DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN*
Prinses Polo.
FEUILLETON.
48 ste Jaargang.
Zaterdag 12 September 2325.
14351
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f '2.70, per week 20 cent, franco per
post ƒ3.— per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeiicbt 10 ets.
Advert#ntiêni 1—5 regels 1.75, «ik« ragri daarboven 39 ut, 3 ma»!
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingcn 75 c par regel
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering i 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij doodf 100 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f la bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de N.il oil. Algem.Yerj^bank^chiedaia
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
ÜtilienlinliMh Nieuw».
DE VOLKEN BOA DSYERG ADElt ING.
L o u d o n aan het woord.
lii de namiddagzitting van gister nam deNedèr-
landsche gedelegeerde, Jlir. Loudon het woord,
wijzende op het groote succes, dat de Volken-
bondsraad heeft gehad bij de vervulling zijner
steeds moeilijker wordende taak.
Daarna stond hij stil bij het. werk der man-
datencommissie, voor wier arbeid hij groote
bewondering koestert. De mandaatsgebieden
worden beheerscht overeenkomstig de begin
selen, vervat in artikel 22 van het Volken
bondspact.
Als vertegenwoordiger eener oude koloniale
mogendheid, ziet spreker niet over het hoofd,
dat de consciëntieuze pogingen der mandata
rissen eh het door de mandaatscommissie uit
geoefende toezicht geen absolute waarborg
zijn voor onfeilbaarheid.
Het stelsel der mandaten beantwoordt vol
gens spreker in het algemeen aan het daar
mede door het Volkenbondspact beoogde dool
en is allerminst een gecamoufleerde annexatie.
Spreker verheugde zich over het in werking
treden der amendementen op cle artikelen 12,
13 en 15 van het Volkenbondspact, doch be
treurde het uitblijven der ratificaties van het
amendement op artikel 4. Hierdoor is het nog
steeds niet mogelijk geweest, eeli behoorlijke
regeling te treffen ten aanzien van de verkie
zing der biet-permanente leden van den Vol
kenbondsraad,
Betreffende het protocol van Geneve zeide
Loudon, dat hij reeds verleden jaar voor teleur
stellingen heeft, gewaarschuwd. Spreker sloot
zich aan bij de verklaringen van den F ransele n
minister van Buitenlandsche Zaken, Painlevé
in diens openingsrede.
„Het protocol rust slechts, het is niet dood.'
Loudon acht het welvschefijk, het protocol
thans te laten rusten en op het pogenbhk geen
pogingen aan te wenden, om het om te vormen
of te verbeteren. De aanvaarding van het proto
col van Geneve in zijn huldigen vorm is geen
volstrekte noodzaak. De beginselen, waarop het
is gebasecid, zijn onveranderd levendig gebleven
en hebben er beduidend tót bijgedragen, de re
geeringen te doordringen van deli plicht, haar
geschillen langs vree.dzameb weg te beslechten.
Ook heeft het protocol de moreele ontwapening
helpen voorbereiden en het Zweedsche voorstel,
betreffende de verplichte arbitrage kan als een
uitvloeisel daarvan worden beschouwd.
Loudon wees vervolgens op de noodzakelijk
heid, het probleem van de beperking der be
wapeningen in studie te blijven houden. He
Voorbereiding -van een desbetreffend algemeen
program mag onder geen enkele voorwaarde
worden verwaarloosd. Het voornemen voor hef,
houden eener ontwapeningsconferentie blijft
bestaan en reeds thans kan een zoodanige
conferentie worden voorbereid. Spreker meent,
dat deze voorbereiding veel tijd in beslag zal
nemen en F derhalve van oordeel, dat een per
manent orgaan daarv'oor onontbeerlijk is. lie
samenstelling van zulk een orgaan kan reeds
thans door de derde commissie van den Volken
bond (die voor de ontwapening) iii Studie worden
genomen.
In dit verband wees Loudon op vraagstuk
ken als de voedselvoorziening der bevolking
33;
Een poos bleef het stil in het tuinhuisje.
Toen hoorde hij het gerucht van haar lichte
schreden en een onzeker, tastend geruisch.
