ESMGSLMB W&OR SCHIEDAM EN! 0M&mEI€EM»
FEUILLETON.
Het familie-geheim-
47ste Jaargang.
Zaterdag 0 Maart 1924.
13890.
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post/3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiën: 15 regels 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 509 bij levenslange geheele invaliditeitf 20ö bij verlies van een liand, voet of oog i 200 bij doodf 100 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de Holi.Aïgem.Verz. bank te Schiedam
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
De vrijheid in de S.D.A.P.
Wat geven de socialisten altijd hoog op over
de vrijheid, welke er heerscht in hun partij.
Onder broederschap en gelijkheid behoort ook
Vrijheid tot hun leuze en ieder, die buiten hunne
partij staat, beklagen zij diep, omdat men dan
gedoemd is om aan den leiband te loopen en
zijn persoonlijke vrijheid op le offeren.
Van die hóoggeroemde vrijheid onder de roode
broeders heeft het onlangs gehouden Congres
weer een aardig staaltje geleverd.
Zij hebben zoo waar weer een nieuw ei van
Columbus u itgevonden en het op het Congres
vertoond. In den laatsten tijd toch was men ge
heel en al den weg bijster geworden, welke voert
naar het beloofde en onbekende land.
Vroeger ging de Partij al heel radicaal te
werk. Weg met de kapitalistische Maatschappij,
heette het toen. Wij zullen haar redden en daar
om moet, wat het ook koste, het heele kapita
listische stelsel in het socialistische systeem
worden omgezet.
Jaren zijn thans voorbijgesneld en nu? Daar
is geen enkele socialist meer, zelfs de minst ont
wikkelde niet, die er nog aan gelooftintegendeel
diep is men ervan overtuigd, dat men jaren lang
een utopie, een hersenschim heeft nagestreefd.
Toen kwam de leuze der socialisatie. Doch de
practische ondervinding in het buitenland heeft
de voorstanders daarvan de oogen geopend en
ook deze is naar het rijk der onmogelijkheden
verwezen.
Daar moest dus iets nieuws uitgevonden
Worden om de agitatie levendig te houden en nu
wil men zijn heil zoeken in bedrijfsorganisatie
en medezeggenschap van de arbeiders in het
bedrijf.
Ziedaar de nieuwste leuze en daaraan werd te
Haarlem het geheele Congres gewijd. Doch ook
deze leuze is er niet als koek ingegaan en ont
moette heel wat tegenstand. Daar stond lang
niet één van de minste broeders op om deze
leuze te bestrijden. Mr. Bonger, een knappe kop
opponeerde zich vierkant tegen deze nieuwigheid
en noemde eenvoudig den geheelen bedrijfsraad
een onding. Een andere broeder, een man van
de praktijk viel hem aanstonds bij n.l. de direc
teur van „Het Volk" en leider eener belangrijke
drukkerij. Ook hij bestreed met kracht de „richt
lijnen" der studiecommissie, welke het resultaat
van haar onderzoek in een rapport had neerge
legd, als onuitvoerbaar.
Doch men gaf zich zoo maar niet gewonnen
en verschillende congressisten, waaronder Wi-
baut, de roode wethouder van Amsterdam, wil
den hun stokpaardje redden en bestreden het
gevoelen van Mr. Bonger. Wellicht, zoo heette het
Waren de arbeiders nu nog niet geschikt om
de leiding te nemen, maar het zou wel komen en
zij zouden het wel leeren.
Wat geeft het, of zij het wel zullen leeren,
repliceerde Mr. Bonger daar hebben wij niets
aan, zij moeten het kunnen. Nu schaarde zich
ook aan de zijde van Mr. Bonger een zekere heer
Masereeuw. Ook hij was van meening, dat de
arbeiders zulks niet zouden kunnen. En daar
had men de poppen aan het dansen. De oude tac
tiek werd gevolgd. Zij konden het met argumen
teeren niet winnen, welnu dan zouden zij dien
heer Masereeuw met schelden wel klein krijgen
en o.a. werd hij uitgemaakt voor een „autocra
tische Czaar."
