MO WOOÜ SCHSEMMM EM
Het nieuwe Kiesreglement.
47sie Jaargaog.
Zaterdag 26 April 1924,
ft®, 13931.
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post f 3.— per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiën: 1-5 regels 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
met Officieel Kerkbericht 10 ets. -=
Gratis-Ongevallenverzekering f 5ÖÜ bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet oi oog f 200 bij doodlf100
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f. 15 bij verlies van eiken anderen vinger. Deverzekermg wordt gewaarborgd door de Hoü Aigem,
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Oud papier te koop.
Dinsdag 15 April schreef het „Volk"
De Onderwijsaanslag.
Het schot is gelost!
„Makkers, ten laatste male!"
(A. B. K.) Het schot is gelostEér de Kamer
Vrijdagmiddag voor de Paaschvacantie uiteen
ging, kondigde de Voorzitter aan, dat als 6
Mei de zittingen weder zullen beginnen, de
Onderw.ij s-verminkingen
op de Agenda zullen komen.
Dat beteekent de beslissing of met ingang
van 1 September de toegang tot de school aan
kinderen onder de zeven zal worden ontzegd.
De vrome vogelaars, die ons voortfluiten, dat
d i e zaak van de baan is, zoeken met die ge
ruststelling slechts het verweer te dooven. In
de stilte, die dan volgt, hopen zij hun slag te
slaan
In Mei zal dus de dag komen, waarop de
Kamer zal oordeelen over de vraag, of onze
kinderen van 7 tot 9 jaren aan een ander kind
zullen worden toevertrouwd, dat in drie maan
den zal worden gevormd van leerlinge eener
U.L.O.-school tot leermeesteres der jeugd, in
een overladen klasse.
Het is dus kort dag Nu of nooit zullen
wij hl onze kracht tegen deze noodlottige be
dreigingen moeten richten. Niets minder dan
onze toekomst is de inzet van dezen strijd.
Zonder twijfel heeft de ruchtbaarheid, welke
onze actie aan deze heikooze plannen gaf, het
gevaar van hunne verwezenlijking verkleind.
De hoop, dat dit vlot voor elkaar zou komen,
is door onze waakzaamheid verijdeld. Maar
de Reactie staat ook hier voor niets. En de
laatste loodjes van onze actie zullen zonder
twijfel het zwaarst wegen
Laat dus iedere afdeeling, ieder strijder,
ieder denkende arbeidersvrouw, de versprei
ding der geschriften over deze zaak met vol
harding voortzetten, zoodat zij in geen arbei
derswoning ontbreken.
En zwaar wege vooral het groote gewin, dat
wij, indien tijdig toegerust, op den 1-Mei-dag
het geheele land met die geschriften kunnen
overstroomen.
Tot de hierbedoelde geschriften, die in geen
arbeiderswoning mogen ontbreken, behoort in
de eerste plaats 'n brochuurtje „Redt onze
kinderen van denzelfden A. B. K. Iedere
afdeeling, ieder strijder,ieder denkende arbeiders
vrouw moet de verspreiding met volharding
voortzetten. Het partij-secretariaat heeft voor
het propaganda-materiaal gezorgd. Karre-
vrachten geschriften liggen ter verspreiding
gereed. Op den 1-Mei-dag zal het geheele land
daarmede worden overstroomd
Zóó was het plan.
Maar het kan niet worden uitgevoerd.
Om de eenvoudige reden, dat „deze nood
lottige bedreigingen" waartegen de sociaal
democraten in hun geschriften zich richten,
niet meer bestaan. Ze zijn ingetrokken, kort en
goed. Terwijl de roode propagandisten hun
afbrekende en opruiende geschriftjes redigeerden,
zijn „onze kinderen" door anderen „gered".
Tot die andeten behoort ook de R. K. Tweede
Kamerfractie. Het bulderen in het openbaar
liet onze partij aan Ossendorp en andere Kleere-
koper's over maar intusschen werd er door de
onzen binnenskamers hard gewerkt. Vóór het
Paaschreces was de vrucht van dien arbeid
klaar. En terwijl A. B. K. in zijn schuldige
onwetendheid de „„Makkers, ten laatste male
in „Het Volk" opriep, werd in de Landsdrukkerij
de laatste hand aan Minister De Visser's Paasch-
1 boodschap gelegd.
