Het geheimzinnige raadsel
DAGBLAD WO GR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
F EU I L L ETO M.
46ste Jaargang.
Donderdag 2 Augustus 1923.
No. 13708.
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intereommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertsntiëni 15 regelt 1.75 j alke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws.
IIET HERSTEL.
Uit Londen wordt gemeld Er heerschte gister
te Londen een zeer pessimistische stemming.
Zoowel Dinsdag als gister heeft het kabinet twee
vergaderingen gehouden en nog steeds was geen
besluit genomen omtrent de regeeringsverkla-
i'ing, die Baldwin in het Lager- en Curzon in het
Hoogerhuis hedenmiddag zullen afleggen. Ook
aangaande de politiek, die Engeland zal volgen,
nu het Fransche antwoord onbevredigend blijft
doen bij gebrek aan officieele mededeelingen
allerlei geruchten de ronde. Die geruchten hebben
drieërlei strekking. De eerste groep, die gesteund
Wordt door berichten uit Italiaansche bron
spreekt van een onmiddellijke uitnoodiging aan
Duitschland om toe te treden tot den Volkenbond
De tweede groep geruchten zegt, dat. Engeland
een vergadering van alle leden der entente en
Amerika bijeen zou willen roepen, teneinde de
tegenover Duitschland aan te nemen houding
onderling vast te stellen terwijl de derde groep
spreekt van een afzonderlijke eigen politiek van
Groot-Brittannië. Er zou dan als vindicatie van
dit besluit de geheele correspondentie met
Frankrijk over deze aangelegenheid worden ge
publiceerd.
Er is reden om aan te nemen, dat geen dezer
geruchten juist is, aangezien ieder dezer drie
stappen noodzakelijkerwijs zou leiden tot een
breuk met Frankrijk, hetgeen juist is, wal Bald
win door zijn jongste poging tot herstel van het
diplomatieke eenheidsfront tracht te voorkomen.
Vermoedelijk zal dan ook de regeeringverklaring
van heden geen definitief besluit aankondigen.
Inmiddels laat de regeering geen kans voorbij
gaan om de oeconomische moeilijkheden, waarin
Engeland door de Roerbezetting en den toestand
in het algemeen is geraakt, nader te onder-
streepen. Zoo zeide Montague Barlow, de minis
ter van arbeid, gistermiddag, dat het getal
werkloozen 1,185,000 bedroeg, dat zoolang de
Roerbezetting duurt, op de arbeidsmarkt geen
verbeteiing is te verwachten.
Algemeen wordt erkend, dat er voor 't oogen-
blik geen kans is op een gezamenlijk antwoord
der Geallieerden aan Duitschland. Indien even-
Wel de regeering besluit afzonderlijk te ant
woorden zal zij trachten Frankrijk in de gelegen
heid te stellen zich bij haar politiek aan te sluiten,
als zij zulks wensclit.
De „Times" wijst er op, dat de City zeer
veel belangstelling koestert voor de berichten uit
Berlijn betreffende den val van de mark. Het is
echter duidelijk, schrijft het blad, dat een finan-
cieele hervorming eerst met kans op succes zal
kunnen worden ter hand genomen, wanneer het
bedrag der door Duitschland te betalen schade
loosstelling definitief bepaald is en het Roer
gebied Weder door de Franschen en Belgen is
ontruimd. De „Times" is van meening, dat dit de
twee belangrijkste factoren zijn met betrekking
tot. de stabiliseering der mark.
lijn ook bij de staatsmijnen toegepast, doch
tengevolge van de vastberaden weigering der
werklieden en beambten op algeheele mislukking
uitgeloopen. Ook thans heeft het personeel van
de betrokken mijnen geweigerd uit dien hoofde
zijn thans de mijnen Gustav, Heinrich, Prinz von
Preussen, Amelia, Willy Gustav en Dusfeld stop
gezet. In een paar dezer mijnen hebben de
Franschen enkele beambten gevangen genomen.
Volgens Duitsche berichten is de verzending
van kolen naar Frankrijk en België in Juli veel
geringer geWeèst dan in Juni. Tegen het einde
van deze maand zal er in het geheele Roer
gebied geen cokes meer te vinden zijn.
