Eene raadselachtige verdwijning.
FE
„De Dageraad" bij kunstlicht.
49ste Jaargang.
Zaterdag 25 September* 1926
No. 14667
;J. ,,v
B-> Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal^ 68085 j—Postbus 39.
A b'o n nVm enten per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post ƒ3.— per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Offi&ieel Kerkbericht 10 ets.
dvertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 [maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.
bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 20(1 bij verlies van een
^e^ve^el^nngwor^^ewaM^rgd^oor^e^HolLAl^m^er^b^li^biedam
EERSTE BLAD.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
Sluiting Zwemplaatsen.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat de Gemeente
lijke Zwemplaatsen op Zaterdag 2 Oct a.s. ge
sloten zullen worden.
De in bewaring gegeven voorwerpen moeten
tegen vertoon van bewijs voor dien datum wor
den afgehaald.
Schiedam, 25 September 1926.
De Rotterdam scire afdeeling van ,,de Da
geraad" is erg boos, omdat een filmproduct
over secueele voorlichting niet in Schiedam mag
vertoond worden.
Zij heeft liet er voor over om op een dun pa
piertje met wat groote, kleine, vetgedrukte en
zwarte letters aan de Schiedamsche burgerij
bekend te maken, dat zij doin wordt gehouden
op dit gebied.
Die Vrijdenkers toch ze laten eigenlijk nie
mand vrij denken, ze worden hoos, erg boos. als
men niet denkt als zij. Wie deze film geweerd
heeft doet niets ter zake, het feit alleen dat zij
niet vertoond wordt, stemt tot vreugde.
„De Dageraad" moet eigenlijk zwijgen over
opvoeding, niemand kan geven wat hij niet
heeft en daarom ontzeggen wij „de Dageraad"
heel kalm het recht om hier te komen school
meesteren oyer dingen, die men onder vier
oogen ernstig bespreekt en die men niet plaatst
onder liet licht van dc dageraad. Er zijn volgens
de meeste opvoedkundigen, dus vakmenschen,
andere en krachtiger en veiliger middelen tegen
de zedeloosheid dan massale voorlichting in
woord en beeld. Als de vrijdenkerij van „de
Dageraad" den inensehon hun godsdienst niet
ontnam, dan liet zij juist in dien godsdienstig-
zedelijken invloed, op de allereerste plaats een
machtige factor voor rein leven.
Als „de Dageraad" deed aan gezonde vorming
van wil en karakter, dan bracht zij aan de men-
schen geestelijke en lichamelijke kracht tot.
zelfdwang.
Zoo „de Dageraad" eens wat meer
deed voor het afwenden van zedelijke gevaren,
dan leverde zij beter werk maar tot nu toe on
dermijnt zij zelf den grondslag van rein leven door
ge.loofsroof en geloofsbespotting.
Dus „Dageraad" iaat ons vrij Roomsch
Schiedam wil Uw massale voorlichting insexu-
eele zaken niet, om paedagogische redenen en
komt dus niet.
pater P. C. BIESTA.
Buitenlandseb Nieuws.
FRANKRIJK.
Bczuinigingshervorming n.
Uit Parijs bericht men De kabinetsraad heeft
de hervormingen van Ilerriot tot vereenvoudi
ging en versobering van den dienst van het
departement van onderwijs goedgekeurd.
T e g e n d c administratieve v e r-
e e n v o u d i g i n g.
Uit Parijs meldt men, dat 150 burgemeesters
12)
Wanhopig door het ongeval hetwelk de In
vestigatoï veroor-zaakt had, vol woede tegen
den boosdoener, die de schuld van de aanvaring
droeg, bewaarde Sir Owen toch al zijn koel
bloedigheid. Op zijn bevel nam Chantecleer
zijn plaats op de brug in en inoest. de geheele
bemanning het bergen der zeilen staken en zich
bezig houden met het in zee aflaten der sloepen.
