DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
WEEK-REVUE.
49ste Jaargang.
Zaterdag 11 September 1926
No. 14655
Gratis-Ongevallenverzekering f 560 bij levenslange geheele invaliditeitf 26§ bij verlies van een ksnd, voet o! ®og f 286 bij d@@d i f160 bff verlies vstn een
daim; 160 bij verlies van een wijsvinger; 115 bij verlies van eiken andereja vinfieg.De verzekering wordt gewaarborgd do&? êf NM®1!Algem. Vara, bask Schiedam
TWEEDE BLAD.
BRUSSELSCHE KRONIEK^
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau i KOEMARKT 4. Telelooa InteveommonMl G8085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maasden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijks nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeiicht 10 ets.
AdvertentiIns 15 regels f I.J5, «ik» r»g®J daarboven 35 c at, 3 matl
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeeüngen ?5 o per regti.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteertn. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Binnenland.
De drukte in de Rotterdamsche haven houdt
nog steeds aan. In wijden boog liggen geregeld
een groot aantal schepen op zee vóór den ingang
van den Nieuwen Waterweg te wachten op het
vrijkomen van een plaatsje in de haven, om daar
na op te stoomen. De drukte is zóó geweldig,
als ook vóór den. oorlog nog niet werd geconsta
teerd. Illusies over de beteekenis daarvan be
hoeven we ons intusschen niet te maken, daar de
groote meerderheid der schepen voor het vervoer
van steenkolen bestemd is, zoodat de huidige
drukte spoedig geëindigd zal zijn, als dc Engel-
sche mijnwerkers den arbeid weer hebben her
vat.
Intusschen op het oogenblik is liet druk, érg
druk in de Rotterdamsche haven, drukker dan
't ooitjgeweest is, drukker dan we het in afzien-
baren toekomst-tijd verwachten mogen. Niet
temin heeft Rotterdam nog zijn werklooze
haven-arbeiders, die „steun" trekken. Crisis
werklozen
Er bestaat een instituut van havenarbeiders
reserve, omvattende de honderden arbeiders,
die door de crisis, slapte in het bedrijf werkloos
zijn. Zij ontvangen, door den finaneieelen steun
van de gemeente, een wekdijksch loon, waar
tegenover ze zich dan verplichten om zich op
zekere uren van den dag te melden, teneinde te
vernemen, of ze zich door het verrichten van
„passende" haven-werkzaamheden ook ver
dienstelijk kunnen maken. Hun gewone arbeid
is het lossen en vervoeren van z.g. stukgoederen,
maar de huidige drukte in het havenbedrijf ver
oorzaakt door het kelentransport, behoeft ar
beiders, die werkzaam willen zijn in het machi-
nale-kolentransport-bedrijf. Van kolen echter
kan men zwart worden en daarom zijn vele on
dersteunde werkloozen, die vroeger gewoon
waren stuk-goederen te vervoeren, van mecning,
dat zoo'n kolen-baantje geen „passende" werk
zaamheid voor hen is.
Daarom worden voor het kolenbedrijf thans
allerlei arbeidskrachten geëngageerd, die nim
mer in de haven werkzaam waren en blijven vele
werkelooze haven-arbeiders „steun" trekken
Natuurlijk worden er wel verontschuldigingen
bedacht, maar die zijn tenslotte weinig steek
houdend en 't is niet geheel ten onrechte, dat
velen uit deze gebeurtenis weer concludeeren,
dat heel die steun-beweging op den langen duur
bij minder standvastige arbeiderselementen ar-
beidsschuwheid kweekt, waardoor ze tot on-
socialc nictsnuIters en gemeenschapsparasieten
verworden.
Van den anderen kant oordeelen zij, die het
maatschappelijk nimmer eens tegenliep, wel eens
al te hard over de steuntrekkers, welker groote
meerderheid toch werkelijk bestaat uit goed
willende elementen, die echter met al hun goeden
wil toch geen loonenden arbeid kunnen vinden.
Een Erigelsche rechter bracht de vorige maand
zijn vacantie doorgevende onder en met de paria's
die des nachts een rustplaats zoeken onder de
bruggen der stad en ook hij kwam tot de con
clusie, dat 80 dier menschen wilden werken en
het doen zouden, als ze er de gelegenheid toe
kregen. Do economische toestand op de wereld
is echter nog zóó, dat er geen werk voor alle goed-
willenden is. Dat tegenover dezulken een ge
meenschapsplicht te vervullen is, moet ieder
onbevooroordeelde duidelijk zijn. Daarnaast
heeft die gemeenschap er rechl op, dat er voor
gewaakt worde, dat het belastinggeld aan 011-
waardigen besteed wordt en dat door een nauw
keurige controle tegen arbeidsschuwheid worde
gewaakt.
