Het geheimziuuige raadsel
DMOBLMD VOO#? SCHIEgfJiM
De jubileerende Vorstin.
FEUILLETON.
48ste Jaargang.
Vrijdag 31 Augustus 1923.
No. 13732
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentie n: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 et. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Üfc<$r In verband met bet JUBILEUMFEEST
VAN H. M. DE KONINGIN, zal de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANTDagblad voor
Schiedam en omstreken,
Zaterdag-middag
NIET VERSCHIJNEN,
Ons Bureau zal Zaterdag den geheelen dag
gesloten zijn.
De Directie.
Hoewel de tijdsomstandigheden er niet naar
zijn om in al te groote luidruchtigheid feest
te vieren, past het ons volk toch zeker het 25-
jarig regeeringsjubileum van onze geëerbiedigde
koningin op alleszins waardige wijze te herdenken
Ons volk en het Oranje-Huis zijn zeer aan
elkaar gehecht. Sterker band dan die tussehen
het Nederlandsche volk en Koningin Wilhelmi-
na bestaat, kunneft slechts Weinige leden van
ons Vorstenhuis aanwijzen.
Koningin Wilhelmina geniet in alle rangen on
standen van ons volk een liefde en aanhankelijk
heid, waarop zij te recht trots mag gaan.
Van haar geboorte af deelde zij in de sympathie
van geheel de Nederlandsche natie voor het
Oranjehuis.
De mannelijke lijn van het Huis Oranje-Nassau
was in 1884, op Koning Willem III na, geheel
uitgestorven.
Begrijpelijk volgde het Nederlandsche volk
sedert 1884 met meer dan gewone aandacht, de
opvoeding en den verderen levensloop Van haar,
die, als de eenige nakomelinge in de vrouwelijke
lijn, weldra geroepen zou worden om den ko
ninklijken scepter in de Nederlanden te voeren.
Koning Willem III overleed 23 November
1890, in welk jaar „ons prinsesje" wegens haar
minderjarigheid nog niet zelfstandig de regec-
ring kon aanvaarden.
Haar Moeder koningin Emma bereidde
haar van nu ai' Lot haar verheven taak voor.
Op 31 Augustus 1898 bereikte Wilhelmina
den leeftijd van 18 jaren en trad toen in de waar
digheid van koningin over ons vaderland.
Op voorbeeldige wijze had koningin Emma
haar dochter opgevoed en al het mogelijke gedaan
om dc periode van haar regentschap liet land
tol zegen te doen zijn.
Veel heeft ons land ook aan de koningin-moe
der te danken.
Brengen wij hier nog even in herinnering de
schoone woorden, door H. M. de Koningin
hij het aanvaarden barer regeering op 31 Aug.
1898 gesproken, waarin zij zoo kernachtig haar
doel en streven aankondigde en uiting gaf aan
haar dankbaarheid jegens haar moeder.
,,0p dezen voor U en Mij geWichtigen dag
„gevoel Ik Mij gedwongen eenige woorden tot U
„te richten.
„Allereerst een woord van waime dankbaar
heid
„Sedert Mijn vroegste jeugd hebt Gij Mij om-
geven met Uwe liefde. Uit alle'^deelen van het
„Koninkrijk, uit alle kringen der Maatschappij,
„van ouden en jongen, ontving Ik steeds de
„treffendste blijken van gehechtheid.Nadat Mijn
„beminde Vader Mij was ontvallen, werd al
„Uwe aanhankelijkheid aan Mijn Stamhuis op
„Mij overgebracht. Thans, nu lk gereed sta de
„schoone, doch zware taak, waartoe Ik geroepen
48
Werners gedachten werden onderbroken, door
dat Antoon van Gielen uitriep
Maar wat moeten wij nu doen. We durven
naar den moordenaar eigenlijk niet meer te
zoeken, omdat wij de ontdekking vreezen, dat
Alice's broer niet vrij uitgaat. Doch moeten we
dan met over elkaar geslagen armen blijven
wachten tot tijd en wijle er andere pogingen
gewaagd Worden. Ik heb de overtuiging, dat
degenen, die het geheim willen bezitten, zich
niet zullen laten ontmoèdigen, dat zij trachten
Zullen nieuwe plannen ten uitvoer te brengen,
die wel het gewenschte succes opleveren.