Hij keerde zich naar haar toe. Na een tiogen-
blik trad zij naar buiten. Haar oogen vertoonden
de sporen van tranen. Hij moest zich bedwingen
en de landen op elkander klemmen om haar niet
juichend in zijn armen te sluiten. Stom begon
zij de luiken voor de vensters te doen en hij
hielp haar daarbij, eveneens zonder een woord
te spreken. Dan sloten zij samen de deur en
boven den houten grendel ontmoetten hunne
handen elkander en zij keken elkander stralend
in de gloeiende gezichten. Vast greep hij haar
hand in de zijne en sprak slechts een enkel
woord
Kom.
ru^r? m hancl liepen zij door het park te-
den 1 S''''e -zomerpracht, die hen omring
en, armonieerde met den zwijgenden jubel
lien harten vervulde. Zeer langzaam lie-
«•eniet^' zij elke minuut ten volle
snellendenatijdkL^Öni den ™ri~
c„L.,j„h J Hgenhouden. Als in een droom
c c zij voort, sprakeloos haéd in hand. Eb
in tijd van oorlog t-b op de kwestie van den
chemischen en wetebschappclijken oorlog, die
na het vraagstuk der eigenlijke ontwapening de
aandacht vragen.
Ook zal de Volkenbond aan hel vraagstuk-
der economische facturen, waarop de Fransehe
gedelegeerde Jouhaux reeds verleden jaar heeft
gewezen, zijn aandacht moeten schenken en
de noodzakelijkheid van hef scheppen eener
economische organisatie moeten overwegen.
Spreker vindt geen aanleiding ontmoedigd te
zijn over de trilogie arbitrage, veiligheid, ont
wapening. Meer en meer immers worden de
regeeringen zich bewust van haar verantwoor
delijkheid jegens de gemeenschap, meer en
meer zijn zij bereid tot het doen.van concessies
en het sluiten van comprömissen. Het groote
aantal der in Geneve aanwezige minister-pre
sidenten en ministers van Buitenlandsche Za
ken is een sprekend bewijs voor het vertrouwen,
dat de onderscheiden regeeringen in den olken-
bond stellen.
Namens de Nedéilandsehe delegatie diende
Loudon ten slotte bij den Volkenbond eeli ont-
werp-resolutie in, waarbij aan den VolkenboUds-
raad wordt verzocht, onverwijld over te gaan
tot de voorbereiding van een algemeen program
voor cle vermindering en de beperking der be
wapeningen.
Tevens wordt verzocht met het oog op een
bijeenroeping eener algemecne internationale
conferentie, welke op een daartoe geschikt-
tijdstip zou moeten bijeinkomen, een bijzonder
orgaan in te stellen, dat zich met de uitwerking
van een dergelijk program zal hebben bezig te
houden.
Loudon's rede werd langdurig toegejuicht.
Langs het geheele front_hebben de Fransehe
troepen thans het offensiefjmgezet.
DE VEILIGHEID.
De verzending der uitnoodigingen tot de con
ferentie der ministers van Buitenlandsche Za
ken is in afwachting van Mussolini's bericht
uitgesteld.
Chamberlain vertrekt lieden uit Geneve naar
Londen. Lord Robert Cecil blijft aan het hoofd
der Britsche delegatie.
IN MAROKKO,
Uit Parijs verluidtLyauty is gisteravond
uit Parij naar Marokko vertrokk. n, waar hij
in volledige overeenstemming met de regeering
met Petain aan de militaire operaties zal mede
werken onder het opperbevel van laatstgenoem
de.
^In October zal hij, zooals men weet, weer te
Parijs terugkemen, waarna door de regeering een
definitieve beslissing in zake dén post van resi
dent-generaal in Marokko zal worden genomen.
De toestand aan het Wergha-front is alleszins
gunstig. Op alle punten hebben de Fransehe
troepen het gestelde doel bereikt. Alleen bij de
hoogte van Bibane kon feitelijk bij den vijand
geen sprake zijn van tegenstand. Aan het geheele
front is merkbaar, dat de vijand aan het wanke
len is gebracht door den plotselingen hevigen
aanval der Fransehe troepen.
