DAGBLAD VOO ft SCHIEDAM EN i.
FEUlLLiTOW.
Trouw aan zijn Paus-Koning.
e
4*tate Jaargang.
Dinsdag 20 October 1925
i 4382
Gratis-Ongevallenverzekering i 51)0 bij levenslange geheele invaliditeitf 200
dis lm; 100 bij verlies vaneen wijsvinger; i 15 bij verlies van eiken anderen vinger
bij~verlies van een hand, voet of oog f 200 bij doodf 100 bq verlies van êën
Da verzekering wordt gewaarborgd door de N.ttoll.Algem.Verat, bank Schiedam
Duitenlandseh Meuws.
M A ASB A J\K
Lange Haven 77. Telef.
941.
Dluuealaai
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Buien u KOEMARKT 4. Telefoon Inteircpmm anaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2,70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummera 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeiicht 10 ets.
Advertiotilnt 15
regel» f 1.75, «Ik* r«g«l daarboven 35 ct, 3 maal
plaatsen wordt 2 maai berekend. Ingezonden mvdadeelingan 75 c par regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
HET VERDRAG VAX LOCARNO.
Het R ij n p a c t art. 16 van h e t J
V olkenbondstatuut.
Bekend i thans de omschrijving, te Londen
uitgegeven, in niet-technLche bewoordingen,
van den inhoud der artikelen van het verdrag
van wederzijdschen waarborg, waarvan de
tekst te zamen met dien der andere, te Locarno
gesloten overeenkomsten heden zal worden ge
publiceerd.
,-qHet nieuwe _veiligheidsverdrag, dat de on
schendbaarheid der grenzen waarborgt lus chen
Duitschland^en Belgiëjm Frankrijk, vormt het
ceabrhle deel van het werk der conferentie. Of
schoon |het nieuwe verdrag niet zal worden getee-
kend, alvorens de gedelegeerden opnieuw 1
Dec. te Londen bijeenkomen, is de inhoud toch
definitief vastgesteld.
Het vestigen van een beteren staat van zaken
aan de westelijke grenzen van Duitschland en
het sluiten eener overeenkomst daaromtrent,
totdat de algemeene vrede is verzekerd, is de
politiek, vervat in het verdrag van Locarno.
Art. 1. houdt de garantie in door alle con-
tracteerende partijen van de onschendbaarheid
der grenzen tussct^n Duitschland en Frankrijk
en België, en het handhaven van den territoriaien
status quo daaromtrent.
Deze belofte van de stabiliseering van den
toestand, die door het verdrag van Ver ailles
is ontstaan vormt he„ cardinaL punt van het
verdrag. Het overige deel behandel de wij ie,
waarop de werking dezer garantie is verzekerd.
Indien deze grenzen worden geschonden, zal dit
geschieden, doordat een der beide partijen een
aantal doet op andere.
A, r t. 2. bevat derhalve de uitdrukkelijke
belofte van Duitschland, dat het niet den oorlog
zal aandoen aan Frankrijk of België en van deze
landen, dat zij Duitschland den oorlog niet zullen
aandoen. De bewoordingen van dit artikel zijn
zorgvuldig gekozen.
Er zijn omstandigheden, welke een oorlog
wettigen deze zijn vastgesteld in een verder
deel der clausule.
Het eerste van deze is het ge\a' van ze'f-w-r-
dediging. Indien een der partijen van het verdrag
door een andere worctt aangeva'lui, zij gerech
tigd, zich te verdedigen, en eten aanvatier den
oorlog aan te doen. Lr is nog een ander geval,
hetwelk onder hetzelfde hoofd behoort. Volgens
den inhoud van het verdrag van Versailles stemde
Duitschland er in toe, dat een bepaald gebied
in het Rijnland zou worden gedemni'Larioeera, en
dat het zich daarin zou onthouden van militai
re werken en oorlogsvoorbereidingen. Het stem
de er ook in toe, dat ten inbreuk op deze verplich
ting zou worden opgevat als een vijandelijke
daad.
Ten tweede bestaat het geval, voorzien in
art. 16 van het volkenbondsverarag, dat een lid
van den bond kan worden opgei oepin, om op te
treden tegen ten ter&tooider van oen viedo.'
