Het geheimzinnige raadsel
DAGBLAD VOORSCHIEDAM V
BetVolhs-petitionnementderS.B.A.P.
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 4 October 1923.
No. 13760
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Ad vertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Het is genoegzaam bekend, hoe door geheel
het land de vlootwet-campagne door de socia
listen is op touw gezet. Overal Wordt alarm ge
blazen en stelling genomen tegen dc booze plan
tten der regeering. In de groote steden kan men
het lezen op muren en schuttingen Stemt tegen
He vlootwet." De dagbladen der roode partij
spuwen vuur en vlam legen de regeering, die in
dezen tijd en onder de tegenwoordige omstan
digheden het wagen durft met zulke onzinnige
plannen voor den dag te komen. Kortom, met
groot gerucht en veel misbaar wordt heel Neder
land tegen het vlootontwerp mobiel en van de
dwaze plannen der regeering afkeerig gemaakt;ja,
zelfs heeft men een grootsch an Li vlootwet-peti
tionnement op touw gezet en sjouwt men stad
en land af om zooveel mogelijk handteekeningen
°P dit z.g. volks-petitionnement te verkrijgen.
In Rotterdam is men al druk aan den arbeid
en ook hier zullen de lijsten wel spoedig aan onze
deuren ter teekening worden aangeboden. Wij
willen daarom alle Katholieken ernstig waar
schuwen om niet aan deze onzinnige en misleiden
de beweging mee te doen. Onze kamerleden zijn
bereid en tevens, als het er op aan komt, be
kwaam genoeg om de belangen van ons volk te
behartigen.
Ons volk zou door die vlootwet ondragelijke
lasten worden opgelegd, verkondigen luide de
roode heeren.
Meent nu toch niet, dat dit het ware motiei' is.
Immers de socialisten gaan toch nooit zoo on
schuldig te werk. Wat kan hun de volksbelangen
schelen die lappen zij eenvoudig aan hun laars,
als hun partij er niet mee gediend is het bestaan
eH de versterking van hun partij, daaraan wijden
zij al hun zorg en arbeid en in het aanwenden
v'm de middelen om hunne partij te dienen, zijn
zij niet erg kieschkeurig. Daarom is de vlootwet-
campagne der socialisten niets anders dan een
goedkoop relletje tegen de regeering, opgezet ter
cere en ter versterking van de S.D.A.P. Dit en
Hit aleen is het motief en daar moeten en mogen
WijKatholieken, ons niet toe leenen.
Het zal ons niet behoeven te verwonderen,
Wanneer het op hun lijsten handteekeningen
regenen zal. Immers men heeft al zooveel zonder
kennis tegen de vlootwet gesputterd, men heeft,
d' al zoo braaf op afgegeven, dat zij bij het volk
reeds in hooge mate anti-sympathiek gemaakt
is daarenboven zijn wij in^den grond allemaal
edi weinig anti-militaristiscli aangelegd en voor
al in dezen tijd lijkt iedere groote gelduitgave
afkeurenswaardig en uit den booze.doch dc
Waag is maar, of er geen enkel grooter en dege
lijker belang tegen op weegt. Tot nu toe heeft,
Wat wel jammer is, de regeering zich nog niel
geuitdoch wanneer zij eenmaal spreken zal en
de onkunde bij ons volk door een zakelijke uit
eenzetting van haar plannen zal wegnemen, dan
Zal, wij zijn er. zeker van, de heele fantasterij
r°nd het vlootontwerp tot het rijk der fabelen
Worden verwezen en dan zal weer eens blijken,
hoe de socialisten in deze zaak weer schromelijk
-hebben misleid en overdreven.
Ons dunkt, dat bet vlootontwerp juist in 't
belang van het volk is. Men klaagt en steent en
jammert dag in dag uit over de heerschende
Werkloosheid en te recht nu gelooven wij, dat de
Werkloosheid nergens zoo groot is als in de me
taalindustrie wordt nu het vlootontwerp aan
genomen, dan zal de bouw van eenige oorlogs
bodems aan verschillende scheepswerven wor
den opgedragen, ten gevolge waarvan een massa
arbeiders in de metaal-industrie gedurende enke-
'e jaren aan werk zullen geholpen worden en de
72*
He hoofdredacteur van „Het Eerste Nieuws"
zat op zijn bureau in ernstig gesprek met een
l°ttgmensch, zoo keurig en geheel naar de laatste
Wode gekleed, dat hij zoo uit de étalagekast. van
een eerste klas magazijn voor heérenkleeding
sp,heen weggeloopen.
