Op,ten strijde
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN*
48ste Jaargang.
Zaterdag 13 Juni 1325,
JRa. 14274
- Telefoon laieicommunaal 85. - Postbus 39. AdvertentiSni 1 5 regel1.75, elk. regel daarboven 35 cent, 3 maal
3 maanden ƒ2.70, per week 20 cent, franco per plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededaelingen 75 ct. per regel,
pogt ƒ3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
BureauKOEMARKT 4.
pi Abonnementen per
met Officieel Kerkbeficht 10 ets.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog 200 bi| doodi 100 bij verlies van een
duim; 160 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De verzekering wordt gewaarborgd
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
Zoo langzamerhand komt er wat meer leven
in den politieleen winkel, waar 't tot voor kort
toe deze keer al bijzonder saai en stil is geweest.
Men zat neer als verzadigd en beu van alle po
litiek gedoe en de massa was als een massale,
logge kolos, tc lui om te loopen of zelfs maar op
z'n beenen te staan.
Doch, thans, twee weken vóór den grooten dag
der Tweede Kamer-verkiezingen den len Juli
komt er toch gelukkig weer wat beweging in het
logge lichaam van ons kiezersbloc, welk ontwaken
kan gelden als den eersten stoot tot den storm
loop op den beslissenden dag. Men is begonnen,
in te zien, dat een passieve houding 't gewenschte
succes m geen geval brengt, waarvoor integen
deel harde, actieve strijd en taai-volhardend
streven nood-g is.
Reeds prijkt thans menig vcrkiezings-rcclame-
biljet op muren en aanpl^k-èorden, welke niet
zoo groot kunnen zijn, of ze zullen gezien de
lange ris partijen, die natuurlijk alle 29 flinke
ruimte opeischen, toch niet alle affiches kunnen
bevatten. Voorts worden er overal redevoeringen
gehouden en verschijnen er tal van brochuur-
tjes, voor elk wat wds en aller wenschen op een
of andere manier trachtend te bevredigen cari-
caturen en schimpscheuten m polHwke kef- en
hakblaadjes, weketijksche edd>cs m den vorm
van kranten of tijdschriften enz- enz.
Tot dit laatste middel heeft o.m, het nieuw
ste politiek product- nog van dit jaar - „Het Va-
derlandscli Verbond" zijn toevlucht genomen,
dat in verdachte oranjekleur z'n waar ieder recht
geaard vaderlander, zonder aanzien des persoons
of godsdienst-richting, wd aanleunen. De eerste
bedoelmg van het Verbond is dan ook, alle
partijen uit de wereld te helpen en dan als één
groot vaderlandslievend bloc uit derzelver assche
te herrijzen, 't Khnkt schoon en aanlokkelijk
maar goed beschouwd is 't gevaarlijk als de
muziek van den rattenvanger van Hameln.
Alle partijen van heden, begeert het Verbond,
hebben geen reden van bestaan meer en wij kun
nen u dat ook bewijzen. En dan komen de nieuw
bakken politiekers met argumenten als de vol
gende De A.R. partij had als stichtmgsopzet 'L
verkrijgen der godsdienstige bijzondere school.
Dit is bereikt, dus kan de partij worden ontbon
den. Voor de Christ,-Ibstorischen geldt grooten-
deels 't zelfde verdwiinmgs-argument. De S.D.A.
P gaat aan haar eigen wantrouwen-wekkende
actie ten gronde en de Vrijz. Dem. Partij even
eens. Met de Vrijheidsbond is 't ook met veel
^0^01» gcstclci-
De RK Staatspartij eindelijk, beweert men,
omvat een deel van ons volk, dat zich destijds
en met ten onrechte (Pas op 1) als katholieken
achtergesteld gevoelde en z'ch onder den drang
van dat onrecht aaneensloot m een partij om
zich daartegen te verweren. Maar dot doel is
bereikt. Die achterstelling 's verdwenen. Daa>-
mede heeft die partij haar bestaansrecht ver
loren en had ze moeten worden ontbonden. Dit
is evenwel niet geschied. Diverse stroomm-
gen kwamen er al meer en meer m tot mtmg en
het gevolg is innerlijke strijd, die de uiterlijke
kracht verlamt en zedelijk bederf, omdat men
elkander meer door misleiding dan door overtui
ging tracht te winnen. Ditzelfde anatema
wordt tot slot iedere partij naar 't hoofd geslin
gerd.
