Jet geheimzinnige raadsel
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN*
FEUILLETON.
46ste Jaargang,
Vrijdag 24 Augustus 1923,
No. 13726
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 05. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend, ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws.
HET HERSTEL.
De Fransche antwoor d-n o t a.
Gister werd de Fransche nota in officieele
Londensche kringen onderzocht. Verscheidene
ministers bezochten den premier in zijn ambts
woning, hoewel er geen kabinetszitting werd
gehouden, of zal worden gehouden. Men ver
wacht, dat het Belgische antwoord begin volgen
de week in Londen zal aankomen. Intusschen
vertrekt Baldwin morgen naar Aix-les-Bains. In
verband hiermede is men in afwachting, of het
voorstel van Poincaré tot het houden van vriend
schappelijke besprekingen, door den Britschen
premier zal worden aangenomen.
Het vermoeden van de bladen, dat de beide
premiers elkaar zullen ontmoeten bij de terug
reis van Baldwin via Parijs, wordt echter niet
definitief bevestigd. De eer te veertien dagen
schijnt men niet veel actie te behoeven te
verwachten.
Persstemmen.
Hoezeer ook de geheele Fransche pers stijl,
toon en duidelijkheid van het Fransche antwoord
prijst, zoo vindt toch meer en meer de opmerking
van het „Journal des Débats" weerklank, dat
het geheel de Fransch-Engelsche samenwerking
Wel niet moeilijker maakt, maar toch ook niet ge
makkelijker.
Een niet minder juiste opmerking maakte de
i,Echo de Paris." Dat blad zeidenl., dat Poincaré
niet getracht heeft, glorierijk de beweringen van
een tegenstander te weerleggen doch dat hij
slechts gepoogd heeft een vriend te overtuigen,
wiens medewerking waarde heeft.
Intusschen zal men van beide zijden moeten
weten te geven en te nemen. Deze mogelijkheid
is denkbaar. Frankrijk zal eenige concessies
moeten en kunnen doen wat de ontruiming van
het Roergebied aangaat. Engeland moet aar
zijn zijde heLzelfde doen op het gebied der schul
den.
Alle Londensche bladen wijzen op den vriend
schappelijke® toon in de Fransche nota. Plet
commentaar, dat de verschillende bladen op de
Fransche nota geven, loopt overigens zeer uiteen.
De „Daily Mail" en de „Evening News" aan
vaarden ten volle het Fransche standpunt,
waarvoor ook de „Morning Post" veel sympa
thie voelt. Dit conservatieve blad vindt echter,
dat er genoeg nota's zijn gewisseld en dat de
geallieerde regeeringen nu van woorden tot
daden dienen over te gaan en door middel van
Persoonlijke besprekingen moeten trachten een
eendrachtige actie tegenover Duitschland te
voeren. Gemis aan overeenstemming tusschen
Groot-Brittannië en Frankrijk is voor beide
'anden gevaarlijk, maar voor Duitschland fataal.
De oude politiek van „Verdeel en heersch" moest
plaats maken voor de nieuwe politiek van „Leven
en overeenstemming." Zal dr. Stresemann ge
noeg politiek instinct hebben, den nieuwen weg
kiezen en tot het einde toe te volgen
Vl'aagt het blad.
De „Daily Chronicle," het orgaan van Lloyd
George, vindt het onmogelijk, de onderhande-
kngen voort te zetten op de basis van de on
derstelde Fransche armoede en Britsehen rijk
dom.
De „Westminster Gazette" en de „Daily
News", de liberale organen van Asquith's ricli-
'ng, stemmen er in overeen, dat Poincaré niet
'jeeft toegegeven en oordeelen het wenschelijk
dat de Britsclie regeering thans te voorschijn
komt met haar plan van een afzonderlijk op-
Deden.
De „Daily Telegraph," die kan worden be
schouwd als de tolk van den Britschen midden-
and, brengt hulde aan den verzoenenden geest
Dat was Werner toch al te kras.
Maar ik kan heelemaal niet, mijnheer, ik
eb heelemaal geen tijd. Tot genoegen.
