mm
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM F/V
m m
K*
50ste Jaargang
Vrijdag 11 November 1927
No. 15013
Dit nummer bestaat uit drie bladen
annexatie en haar
MpliSaf:77
STADSNIEUWS
boomplantdag
ANNEXEN
RAADSVACATURE
EERSTE SCHIEDAMSCHE
KUNST-AGEISSDA.
Bnxean: KOEMARKT 4, SCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal ao. 68085 Postbus no. 39
ABONNEMENTEN: per 3 maanden 3.25 per maand 1.10, Der week 25 cent.
Franco per post 3.75 per kwart. Afzonderlijke nummers 5 ct. Postchèque en Girodienst 81440-
ADYERTENTIëN 15 regels 1.55. Elke regel meer 30 ct Reclames tusschen den tekst 60 cL.
per regel. Kleine advertenties: 30 woorden 25 ct. elk woord meer 5 cl. tot een maximum van
50 woorden. Kabouteradvert. 5 reg. 0.50. 10 reg./0.75, 15 reg. 1.. Incassokosten worden berekend
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij overlijden door een ongeval; ƒ500 bij verlies van beide handen, voeten of oo<mn; f250 bii verlies van één Band één c - 7. 77'7
van een wijsvinger; ƒ50 twee voorste ledematen alle vingers van een hand; ƒ25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de'voorwaarden aTs eeLmtlper^anT in"d^L^orden afgednkT
De mtkeeringen ingevolge deze verzekering zijn herverzekerd bij de Nieuwe HAVBank, Lange Haven 103, Schiedam afgedrukt.
IIT (Slot)
Het annexafievraagstuk heeft zooveel
kanten, dat wij er ons voor het. oogenblik
niet aan wagen ze van alle zijden te be
lichten. Daaraan dient een gezette studie
vooraf te gaan van allerhande gezichts
punten, over welke deskundigen zelfs aarze
len een beslist oordeel ten beste te geven.
We bepalen ons hier derhalve tot enkele
le hooi en t,e gras neergeworpen opmer
kingen.
We gelooven niet te veel te zeggen, wan
neer we beweren, dat gemiddeld te Rotter
dam de huren 25 a 30 percent meer be
dragen dan te Schiedam. In geval van
annexatie zal een geleidelijke nivelleering
dier huren in voor ons onguristigen zin
moeilijk kunnen uitblijven. Men beklaagt
zich hier wel eens, dat voor de personeele
belasting Rotterdam (met Amsterdam
samen) in de eerste klasse is geplaatst,
Schiedam daarentegen in de vierde, wat
meebrengt dat Rotterdam een grooten aftrek
heeft voor de huurwaarde. Wanneer we
echter in aanmerking nemen, hoeveel de
heeren in het voordeel van Schiedam ver
schillen, dan is die classificatie alleszins
billijk en hebben wij volstrekt geen reden
om op onze Oosterburen jaloersch te zijn.
De tarieven in onze havens zijn. hooger
dan te Rotterdam, zoodat uit een oogpunt
van havenconcurrentie. Rotterdam van onze
gemeente niets heeft te vreezen. Ook onze
binnenhavens, door bruggen en sluizen
danig gehandicapt, kunnen moeilijk de
begeerigheid van Rotterdam opwekken.
Op het gebied van het onderwijs zien we
geen reden, waarom het schoolgeld
buiten beschouwing latend aansluiting
bij Rotterdam ons ten voordeel zou kunnen
zijn. Voor zoover we wenschen zouden heb
ben, waaraan in een gemeente als de onze
niet kan worden voldaan, zal aan die
wenschen ook geen voldoening gegeven
kunnen worden, wanneer we Rotterdam
mers geworden zijn, terwijl de meer bijzon
dere onderwijsinstituten waarover Rotter
dam beschikt thans evengoed als straks voor
onze kinderen openstaan.
