WEEK-REVUE.
DYNAMIET
DAGBLAD WOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
49ste Jaargang.
Zaterdag 29 Mei 1926.
No. 14566
Bureau KOEMARKT <ie«iooii uueieunminui u»u»ü - rosSDus :3a. fe» Adv.rtmtiln! 15 regel, 1.75, ,ik. regel daarboven 35 nt, 3 maal
plaatsen wordt '2 maal berekend. Ingezonden mededeelingan 75 c ptr regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk, adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
f-- toegezonden. Incassokoeten worden berekend.
!®V®^slaiïfe geheele invaliditeitf 2Q6 j»jj verlies van een hand, voet of oog I 209 Wij dood1100 bij verlies van era
Telefoon intercommunaal 68085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.70, per week 20 cent, franco per
post f 3.per kwartaal. Afzonderlijke numiners 4 cent. Zaterd'agavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
ri-.j t *s -"'I ,®«,reo «en Manui, voei ui uuy i ra iiooai iuu Bu venien van
verlies van eiken anderen vinger.De verzekering wordt gewaarborgd door 4r N Moll. Aigem.Verg, bank Scbiod
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
«k:
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Al die Pool-reizigers hebben 'n leelijke hoop
kou meegebracht uit 't hooge Noorden. Daaraan
zullen we het maar toeschrijven, dat we nog
nimmer zóó lang op den zomer hebben moeten
Wachten als dit jaar. Een paar dagen vóór Pink
steren zag 't, er werkelijk naar uit of er verande
ring ten goede zou komen, maar op eersten Pink
sterdag was 't heelemaal mis en op den tweeden
niet veel. Heel wat menschen zagen hun mooi
opgebouwde plannetjes in duigen vallen en vele
seizoen-zaken leden groote schade. Natuurlijk
Waren er ook nog genoeg, die zich aan geen weers
omstandigheden stoorden en huiten iets van de
zomerweelde trachtten te ontdekken.
De eenige interessante afwisseling in die dagen
kracht de G.P.H., d.i. communistische partij
Holland, die gedurende Pinksteren haar congres
kield. Zondagmorgen hebben we gesmuld aan de
geestelijke spijze van ons ochtendblad, dat den
helaas verkorten inhoud van Loutje Visser's
redevoeringen bracht. De openingsrede was
schitterend. Dit congres, zei Loutje Bulk, zal
de communistische partij toonen als een onver
woestbaar blok graniet, dat straks het kapita
lisme vernietigen zal. Maar er kwam al gauw
beweging een verkeerde beweging in het
granietblok. De communistische broederen be
gonnen als verdwaasden tegen elkaar in te
schreeuwen en toen Loutje de gemoederen tracht
te te bezweren door een lawaaierig gebruik van
de voorzitterlijke hamer, bezweek dit anti-com-
ölunistische gezagsinstrument, dat daarmee al
even broos bleek als het gepatenteerde C.P.-
graniet. Maar Loutje heeft méér wapenen dan
een hamer. Toen de hamer bezweken was, ging
de voorzitter de vergadering. toevloeken,
een gezagsmiddel, dat soms door machtsbewuste
koloniale uitbuiters tegenover koelies wordt
toegepast. En werkelijk, nu werd het stil
Waarmee te constateeren valt, dat de leider der
H.P.H. een merkwaardige karakter-overeenkomst
'net kapitalistische uitbuiters vertoont en de
volgelingen een slaafschen geest van onderwer-
P'ng bezitten als inlandsche koelies.
Het verdere verloop der vergadering was al
eyen interessant. Het onverwoestbare blok g'ra-
lllet is er tenslotte in tweeën gespleten en alvo-
rons ze op het kapitalisme te laten neerpletteren
tollen ze de twee stukken eerst een poos tegen
Hkaar laten aanbonken om te zien, welk deel
ridks 't langst uithoudt.
Een spoorwegongeluk bij Wouw in Noord-Bra-
)arit met een trein, die een groot aantal Pinkster-
reizigers huiswaarts vervoerde, liep gelukkig vrij
goed af eenige reizigers liepen min- of meer
"listige verwondingen op, maar dat telt men
als men nog onder den indruk is, van het
Vreeselijke spoorwegdrama, dat in de nabijheid
Hi het kleine Geldersche stadje B. kwamen
ken avond de voornaamste bewoners in „De
°nte Os", de voornaamste herberg, bijeen,
j burgemeester, de kantonrechter, de apothe-
SeL een dikke slager en dë directeur van het
P°st- en telegraafkantoor.
