DAGBLAD MODR SCWfcW EK OMSTREKEM,
49ste Jaargang.
Vrijdag 1 October 1926
No. 14672
Bureau ^KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal G8085 Postbus 39.
Abonnementen! per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets. Postcheque- en girodienst No. 81440.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3^maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij levenslange gelieele invaliditeit200 bij verlies van een band, voet of oog f 200 bij dood f 21)0 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekeringwordt gewaarborgd door deN.Holl.AIgem. Verz. bank Schiedam
Binnenland.
Het Nederlaiidsch-Belgische verdrag.
Verschenen is de nieuwe memorie van ant
woord van minister Van Karnebeek in zake
het Neder andsehe-Be gische verdrag. Daaruit
blijkt, dat de minister tot nieuwe onderhande
lingen met de Belgische regeering niet breid is.
Amsterdam en de Rijn.
In de Mem. van Antw. deelt de minister van
Buitenl. Zaken mede, dat de verbetering van
de waterwegen van Amsterdan en Rotterdam,
in verband met de voordeelen die Antwerpen
uit het tractaat den deel vallen, de volle aan
dacht der Regeering heeft. De verbinding van
Amsterdam met den Rijn zal zoo spoedig mo
gelijk verbeterd worden. Weldra kunnen daar
omtrent definitieve voorstellen worden ver
wacht en de minister van Waterstaat stelt, zich
voor, daarna zoo spoedig mogelijk een beslissing
te nemen, mede in verband met de kostenver-
deeling tusschen belanghebbenden.
Het zoeken naar de Terschelling II.
Het hernieuwde onderzoek door twee mijnen
vegers naar de eventueele ligplaats van het ten
vorigen jare vergane Terschellinger .loodsvaar-
tuig heeft in de laatste weken vertraging onder-,
vonden tengevolge van slechte weers- en zee
omstandigheden.
Bezoldiging P. T. T. -personeel.
Door de commissie van overleg voor het
personeel der P. T. T, is een deputatie benoemd,
welke bij den minister van Waterstaat en den
directeur-generaal een salarisverhooging zal be
pleiten.
De relletjes te Assen.
De dienstplichtigen, die op den avond van
de militaire ongeregeldheden, die te Assen de
wacht hadden en geweigerd hebbenipatronent e
ontvangen, zijn allen met streng en verzwaard
arrest gestraft en bevinden zich thans nog in
arrest.
De positie van het Rijkspersoneel.
In de dezer dagen gehouden vergadering van
de commissie voor georganiseerd overleg' van
rijkspersoneel heeft de voorzitter, de heer Wolf
man, namens de regeering een verklaring af
gelegd, waarbij hij mededeelde, dat de regering
niet het tijdstip gekomen acht, om in dc sala-
rieering van het Rijkspersoneel eenige verande
ring aan te brengen.
In antwoord op van organisatiezijde gestelde
verzoeken om inlchtingen, deelde de voorzitter
verder mede, dat het vraagstuk van aanstelling
van personeel op privaat-rechtelijke arbeidover-
eenkomst bij de regeering in een vergevorderd
stadium van behandeling verkeert.
Het Hof van Arbitrage.
Coolidge heeft Hughes, den oud-secretaris
van den staat, benoemd tot Amerikaansch lid
van het Permanente Hof van Arbitrage in Den
Haag, voor den tijd van zes jaar.
Ned. arbeiders in IJelgie.
Blijkens mededeelingen in liet Tijdschrift
van den Ned. Werkloosheidsdienst, schat de
Handelafdeeling van de Belgische Legatie het
getal Nederlandsche arbeiders thans in Belgie
werkzaam op 15 20 duizend.
Einde 1925 werkten naar schatting in Noord-
Frankrijk 2500 a 3000 Nederlandsche landar
beiders.
regelingen uit den aard der zaak onafschei den lijk,
van elkander zijn, maar omdat het één en het
ander noodig is.
De privaatrechtelijke regeling moet er te eeni-
ger tijd komen zij kan op den.duur niet worden
gemist maar van zoo heel veel belang is zij niet.