Onder den invloed van zijn terugdraaiende
schroef ontdeed het jacht zich terzelfder tijd
van de Sirius en verwijderde zich tot op eeuige
vademen afstand.
Recht opstaande op de boegspriet, terwijl
bij zich vastklemde aan het kijschtouw van het
fokiïezeil, kon Sir Owen op een afstand van
vijf meter vooruit, in de zijde van de Sirius de
lange loodrechte scheur zien, die twee nieter
breed was en tot op liet dolboord voortliep en
die door den steven van den Investigator ge
maakt was. In weinige oogenblixKen verdween
bet voorste gedeelte van het aangevaren schip
onder water en daar de onderdompeling van
het voorschip het zwaartepunt verplaatste,
draaide het geheele schip om zijn as,
of gedelegeerden van den gemeenteraad van groo
te steden, waarvan het jongste decreet hetzij de
onder-préfectuur, hetzij de arrondissements
rechtbank heeft afgeschaft dezen ochtend een
protestvergadering hebben belegd. Toen een
delegatie zich bij het departement van financiën
aanmeldde, verklaarde Poincaré, dat hij haar
niet kon ontvangen als delegatie, omdat zij geen
wettig opgerichte vereeniging vormde. Hij bood
aan om individueel met de burgemeesters te
onderhandelen. Tengevolge van dit antwoord
kwamen de burgemeesters dor hoofdplaatsen
van arrondissementen in een spoedvergadering
bijeen en namen een motie van protest, aan.
ENGELAND;
Geen kans op een regeling?
Uit Londen wordt bericht, dat Cook in zijn
commentaar op den brief van de regeering zeide,
dat er geen kans op een regeling bestaat, indien
de regeering geen andere houding aanneemt.
Hij voegde er bij, dat het bestuur der mijnwer
kersfederatie zou beslissen, of het noodig' is de
nationale gedelegeerdenco.nferentie bijeen te
roepen.
DUITSCHLAND.
Conferentie tusschen
Stresemann en Hindenburg.
Uit Berlijn meldt men dat de Rijkspresident
eergistermiddag den minister van Buitenlandsche
Zaken, dr. Stresemann, ontvangen heeft, kort
nadat deze te Berlijn was aangekomen. Strese
mann b, acht'den president verslag uit over de
besprekingen te Genéve. Na een onderhoud van
een uur dankte de president den minister voor
zijn moeitevollen arbeid en sprak de hoop uit,
dat de thans begonnen besprekingen mogen
leiden tot oplossing van de nog hangende kwes
ties en tot spoedige bevrijding van het Rijn
land en het Saargebied.
De e erste sneeuw.
Naar de „Bode" uit het Reuzengebergte
meldt, is Donderdag in het gebergte reeds de
eerste sneeuw gevallen.
satie, die in het geheim in de Oekraine werkzaam
was, doch vanuit Parijs bestuurd werd. Op een te
Parijs onder voorzitterschap van grootvorst
Nikolaj Nikolajewietsj gehouden vergadering,
zou besloten zijn in verschillende Oekrainsche
steden „opstandcomité's" op te richten. De
gearresteerden waren met de oiganisatiehiervan
belast.
SPANJE.
Het conflict.
Uit Parijs meldt men dat het conflict tusschen
de regeering en de artillerie-officieren nog steeds
niet is bijgelegd.
De regeering heeft die officieren, die aan de
opstandige beweging niet hebben deelgenomen,
in hun rang gehandhaafd, doch deze officieren
hebben zich ,door een eed solidair met hun ka
meraden verklaard.
Een algemeene amnestie zou nadeed doen aan
het prestige van de regeering.
Het feit, dat de veroordeelde officieren door
de burgerlijke garde ais gewone misdadigers
naar de gevangenis zijn gebracht, heeft kwaad
bloed gezet, en het aantal der tegenstanders
van de regeering is daardoor toegenomen.
Generaals gepensionneerd.