Het komt ons voor we weten dat velen
er anders over denken dat alles wat ons
nader brengt tot Rotterdam, voor de Schie-
damsehe middenstanders een nadeel moet
beteekenen. Onze middenstand gevoeLt ter
dege de nadeelen van het feit, dat we wonen
onder den rook van een groot-stad. Zoodra
We niet meer zijn dan een aanhangsel van
Rotterdam, en we wellicht nog gemakke
lijker en nog goedkooper naar het hart van
Rotterdam zullen worden gebracht, met
zijn winkelpaleizen, een oogenlust voor
iedere vrouw, waar zij veel beter dan in
eigen stad haar keuze meent te kunnen
maken, zal allicht meer nog dan thans
onze winkelstand bij Rotterdam worden
achtergesteld. We zullen ons op den duur
Rotterdammers gaan voelen, en een Rotter
dammer koopt niet op de Schiedamsche
maar op de Rotterdamsche Hoogstraat.
Bij annexatie zullen wij van den Cool-
singel, van Rotterdam uit worden bestuurd.
En nu zegge men niet al te licht, dat wij
daar dan toch onze vertegenwoordigers
zullen hebben, die voor onze belangen zullen
waken. De grootste fraCtie in onzen raad,
de Katholieke, vereenigde bij de raads
verkiezingen van 18 Mei maar juist genoeg
stemmen op zich, om in stee van de acht,
zetels die ze hier bezet, op één enkelen zetel
in den Rotterdamschen raad aanspraak te
kunnen makende S.D.A.P., die met 3895 i
stemmen op de Katholieken volgt, zou voor
een zetel zelfs niet eens in aanmerking
komen, evenmin als welke andere partij ook.
Onze belangen zullen door Rotterdammers
Piet Rotterdamsche inzichten en niet door
Schiedamsche worden bekeken. Voor be
noemingen welke van de gemeente uitgaan
zullen Rotterdammers, die immers het
dichtst bij het vuur zitten, die in nauwer
connectie staan met de personen die de
„baantjes" hebben te vergeven, het eerst in
Aanmerking worden gebracht.
Schiedam zal niet meer voor de Schie
dammers, maar voor de Rotterdammers
2ijn. Vindt men dat te somber voorgesteld,
ieder kleure het dan zooals hij wil, maar
^en zal er moeilijk in slagen het beeld
Aantrekkelijk te maken.
Wij voor ons kunnen er met den besten
*--♦.*<
.-
DE EERSTE SCHIEDAMSCHE BOOM PLAN TDAC. De samenkomst der 1300 kinderen op het
feest terrein.
wil van de wereld niet warm voor loopen,
om onze zelfstandigheid, die we eeuwen
door niet eere hebben gedragen, te vernielen
voor het twijfelachtig genoegen het aan
hangsel van een wereldstad te mogen
heeten.
Een andere kwestie is of we met ons
verzet succes zullen hebben; nog een andere,
of Rotterdam niet met volle recht op
annexatie aandringt, omdat het buiten
expansie niet langer kan, en of wij onze
belangen derhalve niet voor hoogere hebben
te laten wijken.
Maar zooals wij de zaak op het oogënblik
zien, valt er voor ons over de Rotterdamsche
annexatieplannen niet te juichen, we) het
tegendeel.
RIJKSPOSTSPAARBANK
Aan het postkantoor te Schiedam werd ge
durende de maand October 1927 op spaarbank
boekjes ingelegd 19336.19 en terugbetaald
19441.01, derhalve minder ingelegd dan terug
betaald 104.82. Het aantal nieuw Uitgegeven
spaarbankboekjes bedroeg 15.
Door tusschenkomst van het kantoor werd
ter directie op staatsschuldboekjes afgeschre
ven 400.
Wegens de benoeming van den heer Boddeüs
tot notaris te Hillegom zal binnenkort een
raadsvacature ontstaan. Als zijn opvolger
komt volgens de anti-revolutionaire lijst in
aanmerking de heer Wiekenkamp.
R. K. VOETBALBOND
Voor Zaterdag is vastgesteld: Aeolus b—
Excelsior b, 3 uur, A. Steijger.
Voor Zondag luidt het programma:
Graaf Wiliem II 1Excelsior 1, 2 uur, G.
Sterren; Blauw Zwart 1Excelsior 2, 2 uur,
P. v. d. Lans; Excelsior 3—Aeolus 1, 2 uur,
A. v. d. Bosch; S. G. V. 1Excelsior 4, 2
uur, A. Steijger; Celer aExcelsior a, 12 uur,
A. Lucas; Spartaan 3S. G. V. 2, 12 uur, H,
Lorjé.