Zij legt alleen vast, regelt op papier, wat in de
praktijk en jurisprudentie wenschelijk is be
vonden.
Van meer belang is de mogelijkheid tot bin-
dendverk aring. Dat is een stap vooruit. Een
zéér voorzichtige stap. Want er is geen sprake
van, dat men nu maar alle bestaande en nog te
luiten collectieve arbeidsovereenkomsten direct
bindend zou verklaren.
Na de argumenten vóór en tegen te hebben
afgewogen, is een meerderheid in den Hoogen
Raad van Arbeid (21 tegen 15) tot de conclusie
gekomen, dat „het wenschelijk is de mogelijk
heid te openen tot een verbindverklaring van
collectieve arbeidsovereenkomsten door middel
van een wettelijke regeling" als in een voor-
ontwei p van wet door minister Aalberse was
voorgesteld.
Let wel„de mogelijkheid te openen." Vóór
het tot bindendverklaring komt, moet aan stren
ge voorwaarden zijn voldaan. Voorzichtiger kan
het toch niet
Het advies van den Hoogen Raad vair Arbeid
werd d.d. 28 Mei j.l. aan den Minister van Arbeid
Handel en Nijverheid uitgebracht. Het stuk
is onderteekend door den voorzitter van dien
Raad, prof. Slotemaker de Bruine. Niet alleen
alle katholieken leden, maar ook alle andere
mannen van rechts als de heer Amelink en prof-
Diepenhorst hebben voor deze conclusie ge
stemd.
Men zou nu zeggen de zaak is rijp; de Mi
nister behoeft op niets meer 'te wachten.Maar
Minister Slotemaker de Bruine komt meteen
wetsontwerp voor een privaatrechtelijke rege
ling alleen,. De „mogelijkheid" tot bindend ver
klaring is van hem vooralsnog niet te verwachten.
Fe dier zaxe heelt de Regeering haar standpunt
nog niet bepaald. Onze zeer voorzichtige Mi
nister van Arbeid acht „onze economiseh-sub-
tiele tijd niet, rijp voor deze proefneming."
Mogen wij vragen wanneer is de economische
tijd niet subtiel Moet met elk voorzichtig pasje
in de goede richting, naar den socialen vooruit
gang dus, worden gewacht tot de polsslag van
den tijd zóó fel klopt, dat ook mr. Drosselhuys,
nar. 1-eub en ,,N. R. Ct." op spoed aandringen?
Komaan, Exellentie, een beetje meer regee-
ringsmoed
De cxportslaelilerijt e Hoek van Holland.
Naar aanleiding van het sluiten van de En-
gelsche grenzen voor geslacht vee liggen de werk
zaamheden aan dc export slachterij te Hoek
Van Holland reeds geruimen tijd stil, bericht
„Het Volk." Wel is een proef genomen om voor
Duitschland en Denemarken te slachten, doch
dit schijnt geen voordeel op te leveren. Het blad
verneemt nu, dat met ingang van 1 October al
het personeel wordt ontslagen, terwijl tevens 24
bootwerkers is lossen dienst bij de Harwich lijn,
hun ontslag hebben gekregen.
De collectieve arbeidsovereenkomst.
We lezen in „de Tijd"
Op het verkiezingsprogram 1925 der Katholie
ke Partij wordt onder meer gevraagd „wettelijke
regeling van de collectieve arbeidsovereenkomst,
inclusief de mogelijkheid tot verbindendverkla
ring."
Tweeërlei wordt hier gewenscht. Het -eer
ste deel van den zin doelt op een verbetering
van de bestaande privaatrechtelijke regeling
(een nadere regeling ter vervanging van art.
1637n van 't Burgerlijk Wetboek) en het tweede
deel op iets nieuws de mogelijkheid tot bindend
verklaring.
Het program spreekt, van „inclusief", vraagt
dus het één en het ander. Niet omdat beide
Ned. I{, Bond voor groole gezinnen.
