Het geheimzinnige raadsel
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Pro Memoria.
FEU ILLETOft!.
46ste Jaargang.
Donderdag 8 November 1923.
No. 13789.
Bureau s KOEMARKT 4. Telefoon IeieseomEatmaKl 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.-—, per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advartantiëni 1—5 regels 1.75 j elks rsg*l daarboven 35 cent, 3 msal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden msdedaelingsn 75 ct. per regal.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteersn. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Onqevallenverzokcrinq f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet oï oog f 209 bij dood £100 bij verhes van een
duim; 60 bij verlies van een wijsvinger; 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De verzekering wordt gewaarborgd door de HQll.Algem.Verz. bank te Schiedam
ii"iiiiiiin JJet, Beicfsche standpunt is, dat van het fe
deralisme, dat in 1919, bij dc voorbereiding van
Aan de. Parochiale
Universitèitscomit é's.
Ik voel mij genoopt alle Katholieken
nogmaals op het hart, te drukken, dat alleen
een voortgezet offer ons werk in Stand en op
peil kan houden.
Mgr. de Aartsbisschop bij de opening
der R. K. Universiteit.
Nu de jaarlijksche inzameling voor de R. K.
Universiteit door de comité's, volgens Bisschop
pelijk voorschrift opgericht in alle Parochie's van
Nederland, in vollen gang is, kan het van nut zijn,
enkele zaken in herinnering te 'brengen.
De inzameling, volgens art. 9 van het regle
ment aangekondigd in de kerken op den laatstcn
Zondag van September, heeft plaats gedurende
do maanden October en November.
De gelden worden afgedragen vóór de
maand Januari aan den p e 11 n i n g-
meester van het Diocesaa n-eomité. Hun
namen mogen hier ter herinnering volgen, met
Gironummer, na den herstelden dienst te ge
bruiken.
Voor het Aartsbisdom U t r e c h t:
Afdeeling Gelderland—Utrecht—Holland Th
J. H. Bianchi, llooglanderweg 5, Amersfoort
(Giron. 82274).
Afdeeling Óvcrrijssel Mevr. A. Jorrilsma-
Roes, Nieuwstraat, Zwolle (Giron. 49297).
Afdeeling DrenteFrieslandGroningen W.
Fransen, Willemskade 44 te Leeuwarden .(Giron.
76888).
Bisdom Haarlem:
Afdeeling Noord-Holland Pastoor J. P.
Huibers, Ghassé-straat 93, Amsterdam (Giron.
49977).
Afdeeling Zuid-Holland (A) Mej. A, M.
Kleipool, Tuinlaan 66, Schiedam (Giron. 77253).
Afdeeling Rotterdam, Zuid-Holl. en Zeeuw-
sche eil. Rector N. II. M. van Reysen, Een-
drachtsstraat 93, Rotterdam (Giron. 65978)
Bisdom Breda: P. C. Fick te Ooster
hout (Giron. 44308).
Bisdom 's-Hertogcnbosch: J. G.
Ebeling, Koningsweg 76, 's-IIertogcnbosch.
Bisdom Roer m ond:W. J.II. Ruyten,
Minderbroederssingel 16a, Roermond (Giron'.
50049).
Een kort verslag van de actie met rekening en,
verantwoording van de opbrengst der inzame
ling wordt door den secretaris van ieder parochi
aal comité gezonden, niet aan bovengenoemde
adressen, maar aan de secretarissen van de
diocesane comité's.
De namen der secretarissen (waaraan dus
nooit gelden worden afgedragen zijn
Voor het Aartsbisdom Utrecht
Afdeeling GelderlandUtrechtHolland D.
Verhoeven, Dijkstraat 15 te Arnhem.
Afdeeling OverijsselDr. J. Sassen, Domini
canenklooster te Zwolle.
Afdeeling GroningenMej. Chr. Reinhart,
Westersingel 27 te Groningen.
Voor het Bisdom Haarlem
Afdeeling Noord-Holland: J. G. M. Erfte-
meycr Haarlemmerstraat 141, Amsterdam.
Afdeeling Zuid-Holland (A) Prof. J. P. Ver
haar, Seminarie Warmond.
