fletgeheimziBüige raadsel
DAGBLAD
FEUILLETON.
Aug. J. I. Leesberg
Secretaris.
46ste Jaargang.
Zaterdag 6 October 1B23.
13762
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon fctereommunaal 85.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Postbus
cent, franco
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 38 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend, ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geillustreerd Zondagsblad.
EERSTE BLAD.
Missieactie.
Overmorgen is het een jaargetijde. maar
zonder „Requicscal in pace", want dan, 8 Octo
ber, is het een jaar geleden, dat Schiedam zijn
gastvrijheid aanbood aan de Missie.
Toen schitterde het verlichte kruis, het over-
wiuningsteeken, in den donkeren avond als een
beeld van hel lichtend geloof, dar. schijnen gaat
ia de duisternissen van het heidendom. Toen von
den de werelddéëlen elkander in onze stad en
lag tie rijkdom van Afrika naast de armoede van
Finland, gingen mannen, uit alle nationaliteiten
der Missie, om met'elkander, als broeders iTi
Ctirislus, gekomen voor 't groote doel kennis
en liefde voor de missie te brengen. Toen draaide
de Missiefilm en sprongen Chinees en Con go le es,
Dajak cn Indiaan op het witte doek. Toen, ja
toen was heel Schiedam mobiel voor de Missie,
want de missiegeest bezielde een ieder. En ha
een week vertrok die geest Neen hij bleef en
woonde stil onder ons,stilwerkend,zacht vragend;
zoo nu en dan klagend, totdat eenige maanden
geleden weer eens Wat van hem Werd vernomen,
een klein berichtje, waarin zijn vermogen Werd
mèegedeeld, nl. 7825.11. En toen Verdween hij
weer in zijn onbekendheid, oin heden weer eens
een te eken van leven te geven.
Komt ei' dan weer een Missietentoonstelling
neen zoo iets doet men maar eens in de 25 jaar
maar er kan nog wel ai tie gevoertl worden zon
der tentoonstelling.
F.n die actie wordt gevoerd van nu af aan,
op heel bescheiden voet, geen gevraag aan de
deur, een kalme actie voor het, „Liefdewerk van
den H. Petrus". Nooit van gehoord Zeker Weer
wat nieuws, hoor ik zeggen. Neen, het bestaat
al van 1889. Wat het is Het is een genootschap,
dat voorziet in de opvoeding en opleiding der
inlandsche geestelijkheid in dc Missiën. Het is
bekend, dat nergens het tekort aW priesters
zich meer doet gevoelen dan juist in de Missie,
daarom moet er gezorgd Worden, dat er priesters
komen uit de inlanders zelf en Voor hun opleiding
zorgt liet „Liefdewerk van den H. Petrus".
Het voorziet dus in een levensbehoefte dei-
Missiën. Moet nu ieder daar lid van worden.
Moeten en moeten is twee, kunnen is een andere
zaak, want duur is het niet, 50 c. per jaar. Maar
gij kunt nog iets anders, nl. het Missiewerk kent
leden, weldoeners en stichters leden betalen
50 c. por jaar, Weldoeners 250, waardoor de
studiekosten van een seminarist worden betaald
Stichters 2500.— waardoor een blijvende
studiebeurs voor inlandsche seminaristen ge
sticht Wordt. En over een beurs gaat het nu,
want een beurs kan niet alleen gesticht worden
door één persoon, maar ook door meerderen en
nu wil het missiecomité, dat nog altijd bestaat,
trachten hier in Schiedam zulk een beurs te
stichten als een blijvend aandenken aan de zoo
goed-geslaagde MissieWeek. Er bestaat al een
particuliere missiebeurs, maar déze is voor héél
Schiedam, daar kan eenieder voor bijdragen
wat hij wil, terwijl hij dan weet, dat er ergens
iemand op zijn kosten studeert die eenmaal
priester geworden hem zal gedenken aan het
Altaar. Is dat geen heerlijke gedachte? i
Moet die beurs er spoedig komen Ach het
Comité heeft geen haast en kent de omst andig
heden.