Ik heb Alice Evan feitelijk beloofd, dat ikniet
Vci'der zou onderzoeken, zeide Werner.
Maar nu nam de bankier het woord.
Ik begrijp volkonien jullie ontmoediging,
zeide hij, liet onderzoek naar den moordenaar
van Evan kunt ge gerust staken. Help liev,er
m plaats van de zaak tot klaarheid brengen,
waar niemand iets aan heeft ik zelf help liever
voorkomen, dat de jonge Evan als de dader
zou worden aangezien.
Maar hoe zouden wij dit kunnen voorkomen
Vroeg Werner.
Wel, het is daarvoor de in eerste plaatsnoodig
dat ge weet, wie de man is, die u gewaarschuwd
„ben, te aanvaarden, gevoel Ik Mij als gedragen
„door Uw trouw.
„Ontvang mijnen dank 1 Hetgeen Ik tot dusver
„mocht ondervinden, liet onuitwischbare in
drukken bij Mij na.
„Het is Mij een waarborg voor de toekomst.
„Mijn innig geliefde Moeder, aan wie Ik on
uitsprekelijk veel verschuldigd ben, gaf Mij het
„voorbeeld van een edele en verhevene opvatting
„der plichten, die nu op Mij rusten.
„Ik stel Mij tot levensdoel dat voorbeeld na
„te volgen, te regeeren, zooals'van een vorstin
„uit het Huis van Oranje Wordt verwacht. Aan
„de Grondwet getrouw, wenscli ik den cer-
„bied voor den Neclerlandschen naam
„en de Nederlandsche vlag te bevestigen. Ik
„Wensch bij het Opperbestuur over de Bezit
tingen en Koloniën in Oost en West rechtvaar
digheid te betrachten, en naar Mijn vermogen
„bij tc dragen tot verhooging van Uw geestelijk
„en stoffelijk Welzijn.
„Ik hoop en verwacht, dat Uw aller steun, in
„Welken ambtelijken of maatschappelijken Werk-
„kring binnen of huiten het Koninkrijk Gij zijt
„geplaatst, Mij daarbij nooit ontbreken zal.
„Op God vertrouwende en met de bede, dat
„Hij Mij sterke, aanvaard Ik de regeering."
Toen op 6 September 1898 te Amsterdam dc
inhuldiging van H. M. plaats had, was de hoofd
stad des rijks het tooneel van een grootsche,
geestdriftige sympathiebetuiging van duizenden
harer onderdanen.
Welk een belangstelling en vreugdbetoon in
den lande viel H. M. ten deel toen zij 7 Februari
1901 iix het huwelijk trad met Hendrik Wladi-
mir Albert Ernst hertog van Mecklenburg, van
toen af prins der Nederlanden.
Nog meer kwam de liefde van het. Nederland
sche volk jegens zijn vorstin en de belangstelling
met het wel en wee van het Koninklijk gezin tot
uiting den 30en April 1909 bij gelegenheid van
de geboorte van prinses Juliana.
Wat waren de Nederlanders verheugd met de
ze Oranjetelg
Nu Nederland zich weer heeft opgemaakt om
liet zilveren regeeringsjubileum van H. M.
de Koningin te vieren, gaan onze gedachtennaar
al die huiselijke gebeurtenissen, blikken wij op
het vele goede Wat deze hoogstaande vorstin op
velerlei terrein voor haar volk heeft verricht.
Het zijn geen ijdele woorden geweest bij
de aanvaarding der regeering door haar gespro
ken. Zij heeft zich ten volle van haar plicht je
gens haar volk en land gekweten.
Ook Schiedams ingezetenen geven vandaag
met groote vreugde uiting aan hun vreugde over
de voortreffelijke wijze, waarop H. M. de Ko
ningin in de thans achter ons liggende vijf- en-
twintig jaren tot heil van haar volk is werkzaam
geweest.
Met de bede „Heer, behoed onze Koningin
en verhoor ons op den dag, waarop wij U ge
smeekt hebben", zullen ongetwijfeld duizenden
stadgenooten van ganschcr harte instemmen.