Doch al trachtte men door dergelijke schimp
woorden hem den mond te snoeren, hij liet zich
57
Zij maakte verschrikt een afwerende be-
Weging en dwong zich ook een schertsenden
toon aan te nemen.
1 O neen, ik ben bang voor de straf.
Was het heel erg, kleine Jolmy
lij Ontzettend erg, zeide zij plagend,
t- Zullen wij dus vrede sluiten
Ja, de slag is geëindigd.
Hij klopte met zorg de sneeuw van zijn schou
ders en stak zijn arm door den haren. Zij zette
haar muts weer recht, terwijl zij verder liepen
en streek heur haar terug. Het zat echter te
los, de muts wilde niet meer houden.
Zij bleef staan en nam die af.
Houd die alsjeblieft een oogenblik vast,
Lothar. Ik moet mijn vlechten vaster steken,
zij blijven niet meer zitten.
Hij nam gehoorzaam de muts. Haastig trok
zij de spelden uit heur haar en legde die op de
muts. De goudblonde vlechten vielen in al hun
pracht over haar rug. Haar kam haalde zij door
haar verwarde haren en nu wilde zij haar vlech
ten weer vaststeken. Lothar had 1 der vlechten
gegrepen en woog die bewonderend in zijn hand.
zoo gemakkelijk maar niet uit het veld slaan.
Hij zou zich verdedigen en toonen aan welke
kant het gelijk was. Doch ook dit werd hem on
mogelijk gemaakt en nog wel door den voorzitter
van het Congres, die hem eenvoudig het woord
ontnam, welke handelwijze door een formeel
besluil van het Congres bevestigd werd. Ziedaar
wat er van de zoogenaamde vrijheid in de S.D.A.
P. overblijft. Die vrijheid kreeg hier weer een
stevigen duw en zelfs de vrijheid van gedachte
wisseling werd cr niet toegestaan.
Voorwaar een fraaie geschiedenis.
Wijnkoop is het niet eens met de opvolgers
van Lenin en de Moskousche despoten roepen
hem telegrafisch op om zich te komen verant
woorden, en hier krijgt Masereeuw, die wegens
oneenigheid met dengene, die het rapport inzake
de bedrijfsleiding opstelde, geen gelegenheid
zich te verdedigen en wordt hem eenvoudig den
mond gesnoerd. Is er grooter dwang denkbaar
Het is en blijft het oude liedje. Wie het lidmaat
schap der S.D.A.P. wil handhaven, moet nood
zakelijk onder het socialistische juk door en
afstand doen van zijn persoonlijke vrijheid.
S.
Buiteniaitdsch Nieuws.
HET HEKSTEL.
De eerste commissie van Experts heeft gister
middag een onderzoek ingesteld naar de mid
delen, welke moesten worden aangewend, ten
einde Duitschland in staat te stellen, buiten de
bronnen voor zijn bcgrooting betalingen te
uoen, waarschijnlijk in natura, gedurende het
moratorium, dat het zou worden verleend, tot
het oogenblik, dat het herstel van de financiën
Duitschland weer in staat zal stellen, zich geheel
van zijn schulden te kwijten.
Het onderzoek in deze aangelegenheid is Ver
wezen naar de sub-commissie voor het bank
wezen, welke er zich heden mede zou bezig
houden.
DE KABINETSCRISIS IN BELGIE.
Theunis ondervindt eenige moeilijkheden bij
de verdeeling van de portefeuilles. De katholie
ken zjn van meening, dat de liberalen te goed
bedeeld zijn door de toekenning van de porte
feuille van Buitenlandsche Zaken aan Ilymans
en die van Justitie aan Masson. Zij eischen de
portefeuille van Buitenlandsche Zaken voor
een hunner op, met name voor Poullet. Deze
heeft echter geweigerd tot het nieuwe kabinet
toe te treden.
Het is nog niet bekend, op welke wijze
Theunis de verschillende groepen der rechter
zijde zal tevreden stellen.
^Om half één begaf hij zich gister naar den
koning om dezen op de hoogte van de door hem
gedane stappen te brengen. Hij kon echter
nog niet mededeelen, dat hij de opdracht tot
kabinetsformatie definitief aanvaardt.