Veel menschen hebben de gewoonte om onder
het genot van een goede sigaar na een copieus
diner of onder het drinken van een bittertje
vóór het eten, allerlei sociale kwesties op te los
sen. Ze moesten ais ik Jöwel, als ze er
zelf maar eens voor stonden en de verantwoor
delijkheid te dragen kregen.
Wij zijn het er over eens, dat arbeidssehuwen
beroepsbedelaars en andere gemeenschapspara
sieten onwaardig zijn, om met liet geld van de
belastingbetalers onderhouden te worden. Moet
de overheid zulke lui dan maar aan, hun lot
overlaten Onrechtvaardig zou het inderdaad
niet zijn, maar tóch Die arbeidsschuwheid,
die zwerversnatuur, die luiheid van sommigen
onzer medemensehen, zijn ze ten slotte niet
eenige der vele kwalen, zieklen, die het menscih-
dom met zieh4meesleept Zijn ze niet meer te
beklagen, zulke menschen, dan te bestraffen
Natuurlijk, men mag de kwaal niet verergeren
door de omstandigheden te scheppen, waaronder
ze kan voortwoekeren, waaronder vooral een
al te groote vrijgevigheid gesteld moet worden.
Het belang van de gemeenschap eischt
echter, naast dat dier onmaatschappelijke ele
menten zelve, dat we ze terughouden van wan
hoopsdaden de honger maakt van een mensch
een verscheurend dier. Hoe is niet dezer dagen
een onzer beroemdste bouwwerken, het Ko
ninklijk Paleis te Amsterdam, bedreigd door een
hongerige bedelaar Denkt vooral eens aan het
ontstellende spoorwegdrama te Hannover De
twee daders zijn nu gepakt en hebben bekend.
Jonge kerels waren het nog, zwervers van nature
of geworden door de omstandigheden. Ze hadden
honger, sliepen in het veld, leefden van wat ge
stolen vruchten. Toen beraamden zij den aanslag
op den trein om te kunnen rooven. Een en dertig
dood en en tientallen kermende gewonden werden
uitgehakt of uitgezaagd uit de versplinterde
wagens Dat was de prijs waarvoor twee
desperado's hun brood kochten
Neen, het sociale vraagstuk is veelzijdig en
lossen we niet op onder liet rook en van een
lekkere sigaar.
De Bussumsche politic is niet erg gelukkig
met het opsporen van misdadigers. Na den sta-
tionsoverval werd de dader reeds aangeduid
en heel diens leven ontsluierd, vóór men hem te
pakken had en toen eindelijk tot arrestatie zou
worden overgegaan, bleek het zoo overduidelijk,
dat de man volstrekt onschuldig was, dat de po
litie zich niet verder blameeren durfde door hem
uit België, waar hij gevonden was, te laten uit
leveren.
De dader van den overval bij de Boaz-hank
te Bussurn was ook al weer gauw gevonden, maar
nadat de man langen tijd in voorarrest gezeten
heeft, is hij wegens gebrek aan bewijs ontslagen
moeten worden. Hetgeen natuurlijk nog weinig
omtrent zijn onschuld zegt, zoodat ten deze nog
niet van eene misvatting aan de zijde der Bus
sumsche politie gesproken mag worden.
Beëindigen we dezen keer ons overzicht van
het Jjinnenlandsch gebeuren met de prachtige
overwinning te inemoreeren van de Laga-aeht,
die op de wedstrijden te Luzem het Europeescho
kampioenschap wist te veroveren in een strijd
tusschen acht naties, waarmee deze bekende
rocivereeniging een nieuwe zege toevoegde aan
haar reeks van overwinningen.
De roeisport is nog van zoo'n ouderwetsche
adel, zonder geknoei met verkapt professiona
lisme, zonder verafgoding van de leidende krach
ten. De Laga-aeht heeft gewonnen en daarover
verheugt een ieder zich, zonder te weten, dat de
ploeg was samengesteld uit Piet „Zus" en Jan
„Zoo Sport om de sport, de overwinning om de
eer, men ziet het niet veel meer.
