GAG BLADVOOff SCHIEDAM EM GMBTREMtEH
WEEK REVUE.
DITJES EN DATJES.
49ste Jaargang.
Zaterdag 4 September 1926.
No. 14649
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekeringwordt gewaarborgd door deN.Holl.Algem.Verz. bank Schiedam
TWEEDE BLAD.
BRUSSELSCHE KBONIEK.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau fK 0 E;MAR;K T [4. Telefoon Intercommunaal 68085 Postbus 39.
A b o n n'e m n t e"n per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertenti ë^n 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 'maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
B i n n e n 1 a n d-
We hebben al weer een vlag-incident, ditmaal
in Goor geschapen. Deze gemeente heeft een
socialistische raadsmeerderheid en sinds enkele
maanden ook een socialistischen burgemeester.
Een der raadsleden had een voorstel ingediend
om op verjaardagen van leden van het Ko
ninklijk huis de vlag niet uit te steken en de
burgemeester verklaarde zich vóór het voorstel
niet omdat hij uit principe tegen vlaggenver-
toon was op dagen, als genoemd, maar omdat
ja, omdat een deel des volks het Konink
lijk Huis vaak in den strijd tegen het socialisme
betrokken had. Hetgeen bewezen werd niet de
aanhaling van een volksdeuntje uit 90-er
jaren „Domela moet zakkies plakken, leve Wil-
lelmien
In Goor werd dus niet gevlagd op 31 Augus
tus, maar blijkens mdedceling van den Goor-
schen burgemeester is de Koningin aardig op
weg naar beterschap en als zij zich zoo netjes
tegenover de socialisten blijft gedragen, dan is
er kans, dat ook in Goor op haar verjaardag weer
de vlag van het Stadhuis wapperen zal
Weinig menschen zal het hinderen, dat de
Goorsche vlag dezer dagen niet is uitgestoken.
Geen monarchistische gedachte zal door die
daad geschaad worden, rnaar wat elk verstan
dig mensch moet treffen, is dat een groote partij
als de S.D.A.P. met een ruime politieke erva
ring en een aanmerkelijken politieken invloed
nog' niet uitgewassen is boven dat peuterige
gedoe, dat sterkte meent te vinden in kinder
achtige onthoudingen inzake algemeene ge
bruiken.
De Koningin is op het oogenblik Staatshoofd
en zij regeert zelfs de burgemeester van Goor
ontkent het niet op constitutioneele wijze.
Welnu, in zulke omstandigheden wil het gebruik,
dat men op Haar verjaardag van officieele ge
bouwen de vlag uitsteekt, Een overtuigd mo
narchist doet dat misschien uit hulde, een on
verschillige om het bestaande gebruik en een
politiek andersdenkende uit beleefdheid.
Zelfs in een socialistische republiek zou men
met recht zulke beleefdheid eischen, zeker van
degenen, die door het Staatshoofd in een be
stuursfunctie benoemd zijn. De dienaar behoeft
niet eender te denken als de meester, rnaar de
dienaar, die aan zijn verschillende denkwijze
het recht ontleend om grof en onbeleefd te
zijn, die toont daarmee gemis aan karakter,
dat hij zijn positie onwaardig geachL moet wor
den
Als de S.D.A.P. zich niet boven zulk klein
gedoe weet te verheffen, zal ze daarvan ten
slotte zelf de nadeelen ondervinden. Wel be
schikt ze over een groot kiezerskorps, maar ze
zal toch wel niet de illusie koesteren, dat dit
korps slechts uil overtuigde republikeinen be
staat. Wie door een veelvuldigen omgang met
het publiek weet, wat daaronder leeft, is het
niet onbekend, dat duizenden menschen om
allerlei redenen, vaak uit óntevredenheid in
een of ander opzicht „rood" stemmen en toch
trouw achter Oranje aanloopen, vooral als er
„wat te doen is".
Het andere -vlag-incident dat echer géén
Dr. Jan Romein schreef in de „Amsterdam
mer" (de Groene) over Mexico.
Wie is dr. Jan Romein
Wc kennen hem niet persoonlijk, maar uit
zijn artikel rijst het portret van zijn innerlijk,
zijn karakter en zijn ziel op een portret zoo
onflatteus, dat we het om onaangenaamheden
met den strafrechter te voorkomen, niet kunnen
hateekenen.
