DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
WEER CALDER0N.
48§fe Jaargang.
Vrijdag 23 Januari 1925
Na. 14156
Bureau s KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post ƒ3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
AdvertentiSn: 15 regels 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatëen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per régel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. 1 Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 5U0 bij levenslange geheele invaliditeit200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 100 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgddoor d H oil r zk*pk Schiedam
Buitenlandse!* Nieuws,
FRANKRIJK.
Het gezantschap b ij het
V a t i k a a n.
Briand heeft gister het woord gevoerd over
de kwestie van het gezantschap bij het Vatikaan.
Frankrijk moet overal zijn, waar internationaal
leven is. Briand wijst er vervolgens op, dat zelfs
de sowjets trachten bij het Valikaan vertegen
woordigd te zijn. Alle vrienden van Frankrijk
hebben Briand' te Genève gezegd, dat het hun
belang en dat van Frankrijk is, bij liet Vatikaan
vertegenwoordigd te zijn. Briand herinnert er
aan, dat het gezantschap, tijdens Frankrijk's
moeilijkheden in het Roergebied, rectificatie
verkreeg van betreurenswaardige woorden door
het Vatikaan gesproken en zelfs een veroor
deeling van een bepaalde Duitsche handelwijze
wist uit te lokken. Briand legde er nadruk op,
dat de Vereenigde Staten aan het onderhandelen
zijn over het zenden van een vertegenwoordiger
naar den Heiligen Stoel en wijst er op, dat alle
nieuwe, uit den oorlog geboren staten, Frankrijk'
steun bij den Heiligen Stoel kunnen behoeven.
Het Vatikaan vertegenwoordigt een aanmerke
lijke geestelijke kracht, zonder welke onze de-
mokratie het niet kan stellen. >Welk een terug
slag zou uw beslissing hebben op de katholieken
uit de geheele wereld
Wat ik tusschen twee mogendheden het meest
vrees, vervolgde Briand, is de stilte des doods.
Daarom moet men de regeering gelukwenschen,
dat zij, ondanks de moeilijkheden, die de sowjets
kunnen meenen ons in den weg te leggen, het
gezantschap Lc Moskou hersteld heeft.
Briand is blijde, dat hij de betrekkingen met
het Vatikaan hervzt heeft en welwillende maat
regelen t.en opzichte der mohamedanen getroffen
heeft. Hij vestigt de aandacht van de regeering
op den indruk, dien een breuk met het Vatikaan
in diplomatieke kringen zou maken en spreekt
de overtuiging uit, dat een breuk geheel in het
nadeel van Frankrijk komt en dat op die wijze
de opvatting van de meerderheid der lands,
zooals die bij de verkiezing zich heeft uitge
sproken, slecht vertolkt zou worden. Verdeeld-
hein in liet, land zou slechte gevolgen hebben.
RUSSISCHE SCHULDEN.
Krassin heeft aan de Matin" verklaard, dat
men nooit van de Sovjet-regeering gedaan zal
krijgen, dat zij zich aansprakelijk stelt voor de
Tsaristische schulden maar wel is ze bereid,
die te betalen naar de mate harer draagkracht, op
voorwaarde echter, dat zij uit Frankrijk den
materieelen steun ontvangt die noodigris om
het economisch herstel van Rusland te bespoe
digen.
DE FRANSCHE FINANCIEN.
De Fransche minister van Financiën, Clémen-
tel, heeft in de Senaatscommissie voor Finan
ciën verklaard, dat het tekort .op den dienst van
het vorige begrootingsjaar tot 2 milliard zal
worden gereduceerd in plaats van de geraamde
3 milliard.
DUITSCHLAND.
De Rijksdag nam tegen zeven uur gisteravond
met 246 tegen 160 stemmen en 39 blanco's een
motie aan, waarbij de regeeringsverklaring van
den rijkskanselier gebillijkt werd. Tegen stemden
de socialisten, de communisten en de heer Wirth.
Van stemming onthielden zich de democraten,
de nationaal-socialisten en zeven centrumsleden.
WIRTH EN LUTHER.
