Het geheimzinnige raadsel
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Maandag 24 September 1923.
No. 13751.
Bureau j KOEMARKT 4. Telefoon Mtereommunaal 85. Postbus j 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent."
Buitenlandsch Nieuws.
HET HERSTEL.
Reuter verneemt, dat de Britsche premier de
eerste de beste gelegenheid zal aangrijpen om
zijn collega's in te lichten omtrent het resultaat
van zijn onderhoud van Poincaré. Ofschoon geen
verrassende gebeurtenissen verwacht worden,
woidt toch het herstel van het. Wederzijdsch ver
trouwen tusschen de beide premiers van groot
belang geacht.
Er is zooals men Weet, vastgesteld, dat er
geen conflict en geen meeningsverschil ten aan
zien van het doel tusschen de twee regeeringen
bestaat. Het gemeenschappelijk doel is de ver
krijging van schadevergoeding van Duitschland
en het herstel van het economisch leven in
Europa.
Er wordt op gewezen, dat door de ontwikke
ling der gebeurtenissen in Duitschland Wellicht
automatisch eenige kwesties zullen worden ge
regeld, welke tot meeningsverschillen tusschen
Frankrijk en Engeland aanleiding gaven.
De „Times" zegt De beide premiers schij
nen de kleine misverstanden te hebben weg
gevaagd en er is reden te gelooven dat het
naderend einde van Duitschlands lijdelijk verzet
bet voor hen gemakkelijker maakte besluiten te
nemen voor een gemeenschappelijk plan van
actie in de naaste toekomst
HET LIJDELIJK VERZET.
Zooals bekend, zal de Duitschc Rijksdag op
Sb September a.s. bijeenkomen. Men verwacht
bij deze gelegenheid een belangrijke verklaring
Van den Rijkskanselier, dr. Stresemann, in zake
den strijd in het Roergebied, waarvan de beëin
diging aanstaande wordt geacht. Vooraf zal, de
Rijkskanselier besprekingen hebben met de
direct of indirect bij dezen strijd betrokkenen,
beden met de vertegenwoordigers der politieke
en economische organisaties uit het Roergebied
en het Rijnland en morgen met de premiers der
onderscheidene Duitsche staten. Vooral door
uiterst-links en -rechts wordt door middel van
de pers steeds heftiger gefulmineerd tegen het
opgeven van den strijd in het Roergebied. Des
niettemin wordt algemeen een beslissing in
dezen geest verwacht, zij het dan ook, dat men
Wellicht nog niet terstond met zooveel woorden
de overgave zal uitspreken.
Gister hebben de rijksministers beraadslaagd
over de brandende kwesties van het verzet in
bet Roergebied. De positie van het kabinet wordt
uiterst moeilijk geacht.
In gezaghebbende kringen is men overtuigd
dat ook in Fransche kringen, die zich van
hun verantwoordelijkheid bewust zijn, de opinie
'Uoet heerschen. dat zonder herstel van de
Duitsche souvereiniteit, zonder normalen rechts
toestand en bedrijfsvrijheid, een algeheele terug
keer van het vroegere productievermogen van
bet Roergebied onmogelijk is. Derhalve zal het
besluit der Rijksregeering in geen geval een
eapitulatie beteekenen, waardoor het Rijnland
en het Roergebied zouden worden opgegeven.
Uit verschillende plaatsen in Duitschland ko-
'Uen min of meer berichten over uitingen van
een opgewonden stemming. In de afd. Breslau
V0n de sociaal-democratische partij sprak een
Pörtij bestuurder tegen het voortbestaan van
"te coalitieregeering. De vergadering sprak zich
echter met een meerderheid van 3/4 van het
aantal uitgebrachte stemmen uit vóór het hand
haven der groote coalitie.
