DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTR'£t€EM>
48sI<d Jaargang,
Zaterdag 27 Juni 1925.
Ha. 14288
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.— per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
AdvertentiBni 1—5 regels 1.75, elke rege! daarboven 3D eent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden madedeelingen 75 ct. par regel,
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven wordan op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij doodf 100 bij verlies van een
dnim; f 60 bij verlies vaneen wqsvinger; 115 bij verlies van eiken anderen vinger.De
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
Verkiezingsactie in den
liberalen hoek
De verweerde en vergrijsde, eonserVatief-libe-
rale „Nieuwe Rotterdammer", overigens ook zoo
terecht en welverdiendjjhet blad van Naks ge
noemd personen of zaken uit den tijd zijn
immers dikwijls nog al eens nurksch en lastig
dat politiek-al-lang-afgedankte-blad dus, is deze
week nog eens uit z'n slof geschoLen, om in z'n
onmacht toch een povere poging te ondernemen,
om de stervende liberale ideeën nog wat leven in
te blazen.
Dit geschiedde natuurlijk niet door positieve
stellingen met degel ij ken, te waardeeren inhoud-
dit kan immers niet meer, daar het liberalisme
leeg en hol is maar op negatieve, indurecte
wijze, door n.l. de rechtsche regeeringspolitiek
der laatste jaren zóó kleineerend te beoordeelen,
dat er letterlijk niets van zou deugen en met
een autoriteir air wordt die minachting voor
alles wat rechts volbracht heeft, uitgespuwd, dat
men er lachlust en tegelijk medelijden door zou
krijgen.
't Blad is bovendien nog bang, dat het minis-
terie-Ruys terug zal keeren, wat men toch heusch
niet behoeft te verwachten, als men bedenkt,
dat Ruys en meerdere ministers, die nu reeds
7 jaar lang den zwaren regeeringslast met zoo
veel moed en resultaat hebben gedragen, dezen
wel eens heel gaarne aan anderen zullen over
dragen.
„Wij wéten van dit Kabinet niets te vertellen,"
smaalt Nurks, „waaruit ook maar een schijn van
een argument zou kunnen worden geput, om zijn
langer aanblijven tc bepleiten. Een oogenblik,
toen minister Colijn erin trad, hebben wij gedacht
dat daardoor, zooal niet naar het uiterlijk, toch
naar den geest eene reorganisatie van het Kabi
net zou blijken te zijn verkregen, die het voor
eene groótsche taak geschikt zoude maken. Colijn
gold als de krachtige figuur bij uitnemendheid,
en hij zou het klaar spelen, eene politiek van be
zuiniging en reconstructie de tweeledige taaK,
die het Kabinet jaren lang links had laten liggen
te inaugureeren, en geleidelijk zijn collegas tof
medewerking weten te dwingen
Het is eene illusie gebleken. De heer Colijn
heeft het overwicht over zijne ainbtgenooten
gemist, dat hem tot richtige vervulling van zijne
taak noodzakelijk was. Colijn bleek niet zoo
sterk als hij den roep had te zijn. Ook hem kreeg
„de politiek" te zeer te pakken, waardoor zijn
heele optreden iets halfslachtigs verkreeg, en
zijne positie tegenover zijn ambtgenooten niet
weinig moet zijn verzwakt.
Men behoeft niet verwonderd te zijn, dat onder
deze omstandigheden van eene groote bezuini-
gingspolitick niet heel veel gekomen is. Nooit
is van eenig wezenlijk overwicht van den minister
van financiën over zijn collegas gebleken, en
dit had er toch moeten zijn, om bezuiniging in
het groot te verkrijgen. Ten slotte heeft ook
minister Colijn, gelijk zijn voorganger, de groote
bezuiniging moeten verklaren tot „perspectief."
Van de andere ^langrijke, de positieve taak
van het kabinet, net opbouwende werk, is van
zelf in het geheel niets terecht gebracht. Handel
nijverheid en bedrijf zuchten niet minder onder
den last, dien de overheid hen doet dragen, dan
vóór het optreden van Colijn het geval was.
Bevrijding van „al te drukkende belastingen"
bleef toekomstmuziek. Ja, erger, al wak bereikt
werd, is verzwaring van lasten."