Ja ik wil wel wat geven, maar aan wié O, dat
is gemakkelijk gij kunt het geven aan de-u-nog-
74
Goed. Nu mijnheer u hebt mij alles verteld,
Wat ik van u weten wilde. En ik beloof u, dat ik
ti'n uiterste best zal doen. Ik doe dit met te meer
genoegen, omdat ik de taak niet geheel onvoor
bereid op mij neem.
Niet onvoorbereid Hoe bedoelt u dat
Wel, ik heb de geschiedenis uit de dagbladen
gevolgd, ze is waai lijk bijzonder genoeg om be-
iangstelling op te Wekken. En ik heb me al een
eigen theorie gevormd, die ik nu aan de feiten zal
gfton toetsen.
_U hebt zich een theorie gevormd. Dat moet
hijzonder interessant zijn, mr. Bunning. Mag ik
weten, wat u omtrent dien moord denkt.
Maar mr. Bunning bief afwerend de hand op.
Dat mag u absoluut niet weten, u vooral
biet. Ik heb een schrikkelijken hekel aan alle
courantenmensdien, die, dat is nu eenmaal hun
Plicht, op nieuws azen, om dat nieuws dan zoo
sb<*l mogelijk aan den man te brengen. Ik zie u
baarlijk in staat van avond nog een groot arti
kel in uw blad te plaatsen met bijvoorbeeld het
opschriftDe. opinie van den beroemden detec-
Ve mr. Bunning omtrent de misdaad.
De ander lachte hartelijk.
Wei-bekende leden van het Comité of nog ge
makkelijker, gij bezorgt het aan het bureau van
de „Nieuwe Scbicdamsche Courant", die ons
hare gastvrijheid beeft aangeboden, en dan
voegt gij er een briefje bij met b.v. A.B. of N.N
100 voor de Missiebeurs én dan leest gij dat
eeöige dagen later in uw blad, waarin alle giften
zullen worden vermeld.
Dit is '1 verjaardagscadeau aan de Missie-
week en slagen zal het, want Roomsch Schiedam
heeft een hart, dal klopt voorde geheide Missii-
ovér de Wereld.
Namens het Comité.
Als eerste giften voor de studiebeurs kwamen
uit de parochie van het II. Hart reeds binntn
ƒ33.05.
(Bed).
Buitenlandsch Nieuws.
DE COM AUSSIE VAN HERSTEL.
De Commissie van Herstel heeft een overzicht
gegeven van het totale bedrag dat de Commissie
volgens het verdrag van Versailles ontvangen
heeft en van de verdceling van dat bedrag onder
de geallieerde mogendheden, liet totaal van dat
bedrag is 5.494.782.000 goudmark.
ENGELAND EN HET HERSTEL.
Gister heeft dc Britschc minister van Buiten-
landsche Zaken, lord Curzon, op de Rijkscon
ferentie zijn aangekondigde rede gehouden.
Spreker begon met er op te wijzen, dat de
Britsche regeering op het standpunt stond, dat
Duitschland niet in staat is, groote onmiddellijke
betalingen te doen, dat de bezetting van het
Roergebied niet de juiste weg is, de betaling,
welke voor onbepaaklen tijd was uitgesteld, te
verzekeren en dat bij verdere verbittering er
Waarschijnlijk een binnenlandsche chaos in,
Duitschland zal volgen.
Het kan niet worden ontkend, dat men in de
verwachtingen, welke men te goeder trouw van
de bezetting van het Roergebied koesterde, zeer
is teleurgesteld door de resultaten Zoodra een
verlenging der militaire bezetting onvermijde-,
lijk scheen, trokken de Italianen zich terug.
tiet aanbod van Bonar Law, de Italiaansche
en Fransche schulden aan Groot-Brittannië te
annuleeren, indien deze landen het Britsche
schadeloosstellingsplan zouden aanvaarden, was
opzienbarend, doch de edelmoedigheid, welke
daarin opgesloten lag, werd miskend. Wij wensch
ten aldus lord Corzon allerminst de zijde
van Duitschland te kiezen en Frankrijk datgene,
waarop het recht heeft te onthouden. De Fran
sche en Belgische antwoorden op de jongste
Britsche nota toonden echter aan, dat er geen
mogelijkheid meer bestond voor doelmatige in
terventie van Groot-Brittannië.