Te Altburg hielden do vaderlandsche veree-
aigingen een vergadering, waar generaal Lu-
'lendorff in een redevoering de hoop uitsprak)
65
Dat is heel oprecht gesproken, zeide hij, maar
|k misprijs dit volstrekt niet in u, wij moeten
'uderdaad weten wat wij aan elkaar hebben. En
uaarom zal het goed zijn, dat ik u ook zoo'11
^'Jort van geloofsbelijdenis doe. Welnu dan, ik
en revolutionnair in hart en nieren. Ik meen,
at de huidige maatschappij herboren moet
°cden, maar dat daarvoor noodig is, dat zij
Worde vernietigd. liet gezag van welke
tide het komen moge en door wien het gedragen
uge worden, het gezag is uit den booze. Wij
men het vernietigen met alle ten dienste staan-
0 middelen, met alle.
r- behoeft uwe anarchistische ideeën hier
g, f Propageeren, zeide Frits koel, het is ver-
,.Je rSche moeite, uw theorieën leiden tot moord
n doodslag.
ben u 6'' ander kalm toe, maar daarvoor
Y °°k niet gekomen. Ik meende echter
j- ?'D-1 liever, waarvoor u dan Wel gekomen is,
q Werner kort.
jjv °ed- U weet van de uitvinding van professor
Neen' ^pTechten daarop komen zijn zoon toe.
doeh' '"'sUr, ik weet. wat u zeggen wilt, óók zijn
he 1 er> Maar niet den bankier van Gielen. al
^thijdit.
dat allen gereed zouden zijn als ,,het uur van
de daad kwam." Ook zeide hij, dat Beieren en
Pruisen toch eens het „vijandelijk slavenjuk"
zouden afschudden.
Een andere spréker zeide, dat Beieren zich
het „Pruisische oppergezag" niet meer laat
welgevallen.
Te Hamburg is gisteren een demonstratie
staking gehouden. Om 11 uur in den ochtend
Werden verschillende bedrijven stilgelegd, ook
het tramverkeer en het dagbladbedrijf. Orde
verstoringen kwamen niet voor.
BULGARIJE.
Uit Belgrado verluidt. Zaterdag brachten extra-
dities van de dagbladen nadere bijzonderheden
omtrent de revolutie in Bulgarije, volgens welke
de boeren en de communisten, bij hunne actie
tegen de regeeririg groote voordeelen zouden heb
ben behaald.
De minister van BinnenlandsGhe Zaken, ge
neraal Roussen, deelde aan Journalisten echter
mede dat weliswaar een communistische be
weging tegen de regeering gaande is, doch dat
hem van eenig succes van deze beweging nog
niets bekend is.
DE ITALIAANSCHE PRINSESSEN.
Er is een lichte verbetering ingetreden in den
gezondheidstoestand van de prinsessen Mafalda
en Johanna.
GRIEKENLAND EN TURKIJE.
De bladen melden, dat Tenedos en Imbros,
Zaterdag aan Turkije zijn overgedragen.
GRIEKENLAND EN ITALIË.
Zaterdag had te Preweza een incident plaats,
dat tot ernstige gevolgen had kunnen leiden,
toen nt. de Grieken den Italiaanschen gezant
toestemming weigerden om een detachement
carabinieri Grieksch grondgebied binnen te
zenden, ten einde den koerierdienst tusschen
Janina en Italië weer op te nemen.
Dank zij de tusschenkomst van den Japan-
schen vertegenwoordiger, werd een overeen
stemming bereikt.
WILSON WEER CANDIDAAT
Blijkens Verschillende berichten uit Washing
ton, waarvan o.a. de „Chicago Tribune" melding
maakt, schijnt er meer vorm te komen in de
geruchten, als zou ex-president Woodrow Wilson
zich gereedmaken, om als democratisch candi-
daat op te treden bij de Amerikaansehe presi-
dents-verkiezing van 1924.
Ofschoon Wilson tot geen enkele bekend
making hoegenaamd machtiging heeft gegeven,
schijnt Jiet, althans volgens zijn beste vrienden,
dat zijn gezondheid gunstiger is dan ooit sinds
zijn bekende ineenstorting, en de leiders der
democraten, die hem den laatsten tijd hebben be
zocht, kregen den indruk, dat hij ingeval van een
„deadlock" gehoor zou geven aan een verzoek,
door de democratische conventie tot hem gericht,
om zich candidaat te laten stellen.
Wel heeft Wilson nog van tijd tot tijd last
Van pijnen in de linkerzijde, maar geestelijk
is hij even kranig als altijd en ook voelt hij zich
niet gauw vermoeid.