Dr. Jan Romein profiteert gcduchtig van de
fraaie Nederlandsche wet, die wel beleedigingen
van personen, doch geen beleediging van in
stellingen kent, want deze eigenaardigheid
stelt hem in staat om straffeloos een golf modder
naast de Kerk uit te storten, terwijl hij tevens
Weet, dat diezelfde goedsullige Justitie, ter
stond bereid is, zich in een bassenden Cerberus
om te tooveren, indien iemand het wagen durft,
de gedragingen van. den nobelen dokter naar
Waarheid uit te beelden. Men verbaast zich te
recht, dat de redactie van een „neutraal tijd
schrift" van beteekenis, zich medeplichtig maakt
aan zulk een laaghartigen aanval op de Kerk,
omdat het in andere gevallen zoo pietluttig de ge
voeligheden van den lezerskring ontziet.
Toen dr. Frederik van Eeden, in de „Groene",
ka zijn bekeering, spontaan verhaalde van het
geluk, dat zijn nieuw geloof hem schonk, kreeg
hij op 'n kwaden dag zijn ontslagbrief als re
dacteur toegezonden en die smadelijke trap werd
gemotiveerd met de laffe uitvlucht, dat het tij d-
vlag-incident is gebleken, houdt nog immer de
gemoederen gespannen. Wat Moeskops op
den Wielerbaan te Milaan uithaalde, was zeer
afkeurenswaardig. Dat heeft men van verschil
lende zijden gezegd en daarmee had de zaak
„uit" kunnen zijn en voor de vergetelheid be
stemd. Maar de menschen van de wielersport
wenschen zulk een einde nietze willen wraak
en daarom duurt het onverkwikkelijk gedoe
over de zaak voort.
Wraak willen ze, echter niet tegenover Moes
kops, over wiens optreden het eerste woord van
afkeuring nog gesprokem moet worden in hun
vergaderingen, maar tegenover den secretaris
van denWielerbond die het incident in de bladen
bracht, tegenover den Wielerbond-offical Hoorn
berg, omdat hij de eer niet op prijs stelde een
kaakslag te mogen incasseeren van een vijfvou-
digen wereldkampioen en tegen het bestuur
van den Wielerbond, dat onzen waardigen
kampioen ter verantwoording heeft durven roe-
Tegen al die menschen worden moties aange
nomen en het bestuur is reeds tot aftreden be
wogen.
De heer Moeskops, „onze" kampioen gaf weer
een staaltje van zijn fijngevoeligheid en bescha
ving, door zelf een motie voor te stellen om den
man, die het incident vermeldde, en den andere
die de kaakslag van onzen held ontving, te
royeeren
Als die sportverdwaasden zoo nog een poosje
doorgaan, zullen ze het beschaafde en wel
denkende deel van ons volk niet alleen van den
vijfvoudigen wereldkampioen, maar van den
heelen wielersport-beweging vervreemd hebben.
Wie op het einde van het seizoen hun vacan-
tie op Scheveningen doorbrachten, hebben
hun hart aan de aanschouwing van „ilc meest
verhevene sport" kunnen ophalenniemand
zoekt het ook zoo hoog als onze vliegeniers.
Zij hebben ter gelegenheid van de luchtvaart-
vertooning schitterende staaltjes van hun kun
nen gedemonstreerd. De voorzitter sprak 1>ij
de opening de hoop uit, dat de demonstraties
zonder ongelukken verloopen zouden en we
moeten erkennen, dat het niet zonder reden is',
dat men ongelukken bij demonstraties vreest
de ongeval lenstaaltjes zijn droevig genoeg.
De directie der K.L.M. schreef onlangs, dat de
meeste vliegtuig-ongevallen plaats grepen bij
het verrichten van gedurfde manoeuvres en
het maken van „kunstjes", 't Is daarom zeer
de vraag af al die demonstraties met lucht-
acrobatiek wel in staat zijn het vertrouwen in
het luchtverkeer te verhoogen. Er komen nu
geregeld ongevallen voor. Daags na de demon
stratie verongelukte te Scheveningen bij zulk
een „kunstemakerij" nog een Pander-vliegtuig,
dat aan die demonstraties had deelgenemen
(2 dooden) - en het publiek debiteert al zulke
gevallen op rekening van „de" luchtvaart,
volstrekt geen onderscheid makende tusschen
beleidvolle burger-luchtvaart en de luchtacro-
batiek van sportlui en militaire vliegeniers.