Uit Berlijn wordt bericht, dat de koning van
Spanje een decreet heeft onderteekend,, volgens
hetwelk, naar uit Parijs bericht wordt, 9 gene
raals der artillerie wegens het deelnemen aan
opstand gepensionneerd worden.
OOST-INDIE.
Over het bestuur van
e x-g ouverneur Hens.
Uit Medan meldt men, dat de „Deli-Courant"
na de reis van haar hoofdredacteur naar het
terrein van de. Aljeh-actie, onvoorwaardelijk
de houding van den voorinaligen gouverneur-
den heer Hens, afkeurt.
Het- blad zegt o.a. dat de heer lIcO's een
groot aantal hoofden tegen zich, het bestuur en
het gezag heeft ingenomen. In plaats van hen
aan te trekken en dezen naar de zijde der regee-
ring toe te halen, heeft de heer Hens de Atjeh-
hoofden van zich afgestooten.
Resident Car on over Atjeh.
Uit Batavia wordt bericht, dat de heer L. J. J.
Caron, benoemd tot resident van Bali, op zijn
doorreis van Atjeh naar Bali vandaag op audiën
tie zal gaan bij; den gouverneur-generaal.
De heer Caron weigerde de „Javabode" een
persgesprek, aangezien z.i. Atjeh in de eerste
plaats rust behoeft en hij het niet in het be
lang van de huidige Atjeh-politiek achtte, om
nieuwe polemieken te ontketenen.
RUSLAND.
Een strafproces.
Te Moskon zal dezer dagen een strafproces
beginnen tegen een 17-tal personen, meest, ge
wezen officieren uit het tsaristisch leger, die deel
uitmaakten van een monarchistische organi-
zoo snel, dat de Sirius zich.bijna in loodrechten
stand bevond het achterschip geheel uit
het wa'er te voorschijn .<wam.
Terzelfdertijd bereiitte het water dc machines
en doofde de vuren uit. Met dog gebrul en gesis
ontsnapte de stoom door alle openingen. Zoo
plotseling kwam hot ongeluk en zoo snel volgden
de gebeurtenissen elkander op, dat men op de
Sirius niet eens tijd genoeg had om de booten
uit te zetten. De verwarring was volkomen.
Geklemd aan de stijlen van de brug, trachtte
de Officier van de wacht, met verachting van
het levensgevaar, alleen gedreven door zijn
plichtgevoel, nog bevelen te geven om het red
dingswerk te beginnen, vergeefseen ware
paniek hcerschte op het schip. De een, over
tuigd van de onmogelijkheid om de sloepen te
water te laten, kroop naar het achterschip
langs dc verschansing. Anderen meenden, dat
het schip nog te behouden was, en grendelden
op eigen verantwoordelijkheid de luiken van
de waterdichte afdeelingen.
Hieraan hadden George de Malher en dokter
Sergeant en de matroos Jan Halgouët het te
wijten, dat zij opgesloten werden in de afdee
ling waarin zij waren, want de meeste matrozen
wisten niet, dat zij zich in het ruim bevonden.
De officier van de wacht wist het alleen. Hij
zond onmiddellijk te midden van de algemeene
ontsteltenism een adelborst dezelfde, die
vijf minuten te voren den kommandant gewaar-
ALLERLEI.
Uit Berlijn De Belgische Ministers van
Financiën en Buitenl. Zaken .Franqui en Vander-
velde, willen te Parijs met Poincaré nagaan op
welke grondslagen een Fransch-Belgische fi-
nancieele samenwerking zou kunnen plaats heb
ben.
-- In de Fransche pers wordt propaganda
gemaakt, voor de verlenging van den zomertijd
tot einde October. Men verwacht dat de regee-
ring uit zninigheidsoverwegingen aan het denk
beeld zal gehoor geven.
Uit Berlijn Evenals de Duilsehe spoor
wegen, zullen ook de Zweedsche, Deensche en
Noorsche spoorwegen bij de volgende zonier-
dienstrcgvling een tijdrekening over 24 uur in
voeren.