DUITSCHLAND.
Een distributievrij brood kostte gister te
Berlijn 58,000 mark. Deze prijs wordt echter
heden reeds tot, op 64,000 mark verhoogd. De
levensmiddelen waren in het algemeen gister
duurder dan eergisteren. Kool kostte gemiddeld
4000 mark per pond meer. Voor een bloemkool
worden 30,000 a 40,000 mark gevraagd. De zeer
schaarsche aardappelen worden voor 15,000 a
19,000 mark per pond aangeboden. Boter ont
brak nog geheel. Margarine was in kleine hoe
veelheden te verkrijgen tegen den prijs van
200,000 fi 210,000 m&rk per pond. Een ei kost
heden reeds 14,000 mark.
BELG1E.
De Senaat beëindigde gisteravond de debatten
over het militaire wetsontwerp, hetwelk reeds
door de Kamer was aangenomen.
Het socialistisch voorstel tot invoering Van
een militairen diensttijd van zes maanden werd
ten slotte verworpen met 91 tegen 48 stemmen.
Liet geheele ontwerp, waarbij de diensttijd
Wordt bepaald op 12 maanden voor de infanterie
en 13 maanden voor de cavalerie en de genie,
alsmede de wetsbepaling, volgens welke de troe
pen twee maanden extra zullen dienen, zoolang
de bezetting van het Roergebied duurt, weiden
ten slotte aangenomen met 82 stemmen (der
liberalen en katholieken) tegen 32 stemmen
(socialisten) en 5 onthoudingen van de ehristen-
democnateu
De wet zal Zaterdag of Zondag in het Staal s-
blad verschijnen.
DE GENTSCHE UNIVERSITEIT.
Gister is bij koninklijk besluit de wet ip het
gebruik der tien aan de staatsuniversiteit van
Gent afgekondigd.
DE ENGELSCHE HAVENSTAKING.
Naar de „Daily Mews" uit Southampton
meldt, is in bootwerkerskringen aldaar verklaard,
dat de „wilde" staking te Londen in strijd is met
de belangen van de vakbeweging. Om deze reden
besloten de bootwerkers te Southampton, alle
schepen, uit de Londensche haven afkomstig, te
lossen.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Dadr de Franschen de in het Roergebied op
geslagen cokes-voórraden bijna geheel hebben
weggevoerd, verdubbelen zij hun pogingen om
voor hun hoogovens aan de noodige brandstof te
komen. Eenigen tijd geleden waren zij al be
gonnen de voorraden der ijzerfabrieken in beslag
te nemen en nu trachten zij de mijnwerkers aan
sommige mijnen te dwingen den arbeid aan de
cokes-voorraden te hervatten. Bij weigering
Wordt het personeel de toegang tot de mijnen
ontzegd, zoodat deze dreigen onder te loopen.
In het begin van de bezetting is deze gedrags-
25
Pas tegen'den morgen viel hij weder in slaap.
Toen hij ontwaakte scheen de zon reeds. Van
Gielen had zich spoedig gekleed en begaf zich
naar beneden om te ontbijten.
Toen hij daarmee gereed was, vroeg hij den
knecht, die hem bediend had, den huisbewaar
der even te verzoeken in de huiskamer te komen.
Na eenige oogenblikken kwam deze en vroeg
Wat is er van uw orders, mijnheer?
Hoor eens, zeide van Gielen; wij moeten mei.
elkaar spreken. Waarom hebt gij mij vannacht
niet de waarheid gezegd
Dat mocht ik niet, mijnheer.
Gij wist dat er iemand in de kamer van den
Professor was, nietwaar
Ja, dat ontken ik niet.
Kent gij mijnheer Evan
Ja, van vroeger.
Wanneer is hij hierheen gekomen
Gistermiddag. Hij legde mij geheimhouding op.
Er waren goede redenen, zeide hij, om nog niet
te willen weten, dat hij weer in het vaderland
teruggekeerd was.
En wat verlangde hij nu van u
Gat ik hem de kamer zou toonen, waar zijn
SPANJE EN MAROKKO.
De Spaansche bladen melden, dat er een tus-
schenpersoon van Abd-el-Krim, het rebellen-
opperhoofd in het Riff, met vredesvoorstellen te
Melilla is aangekomen.
