Het geheimzinnige raadsel
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM OMSTREKEN.
""FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Vrijdag 13 Juli 1923.
No. 13691
Buitenlandseh Nieuws.
HET AC TREDEN VAN STURZO.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
DE REDE VAN BALDWIN.
Onder enorme belangstelling heeft gister de
Engelsche premier Baldwin in het Lagerhuis de
met zooveel spanning tcgerooetgeziene regeering-
verklaring afgelegd.
De premier begon met te doen uitkomen,
zoowel in het belang van de beide mogend
heden, als van hen, die misschien hoopten
partij te trekken uit het geschil tusschen de
twee landen, dat er geen ander geschil be
staat dan ten aanzien van de meest geschikte
middelen om een doel te bereiken, Waaromtrent
allen het eens zijn.
Het middel is de betaling van herstel en
de Wederopheffing van Europa.
Wij zijn vastbesloten, dat Duitschland her
stel zal betalen voor de veroorzaakte schade.
Wij gaan verder en zijn bereid, alle maat
regelen aan te wehden om Duitschland te
dwingen te betalen binnen de grenzen van zijn
vermogen.
Het herstel van Europa zal niet verzekerd
zijn, alvorens de volgende kwesties zijn opgelost
le. Betaling van het herstel.
2e. Regeling der intergeallieerde schulden.
3e. Pacificatie van Europa.
Op deze vragen dient de aandacht te wor
den gericht. Wij wenschen iets definitiefs. Wij
hopen de medewerking van Frankrijk en Bel
gië en ook van Italië te verkrijgen.
Wij hebben reden om aan te nemen, dat
Italië in hoofdzaak met ons instemt.
Wat de Duitsche nota aangaat, zeide Bald
win, dat de regeering zich niet afvraagt, of
de voorstellen al of niet voldoende zijn.
Geen voorstel, dat de kern van een mogelijk
vergelijk bevat, mag worden teruggewezen.
De schuldenaar moet niet alleen gesom
meerd worden tot, betaling, maar in een posi
tie geplaatst worden waarin hij kan betalen.
Waar aan het betalingsvermogen getwijfeld
wordt, moet het onderzocht worden en vast
gesteld
Wat zijn de stappen, die wij onverwijld noo-
clig achten Duitschland stelde in zijn nota
van 7 Juni voor een onderzoek van zijn be
talingsvermogen door een onpartijdig lichaam
en nam de verplichting op zich de vastge
stelde bedragen te Betalen op de wijze, als
zou Worden voorgesteld. Voorts bood het een
reeks concrete waarborgen aan.
Deze voorstellen moeten niet geïgnoreerd,
maar onderzocht worden, teneinde te ontdek
ken, of wij er mee vooruit kunnen komen.
Er zal Weldra aan Duitschland antwoord
worden gezonden.
Daar de Fransche en Belgische regeeringen
niet het initiatief willen nemen om een ant
woord te stellen, hebben wij besloten, de ver
antwoordelijkheid te aanvaarden.
Dat antwoord zal zonder uitstel aan de ge
allieerden ter inzage Worden gezonden en wij
hopen met hen tot overeenstemming te ko
men.
Wij gelooven niet, dat wij in beginsel ver
van hen af staan.
Voorzoover gemeenschappelijk optreden mo
gelijk is, zullen wij pogen dit te doen en wij
zullen niet nalaten de vriendelijke belangstel
ling van onze bondgenooten en van alle belang
hebbende staten in te roepen voor voor
stellen, die geen ander doel hebben dan de
pacificatie van Europa en het herstel van zijn
uitputting.
Van het begin af, vervolgde Baldwin, hebben
wij duidelijk te verstaan gegeven, dat de Roer
bezetting naar onze meening niet geëigend Was,
10
Van Gielen voelde aan de kruk. De deur bleek
niet gesloten en werd gemakkelijk geopend. In
de kamer deed een tooneel van verschrikking
zich aan hen voor.Op het bed lag professor Evan,
een breede gapende Wonde in de borst en op den
vloer lag zijn dochter, schijnbaar levenloos. Zij
had blijkbaar haar vader gocdennacht willen
Wenschen en hem in dezen deerniswaardiger! toe
stand aangetroffen. Haar was de kreet van ont
zetting ontsnapt, die door heel het huis Weer
galmde. Toen was zij bewusteloos ineen gezakt.
