Gemeentcbegrootingf1924.
Memorie van antwoord op het
verslag van het onderzoek der Gemeente-be
grooting voor 1924 in de Afdeêlingen van den
Gemeenteraad.
B. en W. zeggen
Meenen wij eenerzijds, dal het plicht is, zoo
als wij gedaan hebben, den ernst van
den toestand onder het oog te zien, an
derzijds hoede men zich voor uitersten als het
ophouden met betaling van rente en aflossing
of samenvoeging bij Rotterdam.
Ook kan het streven naar bezuiniging
te ver gaan, zoodat dit niet meer practiseh is te
verwezenlijken.
In de eerste plaats geldt dit van maatregelen
als de afschaffmg van het Gymnasium,
doch ook van de stopzetting van het b e-
w a a r s c h o o 1 o n d c l' w ij s.
Wel wordt getracht ook op de kosten van
het Gymnasium te bezuinigen, door combinatie
van vakken. Thans behoeft bijvoorbeeld voor
de vacature Fransch geen nieuwe leeraar- te
worden opgeroepen, doch kunnen de lessen in
dit vak door een der aanwezige leeraren worden
gegeven.
En wat de bewaarschool betreft, wij hebben
er wel op gewezen, dat dit onderwijs buiten alle
proporties veel te groote uitgaven van de ge
meente vordert, doch stopzetting is natuurlijk
onmogelijk. Wel zouden wij dit willen zien toe
gepast op alle nieuwe maatregelen. In de eerste
plaats behooren deze o.i. zoowel voor het open
baar als voor het bijzonder onderwijs achter
wege te blijven.
Bij de behandeling in de afdeelingen is zoowel
de inkrimp'ng van personeel als
de bezuiniging op onderhoud ter
sprake gekomen.
Wat het personeel betreft, werd de
aandacht gevestigd op de uitbreiding sinds 1914.
In de eerste plaats moeten wij opmerken, dat de
groepeering der cijfers, die daarbij werd gegeven,
niet juist was. Bijvoorbeeld werd ten aanzien
van de Secretarie aangegeven voor 1914
16, voor 1924 36 ambtenaren, terwijl in werke
lijkheid deze cijfers zijn respectievelijk 18 en 27.
Om een oogenblik bij deze cijfers te blijven
stilstaan, willen wij opmerken, dat, wat de sa
larissen betreft, het personeel dat er bij kwam in
totaal een salaris geniet van 16.000.ter
wijf voor de oude plaatsen wordt uitgegeven
29.000.derhalve een toeneming van 41%.
Men houde daarbij echter in het oog, dat ook
het zielental belangrijk vermeerderde van
35000 tot 43000.Deze vermeerdering was
van dien aard, dat onze Gemeente langzamer
hand in een andere categorie is gekomen en is
gaan behooren tot de grootere gemeenten.
Daardoor zijn behoeften ontstaan, die te
voren niet bestonden. Ook wordt daardoor aan
de wijze, waarop in de behoeften wordt voor
zien, hoogere eischen gesteld.
Dit brengt ook voor de administratie wijzi
ging in de organisatie mede, die daardoor on
evenredig duurder wordt.
Ook is, als indirect gevolg van den oorlog,
veel veranderd, wat in dezelfde richting heeft
gewerkt.
Ook bracht de oorlog als direct gevolg allerlei
nieuwe zorg mede, die ook op de administratie
haar invloed deed gevoelen, waarvan wij als
voorbeeld alleen maar de woning- en werkloos
heidsvoorziening willen noemen.
Eveneens bracht de oorlog veel nieuws in de
wetgeving mede, wat ook van niet geringen
invloed was. Als voorbeeld behoeven wij alleen
maar de nieuwe onclerwijswetgeving te ver
melden om de beteekenis daarvan door een ieder
te doen gevoelen.
Wat hier ten aanzien van de Secretarie werd
gezegd, geldt eok voor andere diensten.
ftet wordt ook geïllustreerd door de vlucht
dien de accountantsdienst nam, die
niet afzonderlijk werd genoemd, doch blijkbaar
door het lid in het verslag aan het woord bij de
Secretarie werd ingedeeld. Hier heeft men bijv.
die nieuwe behoeften.