Door de Centrale Raadsvergadering van
bovengenoemden bond zijn aangewezen, om
zitting te nemen in den R. K. Partijraad de
heer .1. W. F. van Meegeren, Vcnlo, Bondsvoor
zitter en als plaatsvervangend lid, de heer
J. 11. Kray, Breda, Bondssecretaris.
De volgende adressen zijn door den Bond ver
zonden Aan Zijne Exellentie, den Minister van
Onderwijs, verzoekende1ste. Intrekking van
de Wet van 30 Juni 1921 pn 2de. Spoedige in
voering van een billijker schoolgehlrogeling.
Aan Zijn Exellentie, den Minister van Water
staat, verzoekende te willen bevorderen]* dat,
gelijk in België, ook hier te lande aan de groote
gezinnen cene belangrijke reductie op de
spoorwegtarieven worde toegestaanen Aan
Zijn Exellentie, den Minister van Justitie,
verzoekende te willen bevorderen, dat wettelijk
verboden zal worden dc fabrigace, invoer, han
del, het in voorraad hebben of verkoopen van die
zoogenaamde sanitaire artikelen, welke voor de
toepassing van Neo-Malt.husiaansche praktijken
worden gebezigd.
Aan het verslag van de vergadering in het
jaarbeursgebouw te Utrecht gehouden door den
bond van bedrijfsauto houders in Nederland
ontleenen wij uit „de Tijd" het volgende:
De voorzitter van den B. B. N„ de heer A. J.
ten Hope, sprak eene rede uit, waaruit wij de
volgende conclusie trekken
Het groote bezwaar tegen het ontwerp sa
menvattend, zou men moeten wijzen op de te
genstrijdigheid der gedachten, die daaraan ten
grondslag liggen. Eenerzijds is het uitgangspunt,
dat het autoverkeer als een uitnemend middel
van welvaartsontwikkeling, van productiviteit
van bodem en van opbloei vair nijverheid en
handel, krachtig moet worden bevorderd. In
zoover is de grondgedachte voortreffelijk.
Maar daarnaast worden zoodanige lasten ge
schapen, dat deze gelijken op een kunstmatige
onderdukking van de uitbreiding van het aantal
auto's.
De duif en de breedheid, welke den ontwer
per bezielden bij zijn toekomstgedachte, in een
land doorsneden van goede wegen en overal
toegankelijk voor nieuwe welvaart, hebben hem
verlaten toen hij den algemeenen welvaart sblik
prijs gal' voor een zuiver fiscalen kijk op de
motorvoertuigen en vergat, dat de ontwikkeling
van het motorwezen vanzelf ook haar finan-
tieele resultaten met zich brengt.
Ik ben ervan overtuigd, dat wanneer wij plei
ten voor een regeling, waarbij wij redelijke las
ten aanvaarden, maar vooral waarschuwen voor
alles wat den opbloei van het moderne verkeer
en dus van onze nationale concurrentiekracht
zou kunnen belemmeren, wij ons geen egoïstisch
doel voor oogen stellen, maar een nationaal ge
meenschapsbelang dienen van de allereerste
orde.
INGEZONDEN.
Het, typhus-gevaar.
Het veelvuldig voorkomen van typhus (Febris
typhoïdea) in het. buitenland en ook hier te
lande, geeft onze commissie aanleiding liet, pu
bliek er nog eens attent op te maken, dat melk
nooil ongekookt mag worden gebruikt, tenzij
men de zekerheid heeft, dat deze niet besmet is.
Ook het afwasschen van groenten, die niet vóór
het gebruik gekookt worden, in sloot of gracht
water is gevaarlijk.
Do Gezondheidscommissie,
Dr. J. ENDTZ, secr.
Wetenschappelijk Nieuws.
OudChineeschporcelein.
De rijkste verzameling aan Chineesch porce-
lein heeft men, naar men tot nog toe meende,
te Dresden in het Johanneum.