Men gelooft dat zijn vertrouwen hechter dan
ooit is, dat de Ver. Staten zich ten slotte ge
dwongen zullen zien, met de andere landen sa
men te werken, speciaal zooals hij dat voorstelde
tijdens de onderhandelingen over het verdrag
van Versailles eA bij ziet niet in hoe dat verdrag
ooit zal kunnen Worden ten uitvoer gelegd in
den geest waarin het is geschreven, zonder de
Als ge dat betoogen wilt, zei Werner, moet ge
niet hier zijn, maar bij den bankier. Wat gaat mij
dit aan.
De ander glimlachte.
U is merkwaardig kort van stof. Maar hoor me
even bedaard aan. Ik zegu, dat de rechten op
die uitvinding toekomen aan de erfgenamen van
professor Evan, zijn kinderen dus. Zijn dochter
stelt er geen belang in, zij zou wenschen, dat haar
vader nooit die ontdekking gedaan had.
Dat kan ik me levendig voorstellen, riep Frits
Werner.
Haar vijand, van Gielen, heeft een middel om
haar te dwingen zijn rechten te erkennen en
bovendien met zijn zoon in 't huwelijk te treden.
Maar waarom vertelt ge mij dit alles.
Omdat ilc u een voorstel wil doen.
Een voorstel
Ja, trouw met Alice Evan en neem er genoegen
mee, dat alleen haar broer van die uitvinding pro
fiteert.
Kerel, riep hij, waar bemoeit ge u mee
Hij vond het een alleronaangenaamst idee, dat
deze man zich met zoo intieme zaken bemoeide
en hij wenschte allerminst met dezen vreemde
ling over het meisje te spreken. Vandaar zijn uit
roep, die echter op mijnheer Janowski heel wei
nig indruk scheen te maken.
Ge moet niet boos worden, zeide deze, als
ik u de zaak heb uitgelegd, zult ge mijn voorstel
allicht beter begrijpen. Jozef Evan behoort
tot onze vereeniging van revolutionnairen en
wij Weten door hem sinds lang van die geheim-
Advtrtmtiêni 15 regili 1.75 j elks regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden medsdeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
hulp van Amerika.
Wilson is van oordeel, dat de Volkenbond
zijp kracht hoeft bewezen,in liet Grieksch-Ita-
liaansch geschil. Kolonel House, die zoovele
jaren Wilson's getrouwe raadsman was, liet
zich in een interview met een vertegenwoor
diger van de „Christian Science Monitor" in
vrijwel denzelfden geest uit. Hij gelooft absoluut,
dat Wilson's idealisme op een gegeven oogenblik
zal zegevieren.
jg ALLERLEI.
,£Uit Londen De minister van Arbeid heeft
tegen 14 September een conferentie bijeenge
roepen van de verschillende partijen, Welke
zijn betrokken bij de uitsluiting van de ketel
makers. De uitsluiting heeft 11 weken geduurd,
waardoor 60.000 scheepsbouwarbeiders werkloos
werden gemaakt.
Uit Tokio Het verlies van de Japansche
marine ten gevolge van de aardbeving wordt
officieel op 100 millioen Yen geschat.
Uit Rome. Zaterdag heeft alhier een indruk
wekkende rouwplechtigheid voor de slachtoffers
van den moord van Janina plaats gehad. De
leden der Koninklijke familie, Mussolini, de mi
nisters, de voorzitters van Sen&at en Kamer en
diverse burgerlijke en militaire autoriteiten,
alsmede een enorme menigte, woonden de plech
tigheid bij.
Uit Peking. De regeering heeft een schade
vergoeding van 25.000 dollar betaald voor den
moord op den Amerikaan Coltman te Kalgen.
De zaak wordt thans als afgedaan beschouwd.
Binnenland.
Het jubileum van de Koningin.
De geschenken, die de Koningin heeft ontvan
gen ter gelegenheid van Haar regeeringsjubileum
zullen voor een ieder ten Paleize Noordeinde Den
Haag te bezichtigen zijn van heden tot en met,
Zaterdag a.s. en wel dagelijks van 10 tot 12 en van
2 tot 5 uur.
De Koninklijke familie naar het Loo.