De beide vrienden zagen in een oogopslag den
toestand.
Terwijl van Gielen zich over den professor
boog, nam Frits Werner de beweginglooze Alice
in zijn sterke armen en droeg haar de gang op,
waar nu al het dienstpersoneel zich reeds ver
zameld had.
Wijs me een kamer, waar we haar te bed kun
nen leggen, zeide hij en toen hij haar voorzichtig
bad neergelegd, liet hij hef meisje aan de zorg
der oude juffrouw over.
Zij is van schrik flauw gevallen, als ze bij
mocht komen, laat haar dan niet naar de andere
een maximum-bedrag aan herstel-betalingen
aan de geallieerden op te leveren.
Ons Januari-aanbod te Parijs gedaan, en,
dat een economische ramp moest afwenden,
Werd verworpen. Sindsdien stonden wij afzij
dig, bezield door een geest van loyaliteit je
gens het bondgenootschap hetwelk geweest
is en nog naar onze meening is de hoofdwaar-
borg voor den Europeeschen vrede.
Vele gevolgen, welke voorzien werden, doen
zich thans voor. De geallieerden krijgen min
der herstelbetalingen dan vóór de bezetting.
En wat zij krijgen gaat ten koste van een toe
nemende ontwrichting van Duitschlands eco
nomisch stelsel en schijnt dat stelsel in de
toekomst geheel te doen ineenstorten.
Duitschland schijnt snel den economischen
chaos tegemoet te gaan, Welke misschien door
een sociale en industrieele ruine zal gevolgd
worden. Er is vrees voor voedselgebrek.
Met de uitputting van Duitschlands produc
tievermogen raken 't herstel van zijn crediet-
en cle betaling van zijn schulden-meer en meer
achterop.Ieder land in Europa lijdt onder de
zen staat van zaken. Voor wat ons land aan
gaat, kunnen wij reeds op ernstige gevolgen
voor den Britschen handel wijzen. Wij hebben
nog Werkloosheid op groote schaal. De pu
blieke opinie in Europa en niet het minst in
Engeland raakt onder deze omstandigheden
meer en meer gealarmeerd.
Het herstel der wereld is in gevaar, de vrede
staat op het spel. De Engelsche regeering
achtte een actie noodzakelijk, daar vriend
schappelijke besprekingen geen positieve re
sultaten schenen te zullen opleveren. De periode
van heftig conflict moet zoo spoedig mogelijk
eindigen
Na het afleggen van deze verklaring door
Baldwin, stond Ramsay Macdonald op en
drukte namens de linkerzijde de vurige hoop
uit, dat de regeering er in mocht slagen voor
het door haar te ontwerpenantwoord de in
stemming van de andere geallieerden te ont
vangen. Spreker stelde daarop de volgende drie
vragen
1. Kan het antwoord op de Duitsche nota
terstond worden opgesteld
2. Zal cle regeering dit antWöord, alvorens
het naar Berlijn wordt gezonden, ook ter over
weging aanbieden aan de Amerikaansche re
geering
3. Zal over de onderhavige kwesties debat
kunnen worden gevoerd
Op de eerste vraag antwoordde de premier,
Baldwin, dat er zonder verwijl zal Worden
aangevangen met de opstelling van een ant
woord. Het antwoord op de tweede vraag stel
de de Britsche premier Lot morgen uit. Met
betrekking tot de derde vraag gaf hij de toe
zegging, dat, nog vóór het sluiten van deze
parlementszitting, het Lagerhuis gelegenheid
zal hebben voor een debat-
Ongeveer gelijk met Baldwin in het Lagerhuis
legde Curzon een verklaring van denzelfden
inhoud in het Lloogerlmis af.
