DAGBLAD WDOH SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Jaaiyaiiy,
Zaterdag 17 October 1S*£«5.
Nó. 14380
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85 Postbus: 39.
Abonnement en per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cant. Zaterdagavondnummer
met. Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertcntiên: 15 regslï f 1.75rike regel daarboven 35 cent, 3 ma»!
plaatsen wordt 2 maal berekend, Ingezonden mededeelingen 75 cfc. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeran. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf a«« bij verlies van een hand, voet oï oogI 200 bij dood I 200 bij verlies van een
duim; f 00 bij verlies van een wijsvinger; f 35 bij verlies van eiken anderen vin g cvboy
Dit nnmmer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
A. R. en R. C.
De „Rotterdammer" zegt
„Ds. Lingbeek heeft eer van zijn woordspe
ling.
Doelend op de nauwe samenwerking van de
anti-revo'utionairen met de Roomsch-Katho-
Üeken schreef het officieel orgaan van de Her-
vormd-Gereformeerde Staatspartij dat A. R.
eigenlijk niet anders beteekende dan Andere
Roomschen.
In de linksche pers sloeg de geestigheid in
en andere Vernuftelingen stonden op om zich te
vermeien in dit abele woordenspel.
Het laatste nummer van „De Vrijheid", het
blad van den Vrijheidsbond, maakt gewag van
den steun dien de Roomschen beiden aan aller
lei Voorstellen, van Calvinist ischen geest door
trokken
Dat brengt het blad op den inval dat R.G.
in waarheid beduidt Rare Calvinisten.
Ook dat is geestig.
Ook veelzeggend zijn die vroolijkheden.
Weerspreken die schimpscheuten op anti-revo
lutionairen die roomsch-Katholieken en op R.K.
die antirevolutionairen zijn, niet de bewering,
dat alle eenheid in de rechterzijde ontbreekt
gxeaaengé fttieuw:»»
Een kostbare 1 a s t.De Deensche schoe
ner „Sokongen" die_dezer dagen Aberdeen (Schot
land) aandeed had eenjcostbaren last aan boord
Het schip was nl. bevracht met een zeldzamen
meteoorsteen,die een gewicht had van zeven ton
en een geschatte waarde van meer dan een mil-
lioen gulden.
Deze meteoorsteen werd indertijd door Es
kimo's ontdekt op een rots van 400 voet hoogte,
wegens zijn moeilijke vervoerbaarheid bleef het
gevaarte jaren lang liggen, waar men het ge
vonden had. Twee" jaar geleden gelukte echter
een poging om den steen naar de kust te vervoe
ren, waar hij nu onlangs aankwam.
lK.Het vervoer leverde ook nu nog groote moei
lijkheden op. De steen werd na van de rots-
Punt te zijn gelicht, op een groote slede ge
plaatst, maar door het gewicht brak het ijs
onder de slee telkens weg. Niet minder dan 170
honden werden voor de slede gespannen en
toen gehikte het, zij het met groote moeite „de
gave des hemels" naar de kust te transporteeren.
Volgens den kapitein van den schoener is
de meteoorsteen op twee na de grootste. Hij
zal naar een Kopenhaagsch museum gebracht
worden.
Zelfs het vervoer over zee van Groenland
naar Aberdeen is niet zonder ongelukken ver-
loopenTwee leden der bemanning verdronken,
bij pogingen om een tros aan land te krijgen.
Verder werd de. werking van liet cornpas aldus
beinvloed, dat de koers naar Aberdeen slechts
met groote moeite gehouden kon worden.
JJe slang in het Paradijs.
Pater J. Kroon S.J. schrijft in de „Msb."
De bedoeling van dit artikel is niet nog
maals terug te komen op het veelbesproken
geval van den Hervormden predikant te Am
sterdam, die na een preek over het Bijbelsche
paradij sverhaal door een zijner toehoorders
aangeklaagd werd wegens onrechtzinnigheid
m de leer en daarop door de classis ter verant
woording geroepen, weigerde zich duidelijk
over het onderwerp in kwestie uit te spreken,
ïn dagbladen, tijdschriften en zelfs in bro
chures ad hoe heeft reeds een half jaar lang
dit geschil met wat eraan vastzit het
onderwerp uitgemaakt van zeer uiteenloopende
beschouwingen. In „De Tijd" van 3 October
j.l. wijdde de redacteur K(asteel) een lezens
waardig artikel aan „wat de zaak-ds. Geel
kerken ons leert."