De voormalige Rijkskanselier, dr. Wirth,
verklaarde aan een persvertegenwoordiger in
zake zijn standpunt tegenover het kabinet
Luther onder meer het volgende
„Mijn houding tegenover het nieuwe kabinet
is duidelijk en ondubbelzinnig. Ik sta ten op
zichte van deze regeering in de oppositie en on
derscheid mij in dit opzicht van mijn politieke
vrienden, die ondanks de aanwezigheid van een
officieelen verbindingsman in het kabinet-
Luther een soort waakzame neutraliteit hand
haven. Deze waakzame neutraliteit vul ik even
wel aan met waakzaam wantrouwen. Ik per
soonlijk acht het aanblijven van een Centrum
minister in dit kabinet politiek onjuist.!'
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Naar uit Washington wordt gemeld, zal
president Goolidge een nieuwe ontwapenings
conferentie bijeenroepen, zoodra de omstandig
heden gunstig zijn.
Hij betreutde het, dat in de Amerikaansche
immigratiewet de onderscheidingsclausule ge
maakt was. Maar, zeide hij, de dag zal komen,
dat Amerika's liefde voor de rechtvaardigheid
ten volle zal uitschitteren.
Staten Generaal.
COSTA RICA EN DE VOLKENBOND.
De legatie van Costa Rica te Parijs heeft
aan den secretaris van denvolkenbond medege
deeld, dat overeenkomstig artikel 1 van het
pact de lepubliek Costa Rica uit den volken
bond treedt en op 1 Januari 1927 zal ophouden
er deel van uit te maken.
Tegelijkertijd heeft Costa Rica aan het se
cretariaat doen mede deelen, dat het de ach
terstallige contributie overgezonden heeft.
Dit is het eerste geval, dat een lid van den
volkenbond officieel uit den bond treedt. Costa
Rica werd eerst in 1920 opgenomen.
Velen zal 't nog versch in 't geheugen liggen
hoe het vorig jaar in onze goede stad een spel
van Galderón, de Geheimen der H. Mis, werd
opgevoerd, dat volle zalen trok uit allerlei
gezindten en de gulle waardeering mocht ge
nieten van Roomsch en onroomsch.
De volgende maand gaat weer een stuk van
C.alderón, dat den gang van het menschdom in
een breede visie vat, en zich kenmerkt door
een soberheid van lijnen en tegelijk een fijnheid
van detailleering, door abstracte conceptie en
een volheid van bloedwarm leven.
Eerste dichter van de wereldmacht, die Spanje
was, met wereldomspannende ideé's vervuld,
staande op het hoogplan van de contra-refor
matie, en opgezwierd boven de vlakke lijn van
humanisme en Renaissance uit, heeft hij den
machtigen gang van het menschdom naar zijn
eeuwige normen, in enkele magistrale lijnen ge
trokken in een aantal monumenten van zijn
tooneelwerken zijn volk voor oogep gevoerd.
Als een eenzame hoog uitstekend boven de ge
slachten der alledaagschheid, heeft hij zich over-
gebogen naar 's levens lust, en 's werelds leed,
«eft hij van zijn hoogte een zuivere visie en
y.®sten groep op het leven gekregen, heeft' hij
ho? h°lss'ag van het leven, van het menschdom
d 0,r?n 'esoneeren in eigen hart, als de duizen-
r (1' geluiding der zee in de schelp op het strand.
MAROKKO.
De bladen prptesteeren er tegen dat el', ten
gevolge van fouten of. ongelukken, herhaaldelijk
bommen terecht komen in de internationale
zone. Gisteren is er een Fransche soldaat, de
wachter in den vuurtoren van Malabata door een
granaat gedood. Dit geval heeft groote opschud
ding gewekt.
EGYPTE.
820 van de 1100 buitenlandsche ambtenaren
wenschen Egypte te verlaten, gebruik makend
van het recht van optie, dat de vorige regeering
hun heeft verleend. De huidige regeering tracht,
de onmisbare technische deskundigen te be
houden. j
JAPAN.
In een rede in het parlement kondigde dc
premier graaf Kato aan, dat de regeering van
oordeel was, dat de tijden rijp waren voor het
algemeen kiesrecht. Hij zou daarom een wets
ontwerp voor de herziening van het kiesrecht
indienen.
