DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEUILLETO
Kasteel „Het Onweersnest"
49ste Jaargang.
Donderdag 4 Maart 1926.
No. 14495
cnvu4RRTi - Telefoon Inteseomuiuno*! 68085 Postbus 39.
Tbon.em^t.n pt 3 ,2.70, per we* 20 et, tap» per
post ƒ3 per kwartaal. Afzonderlijke numraera 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeiicht 10 ets.
Advertsntilni 15 regels 1.75. «Ik* r«g«l dsarboven 35 nt, 3 mssl
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden msdsdeelingsn 75 c p«r regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteert. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
^^;^ekCTl„a 5110 bij levenslange geheele invaliditeitI2(18 bij verlies van een hand, voel #1 oog I 800 hj dood 5 100 bij vt'rliM V.I1..0
duhÜf15 Mi verlies van eiken onderen vlnger-De'verzekerinK wordt gewaarborgd den. de N.HoU.Algem.Ver,. bonk Sch,.d.»
Buitenlandsch Nieuws.
DE VOLKENBOND.
Stoelendans.
De wereld vermeit zich, schrijft ,,de 1 el. in
een luidruchtigen stoelendans. Om de zetels in
den Volkenbondsraad.
Tot het bereiken van volledige overeenstem
ming in deze netelige kwestie is het geheele
apparaat der diplomatie thans in actie. De
telegraaflijnen zijn met regeeringstelegram-
men overvoerd. Zelfs de onmachtige regeering
te Peking vindt tijd en humor om naar Europa
te seinen en aanspraken te doen gelden na
mens China.
Wat zal het resultaat van deze bedrijvigheid
zijn Wie zal aan het eind van den dans plaats
nemen? Uit wat men der wereld tot dusver
wel heeft willen meedeelen, kan het volgende
worden geconstateerd en afgeleid
Het standpunt van den eerst-belanghebhende,
Duitschland, isMen heeft ons te Locarno
een permanenten zetel toegezegd in den Raad,
zooals die ons bekend was. Dus geen verdere
uitbreiding, althans niet vóórdat Duitschland
lid is.
Lijnrecht hiertegenover Polen (door Frank
rijk naar een stoel geschoven) Ons komt een
permanente zetel toe in verband juist met
Locarno en met de rol, door Polen in Oost- en
Midden-Europa gespeeld en deze zetel moet
onmiddellijk worden toegekend. Deze wensch
naar een onmiddellijke toekenning spruit on
getwijfeld voort uit de vrees, dat Duitschland,
mag het vóór gaan, tegen Polen's toelating zal
stemmen. En de Volkenbondsraad heeft, er
steekt eenige humor in het geval, den eisch
van eenstemmigheid met de oude Poolsche
Landdagen gemeen.
De andere belanghebbenden, Spanje en Bra
zilië, wenschen permanent-verklaring van hun
niet-permanente zetels. Een oude wensch, thans
met te meer klem bepleit. En die bij vele macht
hebbers een willig oor vindt.
Terwijl de overige Volkenbondsleden zich een
voorzichtige vrijheid van handelen voorbehou
den, waarbij in Italië en Cechoslovakije een
tendenz vóór, in Zweden en andere ex-neutra
len een tendenz tégen Raadsuitbreiding valL op
te merken, berust de arbitrale macht, eens
te meer, bij Engeland. De resultante der krach
ten in het Empire zal goeddeels de richting
aangeven, waarin de bewlissing valt.
Vast staat hier, daL de Britsche regeering
zich, op de door Chamberlain ontwikkelde mo
tieven, vóór het beginsel van Raadsuitbreiding
heeft uitgesproken. Vast staat ook, dat een
grootjhleel der openbare meening haar daarin
niet volgt.
HONGARIJE.
Naar Geneve.
Na langdurige debatten in het Llongaarsche
parlement heeft de premier, graaf Bethlen,
gevraagd de volgende zitting vast te stellen op
16 Maart, wanneer hij uit Genève zal zijn terug
gekeerd. Gedurende zijn afwezigheid zou men
dan, in het belang van het land, een soort van
wapenstilstand in acht nemen.
