uit de richting van
Leiden kwam, en een motorfiets, in tegenover
gestelde richting rijdende. De bestuurder van de
motorfiets, de 29-jarige v. G. uit Rotterdam, en
zijn metgezel N„ die in het zijspanwagentje zat,
werden ter Weerszijden van den weg geslingerd.
Van G. kreeg een ernstige hoofdwond, en N. een
hersenschudding. De Haagsche Gemeentelijke
Eerste-Hulpdienst heeft beiden in bewuste-
loozen toestand per auto's naar het Gemeente-
Ziekenhuis in. Den Haag vervoerd. Van G. is daai;