Binnenland.
De Katholieke Radio omroep.
De R.K.O. doet steeds meer z'n best om met
prima uitzendingen zooveel mogelijk alle luis
teraars te voldoen. Een reeks van voorname en
vooraanstaande sprekers op verschillend ge
bied zijn en worden nog aangezocht voor het
a.s. winterseizoen. Ook de muziek wordt steeds
meer verzorgd. Bij het bekende kwartet van
musici uit het concertgebouworkest, het sextet
van bekwame kunstenaars, die beide uilsluitend
voor K. R. spelen, heeft zich thans gevoegd
een trio uit de bekende Amsterdamscho mu-
ziek-kunstenaarsfamilie Gaillard. Dit trio,
piano, mej Ali Gaillard, viool Mevr. Willy
Dovreese-Gaillard, cello Frits Gaillard jr. zal
de volgende maand met zijn uitvoeringen be
ginnen. Gespeeld zal worden moderne lichte mu
ziek afgewisseld door zang en gespiokcn woord.
De K.R.O. beschikt thans drie van de vier avon
den per maand over de eerste klas muziekkun
stenaars. Variatie is aangebracht doordat het
kwartet meer klassieke muziek speelt, het
sexet klassieke en lichtere miziek, het trio on ge
schuwd had, wat kwam opzetten. De jonge
officier begaf zich naar het dekluik op weg. Hij
moest zich een weg banen te midden der
verschrikt heen- en weerloopende bemanning.
Plotseling begon het vaartuig te schommelen^
en verloor hij het evenwicht, hij viel tegen een
windas, stond weer op en bereikte de opening
welke toegang gaf tot het tusschendek. Reeds
kreeg hij de dubbele ijzeren deur van de inwen
dige ruimte in het oog. Reeds hoorde hij de ge
weldige vuistslagen, waarmede Halgouët de
binnenzijde van de gevangenis beukte. Doch hij
had door zijn val tijd verloren en het water be
vond zich reeds op één meter van het dekluik.
De moedige jonkman aarzelde niet. 1 lij liet
zich langs de ladder afglijden, bracht dc hand aan
den grendel, en stond op het punt hem weg te
schuiven, toen het ship zich oprichtte en het
water als een geweldige hoos de opening van bet
dek binnendrong.
De adelborst stierf als slachtoffer van zijn
plicht en van zijn toewijding.
De Sirius zonk langzaam al dieper eu dieper
in liet water. Doch de booten van de- Investi
gator waren in de nabijheid de zee werd met
reddinggordels bedekt en Sir Owen liet alles,
wat in staat was een man te dragen in het water
werpen. Door een gelukkige samenlop van om
standigheden begon de nevel, wiens korte aan
wezigheid voldoende was geweest om een fraai
schip te verwoesten en zooveel men&chenlc-
BMÜ
veer uitsluitend zich beweegt in het lichtere
genre. Voegen wij hierbij nog dat de R. K. Radio-
gids haar programmalijst gaat uitbreiden, steeSs
de portret! 'mi sprekers en kunstenaars opneemt
terwijl ooi I. ivo met de amateurs meer reke
ning in de gehouden worden meteen
varieeren ideraars niet ama
teurs, dan go; K. R. O. toch
wel het recht heeft nog i vra
gen van de katholieken \auó
de busjes staat, die overal in lij V csurcic
worden „dc K.R.O." kan veel geven U i.tj
ontvangt, is geen ij del woord want hij doet 'it
dan ook en als men nog wat meer overtuigd was
dat ieder katholiek bij ziin eigen volk thuis be
hoort en niet bij anderen, dan zou de K. R. O.
nog veel meer doen. Houdt u dat voor gezegd.