In de zitting, voorafgaande aan deze beslis
sing, heeft Bethlen, na te hebben geantwoord
op de aanvallen van graaf Palavicini en dezen
te hebben gesommeerd een aanklacht bij de
justitie in te dienen, een tweede rede gehouden,
waarin hij trachtte het rapport der minderheid
van de parlementaire commissie van onderzoek
te weerleggen. Hij heeft met name verklaard,
18)
Zich zoo plotseling verplaats te zien; uit alle
armoede en uit den wanhopigen toestand eener
Verlaten weeze, uit de duizenderlei gevaren,
welke 't arme meisje op de straten van Babyion,
zooals de majoor d.e stad noemde, bedreigd had
den, in een rijk en onbezorgd leven, onder be
scherming van een liefdevol, grootmoedig en
aanzienlijk man, geleek ook inderdaad op een
Oostersch tooversprookje, een heerlijke, wonder
bare droom, waaruit Capitola elk oogenblik
Vreesde te zullen ontwakei*.
Het bevredigend gevoel, dat haar bij de ge
dachte aan haar geluk, bekroop, liet niet na,
zich op het lieve gelaat van Capitola door een
blij, gelukkig glimlachje uit te drukken, hetwelk
de 'majoor met groot genoegen waarnam. Als
de vaak slecht geluimde grijsaard haar aanzag,
en bemerkte hoe geluk en vreugde in elk har er
trekken te lezen stonden, hoe uit haar schitte
rende oogen de kinderlijke bewondering van al
die blinkende heerlijkheden straalde, in welker
midden zij zich zelve als een klein, van een
booze betoovering bevrijde prinses moest toe
schijnen, toen ging den oude heer het hart open
dat, toen hij in 1922 heeft hooren spreken over
een complot Windischgraetz, hij niet heeft
ondernomen, omdat graaf Teleki over deze zaak
sprak als over een in de kiem gesmoord plan.
Niettemin heeft hij Nadossy opgedragen de
zaak in het oog te houden.
Bethlen verklaarde, dat hij misschien indirect
schuldig is door niet voldoende gelet te hebben
op den ernst der affaire-Windischgraetz, hij
gaf toe, dat hij misschien fouten heeft begaan,
maar zijn geweten is rustig, hij had slechts
eerlijke bedoelingen en indien al zijn voorzich
tigheid in gebreke is gebleven, in geen geval
werd hij geleid door deloyale motieven. De
arrestatie der voornaamste beschuldigden is
uitsluitend op initiatief der Hongaarsche auto
riteiten geschied. Bethlen gelooft niet, dat er
een ernstige toestand bestaat en eindigde met
te zeggen Ik ga met opgericht hoofd naar
Genéve, ondanks de perfide houding van hen,
die op het laatste oogenblik beschuldigingen te
gen mij indienen, zonder bewijzen aan te voeren.
Ik zal de belangen van het land, overeenkomstig
mijn beste geweten, vertegenwoordigen.
De rede werd met een geweldig applaus en
door links met kreten „ontslag", ontvangen.
MEXICO.
De k e.r k v e r v o 1 g.i n g.
Wanneer men aan een kerkvervo'ging in
Frankrijk, of Tsjecho-S'owakië, of, aan den
„Ku'turkampf" in het Duitschland van Bis
marck denkt; d,an kan men daarbij on moge'ijk
uit het oog verhezen de eeuwen-oude Europee-
sche beweging eener „a'gemeene seculariseering
zooals die eenerzijds uit de evolutie van het
protestantisme-zelve, anderzijds uit de steeds-
groeiende idee éener toenemende souvereiniteit
van het moderne staatsbewind, ontstaan is.
Over héél het ontzaglijke Zuid-Amerikaansclm
werelddeel is die beweging van Europa uit en
met de energie van Latijnsche propagandisten,
vaardig geworden. Zonder met dien specialen
gedachtengang rekening te houden zou men
verkeerdelijk kunnen veronderstellen, dat het
geen nu in Mexico voorvalt uitsluitend Mexi-
caansch in wezen is dat het met de Katholieke
bevolking in dat land gesteld is, als met een
volk in diep geestelijk verval.