Afdeeling Rotterdam, Zuid-Holl. en Zeeuw-
schc eilanden Mej. Annie Meyer, van Brakel-
straat 10, Rotterdam.
Voor het Bisdom Breda A. G. A. Scliraven,.
Uesbosclistraat 14, Princenhage.
Voor het Bisdom 's-Hertogenbosch A. van
Rijen, Trouwlaan 12, te Tilburg.
98 -
Mijnheer Running, zeide hij, ik moet u mijn
bijzondere waardeering te kennen geven voor
uw werk. Het is inderdaad bewonderenswaar
dig wat u in korten tijd hebt tot stand gebracht.
U hebt in een inderdaad onontwarbaar weefsel
orde gebracht.
De anderen stemden hiermee in. En toen
Antoon van Gielen hem de hand drukte zeide hij
zacht
Ik dank u, ik dank u, omdat gij mijn vader
zoo gespaard hebt.
De detective weerde de lofuitingen af.
Mijne heeren, zeide hij, u moet niet vergeten
dat ik op anderen, die naar de oplossing zochten,
dit voordeel had, dat ik op de hoogte was van
de geheime gangen van Janowski cn de zij-
nc;n, die zoo gevaarlijke idealen zoo gewetenloos
nastreven. Maar bovendien heb ik de hulp
gehad van mijnheer Werner, die mij bij ctc ont-
hnooping zoo dapper terzijde stond endie mij
'-al van feiten mededeelde.
Och wat, ik, zei Frits Werner, ik wist het
ct'U en ander, maar ik kon er geen touw aan
ai
Voor het Bisdom Roermond W. J. H. Ruy
ten, Minderbroederssingel 16a, Roermond.
Om contact te vormen tussclien de diocesane
comité's, is er een geconstitueerd centraal
comité. Dit Centraal-St.-Badboud-comité be
staat uit
a. Vijf voorzitters van de dioce
sane com it é's, derhalve uit de drie afdee-
lingen van het Aartsbisdom Utrecht cn van het
Bisdom Haarlem één der drie voorzitters en van
de andere diocesen de voorzitter.
Hun namen zijn
F. W. Swane te Utrecht voor het Aartsbisdom.
J. B. van Dijk te Amsterdam voor het Bisdom
Haarlem.
Mr. A. Baron van Oldenzeel tot Oldenzeel te
Oosterhout voor het Bisdom Breda.
Mr. W. M. van Lanschot te 's-Bosch voor het
Bisdom 's-Bosch.
O. M. F. IToffmans te Helden voor het Bisdom
Roermond.
b. Hieraan zijn voor het centraal-comité
toegevoegdéén afgevaardigde van het B c-
stuar der St. Radhoudstichting, als zoodanig is
aangewezen Prof. Dr. G. A. H. Bauduin te
Roermond, benevens als r e p r a e s e n t a n-
ten der R. K. U n i v e r s i t e i t Prof:
Dr. J. Hoogveld, Kronenburgersingel 65 te
Nijmegen en Mr. C. Prinzen, secretaris van het
college van curatoren, Berg en Dalsche weg 124
te Nijmegen.
Als Voorzitter van het centraal-comité is
gekozen J. B. van Dijk, als secretaris Prof. Dr.
J. Hoogveld.
Mr. G. Prinzen, Berg en Dalsche weg 124 (Gi
ron. 53155) zal fungeeren als centraal Penning
meester, aan wien de diocesane penningmeesters
hun gelden afdragen. De parocliicele penning
meesters, dit moge nog eens worden herhaald
ter voorkoming van administratieve verwar
ring, benevens de besturen van Seminaria, kloos
ters, colleges, gestichten enz. dragen hun gelden
af aan de Diocesane penningmee s-
t e r s.
Het ligt in de bedoeling' van het centraal-
comité om telken jare na afloop van de inzame
ling een beknopt verslagboek uit te geven met de
resultaten der inzameling naar de parochies
verdeeld, cn met de gegevens over de R. K.
Universiteit, die algemeene belangstelling vra-
gën.
Buitenlandseli Nieuws.
HET HERSTEL.