Buitenlandsch Nieuws.
IERLAND.
De jongste uitslagen der Parlements
verkiezingen, toonen aan, dat de regeering haar
sterke leidende positie blijft behouden. Van 88
thans toegewezen zetels hebben de republikei
nen er maar 22 gewonnen. De regeeringspartij
heeft 38 zetels veroverd de overige zijn verdeeld
tussehen de agrarische partij, de Labour Par
ty en de onafhankelijken. Daar deze partijen
alle voorstanders zijn van het verdrag met
Engeland, is
oj
het oogenblik
de meerderheid voor het verdrag
dus reeds 66 tegen 22.
IERLAND EN DE VOLKENBOND.
President Cosgrave en eenige Icrschc ministers
die de vergadering van den Volkenbond zullen
bijwonen, vertrokken heden naar het vaste
land.
m
zou
ITALIË.
De Italiaansche regeering heeft besloten drie
takken van liet economisch leven, n.l. levens
verzekering, telefoon en spoorwegen, alle drie
staatsbedrijven, voortaan aan het particulier
beheer over te laten.
Het ILaliaansche verzekeringsbedrijf, dat in
gevolge de Wet van 4 April 1912 bijkans uitslui
tend in handen van den Staat is gekomen en
1922 in een volledige staatsonderneming
Worden omgezet, zal thans onzer zekere
waarborgen, weer in handen van paiticuliere
maatschappijen, zoowel binnenlandsche als bui
tenlandsche, overgaan.
Een regeeringsbeslüit betreffende het over
geven van dc spoorwegen in particuliere han
den stelt vast, dat de Italiaansche Staat in de
winst der spoorwegmaatschappijen zal deel
nemen, zoodra liet aan de aandeelhouders toe
gekende dividend 7 overschrijdt.
Voor het telefoonbedrijf worden concessies
voor een tijdsuur van 25 jaar toegekend.
DE MOORD OP DE ITALIAANSCHE
MISSIE.
Zoowel in Engelsche als in Fransche kringen
is men van oordcel, dat Mussolini wel wat over
ijld zijn krasse eischen aan Griekenland heefi
gezonden, temeer wijl dit conflict een zaak is.
welke den gezantenraad aangaat. Deze heeft dan
ook zelf reeds een protest naar Athene gezonden.
Reuter meldt uit Athene Indien de situatie
op het doode punt mocht komen, zal de Griek-
sclie regeering voorstellen, heL geschil met Italië
ter oplossing voor te leggen aan den Volken
hond.
Naar vernomen wordt, heeft de Italiaansche
gezant te Athene zijn regeering reeds mede
gedeeld, dat de Grieksche regeering de Italiaan
sche nota, in dexx vorm waarin deze te Athene is
overhandigd, niet zal aannemen.
DE KWESTIE-TANGER.
Verzekerd wordt, dat in de - kabinetszitting
te Madrid de minister van Buitenlandsche Zaken
bij de behandeling der Tangerkwestie sprak over
het voornemen van Italië, om hij de besprekin
gen van Londen tusschenheide te komen en over
de aankomst te Tanger van 12 Italiaansche
carabinieri, belast met de bescherming van het
leven en de eigendommen der Italiaansche
bewoners.
MONTENEGRO.
De „Petit Parisien" verneemt uit Rome:
Volgens een bericht uit AntiVari wordt de stad
door Montenegrijnsche opstandelingen aange
vallen. Zij zouden met regeeringstroepen slaags
zijn geraakt.
heeft, die ook weet, dat de zoon van Evan sinds
Weken hier te lande vertoefde.ITij is in dit drama
zeker niet alleen maar een belangstellend toe
schouwer. Wij moeten voorkomen, dat hij gaat
spreken
Hebt u eenig vermoeden wie het kan zijn
vroeg Werner.
Neen, antwoordde de bankier zeer beslist.
Zie eens, de moord op den professor kan ik mij
verklaren. De verdwijning van de kist ook, want
al is het ons nog niet duidelijk op wat wijze men
die zoo onbemerkt heeft kunnen verdonkerema
nen, ik weet dat er lieden zijn tot die daad in
staat. Ik weet echter heelcmaal niet wie de man
wezen kan, die op zoo eigenaardige wijze zich
met deze zaak bemoeit.