Zulk een oordeel zou met geheel jmst zijn
Alléén een ;nderd,aad kleme, maar fanaDeke
en magonmeke nvnderhc'd "s het, d:c z'ch van
agrarsche en commumstlsche elementen :n
d,e bevolkmg bed'ent, om hare ultra-naDona-
hsDsche politiek óók te drijven v>a de
stééds-aanlokkende kerkgoederen
De deportatie Van Katholieke, met-Mexicaan-
sche geestelijken door de Calles-regeermg moge
dan al, in strict-jurid'schen zin, wettig schijnen
naar de letter der beruchte 1917-Constitutie
Van de republiek Mexico, de vraag blijft
is die constitutie wettig In elk geval heeft de
schandelijke wijze, waarop de regeering in
Mexico nu die constitutie wil toepassen ten
opzichte van niet-nationalen er eiken schijn
van dat zoowel vrees Voor de Katholieke be
volking van Mexico, als een bijzondere haat
tegen de volijverige Spaansche geloofsverkon
digers, de agenten der Calles-regeering op der
gelijke unfaire wijze hebben doen handelen.
Niet alléén heeft de Spaansche gezant te
Mexico onmiddellijk geprotesteerd tegen de
onwaardige behandeling zijner landgenooten,
maar ook de Britsche gezant.
De regeering heeft nu echter, om de maat
vol te maken, aangekondigd, met „de algemeene
nationalisatie (d.i. seculariseering, of wel con
fiscatie ten gunste van den staat,) aller kerk
eigendommen spoedig een begin te zullen maken.'
Do anti-clericale wetten van Mexico dateeren
van véél vroeger dan 1917. In de Juarez-reform-
wetten, en later, onder de constitutie van 1857,
werden alle kloosters opgeheven, de godsdien
stige feestdagen, behalve die van een specifiek
nationaal karakter, afgeschaft en het luiden
van kerkklokken werd door plaatselijke ver
ordeningen geregeld- Ja, zelfs werd er tot een
„munieipalisatie" van kerkhoven overgegaan,
om, zoo mogelijk de gewijde, Katholieke kerk
hoven, er waren schier geen andere, uit
de handen der Kerk te houden.
De revolutionnaire elementen, vooral
onder mafonnieke aansporing, zagen in de
Kerk den voornaamsten steunpilaar van het
zoogenaamde land-feudalisme van oud-Mexico.
Daarom vielen er Vele en groote wreedheden te
betreuren (bij de fanatieke vervolging door die
revolutionnairen) en in de periode van 1915
lot 1915 moest menige geestelijke vluchten,
zich in de bergen verschuilen, of op nog andere
wijzen zijn leven in veiligheid brengen."
Ma(;onnieke generaals maakten kazernes en
paardestallen uit sommigen van Mexico's méést-
eerbiedwaardige kerken, om door dit soort
armzalige „bravoure" de ongeletterde recruten
danig te imponeeren. Niets bleef ongedaan om
in de geesten en gevoelens der geheele bevolking
den traditioneelen Mexicaanschen eerbied voor
den godsdienst te Vernietigen. Nadat het vechten
tussehen de elkander het presidentschap be
twistende partijen zoowat over was en het nor
male leven in de steden en landelijke gemeenten
hervat werd, kon de Kerk véél van haar prestige
en van haren invloed terugwinnen o.a. eenige
der oude voorrechten, sinds zóóvele jaren haar
ontzegd.
In Puebla, Michoacan en Lalisco werden op
nieuw Katholieke scholen opgericht, zonder
officieelen tegenstand. Want door de hand aan
de wetten van 1917 te houden zou de Mexicaan-
sclie regeering alle onderwijs van het volk on
mogelijk gemaakt hebben, zóo slechl en
weinig talrijk waren er de staatsscholen Wéér
luiden vroolijk de kerkklokken over het wilde
bergland en uit Guadalajara en de zusters-
kloosters der hoofdstad begonnen talrijke reli
gieuzen hun levenswerk van opoffering weer
Van voren af aan. Liefdadige instellingen werden
opgerichtdoor de Hiërarchie werden landerijen
en gebouwen gekocht, voor het bouwen van
inrichtingen voor lager- en hooger onderwijs
en uit het buitenland werden goede werkkrachten
aangezocht, voor al die,nieuwe, veelzijdige be
drijvigheid der Kerk.
En we zagen zelfs staatslieden van méér
liberale richting al deze zoo groote opofferingen
der Katholieken goedkeuren Totdat
de radicale elementen aan 't bewind kwamen.
