DAGBLAD VOOR SCHIEDAM
♦8slft Jaargang,
Zaterdag 22 Augustus 1825.^4333
BnreanKOEMARKT i Telefoon
1=4 Abonnementen per 3 maanden
post f 3.per kwartaal. Afzonderlijke
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Intercommunaal 85. Postbus 39.
2.70, per week 20 cent, franco per
nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
Ad vertintiini 1—5 regels 1.75, elk* r*g*l daarboven 35
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden madedeeimgen 75
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
nt, 3 maal
o per regel,
op aanvraag
eratis-OagevailsiiïerzekenngI 500 bij levenslange, geheele invaliditeit1209"bij verlies van een band, voet ol oog 1200 bij dood1100 bü verlies van een
15 N verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd d«, N.Holi.Alaem Ver? ban" Scbied.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE
BLAD.
fcreisseiifgé
De moord te Oost er hou t. Omtrent
den nog onopgehelderden moord op mcj. Wil-
hclmina Bosgoed uit Oostcrhout, vtrncemt de
's-Hert, Ct. nog
Toen zij niet, in Dongen verscheen, waar zij
volgens afspraak zou komen, terwijl zij des
avonds weder bij haar eigen familie te Oostcr
hout zou terugkeeren, heeft haar 54-jarige vader
de politie gewaarschuwd, welke onmiddellijk
een onderzoek instelde en onder leiding van den
heer inspecteur het kanaal afdregde van den
Bredaschen weg af tot aan de Rijcnsche brug.
Echter zonder resultaat. In den loop van den
middag ontving de politie het bericht, dat het
meisje gezien was bij de z.g. Brinkhort, alwaar
zij in matige snelheid passeerde en de bewoners
goedendag zeide. Algtoen was aan haar nog niets
abnormaals te bespeuren. Het eenige verdachte
is dan ook, dat zij. den weg volgde in plaats van
het gebruikelijke rijwielpad langs het kanaal. De
Brinkhoef namelijk is gelegen nabij Dorst. Het
is een grootc omweg op de gebruikelijke route.
Toen dit bericht bekend werd, heeft dc politie
een nauwgezet onderzoek in geheel deze streek
ingesteld, wat tot Zaterdagavond zonder resul
taat bleef.
Toen echter vond haar 32-jarige broer, die in
gezelschap van haar zwager de zgh. honderdbun
der afzocht, een rijwiel, dat als het hare herkend
werd. Men keerde terug naar Oosterhout en een
nieuw onderzoek ving aan, waarbij de zoekenden
plus min. een kwartier van dc fiets opmerkzaam
werden op een sterke lucht van bedorven vleesch.
Op den reuk afgaande vonden zij in een uitholling
van den bodem het lijk van een vrouw, dat be
dekt wag met losgerukte heide in de nabijheid
van het lichaam uit den gronel gerukt en waar
van eenige dcelen reeds ernstig door bederf
gescliomTen waren. Het gelaat was geheel blauw
zwart. Om haar hals bevond zich een gewone
hennepstrik inet een lus zijwaarts. Aan haar arm
was een gouden polsbandhorloge bevestigd,
waaraan niet te herkennen was, dat er eenige
poging was gedaan om dit af te nemen. Het li
chaam lag achterover, de armen langs het lijk,
de hoed half afgevallen onder het hoofd. Het
droeg een blauw mantelpak, lichtgrijze kousen en
zwarte schoenen, alles zonder kreuken of vouwen
geheel gaaf en zuiver. Dr. Hulst uit Leiden ver
richtte de sectie, nam eenige foto's en constateer
de, dat erheen sprake was van geweld. Het lijk
was, behoudens bederf, gaaf.
Men moet dan ook aannemen, dat een andere
wijze dan geweldpleging hier de oorzaak van de
verstikking is geweest. De omstandigheden im
mers, waarin het lijk zich bevond sluiten roof
moord buiten, althans naken het onwaarschijn
lijk. Het ledig vinden van haar taschje wordt als
niet abnormaal beschouwd, daar dit wel meer
voorkwam en het meisje absoluut niet gecon
troleerd werd. Ook het afwezig zijn van een rij
wielplaatje wordt verklaarbaar, wanneer men
weet, dat zij dikwijls zonder uitging en, had ze
het bij haar, het clan slechts met een touwtje
los aan het rijwiel bevestigde. Men wil aannemen,
dat zij liet op cenig punt van den langen weg
De hoofdstad der Belgen
Een der dit jaar door Nederlanders meest
bezochte steden is zeker wel de hoofdstad van
het kleine, maar nijvere Belgenland, Brussel, dat
naar men zegt, dagelijks aan niet minder dan
50.000 vreemdelingen business en vooral vermaak
verschaft.