Ten derde zijn ei gevallen,waaim volgen.-, den
inhoud van het voikenDondsVerdrag zelfs toe
vlucht tot den oorlog wettig is,of waarin deldaad
of de vergadering beslist, dat geweld moet wor
den aangewend. Een zoodanig geval ontstaat,
wanneer een geschil voor den Raad komt, en
deze het niets eens kan worden. In dat geval be
paalt het verdrag, dat dc leden van den bond
zoodanige actie mogen ondernemen, als zij nood
zakelijk achten voor dc handhaving van het
recht, en tot den oorlog kunnen overgaan. De
Men schreef den 9den Augustus van 't iaar
1809.
Zwoel en drukkend hing de atmosfeer boven
de schoone Riviera, een smalle landslrook, die
zich uitstrekt langs Nizza in Zuid-Frankrijk
en de kustplaatsen van Noord-Italië.
Niettegenssaande de felle hitte der middagzon
heerschte er in het anders zoo stille stadje Sa
vona eene drukte en levendigheid, die jong en
oud, arm en rijk naar buiten deed stroomen, in
de richting der groote heerbaan, die het gebied
der Riviera doorsnijdt,.
En geen wonder Immers een hooge gast was
in aantochtdc stad Savona zou weldra den
plaatsbekleeder van Christus op aarde, paus
Pius VII, als gevangene binnen hare muren
huisvesten. Het was in die dagen, dat Napoleon
Bonaparte den Vader der christenheid als speel
bal gebruikte zijner willekeur en als gevangene
van de eene stad naar de andere liet vervoeren.
In het jaar 1804 door het Fransche volk tot
keizer uitgeroepen, zon deze dwingeland weldra
op niets anders meer dan het doordrijven van
zijn eigen wil en het voldoen aan zijne grenze-
looze eerzucht. Daarvoor moest, alles buigen en
wje daartoe niet geneigd was, werd in 't stof
Effecten Coupons
Handel in Incourante Fondsen
Gratis nazien van Uit.ot.ngui
Advies bij Beleggingen
1
I
3000 6
tekst Van het nieuwe verdrag beperkt echter
dat recht. Het bevat de verbintenis resp. van
Frankrijk en België en van Duitschland, dat zij
volgens deze paragraaf slechts tot actie zullen
overgaan, tegen een staat, die reeds een aanval
gedaan heeft.
Als voorbeeld \an een ander geval kan wor
den genomen het recht, hetwelk aan den Raad
is gegeven volgens art. 13 van het bondsverdrag
of art. 5 van het Locarno verdrag, om maat
regelen voor te stellen, om te verzekeren, dat
men zich bij de scheidsrechterlijke uitspraak zal
neerleggen. Een beslissing van den Raad m
zuik een geval als dit, moet met algemeene stem
men worden genomen.
Het algemeene effect van het geheele artikel
is, dat aldus Duitschland eeiicizijds, en Frank
rijk en België anderzijds, de definitieve belofte
aangaan, geen oonog tegen oen anaer te beginnen
toiecnts wanneer eenstemmige beslissing van den
Raad of üe vergadering tot zuik een actie op
roept, kan een van beide partijen maatregelen
m men, welt e tot den oorlog van den een tegen
Oen andere kunnen leiden.
Indien de oorlog wordt uitgeschakeld als laatste
methode, om geschillen te regelen, moet een an
dere metlioüe worden gevonden om een regeling
tol stand te brengen. Te üien emoe gaanvolgeiis
art. 3 zoowel Frankrijk als Duitschland, als Bel
gië en Doivsohiand uitgeoreide Veinmtenissen
aan, Weike bepalingen UeValten tot het ZOOVeel
mogelijk l'egeleli Van elke oorzaak Van geschil
uUssOileu Hen door Vl'eedzannu methoden (ArOl
trage en Verzoeningscommissies).
Art. 5. bevat de garantie van arbitragecon
venties lusscheit Duitschland en resp. Frankrijk
en België. Er moet onderscheid worden gtmaaKt
tusschen gevaiien, waarin het m gebreke bujven
van het in acht nemen van den inhoud der ar-
nitragecouVeiities gevolgd wordt ooor het toe-
Viueht nemen tot oorlóg, eu aie, waarin dit niet
geschiedt. lh het eerste geVal zullen alle andere
partijen van het Locarno-Verdrag, behalve die,
welke den oonog begonnen is, de aangevallen
mogelldlleio te huip komeli. In 't tWeeOe geval
zaï de Haaü Van Oen VoikeiibonO over Oen toe
stand beraaasiageii, en besiiosen, wat er zal wor
den gedaan, om de Verzekering oat men zich zal
houden aan üe arbitrage conventie, terwijl de
partijen van net verdrag op zich nemen, üe ooor
oen Raad Voorgesle'de maarege'en ten uitvoer
te brengen
Art. b.zet uiteen, dat het Verdrag van Locar
no geen specia'e réchten te niet ooet, we'ke ooor
een partij wor oen genoten krachtens het vuorag
Van Vel'sai"es, of Vo-gelis üe overeenkomsten,
We'ke hieruit Zljll VOOltgeV'Oeid.