Lord Curzon mende, dat de overgave van
Duitschland drie maanden geleden had moeten
geschieden, het was onverstandig on dwaas,
dat, zij werd uitgesteld. Wij zien reeds het begin
van dén binnenlandschen chaos in Duitschland,
waarvoor wij steeds bevreesd zijn geweest-
De premier, Stanley Baldwin, zoo vervolgde
lord Corzon, deed door zijn bezoek aan Parijs
zeer veel om een vriendschappelijke atmosfeer
te scheppen na een vrij heeten strijd. De Fran
sche premier Poincaré weet, dat Groot-Brit
tannië in vriendschappelijke gezindheid nadere
voorstellen afwacht. Groot-Brittannië, aldus,
lord Curzon,x heeft reeds voorbeeldelooze con
cessies gedaan voor het economisch herstel van
Europa.
Ja, waarachtig, zei hij, dat is een schitterend
idee, dat zou men graag lezen. Maar dat wilt
u natuurlijk niet. Enl'in, lost u de zaak op, het
is mij Werkelijk meer tc doen om Frits Werner
te helpen dan om nieuws voor de courant te
krijgen.
De detective stond op en toen hij den hoofd
redacteur zijn kleine blanke hand reikte, over
viel deze opnieuw de twijfel of dit heertje nu
Werkelijk veel zou weten te ontdekken.
s Wanneer zie ik u terug, vroeg hij.
De ander haalde de schouders op.
Dat valt moeilijk te zeggen, misschien wel
heel gauw.
Toen hij weg was keek de hoofdredacteur
de straat op, waar lvij hem zag weg drentelen,
zorgvuldig de plasjes op zijn weg vermijdend.
Gerechte hemel, bromde hij, wat een fat, maar
dat gaat mij niet aan.
Mr. Bunning intusschen wandelde bedaard
voort tot de naaste standplaats voor auto's.
Daar nam hij een taxi en gaf het adres op van
de woning van bankier van Cielcn. Blijkbaar
toog liij dus maar dadelijk aan den arbeid.
Toen de taxi voor het huis van den bankier
stilhield stapte hij uit, betaalde den chaffeur,
dien hij zeide niet te wachten en, belde aan. De
huisknecht, die hem opendeed, verzocht hij hem
aan te dienen', bij Antoon van Gielen, den zoon
des huizes. De knecht beWeer&e wel, dat mijnheer
voor niemand te spreken was, maar mr. Bunning
wist hem te overtuigen, dat hij mijnheer van
NA HET LIJDELIJK VERZET.
Te Rome verluidt, dat de verbenden regeerin
gen in de eerstkomende dagen een nota van Stre-
semann verwachten, die een uitvoerige uiteen
zetting van den tegenwoordigen toestand van
Duitschland zal bevatten. Het stuk zal in de
eerste plaats de opgeving van het lijdelijk
verzet hekend maken en verder op de pogin
gen wijzen van het Duitsche rijk om Europa
den ramp eener ineenstorting van zijn centrum
te besparen. In de nota zal evenwel iedere
verantwoordelijkheid voor de verdere ontwik
keling der dingen van de hand worden gewe
zen, indien het opgeven van het lijdelijk ver
zet niet zeer spoedig maatregelen van de zijde-
der verbonden regeeringen ten gevolge zal
hebben, die als compensatie voor het gebrachte
offer zullen kunnen dienen.
DE DUITSCHE KABINETSCRISIS.
Rijkskanselier SLrescmann's poging om een
tweede kabinet te vormen uit persoonlijkheden,
die buiten de partijen staan, is al weer opgegeven.
Het vooruitzicht voor zulk een kabinet, om in
den Rijksdag een votum van vertrouwen te
verwerven, was te ongunstig, want niet slechts,
dat het de sterkste partij, die der sociaal-demo
craten, tegen zich zou hebben, niet slechts, dal
de Duitseh-nationalen tegenover het kabinet
Stresemann de tWiststelling zouden innemen, ook
het centrum en de democraten hadden tegen
zulk een kabinet ernstige bedenkingen.