Sedert de eergisteren gehouden bijeenkomst
van hel Amerikaanschc kabinet is er geen ver
andering gekomen in de houding van Amerika
ten'aanzien van het voorgestelde onderzoek naar
Duitschlands betalingsvermogen. Tot op gister
middag had dè Fransche gezant nog geen ant
woord uit Parijs ontvangen in verband met het'
onderhoud, hetwelk hij met staatssecretaris
Hughes heeft .geh.ad. Naar verluidt heeft de
Fransche gezant in dat pndorhoud voornamelijk
de redenen uiteengezet, welke de Fransche re
geering er toé hebben gebracht te verlangen,
dat genoemd onderzoek alleen zal plaats vinden
naar Duitschlands tegenwoordige betalingscapa
citeit of althans die in de naaste toekomst.
Staatssecretaris Hughes verzocht omtrent een
cn ander nadere ophelderingen. Tenzij voldoen
de argumenten voor deze beperking kunnen
worden gegeven zag hij niet veel heil in een
dusdanig beperkt onderzoek.
DUITSCHLAND.
De bcraadslhgingen van de regeering hebben
nog niet geleid tot de met spanning verwachte
stabiliseering van de papier-mark, in verband
met de goudleemngsbiljetten.
Thans is men weer tot 't besluit, gekomen dar.
Verband eerst vast te stellen wanneer de nieuwe
renten-mark in omloop is gebracht, hetgeen
waarschijnlijk 15 Nov. a.s. zal geschieden.. Dan
zal het verder drukken van de papiermarken
worden stopgezet en voor de inwisseling van de
pap iermark in waardevast geld zal een nieuwe
goudleening buiten de reeds bestaande, ter groot
te van 300millioen goudmark worden uitgegeven,
zoodat dan hij elkaar de eerste goudleening van
500 millioen goudmark, de „Goldschalzweisungen
ter waarde van 300 millioen goudmark en de
tweede goudleening van 300 millioen goudmark
naast elkaar zullen bestaan.
De kabinetsraad besloot met algemeene stem
men de papiermark ook verder te handhaven
en ter ondersteuning van de levensmiddelen-
voorziening den export van suiker vrij te geven,
ondc. voorwaarde, dat dc deviezen, die op den
suikerexpor' worden Verdiend, geheel ter beschik
king van het rijk worden gesteld.
IN HET BEZETTE GEBIED.
De krijgsraad te Dusscldorp heeft den Duit-
scheii arbeider, (lie in April een Engelschen Ver
tegenwoordiger van een Antwcrpsch handels
huis had getracht te vermoorden, hij verstek
ter dood veroordeeld.
De Fransche autoriteiten hebben bij do
Duitsche reg'ecring gereclameerd ovei 30.000
spoorwagons uit het Rijnland, die bij het begin
van de Roerbezetting waren weggevoerd naar
Duitschland, en waarvan het ontbreken het
herstel van het normale verkeer op de lijnen
onderFransch-Belgisclie regie verhindert.Duitsch
land heeft daarop geantwoord, dat het bereid is,
deskundigen te zenden om deze kwestie mei
generaal Deeoutte te bespreken.
Tot dusver hebben 32000 Duitsch spoorweg-
lieden zich bij het Fransch-Bolgische spoorweg-
beheer aangemeld.
IN DE PALTZ.
De separatisten zijn te KaiserslauLem nog
Steeds meester van den toestand. Het bezeilen
van het telefoonkantoor is hun door de Fran-
schen "belet. In den loop van gister kwam het
tot plunderingen. Onder de separatisten zelf
hadden herhaaldelijk muiterijen plaats.
De Rijnlandsche separatistische troepen zijn
onder aanvoering var Doel en do Paltz binnenge
rukt, waar zij steun ontvingen van de plaatselijke
separatisten. Zij hebben de autonomie van de
Paltz uitgeroepen binnen het kader van de
Rijnlandsche republiek. Heine, de voorzitter
van den plattelanclersbond in dc Palcz en Hes
sen, is benoemd tot commissaris van de Rijn
landsche republiek in de Paltz.
BEIEREN EN IIET RUK.
De Berlijnsche medewerker van de „Miinclic-
ner-Augsburger Abendze.itung" heeft den Bei-
crschen gezant von Pregcr, naar zijn meening
gevraagd omtrent den huidigen toestand.