Buitenland.
Een onverwachte wending neemt de revo
lutie in Griekenland, doordat generaal Kon-
dillis, de leider der revolutie, zich voor een socia
listische republiek heeft uitgesproken, zelfs ver
klaard heeft wel het Russische voorbeeld te
willen volgen, indien zijn land zoo krachtig was
als het sovjet-rijk. Kon de generaal zijn plannen
volvoeren, dan zouden we dus van de burger-
schrift onzijdig was en dus geen apostel-arbeid
plaatsen non.
Let wel! I oen dr. v. Eeden voor de Kerk schreef
achtte men de neutraliteit bedreigd, nu dr. Ro
mein tegen de Kerk schimpt, is er geen vuiltje bij
de zorgvolle redactie aan de lucht.
Ach prof. Kernkamp en collega Brugmans,
zoowel als de komieke mijnheer Gharivarius en
mevrouw lop Naef, weten wel dat hun smaak in
deze niet veel van het andersdenkende deel der
bevolking verschilt.
Het is zoo zalig, als een deftig weekblad,
onder den titel van wetenschappelijk samen
gestelde superphosfaat of Chili-salpeter, een
lading vuil aan den voet van den Petrusrots
lost, maar 't is de vraag of die gezichten nog
zoo glunderen, wanneer ze besjieuren, dat wij
katholieken onze neuzen nog meer voor de le
veranciers van die viezigheid ophalen, dan voor
de stinkstof zelf.
We weteni miet waar de heer Romein zijn doc
toraat in behaalde, 'n Historicus is hij niet, dat-
verraden de enormiteiten, die hij debiteertvan
recht heeft hij geen notie we vermoeden, dat
hij in de wiskunde promoveerde, wijl hij tot op
'n duizendste miligram weet, waarmee hij neu
trale redactie's en dito lezers kan bekoren.
De hooggeleerde lost geen schot op de misda-
digersbende, die eerst huilde om scheiding
tusschen Kerk en Staat en die thans, nu die
scheiding verkregen is, zich als struikroovers
op de Kerk werpen, maar wel bombardeert
het heerschap Rome met een serie verwij ten, die
lijke dictatuur tot een „dictatuur van het pro
letariaat" gekomen zijn, een overgang, die ten
slotte niet onlogisch is, omdat men van uitersten
tot uitersten geraakt. Degenen, die propaganda
maken voor fascisme, mogen daaraan wel eens
denken.
Intusschen, in Griekenland veranderen de
gebeurtenissen snel van aspect en generaals
hebben over het afgemeen nog«aI zéér bijzondere
denkbeelden over wat „socialistisch" betee-
kent. Denkt maar eens aan wat er van de socia
listische revolutie van maarschalk Pilsoedski
in Polen geworden is
Dezer dagen komt al wéér de kwestie van
Duitschland's toelating tot den Volkenbond
aan de orde, rnaaf met het gemodder om de
bezetting van de raadhzetels is het nog niet in
orde en daarom kan men nog voor onverwachte
gebeurtenissen komen te staan. De Volkenbond
zou gelijkheid van rechten der volkeren brengen,
de hegemonie des groote staten zou worden
verbroken. Die groote stalen hebben een raads-
zetel en dus een leidende positie en de regee
ringen, die geen werkelijk groote staten vete-
genwoordigen, maar het zich verbeelden of
hun land tot grootheid willen verheffen, eischen
nu mede zoo'n zetel op, óók een leidende func
tie. 'tBijft gaan om de macht, vroeger zónder
Volkenbond, nu door middel van dien bond.
Het aanzien van deze organisatie als rechts
instituut daalt meer en meer.
Spanje, de hardste schreeuwer om een zetel,
is misschien wel tevreden te stellen, in „ruil"
voor de toevoeging van het geinernationali-
zeerde Tangergebied aan het Spaansche man-
daatsgebied in Marokko. Zoo kan de Volkenbond
dus misschien nog misbruikt worden voor impe
rialistische doeleinden.
