De heer Alba r da (S. D.) bestrijdt eenige
verdedigers van het ontwerp, om te beginnen
den heer Snoeck Henkemans, die zich vooral
beriep op de uitspraken van den Volksraad. Die
afgevaardigde kon zich op anderen niet beroepen:
de Raad van Indië de directeur van financiën
en Minister de Geer konden geen dienst doen.
De uitspraak van den Volksraad is nietzonder
waarde,-maar men moet ze niet overschatten.
Deze raad is geen orgaan van de publielfe opinie
van Indië.
De heer Braat (platt. bond) meent, dat
de binnenlandsche toestand in Indië verre van
goed is en dat het beter is het geld daaraan te
-besteden, bijv. de aanleg van wegen, de bevorde
ring van den landbouw. Nederland moet niet
meedoen aan de bewapening. Onze toekomst
ligt niet op het water, maar op het land vooral
op het platteland. (Gelach). Spr. wil de territo
riale strook vergrooten,om de oorlogsschepenop
een afstand te houden. Zijn alle kosten in dit
ontwerp "wel genoemd Spr. wil in den eerst-
volgenden oorlog maar liever niet meedoen.(Ge
lach) Heeft men geen vertrouwen meer in den
Volkenbond Waarom blijven wij er dan nog
lid van Spr. vindt een vloot gevaarlijk speel
goed. Meer dan een gewapende roeiboot wil hij
niet hebben.
De vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag
één uur.
Stads- en Gewestelijk Nieuws,
eerlang zal worden verrijkt met eenige uit het
Rijksmuseum in bruikleen te ontvangen schil
derijen.
Dit alles is bereikt met in werkelijkheid, niet te
hoog opgevoerde kosten.
Bij de uitvoering van dit werk bleken echter
zoovele herstellingen noodig, waarvan de urgen
tie eerst bij de verbouwing aan het licht kwam,
waarvan Wederom meerdere kosten het directe
gevolg waren uitgaven toch die buiten het
kader der eigenlijke verbouwing vielen, doch die,
indien ook niet tot verbouwing besloten was,
toch onvermijdelijk waren geweest.
Zoo is dan deze nieuwe Raadzaal tot stand
gekomen, en ik eindig met een woord van groote
Waardeering voor dit Werk van, den heer Lorde-
wijk, den heer van dér Plas als uitvoerder en
hunne medehelpers en arbeiders.
Zooals ik zeide geen gemakkelijke opdracht
voorwaar, met, eere vervuld, onder steun en
leiding van hun deskundigen Wethouder.
R. K. Vrouwenbond.
Maandagavond ten 8 uur zal in de groote zEial
van den Volkshond aan de Lange Haven een
algemocne vergadering plaats hebben van den
R. K. Vrouwenbond.
De nieuwe adviseur zal voor liet eerst als
zoodanig in de vergadering aanwezig zijn en de
„Vredesactie" inleiden, Welke op initiatief van
Mé internationale vereeniging van Katholieke
vrouwen den 24en van deze maand in 20 ver
schillende landen zal beginnen en den ten Nov.
op het feest Van Allerheiligen zal eindigen met
een algemeen c H. Communie.
Dien avond hebben ook mej. A. Kngering en
de heer J. Zoetmulder hun gewaardeerde mede-
Werking toegezegd. Zij zullen de vergadering op
declamatie en voordrachten Vergasten, waardooi
zij öpde laatste bijeenkomst vandenVrouwenbond
zulk een grooi.cn bijval hebben ingeoogst. Zoo
zal weer het nuttige niet liet aangename worden
afgewisseld. Moge de groote zaal van den volks
bond dien avond te klein zijn.
Gemeenteraad.
De nieuwe raadzaal.
Na geruimen tijd van gedwongen uithuizig
heid, heeft de Raad eindelijk gister weer haar
eigenlijk tehuis betrokken, dat geheel Vernieuwd
verbouwd en vergroot als een fleurige, jonge,
sterke phoenix uit het oude omhulsel is ver-
rezen
Vanzelfsprekend kondit „Intrekkingsfeest niet
ongemerkt voorbijgaan en de voorzitter ver
welkomde dan ook de leden met de volgende
begroetingsrede
Mevrouw, Mijne LIeercn,
Ik heet U allen welkom in deze vernieuwde
Raadzaal. -
Zooals de meesten Uwer beleend zal zijn da
teert ons Stadhuis uit. het jaar 1606 toen dit werd
gebouwd op de plaats van liet oude, dat in 1601
was afgebrand.