De nationale verdediging zal gehandhaafd
blijven om aan de eischen der nationale veilig
heid te voldoen en de nationale verplichtingen
te kunnen vervullen. Het aantal divisies zal
verminderd, maar het leger zal herwapend wor
den.
De minister van buitenlandsche zaken ver
klaarde, dat Japan besloten is om de Chineesche
integriteit te eerbiedigen. In 'overeenstemming
met het besluit der mogendheden heeft het er
van afgezien China van munitie en ander materi
aal om de vijandelijkheden voort te zetten, te
voorzien.
De wereld is een wckkerspel
vol allerhande klokken
zei de iijne Gezelle, die het groote vooral in het
kleine wist te zien.
De wereld is een speel tooneel
Elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel
schreef Vondel, die evenwel als man van helden
en heldenvereering zijn breede visie's vasthaakte
aan groote figuren. Waf voor Vondel even flitste
in het distichon dat hij boven de poort van den
Amsterdamschen Schouwburg beitelde, dat is
door Galderón groofsch gezien en gezegd in zijn
Sehouwtooneel der Wereld, dat bij de opkomst
van het Calderon-tooneel, intusschen enkele
vertolkingen kreeg in Amsterdam en elders.
Van eenzelfde wereldaspect en 'hloeiender
van leven- nog is het stuk, wat volgende maand
in onze stad zal worden opgevoerd, en waarin hij
het leven en streven van den enkeling en de heele
menschenmaatschappij zich als een handel om
geestelijke goederen voor den terugkeer naar
het Vaderhuis. Het leven is een marktdag, waar
goede en slechte waren worden geveild. Naar
gelang de menscli zijn talent aan verkeerde
dingen besteedt of voor waardevolle dingen
gebruikt, zal zijn leven geslaagd zijn of mislukt.
Om het monumentale van den ophouw eenigs-
zins aan te voelen kan volstaan de hoofdfiguren
uit dit toonetelwerk aan te geven. De goeden en
slechten staan er onder 't. beeld van Goede Nei
ging en Booze Neiging. Al is nu niemand lieele-
maal goed of heelemaal slecht, Galderón heeft
om zijn gegeven scherp te stellen en de hoofd-
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag, 22 Januari.
Voortgezet wordt de behandeling van het
ontwerp-Rutgers inzake de p 1 a a 1 s e 1 ij k e
keuze.
De heer Rutgers (A. R.) lid der Tweede
Kamer verdedigt het ontwerp. De wet zelf ver
mag niets, maar geeft steun aan de toegepaste
zedelijke middelen. De bezwaren der tegenstan
ders acht spr. overdreven. In het buitenland is
de plaatselijke keuze uit de practijk ontstaan.
Spr. vreest niet de gevaren van drankgebruik
in aangrenzende gemeenten of overbrenging van
het drankverbruik naar het gezin. De finantieele
gevolgen van het ontwerp zijn sterk overdreven
voorgesteld. In al'zienbaren lijd zal het in vele
gemeenten nog niet komen tot een plaatselijk
verbod. Spr. bestrijdt ook de tegen hef ontwerp
aangevoerde politieke bezwaren. Artikel 194
Gemeentewet laai verordende bevoegdheden
voor andere dan in de Grondwet genoemde li
chamen toe. Spr. ontkent de juistheid der be
wering van de heer de Vos van Steenwijk, dat liet
ontwerp de continuiteit in het staatsbestuur in
gevaar brengt. Dit zou alleen zoo zijn, indien
de aangebrachte wijziging weer ongedaan wordt
gemaakt.
Het wetsontwerp wordt daarna verworpen
met 28 tegen 20 stemmen. (Gemengde stemming,
behalve de soc.-dcm. voor en de lib. tegen).
De Kamer,gaat tot nadere bijeenroeping uit
een.
Binnenland.
Overeenstemming.
Prof. Aengenent is met het hoofdbestuur
van St. Michael gistermiddag tot een overeen
stemming gekomen.
Nadere bijzonderheden volgen.
Het militaire vraagstuk.