Von Preger zeide het een zware beleeciiging
te vinden, indien men Beieren den wensch toe
schreef, een zelfstandige katholieke staat te
worden of naar Frankrijk neigende Rijnbonds-
ideeën l:e hebben.
Nadat bij het socialisme bad veroordeeld,
zeide Von Preger, dat thans aan de z.g. resul
taten van dc revolutie een einde moet komen
en dat wederom tot orde en arbeid moet wordon
teruggekeerd
de grondwet van Weimar kans van verwezen
lijking had, doch dal toen werd verworpen.
Het gevolg daarvan is, dat lhans alio con
flicten tussclien Beieren en het Rijk sedert
1919, ontspruiten uit de grondwet van Weimar
en dat bovendien zekere kringen in Beieren tegen
het Rijk gekeerd zijn.
Over de waarschijnlijke ontwikkeling van
den toestand, wensehte Von Preger zich echter
niet uit te laten.
SAKSEN.
Na de heropening gister van de zitting van den
Landdag te Dresden deelde president Winckler
mede, dat de stemming over liet voorstel dei-
volkspartij betreffende de ontbinding van den
Landdag en over de ingediende communistische
motie van wantrouwen, heden zal plaats vinden.
In een daarop volgende bespreking van de
regeeringsverklaring, deed de sociaal-dcmo-
cratisclie afgevaardigde Wirth voorlezing van
een verklaring zijner fractie, waarin deze haar
vertrouwen in rle regcëring-Fclliscli uitsprak.
De afgevaardigden der Duitsch-nal iönalen
en der Duilsche volkspartij gaven uit naam
van hun fractie te kennen,'dat zij geen vertrou
wen in de huidige regeering stelden en voor het
voorstel tot ontbinding van den Landdag zou
den stemmen.
De communistische afgevaardigde Boet-
scher, verklaarde, dat ook zijn fractie niet liaar
vertrouwen in de regiering kon uitspreken en
voor ontbinding van den Landdag zou stemmen.
De democratische afgevaardigde vciklaa.de
uit naam zijne, fractie, dat deze.baar vertrouwen
in de tegenwoordige regeering kon uitspreken.
BADEN.
In de gister te Karlsruhe gehouden eerste
zitting van den Badenschen Landdag is tot staats
president gekozen, de tot het centrum beboeren
de minister van Financiën, Koehler.
vastknoopen. En u vond den weg in al dc te
genstrijdige feiten, waar niemand uit kon wijs
worden.
Omdat men alles wat cr gebeurde toeschreef
aan één misdadiger, één man, die den professor
doodde, die verdere aanslagen pleegde, die het
geheim wilde meester worden van zijn ontdek
king^
Maar dat was eerstens Janowski en dan
™sden nog anderen ook op liet geheim. Dc
bankier onderhandelde over den verkoop niet
een buitenlandsche mogendheid, of liever met
lieden, die daarvoor handelden Zoo'n ontdek-
kingwilde menvoor militaire doeleinden benutten
docïi liet bureau, dat dergelijke dingen behandelt,
heeft zijn spionnen etc. En die trachtten ook
het geheim te stelen en ontzagen zich niet van
misdadige middelen gebruik te maken. Die bij
voorbeeld, hebben hier ingebroken en een kist
instrumenten en papieren weggehaald. Dat
waren twee*partijen, die op de ontdekking aas
den en juist, omdat hetgeen de een en de ander
deden de daden kruiste van den onbekenden
derde, den feitelijken moordenaar, juist dat
bracht telkens weer op een dwaalspoor en maakte
alles zoo geheimzinnig.
Temeer eer voor u, mijnheer Bunning, dat
u het rechte spoor gevonden hebt.
Werner vroeg te mogen heengaan. Het.
werd hem toegestaan. En terwijl dc anderen
VAN HET VATÏCAAN.
De ,,Msb." verneemt uit Rome
Ofschoon er officieel of officieus nog niets
van bekend is, wordt beweerd dat liet bezoek
dat de Spaansche souvereinen aan den Paus
zullen brengen, een geheel bijzonder karakter
zal dragen.
De ontvangst zou plaats hebben in een van
dn grootste zalen van het Pauselijk aparlement.,
terwijl daarbij op uitdrukkelijk verlangen van
den vorst alle Curie-kardinalen zullen tegenwoor
dig zijn. Ook zou de koning van Spanje voorne
mens zijn een toespraak te honden, waarop de 11.