We vreezen dat van het uitgebreide pro
gramma slechts weinig wedstrijden doorgang
zullen vinden. Het Graaf Willem-terrein zal
echter wel bespeelbaar blijken, waarbij wij
onze stadgenooten een klein kansje op succes
geveh.
Excelsior 2 mag met een gelijk spel reeds
heel tevreden zijn, doch het derde kan beide
punten bemachtigen.
Het 4e elftal ontmoet S. G. V. 1, hetgeen
ongetwijfeld, een spannenden strijd zal op
leveren, waarbij de beste kansen voor de ge-
zellenclub zijn.
S. G. V. 2 gaat ongetwijfeld een nederlaag
boeken bij Spartaan. De belde juniorenelftal
len kunnen succes behalen hetgeen trouwens
weer eens tijd wordt.
OPENBARE VERKOOPING
Bij de heden ten overstaan van notaris
Boddeüs in het gebouw van den R. K. Volks
bond gehouden veiling werden ingezet:
perceel I, woonhuis met erf aan de Ooster
straat no. 18 voor 3000;
perceel II, dubbel woonhuis met erf en open
grond aan dé St. Liduinastraat no. 51 voor
9500;
perceel III, winkelhuis met bovenwoning,
erf en open grond aan de Burgermeester Knap-
pertlaan no. 22 voor 9000;
perceel IV, heerenhuis met tuin en daar
achter gelegen pakhuis met kantoor, aan den
Singel no. 162, gespjitst, het heerenhufs voor
12.500, het pakhufs met kantoor voor 4000
„GELUKKIG HET KIND,
DAT DE NATUUR BEMINT"
i7
Niettegenstaande het buitengewoon ongun
stige weer is gistermiddag de eerste Schiedam
sche boomplantdag gehouden.
Te half twéé waren ongeveer 1300 schoolkin
deren, jongens en meisjes uit hoogste klasse
van alle bijzondere ert openbare scholen, onder
leiding van hun onderwijzers en onderwijzeres
sen op het feestterrein ,W} (ie Stadhouderslaan
aanwezig, waar aan elke klasse bij loting
een plaats was toegewezen. Doeken met toe
passelijke opschriften als Laat de bloemen
bloeien, laat. de boomen groeien", „Gelukkig het
kind dat de natuur bemint", „Geen takken bre
ken, maar hoornen kweeken", „Lieflijk is het
'and. met, boomen beplant" en dergelijke, als
mede de in een feesttooi van witte chrysanten
gestoken Orpheusschulp gaven aan het terrein
een wat fleuriger aanzien.
In de schulp had zich de regelingscommissie
verèenigd, bestaande uit de heeren W. J. Gos
linga, Gem. insp. van het Onderwijs, voorzitter,
M. Germeraad, voorz. Ver. school- en werkt,
secretaris; J. K. Dominicus, tuinarek. der ge
meente; A. Baan en B. c. Bochove, hoofden
van openbare scholen; A. Blijdorp en L. Heukela
hoofden van bijz, christelijke scholen en P. A.
van Ze land, broeder-overste, directeur der
R.K. jongensscholen.
Bij hen voegde zich weldra de burgemeester,
de wethouders mi', van Velzen, Boddeüs en de
Bruin, de gemeente-secretaris de heer Sickenga
de raadsleden van Dorp, Hoogendam, Scheur
kogel, Broek, Hijman, Collé en mevr. Benthem-
de Wilde; de heer Horer, oud-inspecteur van
het gemeentelijk onderwijs; mevr. Odé-Boekholt
en de heer W. Hoenderop namens de commissie
van toezicht op het lager onderwijs; de heeren
Hingman en Weijers als vertegenwoordigers
van volksonderwijs; de heer Dilling te Rot
terdam en de heer Noteboom te Amsterdam
namens het bestuur van de centrale vereeniging
voor school- en werktuinen en boomplantdagen
en anderen.
