DAGBLAD wé GR "SCBSEOAM EN ©M STB' EKMZN*
40ste Jaargang.
Dinsdag 18 December 1923.
No. 13823.
Bureau s KOEMARKT 4. Telelo&n Liteieommnniud 88. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advsrtentieni 1—ragsü t 1.76 5 alk* rag»! daarbovsn 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeeSingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 5Ü0 bij levenslange gelieele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet oï oog f 200 bij doodf 100 bij verlies
duim; f 60 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De verzekering wordt gewaarborgd door de^HolLAlgem.Yerz. bank t.e S
van een
i Schiedam
Buitenlandsch Nieuws.
DE ROER-KWESTIE.
Het antwoord van de Fransche regeer ing op
de nota, welke de Duitsche zaakgelastigde Von
Hösch in aansluiting op een onderhoud met
Poincaré aan dezen heeft overhandigd, is gister
te Berlijn aangekomen. De inhoud er van stemt
geheel ^overeen met het door Havas geseinde
Het1''ministerie van Buitenlandsche Zaken te
Berlijn deelt in een communiqué naar aanleiding'
van dit antwoord het volgende mede
Voor de Rijksregeering ligt de. quintessens
van het Fransche antwoord daar in, dat de
Fransche regeering, zij het ook met zeker voor
behoud, zich thans in principe bereid verklaart,
over te gaan tot een gedachtenwissehng met de
Duitsche regeering en wel in het bijzonder tot
onderhandelingen over een voorloopige regeling
van den toestand in het bezette gebied.
De rijksregeering stelt zich vooi, haar vooi-
stellen over deze punten thans nader te pre
ciseeren. Zij koestert de hoop, dat de onder
handelingen dan met vrucht kunnen worden
voortgezet en zullen leiden tot een resultaat,
dat tevens ten goede zal komen aan de defini
tieve oplossing der Rijn- en Roerkwesties.
GRIEKENLAND.
In oud-Griekenland zijn Zondag bij de ver
kiezingen zoo goed als alle liberalen gekozen.
Macedonië en Thracië hebben republrkeinsch
gestemd. De candidate» van Venrzelos komen
overal aan het hoofd van de lijst. Te Athene
hebben de republiekeinen tegen de regeermg
gestemd.
Gonatas en twee andere leden van het kabrnet
schijnen groote kans te hebben niet gekozen te
worden.
De algeheele uitslag wordt ongeveer als volgt
gedacht: 250 liberalen en niet-republrkeinen,
120 republikeinen en 6 Agrariërs.
POLEN.
Deleider der volkspartij Thugutt heeft op
dracht gekregen tot vorming van een Poolsch
kabinet.
ENGELAND.
De belangrijke politieke gebeurtenis van deze
week is rle heden te houden vergadering van de
liberale partij. Deze vergadering, welke wordt
beschouwd als de karakteristieke voltooiing van
de hereeniging der beide vleugels van het libera
lisme werd bijeengeroepen met het doel om de
algemeene politiek vast te leggen, welke zal
moeten worden gevolgd door dé partij, -die op
grond van den door het resultaat der jongste
verkiezingen geschapen toestand de beslissende
lactoi' in het Lagerhuis vormt.
allerlei.
Te Galais is een uitsluiting van haven
arbeiders geproclameerd, hetgeen reeds ten
gevolge heeft gehad, dat 21 groote booten, die
daar op het oogenblik liggen, niet gelost konden
worden.
Volgens een te Rome loopend gerucht zou
de Amerikaansche millionair Harry F. Sinclair
pogingen in het werk stellen 0111 koning van Al
banië te worden. Hij zou geheime agenten naar
Tirana gezonden hebben om zijn doel te berei
ken.
BI n n e n I a n d.
Rijksmiddelen.
De rijksmiddelen hebben in November onge
veer j 10 3/4 millioen minder opgebracht dan
verleden jaar, toen de baten echter een nog
nimmer voorgekomen hoogte van bijkans 51
millioen hadden bereikt, wat ruim 15 millioen
meer was dan in November 1921. Het nadeelige
verschil komt nagenoeg geheel voor rekeEing
van inkomstenbelasting en successierechten.