Vader zal antwoorden.
De II. Vader, zou voornemens zijn twee
mozaikon, van buitengewone waarde, den
vorstelijken personen ten geschenke te geven.
In het paleis van het Spaansch gezantschap
in de Piazza (li Spagna, is men reeds bezig
met het in gereedheid brengen van de zalen,
waar de vorstelijke personen zullen ontvangen
worden.
ALLERLEI.
Uit Parijs De Gezantenraad heeft een krach
tige nota'tot de Duitsdie regeering gericht,
waarin wordt gcëischt, dat de werkzaamheden
van de geallieerde militaire controle commissie
bij 't onderzoek naar de bewapening zullen
worden vergemakkelijkt. Tot nu toe werden de
pogingen der Commissie belemmerd cn de pro
testen van den Gezantenraad genegeerd. Vóór
nog verder beraadslaagden, reed hij naar Rens-
woude. Hij was geen redacteur meer van „Het
Eerste Nieuw". Maar hij voelde toch groo-
te dankbaarheid jegens den hoofdredacteur.
En hij wist hoe bij hem zijn dank kon be
tuigen.
Dus stelde hij onderweg een verslag op
van de gebeurtenissen van dien nacht, voor
zoover dan voor publicatie geschikt, een op
zienbarend verhaal van den moord op den
bankier, van den dood van Janowski van de
onthullng w'c de moordenaar was van profes
sor Evan.
En geen twee uren later sprak men n de
hoofdstad overal van n'eis anders dan van
deze onthullingen cnkocht en las ieder het
dagblad, dat weer het eerst dit nieuws wereld
kundig maakte.
Drie dagen later werd van G;elen m allen
eenvoud ter aarde besteld.
Behalve zijn zoon volgden ook Frits Wemel
en Bunning achter het lijk van den man, (lie
in vele opzichten zeer veel schuldig was, maar
zijn schuld op een vreesolijke wijze had ge-
boet.
Na afloop van de eenvoudige plechtigheid
verzocht Antoon van Gielen hen beiden, hem
epn onderhoud toe te staan.
ITet is voor mij een zeer pijnlijk onderhoud,
zeide lvij, doch gij hebt op eenige verklaringen
mijnerzijds recht. En zeker moet ik. u mijn
dank betuigen voor hetgeen gij vooral voor de
nagedachtenis van mijn vader gedaan hebt
Kom, riep Werner, spreek daar nu niet
van, wat nut zon het gehad hebben hem te
genover de bintenwereld te beschuldigen van
dingen, waar men nu geen vermoeden .van
heeft of althans niet, met zekerheid weel-.
Ik moet er wel van spreken, meende Antoon
van Gielen en gij dient enkele dingen le weten,
die ik uit nagelaten papieren en aantcekeningen
van mijn vader nu gewaar geworden ben. Mijn
vader was helaas zeer schuldig. Het is de zucht
naar rijkdom, die hem op den verkeerden weg
gebracht heeftDeze ongebreidelde zucht bracht
hem tot gevaarlijke speculaties, die, toen zy
verlies opleverden, hem grijpen deden naar liet
mld dat anderen hem toeveitrouwd hadden.
Toen hij zich zelf hoe langer hoe meer had
vastgewerktopende de uitvinding, die profes
sor Evan deedhem de gelegenheid uit dc
moeilijkheden te komen. Evan was zijn vriend
niet gelijk hij heeft Voorgesteld en dc professor
zelf, zou hem nimmer rechten op zijn uitvinding
gegeven hebben, indien mijn vader niet de
macht over hem had gehad. In liet leven van
professor Evan heeft zich een feit voorgedaan,
dat hem in de oogen der wereld eerloos zou
hebben gemaakt, indien het bekend werd.
(Slot volgt).
qtoatP jamynujj.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
- A n t- n 1 i a n 1 Fi raCflla 3 '5r>. t alka re»*! d
post J Ó.ÖU per Kwartaal. i*JLZ.UULUexiJij^G uummwo wo^o/iuuucu. xxav^ov^v^
- 7 J u - V_-
