Bet geslacht der Burgaus.
alleen
in pakjes
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
FEUILLETON.
47ste Jaargang.
Zaterdag 13 September 1924.
14047
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.70, per week 20 cent, franco per
post f 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiën: 15 regels f 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 50U bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 100 bq verlies van een
duim; f00 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De verzekering wordt gewaarborgd door de N.Holl.Algem.Verz. bank Schiedam
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Bnitenlandseh Nieuws,
UITVOERING LONDENSCII VERDRAG.
Tot commissaris voor de Duitsche Rijksspoor
wegen ingevolge het Londensche verdrag is be
noemd de Franschman Leverve, die zich in
verband hiermede te Berlijn zal vestigen.
Leverve was een der door de Commissie
van Experts benoemde spoorwegexperts, voor
het uitbrengen van een rapport over de Duit
sche spoorwegen. Hij is secretaris-generaal
van de Union EuropeCnne de Chemins de Fer.
Van het Duitsche gebied, dat na 11 Januari
1923 bezet werd, is sinds de Londensche confe
rentie ongeveer 43% ontruimd. In Baden en
Hessen liggen thans geen' Fransche troepen meer.
DE VOLKEN BONDSVERGADERING.
Litauen en Polen zullen niet vertegenwoor
digd zijn in de Volkenbondscommissie welke
zal onderzoeken, of de Wilna-kwestie door
het Int. Hof kan worden behandeld. Hymans
is afgestreden als lid dezer commissie.
In de Commissie voor de ontwapening wees
Jouhaux (Frankrijk) er gister op, dat het ont-
werp-verdrag voor wederzijdsche ihulpverlee-
ning in geenen deele bedoelt de miltaire lasten
der staten nog grooter te maken. Het wil de
veiligheid van Europa verzekeren zonder buiten
de bepalingen van het pact te gaan. Arbitrage
zeide hij sluit geen sancties uit. De Volken
moeten onderworpen kunnen worden aan sanc
ties van wetgevenden, economischen, financiee-
len en eventueel ook van militairen aard binnen
het kader van het pact. Jouhaux stelde voor, dat
commercieele en politieke verdragen geregis
treerd en gecontroleerd zullen worden door
den Volkenbond, zoolang er nog geen inter
nationale economische raad in het leven is
geroepen. Hij besloot met te zeggen dat, de
kwestie der veiligheid opgelost zijnde, men
moet beginnen met de regeling der economi
sche kwesties hetgeen noodzakelijk is om den
vrede te verzekeren.
DE OPSTAND IN GEORGIE.
Een bericht uit Constantinopel meldt, dat
Rusland zich gereed maakt te mobiliseeren.
Men vermoedt, dat deze maatregel is gericht
tegen Georgië waar de opstandelingen dag aan
dag meer terrein winnen.
Berichten uit Moskou bevestigen thans, dat
de opstandelingen in Georgië Tiflis hebben ge
nomen, en thans Batoem bedreigen.
DE IERSCHE GRENSKWESTIE.
Craig, de premier van Ulster, heeft verklaard
dat de brief van Lord Birkenhead geen veran
dering brengt in de weigering van Noord-Ier
land om vertegenwoordigers te benoemen in
de grensregelingscommissie, aangezien Ulster,
naar hij meent, daardoor het recht zou verspe
len om later tegen de beslissing op te komen.
DE STRIJD IN MAROKKO.
Een officieel communiqué betreffende den
strijd in Marokko meldt, dat de operaties in de
nabijheid van Fondak een normalen voortgang
hebben. De Spaansche troepen ondervonden
slechts zwakken tegenstand, zoodat morgen
32
„Dus," mompelde lord Archibald, „is hij
toch gekomen, heeft hij naar mij geluisterd."
„Om mij te vragen voor hem tusschenbeide
te komen bij u. Ik weet niet, of ik u moet zeggen
sprak sir Rear verder met hoogernstig
gelaat, dat zulk een schijn van waarheid aan
zijn woorden gaf.