Wanneer men Brussel van uit het Noorder-
of Zuider-station betreedt, dan staat men al di
rect in het volle leven van een geweldig druk-
jagende, heftig-lawaaicrige wereldstad zoo ge
heel anders is daar het stadsbeeld als in Amster
dam, den Haag of Botterdam, waar de eigenlijke
slagaderen van het verkeer verder van de stations
verwijderd liggen.
Onmiddellijk van uit den trein klinkt en rilt
u in Belgi'é's centrum 't tramgebel en tramge-
schuif in de ooren, vergaat u hooren en zien bij 't
schichtig en krassig claxongeluid van een wirwar
van taxi's, Fords en weelde-cars der upper-ten,
dwarrelt 't u voor de van verbazing wijcï geopen
de oogen, van de.tallooze voetgangers, die naar
alle kanten om zich heen kijkend, zich kris en
kras door 't warrelend wagenverkeer trachten te
wringen.
En die geweldige drukte houdt al maar aan,
van vroeg in den morgen tot diep in den nacht.
Geen moment is er over voor verademing en rust,
't raast en dondert maar door, alles met eigen
doel en bestemming.
Komt men verder de stad in, treft men
denzelfden levensdollen toestand, welke op 'i
grootsche boulevard-carré wel z'n hoogtepunt
bereikt. Hier schuimt 't leven als een bruisende
kolk, als een donderende waterval, terwijl nog
verloren heeft. Immers, ware het gestolen,
waarom nam dan de dader ook het polsbandhor-
löge niet mee, wat in zijn algemeen model niet
zeer de aandacht zoude hebben getrokken.
Ook is het onverklaarbaar dat mej. B. zich
geheel zonder verzet zou hebben laten ombrengen
terwijl had zij wel verzet gepleegd, de doodstrijd
van dit jonge lichaam, niet zou hebben nagelaten
sporen te maken.
Zelfmoord heeft ook geen enkelen grond van
bestaan, daar mej. B. voor zoover bekend, steeds
wel stil, maar niet melancholiek was, icderen
morgen ter kerke giug en rustig haar bezigheden
verrichtte. Wanneer men nog weet, dat zij buiten
haar familie in^Dongen, waar zij sinds het vorig
jaar niet geweest was, absoluut noch mannelijke
noch vrouwe'ijke kennissen had immers men
zoude daar dan toch wellicht iets van gemerkt
hebben dat kan men toch gelooven, dat een
liefdesdrama hier niet in de termen valt.
Het onderzoek met politiehonden heeft niets
uitgewezen.
Kapitein Mac M i 11 a n, de leider
van de expeditie die per vliegtuig den weg wilde
verkennen tusschen Groenland en Alaska, heeft
gister draadloos naar Washington geseind, dat
hij zijn plannen moest opgeven en terugkeeren
tengevolge van de geweldige poolstormen, die
dit jaar bijzonder vroeg zijn opgetreden.
Mac Millan bevindt zich met zijn expeditie en
drie vliegtuigen bij Kaap Etah aan de Smith
Sond, ter Noord-Westkust van Groenland.
Tevens deelde hij mee, dat hij op een der laat
ste dagen nog radio-telegrafische verbinding
had verkregen met een amateur In Nieuw Zuid-
Wales, een afstand van 24.000 K.M. De amateur
te Sydney seinde met 35 M. golflengte en Mac
Millan antwoordde met 24 M. en beide draad-
looze telegrammen zijn volkomen gaaf overge
komen
gelukkig gespaard
Het kindcrvacantiehüis
gebleven.
Weinigen zullen vóór dezen van dit rustige
badplaatsje gehoord hebben. Een wereldnaam
had het niet en zal het ook wel niet krijgen.
Daarvoor is de verbinding te primitief-lastig
en ontbreken de mondaine geneugten der mo
derne zeeplaatsen te zeer. Doch voor dengene,
die naar zee gaat om ook zeelucht in te ademen
en uit te rusten van een ziekte of het ener-
vcerende grootestadsleven, was Norddorf, als
zoovele plaatsjes op de eilanden, het ideaal.
Do brand op A m r u m. Over den
ernstigen brand, welke 't badplaatsje Norddorf
op Ainrurn, een der Oost-Friesehe eilanden, ge
teisterd heeft, worden de volgende bijzonderhe
den gemeld.
