DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
51ste Jaargang
Maandag 24 September 1928
,No. 15222
Dit nummer bestaat alt drie bladen
STADSNIEUWS
HET VIERDE LUSTRUM
VAN DE HANZE.
EEN STUKJE GESCHIEDENIS.
JUBILEUM J. VAN ABBEVÉ
AGENDA
IEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KUEMAKKT 4, SCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal no. 68085.
IIONNEMENTEN per 8 maanden ƒ8.26, per maand ƒ1.10, per week 25 cent Franco
f rost 3 76 per kwartaal Afzonderlijke nummers 6 ct Postchêque en girodienst 81440.
tt
ADV Kill KNTIEN 1regels 1.55. Elke regel meet 30 ct. Reclames tusschen den tet.-'
fill ct. per regel Kleine advertenties 30 woorden 25 ct., elk woord meer 6 ct tot cei
maximum van 50 woorden. Kabouter-advertenties 5 regels 0.60, 10 regels /OR
it regels f 1 Inrassokosten worden berekend
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij overlijden door een ongeval; f 500 bij verlies van beide handen, voeten of oogen;
van een wijsvinger; 50 twee voorste ledematen alle vingers van een band; ƒ25 bij verlies van eiken anderen vinger.
f 250 bij verlies
De Verzekering
van één hand, één voet of één oog; f 150 bij verlies van een duim; 75 bij verlies
loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
Onze R. K. Middenstandsvereeniging „De
Hanze" herdenkt op 30 September a.s. haar
20-jarig bestaan, 't Is een vrij willekeurige
datum; de viering had evengoed in April,
in Augustus of in October kunnen worden
gesteld, De constitueerende vergadering
immers, waarin de statuten werden vast
gesteld en het huishoudelijk reglement werd
goedgekeurd, werd op 2 April 1908 in den
R. K. Volksbond gehouden; de bisschoppe
lijke goedkeuring der statuten volgde op
3 Augustus, de koninklijke op 3 October
van hetzelfde jaar. Voor de viering en
er is werkelijk reden om de stichting der
Hanze-afdeeling vóór twintig jaar met
vreugde te herdenken heeft men blijk
baar naar een dag gezocht, die als voor
treffelijke inzet van het winterseizoen zou
kunnen gelden, en die tevens niet te ver
zou afliggen van de officieele, Kerkelijke
en wettelijke erkenning.
De HEER G. L. KAMP, eerste voorzitter van
de Schiedamsche Hanze (1908-T1 en 1912-H3)
Onze Hanze-afdeeling, zeiden we, heeft
reden om met vreugde haar oprichting
le herdenken. Haar stichters en haar
leden toch hebben daarmee gegeven een
blijk van gehoorzaamheid aan het Kerke
lijk gezag, waar het op de krachtige aan
sporing van Z. D. II. Mgr Callier zaliger
gedachtenis was, dat tot die oprichting
tverd overgegaan. De afdeeling heeft voor
den bedreigden en bedrukten middenstand
voortdurend op de bres gestaan; ze heeft
in tal van aangelegenheden, voor de mid
denstanders van zooveel beteekenis, ver
breeding en vérdieping van inzicht bijge
bracht ze heeft, en vaak met zeer nawijs
baar succes, de materieelc belangen der
middenstanders behartigd; ze heeft en
°ok daarop mag zeker de aandacht worden
gevestigd in geestelijk opzicht voor
treffelijk werk gedaan, zoodat wij nog
steeds ook op onzen middenstand mogen
roemen als'men spreekt van de kern van
°ns godsdienstig leven.
In het vervolg van deze artikelen zal men
sien, al moesten wij beknopt blijven om
biet in een droge opsomimng te vervallen,
dat we met bovenstaan te niet, te boud
hebben gesproken.
We zeiden het reeds, de constitueerende
Vergadering van onze Hanze-afdeeling vond
Plaats op 2 April 1908. Achter de bestuurs
tafel zaten de heeren G. I. Kamp, die den
Voorzittershamer hanteerde; J. W. J. van
Alphen; F. J. Smit; C. C Steens; K. G.
Rrugger; J. G. F.xler en F. L. Kalse. Op
den heer Kalse na, die onze gemeente kort
badien verliet, en den heer Smit, die in
191.3 overleed, zag het jaar 1920 nog al
deze bestuursleden terug Het werd 1923
de meesten van de overblijvenden den
t'jd gekomen achtten het aan jongere
klachten over te laten op hun pioniers-
Arbeid voort te bouwen. De beer K. G.
