OMSTREKEM,
49ste Jaargang.
Vrijdag 3 December 1926.
No. 14725
Bureau KOEMARKT 4."— Telefoon Intercommunaal 68085 Postbus 39.
A b"o nnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets. Postcheque- en girodienst No. 81440.
ïl, A d v e r t e n t i n 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3"maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 5U0 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog 200 bij dood f 200 bij verlies van een
duiin^fGljbi^erlie^aiMïei^tvijsvintJj^
TWEEDE BLAD.
BRUSSELSCHE KRONIEK.
Brussel, 30 November 1926
Beulemans'en Marollen.
(Van onzen eigen correspondent)
Vlaanderen is een land van schilders, zei eens
iemand van gezag en werkelijk, hij sloeg
nagels met koppen. Toen wij de „Blijde
Intrede" bijwoonden, te Antwerpen, van prins
Leopold van België met prinses Astrid van
Zweden, zijn bruid, viel het ons weder op hoe
hier de versiering met een waar schildersoog
was aangebracht. De voorname invloed van deze
oorzaak vindt men terug in het volksleven en
dat is wellicht de oorzaak dat de Vlaamsche
folklore zoo'n dankbaar studieveld is, sedert
eenigen tijd trouwens officieel erkend getuige
instelling van een leerstoel voor folklore aan de
universitit te Gent. Toen prof. Joz. Schrijnen,
uit Utrecht, zijn groot werk over de „Nederland-
sche Volkskunde" liet verschijnen begroette hij
de Vlamingen als de baanbrekers van de folklo
ristische wetenschap in Nederland. Dit laat zich
verklaren door het karakter van de Vlaamsche
beweging, in den tijd van de romantiek, waarvan
thans het eeuwfeest wordt gevierd bewondering
en Liefde voor hetgrootschverleden derVlamingen
en ook de door voornoemde eigenschap, waarvan
de Vlamingen zelf zich sterk bewust gevoelen,
want, zooals prof. Schrijnen schrijft „Volken
kunde is de systematische, rationeele navorsching
van den ondergrond der cultuur van een volk."
Daarom is het niet te stout gesproken als men
verklaart dat men de ziel van een volk beter
leert kennen in zijn folklore dan b.v. in zijn let
terkunde of kunst. En deze ziel is in Vlaanderen
de schildersziel, die alles raak ziet, typisch,
en dit alles vol kleur caracteriseert, ruw soms
en op populiar-ongegeneerde wijze, maar vol
pittigheid en naieve geestigheid.
Door onze dagelijksche kennismaking met. het
Brusselsche volksleven kennen we dit het best
in bijzonderheden en kunnen wij daarover als
staaljes iets vertellen. Als men over den Brusse
laar spreekt denkt de oningewijde meestal aan
„Beulemans". Nochtans al do Brusselaars zijn
geen Beulemansen, op verre na niet.Brussel heeft
bijvoorbeeld zijn eigen „zwans" zooals de Ant
werpenaars hunnen „truut" hebben ei» de Gen
tenaars hunnen "lol". De mensehen die alle
Brusselaars over een kam scheren hebben groot
ongelijk. Want er is een grondig verschil. De
Beulemans kan niet meer zwansen en om nog
zoogenaamd iets „plezant" te kunnen vertellen
moet Beulemans de revues van „quatre pour
un franc lezen.
De „Marolliens" echter hebben de evolutie
van den oorspronkelijk Vlaamschen Brusselaar
naar dat leelijk, dik, middelmatig, waterachtig
en platzakkig product wat men sinds de ver
schijning van Fonson en Wicheler's werk Beu
lemans noemt, hoegenaamd niet meegemaakt.
„Olie komt boven" zegt men in de Marollen, en,
inderdaad in de springlevende volkslagen van
Brussel leeft nog een geest die eigen is, echt
specifiek Brusselseh.