Indien de besprekingen heden niet tot een
resultaat leiden, zal Theunis er voor bedanken
een ministerie samen te stellen.
DUITSCHLAND.
^De democratische Rijksdagfractie heeft zich
er tegen verklaard, dat de verkiezingen worden
uitgesteld tot na de week voor Paschen.
De Duitsch-nationalen hebben een motie in
gediend om de presidentsverkiezingen tege
lijkertijd met de Rijksdagverkiezingen te doen
plaats hebben.
Rijkspresident Ebert heeft den wensch uit
gesproken, dat deze motie nog door dezen
Rijksdag zal worden behandeld.
Wat hebt ge toch prachtig haar, zei hii zacht.
Zij maakte een haastige beweging en de muts
met de spelden vloog uit zijn hand op de sneeuw.
Lachend bukten zij er beiden naar.
Maar houd nu toch goed vast, zei zij nog steeds
lachend.
De eene speld na de andere nam zij uit zijn
band. Daarna zette zij het bonten mutsje weer
stevig op haar blonde lokken.
Zoo, nu ben ik klaar, zie ik er behoorbjk uit
vroeg zij zonder het minste vermoeden, dat
zij Lothar zoo in verrukking had gebracht.
Misschien een spiegel vroeg hij lachend en
haalde een zakspiegeltje te voorschijn.
Zij keek er vluchtig in.
Hm, dat kan er mee door. Dank u. Maar nu
moeten wij naar huis. Grootmama zal al zitten
wachten.
Langzaam liepen zij naar het slot terug.
Johny haalde eenige koeren diep adem, alsof
naar borst beklemd wao. En eindelijk zei zij,
door haar gevoel overweldigd
Ik zou het luid kunnen uitroepen, zoo blij
ben ik, dat ge er zijt.
Doe bet.
Zij schudde het hoofd.
Neen, ik wil mijn vreugde liever voor mijzelf
houden.
Maar aan mij moet ge ze toonen, Johny, zei
hij met bewogen stem.
DE A.S. BRITSCH-HUSSISCHE
CONFERENTIE.
De Engelsch-Russische commissie voor re
geling van de tusschen beide landen nog han
gende kwestie komt einde Maart te Londen
bijeen, onder voorzitterschap van den Britsehen
premier MacDonald.
HET HITLER-PROCES.
Gisterochtend is nog kolonel-generaal van
Bothmer als getuige gehoord, die verklaarde,
dat Kahr, Lossow en Seisser niet anders hadden
kunnen handelen, daar er anders ongehoorde
toestanden zouden zijn ontstaan. Van woord
breuk van von Kahr kan geen sprake zijn. Gister
middag is na generaal-majoor van Hemmar
„Ministerieldirektor" Mueller gehoord, die het
binnendringen van gewapenden in de Buerger-
brankeller als een onverwachte inval had be
schouwd. Luitenant-generaal von Kleinhenz
had evenls von Hemmer den indruk gekregen,
dat den deelnemers hun besluit vreeselijk zwaar
was gevallen. Daarna volgde het verhoor van
generaal von Kress en luitenant Braun.
TURKIJE.
Gemeld wordt, dat de kalief, die op weg naar
Zwitserland is, zich in dat land zal vestigen
met twee zijner vrouwen. Hij zal zich niet met
politiek inlaten en zich geheel aan de studie wij
den.
Isined Pasja heeft gisteravond formeel zijn
ontslag ingediend als premier, doch terstond
opdracht gekregen tot vorming van een ni»uw
kabinet.
EEN NIEUWE KALIEF.
Naar Reuter uit Jeruzalem verneemt is Koning
Hoessein tot, kalif uitgeroepen door de Mohamme
danen in Mesopotamia, Transjordanië en den
Hedsjas.
Naar verwacht wordt, zullen de Mohamme
danen in andere gebieden dit voorbeeld vol
gen.
ALLERLEI.
Poincaré heeft gister weer eens een rede over
de binnen- en buitenlandsche politiek van Fran-
rijk gehouden.
Volgens geruchten zou Poincaré het Kamer
lid de Prevost de Launay tot een duel hebben
uitgedaagd.