„Ja, ja, zeg alles."
Hij wilde mij verzoeken u te doen weten, dat
de overeenkomst met u op den door u voor
gestelden grondslag onmogelijk was, dat hij
zijn onafhankelijkheid wilde bewaren zelfs in
armoede, in afwachting dat..."
„In afwachting dat mijn dood hem de fortuin
zou geven. Hij rekende er op dat mijn dood
hem rijk zou maken."
„Dat is zoo Jean rekende daarop en nie
mand hier zou hem dit als misdaad aangerekend
hebben. Hij zou later in het huwelijk treden
„Als hij zjjn aanzoek kon doen onder den
naam van lord de Burgau," voltooide lord
Archibald verbitterd. „En had hij geen woord
van genegenheid of berouw aan mijn adres
„Helaas, milord, de arme jongen was reeds
krankzinnig neen, dat niet, niet meer dan
heel het front tot aan de internationale zone
geheel zal zijn hersteld; Verschillende inheemsche
gezinnen zijn in de dorpen van het gebied van
Finat ben' Karrich teruggekeerd. Gedurende den
afgeloopen nacht is geen enkel schot in de omge
ving van Tetouan vernomen. Drieduizend man,
welke langs de rivier zijn gelegerd, zullen zich
laten inschepen om de in Tetouan samengetrok
ken strijdmacht te versterken.
CHILI.
Het nieuwe ministerie is thans samengesteld
de portefeuille van binnenlandsche zaken be
rust bij Israël Valdes, die van buitenlandsche
zaken bij Aldunato Solar.
De militaire junta heeft verklaard, dat zij de
regeering zal waarnemen tot het volk den wensch
te kennen zal hebben gegeven door vrije ver
kiezingen een nieuw parlement in het leven te
roepen. De openbare meening is ten zeerste
gerustgesteld door deze resolutie. Het zaken
leven gaat zijn normalen loop. Er heerscht een
absolute orde.
DE STRIJD IN CHINA.
Aan het westelijk front hebben de troepen van
Tse-Kiang, Thing ten westen van het Tai-
Ghoe-meer veroverd. Zij hebben de troepen van
Kiang-soe genoodzaakt zich terug te trekken
naar Tsjang-Tsjow.
Het Chineesche parlement heeft gister tot
minister-president gekozen dr. W. W. Yen
(Yep Youi-Tsjing). De nieuwe functionnaris is
een bekend diplomaat, minister van Buitenland
sche Zaken in 1920 en waarnemend premier
in December 1921 en Juni 1922. Ook heeft hij
verschillende belangrijke diplomatieke posten
in het buitenland bekleed.
ALLERLEI.
Uit Athene. De generaals Tseroelis en Pana-
jotopoelos werden gisteravond gearresteerd we
gens het onderteekenen van het reeds vermelde
geschrift, waarbij officieren en manschappen
van het vierendertigste regiment werd verzocht
de x-egeering te helpen omverwerpen.
Uit Berlijn. Uit een memorie van het Prui
sische ministerie van financiën over de ver
mogens-rechtelijke verhouding tot het vroegere
keizerlijke huis, blijkt, dat sedert Januari j.l.
voor onderhoud van de Hohenzollerns maande
lijks 50.000 Goudmark is betaald.
Uit Weenen. Het aantal stakers in de me
taalindustrie bedraagt voor de stad Wee
nen thans 120.000. Gelijk reeds is bericht,
strekt de bewegng zich niet buiten de stad uit.
De socialistische bladen verklaren, dat de
arbeiders tot het einde toe zullen volhouden.
Zij dreigen met nieuwe stakingen.
Uit Rome. Een arbeider, Coi-vi, ge
naamd, heeft gister vier revolverschoten ge
lost op den fascistischen afgevaardigde Casa-
lini, vice-secretaris-general van de fascistische
vakbonden, terwijl deze in een tram voorbijreed.
De afgevaardigde, die ernstig werd gewond, is
kort daarna in het ziekenhuis overleden.