Mijnheer- Cran's, die juist met zijn chef eenige
zaken besproken had, 'toen deze jonge man was
mnengckomèn, vertelde aan de redacteuren op
j afdeeling „binnenland", dat de hoqfdredac-
°Ur vast en zeker een rubriek „Heerenmode" in
e courant zou opnemen.
H(in je mal, riep men, hoe kom je daar bij
I Hli, zei Crans, daar kwam juist, een zoo fatterig
eert.je bij hem, dal het niemand anders zijn kan
an een sollicitant voor' de betrekking van redac
,<Ur aan zoo'n heerenmode-rubriek. De vent
kek
zoo van een modi plaatje Weggeloopen.
I Mou, rjep er eeil) <jan drukt de baas hem zeker
lC!l'' gauw de deur uit. Hij koestert niet veel
verkloosheid in die industrie niet weinig zal
wer mind eren.
Wat er ook van zij, al verzamelen dc socialisten
op hun circuleerende lijstén nog zooveel hand
teekeningen, toch zal dit petitionnement niet
kunnen dienen als een bewijs, dat ons volk in zijn
geheel de plannen der regeering wantrouwt en
verwerpt, omdat liet petitionnement zonder
genoegzame kennis van het vlootontwerp is
opgezet en door de meesten van het volk zonder
een greintje kennis van de plannen der regeering
zal worden geteekend.
En daarom moet ieder Katholiek, als hem
eenige lijst tér teekening zal worden aangeboden,
beslist weigeren te teekenen, omdat op de eerste
plaats de bezwaren omtrent het vlootontwerp
geopperd, met groote onkunde gelanceerd wor
den en later schandelijk overdreven zullen blij
ken, wanneer de regeering onder dit opzicht licht
zal ontsteken en omdat op de tweede plaats
iedere handteekening door de S.D.A.P. zal wor
den uitgespeeld als een bewijs van wantrouwen
tegen de regeering. W.
Buitenlandsch Nieuws.
HET DUITS! HE KABINET
AFGETREDEN.
Het Duitsche kabinet heeft gister besloten af
te treden. Na afloop van een ministerraad heeft
dr. Stresemann zich naar den rijkspresident be
geven om hem het ontslag van het kabinet aan
te bieden.
Om half een gistermiddag heeft president
Ebert het ontslag van het kabinet Stresemann
aanvaard en den aftredenden rijkskanselier ver
zocht een nieuw kabinet samen te stellen. Dr.
Stresemann heeft deze opdracht, aangenomen.
De mogelijkheid schijnt echter le bestaan, dat
hij in plaats van een kabinet een soort direc
torium tot stand zal brengen.
Over het verloop van de beslissende zitting
van de sociaal-democratische groepen vernemen
wij nog, dal in deze zitting besloten werd de
sociaal-democratische ministers uit de regeering
te laten treden. Dit is vermoedelijk geschied
omdat de Vgkvei eenigingen een sterken druk op
de partij hadden uitgeoefend.
IN HET BEZETTE GEBIED.
In het bezette gebied doen zich voortdurend
meer teekenen voor, dat het lijdelijk verzet al
gemeen wordt opgeheven. Zooals reeds gemeld,
hebben verscheidene plaatsen, waaronder Dus-
seldorp, Essen, Dortmund, Hörde en Bochum
hun voornemen te kennen gegeven, een gedeelte
van de bezettingskosten te betalen. Voorts heb
ben arbeiders in Plattingen en omstreken be
sloten, allen het werk te hervatten. Op de mijn
Amalia Wènschten de arbeiders het werk in de
cokesfabriek Le hervatten, onder de controle der
Franschen.
Uit Essen wordt gemeld, dat de bonden van
spoorwegarbeiders, en spoorwegambtenaren be
sloten hebben den dienst niet te hervatten, wan
neer de PYanschen niet afzien van hun eisch in
zake het afleggen van den eed van trouw. Voorts
eischen zij, dat aan alle uitgewekenen zal worden
toegestaan naar hun woonplaats terug te keeren.