Vlug wilde hij doorloopen, doch de ander,
lardnckkig, liep mee.
met W'^C herhaalde hij, gaarne bespreken
Ia 'eSde een bijzonderen nadruk op hel
wo°rd. Werner zag hem verrast aan.
net mij, vroeg hij, waarom juist met mij.
De man knikte.
dai/V"'^ U' 'k We<d wie u bent en ik zal u maar
toev n ze^®en' dat onze ontmoeting niet zoo
u J v/as, als gij wel gemeend hebt, toen
hi gedachten tegen mij opbotste. Ik
Ah U °P'
Voel 1 Z0°' anDvoordde Werner, die thans
En C' hij zeer op zijn hoecle moest zijn.
ben ')Vaar°In' wat kunt u mij te zeggen heb-
8«enbeginnen met eerst te zeggen, dat
ste wj [eUvVs£perigheid mij drijft. Ten eer-
Waart/ Weten of u ervan op de hoogte
dat de zoon van professor Evan van
van de Fransche nota alsmede aan de kracht en
de helderheid in de uiteenzetting van het Fran
sche standpunt. Niettemin concludeert dit blad
eveneens, dat de Fransche nota de zaak on
veranderd laat en geen gemeenschappelijken
grondslag biedt voor hervatting van het Ver-
eenigde optreden van Groot-Brittannië en Frank
rijk hetgeen beide naties vurig verlangen.
De „Evening Standard" komt op tegen de
bewering als zou Engeland de verschillende
punten te veel in een koopmansgeest opvatten
en rekent uit, hoeveel het bereid is ten bate van
een algemeene oplossing op te offeren.
DE DUITSCHE FINANCIEELE CRISIS.
De begrooLingscommissie van den Rijksdag is
gister tijdens het reces bijeengekomen, ten einde
besprekingen te houden over den financieelen en
ecmomischen toestand in Duitschland.
De rijksminister van Financiën, dr. Hilferding,
hield een uitvoerige recle, waarin hij hot volgende
zeide De nieuwe regeering heeft de zaken onder
omstandigheden overgenomen, welke van poli
tiek en sociaal standpunt bezien zeer gevaarlijk
zijn en van financieel standpunt beschouwd,
bijna hopeloos moeten schijnen.
De enorme stijging van den Dollarkoers heeft
het geheele financieele beheer in een waarlijk
vreeselijken toestand gebracht. De plaatsgehad
hebbende stakingen hebben geen ander resultaat
gehad, dan dat de prijzen van ongeveer alle
artikelen met groote snelheid gestegen zijn. Vele
prijzen zijn zelfs boven het wereldmarkt-niveau
gekomen, zoodat het groote gevaar bestaat, dat
er een algemeene crisis in de industrie zal ont
staan.
De regeering moet niet alleen het kolossale
deficit van het Rijk dekken, doch eveneens de
tekorten van de afzonderlijke staten van bet
Rijk voor hare rekening nemen, daar anders een
algeheele ineenstorting van het Rijk onver
mijdelijk is. En dit moet de regeering doen,
zonder dat het Rijk zelf de middelen heeft, aan
deze eischen te voldoen, daar het niet in staat is
uit de belastingen de noodige gelden daartoe te
putten.
Doch in den laatsten tijd hebben zich bij de
verplichtingen, Welke de staat gedwongen was op
zich te nemen, nog geheel andere gevgegd. Zoo-
was het dringend noodig de dreigende crisis inliet'
drukkerijbedrijf te voorkomen en dit kon de
staat niet anders, dan door de betaling van een
gedeelte der verhoogde loonen op zich te nemen.
Daartoe zijn wij dus reeds gekomen, dat wij de
loonen van strikt particuliere bedrijven moeten
betalen.
Om kort te gaan, de verplichtingen, welke
het Rijk op zich heeft genomen zijn te zwaar.
Deze toestand mag niet langer duren en de uiter
ste energie van de regeering dient erop gericht te
zijn, zoo spoedig mogelijk aan dezen wanhopigen
toestand een einde te maken.