Het eerste schot was het laatste.
De S.D.A.P. heeft haar kruit te vroeg ver
schoten.
Arme S.D.A.P., die zich een politiek fortuintje
ziet ontgaan.
Arme partij-secretaris die nu met karre-
vraebten haast waardelooze propagandaschriften
zit opgescheept(i>Tijd")
Om een runder kop. Een keurmeester
trad plotseling een worstmakerij te Bussum bin
nen en bemerkte daar een runderkop, welke tee
kenen van bederf vertoonde en zijn reukorgaan
minder aangenaam streelde. Hij pakte de kop
beet, de knecht van den slager greep eveneens
naar den kop en wilde dien niet loslaten. Bij de
woordenwisseling, die daarbij ontstond, kwam de
baas zelf in de worstmakerij en ook hij greep den
kop beet. De keurmeester had inmiddels zijn
vingers in de neusgaten van den runderkop ge
stoken en begon uit alle macht te trekken om
oorlogsweezen, de oorlogsinvaliden, den bond
tot bestrijding der tuberculose enz.
voor hun verdere leven een of ander teeken dat
op hun avontuur wijst meekrijgen. Vooral
de slechte behandelingen in het algemeen
inspireert de ongelukkigen tot klaagbrieven
waarin zij op spoed aandringen.
Men heeft in sommige verlaten verblijfplaat
sen dezer benden stukken van kinderlijkjes
gevonden en dit is aanleiding geweest tot het
gerucht dat de bandieten het kannibalisme weer
in eere zouden hebben hersteld. Bevestigd
is zulks niet maar ai die praatjes zijn natuurlijk
koren op hun molen.
Dat ook deze bandieten als zij in een goede
bui zijn hun zin voor humor nog niet geheel
met zijn buit naar buiten te komen en hij, een aamoKKenjKe avonturen, van lum ecu vuu-
stevige knaap, zou deze trekpartij wel gewon- i voering ondervonden. Berichten over ont-
nen hebben als niet de baas was gaan roepen voeringen zijn in de Chineesche bladen dan ook
nen hebben, als niet de baas was gaan roepen
Kom is Leen, kom is Leen
En Leen, de zwager van den baas, kwam uit
de huiskamer en hielp nu meetrekken, terwijl
de knecht losliet. De keurmeester, die met een
hand alles aanklampte wat in zijn bereik was,
werd door de vereende krachten van den baas
en van Leen vooruitgetrokken en de richting
van de aangrenzende keuken, waarop de baas,
zijn vrouw, die inmiddels ten toonele verschenen
was en hem aan zijrf jas trok, toeriep Die de
keukendeur open!
De vrouw voldeed aan dit bevel en hierop
rolde ten slotte allen in de keuken over den
grond, waarbij de keurmeester een hand zóó
bezeerde, dat hij den kop losliet. Hij ging naar
buiten, om enkele oogenblikken later met twee
politieagenten terug te komen. Men zocht
hierop naar den kop en 't bleek, dat de vrouw
hem in het brandende fornuis had gestopt.
Het gevolg was, dat tegen den slager en diens
zwager proces-verbaal is opgemaakt wegens ver
zet tegen den keurmeester en wegens belem
mering van een ambtenaar in de uitoefening van
zijn functie, en tegen de vrouw wegens het ver
donkeremanen van het corpus delicti.
B a n d i e t e n-g i I d e n in China.
Waarschijnlijk sterker dan ergens anders bestaat
in China het gildenwezen nog, beroepsorganisa
ties, welke echter op geheel andere leest geschoeid
zijn dan hun Westersche dito's. Worden van
een stad als Newi-York de bedelaarsvereenigingen
als een curiosum genoemd, in de groote steden
van China aanvaardt men de bedelaars en ban
dietengilden als iets heel gewoons en vanzelf
sprekends. Natuurlijk weten out-siders weinig
of niets van hun innerlijke organisatie. Soms - - -
blijken enkele verrassende bijzonderheden om- hebben verloren, bleek dezer dagen uit een
J - verhaal, dat te Hongkong de ronde deed.
Er was een oude vrouw geroofd. Zij trachtte
haar ontvoerders wat milder te stemmen door
te wijzen op haar leeftijd, haar armoede en haar
waardeloosheid.