Rendering voor dergelijke lui.
j H*1, dat is het juist, hij heeft bevel gegeven,
We hem tijdens het onderhoud met dien
BEIEREN EN HONGARIJE.
Naar een Weensch blad mededeelt, heeft de te
Boedapest wonende aartshertog Jozef, zich op 1
October met zijn echtgenoote en zijn secretaris,
m gezelschap van den polizeirat Berczeviczy,
met een va^sehen pas ten name van Graaf Czaky
(welke hem door de Ilongaaisehe regeering is
verstrekt) naar München begeven.
Het is bekend, (aldus het blad) dat de Beier_
mijnheer absoluut niet mogen storen.
Zeker een Vrijer voor z'n dochter, lachte er
een, die zich op z'n mooist gekleed heeft om papa
om z'n toestemming te vragen.
Terwijl men zich aldus vroolijk maakte, zat de
besprokene op zijn gemak in de fauteuil, die de
hoofdredacteur hem gewezen had en stak een
van diens sigaren op, deponeerde de half afge
brande lucifer in een aschbak en nipte met de
welverzorgde nagel van zijn rechterwijsvinger
een denkbeeldig stofje van zijn pantalon.
De hoofdredacteur staarde het uiterst correcte
jongmensch met nauw verholen verbazing aan,
liet z'n blik dwalen van diens welverzorgde
coiffuur tot de glimmende punten van zijn lak
schoenen en scheen het met zich zelf nog niet
eens geworden te zijn, hoe het gesprek te be
ginnen.
De ander had blijkbaar ook volstrekt geen
haast, Wachtte tenminste zonder eenig ongeduld
Le toonen tot de leider van „Het Eerste Nieuws"
het Woord tot hem zou richten.
Eensklaps barstte deze los
Pardon, mijnheer Bunning, ik had me u heel
^anders voorgesteld.
De aangesprokene glimlachte
U bedoelt dat ik mijn uiterlijk niet mee heb,
vroeg hij vriendelijk.
Om de waarheid te zeggen, niet voor het vak,
dat u beoefent. U zou alles kunnen zijn een
dandy, die geen grootere zorg kent, dan correct
voor den dag te komen, een dameskleermaker
sche monarchisten met Hongaarsehe politieke
kringen in verbinding staan, Tri de vroegere
kroonprins Rupprechl heeft destijds geruimen
lijd doorgebracht- op het landgoed van aarts
hertog Jozef in Hongarije.
Men acht dan ook bovenvermelde reis van den
aartshertog van groote beteekenis in verband
met den poiitieken toestand in Beieren.
Aartshertog Jozef werd in den oorlog veld
maarschalk en verdedigde het Oostenrijksehe
front tegen Italië.
DE FIUME-KWESTIE.
De bijzondere correspondent van de „Corriere
della Sera", te Belgrado, bevestigt het bericht
dat de ltaliaansche premier Mussolini en de
Joegoslavische minister-president Pasjilsj om
streeks het midden van deze maand te Venetië
een bespreking zullen hebben, ten einde te trach
ten tot regeling der Fiume-kwestie te komen.
TRIPOLIS.
Do „Giornalc d'Italia" meldt uit Tripolis, dat.
een militaire auto met 5 officieren en 2 inland-
sche soldaten tusschen Boegeslan en Fondoek
Shkebani door de Tripolitaansche bandieten is
overvallen. De auto werd in brand gestoken. Dc
lijken van twee der inzittenden zijn vreeselijk
verminkt teruggevonden die der anderen zijn
verdwenen.
HET OECUMENISCH PATRIARCHAAT.
Uit Constantinopel Verluidt Ephtim, de
leider van de Grieksch-Katholieken in Turkije,
die reeds sinds geruimen tijd voor de bezetting
van het Oecumenische patriarchaat de voorkeur
van de regeering te Angora geniet, en die hier
kort geleden'arriveerde, heeft gister een „coup"
uitgevoerd, welke blijkbaar niet al te onverwacht
kwam. Vergezeld van twee leden der Synode,
woonde Ephtim de raadsvergadering van 't
Oecumenische patriarchaat bij. Deze gelegen
heid nam hij te baat, den raadsleden te bevelen
een stuk te teekenen, waarbij de tegenwoordige
patriarch Meletios, die, zooals men weet, zich in
Juli heeft teruggetrokken, wordt ontslagen.