Op dit oogenblik werd aan de deur van de
kamer geklopt en de dokter trad binnen.Hij groet
te de beide jongelieden en Wende zich toen da
delijk naar den bankier.
Wel, mijnheer van Gielen. zeide hij, dat lijkt
er niet naar alsof u mijn voorschriften trouw
zoudt opvolgen. Ik heb zeer beslist verboden,
dat u zich zoudt inspannen.
Maar dat doe ik ook niet, dokter.
Dat doet u wel. Ik hoor van den bediende, dat
uw zoon en deze heer al langer dan een uur in
de kamer zijn. En go zijt in druk gesprek ge
weest. Als ge werkelijk genezen wilt, moet ge
heter in acht nemen.
U hebt gelijk dokter, zeide Antoon van Gie
len, nu we zullen gaan, we waren te lang al hier.
Hij reikte z'n vader de hand en oolc Werner
deed dit daarna.
DE MONROE-LEER.
In een rede, gehouden in de jaarvergadering
van de Amerikaansche balie heeft de Amerikaan-
sche minister van Buitenlandsche Zaken, Hughes
nogmaals Amerika's positie ten opzichte van de
Monroe-leer vastgesteld.
Deze leer, zoo verklaarde Hughes, belichaamt
politiek van zelfverdediging. Daar deze
een
Zooals wij afgesproken hebben, zei de bankier
nog, zoek dien man op en tracht te Weten te
komen, welke bedoelingen hij eigenlijk heeft.
Toen de beide jongelieden buiten de kamer
waren, zeide Antoon van Gielen tot zijn vriend
Wat dunkt je, Frits.
Ik weet het niet, antwoordde deze, ik heb
zooveel gehoord, ik kan nu niet beslissen, wat
ik doen moet. Maar ik zal trachten den man weer
te vinden. Ik heb tiouwens zoo de idee, dat hij
zelf weer opdagen zal, indien hij bemcrkL, dat
ik van zijn mededeeling voor mijn courant geen
gebruik maken zal.
Als hij het zelf maar niet mededeelt, aan ande
re bladen.
Dat geloof ik niet. Ik geloof eerder, dat hij
denkt mij tc kunnen gebruiken. Anders had hij
mij niet gezocht.
In ieder geval, Fiits, indien we kunnen, moeten
we voorkomen, dat het bekend wordt dat Alice's
broer terug was.Jij zult om harentwille daaraan
medewerken.
Werner knikte.
Ja, zei hij.
De beide vrienden naixxen afscheid. Antoon
wilde zijn vader niet verlaten.
Ik jaliji' hem bewaken, zei hij
dat er nog eens een aanslag op hem
zal worden.
Werner ging dus alleen. Hij wist eigenlijk
niet goed, wat hij doen zou.Hetgeen hij dien dag
Vernomen had, had hem op Veel bijzonderheden
een anderen kijk gegeven.
Zijn veronderstelling dat Alice Evan terwille
politiek uitsluitend een aangelegenheid der Ver-
eenigde Staten is, behoudt de Amerikaansche
regeering zich de verklaring, uitlegging en toe
passing van de Monroe-leer voor. De Muiiroe-
leer tast de onafhankelijkheid of souvereiniteit
van andere Amerikaansche staten niet aan.
Voorts kan Amerika in het belang van de
nationale veiligheid de conti'ölc over het Pa-
nan a-kanaal niet' afstaan aan een vreemde
mogendheid, terwijl het voor Amerika noodig
zou kunnen zijn, indien er nog een kanaal tus
sehen den Atlantischen en Grooten Oceaan zou
worden gegraven, dit eveneens onder controle
te nemen.
Hughes voegde hieraan toe, dat de Monroe-
leer de Pan-Amerikaansche samenwerking niet
in den weg staat en zij evenmin e.en hindernis
vormt voor mindere internationale samen-wer
king.
Het Amerikaansche volk is echter nog niet
bereid deel tc nemen aan den politieken strijd,
welke in Europa gevoerd wordt en wenscht
zich haar vrijheid van beweging voor te behou
den.
want ik vrees,
gepleegd
ALLERLEI.