Het begin was een aanvankelijk onbeteeke-
nend lijkend schoorsteenbrandje in bet hotel
„Am Brunnen Aangewakkerd door den ster
ken Noordwester greep het vuur evenwel spoe
dig om, zich heen, zoodat binnen de tien mi nu-
ton twaalf huizen in lichte laaie stonden. Dit
was te omstreeks kwart over één. Redding was
onmogelijk, aan blusschen viel. niet te den
ken en zoo duurde de brand den gehcelen mid
dag voort. Het eene huis na het andere, vele
van hout, met stroo bedekt, werd door de over-
lekkende vlammen aangestoken en hielp den
vuurgloed verhoogen, die in de schemeruren
zelfs te Cuxhaven duidelijk zichbaar was. In
de loop van den nacht verdween dez evenwel.
Vooroozver te overzien viel, is ongeveer een
vierde van de plaats verwoest. Bijna 500 bad
gasten zijn dakloos geworden, daar ook twee
groote hotels ernstig door het vuur beschadigd
zijn. Des avond nog zijn ongeveer 400 personen
naar Hornum overgebracht, waar zij een voor-
loopig onderdak hebben gevonden. Niemand
schijnt verwondingen te hebben opgeloopen.
Tegen den dranksmokkel. In
Helsiügforg (Finland) is door de vertegenwoordi
gers van elf verschillende landen een overeen
komst onderteekend ter bestrijding der smokke
larij m alcoholhoudende dranken, zulks naar
aanleiding van het besluit van 1924 der confe
rentie van deskundigen. De vertegenwoordigers
van Rusland en Duitschland verlangden de
bepalingen omtrent het alcoholgehalte van wij
nen te brengen op achttien gewichtsprocenten,
waarmede de andere landen instemden. De af
zonderlijke overeenkomst tusschen Estland,
Finland en de Sovjetrepubliek blijft ongewijzigd.
Het door Duitschland gemaakte voorbehoud
betreffende de uitbreiding der douanezone (ar
tikel 9) werd ingetrokken.
duizenden aan weerszijden m dc royaal ingerichte
café s en restaurants een plaatsje hebben zien
machtig te worden, om dat onstuimige straat
leven eens op hun gemak te beschouwen, 't
Lijkt in Brussel wel een dagelijksch, nooit
ophoudend festijn van „sonnseitige" menschen
zonder zorgen en alleen geschapen voor alle soor
ten genoegens.
Vooral m den avond, tot laat in den nacht,
wordt dat leven van louter vermaak in schrille
kleuren in beeld gebracht.Een menigte exploitan
ten, in hun lust naar al maar meer geld, ïn't
verwekken van spanning en sensatie steeds vaar
diger geworden, hebben kosten noch moeite ge
spaard, om cle duizenden Brusselaars en Brussel-
bezoekers uit huis en van de straat te trekken in
de bioscopen, cabarets en dancings. Alen vraagt
zich daar over 't algemeen niet af, of een film of
een ander programnummcr in strijd zou zijn met
goede zeden, en godsdienst, neen, alles is goed en
mooi als 't maar menschen trekt, die geldbij
zich dragen, „die kaésm de valies hebben", zou
men in Brusselsch-Vlaamsch dialect zeggen. Niet
alles natuurlijk, wat er gegeven wordt, is slecht,
m geen geval, maar toch verreweg 't meeste is
of slecht of gewaagd en dit drukt zijn zwoelen,
vunzigen stempel op het geheele openbare leven
op straat en wie weet in hoevee? huisgezinnen.
Opvallend groot is er 't aantal slechte vrouwen,
die ongelukkige, rampzalige schepsels, die zich
vooi geld wel aan een ieder willen vergooien.
Deze categorie wereldstad-uitschot is in Brussel
zoó sterk vertegenwoordigd en zóó brutaal, dat
men menige straat niet ongehinderd kan passee-
ren. Door diepmedelijden wordt men bewogen,
wanneer men dit alles dieper bedenkt en zich 't
BRUSSELSCUE KROMEK.
(Nadruk verboden).
(Van onzen correspondent).
Vlaamsche incidenten. Het
Belgisch socialisme.
Brussel, 20 Aug. 1925.
Er gaat geen week voorbij of de Belgische
bladen staan vol over een of ander „Vlaamsch
incident." De Vlaming is, voor de Brusselsche
bureaux en pers het „enfant terrible" van het
Be'gisch huishouden, dat zich maar niet wi'
plooien naar de voorschriften en al'erVi fratsen
mthaa't die hen m een 'astige positie brengen.