Wat zegt men nu van dergelijk pessimistisch
gebazel, dat nergens anders blijk van geeft als van
blinden onwil en groote bekrompenheid van
inzicht. Want heeft de rechtsche meerderheid
met Colijn als willigen uitvoerder er niet voor
gezorgd, dat er zóó is geregeerd en bezuinigd, dat
de gaafheid van den gulden, waarom ons heele
oeconoimsch en politiek maatschappelijk stelsel
draait, weer volkomen werd hersteld En heeft
Colijn c.s. niet tevens reeds wetsontwerpen in
gediend, welke verlaging van belastingen endaar-
door kapitaal-vorming ten doel hebben Men
begrijpt, dat alles niet maar zoo in eens voor
elkaar is, maar dat we al een heel eind op den
goeden weg zijn, staat vast. Voor 1925 was de be
grooting sluitend en ook voor 1926 zal ze dit,
volgens Colijns eigen verklaring op een vergade
ring in Rotterdam, weer zijn.
Wat maalt dan die Nurks, met al dien onzin.
Voor hem is 't ideaal een zakenkabinet met leden
van allerlei slag en richting. Ons ideaal blijft een
rechtsch parlementair ministerie, gebaseerd op
de coalitie. En dat ideaal is voor ons ook te be
reiken, wanneer we allen op 1 Juli a.s, onzen
principieelen plicht weten te doen, door te stem
men op
No. 1 van lijst 23
MR. KOOLEN.
i verzekering wordt gewaarborgd door dr- N.Holl.Algem.Verai. bank Schiedai
Binnenland.
Het verblijf der Koninklijke Familie
te Chamonix.
Een correspondent van de „Petit Parisien"
schrijft over het verblijf der Koninklijke Familie
te Chamonix o.m. het volgende.
De Koningin van Nèderland, vergezeld van
den Prins en Prinses Juliana en gevolg verblijft
thans sedert ruim twee weken te Chamonix.
Doch stil, wat heb ik gezegd Er is hier geen
Koningin, hier verblijft slechts gravin van
Buren. Doch als men op een troon zetelt, heeft
men toch ook het recht ze te verlaten, om vacan-
tie te nemen, zooals gij en ik. De Koninginnen,
de arme Koninginnen hebben zulke groote
zorgen. Vooral wanneer zij op conscientieuse
wijze haar moeilijk werk verrichten, en zij
zooals Koningin Wilhelmina zich met de zaken
van Haar Koninkrijk bemoeien, zich met Haar
ministers onderhouden en dan beslissingen
moeten nemen.
De Koningin geniet ten volle van haar streng
incognito en van haar rust.
Eenvoudig gekleed ziet men haar wandelen
in het park van het hotel du Mont Blonc of
door de liefelijke straten van Chamonix. Zij is
niets veranderd sedert ze als de bevallige blondi
ne, van 18 jaar in een slag het hart van Parijs
veroverde. Natuurlijk haar gang is thans meer
majesteitelijk, haar hoofd is meer opgeheven,
haar gelaat draagt minder de sporen van vroo-
iijkc opgewondenheid, maar zij bewaarde dien
zelfden klaren en vasten blik in die sereniteit
van haar lach.
Wat prinses Juliana betreft, zij is op dien
onbescheiden, eharmnnten leeftijd, die pog op
den drempel der jeugd aarzelt. Zestien jaar.
Ook zij geniet van haar vacantie, want in Den
Haag is haar tijd anders geregeld. Behalve
Latijn, studeert zij drie talen en krijgt les in
het recht, de economische politiek, geschiede
nis en vele andere dingen. Zal deze scholier
ook niet eens Koningin zijn
Nu ademt de prinses, groot robust met ver
wonderende kijkers van zeldzaam gentiaan
blauw, de berglucht. Zij heeft echter niets van
wat men tegenwoordig bij jonge meisjes nog
al ziet. Hour haren zijn niet la garconnc zelfs
niet a la Jeanne d'Are gekapt. Springkn liefjes
vormend op het voorhoofd, valt de bleekgouden
haardos? op den hals saamgebonden tot het taille
op den rug neer zooals bij de meisjes van voor
den oorlog. Haar rokken zijn longer dan die van
menige eerbiedwaardige grootmoeder en buiten
gewoon eenvoudig. Haar manieren getuigen van
denzelfden eenvoud. Zij is aardig en lief cn hcele-
maal niet trot'sch aldus luidt de uitspraak van
het land daar.