Hilferding zeide voorts steeds het standpunt
te hebben ingenomen, dat het voor de Rijks
financiën verderfelijk is, dat de Rijksspoorwegen
en ook de posterijen de tarieven veel te laat en
nog steeds onvoldoende aan de waardeverminde
ring van de valuta hebben aangepast. Flet is zeer
te betreuren, zoo zeide de minister, dat ondanks
de groote verhooging der tarieven, de spoor
wegen nog steeds een tekort opleveren, dat aan
het einde van het loopende boekjaar nog. on
geveer 450 billioen Mark bedragen zal. Naar de
meening van den minister moeten de spoorwegen
een groot gedeelte van het gewonebudget dekken,
De geheele dekking is echter niet mogelijk, zoo
lang de actie in het Roergebied voortduurt.
De rijkskanselier, dr. Stresemann, zou zijn
aangekondigde groote politieke rede, waarin hij
voornamelijk het geheele complex van het repa
ratie-vraagstuk zal behandelen, heden houden
aan een lunch, waaraan hij op uitnoodiging van
den Deutschen Industrie- und Handels! ag zal
aanzitt en.
DE DEBACLE I)ER MARK.
Het Rijkskabinet zou gister definitief be
slissen over de noodverordening. Daarop zal de
noodverordening onmiddellijk aan den Rijks
president ter onderteek.cn in g worden aangeboden
en vervolgens zal zè zonder verwijl van kracht
worden. Volgens de „Vossischc Zeitung" zou in
de zitting van den ministerraad van gister ook
nadere opheldering Worden gegeven in zake de
verhouding van de Rijksregeering tot de directie
van de Rijksbank.
Naar de ,,B. Z. am Mittag" meldt, heeft de
Rijkskanselier in de gisteren met de partijleiders
gehouden bespreking er geen twijfel over laten
bestaan, dat de regeering besloten heeft, de
uiterste middelen toe te passen. De tegenwoor
dige Duitsche regeering is, naar het blad zegt,
wellicht de laatste, welke langs constitution ce
len weg de ineenstorting van Duitschlands econo
mische leven kan beletten. Kan zij haar econo
misch en financieel program niet verwezenlijken,
dan is er nog slechts één Weg ter redding. Al wijst,
de Rijksregeering ook de dictatuur af, toch zal
zij niet terugschrikken de dictatuur te gebruiken
binnen de grenzen van de grondwet, ten einde
elke sabotage van haar op de consolideering van
de binnenlandsche verhoudingen gericht program
krachtig het hoofd te bieden.
IN HET BEZETTE-GEBIED.
Generaal Degoutte heeft bevolen, dat het,
Deutsche Ehrenlegion, welke organisatie een
gevaar voor de Veiligheid van de bezettings
troepen en voor de openbare orde vormt, moet
worden ontbonden.
Te Dusseldorp zijn zeven nationalistische
leiders gearresteerd, daar er granaten zijn ge
worpen naar een afdeeljng Fransche militairen.
Ten Noorden van Worms heeft een patrouille
op drie Duit-schers gevuurd, daar dezen, in plaats
van gevolg te geven aan een sommatie om te
blijven staan, op de patrouille schoten. Een
Duitscher werd gedood.
De toestand in de mijnen in het Roerbek
ken is weliswaar nog niet normaal, maar de kalm
te schijnt toch terug te keeren. 60 percent van de
uitgesloten mijnwerkers hebben het Werk hervat.
OOSTENRIJK.
De werkloosheid in Oostenrijk neemt voort
durend af. Het aantal werkloozen bedroeg einde
Februari 167.470, einde Juni 92.058 en einde
Juli 87.349.
Voor Weenen en omgeving zijn de cijfers
respectievelijk 97.800, 61.868 en 59.186.
Van 14 Juli tot 12 Augustus zijn 916 staats
beambten ontslagen.
van dc verdragen van St. Germain, Trianon en
Neuilly.
Polen is echter voornemens tegenover de
kleine entente een vriendschappelijke houding
te blijven aannemen.
RUSLAND.
De Britsche particuliere handelscommissie
vertrok gisteren uit Moskou oVor Petersburg en
Helsingfors naar Londen. De leden dezer missie
hebben te Moskou gesprekken met de sovjet
leiders gevoerd over dc hervatting van den
handel. Het heet, dat zij thans regelmatige
zaken op den grondslag der toekomstige, con
tracten mogelijk achten. De missie laat haar
kantooi personeel te Moskou achter.
