Om den vrede.
DEPHOHti
OUD-VERTROUW» ADRES
DAGBLAD VOOR SCHiEDMM EN OMSTREKEN*
Prinses Lolo.
FEUILLETON.
48ste Jaargang.
Dinsdag 8 September 1825.
Nö. 14347
BureanKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiên: 15 regel» f 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden be ekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
dnlm^liMq^erlie^vaiMïeijMAi^
Op grond van ons Geloof en van onzen Gods
dienst zijn wij, Katholieken, wel op bijzondere
wijze geroepen, den vrede op aarde te beminnen,
na te streven en te bevorderen.
Nauwelijks was onze Koning Jezus geboren,
of de Engelen boven zijn kribbe begroetten Hem
als den Vredevorst en Zijn komst op de wereld
als de boodschap des vredes.
En vóór hij ten Hemel opvoer, was Zijn laat
ste woord een herinnering aan Zijn vrede-komst
op aarde, vrede brengend voor allen, die zouden
leven naar Zijn beginselen.
^De predikers en Zijn Evangelie worden bij voor
keur vredesboden genoemd en hun gang door
de_wereld wordt heérlij ktge r oemd uomfJa t hij de
gang is van de prediking des vredes.
IteOndanka dat alLs is toch do strijd niet gewe
ken en zijn verdeeld, voor wie Jezus bad, dat
zijjéón^mochten_zijnjm woedt de oorlog, werkt
hij na of wordt hij voorbereid.
Nog gruwen wij vali de verschrikkingen van
een der vreeselijkste, welke de wereld kende, en
huiveren wij voor de mogelijkheid, dat een vol
gende nog gruwzamer wezen zal.
Wel weten wij, dat de mensch, mensch blijft
en dat verschil van meening en inzicht, tegen
stelling van belangen, ja zelfs, aanvallen op
recht en bezit steeds opnieuw aanleiding tot
conflicten zullen geven.
Maar wij achten het niet uoodig en wij
verzetten ons ertegen, dat die con
flicten m e l geweld tot. een oplossing worden
gebracht.
Een andere oplossing vordert van ons de leer
en de 1 i e f d e van Christu s.
Enjfaarom willen^wi.jJiet onze er toe bijdra
gen, dat in de toekomst die conflicten, ook als
zij tusschen geheele Staten ontstaan, worden
opgelost op vreedzame wijze, b.v. door bemidde
ling, commissies van onderzoek, scheidsrecht
spraak en, indien de partijen niet anders tot
overeenstemming gebracht kunnen worden, door
Internationale Rechtspraak.
De laatste oorlog vooral heeft ons don oorlog
doen verafschuwen.
Wie den oorlog met ons Verafschuwt, zal met
ons willen trachten, den oorlog te voorkomen.
Wie ernstig den Internationalen vrede wil,
moet dien pok willen bevorderen en propageeren.
De oorlog wordt gemaakt.
Jaren, vóór de wereldoorlog ontbrandde, kon
men dien voorzien.
Hij moest komen. Men heeft hein door bui
tensporige bewapening en machtsgroepeering
onvermijdelijk gemaakt.
Maar heeft men dezen oorlog gemaakt, dan
moet men des te meer trachten, een opnieuw
voorbereiden te Voorkomen.
Tegen den geest van den oorlog moet gesteld
worden de geest van den vrede.
Gelijk de vorige oorlog werd gemaakt door de
samenspanning van velen, riioet .thans door Veler
samenwerking de vrede w o r d en v e r-
k re g e n en bewaar d.
Daartoe is de gemeenschap der Katholieke
Kerk wel bij uitstek aangewezen.
Daartoe zijn wij, Katholieken, wel allersterkst
geroepen onder do leiding, onder aanvoering van
den Kans.
De Pausen Pius X, Benedictus XV en Pius XI
hebben er ons zoo dringend mogelijk toe opge
roepen.