Als het dagelijksch praatje over politiek en
"eldgebeurtenissen uit is, dan is de conver-
a ie gestremd en beginnen de lui aan de klets-
a el te geeuwen. Sedert kort in echter in dit
^'mgetje in zooverre een verandering waar te
';men, dat er een vreemdeling is is* binnenge-
r°Ugen, een buitengewoon opzichter van den
^oterstaat, die toezicht moet houden over den
°uw Van een rijkswerk. Deze opzichter, een
'"olijke en jonge man, wacht slechts op een
e "geilheid om de heeren eens van hun ouden
jY"1' af te brengen en grondig te genezen van
kleinsteedsche levensopvatting,
oydaagschijnt daartoe de gelegenheid gekomen
R ouc'e bond van den herbergier uit
kr>b*ont.e Os" volgens het oordeel van alle
^""ers een rasmengsel van taks, herdershond,
j. '"ardiner en mops, moest gedood worden.
werd er aan de middentafel overgediscus-
,jTr(k hoe men aan zijn, door ouderdom ellen-
lijf ^yworden hondenbestaan een zoo snel moge-
■D einde zou kunnen maken, zonder het dier
Dee' te kwellen.
Wa far gelang van hun beroep en temperament
yn de heeren voor verschillende wijzen van
mprVen' van hen hond tenminste De burge-
'eih'er was voor doodschieten, de kanton-
g'ftj f r Voor ophangen, de apotheker voor ver
bum®?1!' de vleeschhouwer voor slachten en de
liw 'f ,;'n v°or verdrinken. Tot een conclusie
Urn men niet.
van het station te München aan een 30-tal men
schen het leven kostte.
Erger dan het gebeurde bij Wow, is de brand
geweest in de buurt van Lieerenveen eveneens
daags na de feestdagen waarbij vier kinderen
een prooi der vlammen werden. Dat levend ver
branden van machteloos om hulp schreiende
menschen is iets, dat altijd sterk tot onze ver
beelding spreekt. Zulke rampen hebben den
laatsten tijd nog al eens plaats gevonden en 't
is de vraag of het geen zaak voor de overheid is
om buiten een behoorlijke instructie en af
richting van de brandweer om -zooveel moge
lijk bekendheid te geven aan eenvoudige midde
len die het mogelijk maken om bij brandgevaar
zich zeiven en anderen te redden. Als 't gevaar
plotseling opdoemt staat 't verstand stildan
kan men slechts die dingen uitvoeren, die zóó
dikwijls en zoo duidelijk voorgehouden zijn, dat
ze uit het onderbewustzijn van onzen willoozen
geest omkomen.
Buitenland.
De mare van droevige rampen kwam na het
Pinksterfeest uit het buitenland tot ons. In Mün
chen kwamen 30 menschen bij een spoorwegramp
om de bijzonderheden zijn ijzingwekkend. Vol
levenslust waren deze menschen gedurende de
vrije dagen naar buiten getogen en van eenige
hunner zijn de lijken met een laschapparaat be
vrijd moeten worden, nadat ze vele uren tusschen
het ijzeren geraamte van versplinterde wagens
bekneld hadden gezeten.
En het zoo vaak geteisterde Japan werd
weer door een aardbeving en de uitbarsting van
een krater geteisterd. Het aantal dooden is
nog onbekend, maar beloopt in ieder geval vele
honderden. Wij, Hollanders staan bekend om
onze eeuwenlangen strijd tegen de „woedende
baren" maar die strijd lijkt ons toch heel wat
rustiger van de woedende baren zien we ach
ter onze stevige dijken niet veel -dan het wonen
op een vulkanische bodem en nabij in verraderlij
ken rust liggende kratermonden.
Met Abd-el-Krim is 't gedaan Deze trotsche
heersclier is als een, geslagen hond in zijn hok
moeten terugkruipen, waar hij zich nu verlaat
op. de edelmoedigheid van den overwinnaar.
Als men echter overweegt, dat Abd-el-Krim
slechts de leider was van eenige moedige, maar
ongedisciplineerde stammen en hij toch jaren
lang de legers van Franschen en Spanjaarden
nu een paar honderd duizend man sterk
trotseeide dan moet men toch bewondering
hebben voor zoo n weerstand. Maar toch ver
heugen we ons om het einde, want Marokko is
gedrenkt met menschenhloed
Frankrijk zal verademen door het einde van
dit avontuur, maar Spanje De militairejunta's
teerden er op t Marokko-avontuur en een groot
deel van het leger vond in en door den oorlog
een bestaan.