De aanvaller werd gearresteerd. Hij ver
klaarde dat hij communist is en Matteotti heeft
willen wereken.
Uit Lissabon. Radicale elementen, be
staande uit burgers en militairen, hebben ge
tracht opnieuw revolutie te maken. Zij deden
aanvallen op het ministerie van Oorlog en het
telegraafkantoor. De poging is mislukt en de
aanvallers zijn gearresteerd. De rust is hersteld
Binnenland.
Zes jaar.
Deze week was het 6 jaar geleden, dat mi
nister Ruys de Beerenbrouek aan de Regeering
kwam. Op 9 September 1918 werd jhr. Ruys en
zijn ministerie door II. M. de Koningin beëedigd.
Een langdurige crisis was daaraan voorafge
gaan en Mgr. Nolens had den grondslag gelegd
waarop Ruys, eenmaal voor premier aange
zocht, kon voortbouwen. Zóó stevig stond de
minister gefundeerd, dat hij na zes jaar nog
regeert, al werd er wel eens een reconstructie
noodig. En wat is er sinds dien 9en September
niet gebeurd
Spoedig na zijn optreden stond het ministerie-
Ruys voor groote moeilijkheden. Het was in
de dagen, dat het Duitsche offensief in elkaar
stortte en dat Ludendorf uit Frankrijk verdre
ven werf, hetwelk gepaard ging met inzinking
van geheel Duitschldnd. Oproer en x-evolutie
volgden daar en di'eigden mede naar Holland
over te slaan. De relletjes in den Harskamp
met de gevolgen van dien leidden al spoedig
tot] de overmoedigheid der S.D.A.P. en de
groote vergissing van Troelstra. Toen minister
Ruys Troelstra's extra-vaganties met kracht
bedwongen had, wie herinnert zich niet het
historisch oogenblik, toen Ruys, met vlammende
blik tegenover Troelstra staande, dezen de
krachtige woorden toeslingerde de Regeering
wijkt niet. stonden het ministerie en de
rechterzijde sterker dan ooit eenige Regeering
gestaan heeft.
En nu de minister-president lieden zes jaren
lang aan de Regeering is, kan geconstateerd
worden, dat nooit, zoolang onze huidige regee-
ringsvorm bestaat, zulk een feit is voorgekomen.
Heemskerk regeerde in 1913 vijf jaar en enkele
weken, maar zes jaar is het record. Trouwens
zooals we vroegers reeds constateerden, slaat
Ruys meer records, o.a. is hij de jongste premier
dien ons land gekend heeft.
Over een goed half jaar hebben we weer ver
kiezingen. Hoe die zullen loopen, valt niet te
voorzien, al is de waarschijnlijkheid groot dat
rechts weer zegerijk uit den strijd te voorschijn
zal komen. Of Ruys dan ook nog door zal regee-
ren Wie zal 't zeggen? Maar we kunnen ons
voorstellen, dat hij er dan naar verlangen zal,
dat een ander hem eens zal vervangen op den
moeilijken post. Zooals hij trouwens ook reeds
in '22 niet naar voortzetting taalde.
Inmiddels is het record van heden een felicita
tie waard Resb.
De, werkloosheidsuitkeeringen.
Zooals men weet stelt de Vereeniging „Ne-
'derlandsch Fabrikaat" zich ten doel de belang
stelling voor voortbrenging van de Nederlandsche
industrie bij de landgenooten op te wekken en
zoo langzamerhand is men wel algemeen in
den lande tot de overtuiging gekomen, dat deze
bevordering van de waai'deering van de voort
brengselen der eigen industrie geen eenzijdig
fabrikantenbelang is, doch een algemeen eco
nomische noodzakelijkheid.
Eenigen tijd geleden heeft het bestuur van
de vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat" met
behulp van vlugschi-ifljes de aandacht van on
ze landgenooten erop gevestigd, dat de totale
uitgaven van Rijk en Gemeenten wegens
werkloosheid over 1923 ruim 36 millioen gul
den heeft bedragen, terwijl hierbij nog niet
is gerekend het aantal der werkloozenkas-
sen. Het aantal mannelijke werkloozen dat
gemiddeld per week in 1923 bij de arbeidsbeur
zen was ingeSchi'even bedroeg ruim 86.000 per-
sonen.