„Het Centrum" (r. k.) wijdt in een hoofd
artikel eenige beschouwingen aan het vraagstuk
der bewapening en ontwapening. Het blad
vangt aan met te constateeren, dat het ideaal
blijftden oorlog te bannen uit de maatschappij,
en in zijn plaats te stellen een internationaal
scheidsgerecht, met de daarmee gepaard gaande
vermindering en, voor zoover mogelijk, afschaf
fing van bewapening.
Bovendien en hierop wensèht het blad
thans meer bijzonder de aandacht te vestigen
kan in afwachting daarvan reeds tot, een
niet onbelangrijke vermindering van persoon
lijke en financieele lasten worden overgegaan.
Voortgaande lezen wij
„De drang naar een vermindering van militai
re lasten wordt Rechts en Links gevonden,dit
Vermogen ook de tegenstanders van dien drang
niet te ontkennen.
Maar te weinig wordt daarbij blijkbaar
nog gedacht aan de gewijzigde verhoudingen,
welke de moderne oorlogsmethode hoe ver
derfelijk zij overigens heeten moet met zich
brengt.
Waartoe het onderhouden van allerlei, ook
kostbare, weermiddelen welke door de moderne
krijgsvoering geheel, of grootendeels, nutteloos
zijn geworden
Waartoe het instandhouden van talrijke
contingenten, wanneer toch in het vervolg
de techniek een zoo aanzienlijk deel der te
verrichten Laak zal hebben te vervullen
Van militaire zijde worden de moderne
strijdmiddelen, hoe ontzettend hun uitwerking
is, verdedigd op grond, dat zij in een toekomsti-
gen oorlog, of ter afwering van een aanval, niet
kunnen worden gemist.
Maar is er dan ook niet een andere zijde aan
deze zaak, en doet zij niet de zeer gewichtige
vraag rijzen, of ze niet voor de toekomst aan
financieele en vooral aan persoonlijke offers
overbodig maakt, wat tot dusver noodzakelijk
was, ofwel noodzakelijk heette
Natuurlijk komt de moderne oorlogsvoering
met hare chemische en technische middelen
daardoor niet in een beter licht te staan.
Zij is versehikkelijk gelijk trouwens elke
menschenslachting, in welken vorm ook, af
schuwelijk is.
Maar wanneer men zich op het standpunt
plaats en van militaire zijde met nadruk be
pleit, dat ter verdediging van onze veiligheid en'
zelfstandigheid het nieuwe zijn onafwijsbaie
eischen stelt dan moet tevens worden nagegaan,
wat van het oude kan worden gemist en niet
langer als een last op de schouders van ons volk
behoeft te drukken."
Er is, aldus besluit het orgaan, voor de katho
lieke partij, die reeds eerder hêt militaire vraag
stuk in studie nam, alle aanleiding om in het
licht der huidige omstandigheden tot een nieuw
en nauwgezet onderzoek te dezer zake over te
gaan.
En niet voor de kath. partij alleen.
lijnen strak te trekken heel het menschdom in
twee groote klassen verdeeld, voorgesteld door
twee allegorische figuren. Zij zijn-beiden zonen
van den Huisvader, die het Menschelijk Geslacht
verbeeldt, maar zóó dat hij tegelijk den rol Van
de Goddelijke Gerechtigheid vervult, zoowel
door het uitreiken van de talenten aan zijn zo
nen, als door de voltrekking van het vonnis na
afloop van de wereldmarkt. Beide zonen dingen
naar dc hand van de Genade. Zij wordt de bruid
voor altijd van hem, die zijn talent goed heeft
besteed, terwijl de andere zoon, die zijn talent
verkwist aan onwaardig goed in de armen van
de zonde, het Kwaad, den tegenhanger van
Genade, valt en daarmee neerzinkt in eeuwig
ongeluk. De verkoopers op de markt zijn deug
den en ondeugden, het geld waarmee betaald
wordt zijn zonden en goede werken, de waren,
die te koop worden geboden, bestaan van den
een en kant in aardseh genot en wereldsche
vreugd, in menschelijk willen en weten, en van
den anderen kant in vrijwillige ontzegging en
ontbering en het kostbaarste van al wat in het
leven te verwerven is, het Eucharistisch Voedsel.