Nadat de trompettist stilte ha,i geblazen,
sprak de heer Gosling avoorzatter va,n de
regelingescoonmiesie. volgend welkomstwoord
uit:-
Toespraak van Jen heer Goslinga
Edelachtbare heeren burgemeester en wet
houders, leden van den gemeenteraad, leden
van verschillende besturen en met name der
centrale vereeniging voor school- en werktui
nen en voorts gij allen, die dezen eersten
Sehiedamsehen boomplantdag met uwe tegen
woordigheid vereert, op mij rust de aangename
taak u hier namens de commissie van voor
bereiding een hartelijk welkom toe te roepen
en u te danken, dat gij hier aanwezig wilt
zijn Waar onze burgemeester zich welwil
lend bereid verklaard heeft de officieele feest
rede uit te spreken, zoo zal ik het doei van
dezen dag geheel terzijde laten en slechts
enkele oogenblikken uw aandacht vragen om
in uwe tegenwoordigheid namens de com
missie openlijk dank te brengen aan allen
die het werk der commissie hebben mogelijk
gemaakt en gesteund.
In de eerste plaats past hier een woord
van huilde aan het in deze zaak zoo voor
uitstrevende gemeentebestuur voor het toe
gestane crediet. Hierop steunende heeft de
commissie getracht een feest te organiseeren,
waaraan alle scholen, openbare zoowel als
bijzondere, zouden kunnen deelnemen en ze
fe daarin, dank zij de loyale medewerking
van hoofden, onderwijzers en onderwijzeres
sen tot haar groote voldoening geslaagd.
Voorts heeft de commissie zioh van meet af
aan op het standpunt gesteld, dat alles wat
betrekking had op den boomplantdag van
Schiedamsche herkomst moest zijn. Aan alle
kanten heeft ze ook hierbij medewerking
ondervonden, geestelijke zoowel als stoffelijke.
Het eerste geschenk, dat de commissie ont
ving, was wellicht het kostbaarste. Het was
het „plantlied", waarvan de heer Baan
zoowel dichter als componist is. Ik wil er
niet teveel van zeggen en laat aan u gaarne
de beoordeeling ovjer, als 1300 kinderstem-
xmen het zullen aanheffen. Het tweede ge
schenk kunt gij zien in de voor zichzelf
sprekende transparanten, welke door leer
lingen der ambachtsschool, onder leiding van
den heer van Ginkei zijn vervaardigd. Een
woord van erkentelijkheid aan bestuur, direc
teur en bovenal aan den bekwamen docent
en diiiens discipelen mag hier niet achter
wege blijven. Onze calligraaf, de heer Boer,
bood ons een fraaie oorkonde aan, welk stuk,
na ondei'teekening door [lit achtbaar gezel
schap, onder den biirgemeestsrstopom zal wor
den bijgezet. Mogelijk zal het nageslacht het
gemeentemuseum er mee kunnen verrijken.
Verder kreeg de commissie alle flessehen
cadeau van de Vereenigde Glasfabrieken. Zij
zijn speciaal voor het doel, het. bewaren
der oorkonden geblazen en voorzien van
het jaartal 1927. Niet onvermeld mag ook
blijven, dat de firma van den Toorn uit den
bij haar grooten brand nog geredde kurken
diirect het voor onsdoel benoodigde aantal
gratis beschikbaar stelde. En voorts kunnen
wij u er op wijzen, dat de opdrachten, die
de commissie moest verstrekken, alle ge-
- plaatst zijn bij Schiedamsche firma's en zeer
ten genoege zijn uitgevoerd. De kunstfoto's
zijn genomen door den heer Maltha en even
als de gedrukte oorkonden vermenigvuldigd
op de persen der firma Roelants. En de
jongste der Schiedamsche industrieën zal dit
feest op de film vastleggen. Namens de
commissie meende ik dit alles even te moe
ten memoreeren. Thans maak ik gaarne plaats
voor u, mijnheer de burgemeester, opdat u
uw rede kunt uitspreken.
Vervolgens hield de burgemeester de vol
gende feestrede:
Feestrede van den Burgemeester
Geachte genoodigden en deelnemers, hier.
tegenwoordig bij dezen plantdag; mijnheer
de voorzitter en leden der regelingscommissie.
Eenige maanden geleden richtte de Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw een schrijven aan onderscheiden ge
meentebesturen, waaronder ook het bestuur
onzer gemeente, waarbij zijne excellentie te
kennen gaf het zeer op prijs te zullen stel
len indien het gemeentebestuur het houden
van boomplantdagen voor de schooljeugd zoo
veel mogelijk zou willen bevorderen.