De prinses is zeer sportief evenals haar moeder,
die een eerste klas amazone is. Beiden vol
brengen flinke moeilijke klimpartijen. Men zag
haar op den gletscher van Bossons, te Argentiè-
res op de vlakte van Aiguille in de bergengte van
de Diosaz zoowel op het muildier als te voet eja
dat gedurende verscheidene uren.
De Koningin bediende zich, aldus vertelde
een getuige den correspondent, van een ijshou-
weel, die haar door den burgemeester cn den
gemeenteraad van Chamonix geschonken was
en welke zij wilde behouden.
Toen is zij gaan schilderen bij Bossons, waar
het bekende ongeval plaats had, waarvan zij
echter spoedig hersteld zal zijn.
Hare Majesteit zal uitstekende herinnerin
gen, niet alleen van het land, van zijn schoon
heid, maar ook van de bescheiden attenties,
waarvan zij het voorwerp was, meenemen.
De „ontwapenings"-leugen.
Op 3 Maart j.l. heeft de S.D.A.P. een ontwerp-
ontwapeaingswet bij de Tweede Kamer in
gediend.
In „Stemt Rood" No. 3 wordt aan de kiezers
gezegd, dat, als ze maar flink rood stommen,
deze wet op 1 Jan. a.s. zal ingaan.
Het is noodig deze leugenachtige belofte
hier vast te leggen.
De waarheid is, dat de S.D.A.P. bereid is de
onlwapeningswet in te trekken om met de
Katholieken een zoogenaamd „demöcratisch"
kabinet te vormen.
De „belofte zal dus niet worden gehouden.
En dit weet men n u reeds. Men geeft het
woord met het vaste voornemen het morgen
te breke n.
Geef ons ministerzetels cn wij laten de ont
wapeningswei vallen, slikken onze belofte in
Tn België heeft men iets dergelijks beleefd.
„De Gelderlander" wijst er op in een treffend
stukje. Je Brussel zitten de socialisten aan hef
roer. Weliswaar moeten zij katholieken en libe
ralen naast zich dulden, maar zij zitten met vijf
van hun beste mannen in het ministerie.
Zij beschikken over een dwingende macht.
De mmisterieele crisis heeft 74 dagen geduurd
en men heeft een kompromis moeten sluiten
om een Regeering van drie partijen mogelijk te
maken.
De socialisten hadden hun eischcn kunnen
stellen.
Zonder de socialisten is een Regecring in
België onmogelijk, zij hadden derhalve, tot op
zekere hoogte, toepassing kunnen eischcn van
wat men het socialistisch beginsel heer.
Nu drukt het militarisme nergens zoo zwaar
als in België.
Daar een kilo, hier een veertje.
Daar een contingent van 86.000 man en een
diensttijd van IPV2 maand, hier 19.500 man cn
yVg maand.
contingent
Men zou dus zeggen, dat het eerste, wat de
socialisten in België zouden doorzetten, een
vermindering der militaire lasten zou zijn.
Nu luister.
De tekst van de Belgische Regeeringsverkla
ring is nu in dé Kamer medegedeeld.
Alle Belgische gezinnen in afwachting.
Want uit al die gezinnen worden de jongens
jaarlijks weggehaald voor de kazerne.
Zes cn tachtig duizend man por jaar in een
klein landje als België 't is erger, dan 't in
het militaristische Duitgchland ooit geweest is.
Nu, wat zegt de Regeeringsverklaring
Tot hoeveel duizend wordt het
verminderd
Er wordt over vermindering van het contin
gent zelfs niet gesproken
Er wordt niet aan gedacht.
Alleman 'soldaat, of er socialisten aan de
Regecring zitten of niet.
Maar de diensttijd dan, de schrikkelijk lange
diensttijd van tien en een halve maand
Terwijl men hier in Nederland met ruim vijf
maanden volstaat.
Neemt kennis van de Regeeringsverklaring
mede onderteekend door vijf sociaal-democra
tische ministers
De Regecring staat niet vijandig tegen de
verkorting van den diensttijd.
Zij staat er niet vijandig tegenover
moest er nog bij komen
En zij zal die vermindering ook „misschien"
wel eens invoeren.