Uit Barcelona vernemen de bladen, dat daar
bevelen zouden zijn ontvangen, om het zenden
van nieuwe troepen naar Melilla op te schorten.
DE KLEINE ENTENTE.
De conferentie te Sinaja der kleine entente is
geëindigd. Er werd definitief overeenstemming
bereikt inzake de kwestie der Hongaarsche lee
ning.
Terzake van de algemeene politiek l en op
zichte van Duitschland besloot de kleine entente
haar actie te doen samengaan met die der groote
geallieerden.
TURKIJE.
De bladen te Gonstantinopel melden, dat een
algemeene amnestie is afgekondigd.
HARDING'S ZIEKTE.
Er heerscht te Washington algemeene op
luchting en blijdschap ten gevolge'van de gun
stige berichten omtrent de ziekte van president
Harding.
Zijn ademhaling is beter 'en hij hoest bijna
niet meer. Wel is waar is hij nog zeer uitgeput,
maar hij is wel opgewekt en neemt regelmatig
kleine hoeveelheden voedsel tot zich. Voor de
eerste maal laten de doktoren slechts één hunner
aanhoudend in de ziekenkamer, terwijl de an
deren zich dikwijls urenlang verwijderen. Me
vrouw Harding durfde haar trouwe waakzaam
heid ook iets laten verslappen. Zij laat evenwel
niet toe, dat de president couranten leest, maar
leest ze hem zelf voor.
Iii de rede, die president Harding te San
Fransisco zou hebben gehouden staat onder meer
het volgende Amerika heeft zich te bemoeien
niet de instelling van het wereldrecht en niet met
de oorzaken van den oorlog. Persoonlijk, zou ik
het Internationale Gerechtshof kiezen, doch ik
heb eenige wijzigingen voorgesteld, ten einde de
goedkeuring te verkrijgen van den Senaat. Dit
lijkt oneindig veel beter, dan een voortdurende
twist.
Wij dienen te spreken over al hetgeen een
oorlog in de toekomst onmogelijk kan maken en
de aanleidingen daartoe kan voorkomen.
CHINA.
Uit Peking wordt gemeld, dat de politieke
toestand aldaar in hooge mate verward blijft en
dat niemand kan zeggen, wat er. in de naaste
toekomst zal gebeuren.
De strijd om het bezit van Amoy duurt Voort.
De toestand zal waarschijnlijk niet veranderen,
voordat er troepen zullen zijn aangekomen om de
Noordelijke kanonneerboottn tè steunen, wier
aanvallen vaak vruchteloos bleven.
De strijd gaat tüsschen Tsjang Tsji Ping, die
uit naam van Socn Jat Sen Amoy bezet
hout en Tsjing Tsjoeng Ming. Laatstgenoemde
wordt gesteund door de noordelijke kannonneer-
booten en door het leger van Li Foe Kloem.
vader vermoord gevonden was. Ik meende, dat
te moeten doen. Hij zeide de papieren te willen
onderzoeken, die de professor had nagelaten en
dat was toch niets, wat verwondering kon wek
ken.
Neen. Maar ga voort en vertel «me* de volle
waarheid.
Och, antwoordde de man. Het was niets bij
zonders. Liet bijzondere is alleen, dat mijnheer
Evan mij strikte geheimhouding oplegde jegens
ieder.Toen u gisteravond onverwacht hier kwam,
heb ik hem gewaarschuwd en hij zeide, dat ook
u niets van zijn aanwezigheid hier merken mocht.
Hij zou, zeide hij, voor den morgen vertrokken
zijn en u behoefde van zijn korte aanwezigheid
hier niets te bemerken. Ik ben van nacht naar
zijn kamer gegaan om hem te waarschuwen,
dat de portier den hond had losgelaten. Hij zou
dus zeker niet zonder mijn. geleide kunnen ver
trekken. Maar hij zei rpij, dat hij met zijn werk
nog niet klaar was. Hij zou niet voor den mor
gen weg kunnen gaan. Toen ik van hem terugkeer
de, trof ik u op de gang tot mijn grootcn schrik.