Volgens de „Constitutie van 1917" mogen de
■geestelijken niet in hunne kerkelijke kleeding
soutanes of habijt, in het openbaar verschijnen
géén godsdienstige plechtigheden hoegenaamd
mogen er buiten de kerken gehouden worden,
noch mogen er collecten plaats hebben buiten
zulke gebouwen, of kerkgeklen belegd worden
Géén geestelijke mag er, zooals eh' ander burger,
de grondwet becritiseeren, noch stemmen, of
vergaderingen van po'itieken aard bijwonen,
eh natuur'ijk kan hij géén enkel openbaar ambt
bekheden De staat kan voor e'ke 'oca'iteit het
noochge aanta' geestehjken vastste''en a"cén
het cicie'e huwe'ijk is er geldig hoewel de
staat zoo goedgunstig is om eene „clericale
ceremonie", nó de burgerlijke, niet heeiemaal
te verbieden.
Ziedaar iets van het conflict tussehen Kerk
en Staat in Mexico „Msb-
en hij dankte op de hem eigen, brommerige ma
nier den goeden God, dat het hem zoo schielijk
en zonder bijzondere moeite gelukt was, het
arme kind te ontdekken en uit den modderpoel
te redden, waarin het gevaar liep te zullen onder
gaan.
Als het diner ten einde en het dessert opge
diend was, verwijderden de twee bedienden zich.
Majoor Warfield, die tegenover zijn pupil zat
en gedurende den geheelen maaltijd haar met
onmiskenbaar welgevallen had gade geslagen,
richtte nu weder een vriendelijken, weiwillenden
blik op haar.
Kijk me nu eens aan, Capitola, begon hij,
en zeg me eens openhartig of jij er al over hebt
nagedacht, waarom ik je uit de handen der po-
lietie heb bevrijd, uit de ellende getrokken en
je als kind aangenomen heb.
Zeker, sir, antwoordde Capitola onbe
schroomd, ik heb daaromtrent mijn eigen ge
dachten gevormd, zonder nochtans de vraag
waardoor ik zulk een geluk verdiende, te kunnen
beantwoorden
-Kleine schelm, je wilt mijn vraag ontwijken.
Zou jij niet over de beweeggronden mijner
handelwijze gepralckezeerd hebben
A's niet uw goed hart u er toe aanzette
dan zou ik niet weten, wat er u toe kon drijven
hernam Capito'a.
Hm- mijn goed hart mag er ook iets
CHINA.
Vorderingen van Woe Pei foe.
De burgeroorlog ontwikkelt zich snel. Het
tweede leger van Kwo Min Sjoeng, anders gezegd
het nationale leger in de provincie Honan, is
bijna volkomen op den terugtochr. De troepen
van Woe Pei-foe hebben Tsjengtsjau bezet.
Het derde leger van Kwo Min Sjoeng, dat
verslagen en gedesorganiseerd is, bevindt zich
zoo wordt nog gemeld, bij Tientsin, doch ge
neraal Feng's eerste Kwo Min Sjoeng-leger
heeft een gevechtsfront ingericht te Masjang
bij Tientsin. De elkaar bestrijdende legers op
de drie fronten zijn ongeveer gelijk in sterkte
en alle worden versterkt.
ALLERLEI.
Uit Warschau De politie heeft alhier een
groot communistennest ontdekt, dat zijn zetel
had in de lokalen van de vakvereeniging van
meubelmakers te Warschau. Er zijn ongeveer
vijftig personen gearresteerd.
Uit Boedapest Graaf Karolyi heeft ver
klaard, dat hij alle documenten die tot dusverre
geheim gebleven zijn en die de affaire der Valsche-
munterij in een geheel ander daglicht zullen stel
len, aan den rechter van instructie zal overleggen
Uit Boedapest Het bericht van het Ween-
sche blad „Abend", volgens welke.de zoon van
den Hongaarschen premier Bethlen, Andreas
Bethlen, in de valsche muntersaffaire zou zijn
betrokken, wordt hier niet bevestigd. Ook den
te Boedapest vertoevenden Franschen ambte
naar moet ontrent deze aangelegenheid niets
bekend zijn.
Uit Brussel De Belgische Senaat heeft
hedenmiddag met de stemmen van alle 109
aanwezige leden voor, het wetsontwerp tot rati
ficatie van de verdragen van Locarno aange
nomen.
Uit Berlijn Naar de „B. Z. am Mittag"
verneemt zal, tegen ieders verwachting in, Mus
solini te Geneve aan de Volkenbondsbijeenkomst
deelnemen.
Kameroverzicht.
Na e e n v i e r-m aandsche vacantie.