Thans heeft het bestuur laten nagaan, wat
het bedrag aan werkloosheidsuitkeeringen en
armoedebestrijding beteekent voor den belas
tingbetaler. Uit een vlugschrift blijkt, dat meer
dan 28 van het bedrag, dat wij allen aan
inkomstenbelasting moeten betalen, voor werk
loosheidsbestrijding en armoedesteun besteed
wordt.
De bedoeling van het vlugschriftje is er op
te wijzen, dat, waar van 10 belasting ƒ1.24
aan werkloozensteun en 1.60 aan armoede
steun betaald wordt, het van het grootste be
lang is, de in ons land gemaakte goederen te
koopen. Wie voorstander is van bestrijding der
werkloosheid, van de armoede en wie voor be
lastingverlaging is, moet aldus lezen wij
steeds aan fabrikaat van eigen land de voorkeur
geven.
De accijns op sigaren.
Ook het bestuur van den Anti-Tabaks-Ac
cijns-Bond heeft vernomen, dat vanwege het
departement van financiën aan vooraanstaande
industrieelen in de sigarenindustrie is bericht,
dat de verhooging van den accijns op sigaren
geen voortgang zal hebben.
Tevens wordt verzekerd, dat de regeering het
voornemen moet hebben, het banderolleeren
van de sigaren te laten vervallen.
Vliegveld tussclxen Rotterdam en
Den Haag
Gister hebben volgens „Het Volk", aan het
departement van waterstaat, onder leiding van
minister van Swaay besprekingen plaats gehad
over de vraag, in hoeverre het denkbeeld tot
stichting van een gezamenlijke vlieghaven voor
Rotterdam, Den Haag en Delft ware te vër-
wezenlijken. Behalve de drie genoemde gemeen
tebesturen, waren ook vertegenwoordigers van
de Kamers van Koophandel, van de Kon. Lucht
vaartmaatschappij en van het provinciaal be
stuur aanwezig totaal ongeveer 30 personen.
Wij vernemen, dat Rotterdam zich niet erg
happig toonde om het Waalhaven-vliegveld,
dat aan de hoogste eischen van techniek voldoet
en waarin twee millioen kapitaal gestoken is,
ten gunste van een gecombineerde vlieghaven
prijs te geven. Maar de mogelijkheid, dat de
Rotterdammers ten slotte toch met den aanleg
van een nieuw veld aan den grooten verkeers
weg Den HaagRotterdam accoord gaan,
schijnt intusschen niet uitgesloten.
Tot een bepaald besluit kwam men ter con-
nu, maar hij had de kwaal reeds onder de leden,
die hem eenige uren later neerwierp."
„Waai'om hebt gij mij niet gewaarschuwd,"
vroeg lord Archibald eensklaps.
„Dat is moeilijk te zeggen, maar een van
zijn laatste woorden was geweest ons dit te
vei-bieden en het scheen ons eerst onridderlijk
tegen zijn wil te handelen, het vertrouwen door
hem in ons gesteld te verraden, terwijl hij zelf
niets meer kon doen. Daarna hebben wij uit
vrees u in uw ziekte te schaden gezwegen."
„Ja," zei de oude lord, zijn hand op de borst
drukkend, „het heeft mij een vreeselijken slag
toegebracht."
„Maar deze overwegingen voldeden rnij niet
meer en ik stond op het punt, naar Burgau-
House te vertrekken om u dit en andere dingen
te zeggen, die u niet vermoedt, u op de hoogte
te brengen van wat wij hebben gedaan voor
zijn veiligheid en voor ons aller eer."