In 1782 had er een verbouwing aan plaats en
werd het voorzien van hardsteenk.ozijnen en
borstweringen.
Boven op den voorgevel stond vroeger liet
beeld van Keizer Karei de vijfde, Graal van
Holland; thans ziet men aldaar liet beeld der
gerechtigheid, Vermoedelijk zinspelende op de
vierschaar Van Schepenen, die vroeger op het
Raadhuis gespannen werd.
In de pui Van den voorgevel zijn de beide
Wapens der stad liet oude of dal. van Nieuwen-
dam, zijnde drie zandloópeïs'óp1 een goud Veld,
thans buiten gebruik het tweede voorstellende
een zwarte leeuw, met een dwarsbaar van rood
ën wit, eveneens op een goud veld;
Tevens is er op aangebracht het wapeji der
provincie Zuid-Holland.
In de onderste of benedenverdieping had men
het bureau der stedelijke politie, de stadssecre-
tarie en de charterkamers of bewaarplaatsen der
stedelijke archieven. Op de middelste verdieping
was de vergaderzaal van den stedelijken Raad,
een vergaderkamer Voor bet dagclijksch Bestuur
het lokaal der terechtzittingen van liet, kanton
gerecht, liet Bureau Van den Stadsontvanger,
zulks ter plaatse waar vroeger de vierschaar
gespannen werd. De zolder of bovenverdieping
was ingericht tot een kantonnaal huis van be
waring, nog vroeger was aldaar een gijzelkamer
en crimineele gevangenis hadden beneden de
militairen hun hoofdwacht cn waakte s nachts
de schutterij in de kamer van Weesmeesteren
terwijl toen in de benedenvertrekken de stads-
secretarie en de stadsrekenkamer gehouden
werd.
Aldus de geschiedschrijver.
Nu was het voorwaar geen gemakkelijke op
dracht verstrekt aan de hoofdambtenaren van
„Gemeentewerken" en in liet bijzonder aan den
lieer Bordewijk, om van de verouderde Raad
zaal, verouderd ook in'het meubilair en betim
mering, bovendien een zaal teweinig ruimte
biedende voor het vergrooten Raadsledental,een
Raadzaal te maken in overeenstemming zoo
veel zulks doenlijk was, ook in traditie met
dit stadhuis, dat vooral door uitwendigen vorm
en ligging een monumentaal karakter draagt en
een der markantste gebouwen onzer stad is.
Waar de oude Raadzaal nu door het Weg
breken van een binnenmuur nagenoeg tweemaal
zoo groot zou worden, en zij bovendien slechts
enkele waardevolle elementen bevatte, op wier
behoud prijs kon worden gesteld, heèft de mee
ning overheerscht om dit geheel nieuWe gegeven
ook in nieuwen, modernen geest op te lossen.
Daarbij werd echter liet oude halkplafond, dat
weggetimmerd was; Weer te voorschijn gebracht
en tevens de oplegging der balken versterkt, na
dat ook alle penanten der ramen aan de hoeken
nieuw opgemetseld en door ijzeren binten even
eens versterkt waren. Tevens Werd de Schouw
der voormalige Commissiekamer van oude verf
lagen ontdaan en aan den langen wand tusscheïi
de ramen geplaatst.
Voor het overige zijn betimmering met doek
bespanning, parketvloer, meubileering, lampen
en een tweetal ramen, met in lood gevat glas,
geheel nieuw.
Tevens is er behalve een tribune voor toe
hoorders, een ruime tribune voor de Pers bij
gekomen, waarmede ik deze gelukkig mag prij
zen, Vooral als groote tegenstelling met lvaa
inderdaad karig Verblijf in de oude Raadzaal.
En ik mag hopen dat door goedgunstige be
schikking des Ministers de Watul tegenover ons
Inderdaad heeft onze stad nu een raadzaal,
die er in alle opzichten mag zijn en zeker maar
voor weinige in ons land behoeft onder te doen.