29)
g^Men kent daar den ernst des levens echter
ook. Maar prinses Sybille en prins Joachnn zijn
Zondagskinderen en daarom zijn zij bijzonder
opgewekte lieden, die er zich door geen zorgen
onder laten krijgen.
Zij zag stralend tot hem op en haalde snel
adem.
Dat bevalt mij. Ik kou erg veel van vroo-
lijke menschen. En al hen ik zelf helaas geen
Zondagskind, toch ben ik het met die twee men
schen eens en doe als zij 'k laat mij ook niet
ter neder drukken. Hoe zwaar mijn leven mij ook
soms toeschijnt, toch houd, ik ervan en laat mij
mijn vroolijkheid niet ontrooven. Ja u be
hoeft niet zoo te glimlachen ik heb het dik
wijls erg hard.
Met een warmen blik zag hij op haai riedel,
Daar twijfel ik niet aan, prinses Lolo. Maar
ik verheug mij erover, dat u zoo moedig bent.
Den moedigen behoort het geluk.
Zij zuchtte.
Het geluk Ach, dat bevindt zich ergens
daar buiten in de wijde wereld en het verdwaalt
niet naar hel» prinsessenkasteeltje, Arme prin
sessen zijn stiefkinderen van het geluk.
Misschien komt het toch nog op een goeden
Békend is het Vredesprogram van Paus Bene
dictus XV en de nadere uiteenzetting hiervan
door Z. Em. Kardinaal Casparri in zijn brief
aan Mgr. Chesnelong, Aartsbisschop van Sens,
een program, dat de meesterlijke samenvatting
kan heeten van hetgeen voor het. oogenblik is
te bereiken, mits bet met kracht wordt, nage
streefd en wij allen één zijn ili het streven naar
vrede, ons aaneensluiten in de actie ohder de
pauselijke banier.
In meer dan één land heeft men aan die roep
stem gehoor gegeven en een Vredesverbond ge
sticht in Nederland bleef die stem wel niet
geheel onbeantwoord, maar de omstandigheden
droegen er toe bij, dat er niet aan beantwoord
werd, gelijk dat in Nederland kon, gelijk men dat
in Rome van Nederland had mogen Verwachten,
gelijk ook velen in den lande dat wenschten.
Maar die stem klinkt nog altijd.
En wat tot heden verzuimd werd, kan nog
lieden geschieden.
Ook Nederland moet zijn vredesverbond
hebben der verwezenlijking van het Pauselijk
Program.
Vraagt men naar bijzonderheden van dj actie,
wij zouden willen zeggen, dat dit hier een punt
is van den tweeden rang.
Niet"? rial we niet beseffen, dat er een goed
omschreven werkwijze moet zijn om iets te be
reiken.
Wij achten die bes.ist noodig.
Vage. ieuzen zonder welomschreven program
punten helpen hier niet.
Maar voor het oogenblik is het voldoende, dat
wij allen weten, dat er veel, heel veel gedaan kan
worden, als wij het maar eens zijn, als wij
maar willen samenwerken.
Als wij samen het doel wil lm en ernstig willen,
dan zullen de leiders de geschikte en m;est. op
portune middelen wel vinden.
Het zou niet goed zijn, alle actie achterwege
te I a ten om gering verschil van meening, hoever
men in somminge punten kan gaan.
In dezen oproep willen wij dan ook niet hader
omschrijven, in hoeverre dc enkelen, die dezen
opren.p onderteekenen, rneenen, dat de afschaf-
iuiB van dienstplicht, de aanvaarding van het
program van den Volkenbond, de instelling van
verplichte arbitrage, het gebruik van een wereld
hulptaal als middelen tot liet nagestreefde doel
kunnen en mogen worden geëisclit of aanbevolen.
Is het Vredesverbond gesticht, dan zal dc
leiding er \an aan de hand der Pauselijke Docu
menten den weg, die tot het doel leidt, beter
kunnen afbakenen, dan dit vooraf door enkelen
zou kunnen geschieden.