Ook de buitengewone bronnen^bleven sterk bij
verleden jaar ten achter de o. w. belasting gaf
zelfs een minus van bijna 11/4 millioen.
Melk voor Duitschland.
De vertegenwoordigers van de melkvoor-
ziening in het industriegebied van Rijnland en
Westfalen, waartoe gemeenten van Dortmund
tot Keulen toe behooren, zijn naar Nederland
gegaan om over een overeenkomst voor de leve
ring van melk tot een bedrag van twee millioen
gulden onderhandelingen te voeren.
Mr. Th. I. A. Nuijcns. f
Te Haarlem, waar hij sinds een viertal jaren
woonde, is, na een kortstondige ongesteldheid,
overleden mr. Th. I. A. .Nuyens, oud-Gouver
neur van Curacao, ridder der orde van den Ned.
Leeuw, commandeur der Orde van den H. Gre-
gorius den Grooten, ridder 2e klasse der Orde
van Simon Bolivar, enz.
De overledene werd geboren, als de zoon van
den bekenden geschiedschrijver dr. W. Nuyens,
te Westwoud op 25 Oct. 1859. Na te Amsterdam
en te Leuven in de rechten te hebben gestudeerd,
promoveerde hij op 20 Oct. 1884. In 1888 ver
trok mr. Nuyens naar Curacao, waar hij in 1900
tot procureur-generaal en 16 Oct. 1909 tot gou
verneur werd benoemd. Tot 1919 bleef hij in
laatstgenoemde functie werkzaam, in welk jaar
hij naar Nederland terugkeerde.
Mr. Nuyens wist zich in breeden kring zeer
bemind en geacht te maken. Hij heeft vooral
veel gedaan voor het katholiek onderwijs in de
door hem zoo energiek bestuurde kolonie.
Generaal-majoor A. C. ten Hove, f
In den Haag is overleden, 58 jaar oud, gene
raal-majoor A. C. ten Hove, inspecteur van den
geneeskundigen dienst van de landmacht
Jhr. Mr. F. G. van Panhuys.
Jhr. van Panhuys, onze gezant te Bern, heeft
andermaal een ernstige operatie ondergaan,
welke zeer goed is geslaagd. Zijn toestand geeft
geen reden tot ernstige bezorgdheid.
Spoorwegen.
In de Zaterdag gehouden conferentie tus-
schen de directie der Nederlandsche Spoor
wegen en de vertegenwoordigers van de vak
organisaties heeft de directie meegedeeld, dat
zij zich bij de beslissing van den Loonraad in
zake de 10 pet. loonsverlaging niet, kan neer
leggen. Over 1,924 zal 10 millioen bezuinigd
moeten worden. Zij zal zich tot den minister
van waterstaat wenden met het verzoek, in
het reglement dienstvoorwaarden een nieuw
artikel 185 op te nemen, waarin wordt bepaald,
j dat op 1 Januari 1924 alle loonen met 10 pet.
zullen worden verlaagd.
De directie stelt zich beschikbaar om met
de organisaties te onderhandelen, of ook op
andere wijze tot bezuiniging van dat bedrag
kan worden gekomen, b.v. door wijziging van
de verlofsregeling, van de dienst- en rusttijden,
de bevordering, de periodieke verhoogingen,
enz. De daardoor verkregen bezuiniging kan
dan in mindering gebracht worden van de 10
pet. loonsverlaging.
Indien de vakvereenigingen bereid zijn om
trent de Zaterdag besproken bezuinigingsmaat
regelen overleg te plegen, zal hieromtrent een
nadere bespreking tusschen de directie en vak-
vereenigingsbesturen plaats vinden op 20 dezer.
Huize Paduate Botterdam.
Het plan, dat Pater Hase, kapelaan aan de
Boschjeskerk te Rotterdam, mij op een goeden
morgen, nu eenige jaren terug, m allen eenvoud,
maar met een zeldzaam vertrouwen en geestdrift
kwam ontvouwen, leek mij bijna vermetel.
Hij had het voornemen, hij ,,de arme Francis
caan", om in een der drukste volksbuurten van
Rotterdam een complex panden aan te koopen,
ter waarde van liefst enkele tonnen ik geloof
zelfs dat toen hij er over spreken kwam, de
koop zoo goed als al gesloten was.