Voorts drong Ephtim aan op de ontslagneming-
van den aartsbisschop van Gaesarea-, die, sinds
Meletios zicli heeft teruggetrokken, als patriarch
fungeert, en op de benoeming van den aartsbis
schop van Rodopolis.
De Synode, welke blijkbaar door een paniscllen
schrik bevangen werd, heeft de eischen van
Ephtim ingewilligd.
Een B.T.A.-telegram uit Constantinopel meldt
nog, dat Ephtim Pacha, het hoofd is der Turk-
sche orthodoxen van Anatolië.
Zes aartsbisschoppen, o.a. die van Varna en
Belgrado werden uit de synode weggejaagd.
Er heerscht in orthodoxe kringen in Constan-
linopcl hevige ppwinding over deze gebeurte
nissen.
CONSTANTINOPEL ONTRUIMD.
Generaal Harington, en de laatste Engelsche
troepen zijn gistermiddag uit Constantinopel
vertrokken tegelijk met de Fransche en ltaliaan
sche contingenten. Na een bezetting van bijna.5
jaar hebben Ihans de strijdkrachten der geallieer
den in overeenstemming met de bepalingen van
het verdrag van Lausanne den Turkschen bodem
verlaten. De ontruiming heeft zonder eenig in
cident, plaats gehad en wordt te Londen maar
ook in Turkije beschouwd als een bijzonder be
wijs voor het beleid van generaal Harington en
zijn officieren. De inscheping van de Engelsche
troepen en het materieel had zelfs vroeger plaats
dan was vastgesteld. Een plechtige afscheids-
die z'n clientèle bewijs van goeden smaak geven
wil, een levende reclamepop voor een heeren
modemagazijn, wat u maar wilt.
j||En toch ben ik dat alles niet., alleen maar
Bunning, dien u te raadplegen Wenscht, als ik uw
telegram tenminste goed begrepen heb.
Ja, dat Wensch ik. Och eigenlijk is het ook
groote dwaasheid, dat men zich een voorstelling
maakt van iemand, dien men niet kent. Maar
onwillekeurig doet men dat toch, niet waar. Men
hoort van zijn Werk en vormt zich dan een voor-,
stelling, die in negentig van de honderd gevallen
met de werkelijkheid niet overeenstemt,. Ik heb
van iemand Wel eens geharnaste artikelen ont
vangen en onwillekeurig stelt men zich den
schrijver dan voot als een pootige kerel. En dan
blijkt vaak, later, dat hij o zoo'n sullig mannetje
is.
■Jfija, lachte Bunning.
Maar zoo scherpe tegenstelling als tusschen uw
uiterlijk en de voorstelling-, die ik me van u ge
vormd had, naar liet Werk, dat u zooal verricht
hebt,neen zoo scherpe tegenstelling slaat, me toch
met verbazing.
De hoofdredacteur had reden om dit te zeggen,
Want het jongemensch, dat. zoo uiterst zorg
vuldig gekleed en gekapt Was, alsof geen grooter
zorg hem bezig hield, dan de vraag, hoe hij aan
alle eischen van mode en chfcfue zoil beantwoor
den, was iemand, die zich groot en naam gemaakt
had. Het was mr. Bunning, beroemd om de
scherpzinnigheid, waarmede hij tal van inge-
parade werd vóór de inscheping door dé ver
trekkende detachementen gehouden waaraan
behalve de geallieerden ook Turksche strijd
machten deelnamen. Er werden saluutschoten
gewisseld en de vertrekkende generaals namen
hartelijk afscheid van de Turksche autoriteiten.
De Turken juichten generaal Harington en rle
Engelsche troepen bij het voorbij trekken luide
toe. In een a fscheidsorder bracht generaal Ha
rington dank uit ook namens de generaals van
de andere geallieerde mogendheden voor het
hartelijk uitgeleide en wenschte Turkije alle
goeds en voorspoed toe.
AMERIKA.