Irugger maakt ook thans nog deel uit van
ct bestuur, waarin hij voortdurend met
®°h korte onderbreking van 1921 op 1925
heeft zitting gehad.
tip de eerste vergadering was als verte
genwoordiger van de K. S. A. aanwezig
'°t moet toch wel treffen altijd weer in de
A als te 25 jaren den naam van dien stoeren
^v°rker tegen te komen de heer. Th, J. II,
"°uwcns.
x.t. --—.ImijÉSl
Het ging in de eerste jaren de jonge afdee
ling lang niet slecht. De bisschoppelijke
goedkeuring der statuten bracht de benoe
ming mee van een geestelijk adviseur en
in pastoor, later deken, A. Verhoeven vond
onze Hanze in haar jeugd een geestelijk
leidsman, een raadgever en een propagan
distische kracht tevens, zooals zij zich geen
beteren had kunnen wenschen. Als rechts
kundig adviseur stond haar mr. M. M, van
Velzen terzij, zoodat het voortvarende be
stuur reeds op zijn eerste stappen met bij
zondere zorg zag worden toegezien.
Het pakte aanstonds stevig aan. Al in de
eerste bestuursvergadering kwam de kwes
tie van de gasprijzen ter sprake. Kort na
de oprichting der vereeniging hield de heer
Buters, voorzitter der zusterafdeeling te
DE ZEEREERW. HEER A. VERHOEVEN,
eerste geestelijk-adviseur van de Schiedamsche
Hanze (1908—1919).
Vlaardingen, een propagandistische rede,
terwijl de tweede algemeene vergadering in
September reeds een onderlinge glasverze
kering tot stand zag komen. Mede werd nog
in dat eerste jaar tot de oprichting van een
handelscursus besloten. Op het einde van
dat eerste Jaar telde de afdeeling 54 leden en
4 donateurs, terwijl 20 leden tot de onder
linge glasverzekering, als welker eerste di
recteur de heer P. Scheffers optrad, waren
toegetreden.
Geen kwaad begin.
Het jaar 1909 werd besteed aan conso
lidatie en aan de voorbereiding van nieuwe
werkzaamheid naar buiten, waarvan al
in het begin van 1910 de vruchten konden
worden geplukt met de oprichting van een
incassobureau voor de invordering van
dubieuze posten en de definitieve tot-stand-
koming van den handelscursus, waarvoor
door het Rijk een subsidie van 150 en
piovincie een van 60 werd verstrekt, ter
wijl de gemeente een subsidie van 100
alsmede een verlicht en verwarmd lokaal
van school F aan de Broersvest. beschik
baar stelde.
Zoo begon al breeder de arbeid van onze
R- K. Middenstandsvereeniging zich te ont
plooien.
Een wel bijzondere aanmoediging voor
het ijverige bestuur was het, dat de afdee
ling in datzelfde jaar 1910 werd waardig
gekeurd de Centrale Raadsvergadering te
ontvangen, een eer op welker herhaling
nóg wel eens aanspraak zou mogen wor
den gemaakt.
In datzelfde jaar had nog een voor de
vereeniging gedenkwaardige gebeurtenis
.plaats, het optreden namelijk in een pro
pagandistische vergadering van de groote
pioniers der middenstandsbeweging, den
heer Meuwsen, voorzitter van den Midden
standsbond, en onzen dr. Nouwens, twee
edele karakters, die ten volle beseften, dat
een groote Middenstandsbond en een bloei
ende Katholieke middenstandsorganisatie
aan de middenstandbeweging in haar ge
heel slechts ten goede kon komen.
Intusschen bleef de veieeniging voor
spoedig groeien, zcodat ze eind 1910 de
honderd leden benaderde
Wanneer wij nagaan, wat de vergade
ringen, al reeds in de eerste jaren zooal
bezighield, dan bemerken wij dat niets
wat tot het terrein van den middenstand
behoort, de vereeniging ontging. Zoo zien
we in die eerste bijeenkomsten een onder
werp van bespreking uitmaken: de winkel
sluiting, de zegelwet, do tariefwet, het
deBietreeht op tabak, de keuring van levens
middelen enz.
Tegen de Sinterklaas van 1911 werd voor
het eerst een etalagewedstrijd georgani
seerd.
De heer Kamp zag zich op de helft van
dat jaar wegens drukke bezigheden ge
noopt het voorzitterschap neer te leggen.
Zijn opvolger werd de heer F. J. Smit, die
intusschen in zijn zwakke gezondheid reeds
.een jaar daarna aanleiding yond om den
voorzittershamer voor de tweede maal aan
den heer Kamp toe te vertrouwen. Het was
onder de leiding van den heer Smit, het
eerste bestuurslid dat de Hanze door den
dood zou verliezen, dat aan het incasso
bureau een informatie-afdèeling werd ver
bonden.