DE STAKING IN GRIEKENLAND.
Gistermiddag is een decreet verschenen, waar
bij een groot, aantal personen, die tot de stakers
behooren, voor militairen dienst onder de wape
nen Worden geroepen.
De bladen kunnen nog steeds niet verschijnen,
doch de verzorging met levensmiddelen gaat vrij
geregeld, daar het stakings-comité goedvindt,
dat de transporten voedingsmiddelen ongehin
derd plaats hebben. Een spoedige opheffing
dei seaking schijnt wel in 't zicht te zijn.
SPANJE EN MAROKKD.
Het resultaat van de opeiaties nabij Tifarauin
is in geheel Spanje met levendige geestdrift
begroet. De koninklijke familie heeft den troepen
in Marokko haar gelukwenschen doen toekomen.
Volgens het jongste communiqué heeft de
strijd 9 uur geduurd. De vijand, die 9000 man
sterk was,bood hardnekkig weerstand,doch Werd
ten slotte verstrooid. Hij liet een aantal dooden
en gewonden achter. De Spanjaarden hadden
300 dooden en gewonden.
AMERIKA EN MEXICO.
Een Exchange telegram uit Washington meldt
dat president Goolidge cn de staatssecretaris van
buiten land,sell e zaken Hughes van oordeel zijn,
dat het rapport van de conferentie te Mexico een
geschikte basis voor een hervatting der diploma
tieke betrekkingen met Mexico vormt.
HET VERDRAG VAN LAUSANNE.
Reuter meldt uit Constantinopel
Gister heeft de Nationale Vergadering te
Angora, na een redevoering van Ismet Pasja, het
verdrag van Lausanne bekrachtigd met 215 van
de 235 stemmen.
ALLERLEI.
Uit Bilbao (Spanje) De arbeiders hebben
de algemeene werkstaking geproclameerd uit
solidariteit met de stakende mijnwerkers. Ex-
hebben zich eenige incidenten voorgedaan,
waarbij een persoon gewond werd.
Uit Washington Het arbitrageverdrag
tusschen de Vereenigde Staten en Japan is gister
voor den tijd van vijf jaar verlengd. In het ver
drag werd geenerlei wijziging gebracht.
Uit New-York Volgens een bericht uit
Michigan is Edison ongesteld. Zijn toestand
wordt echter niet ernstig geacht.
Binnenland.
zijn reis terug is. Uit de duidelijke Verrassing,
die u toonde weet ik nu, dat dit niet het geval
is.
Werner verwenschtc in zich zelf zijne onvoor
zichtigheid.
En verder, Vroeg hij koel.
O, zeide de ander levendig, toen ik daarvan
zekerheid had, was mijn besluit genomen u
in vertrouwen te nemen. Ik wil U een en
ander aangaande deze zaak vertellen, dat u
zeer veel belang zal inboezemen.
Zoo Weet u er iets van.
Ja, iets heel bijzonders en u mag er het ge
bruik van maken dat u goed dunkt. Vermoedelijk
zal het gebruik wel zijn, dat u het in uw courant
zet. Maar daar heb ik in 't geheel niets tegen.
Frits Werner zag den man, die naast hem
voortwandelde nog eens opmerkzaam aan. Hij
had hem nooit te voren gezien. Wat kon deze
vreemdeling mede te deelen hebben. En waarom
wilde hij, als hij iets wist, dit nu juist aan hem
mededeelen. De inan moest er zijn bepaalde
reden voor hebben. Dat er aanleiding was voor
hem op z'n hoede te zijn, begreep Werner maar
al te goed. De vreemde scheen zijn gedachten te
raden.
Komaan, zeide hij, gij vertrouwt mij niet.
Maar dat is niet noodig. Ik zal u mededeelingen
doen, die u zeer veel belang zullen inboezemen.
En gij zult zelve mijn mededeelingen kunnen
controleeren of ze al dan niet juist zijn. Maar dit
POLEN EN DE KLEINE ENTENTE.
