DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
*1
50ste Jaargang
Woensdag 16 November 1927
No. 15017
STADSNIEUWS
BÉl
*^11
■MaPi
Dit nummer bestaat uit drie bladen
GEMEENTEBEGROOTING
1928
g|MB
HET DEPARTEMENT SCHIEDAM DER MAATSCHAPPIJ
VAN NIJVERHEID EN HANDEL OVER ANNEXATIE.
HET RAPPORT VAN DE SUB-COMMISSIE TERZAKE HET ONDERWIJS
AGENDA.
KUNST-AGENDA.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau: KOEMARKT 4, SCHIEDAM. Teleioon Intercommunaal no. 68085 Postbus no. 39
ABONNEMENTEN: per 8 maanden ƒ3.25 per maand ƒ1.10, per week 25 cent.
Franco per post ƒ3.75 per kwart. Afzonderlijke nummers 5 ct. Postclièque en Girodienst 81440.
j mn j
ADVERTENTIëN 16 regels ƒ1.55. Elke regel meer 30 cl. Reclames tusschen den tekst 60 ct-
per regel. Kleine advertenties: 30 woorden 25 ct. elk woord meer 5 ct. tot een maximum van
50 woorden; Kabouteradveri 5 ree. f 0.50, 10 reg. 0.75. 15 reg. 1.. Incassokosten worden berekend
Gratis-Ongevallenverzekering ƒ500 bij overlijden door een ongeval; ƒ500 bij verlies van beide handen, voeten of oogen; ƒ250 bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150 bij verlies van een duim; 75 bij verlies
van een wijsvinger; 50 twee voorste ledematen alle vingers van een hand; ƒ25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
De uitkeeringen ingevolge deze verzekering zijn herverzekerd bij de Nieuwe HAVBank, Lange Haven 103, Schiedam
—r—JO-1- - -CT
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officicele af*
en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
HINDERWET
Ingekomen is een verzoek van R. van
der Werff om ontslagen te worden van de
voorwaarde, verbonden onder lo. b. aan de
hem d.d. 29 Juli 1927 verleende vergunning
tot oprichting van een inrichting voor den
ombouw van Ford-auto's in het pand Hoofd
straat 42, kadaster Sctie L. No. 2636, lui
dende: „b. Vanaf 's avonds 8 uur tot 's mor
gens 6 uur mogen geen machinale werk
zaamheden plaats hebben."
Dit verzoek Is met de bijlagen op de
secretarie der gemeente ter visie gelegd.
Op Woensdag den 30 November a.s., des
voormiddags ten 11 ure, zal ten Riaadihuize
gelegenheid worden gegeven om bezwaren
tegen het toestaan van dit verzoek in te
brengen en die mondeling of schriftelijk to
te lichten.
Gedurende drie dagen vóór het tijdstip
hierboven genoemd, kan op de secretarie
dei- gemeente, van de schrifturen die ter
zake mochten zijn ingekomen, kennis worden
genomen.
Volgens de bestaande jurisprudentie zijn
niet tot beroep op eene beslissing ingevolge
de Hinderwet gerechtigd zij, die niet over
eenkomstig art. 7 dier Wet voor het Ge
meentebestuur of een of meer zijner leden
zijn verschenen, teneinde hun bezwaren mon
deling toe te lichten.
DE MEMORIE VAN ANTWOORD
I.
Aan de memorie van Antwoord op het ver
slag van het onderzoek der gemeentebegrooling
van 1928 ontleeen wij het volgende:
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN
Financieele beschouwingen
Wij hebben in het afdeelingsverslag be
houdens enkele uitzonderingen een dank
baren toon ten opzichte van de ontwerp-be-
grooting 1928 meenen te mogen beluisteren. En
dit was o.i. terecht.
Wij mogen met voldoening constateeren, dat
thans duidelijk is bevestigd geworden, dat wij
staande hebben gehouden, toen men onze fi
nancieele toestand als ongezond heeft willen
voorstellen, dat n.l. deze toestand niet onge
zond was, maar alleen sterk onder den druk
stond van de crisis met haar lasten van werk
loosheid.
Het mag integendeel als een teeken van een
krachtige, Innerlijke gezondheid mogen aange
merkt, dat onze gemeente dezen geweldigen
Schok heeft kunnen weerstaan, terwijl het tot
groote voldoening stemt, dat de toestand
thans weder gaat in opgaande lijn.
Het was anders geen kleinigheid wat onze
gemeente overkwam, een vrijwel geheele onder
gang van het branderijbedrijf behoudens dan
een enkel modern bedrijf en eenige oude be
drijven daarnaast en een decimeering van
de glasfabrlcage, waarin vóór den oorlog een
2000 6, 3000 arbeiders werk vonden.
Men kan natuurlijk zeggen, dat de bestrijding
Van een dergelijke werkloosheid rijkszaak be
hoorde te zijn en wij geven dat toe, maar moe
ten opmerken, dat het Rijk in dezen niet alleen
regelend maar ook steunend optreedt.
Echter blijft in elk geval een deel der kos
ten ten onze laste, alsmede de indirecte gevol
gen, als mindere opbrengst der Inkomstenbelas
ting en andere heffingen, de meerdere onthef
fingen van diverse vergoedingen en vooral ook
de mindere koopkracht van de bevolking.
Niet ontkend kan dan ook worden, dat dit
punt nog steeds een schaduw blijft werpen op
onzen toestand, al is deze vooruitgaande.
Moet dit laatste tot tevredenheid stemmen
aan de andere zijde moet men dit niet onder
schatten. Met name hasseere men zich niet te
veel op het groote saldo van 1926, dat toch
maar een buitengewone bate is. Men spiegele
zich in deze aan andere gemeenten, die in een
vorig tijdperk van groote saldo's de belastingen
hebben verlaagd en nu gedwongen zijn deze
weder te verhoogen, waaronder zelfs welvarende
gemeenten zijn aan te wijzen.
Wij hebben daarom in den geleidebrief schei
ding gemaakt tusschen de gewone haten en
lasten eenerzijds en de buitengewone van het
saldo 1926 anderzijds.
Daarbij bleek, dat bij de oude posten een
^verschot van baten was van 48.000,Inder-
den opgevangen en toegegeven moet worden,
dat de Technische Bedrijven met een meerdere
opbrengst van pl.m. 80.000.daarin voor
een belangrijk deel bijdragen.
Men moet echter niet uit het oog verlie
zen, dat men ten aanzien van de normile las
ten, uitgaande van een beginsaldo als van ver
leden jaar en dit saldo 166.000,bedragen
de, moet reeds hoog worden genoemd toch
nog voor een tekort staat van 63.000.
Wij heben gemeend dit te moeten aanvaarden
d.w.z. het te mogen dekken uit het hoogere
saldo 1926 omdat hier een groote rol speelde
de wijziging van de Personeele Belasting met
een verlies aan inkomsten van 45.000.En
zulks, omdat wij er bezwaar in zien dit bedrag
door een verhooging der opcenten terug te vin
den, gelijk vele andere gemeenten doen; en ook
omdat wij meenen, dat deze wijziging die aan
breed© lagen der bevolking ten goede komt,
werkelijk een groote verbetering brengt; en te
gemoet komt aan de bezwaren, die indertijd
door den heer van tier Hoeft in zijn voorstel
om een wijziging in de classificatie te vragen,
werden uiteengezet; en naar aanleiding van
welk voorstel wij toen reeds naar deze des
tijds aanhangige wetswijziging verwezen.
Men blijve zich er echter van bewust, dat
door dit tekort ten laste te brengen van een
bijzondere bate als het grootere saldo 1926 een
stap wordt gedaan, die later kan blijken onvoor
zichtig te zijn geweest. Men ga derhalve in geen
geval verder.
In dit verhand mogen wij het lid, dat van
ons een voortdurende belastingverlaging elschte
er opmerkzaam op maken, dat dit een onmoge
lijke elsch is, die men aati geen bestuur kan
stellen. Belastingverlaging kan slechts geschie
den, als de toestand daarvoor de mogelijkheid
biedt. Een zuinig beheer is daarvoor natuurlijk
een eerste voorwaarde.
De annexatie-kwestie
Wat betreft de opmerkingen in het verslag
naar aanleiding van de Rotterdamsehe an
nexatieplannen meenen wij te mogen verwij
zen naar ons desbetreffend aan uw Raad
gericht schrijven, waarin wij ons standpunt
in dezen aangaven, waarbij wij ln verhand
met een gerezen misverstand moeten opmer
ken, dat door ons niet de oprichting van z.g.
havenschappen wend bepleit, doch dat wij
alleen bij wijze van voorbeeld hebben gezegd,
dat, wanneer het doelmatig mocht blijken dat
dergelijke lichamen worden gevormd, ook dit
als een streekbelang is te beschouwen.
Wij zagen daarbij echter door twee leden
gesproken van een kwijnend bestaan, dat
Schiedam zou leiden, en door een ander lid
van Scihieidaims financieel tekort, waarmede
wij in verband brengen de zinsnede in het
verslag, waairin door een li,a de meening
wordt uitgesproken, dat de cijfers in de be
groeting in het algemeen niet veel waarde
hebben, daar men er mee zou kunnen doen,
wat men wil, en dat ln caisu ons College naar
buiten den indruk schijnt te willen vestigen,
dat de toestand te Schiedam vooruitgaande
is, waaraan dan dit Md den wensch vast
knoopt, dat hij ook zoo gelukkig mocht zijn,
daarin te kunnen gelooven.
Wij meenen, dat al deze beweringen, door
de feiten, die wij boven bespraken, duidelijk
worden weersproken. Laatsitvermelde uitingen
komen ons dan ook geheel misplaatst voor,
daar het hier niet is een zaak van „gelooven"
maar Van het „waarnemen" van feiten.
Verkeei' en stadsverfraaiing
Wij zagen in het verslag gesproken over
de toegangen der stad, die inderdaad op
verscheidene punten onooglijk zijn. Doch men
bedenke, dat men hier te doen heeft met
oude toestanden. Door nieuwe werken, als
de nieuwe Koemarktbrug, valt in eens op de
gebreken meer de aandacht.
Men zal echter moeten erkennen, dat reeds
veel tot verbetering is en wordt gedaan.
Bij het station is een nieuw plein in wor
ding, waaraan een breede verkeersweg, lei-
dende maar den Rotterdamschen dijk, aan
sluit.
De Rotterdamsehe dijk -r- wij bedoelen den
weg is met opoffering van aanzienlijke be
dragen, reeds zeer verbeterd. Wij hebben dat
reeds vroeger in het licht gesteld.
Plannen tot vèrbetering van de omgeving
van de Koemarktbrug zijn in voorbereiding
en zullen spoedig ter tafel komen.
Wat betreft de toegangen van deze brug,
zooals zij reeds zijn aangelegd, wachte men
de opening af en dan vertrouwen wij, dat
de toestond goed zal blijken te zijn.
Een plan tot gedeeltelijke verbetering van
den Vlaardingerdijk is door ons College be
handeld en wordt uwen Raad aangeboden.
Verbetering vau toestanden aan den rand
van de stad, aansluitende aan de landelijke
omgeving, zooals vlan de laan „Ons Genoe
gen" zal eerst kunnen plaats hebben, wanneer
de tijd is gekomen voor vervanging van de
oude toestanden door nieuwe. Tot zoolang
zal de gemeentelijke zorg aldaar op den be
staande voet moeten worden voortgezet,
daad is het een gelukkig verschijnsel, dat dó
belangrijke nieuwe lasten, waarvoor 1928 staat,
daardoor voor een belangrijk deel konden wor-
In een verbinding van den Parallelweg met
den Rotterdamschen dijk over den spoorweg
overgang in den Laanslootschen weg, waar-
vaar een gedeelte ligt op Rotterdamsch grond
gebied, hebben wij niet een zoqdanig nut
gezien, dat dit de kasten wettigde.
Vn-v
DE MACHT DER GEWOONTE. Dat het glazenwasschersberoep zeer gevaarlijk ie, we
ten wij allemaal en ondervinden oak nog steeds de beoefenaars zelf, al wordt er
door de mlacht der gewoonte niet zooveel over gedacht. Bovenstaande, op bijzondere
wijze genomen, foto, toont echter wel duidelijk, dat het nog niet zoo'n heel begeerens-
waardlg karwei is.
Naar aanleiding van hetgeen wordt opge
merkt over de bezwaren, die door den ver
meerderden treinenloop zijn gerezen ten aan
zien van de spoorbrug over de Sehie en den
overweg in den Oversehiesehen weg kunnen
wij mededeelen, dat wij ons te dezer zake
reeds hebben gewend tot den Minister van
Waterstaat.
De vraag naar plantsoenaaaleg in het Wes
ten is o.i. gelijk te stellen met de vraag om
usilen te dragen naar Athene. Wel kunnen wij
begrijpen, dat men o msteiElmg van heit Ju-
lianapaTk vraagt, maar wil men een goeden
flnancieelen toestand, dan blijft zuinigheid
het wachtwoord. Waar de aanleg met het
oog- daarop in gedeelten plaats vindt, kan in
het parik nog geen publiek worden toegelaten,
dlaar de jonge beplantingen zoo spoedig wor
den beschadigd.
Waai- er reeds zooveel bosch en plantsoen
in het Westen is, gevoelen wij voor de op
richting van een hertenkamp vooralsnog niet
veel.
De vraag ten aanzien van de scheiding
tusschen fabrieks- en woonwijk dn het Westen
kunnen wij moeilijk begrijpen, daar, gelijk
bekend is, bij de uitgifte aldaar de oprich
ting van fabrieken wordt verboden.
Wat de Gorzen betreft, dit is een zeer
mooie, geenszins misdeelde stadswijk ge
worden.
Ten aanzien van de vraag omtrent het
aanplakbord op liet Rozenburgerpleïn kan
worden opgemerkt, dat dit waarschijnlijk zal
worden weggenomen in verband met de
aanvrage tot bet plaatsen van een muziek
tent aldaar.
De plannen voor verbetering van bemaling
van het Gorzenkwartier zullen door den
dienst van Gemeentewerken spoedig gereed
worden gemaakt. Men mesne echter niet, dat
eenvoudig het herstellen van het vroegere
gemaaltje aan het Spulkanaal voldoende zou
zijn. Dat de riolen in deze wijk vuil zouden
zijn, moeten wij posltllef tegenspreken. Met
het bestaande spools leisel worden de riolen
in dlit kwartier gemakkelijk echioongehouden.
Geregeld worden de riolen geschouwd en even
tueels vervuiling wordt dan onmiddellijk op
geruimd. Ernstige vervuiling komt daardoor
nooiit voor sn ja thans ook niet aan te
wijzen.
Betreffende het asphalteeren v\m winkel
straten moge worden verwezen naar wat
onder volgnummer 459 der uitgaven wordt
opgemerkt.
De vestiging van bedrijven en industrieën
hier ter stede heeft onze volle aandacht.
Op verschillende manieren is daarvoor
reclame gemaakt en ln gevallen, dlat relaties
kunnen worden aangeknoopt, worden daar
toe pogingen gedaan.
Zooials bekend mag worden geacht, is met
onbewoonbaar-verklaring van slechte woningen
een aanvang gemaakt. Voorzoover het effect
niet reeds vertraagd wordt door gebrek aan
medewerking van de bewoners zelf, Is het
voor hen ook niet steeds gemakkelijk een
ander verblijf te vinden, 'Wellicht dat do
kans hierop wordt vergroot, nu er allerwege
in onze gemeente nieuwe woningen worden
gebouwd.
Een ondei-zoek naar het aantal één-kamer-
woningen en woningen, niet voorzien van een
binnenshuis gelegen privaat, Ja reeds gerui-
meu tijd terug aangevangen.
De vele werkzaamheden van den "Woning-
dienst zijn oorzaak, dat dit onderzoek nog
niet is voltooid, zoodat omtrent heit ge
waagde nog geen Inlichtingen kunnen wor
den gegeven.
II.
Opmerkingen van de subcommissie zelve
Ter adstructie van deze ouder de Schie-
damsche onderwijs-mensChen en kringen over-
lieerschende meening, dat annexatie het on
derwijs iten goede zal komen, zal de suib-com-
missie een enkele greep doen uit de drie
groepen van onderwijs, n.l. het gemeentelijk
Gymnasiaal-, het gemeentelijk Middelbaar- en
het gemeentelijk Lager onderwijs, zooals dat
te Rotterdam wordt aangevat en gegeven.
Allereerst dan het Gymnasiaal onderwijs.
Gebonden als dit, als gemeentelijk onderwijs,
is laan de Wet op het Hooger onderwijs en de
daarmee samenhangende Koninklijke Besluiten,
Is de regeling ervan In de beide gemeenten
vrijwel eenvormig. Er is echter een omstan
digheid, die ongetwijfeld in hooge mate ten
goede komt aan het gemeentelijk Gymnasiaal
onderwijs te Rotterdam, namelijk dat de ge
meente Rotterdam, alle Rijkssubsidie bij voort
during afwijzend, baar eigen weg kan gaan in
saTarleering van het onderwijzend personeel
en de outilleertog van het onderwijs, welft
feit zeker niet nalaat het gemeentelijk Gym
nasiaal onderwijs te Rotterdam een voor
sprong te geven op dat te Schiedam.
De organisatie van het gemeentelijk Mid
delbaar- en Nijverheidsonderwijs te Rotter
dam, waarover in de hiervoor meegedeelde
rapporten telkens wordt gesproken, verdient
dat ze ln haar geheel ln het kort wordt mede
gedeeld. Er zijn te Rotterdam:
1. Twee Hoogere Burgerscholen met vijf-
Jarigen cursus met gewijzigd leerplan, toe
gankelijk voor jongens en meisjes, voldoend
aan da eisohen gesteld voor de scholen be
doeld in art. 2 sub, e. K. B. van 15 Maart
1923 en 13 November 1923 (Stbl. No. 75 en
518), Zij worden aangeduid met den naam
H. B. S. met vijfjarigen cursus A Het zijn
de zoogenaamde gemeentelijke Handelsscho
len, met een programma, waarop vreemde
talen en handelscorrespondentie in die talen,
handelsaardrijkskunde, boekhouden, handels-
rekenen, -kennis en -recht eterk nlaar voren
treden 1 scholen dus, geheel op haar plaats
in een handelscentrum, waarvan Rotterdam
het middelpunt vormt, en zooals duidelijk
blijkt uit de bestemming, die de leerlingen
volgen. Den leerlingen namelijk, die de derde
klasse met goed gevolg hebben doorloopen,
wordt een getuigschrift daarvan uitgereikt;
een aantal dezer leerlingen gaat dan b.v. naar
een Middelbaar-Technische school, de Aca
demie van Beeldende Kunsten en Technische
Wetenschappen, een Zeevaartschool, een
Kweekschool voor onderwijzers of andere in
richtingen van onderwijs. Van de 53 ln 1925
voor het eind-examen geslaagde mannelijke
leerlingen vonden er 43 plaats óp een kantoor,,
terwijl 8 bij hun vader in de zaak kwamen;
van de 12 vrouwelijke geslaagden werden li
op een kantoor geplaatst. De overige leer
lingen sloegen een andere richting in.
2. Vier H. B, S. met vijfjarigen cursus, toe
gankelijk voor jongens en meisjes, opleidend
voor het eindexamen, bedoeld in art. 57 sub b.
van de wet op het M, O. De scholen zijn de
H. B.-scholen van het gewone type, zooals
de R. H. B. S. alhier ter stede afgezien van
'b Maandags, repetitie Muziekgezelschap Sfc
Ambrosius, 8 uur, R.K. Volksbond.
lederen Maandagavond clubavond R. K. Dan&
club L D. O., Patronaatsgebouw Lange H$t
ven; aanvang 8 uur.
lederen Woensdagavond van 8 uur af clulj.
avond R. K. S. V. „Excelsior". Gebouw R. K,
Kring.
lederen Woensdagavond van 7 uur tot halft
negen zitting bestuur Spaarfonds R. K. S.
Excelsior; Gebouw R. K. Kring.