Ik kon u toch niet zeggen, dat mijnheer Evan daar
was. Llij had mij het stilzwijgen opgelegd. Daar
om was ik heel blij, dat, u weer naar uw kamer
ging. Maar ik begreep wel, dat u mij niet ver
trouwde en vandaag uitleg zoudt, vragen. Ik
wist geen raad, want ik mocht u niet bedriegen,
maar evenmin mijnheer Evan verraden, diep ik
beloofd had te zullen zwijgen. Toch moest ik
daartusschen een keuze doen.
ALLERLEI.
Uit Hoboken (New-York) Gisteren is het ge
bouw van den Bond van Transportarbeiders bij
het Scheepvaartbedrijf, welke een afdeeling van
de „International Workers of the World" vormt,
voor den tweeden keer door een woedende menig
te bestormd. De roode vlag welke op het gebouw
wapperde, werd neergehaald.
Uit NewYork. Liet trampersoneel in New-
York, New Yersey, Patterson, Gainden en eenige
andere steden is in staking gegaan, in verband
met een eisch tot loonsverhooging. Er wordt ern-
slig ongerief verwacht voor de duizenden, die
dagelijks van de. trams gebruik maken.
Uit Londen. De Britsche premier deelde
gister in het Lagerhuis mede, dat lord Robert
Cecil, de minister van Onderwijs Wood en sir
Rennell Rodd Engeland zullen vertegenwoordi
gen op de a.st Volkenbondsvergadering.
Binnenland.
Begrafenis prof. mr. A. A. H. Struycken.
In de kerk van O. L. Vrouw van Goeden Raad
te 's-Gravenliage zijn gisterochtend de uitvaart
diensten gehouden voor den overleden Staats
raad prof. mr. A. A. H. Struycken. Nadat des
ochtends eenige stille H.H. Missen waren op
gedragen, Werd onder zeer groote deelneming te
9.30 uur een plechtige Recjuicm-mis opgedragen
voor de ziëlerust van den overledene, door pas
toor van Rooy met assistentie van de kapelaans
van der Burg en Looyaard.
Na afloop van den dienst werd de lijkkist de
kerk uitgedragen en vertrok de stoet, waarin ook
de vertegenwoordigers van de Koningin en den
Prins in een gala-Hofrijtuig medereden, naar de
R. K. Begraafplaats aan de Kerkhoflaan. Een
aantal kransen dekte de baar.
Op de R. K. begraafplaats aan de Kerkhoflaan
was de belangstelling overweldigend. Behalve
door verschillende autoriteiten, die ook bij de
plechtige Requiem Mis in de Kerk van O. L.
Vrouwe van Goeden Raad tegenwoordig waren,
werd de baar naar de groeve gevolgd door den
minister van oorlog, de heer Van Dijk, den burge
meestervan 's-Gravenhage,mr. J. A. N. Patijn en
leden van den Raad van State.
Nadat in de kapel de laatste godsdienstige
ceremoniën waren verricht, werd de baar naar
de groeve gedragen, waar prof. van LIamel, direc
teur van de juridische afdeeling van den Volken
bond, een grafrede hield.
Het luchtverkeer tüsschen Nederland en Frankrijk.
Op 2 Juli heeft te Parijs de onderteekening
plaats gehad van een voorloopige schikking be
treffende het luchtverkeer tüsschen Nederland
en Frankrijk.
De schuld van Polen.
Op een vraag van den heer Boon, lid van de
Tweede Kamer, betreffende de betaling door
Polen van de koopsom van de liquidatievoorra-
den der Rijkskleedingvoorziening, heeft de
minister van financiën geantwoord
De Republiek Polen heeft, in mindering van
de schuld van Polen, ter zake van den aankoop
van do liquidatievoorraden der Rijkskleeding
voorziening, de nagenoemde betalingen gedaan,
te weten I Maart 1922 2.000.000, 11 October
1922 500.000, 29 December 1922 1.500.000,
1 Mei 1923/1.481, 116, 66\/a.'
Laatstgenoemd bedrag vertegenwoordigt de
eerste annuiteit van een in 1922 vastgesteld plan
van aflossing. Krachtens dat plan zal de geheele
schuld moeten worden afbetaald in 10 jaarlijksche
termijnen, onder bijberekening van 5 pet. rente.