Wij zijn geen bijeengeraapte, liberale misluk
kingen, zegt het Verbond, heel naief, maar
wij strijden voor het politiek herstel, tot heil
van vorstin, volk cn vaderland. 't Is om je pet
cv voor af te nemen en dan wat te gaanbedeleix,
om een beetje gezond verstand voor dergelijke
politieke tinnegieters. Om nu alken bij onze
staatspa-tij te blijven, boe kan men zoo onnoo-
zcl zijn, om de eigenlijke bestaansreden, ervan
in achterstelling te zoeken. Wel is dat een der
aanleidingen voor de Katholieken geweest om
zich hechter aaneen te sluiten, maar om zich nu
direct na opheffing van een kleine aanleiding
(wat ook nog niet geheel waar is) maar weer te
ontbinden, dat plan kan opkomen in 't brein
van menschendie van katholieke politiek geen
sikkepit snappen.
Een dergelijke „enormiteit" kunnen wij dan
ook niet anders als met, een sarcastisch glim
lachje aanhooren en zonder meer weer afwijzen
Wij-, katholieke kiezers en kiezeressen, weten
gelukkig beter, waarom 't bij ons gaatwat prin-
cipieele Roomsche politiek beteekent, en dat
zullen wij allen; zonder uitzondering, op 1 Juli
a.s. bewijzen, door dien dag één van zin en één
van hart te stemmen op
No 1 van lijst 23
Mr. 1). A. P. N. KOOLEN.
jBiuneni&fttl.
Verkiezingszwendel.
Sinds een'week en maand verspreidt het „Co
mité van verzet tegen Protectie" allerlei uit
spraken, die klinken als een klok.
Ook in alle bladen worden die uitspraken
per advertentie ten volle bekend gemaakt.
Het comité zil dus blijkbaar dik in de. centen,
want die leclame loopt erg in de papieien. Ret
heeft vermoedelijk cenige tonnen overgehouden
van zijn actie vóórdat de wet werd aangenomen
en die moeten nu ook maar op „Potverteren",
zoo is die actie dan ook genoemd.
Den laatslen tijd nemen die advertent eS
echter een karakter aan, dat een bedenkelijken
kant* heeft. Zoolang ze meer de academische
kwestie van voor of tegen behandelen, waren
ze vrij onschuldig. Tegen dat de verkiezingen in
zicht zijn, beginnen ze echter een ander karakter
tc vertoonen en stoken ze de kiezers tegen de
rechterzijde op. Nu moeten wij er bij zijn.
Het is eigenlijk een dwaas spelletje.
Gesteld immers, dat dit soort actie ecnig
succes zou hebben, zóó zelfs dat de uitslag der
verkiezingen er door beinvloed zpu worden en
dat wil wat zeggen daarvoor zijn tienduizenden
stemmen noodig dan nog heeft ze geen nut.
Want is er geen enkele partij, die het aandurft,
straks het Tarief weer omlaag te schroeven
Het zou de dood voor ons crediet zijn. Er zijn
dan ook wel partijen, die alles en nog wat
belooven, maar verlaging van het tarief, daar
voor hoort men niet.
De dwaasheid van deze antiprotectieactie
is ook hierom zoo groot, wijl het comité het aldoor
durft voorstellen, alsof we hier met protectie te
doen hebben, terwijl ieder weet, dat het slechts
een fiscale verhooging, een belastingmaatregel
is, noodig om de Staatsbcgrooting sluitend tc
maken.
Maar de dwaasheid dezer agitatie komt
pas heel goed uit, als men de klinkende uit
spraken eens wat nader bekijkt. Dan blijkt de
klok een leelijken barst te hebben.
Herhaaldelijk loost het comité sententies
als deze deze en die artikelen zijn belast, dus
worden ze duurder. Dat is je reinste verlakkerij.
Immers het gaat hier uitsluitend om artikelen,
die uit het buitenland komen. Het behoeft dus
geen bewijs, dat artikelen, die ons land zeil ge
noeg voortbrengt en waaronder genoeg concur
rentie bestaat, door dit Tarief geen cent duurder
zullen worden.