Bui tenland.
liet groote nieuws was deze week Duitschlands
toelating tut den Volkenbond, doch hier is reeds
zooveel over geschreven, dat we er hier maar over
zwijgen.
Spanje's houding inzake den Volkenbond is
nog steeds recalcitrant, ofschoon het toch niet
de toelating van Duitschland wilde bemoeilijken
daarom houdt de Spaansche regeering zich af
zijdig van de Raads- en Volk en,bondsverggde-
ringen, die op het oogenblik gehouden worden,
zoodat haar veto den gang van zaken niet ver
storen zal. De Spaansche regeering blijfl echter
een vasten zetel eisc.hen.
Iemand, die in eigen kring moeilijkheden on
dervindt, is vaak ook zelf lastig tegenover ande
ren zóó is misschien Spanje's houding te ver
klaren. Moeilijk wordt Primo's bestuur het de
laatste dagen wel gemaakt en een oogenblik is
zijn positie wankel geweest, toen heel de artille-
riemacht van* het leger tegen hem in verzet
kwam. Op Spaansche wijze echter heeft hij het
verzet gesmoord alle artillerie-officieren wer
den eenvoudig aan den dijk gezet en zij zullen
zich voor den Krijgsraad te verantwoorden lieB-
ven. Wordt deze overwinning van Primo be
stendigd, dan zal zijn bestuur er ongetwijfeld
door op een hoogdl plan komen te staan de
Spaansche dictator immers was door het leger
aan het bewind gekomen, maar de militaire
Junta's lieten dan ook niet na om haar invloed
op hem te gelden. Heeft hij zich van dien invloed
weten te ontdoen, dan zal ongetwijfeld eene
toenadering tot de burgerlijke politici en een
terugkeer tot parlementaire bestuursverhoudin-
gen daarmee vergemakkelijkt zijn. Het verzet
der artillerie tegen Primo was in den grond der
zaak het conflict tusschen den conservatieven
militairen geest en een gezonde gedachte. De
dictator wenschte de bevordering in het leger
geregeld te zien naar verdienste, het officiers
corps wilde de promotie bestendigd hebben naar
anciënniteit, d.i. bepaald naar het aantal dienst
jaren.
In het China is het heelemaal mis. De roode
Kantonneezen, die de wereld eerst verbaasd
hebben door hun snelle opmarsch naar het
Noorden, schijnen hun krachten overschat te
hebben en door een afsnijden hunner verbindin
gen door de troepen van Woe-pei-f'oe (niet ge
sneuveld, niet gewond, niet gevangen, zooals
verschillende berichten eerst wilden doen ge-
looven) met een volkomen nederlaag bedreigd.
De Eurogeesche mogendheden echter hebben het
op het oogenblik niet alleen met de Kantonnee
zen aan den stok, maar ook al met dier tegen
standers. Een der onderbevelhebbers van Woe-
pei-foe heeft Engelsche schepen met haar be
manning aangehouden en deze kwestie heeft
zelfs een volkomen geveeld tusschen Ghineesche
troepen en een paar Engelsche oorlogsschepen ten
gevolge gehad, voorloopig eindigende met een
terugtrekken der Engelsche oorlogskrachten.
De janboel in China zal tenslotte misschien weer
op een Europeescho interventie moeten uitloopen
De mijnwerkersstaking in Engeland is weer
in een nieuw stadium gekomen. De regeering
plaatste zich tot nu toe op het standpunt van
de heeren zoeken het maar met elkaar uit. Nu
de arbeiders echter stakingsmoe worden en tot
groote concessies bereid blijken, dreigt eene
oplossing af te stuiten op de onverzettelijkheid
-van wie zich overwinnaars achten de mijn
eigenaren. Om zooveel mogelijk voordeden te
verkrijgen en de nationale kracht der mijnwer-
kersorganisaties te breken willen ze slechts dis
trictsregelingen en riiel over eene nationale rege
ling spreken.
In deze zaak echter heeft Churchill namens de
Engelsche regeering de partij der arbeiders ge
kozen en de regeering heeft de middelen om de
eigenaars te dwingen o.a. in de vaststelling van
den toelaatbaren arbeidstijd. Er zijn teekenen,
dat de mijneigenaren nu inbinden, zoodat ein
delijk het einde van dezen onverk wikkelijken
strijd in 't zicht komt.
(Van onze eigen correspondent).
De financieele toestand oï de groote (leniteneie.
Brussel, 8 Sopt. '26.