Was in 1924 de begrooting nog slechts een
kasbegrooting, die in de baten en lasten der
bedrijven geen voldoend inzicht gaf, en bleef de
rekening, nadat zij was ingediend, verder als
dood materiaal liggen, was er toen ook nog geen
controle op den Gemeente-Ontvanger .die in
1915 werd ingev.oerd thans is dat, dank zij
den accountantsdienst, alles anders geworden
en kan dit voor een Gemeente van de beteeke
nis die Schiedam nu heeft gekregen, ook niet
worden gemist. Vele raadsleden hebben dezen
ontwikkelingsgang niet medegemaakt. Zij ken
nen niet anders dan den tegenwoordigen toe
stand en het zou hun zeer zeker vreemd te moe
de zijn," wanneer zij in den ouden toestand wer
den teruggeplaatst.
De zelfde vragen heeft ook Gemeente
werken van nu met Gemeentewerken van
1914 vergeleken. Volgens hem waren er in 1914,
8 ambtenaren, in 1924, 21. Dit is in het geheel
niet juist. In 1914 waren A 19 (waaronder 3
opzichters en 2 teekenaars ten laste van den
buitengewonen dienst) in 1924 zullen er zijn
21. In beide jaren zonder Bouw- en Woning
toezicht, dat ook in i914 reeds een afzonderlijke
afdeeling was.
Wat ten aanzien van de Secretarie werd ge
zegd, geldt ook hier. Het gaan behooren tot
grootere gemeenten bracht "ook hier veel groo-
ter eischen dan vroeger mee, omdat de Gemeen
te van karakter veranderde.
Vergelijkt men, wat op het gebied van de
openbare werken te doen is, toen en nudan is
het verschil ontzaggelijk.
Neemt men bijv. het waterbouwkundig ge
deelte, speciaal de Wilhelminahaven. In 1914
werd begonnen met het eerste gedeelte daar
van, waarvoor een speciaal ingenieur werd aan
gesteld. Een veel grootere uitbreiding had daar
na plaats onder leiding van onzen eigen ingenieur
Deze haven eischt een voortdurend onderhoud
kwesties daarover met de aangelegen onder
nemingen moeten worden opgelost. Volgens het
plan van 1924 zal nog een groote uitbreiding
volgen. Spoorwegaansluiting werd reeds aan de
Nieuwe Waterweg bij de erfpachtsuitgifte in
uitzicht gesteld De grensregeling met Rotter
dam, in verband met de uitvoering van het
Driehavenplan zal ook aan die zijde belangrijke
werken medebrengen. In principe erkende de
Raad reeds de noodzakelijkheid van een nieuwe
Koemarktbrug, waarvan de uitvoering slechts
een kwestie van tijd is. Een abattoir werd reeds
op de vorige begrooting gebracht. Binnen korter
of langer tijd zal dit in een Gemeente van de
beteekenis van Schiedam niet mogen blijven
ontbreken. Voor èen nieuwe begraafplaats be
reikten den Raad' reeds y'oorstellen. De exploi
tatie van de Gronden van het Grondbedrijf
zullen ongetwijfeld te zijner tijd weder groote
werken vorderen. In één woord in een Gemeente
als het tegenwoordige Schiedam, door haar
ligging bestemd tot uitbreiding, is op het ge
bied van openbare werken zooveel te doen, dat
de staf van den dienst niet kan blijven zooals
die in 1914 was. Daarbij mogen wij nog opmer
ken, dat deze reeds toen niet voldoende was,
doch dat men zich behielp met het geven van
bijzondere opdrachten aan speciale ingenieurs
zooals bij den eersten aanleg van de Wilhelmi
nahaven in 1913 en 1914. Het is echter duidelijk,
dat dit een kostbaar stelsel is, daar het hono
rarium in dergelijke gevallen'buiten verhouding
veel hooger is dan het traktement van een vas
ten ingenieur, over wien men dan nog ten volle
beschikt. Het is waar, op dit oogenblik laat de
toestand de uitvoering van groote werken, die,
zooals de begraafplaats, niet kunnen wor
den uitgesteld, voorloopig niet toe. Doch dit is
geen reden om de ambtenaren, die er moeten
zijn, aan den dijk te zetten. De algemeene toe
stand, waaronder wij gebukt gaan, is in alle
opzichten schadelijk en betreurenswaardig, doch
zelfs in dezen tijd kunnen deze ambtenaren nog
nuttig werk doen en daarbij kunnen zij de nieu
we werken voorbereiden, opdat alles gereed is,
wanneer de tijd is gekomen, waarop de uitvoe
ring wél kan worden ter hand genomen.