Door de uitbreiding heeft men een ruimte ge
kregen, met afmetingen van bijna 10 bij 10 M.,
Welke óm haar vierkantig oppervlak, een des te
royaler en flinkeren indruk maakt. Een zwaar
gebouwd plafond, in oud Hollandschen stijl met
twee zware gebogen eikenbouten steunbalken,
gekruist door regelmatig aangebrachte lichtere
binten vormt de overkapping van de groote zaal,
belicht door 8 groote ramen, Waarlangs vanaf
de zoldering eikenhouten bekleeding met don
kere tusschenvlakken neerloopt, welke Weer
aansluit op de lambrizeering van dezelfde, gave,
duurzame houtsoort. Een glanzende parketvloer
geeft aan het, geheel een nog voornamer en so
Tieder cachet,waartoe ook in één Woord alles,wat
zich in de zaal bevindt, het zijne bijdraagt dien
indruk geven de zes zware electrische kronen, de
acht wand lichten, de stevige tafels en de sierlijke,
met donkergroen leer bekleede zetels. Rechts
van den hoofdingang,Welke linea recta vanaf het-
bordes Van het stadhuis is te bereiken, bevindt
zich de ruime publieke tribune en links de geheel
afgescheiden ruimte voor de pers, Welke na lang
behelpen nu ook ineens van een uitstekende,
comfortabele plaats Werd voorzien. (Dat mocht
ook Vel eens).
Juist tegenover den hoofdingang, direct achLer
de tafel van 't college, is een grootsche, parman
tige schoorsteenmantel gebouwd, waarboven
een schilderstuk met afbeeldingen van engelen
werd aangebracht. Binnenkort hoopt men nog,
zooals de voorzitter zeide, de zaal met nog meer
dere schilderijen te Verrijken.
't. Geheel maakt een indruk Van kunstzinnige
soberheid, gave degelijkheid en voornaamheid.
Welgemeende Woorden van lof komen toe aan
gemeenteWerken, die de'uitvoering op zich had
genomen en de volgende firma's, die alle de huil
toevertrouwde 'details met zorg en talent 'af'
leverden Gebr. Vincent (kronen), Tlicuriissen
en Go., (montage), P. F. Smeets (meubileering),
Butler (d'oekbespanning), Beukelaar en dei'Jóng
(betimmering),: Schiedamsche tegelfabriek Du-
chal.eau (kunstsmeedwerk) P. Poppezijn (gas-
en waterleiding), fa. Geus en. de Waart, (sluca-
doorswerk), fa. Breve (marmer-Werk), allen van
hier, benevens eenige Rotterdamsche firma's.
Al is nu het. stadhuis in zijn geheel nog niet,
zooals hot eigenlijk in een stad als Schiedam be
hoorde. te zijn de grootste moeite zou bij dit
gebouw trouwens nog met. ondank worden be-
foond toch kunnen de Schiedammers nu zeg;
gen, dat ze een randtaal hebben, zóó up to date,
zóó keurig en soliede, dat ook iedere vreemdeling
die er binnentreedt er met alle rfespect naar zal
kijken en ervan vertelljen.
De R.K. Leeszaal te Schiedam.
Katholieke Sta.dgcnooten
Ditmaal komen we u om geen geld vragen, ook
niet om boeken. We wenschen ditmaal alleen
degenen, die graag onze zaak financieel willen
steunen, den weg te wijzen, waarlangs ze op de
beste, de gemakkelijkste en de meest practische
wijze dijt doel zullen bereiken.
Ons kwam namelijk ter oore, dat sommigen
geen circulaire of circulaires te weinig hadden
ontvangen, wat, in verband met ons groot
aantal katholieken, niet behoeft te verwonderen.
Mag ik u daarom attent maken, dat op ieder
oogenblik van den dag (of ongeveer), in hot ge
bouw der Bibliotheek, Lange Haven 92, ge
legenheid bestaat om zoo'n circulaire in een of
meerdere exemplaren te bekomen. Ik zeg meer
dere, ómdat bet" zeer gewensclit is, dat in ieder
gezin, waar dit financieel kan, meerdere lees-
kaarten genomen worden. Het heeft bovendien
dit vóór, dat daar meer boeken op gehaald kun
nen worden.