De Marollenwijk is eigenlijk, streng genomen,
de wijk gelegen onmiddellijk achter en beneden
het kollossale Paleis van Justitie", „le bloc ai-
freux que bourgeois admire." Er zijn er die be
weren dat 't Marolsch- het eigen dialect van de
bewoners der Marollen- zou afstammen uit de
XlVe eeuw toen een talrijke schaar Waalsche
werklieden uit Zuid-Brabant naar Brussel kwam
afgezakt en zich meestendeels vestigde in eene
wijkde omgeving der Huidevettersstraat,
Priemstraat, Brigittienenstraat. Een plein werd
daar zelfs de Waalsche Plaats geheeten. Brussel
was te dien tijde flink Vlaamsch en de Waalsche
werklieden gaven zich toen alle moeite om zich
verstaanbaar te maken bij hun geburen. En op
het aldus ontstane dialect zou dan nog het
Spaansch hebben ingewerkt. Denaam „Marollen
zou eigenlijk voortkomen van de kloosterzusters
Apostollienen hier te Brussel en elders „Marol
len" geheeten. Marollen is nu echter stilaan een
uitdrukking geworden, die min of meer algemeen
gebruik t wordt voor de. bewoners der meest ty
pische volkswijken te Brussel, zelfs al zijn zij een
paar kilometer verwijderd van de oorspronge-
lijke Marollen. Ook hunne eigenaardige uitdruk
kingen zijn verspreid geraakt over verscheidene
deelen van Brussel, al blijven uitspraak en koddi
ge beklemtooning verschillen van wijk tot, wijk.
De taal der Marollen is, door allerlei invloeden
buitengewoon typisch, raak, kleurig, fantas
tisch, maar de grondverf is Vlaamsch en de
verfransehingswoede die over Brussel is gestre
ken, laat, wonder genoeg, het echt Brusselseh
sedert zooveel jaren ongewijzigd. Er. waarom
verschilt zij van den Beulemans. Deze is zijn taal
kwijt. Beulemans kan niet meer spreken hij
„broebelt." Hij is apatisch, ook op zijn tong.
Hij heeft een voornaam besehavingsteeken ver
loren den zin voor schakeering. Gansche reek
sen van zaken en dingen duidt hij aan met een
zelfde woord. Hij kan niet meer bepalen, niet
meer scherp omlijnen, hij verwatert alles en ook
de graden van zijn esthetisch genot als hij er
nog bezit kan hij slechts met een tweetal
woorden uitdrukken „chic" of „vilain" Het
tegenovergestelde, gariseh het tegenovergestelde
is waar voor den Marollien Hij is' ne" kieke-
fretter" en hij komt daar ook voor uit, en hij
eischt direct dat ge onderscheid maakt hij
is niet van „Meulebeek" (St. Jan-Meulenbeek)
Want die van Meulebeek zijn de doodsvijanden
De Marollen zingen Wij zijn van die van Meule
beek ni verveid." Hij wil alle uitdrukkingen
onmiddellijk typisch scherp. Waar Beulemans
b.v. maar een enkel woord heeft voor den jonger,
onsehuldigen stouterik „vilain merle" zal de
Marollien er met een heelen zwerm uitpakken,
verergeren van graad tot graad joenk, snotneus,
stinkoet, ketje, loeder, en later kapoen en
vaartkapoen. Een slimmerik zal hij heeten
'n kadee 'ne sjarel, 'ne leepe. Gewone
meisjes zijn „maskes", maar een kraak-
frissche meid heet hij „mokskes" de venijnige
meid is een „tij f" en diep in zijnminaehtingstaat
de „lameer". Als ze er niet netjes uitziet
noemt hij deze „vuiljeannet" en achter de ma
dame met den lodderigen grooten hoed roepen
de ketjes „Longekamp fleuri".
Al de mannen die op straat voorbij stappen,
worden directgeclasseerd. „Zievereir", zegt Beu
lemans, maar in de Marollen spreekt men van
pochhansen als „stoefers- zonder centen'" „am-
brasmoekers", „Baron sans sous", krotter"
'ne co oen en toes (thuis) gin eiten" wie 'nen
duudskop" (een druppel jenever) dronk in den
tijd dat er nog „duudskoppen" te drinken waren,
zonder te betalen - 'ne „poeffer". En dan komt
er de zageman die voor hem een „plekplostcr"
is, en de groote en de kleine leugenaars die spek
schieters zijn of flauskesverkoepersof leugenooten
Hakkelaars of doddelaars zijn voor hem „broe-
beleirs" en die als hakkelaar viezen handel
drijft dan is hij "ne l'roesjeleer." Onhandigen
of tragen zijn „krabbers" of „slaphangers",
„mannen die de pees af zijn" en voor de luie-
rikken heeft hij een heelen boel qualil'ikatieven,
waaronder de plezierigste zijn „kaboebel" (eene
die te lui is om te broedelen) en „liever loe as
muug" (liever lui dan moe.)