Maar aan geen discussie is on
derhevig, dat wij de v r e d e s g e d a c h-
t e kunnen bevorderen door woor d en
g e s c h r i f t, door gebed tot Go el zoowel
als door m c n S c h e 1 ij k e samenwer
king, zoowel in liet bijzonder eigen leven als
in bet openbaardat verder een organisatie
die gedachte beter levendig houdt, in een krach
tige actie rijker vruchten kan doen dragen, een
internationaal verband kan leggen tusschen de
acties in dé onderscheiden landen, in één woord
van die actie kan maken een katholieke,
dat is algemeen actie Lot verkrij
ging en behou d van den vrede, die
moet zijn een wereldvrede.
Naai het voorbeeld van het Buitenland doen
ondergeteekenden een beroep op personen zoo
wel als op vereehigingen van personen, op de
grootste en machtigste het eerst, maar evenzeer
toch ook op de kleinere vereenigingen zoowel
als op iederen katholiek in het bijzonder.
Een voorbereidende actie bracht reeds eenigen
samen om de beweging in te leiden door een
oproep tot liet geheele Katholieke Nederlandsch
Volk. Door hen werd deze oproep onderteekend
niét als leiders der beweging, maar als vrienden
van den Vrecle, die de gelegenheid wilden schep
pen Vooralle andere vredesvrienden om elkan
der te vinden en dan allen samen een Katholiek
Nederlandsch Vredesverbond te vormen, dat
te zijner tijd zijn leiders wol zal kiezen en zijn
weg zal vinden.
Al wie instemt met J^t streven, in dezen op
roep tot uitdrukking gebracht, zende zijn naam
kaartje met de letters o.d.v. (om den vrede) aan
een der ondergeteekenden, bij voorkeur aan den
waamemendun secretaris, den heer Ko de Haan,
Hoofdredacteur van „Ons Noorden" te Gronin
gen.
(Volgen de namen van alle zeer vooraanstaan
de Katholieken, geestelijken en leeken).
BalieniauifiiA JNleuws,
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
D a n d u r a n d voorzitte r.
De minister-president van Frankrijk, Pain
levé, heeft gister te Genéve dc zesde algemeene
vergadering van den. Volkenbond geopend,
ln zijn openingsrede heette Painlevé de ver
tegenwoordigers der vijf-en-twintig landen wel
kom, die in Genéve bijeen zijn gekomen, om
eendrachtig samen te werken aan de meest groot-
schc onderneming, welke men ooit beproefd
heeft. Hij wees op de groeiende ontwikkeling
van den autoriteit van den Volkenbond, en zijn
onvermoeibare activiteit voor het werk van den
algemeeneh vrede. Painlevé herinnerde dan aan
den arbeid van de laatste algemeene vergadering
en somde de tragische problemen op, die de
oorlog heeft nagelaten en die onmiddellijke
oplossing vereischton. Voor alle verschillen,
ald"s constateerde spreker, die in oenigc plaats
ter wereld den vrede zouden kunnen bedreigen,
heeft dé Volkenbond zijn objectieve methodes
toegepast en zijn wetenschappelijke ervaring en
technische commissies er ten dienste van gesteld.
Alle kwesties zijn echter ondergeschikt aan
het gewichtige probleem van de veiligheid.
Indien het protocol van Genéve voor de vreed
zame regeling van internationale geschillen
nog niet in werking is getreden, omdat het nog
niet de adhaesie heeft verkregen van alle be
trokken regeeringen, dan mag men daarover
verwonderd, noch ontmoedigd zijn. Een zoo
grandiose arbeid kan alléén niet behulp van
den tijd wortlen voltooid en door voortgezette
geduldige pogingen.
Maar tegelijkertijd verzekeren de onderhan
delingen tusschen de mogendheden, die het
nicest bij het veiligheidsprobleem betrokken
zijn, voor het Lot stand brengen van een accoord
aangaande arbitrage-verdragen overeenkomstig
het Volkenbondsstatuut, cc hanc.having van
een vrede.