Wat de Politie betreft wenscht de Bur
gemeester op het volgende de aandacht te ves
tigen.
Lettende op de groote financieele moeilijk
heid, waarin onze Gemeente verkeert, is de
Burgemeester er geheel van doordrongen, dat
ook bij de Politie de grootste zuinigheid moet
worden betracht, zonder evenwel daaraan de
veiligheid van de inwoners te mogen opofferen,
welker verantwoordelijkheid op hem rust.
Van een overcompleet bij het politiepersoneel
kan niet worden gesproken, wel heeft de Bur
gemeester zich de vraag gesteld of met het oog
op de bezuiniging van het personeel zou kunnen
worden ingekrompen door samenvoeging van
sommige diensten, met dit resultaat, dat de
controle over de vreemdelingen tot nog toe door
een hoofdagent uitgeoefend, thans aan de re
chercheurs wordt' opgedragen, waardoor de
sterkte dus met een hoofdagent wordt vermin
derd, terwijl ook in de vacature, die op 1 Maart
a.s. zal ontstaan door eervol ontslag van een
der agenten bij den portiersdienst, niet zal wor
den voorzien. Wordt de werktijd met 1/i uur per
dag verlengd, dan zouden eenige vacatures
onder de agenten in het komende jaar ontstaan,
wanneer deze althans geen abnormale verhou
ding aannemen, niet worden vervuld. Deze
inkrimping wil evenwel niet zeggen, dat die
ambtenaren te veel zouden zijn, daar toch met
het oog op de veiligheid in de gemeente het
aantal agenten zelfs met uitbreiding van dienst
tijd niet in overeenstemming is met de te be
waken oppervlakte der gemeente en verre ten
achter staat bij dit aantal in daarmede over
eenkomende gemeenten.
De vermeerdering van personeel, waarop ee
nige leden wijzen, hield mede geen rekening met
het vermeerderde zielental, doch deze vermeer
dering in de laatste jaren (de totale sterkte be
draagt thans 74 man, klerken inbegrepen) is
steeds gevolg geweest van de vermindering van
diensturen en wel in 1917 van 12 op 10 uren en
in 1920 van 10 op 8 uren per dag, en is dus niet
ten goede kunnen komen aan de surveillance.
Door eventueele verlenging van den arbeidstijd
zal de surveillance eenigszins kunnen worden
uitgebreid, waardoor tevens een vermindering
van eenige agenten, onder den druk der omstan
digheden bovenvermeld, doch alleen dan ook
daarom, kan worden toegezegd.
Nogmaals wordt hierbij gewezen op de sterk
te van het personeel in eenige andere gemeenten.
Terwijl toch te Schiedam 1 agent voorkomt op
611 inwoners, is dit te Rotterdam het géval op
330, te 's-Gravenhage op 265, te Dordrecht op
403, te Leiden op 430, te Delft op 516, te 's-
Hertogenbosch op 410, te Maastricht op 438,
te Hilversum op 308, te Breda op 384, te Leeu
warden op 480.
Moeten wij dus stelling nemen tegen over
dreven voorstellingen, wij willen opmerken,
dat door ons wel degelijk in de richting van
vermindering van personeel wordt
gewerkt.
In het vorig jaar werd reeds de Gasfa
briek ontlast van 23 losse werklieden, welk
getal dit jaar nog met één werd vermeerderd.
Ook mogen wij er de aandacht op vestigen, dat
de functie van adjunct-Directeur, bij het op
treden van den tegenwoordigen Directeur, on
vervuld werd gelaten.
Ook aan Gemeentewerken had een
ontslag van 18 losse werklieden plaats, terwijl
liet oog op verdere inkrimping van het losse
personeel blij ft gericht.