Wij zouden kunnen voortgaan met typische
volksuitdrukkingen uit den mond van de Ma
rollen op te teekenen. Iets actueels vonden wij
opgeteekend in een blad in verband met de wijze
waarop het Brusselsche volkje het prinselijk
huwelijk bespreekt en commenteert. De Marol
len, heeft dit nieuw geval in het openbaar leven
op zijn bijzondere wijze opgevat, heeft zonder
boosaardigheid zonder kwaad opzet de prinselijke
namen in zijn wereldje betrokken. Prinses
„Astrid" is onmiddellijk gedoopt als prinses
,,'n Striep". Men drinkt in de Marollen namelijk
in de oude herbergen striep faro," d.i. wat
minder dan een „pint" of een halve liter. Is
prinses Astrid een „Striep" geworden een
striep faro is omgekeerd een „Astridje"
Een werkelijk lieve benaming
De Marollien drukt het begrip „straks" uit
met het woord „asterien." Het lag voor de
hand dat de prinses van Brabant ook prinses
„Asterien" zou worden.Een jeugdige Brusselaar-
Marollien, maakte hof het aan een Brusselseh
midinetje en smeedde dit klinkende spreekwoord
„Liever nu één vinger van u dan vier prinsessen
Asterien."
Breughel woonde in de Marollen Men
zou geneigd zijn te denken dat zijn geest, de oude
sappige geest, van de „Vlaamsche kermis"
er nog steeds voortleeft.
Gemengd Nieuws.
hun achterdocht wekte. Zij gelastten den man
nen halt te houden doch deze trokken direct
hun revolvers en vuurden herhaaldelijk. Ter
plaatse werden niet minder dan dertien patroon
hulzen gevonden.
De politie is er nog niet in geslaagd de daders
te arresteeren.
legenwoordigheud van geest!
De arbeider-wisselwachter Kaagman, die Maan
dagmiddag den goederentrein van twee uur
rangeerde, stond in het midden vap den trein
op het z.g. „opstapje". Plotseling brak dit
geheel af, met het gevolg, dat K. viel. Hij had
de tegenwoorigheid van geest zijn val zoo te
regelen, dat hij tusschen de rails kwam te
liggen. De trein reed over hem heen zonder
hem letsel te veroorzaken. Alsof er niets gebeurd
was, krabbelde K. overeind en ging weer voort
te rangeeren
Politieagent te Par ij s v r moord.
Uit Parijswordtgemeld: Gisterochtend vroeg zijn
twee politieagenten, op de Avenue des Barig-
nolles door drie tot nu toe onbekende jongelie
den aangevallen. Een der agenten werd door
twee revolverschoten in de borst gedood, terwijl
de andere niet minder dan vijl' kogels in zijn ar
men en in een der beenen kreeg.
Op het geluid der schoten kwamen twee agen
ten Van de rijwiel-brigade aangereden, die de
daders echter niet meer konden achterhalen
en enkel hun slachtoffers naar het ziekenhuis
konden overbrengen.
De gewonde agent deelde mede, dat hij bij
het patrouilleeren met zijn collega drie man
nen met een geel-lederen taseh zag, hetgeen
De vandalistische puzzl e-m a-
nie in Engeland. De kruiswoordraadsel-
rage blijft in Engeland maar voortwoeden. Alle
bladen brengen dagelijks een of meer van die
puzzles en millioenen lezers beproeven telkens
weer hun krachten op-de oplossing van die raad
sels, waarop soms prijzen van 2500 pond staan-
Zoo komt het, dat bibliotheken en andere
oorden waar het publiek dictionnaires kan
raadplegen, iederen dag worden platgeloopen
door lieden op jacht naar een buitensporig woord
van de hemel weet hoeveel letters.
Dezen braven lieden wordt een zware slag
toegebracht door een besluit van de directie
van het British Museum. Voortaan n.l. zal iedere
bezoeker, die een encyclopaedic wenscht te
raadplegen, schriftelijk moeten verklaren, dat
hij geen woorden zoekt ter „deelneming aan een
prijswedstrijd."
In de bibliotheek van Liverpool worden de
dictionnaires ten eenen male buiten het bereik
van den gaanden en komenden man geplaatst.