Onschuld en Ondeugd begeleiden als trouwe
gezellen de zonen op hun markttocht. De Ju-
schuld, die tegelijk den rol van ck n voor iet
Spaansch tooneel nu eenmaal onmisbaren clown
vervult, verbeeldt niet zoozeer den schuldelooze
als wel den eenvoud, de argeloosheid en oner
varenheid, terwijl de rol van de Ondeugd daai-
mee lijnrecht contrasteert. De Wereld zeil ver
schijnt als een machtig monarch, die in zijn
de
De Haarlenische llanzebank.
Het Hoofdbestuur van de Hanze in het Bis
dom Haarlem en de Directeur van de Hanzebank
stellen er prijs op te verklaren, dat zij geen
verantwoordelijkheid aanvaarden voor de juist
heid van de mededeelingen en gegevens betref
fende de reorganisatie der Bank, weergegeven
in het verslag van de Voorzitters-vergadering
op 20 Januari j.l. te Haarlem gehouden.
In Den Haag hebben gister de R. K. Midden
standers een vergadering gehouden over
faillissementsaanvrage der Hanzebank.
De directeur van het Haagsche kantoor zeide
over de nieuwe plannen, dal dè Hanzebank niel
gereorganiseerd zal worden, zooals in de kranten
bericht is, maar dat naast de Hanzebank een
nieuwe instelling zal worden opgericht.
Een bankinstelling, niet de Nederlandsche
Bank, zooals gemeld, is bereid gevonden de
promessen van de Hanzebank te verdisconteercn,
wanneer uit de 3 provinciën 8 Ion wordt bijeen
gebracht.
Mr. de Groot merkt nog op, dat op dit moment
25 van het aandeelenkapil aal verloren is.
Wanneer de afbraak zooals den laatsten tijd Js
geschied, doorgaat, zal niet vaststaan, dat 7l>
gered is daarbij komen ook de liquidatie-maat
regelen. Maar bij faillissement en surseance zul
len de verliezen veel grooter zijn.
De heer Perquin heeft zich bereid verklaard,
geheel belangeloos de Hanzebank op minnelijke
wijze te liquideeren, ook al zou het 10 jaar duren.
Het totaal bedrag der faillissementsaanvragen
bedraagt met meer dan ƒ25.000. (I itroepen van
verwondering).
rijk een groote Markt, een soort Jaarbeurs,
houdt, om zijn hart op te halen aan de voort
brengselen van zijn land, en het Nieuws belast
om de opening van de jaarmarkt af te Kondigen
en daartoe uit te noodigen.
Zeer cerebraal van structuur boeit toch dit
werk en sprankelt van hevig leven. De inzet is
al meesterlijk als het nieuwtje van de jaarmarkt
over de wereld gaat. Een ieder steekt zijn ooren
op en aanhoort het nieuws in een stemming naar
eigen aard en wezen. Goede Neiging doorschouwt
de vluchtigheid van het Nieuws, Ondeugd
overschat de schoonheid en beteekenis van dit
aardsche wezen, Booze Neiging wordt er dooi
geboeid, de Huisvader doorgrondt de diepe
beteeicenis en ziet al naar het eind. 'f Is volop
leven v an 'f begin af aan, en met enkele trekken
staat de verbreiding van het Nieuws onder de
menschen getrokken.
In de taveerne, waar de zonen even rusten
op hun reis naar de markt, zijn de gewaagdste
passages, zooals de Spaansche taveerne in de
17e eeuw die volop bood, met uiterstekieschheid
behandeld. Met de enkele personen van Onmatig
heid. als kastelein, Lichtzinnigheid als buffet
juffrouw, de Zonde als bediende en de twee
zonen met hun gezellen als gasten wordl er een
herbergleven geschapen, zoo vol tintelend re
alisme, dat een scène als in „De Boom van
Marieke van Nienmegen er niet bij halen kan.
't ls verbazen^ hoe Galderón de gedachte zoo
strak heeft kunnen houden in die bonte woeling
van het marktleven, hoe doorzichtig de wemeling
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