Kn dat men nu niet te gauw Huistere van
afzetterij, want niet zoodra zal de bibliotheek
geopend zijn of daar zal een bus worden aange
bracht, een bus, waarin ieder op een los blaadje
dé boeken mag aangeven, welke hij graag aan
geschaft zag, technische boeken zoowel als
andere. En dat ze ook aangeschaft zullen worden,
daar blijft liet bestuur borg voor.
Dr. J. BAUWENS.
R. K. Volksbond.
Woensdag, 24 October a.s., des avonds op den
gewonen tijd,houdt de afd.Schiedamvan denNcd.
R.iv. Volksbond, in het bondsgebouw aan de
Lange Haven,- een ledenvergadering. Met het oog-
op de bestuursverkiezing is aller opkomst ge-
svènscht.
g
Reeds bij deze eerste zitting in het nieuwe
tehuis is er zwaar en lang gedebatteerd,'t scheen,
dat de leden in de gezellige, omgeving niet uit
gepraat konden raken. Zóó langdurig werd hel
eene hoofdpunt der agenda het ongevraagd
ontslag aan de gehuwde onderwijzeres Mevr.
KléinVeenstra bekeken en "uitgeplozen, dat
er geen tijd nicer over bleef voor afdoen van bet
tweede Voorname Voorstel, tevens het laatste der
agenda de pensioenkörting voor het buitenge
woon onderwijs.
Links met uitzondering van den heer v. cl.
Schalk, drong er met man en macht op aan, de
gehuwde té laten blijvenmaar dank zij li et schit
terend pleidooi van Mr. v. Velzen en de vastbe
radenheid der overige voorstanders, hebben de
tegenstanders hun zin niet kunnen doordrijven.
Welti, v. Velzen, had goeden moed, dal ook de
regeering in dezen met de meerderheid van den
raad zou meegaan.
Missie-Studiebeurs.
Ingekomen giften van
Ter eere van de IT. Tliëresia van lietKindje
Jezus 2.50
Vorig bedrag -54,05
Gemeentelijke Woningbeurzen.
Op- aanstichting -en onder voorzitterschap van
in A. Keppier, directeur van den gemeentelijken
woningdienst te Amsterdam, zijn Woensdag-
hiiiddag de leiders van de woningbeurzen in
•Nrdgrian.d te Amsterdam bijeengekomen. Ver
tegenwoordigd waren de volgende gemeenten
Amsterdam, Apeldoorn, Dordrecht, 'si-Graven-
liöge, 's-Ilertogenbosch, Middelburg, Schiedam,
.Tilburg en Zwolle.
Het do.el van deze bijeenkomst was, pogingen
in bet werk te stellen om te geraken tot nauwere
aaneensluiting van de woningbeurzen, teneinde
elkaar de opgedane ervaringen mee te deelen
en te komen tot het uitwisselen van de verzamel
(je gegevens.
Ook kwam ter sprake de mogelijkheid van
mtcriocale bemiddeling bij het buren en vcr-
luirèn van woningen.
Uit de vergadering-werd een kleine commissie
benoemd,.,welke lot taak heeft, na te gaan, op
welke wijze het beoogde doel kan worden bereikt.
Het secretariaat wordt waargenomen dooi
den beer A. J A. Flikkert, chef van de Ani'ster-
damsclie woningbeurs.
Jiibilé.
Op 23 October a.s. zal S. Bosman den dag
herdenken, dat hij voor 25 jaar in dienst dei-
Gemeente -Gasfabriek kwam.
56.55
Onze gr atis-ongeva Henver zekering.
Door de d irectie van de „Nieuwe Schiedamsche
Courant" Werd wederom aan de nagelaten be
trekkingen van een der abonné's, wien een onge
luk met doodelijken afloop trof, een uitkeering
gedaan krachtens de gratis-ongevallenverzeke
ring voor abonné's der „Nieuwe Schiedamsche
Courant."
Aan de weduwe van abonné M. J. J. v. d.