Aan het front bij Taoenat heelt een geslaagde
opmarsch generaal Billolte in de gelegenheid
gesteld, zich stevig te nestelen nabij Sker Astar
en Wed Spella.
Generaal Naulin is te Taoenat aangekomen,
ten einde het verloop der krijgsverrichtingen
van nabij te volgen. Luchtstrijdkrachten heb
ben troepenverzamelingen, die in noordelijke
richting trokken, met bommen en mitrailleurs
bestookt.
zoo kwamen zij aan bij de sluimerbank, waar
freule Van Birkhuhn reeds angstig naar prinses
Lolo zat uit te kijken. Dc goede ziel sliep daar
den 'aal sten tijd hce1 niet rustig meer, omdat het
gevoe' der verantwoorde'ijkheid haar druk
te. Zij gevoe'de, dat het prinsesje sedert eenigen
tijd veranderd was en vermoedde, dat, dat met
d n baron in verbanel stond.
Langzaam beten eindehjk die beide handen
na een 'aatsten stommen druk e'kander 'os. Zij
bemerkte niet, dat juist op dit oogenbhk prnses
Renate om een boomgroep heen in het gezicht
kwam. Deze echter schei n dadehjk met haar
schcïpturende oogen het 'os'aten der beide
handen te bemerken.
Freu'c Von Birkhuhn zag prinses Renate
het eerst en schrok doodebjk. Maar de angst
gaf haar juist moed en spoedig was zij zichzeU'
weder meester. Met scherpe, luide stem. riep zij
haar beschermelinge toe
Prinsesje Lolo ik verzoek u wat voort te
maken.
De minnenden blikten verschrikt op en
zagen prinses Renate, die juist met een verwon
derde en afkeurende beweging haar lorgnet voor
haar kortzichtige oogen bracht. Had zij het goed
gezien, dat de hand barer zuster in die van den
baron rustte Zij was niet geheel zeker van haar
zaak.
Prins Joachim begreep de situatie dadelijk
•en eon- stijvere meer gedwongen houding aanne-
IN SYR1E.
De hoofdmacht der Fransehe troepen in Syrië
is thans geconcentreerd op 21/2 mijl van Damas
cus, te Kefremaza, alwaar versterkingen worden
gebouwd voor de verdediging van Damascus.
Ook vindt concentratie plaats te Rayak, waai
de spoorlijnen^van Aleppo, Damascus .en Beiroet
bijeenkomen.
Honderd gevangenen, die na verrichten ar
beid naar de gevangenis van Damascus terug
keerden, trachtten aan hun geleiders te ont
snappen. Dadelijk kregen de troepen order tot
schieten. Zeven gevangenen werden gedood
acht gewond en zesenvijftig weer gevangen geno
men. De overige ontkwamen.
De „Chicago Tribune" verneemt uit Ezraa
De ontruiming van de hoofdstad rioeweida door
de inboorlingen is voltooid. Lange karavanen
richten zich naar het Zuiden en Westen. Het
Fransehe garnizoen in de citadel is 300 man
sterk. Wel worden zij nog door de Drusen be
legerd, doch deze beginnen te begrijpen, dat de
toestand vrij hopeloos is nu zij zelf door Fransehe
troepen worden aangevallen.
CHINA.
Uit Sjanghai ve.luidt: Behalv in de Engel-
sche bedrijven_isyL' staking thans vrijwel ten
einde sedertjie^hervatting van het werk door
de arbeiders der electrische centrale. Over de
hervattin, van Jiet werk in de Engelsche ka
toen pinnerijen worden onderhandelingen ge
voerd. De laatste schietparij h -eft klaarblij-
gelijk geen invloed op de stemming der b vol
hing gehad. De publieke belangstelling gaat
uit naar het dreigend treffen lusschen de troe
pen van Woe Pei-Ioc en Tsjang-TiO-lin in de
Jangtse-vallei en algemeen acht men het waar
schijnlijk, dat op 10 October, den verjaardag van
de republiek, Woe-Pei-foe zijn politieke activiteit
zal hervatten.
ALLERLEI.
Uit Wellington Honderd man van de stoom
boot Arawa zijn tot 6 weken gevangenisstraf
veroordeeld benevens is bepaald, dat Lwaalf
dagen loon zullen worden ingetrokken, wegens
het afwezig zijn zonder verlof daarLoe, en geza
menlijke pogingen tot belemmering van de voort
zetting van de reis van het schip.
Uit Bombay Het Belgische koningspaar
'S hier aangekomen en vervolgens naar Poona
vertrokken.
De bankstaking in Frankrijk is geëindigd
met een overwinning der bankdirecties. Verschei
den stakers zullen niet weder aangenomen
worden.
Binnenlaat!.
Loonregeling oonv -gpersoueel.
jjj||Omtrentj|de gisteren gehouden conferentie
tusschen de directie der Nederlandsche Spoor
wegen en de vertegenwoordigers dei-herkende
vakbonden, meldt men ons nog, dat de directie
er niet aan denkt, met ingang van 1 Januari 1926
een nieuwe loonregeling in te voeren, welke meer
zal kosten dan de tegenwoordige, daar het spoor
wegbedrijf tot September reeds ongeveer C)lj,,
millioen gulden minder aan ontvangsten heeft.
De vertegenwoordigers der drie samenwerken
de organisaties namen het standpunt in, dat,
indien een betere loonregeling ai iets zou mede-
mend wendde hij zich tot freule Birkhuhn, ter
wijl hij het daarbij deed voorkomen, alsof hij
prinses Renate nog heel niet had opgemerkt.
Geachte freule, ik ontmoette daar juist
haar doorluchtigheid, prinses Lolo, en heb mij
veroorloofd haar te begeleiden, omdat ik juist
afscheid van de dames wilde komen nemen.
Ik moet lieden nog op reis, Misschien wilt u wel
zoo goed zijn mij te zeggen, of het mij vergund
zou zijn hare doorluchtigheid, prinses Renate,
een afsche idsbezoek te maken.
Birkhulmtje stond vast en rechtop als een
lieltl en sidderde niet. Zij wist wat er op het spel
stond en dat slechts de grootste kalmte redding
zou kunnen brengen.
-Hare doorluchtigheid komt daar jiiist aan,
zeide zij luid, met een handbeweging prinses
Henutc aanduidend. Deze stond nog met het
lorgnet voor elu oogen bij de boomgroep en keek
Wantrouwend naar hen. Er scheen haar toch het
een of ander niet in orde te zijn.
Prins Joachim had zich als verrast naai haai
omgewend en begroette haar met een diepe 'in
ging. Zij dankte met een trotsch-n hoofdknik en
wendde zich Lot freule Von Birkhuhn,
Waar kwam prinses Lolo zooevén vandaan,
freule Von Birkhuhn.? Zij heeft nu immers Fran
sehe les bij u
Birkhulmtje had deze vragen zien aankomen
en was i-rop gewapend.
Uwe- doorluchtigheid neme het niet kwalijk.
werken tot een bedrijfstekort, de regeering dau
dit tekort maar zou moeten dragen. Overeen
stemming Lusschen de directie en bijna liet ge
heele personeel was dat wel waard.
De directie verklaarde, eveneens gesteld te zijn
op overeenstemming, doch het bedrijf kon geen
duurdere loonregeling dragen.
De vertegenwoordiggers van de directie en
die van den Bond van ambtenaren bij de Nederl.
Spoorwegen hadden in den loonraad 't maximum
van de eerste loonschaal van 1635 teruggebracht
op 1600 per jaar de directie zelf stelde thans
voor, dit laatste bedrag met 25 te verhoogen.
Daar doer dit voorstel van de directie feitelijk
het geheele advies van de meerderheid van den
loonraad was teniet gedaan, verklaarden de ver
tegenwoordigers der samenwerkende bonden
zich bereid, thans over de nadere loon voorstel
len der directie op den overeengekomen grond
slag te onderhandelen.
Vermoedelijk zal de directie binnen 14 dagen
reeds een nieuw ontwerp-loonregeling aan de
binden toezenden ter nadere overweging.
Hr. Ms. Java.
Tijdens de aanwezigheid ,te Amsterdam in
deze maand van Hr. Ms. Java zullen enkele der
nieuw opgetreden ministers een bezoek aan dal
oorlogsschip brengen. Hoogstwaarschijnlijk zal
deze bezichtiging in de laatsle week van Sep
tember plaats hebben.
Aanslag op de Surinaamsche missie verijdeld
^Dc Missie in Suriname wandelt niet op rozen,
Üp hare scholen gaan ongeveer evenveel kin
deren als op de openbare, maar van filiancieele
gelijkstelling is nog steeds geen sprake.
Wel staat de „bekostiging op deïi voet van
gelijkheid" in 't Hegeeringsreglement, maar voor
de doorvoering ontbreken de middelen.
En zoo is er nog maar alleen gelijkstelling ten
aanzien van de salarissen. Voor gebouwen,
onderhoud, leermiddelen enz. enz. is de Missie
nog altijd Vrijwel geheel aangewezen op haar
schamele inkomsten en op de schoolgelden, die
zij, naar Minister de Graaf! uitdrukkelijk ver
klaarde, kan behouden, zoolang de gelijkstelling
tusschen openbaar en bijzonder onderwijs niet
geheel is doorgevoerd. Het Openbaar Onder
wijs had volgens de Begrooting 1924 voor 5168
kineleren 35 scholen en kostte 388.655 of ge
middeld per kind 75.20 het Bijzonder Onder
wijs der beide gioote Zendingen, de R. K. Missie
en de Moravische Broedergemeente had volgens
dezelfde begrooting voor 8808. kinderen* 53
scholen en kortte 379.775 of gemiddeld pe-r kind
43.11.
Al is deze toestand reeds treurig genoeg, toch
bestond Gouverneur van Heemstra het, onder
het voorwendsel van bezuiniging, een ontwerp
verordening "in te dienen, dal de vruchten van
jarenlangen missicarbeid voor een groot deel
dreigde te vernietigen.
Niet alleen verzwaarde hel ontwerp de stich-
tingsvoorwaardeb voor een bijzondere school
in liooge mate, maar zelfs eischic het, op'straf
fe van subsielieverlies voor altijd, voor de
stichting eener bijzondere school de autorisatie
vali h'et Koloniaal Bestuur. Dat was eeli aanslag
op de vrijheid van het bijzonder onderwijs, zooals
noch het Moederland noch dc Koloniën sinds
tientallen Van jaren hadden gekend.
Ook op de schoolgelden hael het ontwerp het
gemunt. Die moesten liooger opgevoerd worelen
tot boven het bereik der meercndeels arme ou
ders, die bun kinderen naar de Missiescholen
Wij waren vandaag wat vroeger gem d en ik luid
de prinses naar Bielifie gezonden. Hij moest de.
jalousie aan het venster van uwe doorluchtigheid
vastmaken, omdat die losgegaan was-
Deze boodschap had prinses Lolo reeds ge
daan eer zij naar haar heiligdom ging. Zij her
ademde heimelijk, nu Birkhulmtje deze uit
vlucht verzonnen had. Prinses Renate zag er
nog steeds wantrouwend uit, maar nu wendde
prins Joachim zich tot haar en zeide vriende
lijk
Haar doorluchtigheid" prinses Lolo heeft
mij toegestaan afscheid van haar te nemen. Uw
doorluchtigheid moge dezelfde goedheid hebben.
Een telegram roept mij reeds heden al naar
huis.
Prinses Renate sprak eenige ceremonieel"'
woorden en gaf hem op een vrij koele manier
zijn afscheid. Daarop boog hij voor freule Von
Birkhuhn en voor prinses Lolo waarbij zijn oogen
de geliefde met een laalslen Jieeten blik groetten.
Het prinsesje gaf dien blik ruimschoots en stra
lend terug. In dit oogenblik was het haar onvei-
schillig, of haar zuster cv iets van zou bemerken
of niet. Deze laatste groet mocht g®en leugen
zijn.
Prinses Renate had zich inmiddels reeds tot
vertrekken omgewend cn schreed niet trotseh
opgeheven hoofd dieper het park in.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