NOG GEEN VREDE.
De Ullsteindienst meldt uit Lausanne:
De conferentie van Lausanne welke haar
naam van „conferentie van verrassingen" eer
aandoet, staat, alweer op een keerpunt. De
besprekingen over cenige kwesties, welke re
geling men eenige dagen geleden verwachtte,
hebben heden, na langdurige onderhandeling
met Ismet Pasja, tot het afbreken van de con
ferentie geleid, klaarblijkelijk, omdat de gêal-
kamer komen, beval Werner nog en haastte zich
Weg.
Antoon van Gielen had zich intusschen met
den professor onledig gehouden. De Wonde Was
diep en had veel bloedverlies veroorzaakt. De
gewonde ademde nog zwak, maar was stervende.
Als medisch student wist van Gielen wel hoe
te handelen, maar hij zag dadelijk, dat hier de
hulp van den meest ervaren dokter weinig ba
ten kon. ITij was bezig met de kleeren rond de
wonde open te snijden om een voorloopig ver
band te kunnen aanleggen.
Welnu vroeg Frits hem, wat dunkt je er van?
Hopeloos. Er zal geen redding meer mogelijk
zijn. De dolkstoot is maar al te goed aangekomen
Is er om een dokter gestuurd
Ja, men is al naar het dorp.
En dan dadeijk den auto naar de stad om een
specialiteit te halen.
Vóór de auto daarvan terugkeert is hij over
leden.
Van Gielen bleek den ernstigen toestand juist
te hebben ingezien, want toen na een half uur
ongeveer de dokter van Renswoude kwam, schud
de ook deze het hoofd.
Hij is al stervende, fluisterde hij. En inderdaad
een kwartier later was alles afgeloopen.
Het slachtoffer was niet tot. bewustzijn terug
gekeerd.
De geneesheer had zich intusschen bezig ge
houden met Alice Evan, die nog altijd bewusteloo
lieerden geen resultaat verwachtten van ver
dere besprekingen.
Allereerst gaal het om de ontruiming van
de zee-engten door de geallieerde oorlogssche
pen. De Turken eischten, dat zes weken na ra-
fificatie van het vredesverdrag door de regee
ring van Angroa, in welk tijdsbestek Constan-
t.inopel en Gallipoli zouden moeten zijn ont
ruimd, niet slechts geen geallieerde militairen
meer op Truksch grondgebied zullen staan
maar ook geen geallieerde oorlogsschepen meer
in de Turksche wateren zullen vertoeven.
De geallieerden, daarentegen, eischen, zoo
als gemeld, dat iedere geallieerde mogendheid
het reclrt zal hebben tot aan de ratificatie van
de overeenkomst in zake de zee-engten, twee
kruisers in de zee-engten te houden.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Woensdag is op de spoorlijn EssenStoppen-
herg een Fransche goederentrein ontspoord
ter plaatse vaar de rails opgebroken waren.
De materieele schade is zeer aanzienlijk. De loco
motief is omgeslagen.
De hitte maakt den toestand inDuisburg,waar
zich 's avonds na achten niemand voor het ven
ster mag vertoonen,vrijwel onhoudbaar, te meer,
waai- door den woningnood het aantal samenwo
ningen er zeer groot is.
De gijzelaars moeten 's nachts op de treinen
meerijden, 's Ochtens om 7 uur keeren zij terug
en worden dan weer opgesloten.
COMPLOT TEGEN DE SOVJET-REGEERING
De ,Vossische Zeitung" verneemt uit Weenen:
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft, de bui
tengewone commissie der sovjet-regeering, de
z.g. Tsjeka, een complot tegen de sovjet-regee
ring ontdekt, dat ten doel had, de huidige re
geering meL Lenin en Trotski omver te wer
pen en en plaats van den raad van volkscom
missarissen een uit 12 leden bestaand directo
rium van internationale communisten in te
stellen. Aan het hoofd van het directorium,
dat dietaroriale macht zou krijgen, zouden de
voormalige leider der llongaarsche commu
nisten Bela Kun en cle opperbevelhebber van
het garnizoen te Petrograd Gitis komen.