Of de vrede er niet een ramp zal worden voor
de binnenlandsche rust, valt te bezien.
Een buitengewoon respect dwint de spaar-
zin van de Russische bolsjewiki af. Zonden zij
i oen nam onder ademlooze spanning van alle
aanwezigen de opzichter met een ernstig gelaat
liet woord.
Mijne heeren, nu het mij vergund is in uw
aangenaam midden te mogen verwijlen, veroor
loof mij als ijverig lid eener vereeniging tot be
scherming van dieren, u voor het edele dier Karo
een wijze van sterven voor te stellen, die in vei
ligheid, snelheid en besparing van smart alles
overtreft, wat de heeren hebben voorgeslagen.
Ik bedoel door dynamiet
Een huiveringwekkende stilte heerschte in
den kleinen kring dezer wakkere mannen, toen
de opzichter vervolgde
- toevallig ben ik, zonder bolsjewiek te zijn,
in het bezit van een dynamiet patroon en heb
daardoor de gelegenheid u de uitstekende wer
king van deze ontploffende stof te bewijzen.
Na eenig debat werd het voorstel van den op-
zichterdat door den slager met kracht werd
ondersteund, aangenomen en de uitvoering vast
gesteld op den volgenden morgen in de vroegte.
De plaats, die aangewezen was tot 't volvoeren
van de daad, waartoe de zes heeren op den be
paalden tijd bijeenkwamen, was een groot veld,
dat door dichte hekken en struikgewas omringd^
aan de zijde van het stadje aan een diepen mod
derpoel grensde. De ongelukkige hond werdnaar
het midden van het veld gebracht en daar vast
gebonden. Nadat de megsten der heeren achter
de hagen, daar waar deze het dichts waren,
dekking hadden gezicht, bond de opzichter met
behulp van den postdirecteur de dynamietpa-
troon waaraan een lange lont bevestigd was,aan
het dier vast. Toen de lont was aangestoken,
verwijderden zij zich snel in de richting, waar
de meeste heeren stonden.
Maar nauwelijks had Karo dit opgemerkt,
of hij rukte in vertwijfeling aan 't touw, dat aan
een hout was vastgemaakt, dat in den grond
de vorige week een kleine 3 millioen gulden naar
de Engelsclie stakende mijnwerkers, in een week
tijds verzamelde ze opnieuw een dikke 3 millioen
voor hetzelfde doel onder de Russische arbeiders.
Als men nu bedenkt, dat de loonen in Rusland
het peil van 1914 nog niet bereikt hebben, dan
slaat de bewondering voor zulken spaar- en
ondersteuningszin over tot een volstrekt.
ongeloof 1
t Is natuurlijk de Russische regeering zelf,
die achter deze affaire zit, maar terwille van de
diplomatieke betrekkingen met Engeland, liever
de Russische arbeiders als stroopop gebruikt.
Men kan er verzekerd van zijn, dat het Russi
sche proletariaat, dat al zoo lang ontbering lijdt,
met een scheel oog naar de millioenen ziet, die
terwille van de proletarische wereld-revolutie
de grenzen over gestuurd worden.
Men kan den Engelschen mijnwerkers intus-
schen zoo'n meevallertje niet misgunnen, al
maken ze door de aanvaarding hun zaak onge
twijfeld minder populair, alsmede door de aan
vallen, die hun leiders op de andere Engelsche
vakbonden doen.
De staking duurt intusschen verbitterd voort
de pogingen van de regeering om te bemiddelen
riji) mislukt en indien er geen verbetering in den
toestand komt gaat Engeland ongetwijfeld een
economische, iinancieele en industrieele crisis
tegemoet, omdat het gebrek aan kolen nu reeds
nijpend wordt en verscheidene industrieën den
verkoop al belangrijk hebben moeten inkrimpen.
Wat we een vorig overzicht omtrent Polen
voorspelden, dreigt reeds bewaarheid te worden.
Een der nieuwe ministers is er in een gesprek
met de pers rond voor uit gekomen, dat het de
de bedoeling van Pilsoedski is voorloopig voor
een jaartje we kennen dat al uit de Spaansche
geschiedenis de dictatuur uit te oefenen. De
socialisten, die hem op het kussen hielpen, zijn
bedrogen uit gekomen, daar de maarschalk niets
voor hun idee en van een democratische hervor
ming moet hebben zij hebben reeds van hun
teleurstelling blijk gegeven. Intusschen is het
niet zeker, of vanuit Posen niet een reactionaire
beweging ontwikkelt zal worden door de regi
menten, die generaal Halier daar om zich heen
verzameld houdt.
In België kwam een regeering tot stand u.t de
drie groote parlementaire partijen katholieken,
socialisten en liberalen.
De heeren verzekeren, dat ze zich eigenlijk
heelemaal niet zoo lekker in eikaars gezelschap
voelen wat we ons levendig kunnen voor
stellen -maar dat ze elkander toch trouw ge
zworen hebben, tot het gevaar voor den franc ge-
wezken is. We vreezen echter, dat bedoeld ge
vaar hardnekkiger stand zal houden dan deze
geforceerde broedermin.
Binnenland.
Mededeeling van den K.R.O.
Het is niet gemakkelijk onze Hollandsehe
menschen van iets te overtuigen, en als men ze
overtuigd heeft ze in actie te krijgen. Zoo gaat
was gestoken. Zijn pogingen werden met een
gunstigen uitslag bekroond; het gelukte hem
het hout uit den grond te rukken. Met groote
sprongen rende hij de heeren achterna.
Een groote ontsteltenis maakte zich van allen
meester een oogenblik waren ze als verlamd
van schrik. Toen ontstond een ware paniek. De
burgemeester, die een revolver hij zich had, uit
voorzorg, als de dynamietpatroon niet voldoen
de gewerkt zou hebben, waagde het niet te schie
ten, omdat de hond de heeren, die in hun ont
steltenis in de richting van de poel vluchtten,
reeds dicht genaderd was. Vooraan stormde met
reuzen schreden de lange, magere apotheker,
achter hem de kantonrechter en de slager, die zich
verheugden in een behoorlijke welgedaanheid en
achteraan kwam hijgend en blazend de buitenge
woon dikke waard uit de herberg „De Bonte Os".
Zijn gezicht was vuurrood en hij hield met beide
handen zijn schommelenden huik vast op het
oogenblik, dat lnj in doodsangst voor zijn eigen
hond vluchtte. En zoo snelden de arme mannen
voort, daar geen van hen lust had om thans
reeds in gezelschap van Karo de gewesten van
over het graf te leeren kennen. De apotheker liep
regelrecht in den poel en de andere vier volgden
hem blindelings. Tot aan de kin in het troebele
poelwater staande, bleven de vier mannen ang
stig het naderen van den hond gadeslaan, die
eindelijk, naar hun toescheen, ironisch grijnzend
en spottend kwispelstaartend aandenoover ging
zitten.
Bij het minste gedruisch verdwenen de vier
koppen onder het voor hen geheel vreemde en
grondig gehate element, om in het volgend oogen
blik als even zooveel waterspuwende draken weer
op te duiken.
Intusschen zijn de postdirecteur en de opzich
ter hijgend aangekomen. De laatste stikt bijna
van ingehouden lachen.
het nu ook met den Katholieken Radio Omroep.
Ze zien om zich heen, hoe de radiotechniek zich
ontwikkelthoe deze steeds meer 'en meer een
lactor wordt in het maatschappelijk leven van
de allergrootste beteekneis. Als ze even nadenken
kunnen ze begrijpen dat onze Bisschoppen toch
niet zonder reden de K.R.O. Stichting in het
leven geroepen hebben. Ze hooren van zoovelen,
hoe onze uitzending voor de zieken en thuis-
blijvenden een groote troost en heerlijke verpoo-
zing is in hun eentonig en dikwijls zoo moeitevol
leven. Iedere week, luisteren zij maar sprekers,
die op alle gebied van godsdienst, wetenschap en
praktijk hun voordracht houden. Zij leeren onze
verschillende krachten op allerlei kunstgebied
kennen. Ze nemen zoo gaarne notie van den lol'
door andersdenkenden den Kath. Omroep toege
zwaaid. Hun eergevoel zegt hen, dat wij vooraan
moeten staan in dit nieuwe middel van propa
ganda en ontwikkeling profiteeren van al het
schoons, dat zij te hooren krijgen bij onze uit
zendingen. En tochis de massa in katholie
ke kringen nog niet overtuigd van liet groote
gewicht onzer stichting. En als ze het zijn, wel
ze luisteren en ze genieten, en zeggen wat een
mooie Mis werd er gezongen, wat kwam die predi
katie Schitterend door, was wat die muziek heer
lijk wat konden wij eigenlijk nog veel meer pres-
teeren en daarbij houdt het op. In plaats van
zich nu eens af t.e vragen, „hoe houdt men toch
die zaak in stand en hoe kunnen wij maken, dat
zij steeds beter en volmaakter wordt" zetten ze
hun toestel af. en gelooven het verder wel.