Aan den Voet Van dit artikel komt een noot
'Voor, die weliswaar voor juistcn en goeden
uitleg vatbaar is, doch ook tot een foutieve en
misleidende opvatting aanleiding zou kunnen
geven en die we daarom eenigszins nader willen
bespreken.
Aan bovenbedoelden predikant ds. Geelker
ken, zijn door de classis eenige vragen ter be
antwoording voorgelegd, waaronder deze
Staat voor u vast, dat de slang waarvan Ge
nesis 3 ons spreekt, een werkelijke slang is
geweest en dat zij werkelijk tot de vrouw ge
sproken heeft Nu geeft de schrijver van het
artikel in „De Tijd" naar aanleiding van deze
vraag ter voorlichting der lezers in een voet
noot het antwoord, dat daaromtrent ook Voor
Katholieken „meerdere opvattingen mogelijk
zijn. Menig lezer zal hierbij Verwonderd op
gekeken hebben en zich nieuwsgierig afgevraagd
BRÜSSELSCHE KRONIEK.
Nadruk verboden
(Van onzen correspondent).
D e 1 e V e nsdu u rte.
B russ e 1, 15 October '23.
Er is thans in België misschien geen enkel
onderwerp dat zoo veel besproken wordt als de
levensduurte. Het is het vraagstuk van den dag,
een nachtmerrie voor velen. Het volk lijdt dooi
den huidigen toestand, vindt er een groote da-
gelijksehe en steeds groot er wordende bekommer
nis in voor dc Vlijtige huishoudster, die met
heel we'nig geld vee] moet bekostigen, is hel
echter een wanhopig geval.
Een vraagstuk dat aldus in het maatschap
pelijke leven ingrijpt heeft begrijpelijkerwijze een
groote uitbreiding en kan van alle zijden worden
belicht politiek, economisch, sociaal. Al dade
lijk na den oorlog heeft het zich gesteld in al zijn
scherpte, in verhand met de crisis die zich in
economisch opzicht openbaarde, met de nieuwe
behoeften die zich deden gevoelen, en talrijke
hervormingen die, hoe dan ook, onvermijdelijk
van invloed waren op de maatschappelijke onl
wikkeling. De sociale en politieke strijd is er
scherper door geworden. Steeds echter is het
probleem even acuut gebleven en niemand is er
Lot dusver in gelukt een oplossing te vinden,
die de duurte kan te keer gaan en practisch,
blijvende waarde had.
Na den oorlog, na het politiek accoord van
Laphem, waarbij de socialisten ook in de re
geering werden opgenomen, moesten reeds maat
regelen worden getroffen om de duurte te be
strijden. Do socialistische minister van Arbeid
en bevoorrading paste het stelsel van staats
inmenging en regie mviiteering van de prijzen
roe. Hij richtte uitgebreide staatsbedrijven op,
als de kooldiensten, die echter een fiasco leden,
regelde de broodprijzen, waaraan de Staat mil-
lioenen verloor. De economische evolutie ging
voort, een inzinking van den frank Verergerde
den toestand, de socialisten verlieten de re
geering, wegens een futiliteit. Onder het libe
raal katholiek bewind werd het van kwaacl tot.
erger. De wisselkoers werd als een afgrond
waarin de welvaart van de kleine burgers Ver
loren ging. De verkiezingsstrijd werd ingezet
rond het Vraagstuk van denlevengduurte. Hoe
belangrijk de kwestie is voor het volk maakte de
uitslag van de verkiezingen ons duidelijk, een
overwinning namelijk voor de socialisten, die,
hemel en aarde hadden beloofd aan hun kiezers.
Maar belofte maakt schuld De socialisten
gingen in de regeering, na lallooze moeilijkheden
Na een jaar politiek leven is er nog geen vef-
betering gekomen, integendeel. Dollar en pond
bleven stijgen, het brood werd nog duurder,
boter, kolen, alle produkteri van dagelijksch
gebruik verhoogden in prijs. De conflikten in de
nijverheid bloven niet achterwege, men herin-
nere zich slechts de staking in het mijnbedrijf,
in de metaalnijverheid, en de onlangs geëindigde
staking in het boekbedrijf.