De atmosfeer sedert den oorlog is hier te lande
nog nooit zoo kalm geweest als thans het geval
is. Dit kan Verwondering baren voor wie de zaken
van buiten af bekijkt. De financieele crisis is
immers, op een zeker oogenblik in een gevaarlijke
paniek ontaard, die het land op den weg naar het
bankroet bracht. Hoe is dit dan zoo spoedig ver
anderd dat men thans kan spreken van een on
gewoon kalme atmosfeer
Van hét geheim der massapsychologie zal
wel nooit iemand de sleutel weten te vinden.
In het geval van België zou liet ook bezwaarlijk
gaan zich beslist uit te laten. Maar toch zijn er
dingen die veel verklaren, omdat zij tevens ook
als opheldering dienen voor «een goed begrip
van den finaneieelen toestand, dc eerste oorzaak
van dc paniek.
Dc mislukking van de regeering Poullet,
vooral door de formidabele oppositie van dc
financieele, industrieele en ook handels-onder
nemingen, die in de eerste plaats steun hadden
moeten verleenen, is een bekend feit, De pers,
in handen van deze groepen, voerde een dage-
I lijksche hardnekkige campagne tegen de katho
liek-socialistische regeering die aan de vereenigde
krachten der tegenstanders welke in het kiezen
hunner strijdmiddelen zelfs niet ontzagen het
welzijn van gansc.h het volk op to offeren,niet
konden weerstaan.
Dan is de regeering Franequi gekomen en met
hem de tijd der nationale penitentie. Wij zeggen
regeering Franequi, alhoewel de katholiek Jaspar
de eerste minister is, omdat met Franequi, een
in elk opzicht energiek man, die een gewezen
officier is van de Congeleesohe weermacht en in
Centraal Afrika door zijn persoonlijk optreden,
veel bijdroeg tot de verovering van het goudland
Latanga en later ook in China een voorname rol
speelde, om het ten slotte tot vice-gouverneur
van de Société Générale en nu tot minister
te brengen, de regeering Jasjiar staat ol' valt
en hij is dus de ziel van de huidige bewindscom
binatie is.
Franequi is niet de man van veel ij dele woor
den en houdt zich - dit heeft hij gemeen met
den heer Van de Vijvere liefst achter de
schermen, waar hij echter opperbaas is. Noch
tans werd er, bij het aan hetjhewind komen,
toch gedraald op een wijze, die de onrust onder
de bevolking, ondanks de felle campagne door
vrijwel alle bladen ingesteld, niet kon kalmeeren.
Er was tijd noodig van zich te oriënteeren, plan
nen te maken, doze een begin van uitvoering te
geven.
Dit duurde zoolang het Parlement zetelde,
maar niet, zoodra naderde het reces, of - ver
moedelijk is zulks niet ongewild geschied de
activiteit der regeering verdubbelde. Er wordt
in de begrooting gesnoeid „a tours de bras"
zooals dit hier heet en niet de minste critielc
geduid, de grondbelastingen werden verdubbeld,
trein- en posttarieven verhoogd, de wet op dc
financieele volmacht voorgesteld eigenlijk
een financieele dictatuur alsmede de wet
op de industrialisatie van de spoorwegen, die
overgedragen worden aan een maatschappij
met de opbrengst ten bate van het amortisatie-
fonds, voor de aflossing der vlottende schuld. Het
Parlement werd eenvoudig overrompeld met de
financieele wetsontwerpen, waarhij trouwens
geen keuze werd gelaten aan de meerderheid,
die door het feit dat een nationaal verzamel-
of coalitiekabinet tot stand was gekomen, was
verzekerd. Daar het ging om, op de reeds zwaar
beproefde bevolking, nieuwe taksen en belas
tingen to heffen, voor een bedrag van 1.500
millioen franc hebben niet alle Kamerleden
daarmee genoegen genomen. Bij de stemming
stemden alleen de Ylaamsche nationalisten en
de communisten -- dc eenige officieele oppositie
beslist tegen, doch de Vlaamsehe sociaal-de
mocraat Gelders en de katholieke Vlamingen
Van Gauwelaert, Sap, Blavier, Van 'den Eynde
en Herbert onthielden zich. Talrijke socialisten
waren verder weggebleven om tegen hun partij -
genoofcen in de regeering geen positie te moe
ten kiezen. In den Senaat echter was heel de
geschiedenis op een drietal uren geklonken.