Maar
Nu nog niet
Telegraafkabels en draadlooze
T e 1 e g r a p h i e.
De ontwikkeling met sprongen van de
draadlooze telegraphie zou doen vermoeden dat
het bestaat der telegraafkabels wordt bedreigd.
Maar dit schijnt geenszins het geval te zijn, in
dien men afgaat op hetgeen de president van
de Eastern Telegraph Company op de algemeene
vergadering van aandeelhouders dezer maat
schappij de vorige week beeft, medegedeeld. Van
de telegraphie langs draden wordt meer dan
ooit gebruik gemaakt. Ze behoudt nog het be
langrijke voordeel van geheime of vertrouwelijke
berichtgeving, die dedraadloozetelegraphienogal
niet of nog niet afdoende verschaft. Mettertijd zal
„de draadlooze" misschien in staat zijn alle
gerief te verschaffen, dat nu de kabel geeft
maar de toekomst van de kabel-teiegraphie
schijnt op het oogenblik nog ruim verzekerd.
Do techniek vaiV kabel-telegraphie heeft niet
Stil gestaan. In de kabels zelf zijn in den loop
der jaren 'groote verbeteringen aangebracht,
zoodat de capaciteit en de snelheid ervan aan
zienlijk zijn toegenomen. Dit is vooral het ge
val met den zoogenaamden „loaded" kabel, dat
is een nieuwe ontdekking waarbij een koperen
geleider is omwonden met een bijzonder metaal
draad. Tot nu loe zijn de verbeteringen in onder-
zeesclie telegraphie zoo goed als uitsluitend be-<
perkt gebleven tot de toestellen voor het seinen.
Maar nu heeft de nieuwe kabel de snelheid der
overbrenging 7.00 zeer verhoogd dat het nood
zakelijk is gebleken de capaciteit der seintoe-
stellen 1c verhoogen opdat ze die van de kabels
kunnen inhalen.' De formidabele wedijver tus-
sehen draadlooze en draad-telegraphie heeft de
vindingrijkheid der technici, die hun aandacht
op den kabel geconcentreerd houden, geprikkeld.
En zooals bijna steeds het geval is, waar wedijver
groot is, beeft het publiek er voordeel van. Voor
belangrijke berichten over korten afstand leent
de draadlooze telegraphie zich voortreffelijk.
Het gevoelen is hier in Engeland echter ruim
verbreid, dat kabels de normale verbindings
middelen zulLn blijven vortnen tusschen we-
relddeelen.
LONDENSCHE KRONIEK.
(Van onzen correspondent).
^Londen, 25 Juni.
Een o 11 der- minister voor de
D 0 111 i 11 i u m s.
Zoowel in Briltanjc als in de Dominiums heeft
men lang erkend, dat er verandering noodig is
in de wijze, waarop uitdrukking wordt gegeven
aan den samenhang tusschen de verschillende
deelen van het Rijk- Het werd b.v. als een mis
stand beschouwd en als niel, in, overeenstemming
met de positie, dat naast, de Koloniën ook de
Dominiums onder het ministerie van Koloniën
te Londen ressorteerden. Het ministerie com
bineert als zoodanig twee taken, tiie geheel ver
schillend zijn in karakter' het bestuur der
Koloniën, dat een uitvoerende dienst is, cn
toezicht op de betrekkingen tusschen het Moe
derland en de zichzelf besturende Dominiums,
hetgeen vooral een diplomatieke dienst is. De
regeering heeft nu aangekondigd dat de zaken
van de Dominiums zullen worden afgescheiden
van die der' Koloniën en dat voor dal doel een
onder-minister voor Dominiums zal worden be
noemd. Dit moet een belangrijken stap worden
geacht, een verbetering van de Rijks-machine.
Amery, de minister van Koloniën, krijgt een
dubbele functie hij zal naast het ministerschap
voor Koloniën ook dat van Dominiums bek lee-
den. Voor den post van onder-minister voor
het nieuwe departement heeft de regeering een
fair gekozen, Lord Clarendon. Dit is mede ge
schied in de overweging dat Koloniën op het
oogenblik niet in het Hoogerhuis (waar alleen
Lords kunnen zitten) is vertegenwoordigd ..Men
heeft hooron betoogen dat het beter zou zijn
geweest de verandering maar ineens volledig
te makert het belang van de zaak verdiende
het door een afzonderlijken minister voor
Dominiums te benoemen. Het vooruitzicht
bestaat dat dit inderdaad zal geschieden bij
de eerste her-groepeering der regecring, welke
zich voordoet. Men heeft hier te doen met de
erkenning van de nieuwe Empire-Ieer, die te
Versailles formeel werd goedgekeurd en die van
het Britsehe Rijk ec-n gemeenebest van op zich
zelf onafhankelijke naties maakt. De taak wm
een, minister voor Dominiums zal vooral zijn er
voor tc zorgen dat de regeeringen der overzee-
sche staten volledig' op de hoogte zijn van en
ingelicht word.cn over zaken van gemeenschap
pelijk belang, zooals verdediging en economische
en buitenlandsehe politiek, terwijl hij de zus
terstraten ook over die dingen zal moeten raad
plegen. Een iriterimperiale diplomatieke dienst
Wordt tegenwoordig algemeen noodzakelijk ge
acht. En het zou ook de taak van den nieuwen
bewindsman zijn dien dienst in te richten.
V a n de
t e
tentoonstelling
W e m b 1 e y.
De hevige vorm van pest, bekend als „de
zwarte dood", doodde in de veertiende eeuw een
vierde deel van de bevolking der aarde. Die
ziekte was ook verantwoordelijk voor de eerste
quarantaine-maatregelen. In 1403 werden rei
zigers, die uit de Levant te Yenetie aankwamen,
veertien dagen lang geisoleerd. Dit is een beetje
van de vele wetenschap, die de inzending van
het ministerie voor Gezondheid aan den be
zoeker van het regecringspaviljoen te Wembley
leert. De inzending is.ondergebracht in drie zalen,
die van het Verleden en het Heden, die van het
Heden, en die van het Heden en'de Toekomst.
In de eerste ziet men een tableau, dat een Afri-
lcaansche medicynman voorstelt, die zijn pri
mitief bedrijf uitoefenteen verzameling amu
letten en ziekte bezwerende voorwerpen ligt
er te kijk. Er is ook een tableau van een middel-
euwschen alchimist in zijn duister laborato
rium men kan van hem lezen dat hij in zijn
tijd en op zijn wijs veel nuttig werk heeft ge
daan en belangrijke scheikundige ontdekkingen
even zeer. Een derde tableau (liet Heden) toont
een modern bacteriologisch laboratorium, waar
een onderzoeker door een microscoop kjjkt ter
wijl een andere een monster water analyseert. Dc
zaal van het Heden wil den bezoeker inlichten
over de methoden van ziekte-best rijding in
Brittanje modellen, platen en specimina leeren
er het hooge belang van zuivere atmosfeer, zuivei
water en grondigen, hygienischen afvoer van
afvalproducten. Voor de derde zaal, die van
Heden en Toekomst, zou het motto kunnen zijn
Een gezonde geest m een gezond lichaam. Daar
wordt speciale aandacht geschonken aan moe
derschap on kinderzorg; en moderne tubercu-
loze-bchandeling leert men er kennen door
modellen van sanatoria, bakken voor zonlicht-
behandelingen en lighallcn. Er zijn ook modellen
voor stadsaanleg, zooals die voor een gezond
bestaan moet zijn terwijl stukken muur, ver
wijderd van openbare gebouwen, in hun vuil
heid cci'i ontstellend denkbeeld geven van de
slechte atmosfeer, met roet cn stof beladen, die
de stedelingen om zich heen hebben. Het geeft
to denken. Het is alsof de hygiënisten niet bij
het begin zijn begonnen maar ergens op goed
geluk. Zuivere lucht is liet eerste noodige. En
de gas-tentoonstelling, in een ander deel dei
tentoonstelling, laaL zien hoe de lucht in de
Engelsche steden zuiverder is te maken.
Gemengd Nieuws.
Per zeppelin naar de Pool?
Volgens een telegram uit Oslo heeft. Amundsen
het plan opgegeven, de Noordpool per vliegtuig
te bereiken, aangezien gebleken is, dat vliegtui
gen ongeschikt zijn, om van het poolijs op tc
stijgen of in het ijsgebied te landen.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