Water, houder van polis no. 3247, die 12 Octo
ber 1.1. bij Werkzaamheden aan het s.s. „Drie
bergen" alhier,bij een val zoodanig Werd gewond,
dat hij in het ziekenhuis kort daarop is overleden
werd een bedrag van 200.uitbetaald.
2. Vooistel van B. en W. tot overplaatsing
avan den heer JMak, onderwijzer aan School
EII, nafir school CI1 en
b. mej. C, P. Donkhorst, onderwijzeres aan
school EI naar School CI.
Hiertoe wordt besloten nadat eersL de heer
Collé nog eenige bezwaren had' geopperd,
welke weth. de Bruin echter uit den weg werkte.
3. Voorstel van B. en W. tot. intrekking van
liet raadsbesluit van 24 Augustus 1923, slrek
kende tot. overplaatsing van den heer G. Sclier-
penisse, Hoofd van school IHl, als Hoofd van de
Centrale school voor het 7e leerjaar.
Dit voorstel wordt gedaan naar aanleiding van
een gedaan verzoek door den heer Scherpenisae.
Dc raad besluit tot int rekking.
4. Voordracht van B. en W. ter benoeming
van een onderwijzeres aan school FIT, Hoofd de
heerS. Houtman.
Voorge l ragen worden
1. mej. M. G. Drooglever Fortuyn, reserve-
onderwijzeaes, alhier; 2. mej. W. ÏL C. Boer,
tijdelijk onderwijzeres alhier 3. mej. M. Verweij,
tijdelijk onderwijzeres alhier.
Mej. Drooglever Fortuijn wordt benoemd.
4bis. Aanbeveling van bet College van Re
genten van het St. Jacobs-Gasthuis ter benoe
ming, van een Regentes van het St. Jacobs-Gast
huis ter voorziening in de vacature, ontstaan
door de periodieke aftreding als zoodanig van
mej. IT. J. M. G. Witt/impf.
Aanbevolen worden 1. Mej. IT. J. M. L.
Wittkampf2. Mevr. A. Zoetmulder—van
Gent.
M.cj. Wittkampf wordt herbenoemd.
5. Wijziging gemeenté-l>egrooting, dienst 1923
Goedgekeurd.
6. Voorstel van B. en W. tot verkoop van een
perceel bouwgrond aan de Nieuwe Maasstraat,
hoek Bommelschcstraat, aan D. v. d. Werft.
Het perceel is bestemd voor den bouw van een
Waterstokerij met bovenwoning.
De Raad besluit met 17 tegen 10 st. tot ver
koop tegen een prijs van 15.p. M.
Tegen stemmen de socialisten en de heeren
ijman en v. d. Schalk.
6bis. Voorstel van B. en W. om in verband
met de wijziging van het bouwplan van de Ar-
beiderswoningbouwvereeniging „Schiedam Voor-
uit" aan bet Fabriplein, Waardoor het aantal
woningen van 99 wordt teruggebracht tot 98, en
liet bedrag der premie, hypotheek en bouwcrediet
van Rijkswege is verminderd van resp.
101.339.—265.000.— en 238.500.^- tot
j 100.107.—262.700.— cn 236.400A tie
raadsbesluiten van 4 Augustus 1922 hiermede in
overeenstemming te brengen.
B. en W. stellen voor hierop dadelijk te be
slissen.
Hiertoe wordt besloten.
7. Voorstel van B. en W. om aan de gehuwde
onderwijzeres mej. Johanna Veenstra, eclitge-
noote van den heer J. II. Klein, aan School CII
ongevraagd eervol ontslag te verleenen.
Na langdurig debat wordt het voorstel van
B. en W. met 16 Legen 10 st. aangenomen.
Tegen stemmen mevr. KoetenOoms en de
heeren v. d. Hoek, Korpel, J. M. v. Pelt, Kramer
■Frehér, I foutman, de Bruin, Hinkelaar, Collé en
11 ij man.
8. Ie. Voorstel van B. en W. tot het nemen
van een beschikking op bet verzoek van de Aid.
Rotterdam en Omstreken van de Vereeniging
van Onderwijzers en Artsen werkzaam aan in
richtingen voor onderwijs aan achterlijke en
ze a 11 wz wakke kinderen betreffende inhouding
van de pensioenbijdragen van het personeel aan
de Buitengewone Schoof.
2e. Tot vaststelling van een regeling voor het
verhaal van bijdragen voor pensioen ten aan
zien van personeel verbonden bij liet openbaai
onderwijs in de gemeente Schiedam.
Dit voorstel wordt op initiatief van den heer
Di nk e-laar vanwege het reeds ver gevorderde
uur aangehouden,waarna de voorzitter te half zes
de openbare vergadering sluit cn de leden uit-
noodigt nog eenige. oogenblikken in comité bijeen
te blijven.
Tooneelvoorstclling.
Wij maken onze lezers" attent, op den in dit
nummer voorkomende bon, waarmede men tegen
verminderde prijzen de opvoering van het too-
neelstulc „Twee Weezen", dat, a.s. Dinsdag door
het Holl. Tooneel-Ensemble in den Volksbond
gespeeld wordt, kan bijwonen.
LIT ROTTERDAM.
Overstapkaar(jes op de (ram.
Van Donderdag 25 dezer af zullen op de 15
lijnen der Rotterdamsche Electrische Tramweg
mij. weer overslapkaartjes verkrijgbaar zijn.
De nieuwe kaartjes zijn geldig voor twee
electrische lijnen binnen Rotterdam. De trajec
ten IIooge-Boomen-Schiedam, Hilligersberg
Heer Vrankenstrant cn dc paardentram vallen
er buiten.
De conducteurs zullen op het kaartje aanstre
pen dag, Uur, en lijn van afgifte. Slechts geduren
de bet uur, volgende op dat van de afgifte,en
op een andere lijn kunnen ze wórden gebruikt.
Ze doen dus geen dienst als retour. De prijs wordt
15 cent.
Gemeenteraad.
Agenda.
1. Voorstel jjan B. en W. tot definitieve be
noeming*van den lieer M. Lemson als leeraar in
liet Fransch en van den lieer M. van den Bosch
als leeraar in Schoonschrijven aan den Gemeen
telijken Hand elsavondcursus.
Overeenkomstig liet voorstel worden beide
heeren als zoodanig definitief benoemd.
Liturgie.
TWEE EN TWINTIGSTE ZONDAG NA
PINKSTEREN.
,,De liturgische gebeden der kerk passen zich
volkomen aan bij onze persoonlijke gemoedsge
steldheid." Die waarheid wordt eens Weer gron
dig bewezen door het officie van dezen dag
We mogen ons hier laten herinneren aan de
grootheid onzer ziel die geschapen naar Gods
beeld cn gelijkenis als 'L ware een munt is die
het beeld Gods draagt en Zijn opschriftwe
mogen onze ware grootheid bepalen naar ons
toonbeeld Christus, van Wien zelfs zijn bitter
ste vijanden moesten getuigen dat Hij waarach
tig was en zich aan niemand stoorde, omdat
Hij geen aanzien des persoons kende! Maar
meer treft in onze dagen ons het slotwoord van
't Evangelie „Geef dan den Keizer Wat den
Keizer toekomt en Gode wat Godes is." 't ls
geen gemakkelijke taak in onze dagen een goed
vaderlander te zijn Daar Worden allerWege
offers gevraagd,beperkingen opgelegd,voorschrif
ten gegeven, waaraan vooral wij in ons vrije
Holland niet gewoon zijn, en waar we slechts
met tegenzien ons aan zullen onderwerpen. En
heel graag komt onze critiek er nog bij om het
beleid der regeering af te keuren, om ontevre
den te zijn en ontevreden te maken. Wat 'n
mooi voorbeeld geven ons hier de Philippensen I
Paulus zat gevangen te Rome en zij wisten
het, alleen omdat hij het Evangelie predikte
hadden zijn vijanden de hand .op hem gelegd.
Hier was geen critiek, geèn ontevredenheid
noodig over een vermeend onrecht, zij waren-
overtuigd van hun goed recht, dat Paulus uit
hunne handen kan opeisclien omdat zijn on
schuld zonneklaar te bewijzen was. Maar zij
.kenden de leer van 't Evangelie over het wet
tige gezag, ook al werd het gedragen door min-
ToLaal
k
d