Men heeft daar n.l. eenige dagen geleden ont
dekt, dat een onbehoorlijk bezoeker een pagina
had uitgescheurd, die den sleutel bevatte tot
een puzzle, voor welker oplossing duizend pond
was uitgeloofd.
Een duel te Parijs. Te Parijs, in het
Pare des Princes, is Dinsdagmorgen weer eens
geduelleerd.
Serge André, directeur van een groote petro-
leummaatschappij, achtte zich beleedigd door
een artikel van den journalist Bernard Deni-
sans in een der avondbladen. Hij zond dezen
zijn secondanten Denisans koos twee getui
gen, onder wie de bekende caricaturist Sennep.
André's getuigen kozen als wapen de sabel.
Pas in de twaalfde ronde van twee minuten
liep André een lichte wonde in den beneden-
arm op. De strijd werd gestaakt en de tegen
standers drukten elkaar de hand.
Auray herdenkt Franklin. Het
gebeurde in het kleine Bretonsehe havenplaatsje
Auray, dat op 4 December 1776 Benjamin
Franklin, de strijder en staatsman van het
juist onafhankelijke Amerika, voet aan wal
zette, om te Parijs geheime verdrags-onderhan-
deling'en met Lodewijk XVI te gaan voeren.
De eerste keer was het, dat een vertegenwoor
diger der jonge federatie, sterk door de ver
klaring van Washington, den nieuwen staat
tegenover een der groote mogendheden deed
gelden.
A.s. Zaterdag zijn 150 jaar sinds dit histo
risch evenement verstreken. Het aardige is,
dat niemand te Auray laat staan in de offi-
cieele bureaux te Parijs zelf aan dit jubi
leum heeft gedacht, hoewel Auray overigens
niet bepaald op groote geschiedkundige herin
neringen prat kan gaan. De Parijsche corres
pondent van de „Associated Press of America",
Roberts, heeft echter den inval gehad, eens
naar het havenstadje te stevenen en daar het
slechte geheugen van den burgervader op te
frisschen. Deze raadpleegde onmiddellijk zijn
mede-notabelen en jawel, er zou „wat van ge
maakt worden."
Dat „wat" wordt als niet minder dan groote
Fransch-Amerikaansche feesten aangekondigd.
Daarbij zal o.a. een gedenkplaat worden aan
gebracht, aan dc Ouai St. Goustan, daar waar
Franklin den Franschen bodem betrad en deze
kade zal voortaan Ouai Franklin heeten. Na
tuurlijk komen civiele en militaire autoriteiten,
alsmede een Amerikaansche delegatie bij de
plechtigheid. Een Fransche torpedojager zal
uit Brest de marine-muziekkorpsen aanbren
gen, die bij zulk een gelegenheid onmisbaar
zijn.
way te New-York beschikte. De vertakkingen
van het complot moeten zich tot Europ'a uit
strekken.
Een Reuter-telegram meldt nog dat bij het
smokkelcomplot niet minder dan 40 personen
betrokken moeten zijn. Volgens de meening
der justitie zitten in de eerste plaats Britsche
distillateurs achter de affaire.
Groot smokkelcomplot in de
V. S. ontdek t. De drankbestrijding*agenten
van de V. S. hebben een mooien slag geslagen
door de ontdekking van een wijdvertakt drank-
smokkelcomplot, hetwelk ten doel had, de Ver-
eenigde Staren gelukkig te maken met zoo groote
hoeveelheden alcohol, dat aan de drooglegging
practisch een einde zou zijn gemaakt. Elke
scheepslading zou voor niet minder dan een
millioen dollar drank aanbrengen. De agenten
hebben het complot ontdekt door de inbeslag
neming van het stoomschip „Cretan", dat voor
achthonderdduizend dollar alcohol vervoerde,
De onderneming werd gefinancieerd door den
zoon van een achtenswaardig bankier uit New-
York en de meeste betrokkene behooren tot
lager bank-personeel, terwijl de combinatie
over prachtige kantoorlokalen aan de Braod.