Als derde voorzitter van onze Hanze
trad in 1913 de heer J. W. J. van Alphen
op. De heer Kamp zou intasschen tot 1923
in het bestuur zitting houden.
Hoezeer de meeningen cmtrent winkel
sluiting, een der toen leeds brandende
vragen van den dag, uiteenliepen, wordt
wel scherp getypeerd door een in dezen
tijd onder de leden gehouden enquête
waarbij 27 zich voorstanders toonden van
9-uursluiting de eenigj welke vóór den
oorlog in aanmerking kwam terwijl 12
zich tegenstanders verklaarden. Een stem
ming kort na die enquête op de vijfde jaar
vergadering (16 Mei 1913) cehouden leverde
19 tegenstanders van 9-urige winkelsluiting
en slechts 6 voorstanders op. Geen wonder
dat het Hanzebestuur bij zulk een ver
deeldheid zich altijd angstvallig er van
onthield een gedecideerd standpunt te
propageeren-
Eind 1913 ontviel de heer Smit, de tweede
voorzitter van de afdeeling, aan de Hanze,
door den dood. Zijn plaats in het bestuur
was reeds eenige maanden te voren door
den in hetzelfde jaar tot raadslid gekozen
heer C. H. Scheffers ingenomen. Op initiatief
DE HEER F<7. SMIT, voorzitter van de
Schiedamsche Hanze in 19ii en 1912
van den hoogeerw. heer deken Verhoeven
werd in November 1913 een sociëteit en
debatingclub opgericht.
En zoo zijn we genaderd aan den tijd
waarin de middenstand de grootste crisis
had te doorstaan, die bij ocit gekend heeft,
de tijd waarin de middenstander niet meer
was de zelfstandige tusschen persoon tus-
schen producent en consument, de harde
werker, met wiens koopmansinzicht, be
leid, durf, tact, eigenschappen alle welke
den degelijken middenstander sieren, de
bloei in zijn zaken parallel ging; doch de
tijd waarin passiviteit hem werd opgelegd,
waarin hem werd toebedeeld wat en hoe
veel van elk artikel hij verkoopen mocht;
aan wien en tot welken prijs. Hadden in
dien tijd de middenstandsorganisaties niet
op de bres gestaan, warsu ze niet paraat
geweest elk oogenblik van den dag, dan
had de groote oorlog tegelijk den dood
ingeluid vaijl onzen vrijen middenstand.
(Wordt vervolgd).
R. K S- V. EXCELSIOR
Op de beide laatste lagen der serlewedstrij;-
den werkte het weer eveneens mede, en zoo was
gisteren dan ook de belangstelling zeer groot,
en overtrof verre die der vorige dagen.
Zaterdag vond de finale plaats tusschen
Aeolus en Excelsior om den „Driesbeker". De
zwart-witte toekomst speelde vooral na de
rust een keurige partij, waartegen Aeolus niet
opgewassen was, zoodat de Schiedammers met
40 winnaar bleven en beslag legde op den
fraaien beker.
In de A-afdeeling kwam de beker in het be
zit van Duiven 1.
In de B-afdeeling eindigde de demi-finale
P. F. C. 1— S. G. V. 1 met een bril. De Poel
dijkers waren bij de loting de gelukkigen en
wonnen in den eindstrijd met 32 van Spar
taan 1. Na afloop werden de bekers uitgereikt.
Huldiging door de Schiedamsche
Metaalbewerkers
SCHIEDAMSCHE
GYMNAST ASTENBOND
Zaterdag 17 November geeft de Schiedam
sche gijmnasdastenbond een propagandafeest-
avond In Musus Sacrum,
EEN GOED GESLAAGDE AVOND
De heer J. van Abbevé, die 25 jaar lid is
van den R. K. Metaalbewerkersbond „St.
Eloy", van welke 25 jaar hij er 10 als
districts-bestuurder is werkzaam geweest, is
gisteravond door de afdeeling Schiedam van
„St. Eloy" op waardige wijze gehuldigd.
De met vaandels versierde groote gehoor
zaal van den R. IC Volksbond waS tot In
alle hoeken bezet, toen de voorzitter der
afdeeling Schiedam, de heer C. H. Etmar, in
een kort speechje de aanwezigen en meer in
het bijzonder den jubilaris met zijn familie
hartelijk welkom heette.
Nadat door alle aanwezigen het strijdlied
van het R. IC Werkliedenverbond was mee
gezongen, was het woord aan den bonds
voorzitter, den heer E. Schaaper, tot het
uitspreken van een feestrede.
Rede van den heer Schaaper
Het is van de afdeeling een goede ge
dachte geweest, aldus de heer Schaaper. om
bij een gelegenheid als deze een feestavond
te organiseeren, omdat daaruit spreken
vriendschap en waardeering voor den arbeid
van den jubilaris. Hierdoor stelt de af
deeling zich op een hooger plan, want deze
twee factoren zijn noodig om met vrucht
in aller belang te kunnen samenwerken
De heer van Abbevé is 25 jaar lid van den
bond en een kwart eeuw is eerst dan "an
beteekenis indien men, zooals de heer van
Abbevé, die een pionier is, zijn arbeid heeft
verricht op een vooraanstaande plaats.
Vóór 25 jaar was het met onze Katholieke
organisatie nog niet veel; het meest moei
lijke en ondankbare werk nam toen een
aanvang en van Abbevé kan daarover
spreken, omdat hij zich toen bevond in de
grootstad Amsterdam. Hij weet er zeker van
mee te vertellen hoe hij met zijn kameraden
trap op, trap af moest, om leden te werven
voor de organisatie.
Zij hadden nog niet het materiaal om
onwilligen te overtuigen; zij hadden nog niet
den bond, op welks resultaten zij nu kunnen
wijzen. Zij hadden alleen den goeden wil en
het Roomsche principe.
Er is ook door onzen vriend van Abbevé
pioniersarbeid verricht en hel mag wel eens
worden gezegd, dat die werkers daarvoor onze
hulde en waardeering verdienen.
De jubilaris is ook tien jaar bestuurder
van den bond. Dat is een heel teer onder
werp om er in een openbare vergadering
over te spreken, want indien spr. zijn
arbeid zou gaan vermelden, zou hij daarbij
nog tal van andere bestuurders moeten
noemen.
Toch wil spr. een oogenblik hij dit laatste
punt blijven stilstaan. Hij heeft den jubilaris
door zijn arbeid van nabij leeren kennen
en waardeeren en die laatste 10 jaar zijn
voor den heer van Abbevé neti van de ge
makkelijkste geweest, want in dien tijd is
heel wat veranderd in den maatschappelijken
ontwikkelingsgang van onze samenleving
De vakbeweging en ook de jubilaris stond
daar midden in. Er waren vele moeilijk
heden te overwinnen en daarbij kwam het
vermoeiende reizen en trekken dat het is
misschien wat kras gezegd een ontwrich
ting beteekent van het gezinsleven, dat aan
het algemeen welzijn ten offer moest worden
gebracht. Spr. wil anderen niet voorbij
gaan, maar bij den gesalarieerden bestuurder
is de verantwoordelijkheid toch wel het
grootst.
Spr. wenseht den heer van Abbevé toe,
dat hij zijn arbeid tot in lengte van jaren
mag blijven volhouden, in het belang van
den bond en in het belang van de R. IC
organisatie. Er zijn onder de jongeren velen,
die eveneens talenten bezitten, om onze
organisatie te propageeren, maar deze zijn
talenten, nog altijd sluimerend, omdat zij nog
niet voldoenjde zijn aangespoord om zich te
Ontpoppen ais Werkers voor de organisatie.
Het is daarom een verblijdend iets, dat de
afdeeling in Schiedam zoo'n stevige jeugd
organisatie heeft; daarin worden de krach
ten voor de toekomst gekweekt. Er is voor
de ouderen niets verdienstelijker, dan te
trachten deze jeugdorganisatie tot hooger
bloei te brengen.
Spr. had het zoo even over 25 jaar
geleden: het is wel eens goed eens achterom
te zien, vooral voor de ouderen, die gekend
hebben het altijd in fabriek en werkplaats
zijn. Veel is er sindsdien veranderd en het
behoud van de 48 urige arbeidsweek kun
nen wij niet naar waarde schatten. De veel
ouderen hebben ook den tijd gekend, dat
niet alleen mannen en vrouwen maar ook
de kinderen moesten arbeiden in de fabriek.
En daarbij vait te bedenken, dat toen de
zorgen ook veel grooter waren. Er was geen
veiligheidswet, geen invaliditeitswet, enz.
De beroepsziekten maakten veel slachtoffers.
Wij moeten nu voor oogen nemen den arbeid
die de jubilaris toen verricht heeft en ons
voornemen allen een deel van het organl-
satiewerk te verrichten. Dan zullen wij ook
tegelijk werken voor ons zieleheil. En daar
voor toch is het in laatste instantie dat we
onzen arbeid in dienst stellen.