De overige tien leden van het directorium
zouden gekozen worden uit de communistische
leiders in het buitenland.
Het complot werd door verraad ontdekt.
Op een afgesproken toeken zou men er op
los slaan en Lenin en Trotski arresteeren.
Voordat de Tsjeka Bela Kun kon arresteeren,
was hij op een waarschuwing zijner vrienden
uit Moskou gevlucht. Thans moet hij zich ver
borgen houden bij een zijner aanhangers in de
Oekraïne.
DUITSCHLAND.
De Duitsche cimmunistische partij heeft gis
ter een oproep gepubliceerd, welke groote opwin
ding heeft verwekt.De oproep beveelt de onmid
dellijke aanvang van den burgeroorlog in
Duitschland en het uitroepen van een Rijn
republiek, en, als gevolg daarvan, het op
treden tegen de actie der Beiersche fascisten,
Welk, onder voorwendsel van den strijd te
gen Frankrijk gevoerd wordt. Tegen dezen
contra-revolutionnaire actie roepen de com
munisten nu op tot het vestigen van den rooden
terreur en zij eischen van hun eigen orga
nisaties, dal deze zich zullen voorbereiden tot
den burgeroorlog.
De oproep der communistische partij wordt
door de „Vorwarts" een misdaad tegenover de
arbeidersklasse genoemd. De reohtsche bladen
Was. Het gelukte hem haar eindelijk tot be
wustzijn te brengen. Het eerste oogenblik her
innerde het ongelukkige meisje zich niet, wat er
gebeurd was en zag zij bevreemd naar de
juffrouw en den dokter, die voor haar bed ston
den. Maar toen opeen stond alles weer voor haar
geest.
Mijn vader is vermoord, ik wil naar mijn vader,
riep zij.
Met zacht geweld hield de dokter haar terug.
Neen, juffrouw, zeide hij, u kunt uw vader
nu niet zien. Hier drink dit eens uit.
Hij gaf haar te drinken en spoedig daarop
viel zij in een onrustigen slaap.
Vergetelheid is voorliet oogenblik de grootste
weldaad, die we haar kunnen schenken, zei de
dokter, zij zal nu Wel eenige uren slapende blij
ven
Intusschen waren op den „Beukenhof" gearri
veerd de burgemeester van het dorp, een oude
kortademige baron en de veldwachter, wien
men gewaarschuwd had, dat er een misdaad
gepleegd was.
Toen de dokter in de kamer, waar de moord
gepleegd was, terugkwam, hadden van Gielen en
Werner zich reeds aan den burgemeester voor
gesteld.
Vreeselijk, vreeselijk, mompelde deze, zooicts
is hier nog nimmer voorgekomen. En wat moeten
we nu doen.
Mij dunkt, zei de dokter, er is hier Weinig te
in Berlijn vragen de regeering, wat zij denkt te
doen tegen dezen oproep tot den burgeroorlog.
DE STAKING TE BERLIJN GEËINDIGD.
Het conflict te Berlijn is bijgelegd. De bedrijfs-
raden der verschillende metaalfahrieken heb
ben zich gistei" in verbinding gesteld nut de
betrokken directies met het oog op de hervat-
ring van den arbeid. Over het algemeen zullen
de stakers heden zonder meer wederom in
dienst worden genomen. Moeilijkheden doen
zich slechts daar voor, waar de arbeiders zon
der toestemming der vakvereenigmgen in sta
king zijn gegaan. De metaalarbeidersbond komt
wel is waar voor de belangen dezer arbeiders
op, maar kan op grond der arbitrale uitspraak
niet eischen, dat zij weer aangenomen worden.
Bij de gisteren gehouden stemming zijn
slechts 87.493 stemmen uitgebracht tegen 129.000
bij de vorige stemming.