Naast de 600 millioen nieuwe belastingen
die door het kabinet Poullet in Januari werden
geëischt, om, zoo mogelijk, het financieel herstel
te bewerken kwam hiermee nog een totaal be
drag van 1.500 millioen franc ter beschikking
te staan van het amortisatie- of schuldddgings-
fonds. Nooit heeft de Belgische bevolking
zwaardere lasten gedragen en verbazend mag
het heeten, tevens kenschetsend voor de lucht
van de democratie in België, iu vergelijking met
wat er zich heeft voorgedaan in Frankrijk, dat
de democraten in het Belgische Parlement deze
lasten zoo maar goedschiks hebben aanvaard,
daar zij vooral de mindere standen treffen door
hen vertegenwoordigd. Zoo werd het bier met
150 millioen getroffen, tabak, sigaren, sigaretten
met ruim 25 millioen, van de verhooging der
douanerechten werd 331 millioen verwacht en
van de autobelasting -40 millioen. De overdrachts
taks, eigenlijk een belemmering voor den handel,
die tenslotte door den verbruiker wordt betaald,
zou 475 millioen opbrengen. Ook de toeristen
werden bedacht met een taks op de auto's van
10 fr. per wagen en per dag en een ver blij f stak ss
van 20 t.h. op de kamerhuur en van 15 l.h. op het
volledig pension. Om bezuinigingen te verwezen
lijken werd naast het bruin brood gelast
dat, behalve te Oostende, Blankenberge en Spa
de cafés en openbare vermaakgelegenheden om
10 u. 's nachts zouden worden gesloten.
Deze en andere, minder belangrijke, maat
regelen werden getroffen met bovendien een
decreet waarbij strenge straffen voorzien werden
voor liet verspreiden, door de pers of anderszins,
van berichten,die het crediet van het land kunnen
schaden. Naast de financieele dictatuur kwam er
dus nog de financieele censuur.
En toch, dit alles verwekte geen vertrouwen.
In totaal bedroeg op het oogenblik dat deze
maatregelen werden getroffen, de Belgische
openbare schuld ongeveer 60 milliard papier
franc in goudfrancs eigenlijk slechts het
dubbele van vóór den oorlog Daaronder was
en is een vlottende schuld van 18 milliard
franc aan schatkistbons. In den loop van de
vier eerstvolgende maanden zou de Belgische
staaf voor de eventualiteit gesteld geweest zijn
een totaio som van 5 milliard 800 millioen terug
te betalen, aan vervallende schatkistbons, zon
der de büitenlandsche vlottende schuld te reke
nen, reusachtige sommen waarover de Belgische
schatkist niet beschikt. Dat de terugbetaling
van alle, schatkistbons zou worden geëischt was
niet zeker, maar toch mocht men er zich aan
verwachten dat een groot deel van de houders der
vlottende schuld-bewijzen terugbetaling van hun
geld zouden eisclicn, daar op twee maanden de
terugbetalingen met ruim 210 millioen francs
de hernieuwingen hadden overtroffen waardoor
de inflatie reeds onrustwekkende verhoudingen
had aangenomen.Van de 1.500 millioen francs
nieuwe biljetten waren reeds 1 1/4 milliard uit
gegeven. Nieuwe inflatie scheen onvermijdelijk,
wat noodzakelijkerwijze door de onverbiddelijke
economische wetten nog tot een verdere deprecia
tie van den Belgischen franc zou hebben geleid,
met weer hooger wordende duurte, economische
ontwrichting en, tenslotte, weer grootero inflatie,
die door de verdere franc-inzinking verder zou
noodzakelijk blijken.
In deze omstandigheden heeft de regeering een
„coup de force" gewaagd en heeft zij de verplich
te consolidatie voorgeschreven d.i. eenvoudig
de uitbetaling van de schatkistbons gestaakt,
wat neerkomt op een moratorium, of beter op een
onderhandsch aceoord, daar, in de plaats van
schatkistbons aandeden van de Belgische spoor
wegmaatschappij werden aangeboden, die van
gewaarborgden wisselkoers genieten. Er was
echter geen verplichting. Zij die geen aandeden
wenschten konden hun bons laten afstempelen.
Deze zouden dan, naar gelang het amortisatie-
l'onds geld beschikbaar kreeg, worden uitbetaald.
Het aantal afgestempelde bons is echter niet
bijzonder talrijk geworden. De verplichtingen
van den Staat tegenover de Banken en de hande
laars die hun geld, in Staatsfondsen belegd,
noodig hadden, werden integraal nagekomen.