Dinsdags: repetitie R.K. Mannenzangvereenfi
ging St Caecilea. half 9, R. K. Volksbond#
bestuursvergadering R. K. Metaalbewerker»
bond „St. Eloy", Gebouw R. K. Volksbond.
St. Joris Doele, Stedelijk Museum, Geopeujj
eiken Zaterdag van 25 uur.
9 tot cn met 16 November 1
Tentoonstelling van Katholieke jeugdlectuur
te houden In de broederschool Nieuw Havetf
121. Dagelijks geopend van 4JÓ—9 uur; 's Zats»
dags, 's Zondags en 'b Woensdags van 29 uutv
Nederlandsche Vereeniglng van Huisvrou
wen, afd. Schiedam. Demonstratie, te geveaj
doof verschillende winkeliers, in „Musis S»
orum" van 2^—5 en 7—10 uur.
Woensdag 18 November: ledenvergadering
R, K. Bond van Handels-, Kantoor- en "Win
kelbedienden, gebouw Kath. Kring, AanvanÉ
half negen.
Vrflda* 18 November
Ontwikkelingsavond K.S.A. Gebouw R.
Volksbond, Spreker de heer Pief Kaeteq|
over „Leekenapostolaat". Aanvang 8 uur.
Zaterdag 19 November 1.
Pröpaganda-feestavond van de Schiedam sell
H. BS.vereenig 1 ng „Onder Ons",
Zaal R. K. Volksbond. Aanvang 8 uw.
Zaterdag 19 No-vember
Moudharmonlc a-vereen. Schiedam Vooruit^
Concert onder leiding van den heer Wv
Straatman, Baa] «Musis Sacrum", Aanvang
8 uu*
Zondag 20 November
Ned. R. K. Fabrieksarbeiders Bond „St. WH,
lebrordus". Viering van het 1214 jarig bestaalf
Gebouw R. K. Volksbond. Leden en hnisgenoo*
ten boven de 16 jaar vrije toegang. Programing
medebrengen.
Dinsdag 22 November
Uitvoering, te geven door het symphoniö»
orkest „L, van Beethoven". Zaal R, IS. Volks
bond .Aanvang 8 uur.
Vrijdag 25 November
Weldadigheidsvoorstelling van „Utile Dulcf\
Opvoering van liet tooneelstuk „Zijn revanche'%
Zaal „Musis Sacrum", aanvang 8 uur.
Zaterdag 26 November
Feestavond Schledamsche Transport-colons!
van het Ned. Roodo Kruis. Gebouw R-K. Volks
bond.
BEURS VAN SCHIEDAM
Moutwijn
SCHIEDAM, 16 November. Officieel® noteO»
ring van do Commissie uit de Kamer val)
Koophandel.
Moutwijn 48 pet. 10.
Namens de commissie voor de noteering
H. J. JANSEN.
Spiritus
SCHIEDAM, 10 November. Men noteert VOÖ|
melasse spiritus 100 pet. 33.per H.L.
Ruwe graanspïritus 60 pot. 17.— Per HJfc;
Spoeling
Noteering van de CoOp. Vereen. „Schiep
Spoelingvereeniging".
Heden ƒ2.20 per ketel.
18 N 0 v.t Groote Schouwburg, Carmen (IU&
Opera), 8 uur (voor volwassenen).
17 Nov.: Groote Schouwburg Golem (Ht»
blna) 8 uur (voor volwassenen).
18 Nov.: Groote Schouwburg, De blauw!
vogel van het geluk (Ver, Tooneel), half 8.
10 Novj Groote Schouwburg, Tosca (Ita|i
Opera) 8 uur (voor volwassenen).
20 N O V.: Groote Schouwburg, Het Kraaie%
nest (Rótt, Hofst. tooneel) 2 en 8,15 uur (voof
volwasenen).
Dagelijks: Tivoli-Schouwburg, Dat ls
toppunt (Bouwmeester-revue), 8 uur (vo
volwassenen). Circus-Schouwburg, Om.„
Wies (Spree-geeelschap), 8 uur (voojr Vol*
wassenen).
Bioscopen? goedgekeurde programma'!
tot en met Donderdag 17 November in?
W. B.-Theater (voor volwassenen); LuxSÉ
(voor volwassenen).