Burgemeester en wethouders, terecht over
tuig,a van de groote opvoedkundige beteeke-
nis van dergelijke piiantdagen, hebben zith
toen gewend tot onzen kundigen tuinarchi
tect, den heer Donrinicus, die hoe kon
het ook anders met groote voorliefde,
ondanks de gerezen bezwaren, vooropstellende
het loffelijk .beginsel, dat hierbij ten grond
slag ligt, zich beijverde tot de organisatie
van een ook hier te houden plantdag te
geraken.
Een commissie van voorbereiding werd in
gesteld, bestaande uit de heeren Goslinga,
inspecteur van het onderwijs, als voorzitter,
Germeraad, Dominicus, Baan, van Bochove,
Blijdorp Heukels en van Zeiand als leden.
Een warm pleidooi van den wethouder van
onderwijs, betoogende de groote beteekenis
van een dergelijken dag voor de schooljeugd,
gaf steun aan deze commissie en ik mag
er hier tevens met erkentelijkheid van ge
wagen, dat ook de gemeenteraad door het
beschikbaar stellen van een ruim crediet van
zijn belangstelling en medewerking blijk gaf.
Het is dan ook met zekere voorliefde dat
ik bier een woord spreek bij het begin dei'
uitvoering van deze plannen
Daarbij reikt onze blik verder.
Het' geldt hier toch in het algemeen, en
laat dit een der eerste stappen daartoe zijn,
om bij de jeugd belangstelling en bewonde
ring op te wekken voor den rijkdom der na
tuur, en dan komen mij wederom in ge
dachte de woorden van een groot minnaar
vian bloemen en planten, waar hij zegt, dat,
„wie onbekend blijft met hetgeen in de na
tuur voorvalt, slechts ten halve leeft".
Welk een genot voor dengene, die het
verstaat, geeft niet het in zich opnemen
van de schoonheid, die door een juiste groe
peering van boomen op pleinen, langs grach-'
ten en wegen, het aanbrengen van kleur
rijke planten in het stadsffeeid ontstaat.
Hoe dikwijls is het ons niet opgevallen
hoe een enkele kastanjeboom of linde, ge
plaatst op een eenvoudig dorpsplein, een
stemming bij ons opwekt, meer nog dan welk
monument op die plaats opgericht, ons zou
kunnen bijbrengen.
Zoo zal zeker geen ornament, of welke
uitgedachte verfraaiing, evenaren in eenvoud
en schoonheid, de rankende klimop, zich
slingerende tegen de muren van een oud
kerkje, van een oud gebouwtje.
Zeker, wij hebben het allen nog kunnen
zien dezer dagen, ook in ons geliefd Sterre-
bosch, nu de herfst daar is, hoe de natuur
nog eens zich heeft getooid in vollen rijk
dom, nu het zachte groen van den zomer
is overgegaan in felle, warme, brandende
kleuren, en het bosclr zich vertoondeschoo
ner dan ooit.
Aan u, onderwijzeressen, onderwijzers en
opvoeders, de schoone taak om bij de jeugd
voor dit alles belangstelling op te wekken
en aan te kweeken.
En hoe zou dit beter kunnen geschieden
dan door de kinderen, aan uw zorgen toe
vertrouwd, aan te moedigen tot het zelf
kweeken van bloemen en planten in buis en
tuintje, het zelf planten van een boompje,
waarvoor wij thans bijeen zijn gekomen.
Hierbij wordt toch medegeleefd met de
verdere ontwikkeling daarvan en een lof
waardige wedijver ontstaat zoodoende om
hierin boven anderen uit te "munten.
Maar ook om er op te wijzen, en ik
weet dat gij uw medewerking Jjebt toege
zegd, van het onwaardige wat er in gelegen
is om boomen en planten te beschadigen
en te vernielen.
En nu richt ik mij voornamelijk tot de
hier verzamelde schoolkinderen:
Laat deze 'dag u tot een voorbeeld zijn,
dat gij niet wilt vernielen of baldadigheden
plegen, maar dat. gij uw boompje plantende,-
wilt opbouwen, het eigendom van anderen
wilt ontzien; tracht u te bedwingen in het
plegen van laffe daden, het beschp&igen van
boomen en planten.