Men heeft echter onlangs een in de kelderruimte
van de schatkamer van het oude Serail te Kon-
stantinopel een verzameling oud-Chincesche por-
ceiein aangetroffen, die de collectie te Dresden
evenaart zoo niet overtreft in waarde. Terwijl
men in het Johanneum hoofdzakelijk porcelcin
uit de achttiende eeuw aantreft, dagteekent het
belangrijkste deel der poreeleinschatten te Kon-
stantinopel uit den tijd van de Sungdynastie
(9G0-1279) en Mingdynastie (1368—1643). Voor
al de tijd van keizer Kia-Tsjing (15221566)
is schitterend vertegenwoordigd.
Hoe die schatten in de Turksehe hoofdstad
zijn gekomen, staat nog niet vast, maar men
vermoedt dat.sultan Soliman de Groote of de
Prachtlievende, uit het midden der 16e eeuw dc
verzamelaar er van is geweest. Van hem is be
kend dat hij een groot liefhebber van porce-
lein was.
SPORT.
Opgravingswerk op Java.
Het Amerikaansch Museum voor Natuur
lijke Historie te Wash'ngton is voornemens een
fonds te stichten om het opgravingswerk voort
te zetten te Trini 1 op Java, waar een volledige
schedel is gevonden van den pithecanthropus
erectus.
Professor Elliot Smith, zeide naar aanleiding
van de vondst tot een verslaggever van de „Mor
ning Post"
„Deze ontdekking zal e lis voor al een eind
maken aan het internationaal dispuut, dat sedert
eenigen tijd gevoerd wordt tusschen Engeland,
Duitschland en Nederland met. betrekking Lot
den waren aard van den pithecanthropus. In
Engeland heeft men altijd gezegd, dat 't een
mensch was, die in dat tijdperk leefde, terwijl de
Duitschers meenden, dat het wezen dat toen
leefde een soort groote aap was.
De laatste vondst van die periode was onge
veer dert'g jaar geleden, toen een schedeldak,
een dijbeen en twee kiezen werden gevonden
door een Ncderlandseh geneesheer, die thans
hoogleeraar is te Amsterdam. Daarna is er
heel veel gegraven in die streek, maar er is niets
gevonden. Er zijn heel wat pogingen gedaan om
den schedel te reconstrueeren uit het gevonden
fragment. De resultaten waren echter met el
kander in strijd.
Duitschers hebben een groot bedrag aan geld
over gehad voor de pgr .vingen bij Trinil.
Kunst en Letteren.
Het vooronderzoek over de
„LaughingCavaiier"
nietafgeloopen.
Naar aanleiding van berichten als zou de
voorloopige instructie aangaande de aanklacht
wegens oplichting door den heer Mensing van
de t'a. Fred Muller en Co., ingediend tegen den
ingenieur Haas en den schilder-restaurateur
van Wijngaarden zijn gesloten, verneemt de
„Tel." dat dit niet het geval is.
Het voor-onderzoek, dat geleid wordt dooi
den rechter-commissaris mr. B. de Gaay Fortman
is nog steeds niet beëindigd. Dit houdt tevens
in, dat van een advies, dat de rechter-commissaris
aan het O. M. zou hebben uitgebracht, om de
vervolging niet voort te zetten, daar de voorloo
pige instructie hiervoor geen termen zou ople
veren, geen sprake kan zijn.
Olympiade 1928.
In het Maandbericht van de „Oijympiade"
lezen wij het volgende
Nu het werk aan den bouw van het nieuwe
Stadion met kracht is begonnen, zijn thans be
sprekingen gaande met het Ministerie van Wa
terstaat en de Gemeente Amsterdam, om de
toegangswegen naar Amsterdam, met name van
het vliegveld Schiphol en uit het Gooi, te ver
beteren.
Aan de samenstelling van het programma
der Olympische Spelen 1928 wordt thans de
laatste hand gelegd het staat evenwel reeds
vrijwel vast dat de Spelen in twee perioden
zullen worden gehouden, n.l. einde Mei-begin
Juni de voetbal- en hockeywedstrijden en om
streeks Augustus de overige Spelen. Met deze
verdeeling gaan alle Sport-Federaties accoord,
uitgezonderd één enkele, waarmede nog onder
handelingen gevoerd worden.