Daar zou hij dan een soort Roomsch Leger
des Ilcils gaan stichten, een tehuis voor zwer
vers en dakloozen, los en verloren loopende in
de groote stad, een soort geestelijk en sociaal
sanatorium,voor ontslagen gevangenen en drank
zuchtigen, die hier door arbeid en plichtsbetrach
ting weer geleerd zouden worden een goeden
weg door het leven te vinden.
Eenige maanden later werd ik weer eens ver
zocht om een kijkje te nemen in de gebouw eb,
Rechter Rottekade 63, welke tot de definitieve
„Huize Padua" werden omgeschapen.
En al viel er aan den rommeligen bouw nog
weinig te bewonderen, wat ons aldoor met ver
bazing moest vervullen was het heerlijk optimis
me van den man, die hier inderdaad een groOtsch
levenswerk aan liet optrekken was, en dit deed
met een eenvoud alsof dit het natuurlijkste werk
ter- wereld was.
En zoo verrees, bijna in alle stilte, in het cen
trum van het drukste oude Rotterdam, de waar
lik monumentale stichting van „Huize Padua".
De burgerwachten.
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft
voor 1924 de volgende regeling i.z. toekenning
an oefeningsgelden voor Burgerwachten vast
gelegd.
1. Om voor een bepaald kwartaal in aan
merking te komen, moeten in den loop van dat
kwartaal minstens drie oefeningen zijn gehou
den (schieten, velddienst e.d.)
2. Heeft een burgerwacht in een kwartaal
drie of vier oefeningen gehouden, dan kan zij
behoudens eenige bepalingen het grondbedrag
ontvangen voor twee maal het aantal leden,
dat volgens de presentielijsten gemiddeld 'bij
de oefeningen tegenwoordig is geweest.
Nederland en Belgie.
Naar men uit Brussel verneemt is het waar
schijnlijk dat, bij de behandeling, in de Kamer,
van het voorstel tot goedkeuring der Neder
landsche afrekening van het door België ver
schuldigde bedrag wegens interneeringskosten
van Belgische militairen in Nederland, de vraag
zal worden gesteld of deze kosten niet ten laste
vallen van de garandeerende mogendheden
welke de Belgische neutraliteit hebben geschon
den, namelijk Duitschland en Oostqnrijk. Het
blijkt echter bij voorbaat uitgesloten dat de
regeering en de meerderheid in de Kamer zich
desgevallend met deze opvatting zouden kunnen
vereenigen.
Faillissementen.
Volgens mededeeling van het Handelsinfor
matiebureau van Van der Graaf en Co.'s Bu
reaux voor den Handel zijn over de afgeloopen
week, eindigende 14 Dec. in Nederland uitge
sproken 100 faillissementen tegen 64 faillisse
menten in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 14 Dec. 1923 40o4
faillissementen tegenover 2998 over hetzelfde
perk van het vorige jaar.
De R. K. Vakbeweging.
De ,,R. K. Vakbeweging" bericht o.m.
De daling van het ledental houdt reeds drie
volle jaren aan, want het was op 1 October 1920,
toen we, na den snellen, opgang, onze hoogste
cijfers konden publiceeren. In die drie jaren
hebben we ongeveer een derde van ons ledcncijfer
verspeeld we daalden van 158,222 op 1 October
1920 tot 104,320 op 1 Oct. van dit jaar.
Maar weet Katholiek Nederland wel, wat het
aan zedelijke waarde in de Rotterdamsche Huize
„Padua" bezit
Vijftien maanden is deze stichting thans in
exploitatie. Zorgen natuurlijk tot diep over de
ooren, zorgen, welke -allen op slechts enkele
energieke mannen neerkomen, maar welk een
satisfactie ook.
Ik zit in de aangename bestuurskamer, binnen
geleid door een vriendelijke jonge Portier, die
met niets van een barsehen Cerberus in zijnwezen
met zeldzame toewijding van den morgen tot
den laten avond het waakzame toezicht houdt
>p de steeds opene poort van het groote gebouw
dat zulk een verscheiden bevolking bergt. En
tegenover mij zit de energieke Directeur der
inrichting, de heer Horbach, welke zijn dage-
lijksch levenswerk bijna tot een apostolaat maakt
den man on the right place, dien Pater Hase, zoo
fortuinlijk is geweest voor zijn stichting te mogen
ontdekken.