Naar de „Times" uit Warschau verneem!,
heeft Polen definitief besloten voorloopig geen
aansluiting bij de kleine entente te zoeken,
ofschoon zijn politiek in vele opzichten met die
der entente parallel loopt en zal blijven loopen.
Terwijl Polen echter op de eerste plaats belang
heeft bij de handhaving van de vredesverdragen
van Versailles en Riga, gaat de belangstelling der
kleine entente vooral uit naar de instandhouding
alles is nu inleiding genoeg. Luister, het bericht
in de courant van hedenmorgen, dat de zoon
van den professor gister in het land terug zou
zijn gekomen is onjuist.
Onjuist, riep Werner; hij is dus niet terug.
Ja, hij is Wel terug. Maar hij is niet terugge
komen gisteren. Hij is al dagen hiér te lande.
Hij Was al hier, toen zijn vader Vermoord Werd.
Onmogelijk, riep Werner, gij vergist u, of
gij phantaseert.
Wat ik u vertel is de zuivt^'é waarheid.
Mijnheer Evan is uit Rio dc Janeiro gekomen met
een Fransche boot, die al vóór veertien dagen te
Marseille aankwam. Van daar is hij denzelfden
dag nog met den avondtrcih via Parijs naar ons
land gekomen. Reken u nu maar zelf uit, of hij,
toen zijn vader vermoord werd, niet hier heeft
kunnen zijn. En hij was hier.
Maar indien dit waar is, dan
O, gij wilt zeggen, dat dan zijn gedrag al
heel vreemd en onverklaarbaar heeten mokt.
Nu dat is ook zoo. Iemand wiens vader in koelen
bloede vermoord wordt en dié zich afzijdig
houdt, die alle menscben in de meeniug laat
dat hij nog in het buitenland vertoeft en niet
eens de begrafenis bijwoont. Dat is erg vreemd,
daaraan hebt u gelijk. En als het bekend wordt,
dan zal vast en zeker de openbare meening dade
lijk den schuldige aanwijzen en zeggen de
professor is door zijn eigen zoon vermoord.
En zegt gij dat ook, zei Werner.
Ilet jubileum van de Koningin.
De leden en griffier van de Eerste Kamer en de
leden en de griffier van de Tweede Kamer zullen
in den ochtend van Zateidag 1 September ten
Koninklijke paleize in Den Haag doop de Konin
gin ontvangen worden, ter aanbieding van
adressen van de Kamers ter gelegenheid van het
25-jarige regeeringsjubileum van II. M.
De leden van de Eerste Kamer worden half elf
ontvangen, die van de Tweede Kamer 11 uur.
De ontvangst zal een plechtstatig karakter
dragen, waartoe ook behoort, dat in de vestibule
van het paleis militaire eerbewijzen worden
gegeven door een eerew-acht.
Ik Weineen, ik zeg niets meer dan ik ver
antwoorden kan. En dat is dit De zoon van
professor Evan is vóór veertien dagen te Mar
seille aangekomen met het stoomschip „La ;Pa-
trie". Hij was twee dagen later hier te land.e. En
ik Weet ook, dat hij een paar dagen geleden den
Beukenhof heeft bezocht.
Den Beukenhof bezocht
Ja, op denzelfden dag dat zijn vader begra
ven is.
Onmogelijk riep Frits Werner weer.
Nu luister eens, zei de man, het moet u niet
moeilijk vallen te onderzoeken of hij werkelijk
met liet door ifiij genoemde stoomschip naar
Europa gekomen is. En als nu vanavond in
de couranten staat, dat hij eergister met een
ander schip van dezelfde maatschappij te
Marseille aankwam, dan kunt u gauw Weten ook,
dat dit niet waar is. Welnu, u zult dezer dagen
mijnheer Evan Wel ontmoeten en als hij zeil' die
leugens volhoudt, dan Weet u meteen, dat hij
er zelfs belang bij heeft de waarheid te verber
gen.
De man sprak op zoo'n toon van stellige
zekerheid, dat Werner zeer geneigd werd hem
te geloovcn.
Maar, riep hij, wie' is u mijnheer, hoe weet
u'dan dit alles en nog eens, waarom vertelt u
clit alles aan mij
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT