DAGBLAD VOOR SOHSEDAM EPS
ill«le jaargang.
Zal rtlay 10 .ScpD'mher 1H25,
«Ce 14:ï5<»
Advert a ntieni 15 regeL f 1.75, sik» regel daarboven 35 nt, 3 nieal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden inededeelingen 75 e per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven wordan op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
39.
Bureau s KOEM ARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
poet 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 "te.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 feiij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog 1 200 bij dood 1100 bij verlies van een
duim; 100 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger»De verzekering wordt gewaarborgd door;_de
n n e n a a
Katholieken ongeschikt voor doodgraver.
Men meldt aan de „Msbd." uit Emraen volgend
staaltje van de bekrompenheid, waaraan de
sociaal-democraten lijden
In de gemeente Emmen, waar men voor enkele
jaren geen enkelen R.K. gemeenteambtenaar
had, maar waar men in de laatste jaren, naast
een wegwerker en een paar sub-correspondenten
van de arbeidsbemiddeling twee katholieke dood
gravers heeft benoemd voor de algemeene be
graafplaatsen te Erica en te Klazienaveen, kwam
Donderdag in den gemeenteraad een voorstel
van B. en W. om deze doodgravers vast aan te
stellen met nog eenige andere functionarissen,
daar bestendiging van de tijdelijke aanstelling
hun niet gewenscht voorkwam. Men mocht reke
nen op de instemming van de sociaal-democraten
Dezen immers hadden geregeld voor vaste aan
stelling van personeel, dat al ccnigen tijd in
tijdelijken dienst was, een lans gebroken. Nu had
men echter buiten waard dat is builen hun
anti-papisme gerekend. Namens de fractie
kwam de heer Kleuver verklaren, dat de sociaal
democraten tegen het voorstel zouden stemmen,
omdat zij van meening waren, dat Katholieken
die zelf niet op een openbare begraafplaats be
graven wilden worden, daar geen doodgraver
moeten zijn. Voor protestanten was het stootend,
dat zij door een katholieke begraven werden.
Hier protesteerde de heer Ten Napel (A. R.) te
gen. Zonder onderscheid van geloof moet ieder
een benoembaar zijn voor alle openbare betrek
kingen. Ook de heeren Gorter (A. R.) en Engel
man (V. D.) wenschen volledige gelijkheid voor
alle godsdienstige gezindten in dezen.
Weth. Sibon (R. K.) zeide, dat de papenhaat
hier om den hoek kwam gluren, Men heeft in
Emmen den katholieken nog nooit recht gedaan
en niet willen doen, maar zoo brutaal als de
S.D.A.P. thans komt verklaren, dat de katho
lieken zelfs geen doodgraver mogen worden, had
spreker 't nog zelden gehoord. Dat de katho
lieken op hun eigen kerkhof een doodgraver be
noemen en daarvoor een katholiek nemen, is
hun zaak, daarmede heeft niemand iets te maken
Zij betalen dat kerkhof immers ook. Maar ook
voor het openbare kerkhof betalen zij door be
lasting te betalen,
Met twee maten.
We maakten melding van het artikeltje
van het (A. R.) „Friesch Dagblad" over de
verkiezing van Gedeputeerde Staten in Z-Hol-
land, waarin dat blad waarschuwde niet te licht
te denken over de revolutiepogingen der S.D.A.P.
De „Gelderlander" haalt in dit verband de
geschiedenis in Gelderland op
„Maar nu moeten wij over het „Fr. Dbl."
toch 'ns wat vertellen. Zij weet het waarschijnlijk
wel, want zij vraagt, dat er eenheid kome in de
handelingen der A.R. partij, maar zwijgen
kunnen wij er toch niet over.
Toen er in 1919 in de Staten van Gelderland
een College van Gedeputeerden gekozen moest
worden, redeneerde men er, als in 1925 in de
Staten van Zuid-Holland.
Zoolang de socialisten niet van de revolutie
afzien, kunnen wij hen niet kiezen in een be
stuurscollege
Maar in 1923 werd heel deze redeneering Op
Dc oorspronkelijke Evangelie-
rollen.
Pater J. Kroon S.J. schrijft in de „Msb."
Van de oorspronkelijke Evangeliehandschrif
ten, de exemplaren door de vier Evangelisten
eigenhandig geschreven of aan schrijvers ge
dicteerd, wordt algemeen aangenomen, dat ze
na meermalen overgeschreven te zijn, vrij
spoedig vergaan zijn. Als bewijs hiervoor haalt
men o.a. aan, dat, toen Marcion omstreeks 160
den Evangelietekst in zijn bijbel met een pen-
nemes vervalschte, niemand van zijn bestrijders
hem naar de authentieke handschriften der
Evangelisten verwees. Hetgeen toch de krach-
tigste wijze van weerleggen geweest was.
Voor bijbelsche apologie is 't van moer dan
zyiver academisch belang, dat we niet enkel
over den tekst zelf, maar ook over den vorm
en gedaante dier handschriften zoo nauwkeu
rig mogelijk ingelicht zijn. Nu bezitten we,
dank de vondsten in Egypte, zulk een voorraad
papyri ongeveer 10.000 dier oorkonden zijn
gepubliceerddat we „de geschiedenis van
het boek" in de eerste eeuw onzer jaartelling
volledig kunnen overzien. Algemeen bediende
men zich bij het schrijven van papyrus, zeker
na het jaar 30 voor Ghr., toen Egypte als Ro-
Weinsche provincie bij het wereldrijk werd
ingelijfd. Daar de Evangelisten evengoed als
andere schrijvers zich bedienen moesten van
e schrijfmateriaal van hun tijd, moeten we
es ui en, dat de oorspronkelijke Evangelie-
te 3 geschreven iS) niet op ons tegenwoordig
papier, ook niet op het later gebruikelijke
perkament, doch 0p papyrusrollen. Dit feit
zij gezet. De revoluticvrees was verdwenen. Er
zou, wilde men den sociaal-democraat weren,
een katholiek gekozen moeten worden (nota
bene in de plaats van een aftredenden katho
liek) en dat wilde de anti-revolutionnairen en
christelijk-hislorischen tot eiken prijs voorko
men. Het is een publiek geheim, dat de campagne
tegen de vernieuwing van den katholieken zetel
van anti-revolutionnaire zijde is uitgegaan en
het resultaat is geweest de benoeming van den
sociaal-democraat.
In 1919 was de keuze van een sociaal-demo
craat om principieelc redenen verboden.
In 1923 echter, na een verkiezingscampagne
met oranjekleurige strooibiljetten, ondernomen
tot steun en stut van het Huis van Oranje, zijn
alle principieele redenen verdwenen en neemt
men den sociaal-democraat. om den katho
liek te weren.
Denk daar niet te licht over.
Men heeft het eerst geprobeerd met de ver
kiezing van een vrijzinnig-democraat, doch die
wenschte geen zetel op deze wijs.
Toen is de heele anti-revolutionnaire en
Chrisielijke-historische groep door blanco te
stemmen uit de zaal getreden om vrij baan te
laten voor den socialistischen candidaat.
En onze anti-revolutionaire vrienden verba
zen zich soms, dat er bij ons een frond is tegen
de coalitie.
In Zuid-Holland geen sociaal-democraat, want
dat geeft kans aan een eigen man.
In Gelderland een sociaal-democraat, om den
katholiek te weren.
„Friesch Dagblad", denk daar niet te licht
over."
Inderdaad, die tegenstelling spreekt boekdee-
len. En het wordt tijd, dat de verschillende pro
vincies zich beraden om één lijn te trekken.
Hervorming vau Gemeenteraad en Tweede
Kamer.
We lezen in de „Res. bode"
Er is in het parlementaire stelsel veel, dat
scheef gaat en om voorziening roept. Men laat
men dan niet met lapmiddelen komen, zooals Dh.
Treub dezer dagen, die het algemeen kiesrecht
wil beknabbelen. Aan het kiesrecht zelf te peute
ren lijkt ons voorshands onbegonnen werk. De
„N. Haarl. Crt." meent, dat men al heel veel
zou., kunnen bereiken, door de stemdwang af te
schaffen, de onverschilligen en maatschappelijk
minderwaardigen van de, stembus te weren, door
het kiesrecht als een burgerrecht met moreele
verplichtingen toe te kennen en de uitoefening
niet door strafbepalingen af te dwingen. Dan
werd al veel invloed ten kwade bij de keuze voor
onze vertegenwoordigende lichamen buitenge-
sllten.
Maar het voornaamste zal gezocht moeten
worden in een reorganisatie van de publiekrech
telijke lichamen zelf. Voor de hervorming der
gemeenteraden ligt er een wetsontwerp laat
men dat atdoen en de Raden nog meer ontlasten,
nog minder gelegenheid geven zich met allerlei
kleinigheden te bemoeien, dan thans reeds wordt
voorgesteld. Dat meh die moeilijke taak ook
eens voor de Staten-Generaal ter hand neme en
dit gewichtig werk niet altijd uit den weg gaan.
Daarna kan misschien ook een hervorming van
het kiesrecht, b.v. een meer organisch in plaats
van het weinige ideale, individualistische van
verklaart tevens, hoe die kostbare handschrif
ten zoo spoedig konden verloren raken. Het
hier bedoelde schrijfmateriaal, dat. onder den
naam van papyrus bekend is, werd vervaar
digd uit stengels van de papyrusplant, een
rietsoort, die in de moerassige gedeelten van
Egypte in overvloed groeide en de lengte van
een paar toeter bereikte. Het -kleverige merg
dezer rietstengls werd in dunne reepen ge
sneden. Eerst werden deze reepen zorgvuldig
naast elkaar gelegd in horizontale richting,
daarna werd over de e onderste laag een ge
lijke laag in verticale richting gelegd. Door
middel van steenen of zware gewichten werden
beide lagen samengeperst, totdat mede onder
invloed van de Egyptische hitte en droogte een
bruikbare schrijfstof ontstond. Dit product is
het tlrans zoo geroemde papyrus, dat dertien
eeuwen lang van omstreeks 300 voor Ghr. tot
1000 na Ghr. dienst gedaan heeft als papier,
hoewel na de 3e eeuw het uit dierenhuiden ver
vaardigde perkament meer in gebruik kwam.
Werd dit papier gebruikt voor het samen
stellen van een geschrift van grooteren om
vang, dan werden afzonderlijke bladen met
een kleefstof aaneengehecht, zoodat geheel
het geschrift op één lange strook kwam te staan.
Gewoonlijk werd slechts één zijde beschre
ven en wel voor het gemak der lezers in smalle
kolommen. Aan het einde der strook werd
een rond stokje bevestigd, dat aan boven- en
benedenzijde een weinig buiten den papierreep
uitstak, en waarom dan de p'apierrol opgerold
kon worden. Op zulk een papyrusrol hebben we
ons het handschrift der Evangelisten te denken.
Het ligt voor de hand, dat zulk een rol niet oud
thans aan de orde komen.
Maar dit is van latere zorg. Hoofdzaak is
eerste onze vertegenwoordigende lichamen moer
pasklaar te maken voor onzen veranderden tijd.
Waarom laten do kopstukken, die deii laat
ster! tijd zoo over het kiesrecht;, de kiezers en de
volksvertegenwoordiging klagen, hierover niet
eens wat meer hun licht schijnen
Te weinig specialiteit in de Tweede Kamer?
„De Maasbode" heeft een artikel ter inleiding-
van het nieuwe zittingsjaar der Staten-Generaal.
Het stuk bevat hoofdzakelijk statistische gegeven
Zo heeft de schrijver een staatje gemaakt van
de R.K. leden in—beide Kamers, gerangschikt
naar hun specialiteit en (of) beroep.Voor de Twee
de Kamer noteert hij onder de 30 katholieken
10 juristen, 7 landbouwdeskundigen, 6 onderwij
zers, 5 arbeiders, 2 zuivelconsulenten, 2 burge
meesters, 2 oud-ministers, 1 notaris, 1 industrieel
1 letterkundige, 1 Gedeputeerde, 1 priester, 1
journalist en 1 vrouw, in totaal 30 (die 41 specia
liteiten vertegenwoordigen).
„De Maasbode" mist onder dezen een marine-
specialiteit, een legerspecialiteiteen financier, een
geneesheer, een middenstander, een groot
industrieel, een Oost-Indische specialiteit, een
specialiteit op het gebied van buitenlandsche
politiek en een voor de internationale handels
politiek.
Wij zullen nu niet onderzoeken, of de in
deeling der R.K. Tweede Kamerleden in de
specialiteiten-rubriek van „De Maasbode" juist
is (voor Mgr. Nolens' specialiteit bijvoorbeeld is
het priesterschap genoemd en mej. A. Meijer is
specialiteit in het vrouw-zijn doch men ver-
oorlove ons de opmerking, dat op die wijze
volksvertegenwoordigers in een verkeerd licht
worden geplaatst.
Prof. Krabbe heeft terecht geschreven („Mo
derne Staatsidee", blz. 132) „In een parlement,
provincie- of gemeenteraad heeft zelden iemand
zitting als'deskundige en eigenlijk is daar niemand
als deskundige op zijn plaats, omdat de rechtszorg
hier over een onbeperkte hoeveelheid van be
langen zich moet uitstrekken."
Hoe minder specialiteiten hoe beter dus. Ja,
we zouden haast durven beweren, dat, hoe min
der specialiteiten er naar het Parlement worden
gezonden, hoe meer goede volksvertegenwoordi
gers er kunnen zijn. Want er ligt een kern van
waarheid in Multatulli's scherpzinnige opmerking,
dat specialiteiten te-werkgesteld buiten hun
bepaalden werkkring, meestal positief kwaad
veroorzaken.
beHeugd Alleuws,
Een kolenmijn-cadeau. De Lim-
burgsche redacteur van de „Msb." schrijft
Hij heeft vroeg moeten aanpakken.
Het begin was zeer bescheiden hij werkte in
de dagen van de „Grand Central" men her
innert zich in Zuid-Limburg nog wel de reuzen
koperen ketels als jongen mee bij het leggen
eener nieuwe spoorweg.
De Belgische ingenieur, die de leiding had zag
iets in den jongen hij was zeer intelligent en
werkzaam. Hij stelde hem in de gelegenheid
technisch onderwijs te volgen.
Dit deed hij met zoo goed gevolg, dat hij al
spoedig in den vreemde assistentie mocht ver-
leenéii" bij het leggen van spoorbanen en later
als technisch leider kon optreden in alle mogelijke
wereldstreken bij het breken van banen voorliet
stalen ros.
Hij maakte snel fortuin, En kwam eenmaal
naar België terug, om er de dochter van zijn
vrocgeren beschermer te trouwen.
Het geluk bleef hem ook verder gunstig. Hij
ging in de industrie en beheert thans in Canada
een geweldige papierfabriek, die nagenoeg heel
Frankrijk van krantenpapier voorziet.
^Zijn fortuin groeide met den dag.
^Nog in de volle kracht van zijn leven mocht
zich de energieke man reeds multi-millionair
noemen,
Hij was het land zijner geboorte en het land
vanwaar zijn wonderlijk succes een aanvang
nam niet vergeten. Hij schonk de machtige som
van een millioen om te Parijs een tehuis te stich
ten voor arme Belgische en Nederlandsehe Lim-
burgsche studenten. Een gift waarin men jeugd
herinneringen kan vermoeden.
Met deze grootsche schenking die zelfs in het
groote Parijs nog al een beteckenend geval gold,
trad de Limburgsch-Canadeesche multi-millio-
nir in de sfeer der internationale belangstelling.
Hij herinnerde zich ook zijn geboorteplaats
Herkenbosch nabij Vlodrop en Roermond.
Als we van Vlodrop spreken denken we ter
stond aan het door de Staatsmijnen daar losge
laten mijnveld en aan het daardoor hevig gedu
peerde Roermond.
De regeering had verklaard de concessie voor
dit veld wel aan serieuse liefhebbers te willen
schenken.
Men dacht toen aan den vroegeren zoon van
dit land, die in het verre Amerika onmetelijk
rijk was geworden.
Hij dacht aan zijn streek en aan de arnie>be-
woners daarvan. Velen uit het land van Roermond
zijn in de Zuid-Limburgsche en Kempisehe mij
nen moeten gaan werken. Bij hun zware en ge
vaarlijke dagtaak komen eiken dag nog zoo
lange reizen, dat er voor gezinsleven weinig tijd
meer overschiet.
Hun rijke broeder bedacht dit en vroeg met
eenige kenners der streek concessie aan, of
juister een jaar om proeven te nemen,
Wanneer de grondbezitters ter plaatse nu
geen vrekken blijken en een jaar optie geven wil
len
Wanneer de kolenlagen er eenigermate loo-
nend beloven te wezen.
Dan wil de vroegere Limburgsche jongen, nu
Amerikaanse!1, industrie-magnaat (de Limburgers
hebben geen initiatief wordt in 't Noorden wel
eens beweerd zijn gewest een wel zeldzaam ge
schenk geven een kolenmijn.
Want dit staat wel vastom geldelijke voor
deel en vooral niet om snel en gemakkelijk gel
delijk gewin, moet men in deze dagen geen mijn
beginnen, zeker niet in Vlodrop. De vrijgevige
schenker zal zei het benoodigde kapitaal for-
meeren. Natuurlijk wanneer hij wat medewer
king ondervindt en de boringen geen slechter
perspectieven openen dan de nu bekende.
Men heeft al gepoogd hem aan 't Swalmensehe
Peelmijngebied te laten ruiken.
Hij voelt er niet veel voor.
Hij wil zijn geboorte streek-Vlodrop—Her
kenbosch een nuttige schenking doen, die ar
beid verschaffen zal aan het kinderrijke volk van
het oord zijner jeugd.
werd. Immers, was de plantaardige stof zelve
reeds broos en onduurzaam, door het voortduren
de afrollen en hanteeren moest het handschrift
veel lijden. Geen wonder dus, dat we van de
lotgevallen der oorspronkelijke Evangelierollen
niet veel meer weten, dan dat ze spoedig verloren
geraakt zijn. In onzen tijd zou men ongetwijfeld
die handschriften* wegens hun waarde zoo
zorgvuldig bewaard hebben en voor bederf
behoed hebben. Doch in de eerste eeuw was
men nog zoo ver niet, en, daar de tekst reeds
onmiddellijk overgeschreven en in meerdere
exemplaren bij de verschillende kerken ver
spreid was, werd aan de handschriften zelf
slechts een betrekkelijke waarde toegekend.
Overigens verlangden de kerken natuurlijk een
volledige verzameling der H. Boeken te bezitten.
De vier Evangeliën (en overige boeken van het
Nieuwe Testament) werden daarom zooveel mo
gelijk op één papyrusrol gesch-even, welke reeds
zeer vroeg den naam ontving van „Het Evangelie
van den Apostel."
Om de handschriften bekommerde men zich
niet meer, als men eenmaal een noodgetrouw
afschrift bezat.
Q'nder den rijken buit van papyri, die in de
laatste halve eeuw gevonden en gepubliceerd
zijn, bevinden zich slechts een zes o.' zeven
kleinere en onleesbare Evangelie-fragmenten,
waarvan er twee of drie volgens het oordeel
der deskundigen in de 3e eeuw geschreven
zijn.
Dat er toen ter Tijde talrijke Evangelie
afschriften op papyrus bestonden, mosten we
afleiden niet enkel uit de verbreiding, der Kerk,
daar toch elke gemeente of bisschopskerk eeh
bijbelafschrift noodig had voor liturgisch ge
bruik, doch positief blijkt dit ook uit de oude
martelaarsakten. Tijdens de kerkvervolgingen
werden steeds de H. Boeken der Christenen
door de vervolgers opgeëispht en vernietigd.
Dus waren er overal afschriften in de kerken
aanwezig. Welbekend is de opdracht door
keizer Constantijn aan Eusebius van Cae area
gegeven om vijftig keurige bijbelafschnften te
vervaardigen ten gebruike der kerk te Con-
stantinopel. De vier oudste handschriften, die
thans nog bestaan, nl. de codex Sinaiticus te
Petersburg, de Alexandrinus van het Britsch
Museum, de Vaticanus 'te Rome en de codex
Ephraem rescriplu-; van de Bibliothèque natio
nale te Parijs, dateeren alle uit de 4e of 5e
eeuw en zijn op het, meer duurzame perkamant
geschreven. De eerstgenoemde codex Sinaiticus
behoort volgens het gezagvolle oordeel van den
tekstcriticus Tischendorf tot de 50 handschrif
ten, die op last: van Constantijn overgeschreven
zijn.
Zoo stammen dm de oudste nog bestaande
handschriften af van de papyrusrollen der
eersite. drie eeuwen onzer tijdrekening. Al heb-
benlj'deze oudste afschriften veel te lijden ge
had', zoowel van de broosheid der papyrus-
stof als ook van vervalsching door ketters en
vernietiging door kerkvervolgers, toch vormen
ze een hechte en onafgebroken schakel, die de
eigenhandige Evangelie-exemplaren der eerste
eeuw verbinden met den tekst der codices uit
de 4e eeuw, welke we thans nog met onze
hedendaagsche bijbeluitgaven kunnen vergelij
ken.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