Beide partijen adviseerden den rijkskanselier
dringend tot den terugkeer naar de groote coali
tie. De democraten, die bij de ontwarring van de
crisis een- opmerkenswaardig initiatief hebben
g'etoond, verklaarden, dat zij eeii z.g. on-politiek
kabinet geen vertrouwen konden schenken.
Jn de fraktiezitting van het centrum werd in
het bijzonder met het oog op het Rijnland ver
klaard, dat de tegenwoordige toestand éénvou
dig niet is te dragen. Onder den druk van deze
fracties Werd de Deutsche Volkspartei ertoe
bewogen, nogmaals over de groote coalitie te
onderhandelen. Tegelijkertijd wist men ook de
sociaal-democraten aan de groene thfel te bren
gen. De meerderheid der sociaal-democratische
fractie was ook van meening, dat men de crisis
Jangs parlementairen weg moest oplossen. Zoo
kwam het tot een voorlóopige verzoening.
Des namiddags bestond er weder hoop op een
herleving van het oude kabinet Stresemann, en
reeds is men zoover, dat de zitting van den rijks
dag, die heden zou plaatshebben, en waarbij het
kabinet zich zou voorstellen, op 2 uur werd vast
gesteld.
„DE TURKSCIIE REPUBLIEK."
Uit Angora wordt, gemeld, dat het bestuur
der volkspartij heeft besloten, Turkije voortaan
de Turksche republiek te noemen, met als hoofd
stad Angora.
DE VER. STATEN EN DE EUROPEESCHE
SCHULDEN.
Men heeft gister op het Witte Huis verklaard,
dat Coolidge zich blijft verzetten tegen het schrap
pen van de schulden van de Europeesche staten
aan de Ver. Staten.
DE NIEUWE PRESIDENT VAN CHINA.
Het parlement te Peking heelt Tsao Koen
gekozen tot president van China.
Binnenland.
Salarisverlaging.
De centrale commissie voor eorganiseerd
overleg in ambtenaarszaken heeft, zoo meldt de
Gielen voor een zeer belangrijke zaak beslist
spreken moest. Hij Werd dus in een spreekkamer
gelaten, waar een paar minuten daarna de
zoon van den bankier bij hem kwam.
Antoon van Gielen groette den bezoeker
beleefd, maar koel en vroeg Waarmee hij hem
van dienst kon zijn.
Mijnheer van Gielen, zei mr. Bunning,
u hebt misschien wel eens van mij meer ge
hoord.
Van u gehoord Ik Neen, dat herinner ik
mij heelemaal niet.
Ik ben Bunning maar er zijn nieer personen
van dien naam, doch de mijne is nogal bekend,
mr. Bunning, detective.
Antoon van Gielen zag z'n bezoeker nu vre-.
wonderd aan.
Is u de bekende detective
Ja. En ik kwam hier om van u eenige inlich
tingen te ontvangen.
Inlichtingen-van mij
Ja, ik hoiaf mij bezig met een onderzoek in
take den moord op professor Evan en alles wat
daarmee samenhangt.
Antoon van Gielen dacht even na.
En wat wilde u weten vroeg-hij.
Eenige. inlichtingen over dm laatsten aan
slag op uw vader.
De bijzonderheden hebben in de couranten
gestaan. U weet dus dat mijn vader 's avonds
met. een mes gestoken is, dat op een rib a fschamp
te en een ongevaarlijke wonde veroorzaakte.
Telgr,, Woensdag vergaderd over het antwoord
van de regeering op het door haar uitgebracht
advies in zake intrekking van art. 40 van het
Bezoldigingsbesluit. Na langdurige bespreking
besloot de commissie, met eenparigheid van
stemmen, haar afwijzend standpunt te handha
ven cn dit in een uitgewerkt nader advies ter
kennis van de regeering te -brengen.
De postcheque- en girodienst.
De Kamer van Koophandel te Utrecht heeft
telegrafisch aan den minister van waterstaat
gevraagd, of het geen overweging verdient,
tijdens de stopzetting van den postchéque- en
girodienst, door de Ned'eriandsche Bank, evenals
in 1914 is geschied, aan handel en nijverheid
handelscredieten op korten duur te doen ver
strekken daar de in uitzicht gestelde opneming
op formulieren waarschijnlijk te veel tijd zal
vereischen.