Wij willen eigenlijk met deze mededeeling
nog eens van de gelegenheid gebruik maken om
hulde te brengen aan onze zuidelijke provincie
Noord-Brabant. Onze secretaris de beer Paul
Speet bezoekt haar op dit oogenblik met zijn
K. R. O.-auto. Overal sympathie, overal mede
werking van de geestelijkheid, overal talrijke
katholieken, die zich bij ons aansluiten. Noord-
Brabant staat vooraan in de lijsten de lijsten
onzer leden, die al heel wat honderden
namen bevatten wijzen het grootste getal aan
uit die provincie. Mogen de andere provincies
nu eens in heiligen wedijver ontsteken. Maar
'vooral de groote steden Rotterdam, Den Haag,
Utrecht zijn zoo goed als niet vertegenwoordigd
onder de leden van den K. R. O. Amsterdam
en Haarlem zijn goed maar konden nog beter
zijn. Welke Katholieke Radio Vereeniging neemt
in die steden nu eens flink de propaganda ter
hand Tot nu toe wachten wij vergeefs en komen
de meeste onzer leden uit plaatsen waar zij niet
bestaan. Wie brengt er eens leven in
L. H. PERGUIN.
Voorz. K. R. O.
Dc mijnindustrie te Grocnlo.
Het is nu vrijwel zeker, dat in de gemeente
Groenlo een kolenmijn tot stand ..zal komen.
De bouw zal ongeveer vijf jaar duren en er
zullen epnige honderden arbeiders voor noodig
zijn-
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Ilaadsoverzieht.
Na het Schiedamsche half uurtje droeg elke
zetel eën edelachtbare.
Frisch en vroolijk speelt de muziek des voor
zitters verlengde houten hand bij de om advies
vragende of als kennisgeving aangekondigde
stukken. FrischZeer zeker. Alles kan frisch
zijn, zelfs en dit wist misschien nog niemand,
maar we hebben het gister in den Raad verno
men, moeten er frissche commissies zijn.
Vooral de onderwijs-commissie moet deze bij
zondere eigenschap bezitten. Of moeten we nu
het tegendeel aannemen Uit dc wir-warrelende
discussies van gister aangaande de al of niet
benoeming van een raadscommissie tot bevredi
ging inzake het bewaarschoolonderwijs, hebben
we echter bemerkt dat het een groote janboel
moet zijn hij de Schiedamsche leidinggevende
onderwijs-organen.
De wethouder van onderwijs zelf, de heer de
Bruyn,'heeft bij den Raad zijn hart uitgestort.
Hij zei (en hij zei 't met overtuiging) dat er geen
orde, geen regel geen tucht was. geen rekening
werd gehouden met de wet, wanneer het onder
wijszaken betreft. Eh dit zegt de heer de Bruyn,
die wethouder is van Onderwijs en tevens voor-
vens in gevaar te brengen, langzamerhand op
te trekken en kon men de volkomen uitgesterkt-
heid von de ramp overzien en zooveel mogelijk
maatregelen nemen, om noodlottige gevolgen
te voorkomen. De bemanning van de Sirius
had zich op het achterschip verzameld eu toen
zij hulp zag opdagen, hernam zij langzamerhand
hare koelbloedigheid. De booten van de In
vestigator naderden. De luitenant balde de
vuisten bij de gedachte, dat zijn kommandant
omgekomen washij besloot daarom op de
brug te sterven, die reeds door het water werd
bereikt hij hield zich aan de leuning vast en
ging voort b.evelen te geven.
„Werp de kabels uit, spring in zee en grijp
de reddinggordelsMen zal u oppikken
schreeuwde hij.
Bij groepen sprongen de mannen over boord
en vonden weldra een schuilplaats in de booten
van de Investigator, die tot onder de dreigen
de kiel van de Sirius voortroeiden, op gevaar
af van verpletterd te worden, indien hut schip
zich zou verplaatsen.
Of als het schip plotseling naar beneden
schoot. De meeste matrozen dachten aan
den heldhaftigen officier, die, vastgeklampt
aan zijn post, voortging methen te redden en
.doekmoedig den dood afwachtte.
[Wordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COÜ
I IN.» Ill I..I 1u.- ILLlA.RJ