Uit Antwerpen. De sleepbootfirma's alhier
kregen gistermiddag de aanzegging van den
bond van hun personeel, dat zij vóór drie uur
hadden in te gaan op een ultimatum betreffende
loonsverhooging. Zoo niet dan zou een algemeene
staking volgen. Deze staking, die ingegaan is,
beperkte zich tot nu toe tot drie firma's van de
zeesleepbooten, doch door werkwilligen werd de
dienst verzekerd. De staking zou zich evenwel
kunnen uitbreiden tot vier firma's van den sleep
dienst voor de binnenvaart met twee en veertig
booten en tot tien sleepdiensten van Antwerpen
op Dordrecht, met 26 booten en daardoor groo-
te stagnatiek unnen brengen in het havenbe
drijf en de voedselverdeeling alhier. De pa
troons besloten niet toe te geven. Met werk
willigen en booten, welke zij uit Engeland en
Nederland willen laten komen, hopen ze het ver
keer te kunnen verzekeren.
Staten-Beneraal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag, 7 Maart.
Bij den aanvang van de Kamerzitting wordt
de motie-Hiemstra (opneming van minimum-
Zij knikte zwijgend en keek met een blik naar
hem op, die hem geheel de onbegrepen zalig
heid van haar jong hart onthulde.
HOOFDSTUK XVI.
De huisknecht ontving Lothar met het be
richt dat zijn moeder hem wachtte. Lothar nam
daarop afscheid van Johny en zei tot haar
lk kom straks bij grootmama, zeg haar, dat
mijn moeder mij geroepen heeft.
Hij bleef op de gang staan, tot zij verdwenen
was. Daarna ging hij bij zijn moeder binnen.
Zij ontving hem in haar blauwe boudoir en lag
in een trage houding in een stoel, toen hij bin
nenkwam. Een zachte, elegante huisjapon in
een teere lila tint omgaf haar gestalte. Door
het blauwe licht in de kamer had deze tint iets
zeer eigenaardigs. Ondanks de tooverachtige
belichting zag Lothar vandaag toch, dat ook
voor zijne mooie moeder de tijd gekomen was,
waarop de aanvangende ouderdom zijn schat
ting verlangde. Zonder op het gesprek van den
vorigen avond terug te komen, babbelde zij
op den haar eigen kouden toon met haar zoon.
Geen enkele maal liet zij eenige warmte Voelen.
Weer voelde Lothar, dat tusschen hem en zijn
moeder nooit een hartelijk, innig gevoel kou
bestaan. Verkillend drukte hem de gedachte,
hoezeer hij liefde ontbeerd zou hebben, als zijn
loonen in bestekken van 's rijkswaterstaats
werken) verworpen met 52 tegen 17 stemmen.
Bij de voortzetting van de behandeling der
begrooting van onderwijs acht de heer Tila-
nis (C. II.) economischer beheer bij het onderwijs
mogelijk zonder wetswijziging en zonder een
nieuwe pacificatie-commissie.
De heer van Z a d e 1 h o f f (S. D.) betoogt,
dat door de ondeiwijsverslechteringen het stand
punt der S.D.A.P. tegenover den minister radi
caal in gewijzigd.
De heer Win termans (R. K.) wil o.a.
de administratie van het schooltoezicht ver
eenvoudigen. Het formalistisch stelsel kan on
getwijfeld veel verzwakt worden zonder dat
het eigenlijke toezicht er onder lijdt. Verminde
ring van dit toezicht zou indirect veel bezui
niging op het onderwijs geven.
De heer Ketelaar (V. D.) zegt, dat hij
in geen geval de vrijheid der ambtenaren wil
belemmeren, doch wanneer de Kroon iets uit
te maken krijgt, dat gaat het niet aan, dat de
ambtenaar tevoren zegt zoo is het en zoo moet
het zijn. Spr. dringt er op aan, dat de minister
dit eens met zijn ambtenaren zal bespreken.
Thans een enkel woord over het vervolgonder
wijs. Op 15 December 1922 heeft spr. reeds ge
zegd, dat de minister daaraan den doodsteek
had toegebracht. De feiten, die zich hebben
geopenbaard na de afschaffing van het subsidie
van de gemeenten voor het vervolgonderwijs,
bewijzen dat sprekers voorspelling juist is ge
weest.
De minister van onderwijs, De Visser,
gaat in de eerste plaats na wat de heeren Ketelaar
en Van Zadelhoff tegen zijn beleid hebben aan
gevoerd.
De heer' Ketelaar heeft spr. verweten zijn
kracht te zoeken in kleinigheden. Intusschen
heeft spr. geen enkele circulaire kunnen vinden
waar gevraagd werd naar het aantal kubieke
centimeters der schoollokalen, zooals de heer
Ketelaar bij de algemeene beschouwingen be
weerde.
De heer Ketelaar: Stelt u nu bewezen,
dat het vervolgonderwijs niet vermoord is
De minister: Als het inderdaad ver
moord is door gebrek aan subsidie, dan blijkt
daaruit hoe weinig diep het in ons volk had wor
tel geschoten en hoe weinig liefde er bij de onder
wijzers voor dat onderwijs is om in de avond
uren dat onderwijs gratis te geven.
De heer Ketelaar: Dat moet u ook maar
eens tot uw ambtenaren zeggen.
De minister: Wat den heer van Zadel
hoff aangaat, geen enkel minister van onder
wijs kan thans zonder bezuiniging het onderwijs
verzorgen. Was de heer van Zadelhoff minister
van onderwijs, hij zou hetzelfde moeten doen.
bpr. constateert ten slotte, dat van het zoo
breed opgezette debat over de vrijheidsbe
perking bij het onderwijs, bij geen enkelen tak
van onderwijs iets is overgebleven.
Te 7 uur wordt de vergadering verdaagd tot
Dinsdagmiddag 1 uur.
Bi n u e n 1 st ii d.
Be lastingon (duiking.
Het Nederl. Corr.-bureau te 's-Gravenhage
verneemt van bevoegde zijde
Het schijnt voor te komen, dat personen, die
in vroeger jaren vermogens- of inkomstenbe
lasting hebben ontdoken, jaar in jaar uit onjuiste
aangiften blijven inleveren, omdat de vrees
voor ontdekking van het begane verzuim en de
daaraan verbonden gevolge hen weerhoudt
hun verhouding tegenover den fiscus te zuiveren.
grootmoeder en Jolmy hem niet met den rijk
dom hunner zielen overgoten hadden.
In den loop van het gesprek vermeldde gravin
Susanne ook de uitnoodiging tot het ijsfeest
bij Hasselwert. Lothar hoorde dit bericht met
voldoening. Hij wist niet, dat het zoo goed als
uitgesloten was, dat Johny mee zou ga'an en
hoopte bij deze gelegenhed. door zijn gedrag
voor de geheele wereld vast te stellen dat hij
Johny door ieder als zijn zuster geëerbiedigd
wenschte te zien. Een uur later ongeveer kwam
Johny bij de twee binnen. Zij boog heel beleefd
voor de gravin en wendde zich toen tot Lothar
Grootmama laat u verzoeken, Lothar, bij
haar te komen, als ge tijd over hebt.
Gravin Susanne kneep verontwaardigd de
oogen toe en keek daarna Johny met strakken
blik aan.
Lothar stond dadelijk op.
Gij staat toch zeker wel toe, dat ik groot
mama goeden morgen ga wenschen, mama
Natuurlijk, antwoordde zij koel.
Ilij drukte een kus op haar hand, en wendde
zich toen tot het jonge meisje.
Gij gaat toch mee, Johny
Een oogenblik alsjeblieft, juffrouw Warrens,
zei Susanne met een scherpen nadruk op het
woord juffrouw. Ik heb iets met u te bespreken.
Ga maar vast vooruit, Lothar.
{Wordt vervolgd
NIEUWE SCHIEDAMSCHE
r»niTrirniniiiwiiriirM iiiii)iiiWiWiiii>iiiiiii|iBiirMiiiiiiiniiiiwiiiiiii"iwii i mwmil iuhiiiiiiiiii i miininmyiiiriwiniiiiniiminiwiiiMii» uuwimiii ii nniAnnm n ii 11 muum m m iniiftiiinriin n ifiiiiim mriwricnimi