Op 2 October a.s. is de jaarvergadering
van het Nederlandsche Olympisch Comité be
legd en zullen alsdan verschillende besluiten
genomen worden die van beteekenis zijn voor
de verdere voorbereiding der Spelen der IXe
Olympiade in 1928 te Amsterdam.
Rechtzaken.
De rechtbank te Tiel heeft heden Otto dc Beus
te Culemborg, ter zake van smaadschrift tegen
den commissaris van politie, den heer J. Blok,
aldaar, veroordeeld tot tweemaal 50 boete of
tweemaal tien dagen hechtenis, met toewijzing
van de civiele vordering ad 150 aan de beleedig-
de partij. Verder is bepaald, dat het vonnis ge
durende één maand in het openbaar aan de
hoofddeur van het Paleis van Justitie alhier zal
worden aangeplakt. Tevens werd Dc Beus ver
oordeeld in de kosten van de belcedigde partij,
welke zijn begroot op nihil.
Gemengd Nieuws.
DE TYPHUS-EPIDEM1E.
Te Maastricht
Het aantal typhus-gevallen alhier, wordt op
50 geschat. „Volksgezondheid" heeft aan den
Geneeskundigen Dienst in overweging gegeven
de noodige voorzorgsmaatregelen te nemen, om
dat dit aantal grooter is dan normaal.
Te Boskoop.
Met het oog op de typhus-besmetting is ook
hier ter plaatse de zweminrichting gesloten.
Te Leiden.
Tot heden hebben zich alhier vier gevallen
van typhus voorgedaan, waarvan twee bij schip
perskinderen.
In verband met te Helmond heerschende ge
vallen van typhus wordt voor alle dienstplich
tigen, aldaar verblijvende, de opkomst voor de
herhalingsoefeningen op 4, 7, 11 en 18 October
a.s., alsmede de opkomst voor de eerste oefening
in de tijdvakken 48 October en 1822 Oc
tober a.s. tot nader order uitgesteld.
Dr. de Haan, gemeentegeneesheer alhier,
heeft, in verband met de typhusgevallen, welke
in verschillende gemeenten van ons land voor
komen, het dagelijksch bestuur dezer gemeente
er op gewezen dat het niet wenschelijk is, de
kermis dit jaar te doen doorgaan.
Naar wij vernemen, heeft de Gezondheids
commissie besloten, zich met dit advies te ver
eenigen.
Te Ochten en in de Avezathen (gemeente Zoe-
len) doen zich ook gevallen van typhus voor.
Prettige medereizigers. De 25-
arige tuinman Valerius Kesteloot, werkzaam op
een villa te Gapellenbosch, zat in een wagen van
den trein van Antwerpen naar Esschen, toen daar
ook een viertal Hollanders instapten, die blijk
baar met hun guldens goeden zwier hadden ge
maakt. De tuinman merkte hun op, dat het toch
wel prettig was zoo gemakkelijk te kunnen leven,
waarop het viertal hem een geduchte afranseling
gaf, hem zijn portefeuille ontnam en na deze
van 950 francs beroofd te hebben, weer leeg in
zijn zak stopte. Toen openden de Hollanders
het portier en wierpen hem uit den wagen. Vrij
wel ongedeerd is hij op den weg teruggevonden
en het mag een wonder hèeten dat hij niet door
een trein uit Nederland vermorzeld is. De gen
darmerie van Capellen heeft een onderzoek ge
opend.
Roodvonk. In de gemeente Buren en
omgeving doen zich meer dan het normale aan
tal gevallen van roodvonk voor. Eenige lijders
aan deze ziekte zijn bezweken.
Kinderverlamming. In een der bui
tenwijken van Apeldoorn heeft zich bij een^ 10-
jarig knaapje een geval van kinderverlamming
voorgedaan.
NIEUWE SCHI
OURANT
VVegenbelastiugwet.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Van ingezonden stukken ook al worden ze
niet geplaatst —wordt de kopy n i et t er u ggeg e v e n
Te Tiel.