Een schoenmaker die 364 execu
ties verrichtte. De politie van Vienne in
het Fransche dep. Isère heeft de verrassende
ontdekking gedaan, dat een Armeniër, Niokran
Mangkikian, die verdacht wordt zijn vrouw den
hals te hebben afgesneden, nog 364 andere ont
hoofdingen op zijn geweten heeft
Manghikian, die schoennmaker van beroep
is, moet zijn vrouw in een vlaag van waanzin
hebben afgemaakt maar dat het bloedig be
drijf hem toch niet vreemd is, blijkt uit een
gevonden document, waarin hij „bij dagorder"
wordt genoemd als eerste officieele beul van het
Russische Kaukasus-leger in de jaren 1814.
Het stuk, dat de onderteekening draagt „ge
neraal Antemick", vermeldt, dat de generaal
„trotsch is, met eigen hand de staven van het
schitterend gedrag gedurende den oorlog van
den beul Niohikian Manghikian, die tot 24 De
cember 1918 364 executies heeft verricht"
Doet het niet denken aan dat gruwelijk ver
haal van den moordsadist. bij Villiers de l'Isle-
Adam „L'exécuteur des hautes oeuvres
Modern iseeringswaanzin i riR u s
land. Te Moskou gaat binnenkort een
bolsjewistische versie van het oude, simpele
Asschepoestersprookje. In zijn nieuwe gedaante
heet het „De roode Asschepoester."
De heldin is thans een arm proletariëerskind,
dat mishandeld en uitgebuit wordt door haar
booze ,,bourgeois"-zusters. „Krasnaja Nov"
(het Roode Nieuws), dat een beschrijving van
het stuk geeft, vermeldt o.a., dat wanneer
Asschepoes een jurk voor het bal krijgt, er
een communist verschijnt, die haar vertelt dat
eigendom diefstal is en haar daarom aanraadt,
een jurk van een van haar zusters te riemen
en daarmee naar het val te gaan.
In de derde acte komt de prins tnet het
muiltje, en juist wil hij Asschepoester, wier
proletarische gevoelens hij in den grond van
zijn hart verfoeid, omhelzen, of de communisten
snellen het tooneel op, roepen de revolutie uit,
daarmee de victorie van het proletariaat en
het einde van alle tyrannie en prinsen.
De jonge vorst vlucht dan en wordt door de
bolsjewiki dwars door het auditorium heen
weggejaagd. Het stuk eindigt met het zingen
van de Internationale door spelers en publiek
Blinde inschikkelijkheid. De
Fransche tabaksregie vat meent de „Intran-
sigeant," - haar publiciteits-taal wel eigenaardig
op.
Op de rose pakjes cigaretten „Gauloises
Caporal" staat de volgende reclame te lezen
„Een stuk chocolade X (de naam van het
merk) zal u minstens evengoed smaken als
een goede cigaret. Neemt proef, en gij zult het
zien. Chocolade X. verwekt bovendien geen
dorst."
En nu hoopt men maar, scherst het blad,
dat de chocoladefabriek X wederkeerig zoo
beleefd zal zijn, goed zichtbaar op haar embal
lage te zetten „Een cigaret zal u minstens
evengoed smaken als de chocolade die ge zoo
juist gekocht hebt. De cigaretten Z. zijn de
beste
Hoe eerbiedigt Ca lies zelf de
wetten van Mexico? Artikel 49 der
daadwerkelijk bestaande grondwet van Mexico
zegt het volgende De hooogste macht in de
Bondsrepubliek wordt verdeeld indewetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht. Nooit mogen
twee of meer dan deze machten in een en de
zelfde persoon of in een enkel individu veree-
nigd zijn, noch mag de wetgevende macht cp
een eikel individu overgedragen worden, uit
gezonderd wanneer in het bijzondc re gevallen
bijzondere volmachten der iutvoerende macht
moeten worden medegedeeld in den zin van
artikel 29.
(Dit artikel 29 zegt, dat den president buiten
gewone volmachten moeten worden gegeven in
geval van een vijandelijke invasie bij een ern
stige storing der openbare vrede, of in een ander
geval, wanneer de Staat met een groot gevaar
bedreigd wordt.")
Volgens bovenstaande is het geheehin tegen
spraak met de grondwet van 1917, dat Presi
dent Calles in een persoon de hoogste vertegen
woordiger der uitvoerende macht is en tegelijk
door zijn partijgangers in het parlement gevol
machtigd wordt nieuwe wetten uit te vaardigen
De nieuwste „wetten" tegen de Kerk zijn aldus
de negeering van de Mexicaansche grondwet
van het jaar 1917 zelf.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ilitJO uinuietJi xycijaugijluijlv io