Dit alles geeft aanleiding tot veel misnoegd
heid, die zich uit op alle gebied, en de politieke
tegenstanders ophitst. Het spreekt van zelf dat
de tegenstanders van het dcmokratisch regiem,
de volgelingen van Maurias, van de Parijsche,
hebben, welke die meerdere opvattingen zoo-
al zijn. Let welvoor Katholieken want de
beweringen van rationalistische exegeten, die
geheel het paradij sVerhaal voor mythe veskla-
ren, blijven natuurlijk buiten beschouwing.
Is het waar, dat aangaande de slang bij Ka
tholieke schriftverklaarders meerdere opvat
tingen bestaan Ja, doch met onderscheid
Allen nemen aan en daaromtrent bestaat
dus maar ééne opvatting dat Eva uitwen
dig bekoord is en op aanraden Van den slang-
duivel het verbod Gods overtreden heeft. Die
bekoring heeft zich niet afgespeeld in den
slaap of in de verbeelding van E?va, doch er
heeft werkelijk een uitwendig waarneem
baar feit plaats gegrepen. Eva heeft een slang ge
zien, heeft gearticuleerde en verstaanbare
woorden vernomen, welke haar verleidden tot
ongehoorzaamheid en ze heeft op die Vragen
ook geantwoord. Da slang-duivel en het ge
sprek zijn dus historisch. Geenszins toch stel
len we ons dc geschiedenis van Eva en de
slang zóó voor, alsof de schrijver van dat ver
haal enkel had willen lecrcn het fait der eerste
zonde, en dat hij tot grooter gemak en beter
begrip Van zijn primitieve hoorders en lezers zich
bediend zou hebben van dien vorm, van verhaal,
welken we thans kennen zoodat er eigenlijk
geen slang opgetreden en geen gesprek gevoerd
zou zijn.Deze laatste meening kan geenKatholiek
houden. Nogmaals de historiciteit van het Ver
haal, het historische en werkelijk gebeurde op
treden van den slang-duivel loochent geen enkel
rechtzinnig Katholiek evenmin als de historici
teit van het tweegesprek en de daarop volgen
de zonde. Omtrent dit alles bestaat dus maar
één opvatting.
Waaromtrent meerdere opvattingen mogelijk
chauvinistische „Action Nationale", met aan
het hoofd dc anli-Vlaamsche en annexionisti-
sche „Nation Beige" viktorie trachten te kraaien
Het. dcmokratisch regiem, roepen zij uit, is on
bekwaam om aan de moeilijkheden het, hoofd te
bieden, omdat het een anarchie is, omdat het
parlementarisme een verderfelijk stelsel is dat
de nationale belangen verwaasloost, om alleen
deze van groepen te behartigen. De schuld K
de krisis van het gezag. Leve het gezag, klinkt
liet dan, en onmiddellijk volgtleve het fascis
me. Daar ligt het paard gebonden. Het fascisme
is voor li.cn het reddende hulpmiddel.
De waarheid hiervan uitmaken is geenszins
onze bedoeling. Het gaat er ons alleen om het
feit vast te stellen, en, daarnaast, dat het volk
zich volstrekt niet zou laten beheerschen door
een dictator als een vader van liet fascisme,
den oud-kommunist Mussolini. Hoe actueel dr
kwestie is, blijkt echter uit het feit, dal in de per-
talrijke artikels er over verschijnen en sedert
maanden reeds in de Franschtalige katholieke
pers een polemiek aan den gang is over de leer
van Maurias, die zich door de krisis van het geza.3
fel laat inspireeren. De rector \an de Gentsche
Universiteit heeft als onderwerp voor zijn
rede, bij de opening van het academisch jaar,
gekozen Het Parlementarisme" nogmaals
de brandende kwestie.
In de socialistische gelederen is er intusschen
ook roering gekomen. De deelneming van socia
listische ministers aan de regeering, men zal zich
wel herinneren, ging niet zonder moeilijkheden
gepaard. Alleen de lust, van de kandidaat-mi-
nisters om aan het bewind te geraken, en de
vrijwel onoverkomelijke moeilijkheden bij de
vorming van een kabinet, brachten het zoo ver.
Dc toestand werd intusschen nijpend, de verbe
tering', maarregelen vanwege de regeering bleven
uit, en de ontevredenheid over cle tot dusver niet
vervulde beloften groeide. Er moeten middelen
gevonden worden" was het wachtwoord.