„Waarachtig zei toen de aanvoerder der
bende je hebt gelijk, je bent een oud mager
varken en daarom moeten ze je gewicht naar
den marktprijs van varkensvleesch betalen.
Zij werd daarop gewogen en door de familie a
zooveel per pond teruggekocht.
Voorjaarsopruiming. Mussolini
heeft besloten alleen hen als edelen te erkennen,
die vóór 1870 door den Paus-Koning in den adel
stand zijn verheven. Wie dit geluk nó 70 te
beurt viel, zal niet meer tot den adelstand worden
gerekend. Hiermee worden 60.000 hertogen,
graven, baronnen en markiezen weer „burgers".
Zij, die groote geldsommen betalen (hertogen
70.000 lire, graven 50.000, baronnen 30.000)
kunnen door een koninklijk besluit in den adel
stand gehandhaafd blijven. Al de oude adellijke
geslachten, die hun papieren kwijt raakten, wor
den ook uit den adelstand ontzet. Alleen wie
authentieke stukken overlegt, zal een titel mo
gen blijven voeren.
Begrijpelijkerwijze heeft een en ander groote
consternatie gewekt in de aristocratische krin
gen.
treilt de „werkwijze" van dezen onaantastbaren
bedelaarsstand en doen dan de weloverwogen
wijze van werken uitkomen. Er bestaat tusschen
de diverse afdeelingen dier vereenigingen een
levendige handel in gevangen genomen rijke
burgers voor wie een losprijs wordt bedongen,
een handel, die de vroegere slavenmarkten in
herinnering brengt.
S'm is een typisch Chineesch woord voor
iemand, die gevangen wordt gehouden voor
een losprijs. Eigenlijk beteekent het woord
„hart" maar men drukt er lichaam en ziel mee
uit. Lai s'm (het lichaam wegleiden) beteekent
iemand ontvoeren.
Duizenden brave burgers weten over de
beteekenis van dit woord in de werkelijkheid
mee te praten, hebben aan den lijve de weinig
j aanlokkelijke avonturen, van zulk een ont-
Met het rapport der commissie-Bongaerts
brengt het Bestuur van den Alg. Bond van R. K.
Kieskringorganisaties een oplossing voor de
candidaatstelling, welke vermoedelijk nu wel
algemeene bevrediging zal schenken, voor zoover
dit op dit ondermaansche mogelijk is.
Met herinnert zich, dat men op de vorige
Bondsvergadering bleef steken in het rapport
Barge. Dat rapport-Barge was gebaseerd op
drie hoofdgedachten de instelling van een
Verkiezingsraad, het instituut der „vrije lijsten"
en de wenschelijkheid dat het politiek advies
vooraf moet gaan. De verkiezingsraad werd
reeds omgezet in een adviescommissie. De ver
gadering had bezwaar tegen bet „vrije lijsten"-
stelsel. Toch werd voor „evenredige vertegen
woordiging binnen de grenzen onzer partij" een
meerderheid gevonden, die aan een commissie
de uitwerking van dit denkbeeld opdroeg. In
deze commissie kregen zitting de Tweede-Kamer
leden M. Bongaerts en A. van Rijckevorsel,
benevens Dh. A. van der Kallen, terwijl mr. A.
E. M. de Groot het secretariaat der commissie
op zich nam
Zij hebben volgend jaar zijn reeds de
Kamerverkiezingen spoed betracht, het
rapport ligt nu voor ons en het zal reeds einde
Mei behandeld worden. Volgens deze voorstellen,
die bereids door het Bestuur aanvaard zijn,
zal het verloop der candidaatstelling in de Partij
Voortaan als volgt geregeld worden.
Er wordt een Adviseerend College geschapen,
Luxe-telegrammen, De directie der
Belgische posterijen zal, gelijk aan het Parijsche
„Journal" bericht wordt, binnenkort een nieu
wigheid invoeren nl. „luxe-telegrammen". Men
hoopt dat het publiek daarvan ruim gebruik za! eens een vinger van net ^w^-
maken voor bijzondere gelegenheden huwelijks- Als het heel erg is, krijgt de familie van e
even zulke dagelijks terugkeerende kost als bij
ons te lande de gemengde berichten en zij zijn
dat reeds sedert de laatste geregelde regeering
heeft opgehouden te bestaan. Bij iedere ban-
dietenstreek, roofpartij of overval zijn er steeds
een paar weggevoerde slachtoffers, voor wie
de familie dan moet dokken op een wijze, die
een gevoelige leegte in de brandkast achterlaat.
Maar er zijn ook bandieten, die het vak op
minder ruwe wijze beoefenen, die in de groote
steden in stilte hun slag slaan en huisvaders,
zonen en dochters gerucht- en spoorloos doen
verdwijnen. Sommigen van hen kunnen worden
opgespoord, voor anderen wordt een groote
losprijs betaald, terwijl weer anderen, voor wie
de losprijs te lang uitblijft en die den last van
het bewaren en eten geven niet meer waard
worden gevonden, eenvoudig worden afgemaakt.
Een verhaal, dat zelfs de daaraan, toch wel
reeds gewoon geraakte Chineezen even heeft
doen opkijken is dat van den brievensorteerder
te Canton, die een dikken brief in handen kreeg
waarvan de inhoud een stuk leer scheen te zijn.
Uit nieuwsgierigheid besloot hij de envelop zelf
aan den geadresseerde te brengen. Toen deze
het couvert opende bleek de inhoud geen leer
maar 't oor van een man die ontvoerd was.
Het was bedoeld als een kleine herinnering aan
de familie, dat de bende spoedig zaken wenschte
te doen. Als herinnering doet somtijds ook wel
eens een vinger van het slachtoffer dienst.
aankondiging, kennisgeving van geboorten, feli
citaties of condoleance. Die telegrammen worden
gedrukt en getikt op zeer fraai papier, doch zijn
onderworpen aan een extra „tax", waarvan
het bedrag ten goede komt aan philantropische
instellingenhet Nationaal Kinderwerk, de
slachtoffer dit in stukken gesneden weer thuis.
Deze Chineesche bandieten bezitten een dui-
velsche genialiteit om hun slachtoffers uit
gezochte kwellingen te laten ondergaan. Het
komt dan ook maar zelden voor dat de onge
lukkigen, ook als zij worden losgekocht, niet
bestaande uit een verdubbeld Bondsbestuur
■li dat het politiek advies zal samenstellen.
Dat college wordt uit dubbeltallen, door eiken
Kieskring ingezonden, door het Bondsbestuur
samengesteld. Met het Bondsbestuur vormen
deze gekozenen het Adviseerend College.
Het Adviseerend College zal beginnen met
het plegen van overleg „met personen en be
sturen van vereenigingen, op wier oordeel het
prijs stelt, voor zoover die personen en besturen
daartoe bereid worden gevonden of het verzoek
tot het College hebben gericht."
Het College bespreekt dan de verkiezingen,
het aantal zetels dat voor de R. K. Staatspartij
in eiken kieskring kan worden verwacht en de
te stellen candidaten.
Als tweede faze volgt nu de voorloopige
aanwijzing van candidaten door de kiesver-
eenigingen. Elke kiesvereeniging als zoodanig
(dus elke parochiale afdeeling) is bevoegd ten
hoogste vijf candidaten aan te wijzen. Boven
dien hebben iedere 50 leden van kiesvereeni-
gingen binnen dezelfde Kieskringorganisatie
het recht één candidaat (elke 100 leden ten hoog
ste vijf candidaten) te stellen.
Door de Kringbesturen op lijsten verzameld,
landen al de aldus aangewezen candidaten bij
het Adviseerend College aan, dat deze lijsten,
die het eventueel kan aanvullen, tot grondslag
neemt voor -het uit te brengen politiek advies
Te voren worden de verzamellijsten in de Ka
tholieke pers gepubliceerd, terwijl inmiddels
aan de candidaten de vereischte verklaringen
o.m. betreffende hun accoord-gaan met 't Katho
liek program - ter teekening worden voorgelegd.
Celuidlooze inbreker. Met het
nieuwste snufje op het gebied der grootestads-
bandieterij heeft men dezer dagen te Berlijn
kennis gemaakt, n.l. met den onhoorbaren in
breker. Reeds in vele deelen der stad is hij ge
signaleerd, maar zijn meesterstukje heeft hij
uitgevoerd bij een rijken koopman in West-
Berlijn.
Van de slaapkamer, waar de koopman en
zijn vrouw sliepen wist hij een kleine brand
kast weg te sjouwen om daarna terug te kee-
ren en in een andere kamer een hoeveelheid
juweelen te stelen.
Vervolgens plunderde hij vertrekken waar drie
andere leden van het huisgezin sliepen.
Hij vertrok met de kleine safe, waarin voor
bedrag van 1200 gulden aan specie, en met 12500
goudmarken aan juweelen. Niemand in het huis
heeft den inbreker gehoord.
Scheepvaart.
Hoog water te Hoek van Holland.
26 April v.m. 8.24 n.m. 9.05.
27 April v.m. 9.43 n.m. 10.37.
28 April v.m. 11.18 n.m. 12.13.
Het Adviseerend College stelt dan zijn advies
samen, dat wil zeggen het geeft voor eiken
kieskring een lijst van candidaten aan in de
volgorde welke voor de verkiezing wordt aan
bevolen. Heb advies mag voor meer kieskringen
gelijkluidend zijn.
Nu volgt de stemming voor de definitieve
lijst. Het advies van het College moet n.l. dooi
de georganiseerde kiezers, die het laatste woord
spreken, worden gekeurd. Maar hier moest een
oplossing worden gevonden voor de „evenredige
vertegenwoordiging" met verwijdering evenwel
van de zgn. „vrije lijsten."
Die oplossingTs nu als volgt Als binnen vier
weken na het uitbrengen van het politiek advies
in de Kiesvereenigingen wordt gestemd, ont
vangt elk stemgerechtigde een stembiljet, waar
op in ééne rij onder elkander voorkomen het
politiek advies voor den kieskring, benevens
in alphabetische volgorde de niet op het politiek
advies geplaatste candidaten. Het stembiljet
is zoodanig ingericht, dat op het politiek advies
in zijn geheel en op elk der op het stembiljet
voorkomende candidaten kan worden gestemd,
i; Allo, volgens de voorloopige aanwijzingen
vrije, zelfstandige lijsten worden op deze wijze
eenvoudig ingevoegd in één groslijst met als
wegwijzer het politiek advies.
De uiterste consequentie van „vrije lijsten
heeft de commissie echter niet gewild en daar
valt zeker voor te pleiten, want ze zouden dan
een al te grooten voorsprong krijgen op de ge
adviseerde candidaten. Daarom heeft c e com
missie gezorgd, dat niet alle stemmen ovu Ue
heele land voor de vrije candidaten kunnen bij
eengebracht worden, maar is het land verdeeld
in drie groepen Holland en Zeeland, Brabant
en Limburg, en de overige provinciën samen.
Bepaald is^ dat slechts binnen zulk een groep
het stemmental van een bepaalden candidaat
gelden zal. De commissie motiveert dit door het
argument, dat het gemeenlijk toch slechts te
doen is om een candidaat van locale bekendheid.
Geldt het echter werkelijk een candidaat die
over het geheele Tand door een bepaalde „denk
richting" (zooals men het noemt) wordt gewild,
dan zal zijn voorloopige aanwijzing in alle of
bijna alle kieskringen voor het Adviseerend
College een wenk inhouden, welken het bezwaar
lijk zal kunnen negeeren. En overigens wordt
zulk een candidaat in een derde deel des lands
dan toch wel gekozen en kan men in de twee
andere groepen een ander candidaat van dezelfde
richting stellen.
Een moeilijkheid in het stelsel der commissie
is dat de kiezers wel het recht hebben op een
bepaalden candidaat van het politiek advies
hun stem uit te brengen maar dat zij daarmee
toch geen invloed kunnen uitoefenen op de
volgorde van het advies. Zij stemmen altijd op
het°advies in zijn geheel of buiten het advies.
Degenen, die hun stem uitbrengen op een can
didaat der alphabetische lijst, krijgen daarmee
een kans om hun man tusschengesehoven te
zien tusschen de adviescandidaten maar hun
stemmen op een bepaalden advies-candidaat
kan hem noch de anderen van plaats doen ver
schuiven in de aanbevolen volgorde. Practisch
achtte men het niet wel anders mogelijk.
NIEUWE
EDAMSCHE COURANT
k ii i i e i 1 r'Pk ollrp rpcrpl
f j t n<->1 mn dot