Katholieke luisteraars, katholieke bewonderaars
katholieken, die er zoo duizenden zijn in ons land,
die met hart en ziel de katholieke zaak zijn t oege
daan, gaat nu eens verder. Laat het niet bij die
onvruchtbare belangstelling en wordt nu eens
actief. Bedenkt, dat er veel geld noodig is om een
uitzending te hebben, die Uwer waardig is dat
we pas begonnen zijn, en dat het steeds hooger
op moet.
Bij de honderdtallen die zich als betalende
leden van den K.R.O. hebben opgegeven, voeg
er spoedig mogelijk nog eens duizendtallen bij.
Onze sprekers staan gereed, onze kunstenaars
verlangen zich door de microfoon voor u te laten
hooren. Laat het niet zooals het tot nu toegeweest
is een werk van liefdadigheid zijn als zij hun we
tenschap en hun kunst voor de katholieken radio
omroep beschikbaar stellen. Maakt uw stichting
groot, maakt haar sterk, maakt dat zij, die voor
haar werken en het beste geven, wat zij hebben,
daarvoor ook een behoorlijk honorarium kunnen
ontvangen.
En daarom, nogeenst en nog eens, geeft u op
als betalend lid of donateur(trice) van den K.R.O
Het adres van het secretariaat is Spuistraat 12,
Amsterdam, het gironummer is 49744. Wij wach
ten met ongeduld op uw deelname en zullen
niet rusten voor de K.R.O. Stichting werkelijk
gesticht is voor het heden en voor de toekomst.
Gemengd Nieuws.
Bedriegster. Dezer dagen vervoegde
zich bij den 86-jarigen weduwnaar P. C. te Pey-
Echt een jong meisje hetwelk zich aldaar zeer
Tot hun verbazing zien de vier onwillens
badenden, dat de bouwopzichter zonder vrees
den hond nadert en dezen nauwkeurig beziet.
Mijne heeren, begint hij plechtig, zooals ik
daar juist tot mijn grenzeloose verbazing bespeur
is me een kleine vergissing overkomen. Ik heb
me vanmorgen verslapen en in de haast om niet
te laat te komen in plaats van de dynamaiet-
patroon een pakje cichorei genomen, dat lang
zoo goed niet is om een ontploffing te veroorza
ken.
Een doodsche stilte, minuten lang, volgde
op deze woorden. Toen brak de postdirecteur in
een daverend gelach uit.
Deels onder gemopper, deels vei'licht herade
mend, kropen de heeren thans uit den poel,
het laatste de wantrouwende apotheker. Nu kon
ook de opzichter zijn lachen niet meer bedwingen
bij het zien van de beinodderde en druipende
jammerlijke gestalten, die klappertandend om
hem heen stonden. Woedend wilden ze hem te
lijf, maar de krachtige postdirecteur beschermde
hem. Eindelijk gelukte het door betuigingen van
leedwezen van den schuldigen opzichter en aan
de bedarende toespraak van den postdirecteur,
de slachtoffers van het ontploffingsschouwspel
te doen bedaren, die toch innig blij waren, dat
de gevaarlijke proefneming niet nog erger was
afgeloopen. Maar de drooggeblevenen moesten
beloven over het voorval te zwijgen.
Langs heimelijke omwegen begaf men zich
met versnelden pas naar het stadje waar de hee
ren zich verkleedden en zich verzamelden tot.een
buitengewone hartversterking in „De Bonte s.
Karo echter, die eenmaal ten doode opgeschre
ven hond, at, tot aan het einde zijner dagen, dat
wil zeggen tot aan zijn dood, die door ouderom
zwakte veroorzaakt werd, het genadebrood.
En aan zijn nagelaten herinneringen hebben
deze ware geschiedenis ontleend.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
7