Een man met een groot gevoelig sociaal hart,
een regent en een bestuurder, een vader en een
paedagoog, een man, die als negen van de tien
patiënten hem teleur stellen, zich gelukkig prijst
éls hij met den tienden zijn doel bereikt.
En het is heerlijk hem te hooren getuigen, hoe
het hem na 15 maanden al gelukt is, niet slechts
één op de tien te rédden, maar hoe hij nu reeds
over negen kan roemen en alleen de tiende hem
nog maar zorg baart.
't Is een hachelijke onderneming geweest om
dit instituut op pooten te zetten. Principieel is
Huize „Padua" bedoelt om alleen dienstbaar te
worden gemaakt voor gereclasseerden en drank
zuchtigen, Maar aangezien de verzorging van
Algem.
Het laatste kwartaal was de beweging in het
ledental aldus op 1 Juli 1923 108,786 en op 1
October 1923 104,320.
I4et_ derde kwartaal bracht dus een verlies
van 4466 leden, tegen 6734 in het tweede en
7153 in het eerste kwartaal van dit jaar. In de
drie kwartalen hebben we dus een achteruit
gang van 18353 leden, tegen 23,322 over den-
zelfden tijd van het vorig jaar.
De zwaarste verliezen hebben dezen keer
wederom de bouwvakarbeiders, metaalbewer
kers en textielarbeiders geleden, terwijl ook
het spoor- en tramwegpersoneel zijn slechtste
kwartaal heeft geboekt.
Overigens zijn alle verliezen belangrijk min
der dan ze geweest zijn, en daaruit mag wel
licht worden geconcludeerd, dat er een begin
van verbetering is ingetreden.
Stads- en Gewestelijk Nieuws,
Gemeentebegronting 1924.
Memorie van Antwoord.
Ook ten aanzien van hetgeen men kan b e-
zuinigen op deonderhoudsposten
zijn bij onderscheiden leden de voorstellingen
overdreven
In onzen geleidebrief hebben wij_ vermeld,
dat door ons op de oorspronkelijke begrooting
van Gemeentewerken reeds 67.000.is be
snoeid.
Wij zijn daarbij reeds zoover gegaan als met
mogelijkheid kan gaaf men nog verder, dan
komt men tot een toestand, waarin men de
werken laat verworden, waardoor niet alleen de
bruikbaarheid lijdt, maar waardoor ook een
achterstand ontstaat, die later slechts met
groote offers is in te halen.
Om een voorbeeld te noemen. In 1914 was
het straa t-o p p e r v 1 a k 340.400 M2, eind
1922 was het 541.900 M2 of 70% grooter.
In 1914 was op den post „straten" beschikbaar
f 33.000.—Waar de kosten van materialen en
loonen zeker 100% hooger zijn, zou het zelfde
werk als in 1914 reeds f 66.000.kosten. Re
kent men met de 70% uitbreiding, dan zou men
f 112.000.noodig hebben. Op de oorspron
kelijke begrooting'was 100.000.gebracht.
Door schrapping van 20.000.— werd deze post
reeds tot 80.000.teruggebracht.
Met het bovenstaande rekening houdende
zal men moeten erkennen, dat dit bedrag laag
is te noemen. Gaat men verder, dan komt men
na enkele jaVen tot verlies van materiaal en zal,
wat in een reeks van jaren is opgebouwd, in
enkele jaren weder verdwijnen en zal men ko
men voor een toestand, die niet meer is op te
halen.
Waar wij in het algemeen reeds tot de uiterste
besnoeiing overgingen, moeten wij derhalve er
ten ernstigste tegen waarschuwen nog verder te
gaan.