Groote belangstel.ling, maar de
artisten komen niet voor het
voetlicht. Een ridicule ver
tooning. Nog even ver.
Als we nog eens op de wereld komen, laten we
ons opleiden voor het beroep van redacteur-ka
merverslaggever voor een Hollandsch blad.
Voor een „gewoon" journalist beteekent het niet
veel of de Kamer ól dan niet 'vergadertzijn
hoofdredacteur heeft altijd wat voor hem te doen
maar wat hebben we die collega's benijd, die
uitsluitend de Kamers te „verslaan" hebben voor
hun bladen wat zagen ze er welvarend uit, toen
we ze heden op de perstribune terugvonden.
Hetzelfde mag trouwens van de heeren afgevaar
digden gezegd worden men kon ze heeiemaal
niet aanzien, dat ze crisis-slachtoffers waren
Er was heel veel belangstelling voor deze reü
nie loges, gereserveerde en publieke tribune
waren dicht bezetheel Den Haag trouwens was
vol Van de „gebeurtenis". Eindelijk, na zoo
veel gissen, zouden we hóóren, weten.
De heer Albarda stak van wal om het S.D.-voor
stel, aan de Koningin kamerontbinding te ver
zoeken, toe te lichten. Hij had het over de on
zekerheid van dezen toestand, over de onmogelijk
toe hebben bijgedragen, zei de majoor, maar
dit zou toch niet voldoende zijn geweest, om
jou te vinden, arm kind, daar ik in t geheel
niet wist, dat je op de wereld bestond, totdat
Granny Crewell, je pleegmoeder, mij op haar
sterfbed voor 't eerst over je sprak.
Roe, sir Is Granny dus werkelijk
dood riep Capitola ontroerd.
Ja, mijn kind- Doch ween niet, Cap
Granny was oud en levensmoede, en stierf als
een oude goede christin, die gaarne, na een lan
gen pelgrimstocht, ontbloot van alle genoegen
op aarde, haar ziel den Heer aanbeval
Dus zal ik haar nooit, nooit meer zien, die
trouwe ziel jammerde Capitola. Ach, hadde zij
mij toch nooit verlaten.
In dat geval, mijn kind, zoudt gij nog zijn
wat ge waart, een ongelukkig, armzalig schep
seltje. Neen, neen Granny heeft wel gedaan mij
op te zoeken. Het eenige verwijt, dat ik haar
kan maken,-is, dat zij zulks niet vroeger deed-
Doch vrede zij haar ziel Laten wij de dooden
rusten en droog je tranen, Capitola, want ik
zal je Granny Crewell duizendvoud vergoeden en
Vervangen. Of wil je niet mijn dochter worden.
O, wat zou mij gelukkiger kunnen maken,
dan een zoo goeden vader te bezitten
Vader?Neen, neen, zoo behoef je
mij niet te neoemen. Ik ben je vader niet Ca
pitola, noem mij dus zoo niet. Zeg maar oom
tegen mij.
Oom? En is u dat werkelijk van mij l
vroeg Capitola nieuwsgierig.
Neen. ten minste niet precies, als.
Maar vraag mij niet naar onzen graad van bloed
verwantschap en ook niet naar jeouders, hoor
je, Cap Ik kan je daaromtrent nu nog geen
opheldering geven, daartoe is het nog niet de
tijd. Later zal je alles vernemen. Voor heden
moet het je genoeg zijn te weten, dat je naam is
miss Black, miss Capitola Black, versta je
En nu,' Cap., moet je mij eens vertellen wat
je zooal kunt Ongetwijfeld niets Je bent waar
schijnlijk zoo dom. .als een ezelin.
Ja, sir, onwetend als een ezelin en nog
daarbij, als haar veulen, antwoordde Capitola
F'—0Je kunt zeker n.et lezen> he Geen jetter
zoo sroot als een schilderhuis
Toch wel, oom. Ik ben op de Zondagsschool
Kijk, kijk Inderdaad?- Dan kun
misschien ook schrijven
Ja, sir.
Ook rekenen
ik ben in staat uwe boeken by te houden,
als 't er op een paar fouten niet aan mm
Ei ei Je doet mij verbaasd staan En
leerde je dat alles op de Zondagsschool
ïeeruo je u (Wordt vervolgd)
jn IR rcola i 1 7h ikt ree*
COURANT