Sir Bear deelde nu aan lord Archibald bijna
in dezelfde termen de bijzonderheden mede,
die de oude Jacob eens aan Monica had ver
haald. Al sprekende'scheen hij in de oogen van
zijn bloedverwant gx'ooter te worden. Had lord
Archibald het bedacht, dan had hij zich kunnen
afvragen, waarom hij sir Bear zoo klein geacht
had. Hij werd groot in zijn oog, een man van
gewicht, van versland en wijsheid meer dan
lord Archibald ooit had gemeend.
„Het gdvaar is nu geweken," zei sir Bear
einderlijk. „Hij is niet krankzinnig, hij is niet
idioot, hij is het ook niet geweest. Er is iets
dood in hem, zooals u zelf hebt kunnen oox-
deelen, is hij volkomen gevoelloos. Hij gehoor
zaamt nauwkeurig met een soort vlijt, behalve
wanneer de woede hem aangrijpt. Ik moet
zeggen, dal ik hem nooit zoo lastig
,,Zeg maar gevaarlijk," viel de oude lord
hem in de rede.
„Zoo gevaarlijk heb gezien als heden," vol
tooide sir Bear volgzaam, „In gewonen tijd is
zijn verstand als een lamp, die zeer laag brandt
en die noch verhelderen noch uitdooven kan.
Hij hoqrt, hij ziet, hij spreekt maar met even
weinig resultaat alsof hij doof, stom en blind
tegelijk was. Hij spreekt geen wartaal, maar
ook geen verstandige taalhij heeft den schijn
van eén leven dat hij niet bezit."
Lord Archibald was blijven staan op het
punt waar men de geheele helling van Blackhorn
kon zien. De markies onderscheidde het hek,
de zwakke, grijze lijn, door de borstwering
gevormd, maar noch het grasv'eld, noch de
steenen van het ravijn, noch de hoornen, noch
de struiken spraken hem van het akelig tooneel,
waarvan zij getuige waren geweest, toen Jean
de Burgau had willen vluchten. De afgebroken
tak van den beuk had de herinnering van het,
bloedig verraad niet bewaard. Er waren sedert
zooveel verdorde bladeren gevallen, dat zij het
bloedig spoor op den bodem van het ravijn
hadden bedekt.
Sir Bear ging voort „De uitstekende dokter
Baud, onze vriend, u moet vroeger wel van
dezen beroemden geneesheer te Londen hebben
hooren spreken die geruitnen tijd in onze
nabijheid is gebleven, heeft Jean behandeld
sedert de ergste faze van zijn ziekte. Deze ziekte,
volgens zijn meening ongeneeslijk, had zich
reeds doen kennen als het gevolg van een of
anderen schok of val en Jean had ons er over
gesproken dat hij niet lang geleden van zijn
paard gestort was.
Sedert den dood van onzen goeden Baud
hebben wij geen anderen dokter gehad, want
het geheim dat Jean ons had toevertrouwd
misschien een uitvloeisel van ziekelijke
fantasie konden wij zonder gewichtige reden
niet prijs geven. En dit is het tweede en niet
het minst belangrijke deel van de mededeeling
die ik u te doen lieb. Jean heeft zich in de laatste
Iersche samenzwering gecompi'omitteerd. De
zaak, die gelukkig in het vergeetboek geraakt
scheen, zou opnieuw opgerakeld worden, als
zijn aanwezigheid in Engeland bekend werd.
Het gevolg zou minstens minstens, lord
Archibald geweesL zijn de opneming van
den ongelukkigen jongen in een krankzinnigen-
gesticht. Ik beken dat mij de moed ontbrak
een Burgau aan zulk een vernedering bloot te
stellen. Had ik daarin ongelijk, dan beken ik
schuld en al mijn zoons met mij. Maar ik weet
dat u mij niet zult verwijten dat ik de wereld
het geziclit van zijn verval heb onthouden, dat
ik den naam der familie heb gesteld boven de
overwegingen van alledaagsche voorzichtigheid.
Wordl vervolgd).
SCHIEDA
t*ai
v. ROSSEM's „STER-KOFFIE"
431 15