In de a [deelingen is in verschillenden zin
gesproken over de salariskwestie. Ons
standpunt in dezen is bekend, al hebben wij ons
over concrete voorstellen niet uitgelaten (daar
deze bij het Georganiseerd Overleg aanhangig
zijn). Waar wij overtuigd zijn van de noodzake
lijkheid van salarisverlaging, kan het geen groot
baar worden genoemd, dat wij voorstelden
onze salarissen te verlagen. Veeleer mag het
deze menschen bijna geheel gratis moet gebeuren,
en juist toen Pater Iiase zijn stichting begon, lnj
de verrassing kreeg, dat van Regeeringswege om
de bezuiniging geen subsidie kon worden ver
leend, moest er wel naar bijverdiensten worden
uitgezien om Huize Padua staande te hou
den.
En om deze finantieele redenen, dus om juist
zijn bijzondere patiënten alles le kunnen geven
wat hun toekomt, exploiteert den heer Horbach
in zijn Huize „Padua" voorloopig een billijk
kosthuis, Restaurant en Logement, verhuurt hij
zalen voor vergaderngen en verecnigingen, huist
hij.de schietbanen voor de Rotterdamsche Burger
wacht, enz.
Maar dat alles marcheert natuurlijk vanzell,
in Huize „Padua", zijn vele woningen, maar wat
den Directeur Horbach speciaal en allereerst ter
harte gaat, zijn de verpleegden der Reclasseering
en van het Consultatiebureau, voor wie Huize
„Padua" eigenlijk is opgericht.
Sinds de oprichting van 1 Augustus 1 J~2 heett
de heer Horbach nu in Huize „Padua gehad
48 reclassanten, 23 drankzuchtigen, en 11 pei-
sonen die op den rand van den ondergang ston-
len en dus hier nog juist op tijd de reddende
hand kon worden toegestoken.
Voor hen heeft „Padua" een soort werkver
schaffing en dienstverrichting ingesteld. Zij
houden in „Padua" hun domicilie, hebben daai
kost en inwoning, en de heer Horbardi zorgt dat
zij hier of daar werk vinden.
Eerstens heeft hij zelf in het gebouw een
f immerwinkel, een schoenmakerij, welke vooral,
waarde heeft voor de verpleegden en de kost
gangers van het huis zelf-, terwijl binnenkort
langs de huizen zal worden gevent met borstel
werk en de op den timmerwinkel vervaardigde
producten.
Dan houdt de heer Horbach een uitgebreide
Dienstverrichting. Hij levert mannetjes voor
kleine verhuizingen, óolportage, boodschappen,
met borden loopen, enz.
Als zij goed oppassen en ze doen erg hun best,
geeft de Directeur bij wijze van aanmoediging
hun soms geld, waarvan ze dan zelf een nieuwe
broek kunnen gaan koopen. Zij krijgen gratis
medische hulp van Dokter van Dijk, die een
groote sympathie voor „Padua heeft.
„En wil u er nu eens een paar zelf hooren
vraagt me de Directeur En achtereenvolgens
komen er dan een paar voor me getuigen.
Eén voortdurende spontane lofrede op Huize
„Padua" op den Directeur, die streng, maar
zoo eerlijk en rechtvaardig is, op Mevrouw die
zoo goed en altijd vol zorgen is.
Als ik dan een smakelijk kop koffie met room
heb genoten uit het eigen Café-Restaurant, mij
heusch gereserveerd door een kellner in helder
wit tenue, gaan we een rondgang door het huis
doen.
De flinke portier zit in zijn loge en bedient
on zijn tijd de telefooncentrale. Wij komen in
bet Restaurant met een behagelijk buffet vol
nikkel en spiegelglas, de tafeltjes voor de vensters
blank gedekt 'en met een bloemetje gesierd.
Vanuit het Restaurant stappen we de model
keuken binnen.
In de bijkeuken, waar twee verplegden bezig
zijn het vaatwerk van het ontbijt te wasschen
staan de gemeubileerde boterhammen met hoffie
gereed voor de gasten, die straks hun twaalf uurt-
tje komen nemen.
Wij komen vervolgens in twee paralKl loopen-
A rittawfmrtfi&n! 1 __h miTlt!, li fft I JSÏifM rii^Al d
pUBu (V»t>V pet nnUiüMU»! rf OUCgOiiUUUOU. *uvwouv»wuwvm W. VV«