Uit Berlijn. De rijksregeering is, naar uit
bevo'ögde bron verluidt, er van in kennis ge
steld, dat de voormalige Duitsehc kroonprins,
voornemens 'is zich in Duitschland te vesti
gen. Dc berichten van buitenlandsche bladen,
dat hij reeds vergunning heeft gevraagd om
naar Duitschland terug te keeren, zijn echter
niet juist.
Uit Londen. Uit Amerika wordt gemeld,
dat de door president Coolidge benoemde ar
biter in het loonconflict hij de anthraciet-mijnen,
Pinehot, gouverneur van Pennsylvania, heeft
voorgesteld een loonsverhooging van 10%, er
kenning van den xmjnwexkershond, en andere
concessies.
Men verwacht, dat de arbeiders hiermee ge
noegen zullen nemen.
Uit Londen. Prinses Christotfel van Grie
kenland, de weduwe van den Amerikaansehen
miïïionair Leeds, is te Londen gestorven.
Binnenland.
De persoonlijkheid onzer vorstin.
In de „N. Rolt." geeft oud-minister Treub
de volgende interessante karakterteekening van
onze Koningin.
„De Koningin-Moeder heeft aan de opvoeding
van Haar dochter de grootste zorg besteed en
mede daardoor zich de harten van het Neder
landsche Volk veroverd. Maar de wrijving op
voet van gelijkheid met anderen, die vooral in
de jeugd op de karaktervorming zulk een in
vloed heeft, kon ook Zij aan Haar Konink
lijk kind niet geven.
Zulke gelegenheden heeft onze Koningin niet
alleen in Haar jeugd, maar Haar geheele-leven
door gemist. En Zij zou niet zoo intelligent zijn
als Zij is, indien Zij niet zelve besefte, daardoor
een wat vreemden kijk op menschen en toestan
den te hebben gekregen. Ik uit hier meer dan
een bloot vermoeden. Een enkele maal heb ik
op uitdrukkelijk verlangen van H. M. er toe
medegewerkt,- Haar iets van het Werkelijke leven
te laten zien en ik herinner mij nog goed, hoe in
genomen Zij er mee was. Uit dat besef nu meen ik
Haar opmerkelijke verlegenheid te moeten vei'
klaren
Want vei'legen is LI.M. in hooge mate. Die
eigenschap speelt Haar wel eens parten.Zij maakt
dat de Koningin zich moeilijk onder menschen
beweegt en Haar terughoudendheid soms aan
van Antoon van Gielen en zijn vader dc heele
zaak liever wilde laten ïustcn, leek hem nu ook
zeer onwaarschijnlijk. Eerder zou zij om haar
broeder elk verder onderzoek liever achterwege
zien blijven.
MaarWerncr zou dien dag nog meer vernemen.
Hij had nog nauwelijks de woning van den
bankier verlaten en wandelde langs den Singel,
toen hij staande gehouden werd door iemand,dien
hij niet herkende, maar wiens gelaatstrekken
hem toch wel zeer bekend voorkwamen.
U is de journalist Werner, nietwaar, vroeg hij.
Ja, antwoordde Werner, die ben ik.
Dan wil ik mij e\en aan u voorstellen, zei de
ander, ik ben Evan.
Het was Frits Werner of hem een elcctnsche
schok door de leden voer.
Wat U is Evan, de zoon van den professor,
ja.'Laten wij daarginder in het plantsoen op
een bank gaan zitten. Ik zou u gaarne spreken.
Firts Werner liep zonder te spreken even mee.
Hij had eenige oogenblikken noodig om zijn zelf-
beheersching te overwinnen. Hij liep dus naast
den man, die men reden had te Verdenken, dat
hij schuld had aan den dood van zijn vader. Hij
zag zijn gezel van terzijde aan. Hij was lang en
mager zijn gelaat was bleek en niet gebruind,
zooals men verwachten zou van iemand die
maanden lang in de warme landen gereisd luid.
De man had groote, dwepende oogen en NV truer
dacht onwillekeurig aan hetgeen de bankier ver
teld had, omtrent zijn buitengewone rcvolution-
naire ideeën. (Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT