TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag. 4 Juni.
De behandeling van het wetsontwerp tot i
wijziging van de Leerplichtwet en de Lager-
onderwijswet 1920 wordt voortgezet.
De heer Van Z a d e 1 h o f f (S. D.) critiseert
het assistenteninstituut, dat de fouten van de
groote klassen moet goed maken. Hij keurt het
brengen van onbevoegden in de school scherp af.
Dat wordt zijns inziens knoeierij en prutswerk. 1
Hij kan ook uitbreiding van bet aantal leerlingen
per klasse niet aanvaarden.
De heer Van Wijnbergen (R. K.) be
toogt dat de Minister bij zijn bezuinigingen de
vitale belangen van het onderwijs heeftontzien.
Spr. heeft op bezuinigingen als dez'e steeds aan
gedrongen. Het aantal onderwijzers is te groot
en de Minister kiest den goeden weg door niet
op wachtgeld te stellen maar te rekenen op het
normale verloop. Per jaar vloeit 4 pet. af en dus
is in zes jaar tijd op een vermindering van 25 pet.
te rekenen.
De wijziging van ai't. 28 der L.O.-wet zal
waken tegen onnoodige verspilling. Terecht
heeft Het Vaderland daarop gewezen. Voor
alle scholen wordt het getal onderwijzers nu
gelijk.
De salarisvermindering wenscht spr, op
eenigszins andere wijze o.a. door verschil van
salaris voor gehuwden en ongehuwden.
Of het getal 48 voor leerlingen per klasse te
hoog is, meent spr. niet te kunpen zeggen maar
voor de gestichtsscholen acht hij het te hoog
omdat in die klassen toch reeds uitéénloopende
kinderen plaats hebben.
Voor de kleine scholen wordt het voorstel
moeilijk, maar juist daarvoor helpt het instituut
der assistenten.
Het stelsel der assistenten is het eerst ter
sprake gebracht in Het Vaderland en de hoofd
redacteur die dat schreef, heeft stellig buiten en
in de Kamer op onderwijsgebied gezag.
De heer T i 1 a n u s (C. LI.) betreurt het,
dat het volk tot verzet en onrust is opgezet
tegen de daden dezer regeering ten aanzien
van het orderwijs.
Het heet herhaaldelijk dat men het onderwijs
wil vermoorden door het in zijn vitale belangen
aan te tasten. Spr. citeert bv. een manifest van
den Bond van Ned. Onderwijzers. Daartegen
over blijkt uit de rede van den heer Gerhard,
dat hij de noodzakelijkheid van bezuinigingen
inziet, Van de harde noodzakelijkheid en de
pijnlijke werkelijkheid waarin de regeering ver
keert, wordt niet voldoende gewaagd, vooral
niet tegenover het volk.
De heer Bulten (R. K.) vindt, dat op het
onderwijs wel bezuinigd mag worden, maar dat
het snoeimes met veel voorzichtigheid moet
worden gehanteerd. Hij verheugt zich over de
wijzigingen, die in dit ontwerp zijn aangebracht.
Alleen vraagt hij nadere inlichtingen over de
assistenten.
De heer Rutgers (A. R.) heeft eenige be
zwaren. Zal het ontwerp de bezuinigingen bren
gen, die men zich er van voorstelt Zijn de be
cijferingen wel betrouwbaar, o.a. met het in-
stand blijven van het 7e leerjaar De houding
tegenover het 7e leerjaar is eenigszins twee
slachtig meent hij, en juist daardoor ontstaat
gevaar voor het resultaat van de bezuinigingen.
Spr. wil dus liever geen 7e leerjaar als de leer
plicht daarvoor niet meer bestaat. In de groote
gemeenten zal hij wel bij zes klassen blijven.
De vermindering van liet aantal onderwijzers
zal moeilijkheid met zich brengen met het oog
op de splitsing. Spr. wil niet tegen splitsing
ingaan al zou hij geneigd zijn de kosten van de
kleine scholen te verminderen.
Wat de assistenten betreft, spr. heeft geen
bezwaar daartegen, omdat, ieder vrij blijft ze
in dienst te nemen of niet.
De M i n i s t e r is aan het woord.
De vergadering wordL verdaagd tot heden
één uur.
Blnneuiand.
Reorganisatie Sociale Verzekering.
Men meldt ons, dat de sociale verzekering
in dier voege zal georganiseerd worden, dat de
ziekte, ongevallen- en invaliditeitsverzekering
zal omvatten alle personen die in dienstbetrek
king arbeid verrichten.
De ziekte- en ongevallenverzekering worden
in zooverre tot één verzekering samengevat,
dat dezelfde risic.oclrager het risico draagt van
beide verzekeringen. De ziekteverzekering wordt
evenals de ongevallenverzekering, een collec
tieve verzekering.
Als risicodrager van deze beide verzekeringen
komt in de eerste plaats de bedrijfsvereeniging,
in het leven geroepen door de samenwerking
van werkgevers- en arbeiders-organisaties, in
aanmerking.
Ongeorganiseerde werkgevers kunnen hun
personeel verzekeren bij het overheidsorgaan.
De geneeskundige hulp blijft buiten de verplichte
ziekteverzekering. Het ziekenfonds zorgt ook
voor de gewone geneeskundige behandeling van
een ongeval, voor zoover deze door den huisarts
verstrekt wordt daarentegen blijft chirurgische
hulp geschieden voor rekening van het risico
dragende orgaan.
De thans bestaande medische dienst der
Rijksverzekeringsbank wordt losgemaakt van
deze verzekeringsinstelling en met andere me
dische rijksdiensten vereenigd tot één medischen
dienst.
Verder zal er nog komen een eenheidspremie
de rente zal varieerend zijn naar gelang van het
aantal regelmatig betaalde premies. Als regel
zal de premier in geld betaald worden, de ver
effening van de rentekaarten zal worden ver
eenvoudigd.
Toegelaten zal worden, de verzekering te
sluiten bij een erkend fonds, dat de noodige
waarborgen biedt.
Aan deze fondsen zal ook een evenredig aan
deel worden gegeven in de staatsbijdrage voor
den overgangstijd, mits de premie niet langer
zij dan bij het overheidsorgaan.
De overheidsorganen, Rijksverzekeringsbank
en Raden van Arbeid zullen op eenvoudiger
leest geschoeid worden, en daar naast zal komen
een verzekeringsraad, samengesteld uit de ver
tegenwoordigers van werkgevers en arbeiders
centrales, aan welken raad het toezicht op de
bedrijfsvereenigingen en Rijksverzekeringsbank
wordt opgedragen.
Internationale Arbeidsinspectie.
Bij Kon. Besluit van 20 Mei 1.1. is bepaald,
dat een afvaardiging van Nederland zal worden
uitgezonden, ten einde deel te nemen aan de
zesde zitting der Internationale Arbeidsconfe-
rentie, welke op 1G Juni 1924 te Genéve is bijeen
geroepen.
In die afvaardiging zijn benoemd
tot afgevaardigde der Nederlandsche regee
ring, tevens voorzitter der afvaardiging, dr. W.
LI. Nolens, minister van staat, lid van de Tweede
Kamer, hoogleeraar in de arbeidswetgeving aan
de gemeentelijke universiteit te Amsterdam en
G. J. van Thienen, hoofdinspecteur van den
arbeid in het zevende district der arbeidsin
spectie
tot afgevaardigde, vertegenwoordigende de
Nederlandsche werkgevers, ir. G. F. Stork,
directeur van de Naamlooze Yennootschap
Machinefabriek Gebroeders Stork en Co., te
Hengelo, voorzitter van de Vereeniging van
Nederlandsche Werkgevers
tot afgevaardigde, vertegenwoordigende de
Nederlandsche arbeiders, E. Kupers, secretaris
van het Nederlandsch Verbond van Vakver-
eenigingen
tot technisch raadsman van de regeerings-
gedelegeerden, tevens secretaris der delegatie,
dr. A. M. Joekes, administrateur bij het departe
ment van arbeid, handel en nijverheid
tot technische raadslieden van den afgevaar
digde voor de werkgevers
ir. A. LI. L. de Bel, directeur van de Naam
looze VennootschapNieuwe Nederlandsche-Maat
schappij tot vervaardiging van spiegelglas,
glazen voorwerpen en chemische producten,
te Sas van Gent
C. Ulrich, vice-voorzitter van de Nederland
sche vereeniging van werkgevers in het bakkers
bedrijf
tot technische raadslieden van den afgevaar
digde voor de arbeiders
J. IJ. Jansen, hoofdbestuurder van den Neder-
landschen Roomsch-Katholieken Fabrieksarbei-
dersbond
A. Ilanemaaijer, lid van het algemeen bestuur
van het Christelijk Nationaal Vakverbond en
voorzitter van den Nederlandschen Gentralcn
Bond van Christelijke arbeiders(sters) werkzaam
in de bedrijven van voedings- cn genotmiddelen.
Het conflict in de Twentsche
Tcxlielnij verheid.
Gistermorgen zijn bij de hei valling van liet
werk op de fabriek Kremersmatenvan de firma
van Heek en Co., 206 werkwilligen aan den
arbeid gegaan. Op de vier fabrieken van deze
firma werkten gisteren 866 personen, j,egen
652 op 5 Mei, den eersten dag van de openzetting
van de fabrieken.
In het geheel zijn er thans te Enschede 3867
werkwilligen aan den arbeid. Dit is ongeveer
100 meer dan de vorige week.
Bij de firma J. F. Scholten, waar gisteren
100 man werkten, zouden vermoedelijk vandaag
nog 100 ongeorganiseerden het werk hervatten.
Vliegtocht NederlandIndie.
Een Nederlander, die groote belangstelling
heeft voor de luchtvaart in het algemeen en in
het bijzonder voor den vliegtocht Nederland-
Incliö, heeft duizend gulden ter beschikking
van het comité voor dien tot lit gesteld, echter
onder uitdrukkelijke voorwaarde, dat nog negen
andere particuliere personen, bereid zijn 1000
bij te dragen.
Nederlandsche spoorwegen.
Over de exploitatie van de Nederlandsche
Spoorwegen lezen wij in de Memorie van Ant
woord op het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer van de begrooting van Waterstaat, dat,
indien de 'ontvangsten niet al te zeer zullen
tegenvallen, tegen 1 Juli 1925 een sluitende
rekening kan worden verwacht. Door het ver
anderen van de thans geldende tarieven, kan
eerder een ongunstiger dan een gunstiger toe-
swtld ontstaan.
Over de vermindering van het aantal conduc
teurs lezen we, dat hiermede steeds wordt voort
gegaan, doch dat ook hier voorzichtigheid moet
worden betracht in verband met de geaardheid
vair het Nederlandsche reizende publiek.
De arbeidsbemiddeling.
De tusschcnkomst van den Rijksbemiddelaar,
den heer ir. L. A. Fruytier in het conflict aan
de fabriek „De Sphinx" te Maastricht heeft het
gcwenschte resultaat gehad.
Gisteren heeft een deel van de stakers het werk
hervat en 10 dezer zullen de overige stakers het
voorbeeld volgen op de voorwaarden waarom
trent de directie met de besturen van de arbei
dersorganisaties overeenstemming heeft bereikt.
De autobusdienst UtrechtAmsterdam.
Liet wil met den autobusdienst Utrecht
Amsterdam, in het leven geroepen door eenige
Utrechtsche forensen, niet goed vlotten. Den
eersten dag vertrok de bus met 25 reizigers, den
tweeden was het aantal reeds geslonken tot 3
en vandaag is de bus in het geheel niet uit Utrecht
vertrokken, omdat de motor niet in orde was.
Financjeele nood.
Te Oude Pekela hebben de gemeente-ambte
naren tot heden hun salaris over Mei nog niet
ontvangen wegens den financieelen nood der
gemeente.
Vlootcommissie.
De Vlootcommissie heeft gister ccn bezoek aan
IJellevoetsluis gebracht.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemeenteraad.
2e Aanvullingsagenda voor de openbare ver
gadering van den gemeenteraad van Schiedam
op Vrijdag 6 Juni, des nam. te 2 uur.
4bis. Voorstel van B. en W. om
le. de School voor g. 1. o. E2 (Hoofd de heer
LI. A. Nillesen) met 1 September a.s. op te heffen;
2e. de 7e klasse van School El met 16 Juni
a.s. te verplaatsen naar het Centraal zevende
leerjaar
3e. de 7e leerjaren aan de scholen BI en D met
1 September a.s. op te heffen
4e. met ingang van 16 Juni a.s. cle volgende
wijzigingen aan te brengen in het personeel der
o.l. Scholen
a. den heer S. Houtman, Hoofd van School
F2, over te plaatsen in gelijke betrekking naar
de Centrale School voor het zevende leerjaar
b. idem den heer IJ. A. Nillesen, Hoofd van
School E2, in gelijke betrekking naar de school
F2
c. idem den onderwijzer M. Huiskes van School
E2 naar School Cl, in de vacature Mevr. C. P.
StavengaDonkhorst
d. idem de onderwijzeres J. G. Venderbos
van School E2 naar School LI, in de vacature
J. Th. G. Dulfer
e. idem de onderwijzeres E. J. Groote van
School 2 naar School A2, in de vacature W. J.
Visser
f. idem den heer M. IJakemulder van School
El naar School Fl, in de vacature J. A. Vinks.
7ter. Wijziging van de gemeente-begrooting
dienstjaar 1924.
Opheffing School E2.
Overplaatsing personeel.
B. en W. schrijven aan den Raad
Zooals Uw Raad bekend zal zijn, wil de Regee
ring in haar jongste onderwijsvoorstellén o.a.
het aantal leerlingen per klasse nog hooger op
voeren dan reeds bij de Wet van 16 Februari
van het vorig jaar is geschied. Deze thans aan
hangige wijzigingen van de Lager-Onderwijswet
strekken om voor het g.l.o. voor 48, en vooi het
u.l.o. voor 30 leerlingen een onderwijzer te
vergoeden.
Liet, spreekt vanzelf, dat aan dezen maatregel
een overgangsbepaling moest worden verbonden;
geen enkele gemeente toch zal in staat zijn haar
onderwijs hierop onmiddellijk in te richten.
De overgangsbepaling garandeert, aan de
gemeenten de rijksvergoeding volgens de op 31
December jl. bestaande bepalingen, met dien
verstande, dat vacatures na 1 Juli a.s. niet meer
mogen worden vervuld, indien niet reeds aan
de nieuwe bepalingen wordt voldaan.
liet is dus zaak op 1 Juli a.s. geen enkele
vacature bij het onderwijs te hebben.
Wat zal moeten worden gedaan in de vacatures
die na dien datum opkomen, is thans nog niet
te zeggen.
In elk bijzonder geval zal naar bevind van
zaken zóó zij te handelen, dat geen of zoo weinig
mogelijk overcompleet personeel noodig is.
Aangezien de bezuiniging op de rijksvergoc-
ding voor het personeel reeds lang in de lucht
hing, is door ons in de vacatures, die zijn ont
staan in afwachting van de te nemen maatrege
len voorzichtigheidshalve door tijdelijke
krachten voorzien.
Thans is langer wachten echter niet raadzaam,
zulks met het oog op de overgangsbepaling, waar
van wij hierboven spraken.
Teneinde in de lijn van de wetsvoorstellen te
blijven, hebben wij antwoord gezocht op de
vraag, hoe de bestaande vacatures te voorzien,
zonder nieuw personeel aan te stellen, dat later
toch of op wachtgeld, of voor gemeente-rekening
komen zon.
De oplossing, die wii hiervoor meenen gevon
den te hebben, doen wij hier als voorstel volgen.
(Men zie de aanvullingsagenda hierboven.)
Het resultaat van het hierboven voorgestelde
zal zijn, dat met 1 Juli a.s. aan de scholen geen
vacatures bestaan, terwijl al het personeel voor
rijksvergoeding in aanmerking komt.
De Inspecteur van het Lager Onderwijs,
alsmede de Commissie voor Onderwijszaken,
kunnen zich ook met het voorgestelde vereeni
gen.
Subsidieaanvrage R. Iv. Leeszaal.
B' en W. schrijven aan den Raad
Bij de behandeling der begrooting voor dit
jaar besloot Uw Raad in beginsel aan de Ver
eeniging „De Roomsch-Katholieke Openbare
Leeszaal en Bibliotheek voor Schiedam en Om
streken subsidie te verleenen.
Omtrent het bedrag wenschte zij zich echter
nader te beraden.
Naar aanleiding daarvan is aan de Leeszaal
een nieuwe begrooting gevraagd en is aan de
Financieele Commissie verzocht omtrent het
bedrag advies te willen uitbrengen.
Door de Vereeniging werd verzocht het bedrag
te bepalen overeenkomstig den leiddraad van
den Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen op 2640.Ook de Financieele Com
missie kon geen anderen maa tstaf -vindon doch
wees er op dat het Rijk op de bestaande subsidies
een korting toepast, welke ook zou moeten gel
den voor dit subsidie. Volgens de door de Com
missie ingewonnen informaties bedraagt deze
korting thans 25 zoodat dan het bedrag van
het subsidie zou beloopen 1980.
Bij de behandeling in de Commissie was de
vraag gerezen, of de Leeszaal voldeed aan de
eischen in den leiddraad genoemd. Waar echter
van de Leeszaal bericht Was ingekomen, dat aan
deze eischen volkomen was voldaan, werd dit
punt in het advies der Commissie niet verder
besproken.
Achteraf rees echter twijfel omtrent de juist
heid van het bericht van het Bestuur.
Immers werd het diploma ingezonden van den
heer de Vreese, Directeur van de R.K. Leeszaal
in den Haag. Later bleek, dat deze tot bibliothe
caris was aangesteld cn cle verantwoordelijkheid
voor den gang van zaken op zich had genomen.
De meerderheid van de Commissie meent in
deze omstandigheden geen bezwaar te zien,dat
de subsidie wordt verleend, mits binnen afzien-
baren tijd ook de dagelijksche leider gediplomeerd
zal zijn.
De minderheid zag in deze omstandigheden
reden om terug te komen op het besluit om in
beginsel het subsidie te verleenen.
De meerderheid van ons College vereenigt
zich met het advies van de meerderheid der Fi
nancieele Commissie en stelt derhalve Uw Raad
voor aan de Vereeniging „De R.K. Openbare
Leeszaal en Bibliotheek voor Schiedam en Om
streken" een subsidie te verleenen tot het bedrag
dat de Gemeente zou moeten betalen, indien de
Leeszaal rijkssubsidie genoot met inachtneming
van de korting, die op het Rijks-subsidie wordt
toegepast.
Dagkaarten Euek. Congres.
In verband met een van het Euch. Congres-
Bureau te Amsterdam ontvangen circulaire, zij
belanghebbenden er op gewezen, dat voor bijwo-
ning der ceremoniën op de verschillende congres
dagen dagkaarten tot een beperkt aantal be
schikbaar zijn gesteld tegen de navolgende prij
zen, t.w.
voor Woensdag 23 Juli a.s. zitplaatsen a 2.50
staanplaatsen ad 0.50.
voor Donderdag 24 Juli a.s. zitplaatsen ad 1.,
staanplaatsen ad 0.25.-
voor Vrijdag 25 Juli a.s. zitplaatsen ad 1.
staanplaatsen ad 0.25.
voor Zaterdagochtend 26 Juli a.s. voor 25
ets. per plaats.
voor Zondagochtend 27 Juli a.s. zitplaatsen
ad. 2.50, staanplaatsen 1
voor Zondagmiddag 27 Juli a.s. zitplaatsen ad
2.50, staanplaatsen ad 1.
met plaatsen buiten de muren ad. 50 ets.
De termijn voor de afgifte van dagkaarten
loopt 15 Juni a.s. af, zoodat vereenigingen en
particulieren worden verzocht, zich in ieder
geval vóór dien datum aan te melden ten kantore
van het Hanze Advies-Bureau, Leuvehaven 84,
te Rotterdam.
Na dien datum zullen derhalve geen dagkaar
ten meer worden genoteerd.
Bij de aangifte tot deelneming wordt tevens
opgegeven of men wenscht gebruik te maken van
de extra treinen, welke eventueel dagelijks vóór
en na de ceremoniën zullen worden ingelegd.
Ambachtsschool.
In de gister gehouden algemeene vergadering
van de Vereeniging de Ambachtsschool voor
Schiedam en Omstreken, is tot bestuurslid be
noemd de heer Mr. W. A. Hoek, advocaat alhier.
Stedelijk Museum.
Zooals bekend, heeft de Commissie voor het
Stedelijk Museum voor eenige weken een tentoon
stelling georganiseerd van oude platen cn teeke-
ningen betrekking hebbende op Schiedam.
De belangstelling die deze expositie onder
vindt heeft de Commissie doen besluiten deze
tentoonstelling nog eenigen tijd te laten voort
duren. Zij die dus belang stellen in Oud-Schie-
dam kunnen des Zaterdagsmiddags van 25
uur nog een kijkje naar deze belangrijkheid gaan
nemen.
Tewaterlating.
Van de Werf Gusto der firma A. F. Smulders
te Schiedam werd gister met goed gevolg te
water gelaten de stalen romp van een 1000 tons
zelf voortstuwend en, zeewaardigen, gepatenteer-
den kolentransporteur, aldaar in aanbouw voor
buitenlandsche rekening.
Het schip wordt gebouwd volgens de hoogste
klasse onder speciaal toezicht van Bureau Veri
tas en heeft de volgende hoofdafmetingen
Lengte 142' 4" breedte 39' 4" holte 21' 8";
diepgang, geladen 18' 8".
De machines voor de voortstuwing, zijnde
2 triple expansie machines van 250 I.P.K. met
oppervlak condensatie, welke in staat zijn
het schip een snelheid te geven van ca. 8 knoopen
zijn eveneens door de Werf Gusto gebouwd.
Deze kolentransporteur, die de reis naar haar
bestemmingshaven onder eigen stoom zal maken,
dient voor het automatisch bunkeren van zee
schepen, evenals dit reeds met verschillende
andere kolen-transporteurs geschiedt die de
Werf Gusto voor de haven van Rotterdam heeft
geleverd.
De Credo-film.
Gelijk bekend mag heeten gaat de eenig-mooie
firm „Credo- of het wonder van Lourdes" de
komende dagen in Pandora.
Dank zij de activiteit van den Katholieken
Kring, heeft de directie van Pandora ei' in toege
stemd, haar gebouw voor morgenavond geheel
af te staan, waardoor het mogelijk gemaakt is
dat er een z.g. Elite-avond kan gegeven worden
voor de leden van den Kringen voor hen, die van
de beschikbaar gestelde introducties gebruik
hebben gemaakt.
Behalve de eerw. heeren geestelijken en de
broeders zijn ook de ouden van dagen uit het St.
Liduinagesticht en de weeskinderen uitgenoodigd
om dit prachtige filmproduct te gaan zien.
Gezien al wat er reeds over „Credo" is geschre
ven kunnen wij nu volstaan met ieder aan te