Het roode leger van Kanton, de Chineesche
vrienden der Russische bolsjewiki, hebben aan
merkelijke voordeelen behaald op de legers van
Woepei-foe. De toestand heeft daardoor weer een
dreigend aanzien gekregen in China, zoodat ver
schillende mogendheden er reeds toe zijn over
gegaan om oorlogsschepen te zenden ter be
scherming harer belangen en onderdanen.
Hoe de zaken er zich ontwikkelen is moeilijic
te zeggen, want het Chineesche Staatsleven is
even ingewisseld als het Chineesche Mah-jong.
In dat spel Kan de wind uit alle hoeken waaien,
men kan bestookt worden met draken of door
schorpioenen. Wie het ingewikkelde Mah-jong
kent en speelt, wordt telkens verrast door de
wonderlijke combinaties, die zich onver
wacht vormen.
Dat alles verschilt niets van het politieke en
inilitajre spel der Chineezen.
(Van onzen eigen correspondent).
De zevende Vlaamsehe bedevaart naar den IJzer.
Is de financieele toestand, hier in België, nog
een onderwerp waarover wij nog een uiteenzet
ting schuldig zijn, toch kunnen wij niet nalaten
den lezer deze maal te vertellen van een gebeur
tenis die, in Vlaanderen, van groote symbolische
beteékenis is. Wij bedoelen de zevendeVlaamsche
bedevaart naar de doodenvelden van den IJzer.
Men weet hoe de oorlog Vlaanderen heeft
geteisterd, dorpen en steden heeft verwoest,
hoe ten-slotte vier jaren lang aan het IJzerfront
hij uit stuiversromannetjes g e p u t heeft.
Zijn zeergeleerde maakt zich voorts belachelijk
door den indruk te wekken of Galles en zijn kor
nuiten, als helden kampen om hun „cultuur"
tegen de looden overmacht der Kerk en
wat zou er dan niet tegen zoo'n Kerk geoorloofd
zijn nietwaar
Let goed op 't woord Kerk geachte lezer
Dat woord is listig gekozen door Jan Romein.
Hij, zoo goed als de andere scribenten, weet
drommelsgoed, dat men niet moet reppen van
draconische maatregelen die tegen de katho
lieken worden getroffen, 't Volksgeweten moest
eens ontwaken en partij trekken voor de ver
drukten.
Neen, men spreekt met opzet van „de Kerk"
en die instelling, gunt ook de meest recht
schapene andersdenkende, door een fout in zijn
opvoeding, nog wel een ezelstrap.
't Is hun immer op school, in huis en in con
versatie geleerd, dat de Kerk de incarnatie is
van al wat leelijk heet.
Wat deert het hun dus of Pluto Calles haar
krenkt.
Op dien gedachtengang speculeert ook dr.
Romein. Bah
Vertel nu eens aan Uw 'fijn publiek
heer dokter, wie of er wezenlijk getroffen wor
den, door het breidelooze banditisme in Midden-
Amerika Vertel nu eens als gij durft, hoe men
soldaten met machine-geweren en revolvers
laat ingrijpen in godsdienstige overtuiging van de
burgerij hoe men den vrijen wil der meerderheid
tyranniseert' door onwettige besluiten, doorge
en langs de kust het vernielende vuur van de
eertijds zoo bloeiende Vlaamsehe landstreek
een woestenij heeft gemaakt. Na den oorlog
hebben duizenden Nederlanders immers de streek
bezocht. Nu nog is er verkeer van toeristen, ook
van bloedverwanten der gesneuveldend, ie er
begraven liggen, maar toch in mindere mate.
Augustus is de verjaarmaand van dien strijd op
leven en dood en in deze maand vallen lierinne-
ringsdagen, die door de huidige generaties niet
licht zullen worden vergeten.
Voor de Vlamingen is de oorlog een groote be
proeving geweest. Niet alleen werd het land
verwoest, de bevolking geterroriseerd, maar ook
aan het front werd door hen zwaren tol betaald.