Van regeeringsWegc zijn uilnoodigingen ge
zonden aan de gouverneurs van alle staten voor
een conferentie met president Coolidge, op 20
October a.s., ten einde verschillende kwesties
van wclsuit voering te bespreken, met name die
in verband met de immigratie, het drankverbod
en het verbod op de bedwelmende middelen.
ALLERLEI.
Volgens de Libre Belgique" hebben de
stakende diamantbewerkers in Antwerpen be
sloten héden het werk te hervatten. De salaris-
kwestie zal door een gemengde commissie worden
geregeld.
Uit Brussel Namens de koninklijke fami
lie van Italië is dr.G. Stelde, te Brussel, aan het
ziekbed van prinses Giovanna te Raeonigi ont
boden.
Binnenland.
R. K. Universiteit.
De Commissie van Organisatie verzoekt ons
het volgende mede te deelen
De uilnoodig'ing tot bijwoning der plechtige
opening der R.K. Universiteit zijn verzonden,
o.a. aan de Stichters, Beschermers, Begunstigers
en Donateurs. Daar wellicht, eenige namen van
bovengenoemde groepen aan de Commissie van
Organisatie onbekend zijn gebleven, terwijl het
toch in de bedoeling ligt deze allen uit te noodigen
verzoekt de Commissie allen, die tot deze groepen
behooren en eene uitnoodiging wensclien te
ontvangen, onverwijld in alle geval voor 8 Octo
ber a.s. naam en volledig adres op te geven aan
den secretaris der Commissie van Organisatie
Mr. C. Prinzèn, Keizer Karelplein 11, Nijmegen.
Tot assistent aan deR.K. Universiteit in
het Duitsch is benoemd de heer J. F. Röttger,
leeraar van het Gymnasium te Nijmegen.
Tot pedel aan de R.K. Universiteit is benoemd
de heer TI. Christen.
Voorts is een klerk benoemd, waarmede het
administratief personeel der Universiteit, com
pleet, is. Dringend Wordt daarom verzocht sol
licitaties voor deze functies achterwege l,c laten.
Het gdr.es der Universiteit en van den Se
cretaris van het College van Curatoren, Mi. C.
P. iny.en is vanaf Donderdag 4 October a.s.
Keizer Karelplen 11, Nijmegen, telefoon 249Ö.
liet vorig adres Berg en Dalsclie weg 102,
is dus vervallen .Bij geen gehoor 2490 wende men
zich tot het particulier adres van den Secretaris
Berg,en Dalscheweg 121,Nijmegen, telefoon 1671
1 n s c h r ij v i n g studen l e n.
De rector-m&gnificus der R.K. Universiteit
te Nijmegen verzoekt even in herinnering te
willen brengen, dat inschrijvingen als studenten,
overeenkomstig art. 65 van het reglement, bij
wikkelde kwesties had opgelost, een detective
van wiens stoutmoedigheid tegenover de meest
gevaarlijke misdadigers wondere staaltjes ver
teld Werden.
De hoofdredacteur, die hem niet persoonlijk
kende, maai1 die wist, dat de faam, welke over
dezen'man liep, niet overdreven was, had hem
verzocht te komen eii zijn verbazing toen hij een
uiterst jonge man zag, met het onmiskenbare
uiterlijk van oen modefat, was alleszins verklaar-
Onwillekeurig kwahi twijfel bij hem op, of dit
heertje Westelijk daden gepresteerd bad, die zijn
naam hadden gevestigd en of deze in staat zou
zijn het werk Lot een goed einde te brengen, dat
hij voornemens was hem op te dragen.
Mr. Bunning scheen zijn gedachten le raden.
Komaan, mijnheer de hoofdredacteur, zeide
hij, ik zou u raden u maar over de teleurstelling
heen te zetten, misschien is mijn ietwat onnoozel
uiterlijk wel een Voordeel voor mij in den strijd,
dien ik tegen geslepen misdadigers gevoerd heb.
Ik vermoed, dat het voor zoo iets is, dat u mij
ook hier hebt ontboden.
Inderdaad, mijnbéer Bunning. Laat ik u kort
en goed uiteenzetten, wal de zaak is. U hebt
natuurlijk uit- de couranten de interessante
geschiedenis gevolgd van den moord op professor
Evan en alles wat daarmee samenhangt.
Wordt vervolgd).
f
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
XIII.
V