De eerste termijn verviel 1 Mei 1923 en is blij
kens bovenstaande opgave tijdig voldaan. De
tweede termijn vervalt 1 Mei 1924 en bedraagt
2.147,691,66V2 (hoofdsom 1.481.166.66'/2,
rente ƒ666.525).
Hof van Internationale Justitie.
De openbare zittingen van het Permanente
Hof van Internationale Justitie, Waarin behan
deld zal worden de kwestie betreffende de Duit
sche kolonisten in Polen, waaromtrent het advies
van het-Hof is gevraagd, zullen morgen ten half
elf ure aanvangen in de groote rechtszaal van het
Vredespaleis.
De Poolschc. regeering heeft aangewezen om
haar standpunt in deze zaak aan het Hof ken
baar te maken, Graaf Michael Rostworowski,
hoogleeraar aan de Universiteit te Krakau en Sir
Ernest Pollock, gewezen advocaat-generaal in
Engeland, die bijgestaan zal worden door Mr.
Alexander Fachiri.
Harerzijds heeft de Duitsche regeering Dr.
Schiffer, oud-minister van Justitie, aangewezen
om tijdens de zittingen mondelinge inlichtingen
nopens de zaak te verschaffen.
En ge hebt die gedaan
Neen, het is niet noodig geweest.
Mijnheer Evan heeft mij gezegd dat hij u ge
sproken heeft en ik dus tegenover u niet meer
tol geheimhouding verplicht ben.
Ja, zeide van Gielen, ik heb mijnheer Evan
gesproken. Is hij nog hier
De huisbewaarder schudde het hoofd.
Neen, hij is van morgen vóór het licht werd
vertrokken.
En heeft hij niet gezegd waarheen hij ging.
Neen, hij was niet bijzonder spraakzaam en
ik heb het hem niet durven vragen. Ik hoop,
mijnheer, dat u mij 0111 hetgeen gebeurd is niet
uw vertrouwen ontzeggen zult. Ik kon dezen
nacht werkelijk niet anders doen dan ik gedaan
heb.
De man had een trouwhartig uiterlijk en in
zijn stem klonk iets vertrouwwekkends. Antoon
van Gielen kreeg wel den indruk, dat hij wer
kelijk niet bedrogen werd. En per slot van
rekening, wat de huisbewaarder vertelde klonk
niet ongelooflijk.. Het lag toch voor de hand, dat
hij den zoon van den vermoorde niet geweigerd
had hem toe te laten op de kamer waar zijn
vader gestorven was en hem de nalatenschap
van zijn vader te laten onderzoeken. Dat Jozef
Evan op zoo zonderlinge wijze plotseling ver
schenen was en zoo eigenaardig optrad, daar
had de oude bediende niets mee uit te staan.
Daarom zeide van Gielen:
Ik geloof je. En spreek er maar verder met
niemand over. Maar vertel mij eens, komt het
doen en laten van mijnheer Evan jou niet erg
vreemd voor
De huisbewaarder knikte.
Ja zeker, zeide hij, maar ik heb mij daar
over geen oordeel aangematigd. Mijnheer Evan
zal wel reden hebben gehad voor de geheimhou
ding, welke die reden was weet ik natuurlijk niet.
Maar daar heb ik ook niets mee te maken.
Hiermee was dit gesprek geëindigd.
Maar Antoon van Gielen vond, dat de
zaak er niet helderder door geworden was al
had hij de overtuiging, dat de huisbewaarder
wel zijn vertrouwen verdiende.
VIL
Dien dag "zwierf van Crielen tamelijk doelloos
in en om het buitengoed „De Beukenhof. Hij
was voornemens geweest dadelijk op eigen on
derzoek uit te gaan. en te trachten nog bijzonder
heden te ontdekken om zich dan zelf een theo
rie omtrent den vermoedelijken dader op te
bouwen. Hij zou allicht dien morgen flink
aan het werk gegaan zijn, maar voelde daartoe
heel weinig lust, na hetgeen er dien nacht
gebeurd was. Immers wat zin had het hier te
trachten eenig spoor te ontdekken nog, waar
alles er op wees, dat Jozef Evan meer van de
misdaad af moest weten.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT