DE PHOENIX'
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Verven en Stoomen.
46ste Jaargang.
Vrijdag 26 October 1923.
No. 13779.
Advarteatiëns 15 regnli 1.75 J i!k« r»g«l daerbovwn 35 c»nt, 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden medsdeelingen 75 ct. par regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Burean s KOEMARKT 4. Telefoon Inteisommimaa! 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 2Ö(Tbij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij doodf 100 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies vaneen wijsvinger: f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de Holl.Algem.Verz. bank te Schiedam
Buitenlandseh Nieuws.
DE BEWEGING IN RIJNLAND.
Dc politie blijft thans te Aken de orde be
waren, onder toezicht van dc Belgische gen
darmen. Dc toestand aldaar moet voor de sepa
ratisten als verloren worden beschouwd. In de
andere steden van die zone, waar de republiek is
afgekondigd, hebben dc separatisten zich moeten
terugtrekken, behalve te Montjoie. Alles te
zamen schijnt in de Belgische zone de beweging
op bet oogenldik verlamd.
Gister hebben te Aken nog botsingen plaats
gehad. Het is nog niet uitgemaakt, hoeveel
politieagenten er bierbij gedood zijn. Volgens de
couranten waren het er vier. Echter is van be-
trouwbare zijde meegedeeld dat er slechts een
gedood was.
Gisteravond hebben de separatisten zich mees
ter gemaakt van het hoofdcommissariaat. van
politie, het stadhuis en liet gouvernementsge
bouw te Trier. Dc orde werd niet verstoord. Een
comité zorgt voor den gang der openbare dien
sten.
liet „Journal" verneemt, uit Berlijn Aan de
rijksregeering wordt bet voornemen toegeschre
ven om, ten einde grooter gevaar te voorkomen,
de uitroeping van een Rijnlandrepubliek onder
leiding van dr. Adenauer te bevorderen.
Dit bericht schijnt echter nog wat voorbarig.
DE REGEERING EN RIJNLAND.
Besprekingen, welke de rijkskanselier en de
ministers gister te Hagen gehouden hebben met
de vooraanstaande leiders van politieke be
sturen en handel in het Rijnland, hebben geleid
tot cle vorming van een permanente commissie
uit alle partijen van het bezette gebied. Deze
commissie bestaat uit 15 leden en heeft tot taak
behalve het onderhouden van het contact tus-
schen de partijen en de rijksregeering, mede te
werken aan alle economische onderhandelingen,
welke thans in het bezette gebied noodzakelijk
zullen worden. Een mededeeling, dat het in dc
bedoeling van de rijksregeering zou liggen stap
pen te doen tot de voorbereiding van de Rijn-
landsche autonomie in Duitsch verband, wordt
officieus tegengesproken. Echter zou men de
vorming van een zoodanige commissie eigenlijk
als een soort voorbereiding kunnen beschouwen,
immers dc vorming van deze commissie van
vertegenwoordigers der politieke partijen en de
organisaties van bedrijven en besturen in het
Rijnland, kan er toe leiden, dat op dezen grond
slag het politiek en economisch leven in Rijn
land zich langzamerhand ontwikkelt tot een
meer doorgevoerde zelfstandigheid. Overigens
kan natuurlijk deze commissie van groote be-
tcekenis zijn bij de onderhandelingen met Frank
rijk over dc hervatting van den arbeid, daar
toch Frankrijk Jiet deelnemen van de rijksre
geering zelve_aan deze onderhandelingen beeft
a fgewezen.
steeds een essentieel onderscheid gemaakt tus-
schen de kwestie van do Duitsche betalings
capaciteit en de méthoden om dc betaling der
schadeloosstelling door Duitscliland te verzeke
ren en het vraagstuk van de betaling der ge
allieerde schulden aan Amerika, welke betaling
een afzonderlijke verplichting vormt.
Hughes voegt hieraan toe, dat de regeering
der Vcrecnigde Staten niet in staat is een Ameri-
kaansch lid in de Commissie van Herstel te be
noemen daar een dergelijke benoeming niet
zonder toestemming van het congres kan ge-
scheden.
Hij twijfelt er echter niet aan, dat een com
petent Amerikaanscli burger bereid zou zijn
deel te nemen aan een economisch onderzoek
voor het bovengenoemde doel, in te stellen door
-een adviseerend lichaam, dat benoemd zou
worden door dc Commissie van Herstel, voor het
geval, dat de instelling van een dergelijk lichaam
gewenscht zou worden geacht.
AMERIKA EN I1ET HERSTEL.
In een nota aan de Engelsche regccring heeft,
de regccring te Washington zich tot deelneming
aan een economische conferentie te Londen
bereid verklaard, mits alle geallieerden vertegen
woordigers zenden.
Hughes, verklaart o.m. Dc Ver. Staten zijn
Volkomen bereid deel te nemen aan een
economische conferentie, waarop alle Europee-
Sche geallieerden, die ten nauwste bij dc schade-
löosstellingskwestie zijn geintcresseerd, zijn ver
tegenwoordigd, ten einde de kwestie van de
Duitsche betalingscapaciteit en een geschikt
financieel plan ter verzekering van dc reparatie-
betalingen door Duitschland, te behandelen
op de volgende punten moet echter met nadruk
Worden gewezen
lo. De regeering van de Vereenigde Staten
Wensclit'niet, dat Duitschland ontheven wordt
van zijn verantwoordelijkheid voor den oorlog
of van zijn rechtvaardige verplichtingen. Er
moet geen reden zijn voor het post vatten van
de meening dat de Londenschc conferentie,
indien deze wordt bijeengeroepen, een dergelijk
doel beoogt of dat de tegenstand van Duitsch
land in zake het vervullen van zijn verplich
tingen eenigen steun vindt.
Het spreekt vanzelf, dat ten einde uit het
beoogde doel te geraken, rekening moet worden
gehouden met dc Duitsche betalingscapaciteit
en de fundamenteele voorwaarden voor Duitsch-
land's herstel, zonder hetwelk de betaling der
schadeloosstelling niet mogelijk zal zijn.
2o. Een dergelijke conferentie zou een ad-
Visecrend karakter moeten dragen en geen be
sluiten moeten nemen, welke bindend voor de
r('geeringen zouden zijn, daar deze natuurlijk
niet bereid zijn bij voorbaat hun aanvaarding
f-ee te zeggen. De taak der conferentie zou moe
ien zijn het opstellen van passende aanbevelin
gen. door een goed ingelicht en onpartijdig li
chaam, dat dc moeilijkheden van de hangende
kwestie op rechtvaardige wijze uit den weg wil
'uimen, te verzekeren.
3o. Dc regeering der Vereenigde Staten beeft
EEN REDE VAN BALDWIN.
Ter gelegenheid van de vergadering der Con
servatieve partij gister te Plymouth gehouden,
hield de premier, Baldwin, een rede, voor een
gehoor van ruim twee duizend personen en zeide
o.m. 't volgende
Wij waren en zijn nog steeds van meening, dat
dc pogingen om tot een oplossing van den loc-
stand te komen, alleen moeten worden gedaan
door een internationale conferentie, willen zij
kans van slagen opleveren. Wij hebben goeden
reden te gelooven, dat, na beëindiging van het
lijdelijk verzet, de onderhandelingen ïnetDuitscli-
land hervat zullen worden.
Daarop verscheen in de Britsche pers de ver
klaring, afgelegd door den president der Ver
eenigde Staten, waarin te kennen gegeven wordt,
dat zijne regeering haar vroeger gedaan aanbod
gestand doet, om deel te nemen aan het onder
zoek naar do Duitsche betalingscapaciteit.
Amerika wil echter alleen deelnemen aan een
internationale conferentie, indien alle geallieer
den mogendheden ten aanzien van deze zaak tot
overeenstemming waren gekomen.
Onlangs had ik het genoegen te Parijs den
Franschen premier, Poincaré, te leeren kennen,
en ik geloof, dat ten gevol e daarvan, de vroege
re hartelijke verstandhouding tusschen ons land
en Frankrijk is hersteld, waardoor de zaak min
der moeilijk is geworden dan zij voorheen was.
Poincaré vertegenwoordigd vrijwel geheel
Frankrijk en ik verzoek hem thans zich, zoowel
in het belang van hemzelf als in het belang van
de Franschc natie en de geheele wereld, zich
niet één- of tweemaal, maar zelfs driemaal te
bedenken, alvorens te besluiten niet deel te
nemen aan den internationale conferentie.
Wat Duitschland betreft, is ons standpunt
steeds duidelijk geweest. Duitschland moet, als
rechtvaardige Straf voor de aanstichting van den
oorlog, schadevergoedingen betalen, doch moet
daartoe tevens in staat worden gesteld.
Duitschlands economisch leven moet worden
hersteld. Zijne financiën moeten onder controle
worden geplaatst en voldoende waarborgen
moeten worden verkregen, dat dc betaling der
schadevergoedingen ook werkelijk zal geschic-
den.
„Het betalingsvermogen van Duitschland
dient te worden onderzocht met het oog op zijn
tegenwoordige en toekomstige positie." Om die
redenen toch kan de ontbinding of het uiteen
vallen van Duitschland ons geen voldoening
geven. Niet alleen zou daardoor het ontvangon
van betalingen voor jarenlang onmogelijk wor
den gemaakt, doch ook zou tengevolge daarvan
liet verdrag vanVcrsailles oogenblikkelijk te niet
worden gedaan."
„Dc tegenwoordige toestand is zóó ernstig,
dat het mij ondenkbaar schijnt, dat iemand zou
kunnen weigeren gebruik te maken van de ge
legenheid, die zich thans biedt om bij te dragen
tot dc oplossing van den toestand."
BEIEREN EN HET RIJK.
Te München schijnt, men tamelijk tevreden
over het beloop der bespreking die de rijkskanse
lier te Berlijn met de vertegenwoordigers van de
bondstaten heeft gevoerd, omdat men daarbij dc
grootste waarde bleek te hechten aan de toe
komstige verhouding tusschen het rijk en de
bondstaten en verder, dat men aan de bond
staten een grootere zelfstandigheid dan dit tot
dusver het geval was, wensehte te geven en in
het conflict tusschen Beieren en het rijk een
oplossing hoopte te vinden, die beide partijen
tevreden zou stellen.
Telef.
15.
Behalve in de mijnen in 't district Oherhau-
sen-Hambom, is reeds in een groot aantal mijnen
de arbeid stopgezet, waardoor ongeveer 30.00')
mijnarbeiders zonder Werk zijn gekomen.
GRIEKENLAND.
De Gricksche legatie te Den Haag deelt mede
Volgens officinale berichten uit Athene zijn
sedert gister alle opstandige garnizoenen t ot hun
plicht teruggekeerd. De opstandige beweging
beperkt zich tot Peloponnesus en kan reeds als
geëindigd Worden beschouwd, aangezien de in
Gorinlhe vertoevende aanvoerder den opstande
lingen Melaxas slechts onbeduidende krachten
(ongeveer 700) tot zijn beschikking heelt, want
de groote meerderheid van dc Peloponncsischc
garnizoenen zijn reeds het kanaal van Corinth e.
overgestoken en hebben zich vervoegd bij de
koninklijke-autoriteiten aldaar. De regccring is
er zeker van, dat zij lieden ook den toestand in
dc Peloponnesus geheel meester zal zijn.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Naar de „Kölnisehe Zeitung" uit Essen meldt,
hebben de troosteloozo economische omstandig
heden een groot gedeelte van de midden- en
groot-bedrijven in het district Oberhausen ge
dwongen, tot stopzetting der bedrijven over te
gaan. De kleine bedrijven liggen reeds sedert
verscheidene dagen s1.il.
Te Ilamborn zijn 15000 en in Dinslaken 1000
personen zonder werk.
ALLEBLEI.
Uit Essen Krupp von-Bolden und Halbach
en de drie apdere directeuren van Krupp, die te
Dixsseldorp gevangen zitten Hartwig, Bruhn
can Gestellen, zijn voor dringende zakelijke aan
gelegenheden voor 7 dagen uit de gevangenis
on'..dagen en naar Essen gegaan. Naar verluidt
hebben er Maandag onderhandelingen plaats
over dc vrijlating van de andere politieke ge
vangenen. Men vermoedt, dat liet „vcrlol" van
de directeuren van Krupp de inleiding zal zijn
tot bun definitieve vrijlating.
Uit Berlijn Het gevaar voor een typo-
grafenstaking is afgewend. Bij de gister gehou
den besprekingen was slechts een klein 3/5 ge
deelte der ambtenaren voor dc staking, betgeen
voor de uitroeping een te kleine meerderheid is.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMEB.
Vergadering van Doiulcrdchj-2b October.
Het debat, over de Vlootwet wordt voortgezet.
Minister D e G r a a f 1' betoogt, dat dc Indi
sche financiën een goede toekomst tegemoet gaan
Er worden sluitende betoogingen Verwacht Uit
voering van dc k lootwet valt beslist binnen dc
financiee.le krachten van Inclië,
Minister Colijn zegt dat bet Vlootwetdebat
draait om drie punten:
1. Waarom nu
2. Waartoe bindt men zich
3. Wat kost hetgeen waartoe men zich bindt
Punt 1 en 2 zijn door den Premier afdoende
behandeld.
Spr. zal punt 3 even bespreken. De Mi
nister van Marine noch spr. beeft liet niet
zóó verstaan, dat de Kamer zich'voor het lieole
minimum bond. Als dat zóó was, stond spr.
niet achter de ministers la fel. Geen minister van
financiën zou zich op dat oogenldik binden voor
dat volle bedrag.
De vraag is, of het dc consequentie is van dit
ontwerp, dat. liet tweede wordt aangenomen. En
dat is niét zoo op dit oogenldik. De Vlootwetcom
missie heeft ook dat .standpunt ingenomen
Spr. beeft vergeleken 1924 met. en zonder
Vlootwet en betoogd, dat er een voordeeltje in
schuilt.'
Spr. handhaaft al zijn cijfers, bij dc interpella
tie-Troelstra genoemd voor 1924 met en zonder
Vlootwet.
Thans de verhouding 1924/1929. Dc Minister
van 'Marine neemt de verantwoording voor de
ramingen op zich. Zij zijn gecontroleerd door dc
Vlooi.w; Icommissie.
Minister van Karnebeek wenscht slechts en
kele opmerkingen te maken. Hij kan zich in veel
veiveiiigingen met, de redevoeringen van de
hoeren Nolens, Schokking, Rutgers, c.a. en
bij zal de boeren Hugenholtz en van Ravesteijn
niet volgen in bun beschouwingen van interna
tionale en strategische aard Igelach).
Spr. wil er tegen opkomen, dat dit, stelsel
zou ingaan tegen het stelsel van Washington
en van den Volkenbond. Dc vraag is of er inter
nationale verplichtingen bestaan. Wie heed het
gezegd, dat als wij ons weerloos maken anderen
zich geroepen zullen gevoelen om ónze verplich
tingen over te nemen? Wanneer een land neu
traal vil blijven, dan heeft liet de verplichting
de neutraliteit daadwerkelijk te verdedigen.
Ontkent de hoer Marchant die verplichting
Ten slotte verdedigt spr. de opvatting .dat
dit ontwerp niet ingaat tegen den Volkenbond.
Dc conferentie van Washington behandelend,
zegt spr. ,dat de Vlootwet valt binnen de be
palingen van deze conferentie.
Het vicr-mogendlieden-verdrag heeft de span
ning, die acuut was, weggenomen, maar de oor
zaken heeft, het niet kunnen Wegnemen, want
die oorzaken blijven in de tegenstelling der
belangen.
Zóó ligt de zaak voor Oost-Indië. Wanneer
men ziet boe geheel Europa in een latenten
oorlogstoestand verkeert,, als men ziet boe de
handelspolitiek is veranderd,dan moet men toch
zien dat het milit.airisme niet is verminderd.
De heer Dresselhuys (V. B.) is niet
tevreden. De Regeering heeft vele vragen niet
beantwoord. Spr. verhaalt vele er van en vraagt
daarna wat de Regeering zegt van het bericht
omtrent de conferentie teGenéVe in zake de vloot-
bcperking. Is de Regeering uilgcnoodigd
De Minister van Buitenlandsehe Zaken, de
beer Van Karnebeek, zegt, dat die con
ferentie betreft de uitvoering van de conferentie
van Washington, ook voor de Sl aton, die daarbij
geen partij zijn. De Regeering is uitgenoodigd.
Dc lieer Dresselhuys (V. B.) begrijpt
niet dat dc Regeering hiervan geen mededeeling
deed en niet zelf voorstelde de belasting uit te
stellen.
De lieer M a r c h a n t V. D.) betoogt dat liet
recht vorderingen heeft gemaakt en dat zelfs
dc groote mogendheden zich schamen om
het recht t.c schaden.
De beer Duys (S.'D.) Behalve in Rusland.
De beer Wr'ij nkoop (C. Fr.) Poincaré
ook niet
De beer Merchant (V. D.) meent, dat de
positie tusschen de kleine en de groot e mogend
heden is veranderd en dat daarom het hot' van
Loder meer preventieve macht heeft dan een
paar kanonnen.
De vergadering wordt verdaagd tol beden elf
Binnenland.
llerelassil'icatie spoorwegpersoneel.
In een onderhoud van delegaties uit de hoofd
besturen van den Prot. Chr. en R. K. Bond van
Spoorwegpersoneel, met den Minister van Water
staat in zake de herclassificatie van het spoor
wegpersoneel, hadden deze organisaties gevraagd
om, wanneer de Minister niet, tot een beslissing
kon komen, het onderzoek van deze zaak op te
dragen aan personen, die buiten liet bedrijf staan
en dus geheel onpartijdig kunnen oordeelen of
het der directie der spoorwegen al dan niet
moreel geoorloofd is tot de invoering van een
vierde klasse over te gaan.
Thans hebben volgens dc „Stand." genoemde
organisaties bericht ontvangen, dat de Minister
den beer mr. L. E. Visser, Raadsheer van den
Hoogen Raad te 's-Gravcnhage, bereid heeft
gevonden een onderzoek in te stellen.
Het kort verslag.
Blijkens: het voorloopig verslag op hoofdstuk
II (ltooge Colleges van Staat) der begrooting
hebben vele leden betoogd, dat bet Kort verslag
van de zittingen der Tweede Kamer behoort te
worden afgeschaft. De kosten, aan de uitgave
daarvan verbonden, zijn niet gemotiveerd, nu
liet aantal abönné's zoo gering is.
Sohriëtas.
Bij Sóbriëtas, de federatie van R. K. Dioc.
Bonden Lot bevordering der christelijke matig
heid en tot bestrijding van bet alcoholisme, waren
in 1922 aangesloten 5372 geheelonthouders,
15,891 afschaffers en 1586 halfdaagschc afschaf
fers der Kruisvcrbondcn totaal 22,934 van de
Mariavereenigingen 6320 geheelonthoudsters,
38,722 afschafsters totaal 45,371 van de H.
Annavereenigingen 27,618 gezinnen met 84,610
kinderen 8093 geheelonthouders van de Jon-
gensbondèn, en 12.460 geheelonthoudsters van
de Meisjesbonden.
Niet liegen, meneer Schaper
Dat de sociaal- en andere zich noemende
„democraten" bij hun actie tegen de Vlootwet
het met de lieve waarheid niet zoo nauw nemen,
is overbekend. Het loont, niet de moeite alle
onwaaiheden te weerleggen, want de herren
roode propagandisten, daarin gesteund door bun
hoofdorgaan „Flet Volk", blijven er maar op bis
liegen en weigeren dc welbekende waarheid on
der de oogen hunner volgelingen te brengen. De
S.D.A.P.-sche leiders gaan bier vóór. Zoo heeft
dc lieer Schaper j.l. Zondag .het leugenhjslje
zijner partij met een paar krasse onwaarbeden
aangevuld. Sprekende voor de -Federatie-Rotter
dam' der S.D.A.P., zeide bij volgens bet verslag
in dc „Voorwaarts" onder meer het volgende
De christelijke regeering wilde met de oude
truc komen een geheime vergadering van dc
Kamer. Wij hebben daartegen direct, gepro
testeerd, want als er iets te zeggen is, dan Rob-
beu wij daar allemaal mee te maken, dan kan en
moet het in het openbaar(Luid applaus)."
Dat is de eerste onwaarheid.
Dc waarheid is, dat, de christelijke regeering er
geen enkel oogenldik aan gedacht heeft om een
geheime vergadering van de Kamer te verzoeken.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
f?
1