Als derhalve het antitariefwet-comité ad
verteert, dat alle boven- en onderkleeding,
schoeisel, petten, beddengoed, meubels, kachels,
verlichlingsmiddelen" enz. duurder worden, dat
geeft het zich over aan minderwaardige demago
gie. Niet alleen weet het er niets van, of deze
artikelen duurder zullen worden, maar erger
het moet weten, dat er verschillende artikelen
bij zijn, die zeker niet zullen rijzen.
Dit soort reclame van het antitariefwet-
omité nadert op bedenkelijke wijze den verkie
zingszwendel, zegt de „Rsb."
uit Doetinchem, ik heb deze menschen niet eens
gesproken.
(w. g.) W. KNIEST.
De correspondent schrijft nog
„Ten slotte heb ik ook bij de politie, die ge
tuige was, inlichtingen gevraagd. De agent is
roomsch en ambtelijk gereserveerd. Hij vindt
het niet onwaarschijnlijk, dat de personen in
kwestie den indruk gekregen hebben, dat de
kapelaan het kind door zijn handelingen genas."
Ook dat is niet waar, zoo vervolgt „De Tijd"
en het blad vervolgt dan
Wij hebben hier voor ons liggen een door den
chef van politie te 's-Heerenberg, den heer G. J.
Brugman, onderteekende opsomming van de
feiten, waaruit blijkt, dat het relaas van de toe
dracht der zaak in ons blad geheel strookt niet het
geen door den ooggetuige werd geconstateerd.
Zal „Het Volk" nu den moed hebben, om de
lasterpraatjes van haren correspondent te her
roepen
Geen sprake van 1
De verwoesting des levens.
De brieven vort Romano Guaj dini in de „Schild-
genossen'' mogen wat apodictisch zijn, soms iets
van aforismen hebben, zij geven toch blijk van
een diepen kijk op de menschelijke ziel en de
maatschappelijke toestanden, terwijl vaak op
wonden wordt gewezen, welke, onder een laag
van bloemen verborgen, den ernst van het oo-
o-enblik nict voldoende tot uiting doen komen.
Teekenend in dit opzicht, is het volgende stukje
hit. „Brieven uit Italië", schrijft de „Msb"
Een ontzettende vermenging vai; vormen en
typen is ingeslopen. Zij hebben geen wortel
meer in het leven en deszelfs menschelijke ui-
t n^en. fNVij bouwen theaters als kerken, bank
gebouwen als kathedralen, huurkazernes met
een naleisfront. De werkdag nivelleert der
7nnt\ac Arbeid wordt op wandelschoentjes en
in ziiden blouses gedaan. Het feest heeft geen
dippH meer. TWie heer wd z.ijn, maakt
Pt "S Lbelachelijk, wijl hij geen
hm-i, maar alleen geld heeft emmacht achter
richWe met
gShulTvêr"adersteilen maar geen innerlijk,
S«edaTgseïh"Se-rdt d.«*j£
IrtïeiffwoTSTn
welke, als zij inhoud hadden, filosofische onder
zoekingen of hieratische teksten zouden zj
Plechtige redevoeringen dragen het kenmei van
„Re kapelaan en de heks".
Onder bovenstaanden, eenigszins schrik-
aanjagenden titel komt de redactie van „Het
Volk" terug op het geval 's Heerenberg en met
een breed gebaar toont ze ons een hernieuwde
en „ware" Verklaring van haar correspondent,
al even leugenachtig cn verdraaid samengeflanst
als het oorspronkelijk berichte,
„Toen de „kansjes" in het hoofdkussen van
het kind gevonden waren schrijft de cor
respondent van „Het Volk" ging mijn zegs
man Kniest naar den pastoor. Deze lachte den
man naar hij nogmaals uitdrukkelijk verze
kerde heelemaal niet uit. Z. E. nam hetgeval
volkomen ernstig op en gaf den raad de politie
te waarschuwen en tc zorgen, dat de heks niet
binnen kon komen. Er was op dat oogenblik
geen enkele kapelaan aanwezig om mee te gaan.
„Vader, moeder en K. houden vol, dat de
kapelaan het kind heeft „overlezen" en gezegend.
Zij zijn overtuigd, dat de kapelaan liet kind heeft
genezen. Over bijgeloof heeft de kapelaan geen
woord gesproken.
Bij het tweede bezoek, toen weer een „krans
je" gevonden was, ging kapelaan Oerbekke mee.