Uit de toegezonden wijzigingen van de be
grooting is U reeds gebleken, dat ook bij de
Politie een hoofdagent en een agent den
dienst verlaten, zonder dat in de vacatures zal
worden voorzien, terwijl de Burgemeester hier
boven reeds toezegde de in het volgend jaar
ontstane vacatures, voorzoover deze niet in ab
normale getale mochten voorkomen, voor dat
jaar onbezet te zullen laten.
Een vacature van concierge aan een~ school
werd voorzien door een werkman van de Rei
niging, wiens plaats onvervuld bleef.
De werkzaamheden van den s p u i w a c h-
t e r zullen worden vervuld door een haven
beambte, zoodat ook hier weder het personeel is
verminderd;
In sterke mate wordt het personeel vermin
derd aan de lagere scholen waardoor
de aanwezigheid van overtallig personeel, dat
ten laste van de gemeente "zou blijven, wordt
voorkomen.
(Wordi vervolgd).
Serenade.
Het echtpaar Klein-Baanvinger, dat Zater
dag zijn 65-jarige echtvereeniging vierde, werd
's middags ter gelegenheid van dat zeldzame
feest, door het fanfarekorps „Harpe Davids",
voor hun woning in de Groenelaan, met een
serenade vereerd.
De broodprijzen.
Naar wij vernemen, valt in een hedenavond te
houden vergadering der bakkerspatroons de
beslissing, of de prijzen van het brood verlaagd
zullen worden of niet.
Gevonden voorwerpen.
Te bevragen aan het hoofdbureau van Politie
op alle werkdagen van ,1 tot 2 uur 's middags
sleutel, handzaag, jockeypet, dameshandschoen,
grijzen ceintuur, portemonnaie met inh., oor
belletje, insigne, gleufhoed, dekkleed, handwa
gen, rozenkrans.
Bij vinders gouden ring, Wed. Hagen, Th.
k Kempisstraat 5 bruine heerenhandschoen,
Bart, Rott. Dijk 31/6 zwart kinderschoentje,
C. Bokhoven, Pr. Fr. H. straat 4a damestaschje
Hamerslag, Putershoekschfestr. 17 bruine heeren
handschoen, J. Nobel, Abbenbroekschestr. 19a
bruine portemonnaie met Duit.sch geld, D. Rens-
man, V. Beverenstr. 32 2. rozenkransen in
étui, A. van Zwieten,Ant,h. Muysstr. 37a bruine
heerenportemonnaie, C. Loog, Tuinlaan 18
hondje, Fabriek „Lotus" Korte Haven ring,
L. v.d. Waal, v. Smaleveltstr. 18a portemonnaie
met inh., D. Hordijk, St. Liduinastr. 63a paar
sokken, J. Zuidema, Buiten havenweg 129/31
paar sokken. A. Amersfoort, Buitenhavenweg
122/25; kinderhandschoen, J. v.d. Hammen,
Schie 96 grijze handschoen. A. van Doe, Hoofd-
str. 31/12 zwart lederen kindertaschje met inh.,
J. v.d. Heuvel Ouddorpschestr. 10abruine
portemonnaie met inh., G. v.d. Lubben, Rott.
Dijk 105 zwart lederen taschje, A. Post, Putters-
hoekschéstr. 17 zwart gebreide handschoen, K.
Liebcek, Maasdijk 112 kinderportemonnaie met
inh., Spaarbank, Lange Haven 80 grijze wollen
sok. J.den Uijl, Visscherslraat ll;lapje stof, Lu-
zanen, Westvest 60 nikkelen ceintuur, J. de
Pater, Groenelaan 69 herdershond, mej. Ouwe-
jan, Voorneschestr. 43 2 kinderborstrokkjes, G.
v. Dijk, Noordvest 61 dameshandschoen, J. v.d.
Pol, Hoofdstraat 31/6; wollen handschoen, D. v.d.
Net, Gordonstr. 36c rozenkrans, A. Vermeer,
Makkerstr. 1 haakwerkje, G. Lok, Broersveld
18/5.
Hedenmiddag 2 uur kwamen 2
auto's van gebr. Willemsen, op de hoogte van
het postkantoor, met elkaar in botsing.