Art. 7. is bestemd, om vast te ste"en, dat het
Verdrag van Locarno niet in de minste mate het
gezag of de positie van den Vo'kenbond onder
mijnt. Liet Verdrag heeft de strekking, om den
bond te versterken, en niet hem te Verzwak
ken.
Art. 8. behande't den gc'digheidsduur van
het voorgenomen Verdrag.Het is een geVa1, waar
in tijdsbeperking niet gewenscht zou zijn; Het
Keizer kan ons in stukken laten houwen, doch
dit zal hij niet bereiken."
Tezwijl nu de grijze Opperherder der Kerk Van
de eene stad naar de andere werd vervoerd, kon
Napoleon toch niet verhinderen, dat men den
doorluchtigen gevangene overal de diepste eer
biedsbetuigingen bewees, zoowel in de steden
van Italië als in die van Zuid-Frankrijk. Dit nu
was juist een doorn in 't oog Van den alleen-
heerscher der Franschen, die aller bewondering
voor zich alleen opebchte, en hij besloot daarom
weldra, den Paus aan Frankrijks eerbiedsbetui
gingen te onttrekken en in Savona gevangen Le
houden.
Alles moest daarom op deze terugreis, die van
Grenoble over Valence, naar Nizza en vandaar
langs de Riviera-heerbaan plaats vond, in 't ge
heim, in een gesloten rijtuig en onder begelei
ding van gendarmen geschieden.Het geheim was
echter uitgelekt en de mare der aankom,-t van
den pauselijken gevangene was ook in Savona
Verspreid geworden, nog vóór Pius VII daar
aankwam.
En zoo stonden dan de Savoneezen op den
namiddag van dien bewusten dag, den 9den
Augustus, de komst van hun Opperherder te
verbeiden.
„Hoe zou onze H. Vader de lange reis en de
vreeselijke hitte verdragen hebben vroeg men
elkander in eene dier menschengroepen af.
„De zwakke grijsaard zal er zeker zwaar onder
geleden hebben," meende een hunner, een man
is een verdrag, hetwe'k zijn oorsprong heeft in
omstandigheden, we'ke na ver'oop van tijd
kunnen verdwijnen maar in e'k geva' za', indien
de vo'kenbond in kracht toeneemt deze ze'fdien
waarborg Voor Veiligheid verschaffen, welke het
verdrag ten doe' heeft te verzekeren, n.l. veilig
heid van de partijen in het Verdrag tri dan zal
het verdrag van Locarno aan zijn doei Hebben
beantwoord en zijn bestaan kunnen eindigen.
Art. 10. dat het laatste is, bepaalt, dat
het verdrag in werking' zal treden,zoodra Duitsch
land lid wordt van den bond, en de ratit'icatiën
zijn. gedeponeerd te Genóve.
Duitschland is steeds bezorgd geweest, welken
invloed art. 16 van het bondsverdrag zou hebben
op zijn positie, als het tot den bond toetrad.Oip
deze a rees te verminderen hebben op de laat ste
zitting te Locarno de vertegenwoordigers der
andere mogendheden er in toegestemd, de Duit-
sche regeering een interpretatie te doen toe
kom'. n, welke wat hun betreft, de plaats van dit
artikel in het bondsverdrag zal innemen. L)o
tekst dezer nota luidt als volgt
„Wij zijn niet in staat, namens den volken
bond 1e spreken, maar met het oog op de be
sprekingen, welke reeds hebben plaats gehad in
de vergadering en in de commissies van den bond,
en na de gedachtemvi&selingen, welke tusschen
ons hebben plaats gehad, aarzelen wij niet, u
kennis te geven van dc uitlegging, welke, voor
zoover het ons betreft, zal worden gegeven aan
art. 16. In overeenstemming met deze uitleg
ging moeten de verplichtingen, welke Volgens
genoemd artikel voortvloeien voor de leden van
den bond, geacht worden te beduiden, dat elk
lid van ddn bond verplicht is,loyaal en krachtda
dig mede te werken tot steun van het verdrag
en tot verzet tegen eiken toestand, waarbij zijn
geographische ligging in aanmerking wordt
genomn."
De verdragen, volgens welke Frankrijk de
arbitrage-Verdragen tusschen Duitschland en
Polen en Tsjecho-Slowakije waarborgt, worden
niet genoemd in het verdrag Van Locarno, maar
deze twee documenten treden gelijktijdig met de
arbitrage-conventies in werking. Wat den vorm
aangaat, zijn zij wederkeerig. Elk van hen be
paalt, dat indien Duitschland in gebreke blijft,
de betalingen van het arbitrage-Verdrag in acht
te nemen, en hieraan Verbindt een overgaan tot
den oorlog, de partijen elkaar wederkeerigzul'en
te hu'p komen, wanneer zij worden aangeva"en.
Het protocol.
In het protocol uiten de geallieerde en de Duit-
sche vertegenwoordigers hun vaste overtuiging,
dat de toepassing der verdragen van Locarno
grootendeels zal bijdragen om een vermindering
der morale spanning tusschen de naties tot stand
te brengen, dat het veel zal bijdragen om de op
lossing te bevorderen der talrijke politieke en
economische problemen in overeenstemming
met de gevoelens hunner Europeesche volkeren
en, door de versterking van den Européèsohen
vrede en Veiligheid de doelmatige ontwapening
zu"en Verhaasten zooa's zij in het Vo'ki nbonds-
pact voorzien is. De goa'deerde,en Duitschc ver
tegenwoordigers beloven eer'ijk mede te werken
aan de ontwapening zooa's zij door den Volken
bond reeds is aangepakt en er de verwezenlijking
van na te streven in een algemeene overeenkomst
MAROKKO.
De Spaansche autoriteiten te Tetoean lieten
ten officiuele ontkenning publiceeren van het
bombardement dier stad. Deze ontkenning is
opmerkelijk, want dezelfde autoriteiten- lieten
vertreden.
Zoó had hij ook den Opperpriester en vorst
der Kerkelijke Staten, Pius VII, die reeds meer
malen den tvotschen dwingeland zijn onrecht
vaardig en onmenschelijk drijven onder 'het oog
had gebracht en moedig voor de rechten der
Kerk pal stond, op den lOden Juni 1809 van
Weenen uit plotseling van zijn rijk en bestuur
laten berooven.
Als antwoord op deze ongerechte gewelddaad
prak de grijze Opperherder den banvloek over
den Keizer uit en nu werd de moedige ver
dediger der rechten van Gods Bruid op aarde
in zijn paleis gevangen genomen door Napoleons
handlangers en onder allerlei ontberingen en
lijden naar Frankrijk gevoerd. Want ofschoon
de Volkendwinger het pauselijk banvonnis ont
ving met de spottende woorden „Daarvan zullen
de geweren niet aan de handen mijner soldaten
ontvallen," zoo vreesde Napoleon zijn doorluch
tigen gevangene toch dermate, dat hij den Opper
priester, aan zijne hoofdstad Rome wilde ont
rukken tèn einde hem aldus geheel machteloos
te maken.
Op Napoleons cisch. om vrijwillig afstand Le
doen van den Kerkdijken Staat, hao de edele
grijsaard oen antwoord gegeven, dat aan duide
lijkheid niets te wenschen overliet.
„Wij kunnen geen afstand doen, zoo sprak
Pi us VII, „van iets, dat ons toebehoort. Üe
wereldlijke macht behoort aan de Room, che Kerk
en wij zijn daarvan slechts de beheerders. De
enkele dagen geleden te Tetoean een proclamatie
aanplakken, waarin den inwoners werd aange
raden, zich over het bombardement niet onge
rust te maken, terwijl hun werd verboden de
stad te verlaten. Sinds bijna drie Weken duurt,
het bombardement op Tetoean, bijna zonder
ophouden dagelijks,voort. De aang» lichte i.e.hade
is echter niet ernstig en er zijn niet meer oan 6
ot 8 personen getroffen.
Steeg de Fransche gouverneur-generaal van
Marokko zal Woensdag naar Marokko veitukkon
om op 27 October te Casablanca aan te komen.
CHINA.
De troepen van Tsjang tsol lin staan blijkbaar
op het punt om zich terug te trekken ten N. der
Jangtse rivier zonder te Vechten eri volgens som
mige berichten zijn zij bereid KiangsOe te ontrui
men evenals Anhoi om de a.s. tariefconferentie
niet te belemmeren. Men denkt echter algemeen
dal zij niet Verder dan Soechow zullen terugtrek
ken en indien hun tegenstanders zoovt-r oprukken
is de'strijd onvermijdelijk.
CHILI.
Gisteren heeft, in Chili een poging oL revolutie
plaats gehad, die evenwel is mislukt. Door de
officieren van twee regimenten werden de ver
wijdering van verschillende collega's en het
ontslag van den minister van Oorlog verlangd.
Tegen den avond keerde de rust weer, nadat
de troepen zich hadden teruggetrokken en de
schuldige officieren waren gearresteerd.
De minister van Oorlog lreeft verklaard, dat
hij niet zal aftreden, zoolang hij liet vei li ouwen
van den vice-president bezit.
ALLERLEI.
Volgens een bericht uit Wccnen is in een ver
gadering der stakende werklieden van de „Alpine
Montan Ges." besloten, 16 October j.l. den ar
beid te hervatten.
Uit Heme (Westfalen) Er dreigt een staking,
ten gevolge van liet verwerpen door de werkge
vers van de loon- cn arbeidstijdeischen van het
dek- en machinekamerpersoncel der Westduit-
sche kanalen, der Weserscheepvaart en. van den
rijkssleepdienst. Het personeel heeft twintig pro
cent loonsVerhooging geëischt, welke eisch door
de werkgevers Werd verworpen in verband met
den economischen toestand en de prijsverlagings
actie der regeering.
Iianzebank Bisdom Haarlem.
Aan alle crediteuren van de N.V. Hanzcbank
te Delft wordt een circulaire gezonden van den
volgenden inhoud
Het is ons een genoegen u te kunnen rnede-
deelen, dat dank zij de medewerking Van ve
len, thans de minnelijke afwikkeling der schul
den van de iianzebank geen moeilijkheden
meer in den weg slaan en de 'iquidatie nu krach
tig kan worden voorlgtzet.
Gehoorgevend aan Oen drang van Verschillen
de zijden op ons uitgeoefend, zijn wij terug
gekomen op ons oorspronke'ijk voorruitten om
met de eerste uit koeling te wachten totdat 20
pCt. aan crediteuren kon worden terugbetaa'd
en hebben wij bes'oten de reeds aanwezige kas
gelden ter beschikking van crediteuren te steden.
Een eerste uilkeering van 10 pCt. is voor direct
mogelijk en hiermede wordt dezer dagen aan
gevangen.
Eerst in de maand Augustus zijn de laatste
nog in den bloei zijner jaren, dien de overigen
„meester Barbo" noemden.
„Men heeft hem zelfs bijna al zijne bedienden
ontnomen."
Bij die woorden zuchtte meester Barbo zoó
diep en smartelijk, dat zijn zoontje, icn kind met
gitzwarte oogen en met zeer levendige gelaats
trekken, zijn vader angstig aanzag en vroeg
.Is u iets overkomen, lieve vader'? Zijt, gij on
wel geworden
„Neen, Pius dat niet. Doch het knaagt mij
als een worm aan het hart, dat de trotsche Na
poleon het eerbiedwaardig Opperhoofd onzer
Heilige Kerk met zulke hardheid, ja gruwzaam
heid behandelt."
Ook de kleine knaap zuchtte en een donkere
trek kwam daarbij over zijn jeugdig gelaat.
Op gelijke wijze lieten zich ook de overige
groepen van Savoneezen uit en menig hard woord
werd er gefluisterd tegen den Keizer der Fran
schen
„Intusschen bracht deze wegvoering van on
zen H. Vader naar Frankrijk," zoo bemerkte een
oud moedertje, „den armen gevangene toch niet
enkel droefheid en ellende, doch ook veel troost
en ziclsvreugde. Men verhaalt van talrijke huldi
gingen, die Pius Vil in Frankrijk ontving waar
de grijze Iloogcpriester zich ook maar vertouide,
daar stroomden de gèlo'óvigcn samen en vielen
op de knieën om zijn zegen te vragen."
„Zoo is het, zoo hoort men algemeen vertel
len," klonk het in 't rond. {Wordt vervolgd,).