Het probleem der ontwapening kan niet in
dag door de poort van het park naar binnen
wandelen.
Vroolijk lachte zij.
Misschien springt het ook, koen als u, over
het verroeste parkhek.
Hij boog zich naar haar voorover en kuste
haar de hand.
Ik wildé, dat ik het dadelijk had kunnen
meebrengen, toen ik er over kwam.
Bloozend trok zij haar hand, terug.
U moet mij nog wat van Schwarzenfels
vertellen. Ik hoor zoo graag iets van vroolijkc
feesten. Het moet heerlijk zijn, daaraan tc
kunnen meedoen.
leeft hier wel erg afgezonderd en een
zaam, prinses.
Het hoofd in de hand gesteund keek zij voor
zich heen er was een vreemde, droomerigc
stemming over haar gekomen,
Ik mag er niet uit naar de vroolijke men
schen. Mijn zuster zegt, dat ik nog te onontwik
keld ben om in gezelschap te verschijnen. En
zich snel oprichtend en hem onderzoekend aan
ziende, zeide zij Vind u dat ook Nietwaar,
J?.®1* erg nu erg onopgevoed.
Zij was roerend in haar bescheidenheid.
Zijn oogen straalden in de hare.
IJ zoudt ieder gezelschap tot sieraad strek
ken, prinses Lolo.
Verward glimlachte zij tegen hem.
Dat zegt u maar om beleefd te zijn.
Neen, hcusch niet.
Op uw eerewoord
Ja, op mijn eerewoord.
Vroolijk richtte zij zich op, doch zonk dade
lijk weer ineen.
Ach dat hepft toch niets. Zoolang mijn
zuster nog feesten bezoekt,moet, ik thuis blijven.
Maar waarom dan toch
De schalk lachte alweder uit haar oogen.
Wij zijn te arm. Onze middelen laten hoog
stens voor één persoon de aanschaffing toe
van feestkleederen én zoo.
Een heet medelijden doorstroomde hem.
Maar moet dan juist u iedere keer ach
tergesteld worden, prinses
Een zwak glimlachje vloog over haar ge
zicht.
Renate dan soms
Ik heb al gemerkt, dat zij erg Lrotsch en
ongenaakbaar is.
Het prinsesje streek haastig haar gouden
lokken terug en met een schelmschc uitdruk
king zeide zij gewichtig
O, zij heeft ook veel meer recht om trotsch
te zijn dan ik. Haar moeder stamde uit een re-
geerend vorstenhuis de mijne was slechts een
gewone freule van Ried, wier ouders in de buurt
van Falkenhausen ecu kleine bezitting hadden
en die na hun overlijden tusschen drie broeders
en vier zusters verdeeld moest worden, foen
bleef er voor ieder zoo goed als niets over.
Renate's moeder was ook wel arm maar ach -
voor erg hooggeboren. Ik heb volstrekt het recht
vollen omvang worden geregeld als niet ccrs'1
de veiligheid verzekerd is, daarna komt de
ontwapening, dat is de noodzakelijke gang; van
zaken. De volgorde omdraaien zou zijn den
vrede aan de grootste gevaren bloot stellen.
Dat zal het schitterende werk zijn, dat alleen
de garanties van zekerheid zal géven, dat men
do diepe oorzaken van den oorlog doet ver
dwijnen.
Uw technische comnnss.es, aldus Painlevé
hebben tol taak onmiddellijk een moeilijk en
langdurig werk op zich te nemen, n.l. n goide
en nuttige reglementeering van hot internatio
nale economische leven.
Painlevé eindigde zijn rede met deze woor
den „Ik spreek de hoop en de stellige ver
wachting uit, dat deze Volkenbondsvergadering
als richtsnoer zal nemen bij hare werkzaam
heden hopen, ondernemen en volhouden.