Zoo o.m. het incident van Nieuwpoort, dat
zich op 9 Augustus voordeed bij gelegenheid
van de onthulling van een monument ter eere
van de gesneuvelden. Na dc .onthulling zou do
ijBranangonne", het Belgisch nationaal lied
worden uitgevoerd. De eerste tonen waren maar
pas aangeheven, of alles werd overstemd door
een dreunenden Vlaamschen leeuw, gezongen
door honderden Vlaamsche oud-strijders, die
m de streek zeer talrijk zijn. Er werd geroepen
Oorlog aan den oorlog" en „Weg met het
Belgisch militarisme, Leve Vlaanderen", enz.
Slechts eenige officieele personen protesteerden.
Dergelijke feiten doen zich in Vlaanderen
niet éénmaal voor, als bij uitzondering, maar
geregeld, inzonderheid m West-Vlaanderen, dat
door den oorlog in een uitgestrekten puinhoop
werd herschapen, en waar de verbittering om de
uitgestane ellende nog niet is verdwenen. Geheel
West-Vlaanderen door trouwens, is de Vlaamsch-
gezindheid van de bevolking van de meest
radikaa'ste en tevens hardnekkig een bewijs dat
de V'aamsche volkskracht in West-Vlaanderen,
dat aan V'aanderen een Gezelle en een Roden-
hach heeft geschonken, nog steeds onaangetast
helle-leven voorstelt van die schepsels, slacht
offers van ongeloof en onverschilligheid en van
duivelsche kwaadwilligheid, 't Groote stadsleven
lijkt voor een oningewijde dikwijls zoo bekoorlijk
cn begeerenswaardig, maar goed beschouwd is
het grootendeels niet anders als een ijdele jacht
naar nietswaardige illusies.
De architectonische aanleg van Brussel, de
entourage, waarbinnen dat jachtende, oppervlak
kige leven zich afspeelt, is in schrille tegenstelling
met dat leven, in vele gedeelten schoon cn ge
tuigt van voldragen, verheven kunstuitingen. De
stad is bijzonder rijk aan oude en nieuwe arti
stieke gehouwen, breede, boom-beplante wegen,
royale pleinen met vele mooie standbeelden.
Speciaal interessant en treffend wordt 't stads
beeld bovendien door de heuvelachtig-gol-vende
lijnen, waarin de geheele stad is gebouwd.
Vele straten zijn er, die vooral 's avonds, wan
neer zij schitterend zijn verlicht, in hun curve
achtige ligging een fantastisch schouwspel op
leveren. Heerlijk is het panorama, wanneer men
in de bovenstad bij het machtige Justitic-pah is
staandé, zijn kunstminnende blikken over de
benedenstad en de Verdere verschieten laat gaan.
Een unique genot biedt voorts de aanblik van
tie Groote Markt, een plein, zóó prachtig om zijn
Middolceuwsche cn Renaissance-gebouwen, dat
er Wellicht geen tweede, als d't op de wereld be
staat. 't Veertiende eeuwsche stadhuis in z.U'vei
goth'schen stijl vormt er 't glansrijke middel
punt, waarbij zich aan weerszijden rechthoekig
schilderachtige, oude gildehuizen aansluiten en
juist er tegenover prijkt het z.g. Palais Royal,
'n Renaissance-kunstproduct, fijn als Brusselsche
kant. De totaal-aanblik van deze Grande Place
is gebleven,ondanks het. centraliseerendc Frangch-
ta'ige bestuur. Bij 'e'ke plechtigheid waar, op
officiee'e wijze de Brabanconne bij tc pas komt,
gebeuren er derge'ijke incidchttn. De franski1-
jonsche pers heeft dit echter maar thans eerst
ontdekt, a'smede de officieele personen, want
de b'aden wijden er a' hun aandacht en p'aats-
ruimte aan, terwijl van officieele zijde een onder
zoek is ingesteld. Alle Vlaamgchhatende bladen
hebben in het koor meegezongen, aangevoeld
door ele liberale „Etoile Beige", die een „envoyé
spécial" had uitgezonden, welke alleen dat had
gehoord en gezien. Het vermakelijkste van de
geschiedenis is echter, dat al de andere Fransch-
tahge bladen die ook hun „envoyé special"
hadden uitgestuurd, slechts na het verslag in
,,1'Etoile Beige" over het incident waren inge
licht, en heiligschennis riepen. Hun „envoyé
spécial", zoo heten Vlaamsche bladen opmerken,
heeft dus niets opgemerkt en dan houden zij
hun lezers voor den aap, ofwel hij bestaat een
voudig niet, en dan is het eenvoudig bedrog. In
ieder geval wijst het incident er nogmaals op,
hoe een zeker gedeelte van de Belgische verant
woordelijke personen elke gelegenheid te haat
neemt om de zoogenaamde goede patriotten met
de Walen tegen de Vlamingen in 't harnas te
jagen. In deze taak zijn allen het roerend eens,
is politieke oneenigheid geen hinderpaal meer.