Ziet als door dezen plantdag hierin een'
kentering ten goede komt, dan voorzeker zult
gij zelf en uw ouders reeds veel ten goede
hebben bereikt, en kunnen degenen, die
dezen dag hebben voorbereid, en daarbij
belangeloos hun medewerking hebben ver-
leend, met groote Zelfvoldoening daarop
terugzien.
Onder leiding van den heer A. Baan werd
vervolgens het door hem gedichte en getoon
zette plintlied gezongen, waarvan de bege
leiding door den heer J. P. M. Smite was
gearrangeerd. Een twintigtal leden van „Sint
Amhrosiius" lieten het koper schallen over,
het terrein en tot ver in de stad kon men
den enthousiasten zang hooren.
Door den burgemeester en de andere
autoriteiten werd vervolgens de oorkonde
geteekend.
De operateur van het filmstudio „Eureka",
de Fransohmaii Gauthier, maakte intüsschen
verschillende opnamen. Ook de aanwezige
fotografen hadden druk werk.
Hierna stelden de kinderen zich vier aap
vier op, om in optocht, met de muzikanten
van den tiëer J. F. M. Smits voorop, naar.
het plantterrein te trekken.
Nauwelijks had de stoet zich in beweging
gezet, of het begon te stortregenen. De jeugd
stoorde zich hier echter bitter weinig aan
na een wandeling door het Sterrebosch arri
veerden ze juichend op het plantterrein.
Volgens een officieele opgave moeten ér
toen in de Verlengde West Frankelacdsche
straat en in de Jan van Avennesstraat, 1267,
kinderen aanwezig geweest zijn, onder dé
hoede van 54 begeleiders
In de Jan van Avennesstraat merkten wé
nog op ar. M. Kavelaars, raadslid.
De burgemeester, die zich voor dezen dag
sterk interesseerde, heeft zelf den eersten
boom geplant.
Ook de andere 54 boomen stonden al gauw
stevig in den grond. Een geteekende oor
konde, waarop deze gewichtige dag vermeld
stond, was in eiken kuil mede ingegraven.
Op het veld teruggekomen, wachtte de kin
deren nog eeD kleine tracfatie, terwijl zij
als een blijvende, herinnering aan dezen dag
drie fraaie foto's in ontvangst mochten
nemen.
Toen de kinderen vertrokken waren, zijn
in de „Orpheus"-schulp nog enkele hartelijke
woorden gesproken.
De heer Germeraad, de onvermoeide leider
van den boomplantdiag, bracht dank aan
allen, die hem bij de organisatie hiervan
ter zijde hadden gestaan.
De heer Goslinga, de heer J. K. Dominicus,
tuinarchitect, de politie, het muziekcorps en
ook de pers kregen een extra-bedankje.
Nog werd bet woord gevoerd door de hee
ren Goslinga en Dilling, waarna de lieer
Germeraad den eersten Sehiedamschen boom
plantdag voor geëindigd verklaarde.
Opmerking verdient wel, dat Schiedam dé
eerste grootere stad is, waar men, en met
succes, de bezwaren aan een boomplantdag
verbonden, onder oogen heeft durven zien.
TE ROTTERDAM
12 N o v.: Groote Schouwburg, De Barbiei
van Sevilla (Ital. Opera), S uur.
13 Nov.: Groote Schouwburg, Het Politic
raadsel (Rott. Hofst.tooneel) 2 uur, (voor vol
wassenen); Het Kraaiennest (Rott. Hofstad
tooneel), 8.15 uur (voor volwassenen). Nut»
zaal, celo-matinée Hans Kindier, half 3,
15 Nov.: Groote Schouwburg, Het kraaien
nest (Rott. Hofstadtooneel), 8.15 (voor vol
wassenen).
Dagelijks: Tivoli-Sehonwburg, Dat is
toppunt (Bouwmeester-revue), 8 uur (voot
volwassenen).
Bioscopen: goedgekeurde programma"
tot en met Donderdag 10 November in:
Thalia (voor volwassenen); Grand Theatro(
Ooster-Theater (voor volwassenen)Royal'
Olympia (voor volwassenen); Corso (voé
volwassenen)W. B.-Theater (voor volw^