Bij de gehouden presidentsverkiezing wi rden
47 stemmen uitgebracht, waarvan de eerste
Ganadeesche gedelegeerde, Dandurand, er 41
op zich vereemgde.
Painlevé wenschte Dandurand geluk met zijn
verkiezing. „In Uw persoon,' ztidc hij, ,,is eer
bewezen aan Canada."
Dandurand hierop het woord nemend, ver
klaarde, zijn benoeming ook aldus te beschou
wen cn bracht vervolgens hulde aan het door
den Volkenbond verrichte werk.
Hierop keurde ae vergadering de agenda
goed en ging in de commissies, ten getale van
zes.
Na hervatting der zitting deelde Dandurand
mede, op welke wijze de 25 punten der agenda
over deze zes commissies zullen worden ver
deeld, n.l. de commissie voor
1. juridische kwesties
2. de technische organisatie van den Vol
kenhond
3. de ontwapeningsproblemen
4. de begroeiing en dc financiën van den
Volkenbond
5i de humanitaire organisatie van den Vol
kenbond
6. de politieke kwesties, waartoe eventueel
ook de toelating van nieuwe leden behoort.
Zij zullen worden voorgezeten door de vice-
presidentcn der vergaderingen.
Morgenmiddag om 12 uur zal de Volkenbond-
overgaan tot het kiezen van nog zes vicc-presi-
denten.
HET VREDESCONGRES.
Het Protocol van Genéve.
liet 24-ste Vredescongres te Parijs heeft een
resolutie ten gunste van het Protocol van Genéve
aangenomen. In deze resolutie wordt gezegd, dat
dit systeem het meest voldoening, gevende is
van de stelsels, die de Volkenbond tot dusverre
onder de oogen heeft gezien, om te komen tot
verwezenlijking van zijn doeleinden cn de ver
mindering der bewapening.
Overwogen werd, dat de oppositie van som
mige staten voornamelijk gegrond is op moei
lijkheden, die haar oorsprong vinden in het
vraagstuk der sancties. De resolutie vraagt den
gedelegeerden der landen, die bij Genéve aan
gesloten zijn, de beginselen, in het protocol
neergelegd, te handhaven. Deze principes zijn
1. Erkenning, dat iedere aanvalsoorlog een
internationale misdaad is.
2. Eerbied van de leden van den Volkenbond
voor al hun internationale verplichtingen, het
beginsel, alle nieuwe geschillen te onderwerpen
aan een vreedzame regeling.
niet mij met haar gelijk te stellen.
U kunt zich met -iedere koningin gelijk
stellen, prinses.
Zij lachte.
-r— Lieve hemel, dat zal ik wel laten. Een
koninklijk lacht mij nog minder toe uan vorste
lijk. Het zou mij niets kunnen schelen, als ik
toevallig als niet-prinses geboren was. Dan zou
ik tenminste zelf over mijn eigen bestaan kunnen
beschikken en behoefde ik mij niet op duizender
lei manieren te ontzien voor een titel, die aan
mij hangt-als eeri glimmend stuk sieraad. Dat
past niet bij mijn eenvoudig klcccl en ziet er zoo
aanstellerig uit. En daarom hoor ik ook riot
„doorluchtigheid" niet graag.
En, wat zou u wel doen, als u geen prinses
was
Dat weet ik zoo dadelijk niet. Maai ie -
zou ik zeer zeker doen. Voor alles zou ik v. vi n
en geld verdienen. En dan zou ik Burkhuhntje
met mij meenemen en voor haar zorgen en
haar vertroerelen, zooals zij het steeds mij gedaan
'"l^Birkhuhntje Is dat freule von Birkhuhn,
die vandaag bij mijn bezoek tegenwoordig
Prinses Lolo kreeg een schok van scnrik.^
O, wat verspreek ik mij daar.
(Wordt vervJgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
VERVEN
STOOMEN
IJl WASSCHEN
STRIJKEN
was ,,ii