Een der auto's geraakte geheel uit zijn koers
en kwam met verbogen vooras terecht tegen
het hek der Plantage. De auto was zoo ge
havend dat verder rijden onmogelijk bleek de
andere wagen kwam er beter af.
Bij de politie is terug te bek o-
men een door haar opgevangen zwarte hond
van middelbare grootte. Wanneer de eigenaar
niet binnen drie dagen op komt dagen, wordt de
hond afgemaakt.
Lijst van onbestelbare brie-
ven en briefkaarten, van welke de afzenders
onbekend zijn.
Terugontvangen in de le helft der maand Dec.
1923.
BrievenBinnenland. Letter D. 584,
le Gonst. Huigenstr. Rotterdam; Mevr. v.d.
Bos-Staal, UtrechtP. Verschoor, Bergen op
Zoom Mr. de Bie, Rotterdam J. H. Kempff,
Gorcum J. Schijff, Rotterdam Mej. Bakker,
Amsterdam Voorwaarts, Rotterdam.
Briefkaarten Binnenland'. J. Dijk
Dijkshoorn, Vlaardingen W. Kaesvelt, Rotter
dam Smits, Bussum M. Bleecke, Diephaven
J. v.d. Most, Vinkelstraat.
Brieven Buitenland: Dr. J. FI.
Keizer, Lago de Garda.
Briefkaarten Buitenland: Anna
Lotter, Hamburg P. Visser, Danmark.
1 briefkaart zonder adres.
UIT ROTTERDAM.
Prijsvraag.
Burgemeester en Wethouders hebben besloten
den gemeenteraad voor te stellen, een ideeën-
prijsvraag uit te schrijven voor een nieuwe Ko-
ninginnebrug.
Vreemde arbeiders.
Dank zij de ton stadhuize gehouden conferen
tie tusschen de wethouders Nivard en Heykoop
met de vertegenwoordigers der vier havenarbei
dersorganisaties, is men tot een voorloopig".'
oplossing gekomen, waardoor het niet meer
noodig zal zijn, dat de Scheepvaartvereeniging
„Zuid" vreemde arbeiders aanneemt, terwijl'het
aantal werklooze havenarbeiders te Rotterdam
zelf legio is.
Orgelconcert in het W.B.-Tlieater.
Voor vele genoodigden is Zaterdagmiddag in 't
welbekende W.B. theater het befaamde nieuwe
concertorgel, gebouwd door den heer Standaart
te Schiedam, ingewijd met een concert dat dooi
de vele aangename afwisselingen en niei het
minst door de bewondering, die het kostelijke
instrument afdwong alle aanwezigen uitermate
heeft voldaan.
Verschillende bekendé musici hebben met
zware muziekstukken hun kunnen en tevens het
vermogen van het machtige orgel getoond
vooral Mendelsohn's „Lied olme Worte", door
den bekenden kunstenaar Gerard Bunk uit
Dortmund verklankt, trof door de zangerige en
'zoet-vloeiende vertolking.
De Pathé-revue, een vioolsolo en eenige goed
gezongen liederen waren de varieerende ver
rassingen, die de W.B. directie haar gasten
aanbood, terwijl de kunstenaars vereerd, werden
met lauwerkransen en bloemen. Ook den heer
Standaart werd na een waardeerende toespraak
een krans overhandigd, welke door hem dank
baar werd aanvaard, terwijl hij tevens de direc
tie dankte voor het vertrouwen, dat zij in de
Nederlandsche orgelbouwkunst had gesteld.
Na de pauze was het de heer TI. Happel, die
met zijn demonstratie eens toonde wat er int het
orgel te halen was.
We hoorden mandoline-getingel, xyloophoon-
gehamer en claxongeluiden, regengekletter, wind
geluid en donderslagen zoowel als het marcheeren
van een regiment met stafmuziek, enz. enz.; 't
was waarlijk schitterend, en hoe ieder tevreden
was, dat bleek wel uit het langdurig en herhaald
applaus, zoowel tijdens het concert als toen het
einde gekomen was.
Ingezonden Mede deelingen.
Influenza en griep
kan men bet beste bestrijden door bet gebruik
der Sana pirin- Ta b 1 et ten (Mijnhardt). Koker 75 et.