De Koningin, de Prins en de Prinses zijn Zater
dagmiddag per gewonen staatsspoortrein van 1. u
18 min., waarin zich de Koninklijke salonrijtui
gen bevonden, uit Den Haag naar Het Loo ver
trokken.
De burgemeester van Den Haag, mr. J. A. N.
Patijn, deed de Koningin uitgeleide.
Ned. R. K. Middenstand.
Het Haagsche Gorrespondentiebureau meldt
In een dezer dagen gehouden bestuursver
gadering van den Ned. R. K. Middenstands
bond Werd besloten, daar de reorganisatievoor
stellen van den Ned. R. K. Middenstandsbond,
tegen de verwachting in, niet tijdig genoeg in
de verschillende instanties behandeld kunnen
zijn, de algemeene vergadering niet op 4 Octo-
ver doch op 8 November te houden.
Tevens Werd besloten geen autoriteiten, or
ganisaties of instellingen uit te noodigen, zoodal
de vergadering dus beperkt blijft tot de eigen
organisatie.
Gemeentebelangen.
Vrijdag en Zaterdag is teNijmegen de algemee
ne vergadering gehouden van deNeei landscheVer-
eenigingen voor Gemeentebelangen.
Faillissementen.
Volgens mededeeling van het Handelsinfor
matiebureau van Van der Graaf Go's Bureaux
voor den Handel zijn over de afgeloopen week,
zinnige ontplofbare stof door zijn vader uit
gevonden, dat explosiemiddcl, hetwelk zoo
ontzettende uitwerking heeft. Wij hebben hem
opgedragen alle pogingen in het werk te stellen,
om dat geheim voor ons doel meester te worden
terwijl bankier van Gielen het aan een groote
mogendheid verkoopen wil. Wij kunnen er niet
de millioenen voor geven, die de een of andere
regeering dit geheim waard is, anders zouden
wij onze kans gewaagd hebben bij den bankier.
Hem is het slechts om het geld te doen en konden
wij genoeg bieden dan zou hij ons het geheim van
de samenstelling verkoopen. Daar dit echter niet
gaat, willen wij het 01^ met geweld veroveren.
En ge ziet daarvoor niet op tegen geen enkel
middel
Juist. Als de dood van den bankier ons er aan
helpen kon, zou hij sterven, sprak de ander koud.
Oh, riep Werner, dan hebben jullie daarvoor
ook den professor vermoord.
Neen, dat zou heel erg dom van ons geweest
zijn, want zijn dood heeft ons niet nader tot
het doel gebracht, dat wij beoogen. Maar luister
nu verder. Gij zijt in het bezit van het geheim
011 gij moet het ons leveren..En daarover kom ik
hier met u onderhandelen.
Hé, sprak Werner met oprechte verwondering,
ben ik in het bezit van heL geheim Maar je bent
al bijzonder slecht ingelicht, hoe komt ge daar
ïiu bij
De ander knikte nadrukkelijk.
Jawel, zeide hij, toen professor Evan naar
den Beukenhof ging, had hij de noodige papieren
eindigende 21 Sept. in' Nederland uitgesproken
71 faillissementen tegen 93 faillissement# in
dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari lot en met 21 September
1923 2913 faillissementen tegenover 2186
over hetzelfde tijdperk van het vorige jaar.
Pensioen jagerij.
In de Vrijdagavond gehouden vergadering van
den gemeenteraad van Zaandam was van de
afgetreden wethouders de hoeren Duijs, Donia,
Brinkman en Van Velsen een verzoek ingekomen
om in het genot van pensioen te worden gesteld.
De heer Pelt(V. B.) zeide, niet tegen inwilliging
van deze aanvragen te zullen stemmen, omdat de
betrokkenen krachtens, de verordening recht op
pensioen hebben. Echter meende hij namens een
belangrijk deel van de burgerij een ernstig woord
van afkeuring te moeten uitspreken ten aanzien
van Duys, iemand, die nog in de kracht van zijn
jaren is en in dezelfde positie verkeert als wan
neer hij nimmer Wethouder was geweest, en
vooral ook om de wijze, waarop hij inzonderheid
gedurende de laatste jaren zijn taak heeft opge
vat, door zoo nu en dan eens in Zaandam te ko
men kijken hoe het gaat.