Zooals in 1792, toen de clubs der Jacobijuen
eigenlijk het roer van den Franschen Staat in
handen hadden, belegden de Brusselscbe socia
lislische federatie een bijeenkomst, waarop dc
socialistische ministers aanwezig waren, om
rekenschap te geven. Op deze bijeenkomst werd
mecr'kritiek uitgeoefend dan lof geuit. Kritiek
op het, regeeringsplan tot revalorisatie Van den
frank, kritiek op de houding van zekere minis
ters, die hun persoonlijke belangen trachten te
bevoordeelen, door hun ministerieelc bevoegd
heid. kritiek op het" uitblijven van maatregelen
met 'het oog op het gewicht en den prijs van het
brood, de woekerprijzen, de 8-urenwet, den ver
korten diensttijd, de gewestelijke indeeling, enz.
Een dergelijke vergadering kenschetst den
toestand. Hoog is de nood. De kiezers van
de S.A.P., arbeiders #n bedienden, lijden onder
de levensomstandigheden Er moet wat gedaan
worden, nu de provinciale verkiezingen voor de
deur staan Er wordt nu „geëischi" van de re
geering, waarin ook socialistische ministers zete
len, want deze ministers mogen in de oogen van
bet kiezerskorp niet verantwoordelijk worden
gesteld De vrees voor den kiezer is het begin der
wijsheidA
Intusschen wordt er toch wat gedaan door de
J'cgeering, die, van welk standpunt men dc
kwestie ook beschouwt, reeds heel wat meer
ijver aan den dag heeft, gelegd dan haar oor
gangsters.
Aan liet hoofd van haar werkprogram slaat
in dc eerste plaats cle gezondmaking van den
frank en de bestrijding der duurte, vraagstukken
die f bouwens innig verband houden. In de dagc-
lijksehe berichten heeft de lezer vernomen hoe
een akkoord tot stand kwam betreffende de
Belgische schulden aan Amerika een stap
vooruit in de goede richting en hoe door den
minister van financiën, den heer Janssen;, pogin
gen worden gedaan in de landen met Vaste munt
eenheid als Engeland, Amerika, Nederland en
Zwitserland, om medewerking voor de uitvoering
van zijn plannen tot revalorisatie van den l'rank
te bekomen,en zich van de Latijnsche munt-unie
vrij te maken
Een kenschetsend feit heeft zich dezer dagen
voorgedaan. De socialistische minister Van
arbeid, Wauters, die, voor eenige jaren, de
Staatsbemoeiing verdedigde en toepaste, heeft
zich thans tot een andere opvatting bekeerd.
Zijn meening is deze de levensduurte wordt
grooter, maar dit is toe te schrijven aan de
waarde verhooging van het pond, op haar beurt
het gevolg van speculeering. Moet men, om de
levensduurte te bestrijden, den uitvoer van
zekere artikelen verbieden'. Alhoewel Wauters
vroeger dergelijke maatregelen hccTI getroffen
zegt hij thans neen, want, zoo verklaart hij, de
uitvoer van boter is verboden, en, nochtans, de
prijs ervan is verhoogd. De uitvoer van suiker is
toegelaten, en de prijs er van is met 2 fr. verlaagd.
Verder is het vroeger gehuldigde stelsel dei
maximum-prijzen zoo ingewikkeld dat het de
vraag is of het verlangde resultaat er door wer
kelijk kan bereikt worden. Het doelmatige mid
del is, Volgens den minister, de stabilisatie van
den frank hetgeen een lageren koers dan den hui
digen.
Zooals men ziet is deze redeneering vore an
Marxistisch en zijn alle leden van dc regeering, de
kleuriooze quasi-liberalen, evengoed als de katho
lieken, 't akkoord. De politiek van de veranl-
woordijke ministers is er op berekend om te doen
opbrengen door de belastingen Wat zij kunnen
gevel, en anderdeels in liet opheffen van nieuwe
belastingen aan degenen die ze kunnen betalen.
De begrooting dient in evenwicht gebracht en
de waarde van den frank gewaarborgd.
De ernst waarmee de regeering het financieel
probleem aanpakt schijnt reeds uitslagen te weeg
gebracht te hebben. Voor de eerste maal sedert
1921 is de Belgische frank hooger in waarde dan
de Fransche. ten overstaan van het pond. Een
werkelijke gebeurtenis Doch als men nagaat
welke gevolgen een revalorisatie, en niet een
stabiliseeriug, heeft, dan ks men geneigd dit eerst e
resultaat niet te overschatten. Elke financierde
operatie zal tenslotte dit gevolg hebben, althans
in 't begin. De kwestie is of het duren blijft.
De revaloriseering van den frank zal immers
als eerste gevolg hebben dat de kapitalen gaan
rusten, een industrieele luiheid zal veroorzaakt
worden, met krisis op de arbeidsmarkt enz.
De NalionaleBank zal bovendien een reusachtige
zaak doen. Zij heelt zonder kosten, de bankbil
jetten van den Staat uitgegeven. Met een ge-
zijn, dat is de eigenlijke aard van den spre
kenden slang-duivel hoewel we aanstonds
erbij opmerken, dat die meerdere opvattingen
Volstrekt niet alle even waarschijnlijk zijn.
Doch verschil van meening bestond en bestaat
er, ook bij Katholieke geleerden. De Vaders
en Kerkleeraars, gevolgd door de groote meer
derheid "van Katholieke verklaarders en ook
velc-niet-Katholieke (b.v. Dillmann en Gun-
kel) zien in de slang wezenlijk en letterlijk het
dier van dien naam waarvan evenwel de booze
geest zich bediende en waardoor de duivel
verstaanbare woorden sprak om Eva te ver
leiden. Deze traditioneele opvatting steunt
op den voor de hand liggenden zin der bijbel
teksten, die over de slang in het paradijs han
delen Genesis, 3,1 „De slang was listiger
dan alle dieren welke God gemaakt had" en
3,14: „Omdat gij dit gedaan hebt, zijt'gij ge
vloekt onder de dieren en beesten der aarde
op uw buik zult ge kruipen en stof eten." On
dubbelzinnig wijzen deze woo. den op een
echte slang. Als door de organen van dit dier
verstaanbare klanken voortgebracht worden,
blijkt, dat de duivel, die overigens in meerdere
teksten als de hoofdschuldige aangeduid wordt,
zich van het lichaam cn de vermogens der
slang met Gods toelating had moester ge
maakt. Dit is de gewone, bijna algemeen aan
vaarde uitleg. Een andere opvatting, ook onder
Katholieke auteurs als'b.v. „Hummelauer, ziet
bezwaar tegen het spreken van den duivel
door de organen eener slang, omdat keel, tong
enz. van dat dier niet berekend zijn op het
uitbrengen van men sch olijke taal. Daarom
moenen zij, dat door de macht des duivels het
gehoor van Eva zoodanig beinvloed is, dal, ze
dacht woorden uit den mond van de werke
lijke aanwezige slang te hooren. Jn werkelijk
heid zou echter de duivel dat geluid hebben
voortgebracht. Dat deze uitleg slecht, klopt
mct de aangehaalde teksten springt onmiddel
lijk in het oog. De slang wordt genoemd „lis
tiger dan alle dieren" juist om de listige woor
den, welke uit haar mond door toedoen des
duivels naar buiten kwamen. Als de slang
enkel aanwezig geweest was en de duivel ge
sproken had,' verliest de Vermelding van die
„listigheid" alle beteekenis en vervolgens:
waarom werd die slang gestraft Haar eenige
vergrijp had dan daarin bestaan, dat Eva zich
vergiste en meende, dat de slang woorden Voort
bracht! Deze tweede „mogelijke opvatting is
derhalve vrij onwaarschijnlijker. Nog sterker gel
den de hier aangeduide bezwaren van een derde
opvatting, volgens welke er eigenlijk geen slang
aanwezig geweest, zou zijn, maar Eva enkel en
gevolge van een door den duivel bewerkt gezicht s
bedrog gedacht zou hebben een slang te zien
Dus een schijn-slang en schijn-woordcn an
ware de duivel de eenige optredende persoon
lijkheid geweest, maar waarom wordt de slang
die enkel in schijn bestond en sprak, listiger ge
noemd dan alle andere werkelijk bestapride du -
ren En waarom gestraft
Uit het bovenstaande blijkt, dat er ondei
Katholieken wél verschillende althans drie
opvattingen bestaan. Daarin heeft dc schrij
ver van het „Tijd"-artikel gelijk. Doch de beide
laatste verklaringen kunnen gerust verwaar
loosd wordenzoodat ook op deze aan ds.
Geelkerken gestelde vraagwas de slang van
Genesis 3 een werkelijke slang en heelt zij wer
kelijk tot de Vrouw gesproken, een Katholiek
met een kort „ja" dient te antwoorden,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ft