Bij het kind gekomen bevoelde hij het K„
die ooggetuige was, vertelt 1 en maaktekruis-
jes op rug, hoofd, borst en polsjes en prevelde hij
gebeden.
Met de woorden „Leg het kind nu maar in
bed, de heks zal niet terugkomen nam hij
afscheid."
Tegenover deze hernieuwde leugen van den
correspondent zijn wij gemachtigd zegt „De
Tijd" de volgende verklaring te publiceercn
van den ooggetuige Kniest, denzegsman
den „Volk-correspondent
's Heerenberg, den 8 Juni 1925.
Ondergeteekende, Willem Kniest, wonende
te 's-Heerenberg, B. No. 18, gemeente Bergh,
verklaart dat de weleerw. heer kapelaan Oerbek
ke het kind van Bruggeman, dat behekst zoude
zijn, niet heeft gezegend, en daarbij geen ge
beden heeft gepreVcld, hij heeft zelfs niet eens
zijn hoed afgenomen. Het is ook een groote leu
gen, dat ik zulks tegen Vermeulen heb gezegd
noch tegen den correspondent van 1T xr-"-"
de markt. En aldus tot in het eindelooze. Ka
rakterloosheid, verbastering overal. Alle be
grip van, orde verloren. Ieder gelooft zich ge
rechtigd tot alles. Geen gebonden-zijn meer
door het wezen van den inhoud, door geschied
kundige of maatschappelijke waardigheid van
vorm. Niets imeer eerbiedwaardig. Alles vogel
vrij. Niets staat onaantastbaar. Ieder grijpt
naar alles. Alle wijsgeerige problemen, alle
kunst, alle historische gebeurtenissen, alle per
soonlijkheden, tot in de fijnste verborgenheid
van herinnering, brief en ziele-openbarmg,
alles ligt op de markt Men walgt er van Hoe
verproletarisèert is ons bestaan, overal, ook in
het godsdienstige want met de diepe ge
lijkheid der kinderen Gods en daarmede, dat
alles hun toebehoort", heeft het prijsgegeven van
alle arcana, het binnenvallen van lawaai en
gedrang in de alleen vormende stilte toch niets
te maken Vaak kan men naar een geheim-
houdingsdiscipline verlangen, welke heilheilige
voor dc markt beschermt. Ook voor de markt
in ons hart
En bleef het slechts bij walging. Maar welke
verwoesting grijpt om zich heen. Neem de
film. De Nibelungenfilm kan technisch een
schitterende prestatie zijn, maar toch blijft zij
een gruwel. Reeds de opera's van Wagner heb
ben aan de wereld der Duitsche sage geknaagd.
Sinds den R ng der Nibelungen is dc Wal-
sungensage in het cultureel bezit van het
Duitsche volk niet meer, wat zij was en had
kunnen zijn. Zij is reeds uit de eenzame groot-
.Het Volk'
beid der heroike sfeer in het knoeierige ge
trokken. De film zet het werk der verwoesting
voort. Heeft sage één bcteckenis, dan deze
heldhaftig bestaan te openbaren. Wat gebeurt
er echter, als een moderne ïomansclnijfstci
deze wereld in een filmboek omwerkt, en de
moderne filmspeler met zijn ijdel, klein wezen
de gestalten weergeeft Op het doek zijn het
filmmenschen, en wie de film ziet en ze in
zijn ziel laat doordringen, Verliest het Nibe-
lungenlied. Gesproken imocst het worden, ge
hoord en uit alles, wat in de zielen aan held
haftigs leeft, moesten de gestalten omhoog
stijgen. Is dit in een ziel niet mogelijk, goed
dan bestaan zij voor haar niet. Dat is de aris
tocratie van het kunstwerk.^ Het leeft niet
voor hem die er niet eenigszins mede verwant
is.
Neem het religieuse tooneel, de moderne myste
ries* Nog een paar jaar van dergelijke myste
riespelen, nog een paar jaar „legende" en rei-.
gieuse lyriek en ons geloofsleven heel fe
gezonde plek meer! Wat is het gcbcuit
Kerstnacht nog, als het in
lijko Kerstspelen verhaspeld wou
zal men zeggen, dat dat gaan' Maar
mag die vormen niet vu loren b
ik zie cn hoor er dc namaak is taai a's^' S-
lijm. Hü kleeft in de hersenen vast en jarudai
moet men moeite doen om er zich van tc bevuj-
den. D nk maar eens aan de gruwelijke pKatju
cn schilderijtjes in kerken, kalenders en gebcdc 1
hoeken. Daardoor is het beeld van Christus zol>
Re christelijke moraal.