De heer Pelt stelde voor, geheel te breken met
het pensionneeren van Wethouders. Hoewel dit
theoretisch misschien wel denkbaar is, was hem
in de praktijk geen geval bekend, waarbij een
wethouder ten gevolge van het bekleeden van
zijn functie blijvend particuliere inkomsten had
moeten derven. Het wethouderschap is steeds
waargenomen als een nevenbetrekking.
Bij de stemming over het voorstel-Pelt (af
schaffingvan depensioenenjstaakten de stemmeh
zoodat in de volgende vergadering opnieuw ge
stemd moet worden. Voor het voorstel stemden
alle burgerlijke leden, tegen de socialistische le
den
Herziening Indisch reglement.
Ingediend is een wetsontwerp tot herziening
yan het Reglement op het beleid der Regeering
van Ned.-Indië.
Blijkens de Memorie van Toelichting be
paalt dit Wetsontwerp zich tot de wijzigingen,
die het rechtstreeksch gevolg zijn van de jongste
Grondwetsherziening,.
Door deze herziening zal een nieuwe schrede
worden gezet in de richting van vorming eener
eigen machtssfeer van Indië, welke vorming aan
vang nam met de decentralisatie-Wetgeving van
1903en met de wettelijke erkenning der financieele
afscheiding van Nederland (1912), de instelling
van den Volksraad (1916) en de reorganisatie
der grondslagen van het gewestelijk en plaatse
lijk bestuur (1922) Werd voortgezet. De belang
rijkste taak, waarvoor de wetgever zich daarbij
ziet geplaatst, is de schepping van een orgaan
van dien aard, dat aan den Landvoogd, in samen
werking daarmede, de regeling van de inwendige
aangelegenheden met, vertrouwen kan Worden
overgelaten. Het Wetsontwerp zoekt de oplossing
in een versterking van het vertegenwoordigend
karakter van .den Volksraad en in de invoering
van een Werkwijze voor de behandeling van rege
lingen van wetgevenden aard, die zoowel mede
zeggenschap van dien Raad, thans enkel een ad-
viseerend college, als de geregelde afdoening van
den wetgevenden arbeid waarborgt.
De stand der vakbeweging.
De „R. K. Vakbeweging" wijst, er op, dat het
ledenverloop in de katholieke vakbeweging blijft
aanhouden.
In de eerste helft van het jaar 1922 was er een
en instrumenten bij zich.
Die zijn immers door Jozef Evan nagezocht
Juist, ik dacht Wel, dat u dit wist en hij be
weert, dat het geheim van de samenstelling
daaruit niet viel op te maken. Hij beweert dat.
Ge zegt dat op een toon of ge hem niet ver
trouwt.
Wij vertrouwen niemand. Toen hebben ^v'ij
iemand ontboden, die met de chemie en ver
wante vakken volkomen op de hoogte is en die
als.er uit de nagelaten papieren iets valt op te
sporen dit zeker Wel zal kunnen. Maar de kist is
in tusschen verdwenen.
Zij is verdwenen inderdaad.
En wij eischen den inhoud van u op.
Van mij Ge meent dus, dat ze in mijn bezit
is, riep Werner.
Ongetwijfeld. Dien nacht, dat de kist verdwe
nen zou zijn, waart gij op den Beukenhof, die toen
uitnemend bewaakt werd, zoodat niemand het
huis kon genaken. Nu kunt gij wel bewej-en van
die verdwijning niets af te weten, maar gij moet
daar de hand in gehad hebben.
Met welk recht zou ik mij dat alles hebben toe
geëigend, vroeg Werner verwonderd.
Oh, ik denk ten naastenbij, dat gij van Gielen
niet hebt vertrouwd. En dat gij misschien voor
.1 zelf,misschien voor de dochter van den pro
cessor op diens nalatenschap de hand gelegd hebt.
Gij raaskalt man, ik" zou gek zijn als ik nog
verder naar uw onzinnige beweringen luisterde.
Ik weet van die kist absoluut niets.
Wordl vervolgd).
NIEUWE SCHIEOAMSCHE COURANT