In verband met de voorloopige sluiting van
den postcheque- en girodienst zullen de pensioe
nen aan hen wier pensioen op hun girorekening
wordt bijgeschreven, over het vierde kwartaal
1923 en, zoo noodig over volgende kwartalen, te
zijner tijd ten kantore van de betrokken betaal
meesters worden betaalbaar gesteld en aldaar
kunnen worden ontvangen.
Er zijn maatregelen genomen om de betaling
zonckr vertoon van de pensioenakte te doen
plaats hebben.
De rijksseruminrichting.
De gebouwen en terreinen van het opgeheven
rijkshengstenveufendepot te Bergen-op-Zoom
Worden in buur of in erfpacht aangeboden.
Daaruit valt af te leiden, dat van de verplaat
sing van de Rijksseruininriehting van Rotterdam
naar Bergen-op-Zoom voorgoed is afgezien.
Dc vierde loonklasse.
De leden der Ned. Vereeniging van Spoor-
en Tramwegpersoneel ontvingen van hun hoofd
bestuur een uitnoodiging, om dit laatste te mach
tigen in rechten op te treden tegen de spoordi-
recties. '7a\ moeten alsnu de loonstaten teekenen
„Onder reserve van alle rechten."
Dc Minister van Arbeid met verlof.
De Minister van Arbeid, zal deze maand geen
audiëntie veilcenen wegens verblijf buitenslands.
R.K. Universiteit.
Men verzoekt ons er de aandacht op te
vestigen, dat zich men ook als (vrij) student of
hoorder kan laten inschrijven en hetzij het volle
collegegeld, hetzij slechts de voor het volgen van
een of twee colleges gevorderde som storten zon
der examen af te willen leggen. Om tot het af
leggen van examens te worden toegelaten gelden
voor de litteraische en juridische faculteit de
gewone wettelijke voorschriften om als vrij
student te worden ingeschreven geldt elk ge
tuigschrift ten genoegen van den Rector Magni
ficus.
De kosten der Vlootwet.
Ten aanzien van de Vlootwet wordt naar twee
zijden overdreven, en erger, zegt het Centr.
„Van den eenen kant doet men het voor
komen, alsof zonder die wet onze financiën
gemakkelijk in 't reine zouden komen en al
lerlei bezuinigingen, achterwege zouden kun
nen blijven.
Van den anderen kant tracht men den in
druk te wekken, dat de financieele lasten
voor ons land al heel weinig beteekenen.
Zoomin het een als het ander is waar.
Mijn vader heeft den dader niet hei kerb, zoo
als eenige bladen beweren. Die schrijven, dat
hij gezien zou hebben, toen de dader vluchtte,
dat het Werner was, maar dat is niet waar.
Werner is gearresteerd.
Ja, omdat liet mes, waarmee de daad gepleegd
is,' gevonden werd en hem blijkt te hebben toe
behoord. Dat mes moet hem niet meer toebe
hoord hebben, doch afgestolen zijn. Want het is
ondenkbaar, dat Frits Werner tot een dergelijke
daad in staat was.
Meent ge vroeg Bunning.
Ik ben,er zeer beslist van overtuigd. Een on
geluk] ig toeval wilde, dat Werner dien morgen
nfijn vader ontmoette en met hem twistte cn
dat hij in drift een maar malen bedreigingen
tegen hem uitte. Dat is gehoord en natuurlijk
is daardoor de schijn tegen hem zeer versterkt
Weet u waarover die twist ging
Ik" lean u daaromtrent geen inlichtingen
geven.
De detective zweeg even. Toen vroeg lrij
„Zou ik uw vader kunnen spreken?"
Neen, antwoordde Antoon van. Gielen zeer
beslist,, dat is onmogelijk.
Bunning drong niet verder aan.
Ik dank u voor hetgeen gij mij hebt willen
mededeelen, zeide hij opstaand, ik hoop dat
uw vader spoedig genezen zal zijn.
Hij nam daarop beleefd afscheid, Antoon van
Gielen eenigszins verwonderd achterlatend.
(Wordt vervolgd)