De Kroniekschrijver van „Nieuw Nederland
zegt
„De Katholieke bladen verontwaardigd over
Wbaut. De liberale pers zwijgt en vindt goed.
Zij heeft altijd de groote beschavingsschandalen
goed gevonden. Maar het geweten spreekt. Dat
is dc katholieke pers".
De schrijver verhaalt dan het geval De socia
listische wethouder en Eerste Kamerlid W brut,
die het buitenechtelijk samenleven verdedigt, cn
hij heslu.it
„Het is bekend, in de S.D.A.P. wordt deze
moraal toegepast. Katholieke propaganda, waar
blijft gij Bazuin dit schandaal onder dc kie
zers uit. Wijs op dc.verwording van dc fatsoenlij
ke volksmoraal bij de leiders der S.D.A.P.
In zijn jeugd was Wibaut katholiek. In Mul-
Latuli las hij zijn geloof stuk.j Ware hij katholiek
gebleven, het zou nooit mei hem zoover gekomen
zijn.
Katholieke propaganda, laat de schande
niet in het publiek zitten. Vat het monster bij
de horens. Worstel met het beest. En met de
beestenmoraal"'
Vervolg Kerkberieht.
Kapel der Eervv. Zusters Tlieresianen»
toegewijd aan O. L. Vrouw van den Berg Carinel
Warande 125.
Eiken dag te 8 uur H. Mis en Zondags ge
zongen H. Mis.
Eiken Woensdag H. Mis ter eere der II. Lidui-
na en Donderdags ter eere der KI. Lheresia
en vereering der H. Relikwieën.
Heden (Zondag) onder het Octaaf van H.
Sacramentsdag. Volle aflaat. Om 51/i
uur Lof
met „Te Deum laudamus". Tot cn met Vrijdag
gezongen H. Mis van uitstelling.
Dinsdag dé 9de Dinsdag ter eere van den H.
Vader Dominicus met vollen aflaat.
Vrijdag feest van het II. Hart. Volle aflaat kan
O. L. Vrouw van den Berg Garmel. Gezongen H.
Mis met eereboete. Om 5 uur uitstelling en om 51/a
uur Lof.
Zaterdag feest van den II. Profeet en Vader
Elizius. Van 5 tot 6 uur uitstelling.
HEDEN (Zondag) voor Gerardus Martinus
Meijer.
vt rwocst, dat men tientallen jaren noodig heeft-,
voor men die kleverige .onnaluur geheel kwijt is.
Of de taal, het woord
Dagblad, aanplakbiljet, reclame cq redevoe
ring zijn aan het werk en verwoesten. Nog
slechts enkele jaren geleden w» bet woord
edel" iets kostbaars en verheven. Men b< -
bruikte het zelden. Men w.st, dat men er mee
aanduidde wat zeldzaam, eenzaam, voornaam
„andmdde, w bezoedeld. I-Iet is met
was. Heden is nee
m^awen begoimnen, toen kwamen de edel-
4 ni ion en het edelstaal. Men is nu al
communisten
bii edelsnaps gearriveerd Maar voor mij gaat
>Us verloren, a's een woord, waarvoor geen
vervanger is, in elke tram door de ruwheid
van een reclameplaat door het slijk wordt ge
haald. Wat heeft men van het woord menseh
gemaakt en van de woorden leven, vraarde.
En zoo voorts. Een lange reeks verwoestingen.
Hoe worden de heilige woorden verlaagd
openbaring, genade, God-m- nsch, God z d. Met
welke schaamteloosheid worden ze rondgezeuld.
Dienstbaar gemaakt aan de nietigste belangen
van den eersten den besten schrijver, die een
of ander gedachtetje of gevoeleijtjë wd opb.a-
zen
Mij is het, alsof ons erfdeel tusschen desteenen
van een geweldige machine is gekomen, dw nu
lies verstoft. Z'<-.r arm worden wij. Wat. niet
heelemaal echt is, in zjch cn n onze ziel, gaal
en gronde. Maar het zal wel zoo moeten zijn.
Wellicht kunnen wij anders niet tot het besef van
ons wezen komen."
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