Het uurloon dei' metaalbewerkers bedraagt
deze week 12.500 mark in de hoogste loonklas-
se.
DE ENGELSCHE BOOTWERKERSSTAKING
Op een groote vergadering van bootwerkers
te Hull welke gisteravond werd gehouden, is
besloten het werk niet te hervatten, alvorens de
werkgevers er in toe stemmen, het oude loon te
blijven betalen.
Te Bristol, Avonmouth en Portishead zouden
heden stakersvergaderingen worden gehouden,
teneinde over den toestand te beslissen.
Intusschen is de toestand te Bristol en om
geving onveranderd.
HONGARIJE.
In een communiqué van het hoofdbureau
van politie te Boedapest over de onlangs ont
dekte communistische propaganda wordt ge
zegd, dat de geheele propaganda uit Moskou
en Weenen is gevoerd en dat niet alleen in
de hoofdstad maai' ook in de provinciesteden
een onzaggelijke hoeveelheid propagandisti
sche, brochures is verspreid.
De leider der propaganda is een zekere
Svzetetz, een metaalbewerker.
Het aantal tot nu toe aangehouden commu
nisten bedraagt 70.
Uit Rome verneemt de „Msb." ln een be
spreking van het aftreden van don Sturzo zegt
de „Osservatore Romano", dat de redenen
waarmede don Sturzo met edele loyaliteit zijn
besluit rechtvaardigde, n.l. het welzijn van Kerk
en partijzijn persoon van katholiek en priester
eeren.
De „Osservatore Romano" voegt er aan
toe, dat zijn besluit de verwachtingen ver
sterkt van allen, die oprecht het welzijn van
Italië wenschen, n.l. dat deze daad van be
langeloosheid van don Sturzo en de edele mo
tieven, welke hem inspireerden, er toe kunnen
bijdragen om de zoo vurig begeerde pacificatie
der geesten te verwezenlijken.
SPANJE.
Omtrent den politieken toestand in Spanje
worden door den correspondent van de Daily-
Telegraph" o.a. nog de volgende bijzonderheden
gemeld
In Spanje is feitelijk geen sterke politieke
partij. Dientengevolge en dit klinkt als een
paradox is Spanje geen vruchtbaar land
voor revolutie-pogingen. De middenstand in
dit land voelt instinctief, dat 'een revolutie
bij gebreke van krachtige leiders op niets zou
uitloopen. De traditioneele liberale en concer-
doen, vóór de morgen aanbreekt. U moet natuur
lijk dadelijk de justitie waarschuwen.
Ja juist, het parket zal natuurlijk morgen
dadelijk komen.
En u kunt in een aparte kamer een voorloopig
verhoor afnemen, meende de veldwachter.
Een voorloopig verhoor, ja.
Hoe langer daarmee gewacht Wordt, hoe meer
voorsprong de moordenaar krijgt.
Zeker, zeker. Hm, heeft u ook eenig vermoeden
wie de moordenaar zijn kan, heeren.
Neen, burgemeester, laat ik u even kort alles
vertellen. De vermoorde is professor Evan. Voor
eenige dagen ontving hij een dreigbrief, waarmee
de politie in kennis werd gesteld. De professor
geloofde eerst niet, dat, die dreigbrief ernstig
opgevat worden moest, maar is tot de slotsom
gekomen, dat het toch veiliger was zich de eerste
dagen voor z'n vervolger te verbergen. Met zijn
dochter zou Hij hier op den Beukenhof eenige
dagen of weken logeeren. Wij zijn medegedaan
om, mochten zijn vijanden hem hier vinden, voor
zijn veiligheid zorg te dragen. Helaashet schijnt,
dat de moordenaar hem nier al opwachtte.
En Werner vertelde, hoe de dochter van de
vermoordde hem gevonden had Hij vertelde
ook, hoe hij gezien had, dat iemand bij het raam
wegvluchtte.
De burgemeester ondervroeg nog de bedienden
die vertelden wat zij wisten.
(Wordt vervolgd)