Tachtig percent van het Belgische strijdende
leger waren Vlamingen, volgens officieele cijfers
en dus ook tachtig percent van de graven. En
nochtans wedervoer hen geen recht in het leger,
dat, op totaal Franschen leest geschoeid, geen
rekening hield met elementaire eischen, die
zelfs ten opzichte van de Fransche Senegaleezen
werden vervuld. Dat zijn trouwens bekende
dingen. Het proces van dr. de Beuckelaere heeft
daaromtrent heel wat geleerd. Men weetookhoe
daartegen het verzet is gegroeid. Waar de offi
cieele zorg voor de Vlaamsehe volksjongens ont
brak, daar waren er echter anderen, hoogstaande
Vlaamsehe militairen, Vlaamsehe aalmoezeniers
en brancardiers, meestal priesters en seminaris
ten, die zich hun lot, aantrokken, hen geestelijk
en moreele opbeuring brachten. Zij vormden de
bekende studiekringen die, later, onder voor
wendsel van noyautage-organen te zijn, van
hoogerhand werden ontbonden. Door hen werd
echter niet alleen gedacht aan de levenden,
maar ook aan de Vlaamsehe dooden en het werk
„Heldenhulde" zorgde er dan ook voor dat op
het graf van eiken gesneuvelden Vlaming, die
dit bij testamenteel formulier had beschikt,
met geld van zijn wapenmakkers en van het
Werk zelf een zerk'werd geplant, een kruis dat,
met een blauwvoet, het opschrift droeg A(lles)
V(oor) V(laanderen) V(aanderen) V(oor) K(ristus
naar Iersche opvatting ontworpen door den
op het front zoo sympathieken Vlaamschen
kunstenaar Joe English, te Vinckem gesneuveld.
Elke planting van zoo'n zerk was aan het front,
terwijl de granaten barstten, onder het vuur
van den vijand, in de vreeselijke oogenblikken
van de beschieting, een roerende plechtigheid,
die tevens een Vlaamsehe betooging werd
Met het groeien van het aantal zerkjes groeide
echter ook den angst van hen voor wie zij een
aanklacht vormden. Hét edele Vlaamsch initia
tief werd bekampt in het geniep, want in het
openbaar dierf men het niet uit vrees voor wan
ordelijkheden. In den nacht van 9 op 10 Februa
ri 1918 werd op lafhartige wijze door de Sureté
Militaire de A.V.V. V.V.K. teekens met ce
ment toegestreken, op een groot aantal Vlaam
sehe zerkjes te Oeren. De Vlaamsehe kameraden
van de gesneuvelden lieten echter niet begaan
den volgenden nacht waren de teekens er weer
dubbel zoo groot opgeschilderd met zwarte verf.
Dat was de Vlaamsehe geest aan het front
onder den oorlog Na den oorlog heeft deze
geest zich gehandhaafd. „Heldenhulde" heeft zijn
werk voortgezet met de inrichting van bede
vaarten naar de dooden van den IJzer, naar de
graven van de vele Vlaamsehe jongens, die, on
bekend, sneuvelden voor het ideaal der volkeren-
vrijheid. waarin zij ook hun eigen volk omvatten.
dreven met geweld, gevangenisstraf en boeten.
Het zijn menschen als gij en wij dokter, die
men naar het stoffelijke tracht te verderven, in
dien zij hun zieleleven niet willen laten dooden
en zoo gij voortgaat met dit wanbedrijf
te sanctionneeren, dan zijt gij de meest duistere
duisterling dan zijt ge met permissie een
barbaar.
Dr. Romein eindigde zijn historisch-roman-
tisch-fantastisch betoog met een allegortische
apotheose, die wel veel nadenkens moet hebben
gekost maar hem tenslotte ook veel pleizier zal
hebben gegeven.
't Wapen van Mexico leende hem namelijk
een passend slot.
Op dat wapen moet men weten, staat een ade
laar afgebeeld, die strijdt met een slang. Die
voorstelling is zinnebeeldig en de scherpzinnige
dokter geeft zoo tusschen de regels te verstaan,
dat de helderziende voormalige ontwerper met
dien adelaar Calles en met die slang de Kerk be
doeld heeft.
Na die conclusie, even giftig als valsch, willen
we slechts opmerken, dat er buiten de Kerk toch
ook nog slangen kruipen en voor de rest zouden
we dr. Romein willen voorstellen de portretten
van Calles en aartsbisschop Mora del Rio eens
aan een onpartijdiger! teekenaar te overhandigen,
met de opdracht daar een passend attribuut op
aan te brengen. Wij verwedden er een lief ding
om, dat de man over liet eene gezicht tralies
trekt, en om 't andere hoofd een aureool schetst.
Maaslandus.