In zich zelf werpt het incident een eigenaardig
licht op de toestanden in België, die, voor een
buitenstander, hierdoor veel duidelijker worden
dan een kolommenlange uiteenzetting. Als
Hugo Verriest, in Rodenbach's tijd, kon zeggen
„D'er roert entwat in Vlaanderen" dan mag dit
thans zeker herhaald. En bedenkelijk wordt
dit voor de „Ame Beige" in groote mate als men,
naast dit, incident, nog het succes plaatst van de
groote betooging, die Zondag j.l. te Aalst werd
gehouden, ter eere van den Vlaamsch-nationa-
hstischen afgevaardigde Vanopdtnbosch, die,
als w.i. burgemeester, op 11 Juli, den dag der
Gulden Sporen, de Belgische vlag van het stad
huis liet wegnemen, en ze deed vervangen door
een Vlaamsche. Alhoewel, dooi' de staking
m het drukbedrijf de meeste radikale Vlaamsche
bladen niet verschijnen (De Schelde, het Ant-
werpsche ochtendblad van de Frontpartij o.m.
verschijnt niet) en dus geen doelmatige pro
paganda Werd gevoerd, was de bijval van de
betooging, naar de franskiljonsche bladen zelf
erkenden, zeer groot. Dit wijst op de doelbe
wuste hardnekkigheid van vele VlamingenDe
redevoeringen die er werden uitgesproken, en de
daden die er werden gepleegd, verwekten nog
maals de ergernis van de Vlaamschhaters.
Belgische vlaggen werden er o.m. verscheurd of
achter aan auto's gebonden.
Inderdaad er roert entwat Het wordt echter
een gevaarlijk spel, waarbij .het gaat om het
bestaanvan België zelf. Dit wordt hier in alle
kringen beseft
Ons doel is den lezer in te lichten over de voor
naamste gebeurtenissen die hier de aandacht
in beslag nemen En hiertoe behoort dc 40 verja
ring van de stichting der socialistische arbeiders
partij, die gepaard ging met allerlei feestelijk
heden, o m met een soort troepenschouw, te
Brussel, verleden Zondag gehouden, die werkelijk
een bewijs is van de macht die de S A P m België
heeft verworven
maakt een volkomen ongerepten indruk, 't Is
niet te doen, op deze beschikbare plaatsruimte,
een complete beschrijving van al 't gebouwen-
schoons te geven we moeten er ons toe beperken
slechts enkele met name aan te dmcLn en dan
verdienen dit de gothische kathediaal bte.
Gudule, de prachtige beurs met haar vck zuilen
en beeldhouwwerk, 't kapitale massale Palus van
Justitie met zijn gewx'digcn koepi 1, 't seh.ttcrchd,
vrij ge'egen Komnk'ijk paleis, waarachu.r 't vor-
ste'ijk park zich ruim Uitstickt en ook de gracieu-
se groote triumtboog, de Ginquantenaiie, waar
bij machtige expositic-za'on zijn ge'egen.
Hoe gunstig steekt Brussel in d.i opzicht af
hij een stad a's Botterdani, zoo arn. aan waai'ijk
indrukwekkende gebouwen, en ook nog bij Am
sterdam en den Haag. Deze 'aatste stad heeft 't
bijzonder voorrecht met boschrijke omgeving
gezegend te zijn, maar ook hierin wmt zij 'L van
Brusse' niet. Be'gië's hoofdstad ligt a's in een
gorde' van de prachtigste bosschen, du.zenden
hectaren uitgestrekt, met ze'dzame boon.-com-
p'exen, heer'ijke waterpartijen cn breede geas-
pha'teerde muto-banen. Voetgangers vinden er
overa' ook Juin goed-onderhouden paden cn
wanen er zich a's in een e'dorado. Onte'baar zijn
dan ook de natuurliefhebbers, die zich tusschen
't frissche groen en de schoone h'oemcn komen
verpoozen.
Inderdaad, Brusse' zou een idea'e stad zijn,
indien dc delnon van het moderne heidendom er
maar niet zoovec' trawanten in zijn kettingen
gekluisterd hie'd.
J.
NIEUWE SCHIEDAMSÜHE COURANT