Bij apoth. en drogisten.' 7949 5
Gemeenteraad.
Agenda.
4. Voorstel van B. en W. tot het verleenen
van reducties op den cokesprijs.
B. en W. zouden de prijzen willen zien vast
gesteld als volgt
Gewone prijs per ILL. grove cokes 1.40,
gereduceerde prijs per H.L. /'1.15 - 10%
L036geklopte cokes 1.55, 1.30 - 10%
1.17 parel cokes 1.15, f 1.10% .090.
Deze reductie zou voor rekening komen van
de Gasfabriek. Te verstrekken zou zijn 1 H.L.
per week.
Zij zouden den maatregel voorloopig willen
zien vastgesteld tot 1 Maart van het volgend
jaar.
Het is niet de bedoelihg, dat hiervan alleen de
werkloozen zullen genieten. Zij wenschen dezen
ook aan de armlastigen ten goede te doen komen.
Wanneer de Raad tot den maatregel besluit,
verzoeken zij machtiging daaromtrent een rege
ling te treffen die hun zal blijken het best aan het
doel Te beantwoorden.
't Voorstel van B. én W. wordt aangenomen.
5. Voorstel van B. en W. om afwijzend te
beschikken op het verzoek van de Afd. Schiedam
van den Bond van Ned. Onderwijzers om ge
bruik te maken van de bevoegdheid, toegekend
bij de Wet van 18 Mei 1923. (Staatsblad no. 190)
en om aan de onderwijzeressen, die in elk dei-
jaren 1919, 1920, 1921 en het le kwartaal van
1922 onderwijs hebben gegeven buiten de ge
wone schooluren, hiervoor een vergoeding toe
te kennen.
De Gommissie voor Onderwijszaken haar
advies uitbrengend en waarmede Burge
meester en Wethouders zich vereenigen zegt
Er zijn verschillende bezwaren om aan dit
verzoek te voldoen.
Eerstens kan men van meening verschillen
over de vraag, of wel gesproken kan worden
van onderwijs, gegeven buiten de gewone school
uren, wanneer de uren voor Nuttige Handwer
ken (waarover het verzoek handelt) in het leer
plan en den. lesrooster zijn opgenomen. Stellig
valt te betwisten, dat extra-uren zijn gemaakt,
terwijl het bovendien nimmer is voorgekomen,
dat het personeel bij het Lager Onderwijs naar
uurloon werd bezoldigd.
Er zijn echter ook nog andere bezwaren, welke
sterker voor ons kunnen wegen. In de allereerste
plaats zouden.wij willen ontkennen de verplich
ting voor het Gemeentebestuur om te betalen,
waar het Rijk, dat de salarisregeling vaststelt
en deze ook geheel voor haar rekening neemt,
weigerachtig blijkt te zijn.. Dat daaruit zou
voortvloeien eenige verplichting voor de Ge
meente, ontgaat ons ten eenenmale.
Wijzen wij ten slotte nog op de practische
moeilijkheid vergoedingen te gaan uitbetalen
vanaf 1919 bij het vrij sterk wisselend personeel,
waarvan een groot gedeelte den gemeentedienst
al reeds sinds lang heeft verlaten, dan hebben
deze overwegingen in haar geheel ons er toe
geleid te adviseeren op het verzoek bovenge
noemd afwijzend te beschikken.
Aldus besluit ook de raad, met uitzondering
van de heeren Gollé en Kramer-Freher.
6. Voorstel van B. en W. om het voor de
oprichting en installatie van het Pompstation
der Gemeentelijke Drinkwaterleiding verleende
crediet te verhoogen met 32.000.
Dit crediet werd reeds in een der vorige ver
gaderingen gedeeltelijk verleend.
Bij hun voorstel schreven B. en W.
In Uw vergadering van den 31en Maart 1922
vereenigde Uw Raad zich met ons voorstel van
16 Maart 1922, strekkende tot verleening van
een crediet groot ƒ230.000.voor den bouw
en de inrichting van het pompstation aan Schie-
lands Hoogen Zeedijk.
De bouwkosten werden daarbij geraamd op
omstreeks 90.000.wat bij de aanbesteding
bleek te laag te zijn, daar de aannemingssom
beliep een bedrag van rond 91.000.