Spr. eindigt met den wensch dat op het
werk van den jubilaris in de toekomst, onder
Gods zegen, de grootst mogelijke vruchten
zullen rijpen, (applaus).
De andere sprekers
Vervolgens sprak de heer Etman, voor
zitter van de afdeeling Schiedam, namens
iwelks leden en bestuursleden hij den heer
v. -Abbevé en zijn familie feliciteert, In de
s Maandags repetitie Muziekgezelschap
SL Ambroslus 8 uur, ft K. Volksbond
lederen Maandagavond clubavond tt K.
Damclub I. D. O., Patronaatsgebouw Langa
Haven; aanvang 8 uur.
Dinsdag bestuursvergadering R. R. Metaal,
bewerkeirsbond „St Eloy". Gebouw R. K,
Volksbond.
lederenDlnsdagavond om aalt negen rep»
title R. K Gemengde Zangvereeniglng l-orenzo
Perosl, Gebouw R K. Volksbond.
lederen Woensdag Repotttio Konlnkl Man.
nenzangvereeniging „Orpheus", Gebouw R. K,
Volksbond. Aanvang balf negen,
lederen Woensdagavond van aar co£
8 uur zitting bestuur Spaarfonds R. K 3. Vt
Eiken 2en en 4en Vrijdag van de maand
vergadering Kath. Leven. Gebouw Kath Kring
L. Haven. Aanvang half negen.
lederen Zaterdagmiddag van I toi i ang
is geopend het Stedelijk Museum, Sl Jorjg
Uoele, Doelepleln. J
Maandag 1 October
Feestavond gem. zangvereeniglng „Gemengd
Koor". Gebouw Musis Sacrum. Aanvang 8 uur.
Zaterdag 6 October
Feestavond van Katholiek Leven. Gebouw;
Musis Sacrum. Aanvang 8 uur.
25 jaar van zijn lidmaatschap is de heer!
van Abbevé geweest een groot propagandist
voor de organisatie. Het is zeker, dat dej
heer van Abbevé het vertrouwen van zijn
hoofdbestuur geniet. Hij is nu 10 jaar in
Schiedam en hij heeft er moeilijke dagen
gekend. Spr. herinnert o.m aan den aanslag
van den modernen bond, die de Katholiek
georganiseerden volkomen wilde negeeren, het
geen, mede door de leiding van den heer
van Abbevé, mislukt is. Ook aan de echt-
genoot.» van den jubilaris brengt spr. hulde.
Als blijk van belangstelling biedt hij den
heer van Abbevé een stel fraaie etsen aan.
Na den voorzitter sprak de geestelijk-
adviseur, kapelaan A Goossens, .den jubi
laris toe.
Alle goede dingen, aldus spr., gran in
drieën, en omdat ons vanavond een goed
ding hij elkaar brengt, acht hij zich ver
plicht ook een korten heil wensch tof den
jubilaris eu zijn echtgenoote en eveneens
tot zich zelf en de aanwezigen te richten,
omdat allen hijeen zijn als een groot gezin.
In zijn werk heeft de heer van Abbevé
ais Katholiek districtsbestuurder steeds ge
zien naar de leiding van zijn Kerkelijke
overheid. Namens deze overheid wil spr. toti
den jubilaris spreken. Met een geestige ver
wijzing naar de Olympische Spelen getuigt'
spr. dan van den voortreffelijken arbeid van
Jan van Abbevé.
De heer van Abbevé is de man, die met
zijn heider verstand, langs den weg van dé
orde voor een menschwaardig bestaan dey
arbeiders gewerkt heeft. Hij is de man van
het woord op onze vergaderingen en spr.
heeft dikwijls verwonderd gestaan over zijn
moed om voor een slecht bezochte vergade
ring te spreken.
Als geestelijk-adviseur wil spr. bij de woor
den van den heer Schaaper nog zijn per
soonlijke wenschen voegen
Na de Olympiade had men Olympiade-
dassen, Olympiade koeken enz., en spr.
wenseht alle leden toe, dat zulke Olym-
piade-Abbev) leden van den bond mogen zijn,
Ook de heer Th. Mouwens, voorzitter van
de afdeeling Schiedam van den Ned. R. K,
Volksbond, heeft tenslotte getuigd, dat da
belangstelling voor den feesteling verder gaat
dan van zijn eigen afdeelirg. Spr. uit den"
wensch voor een zegenrijken arbeid in da
toekomst.
Dan was de beurt aan den heer van'
Abbevé zelf, om openlijk dank te brengen'
voor de hem gebrachte hulde.
Wanneer hem hier zooveel hulde is ge
bracht, meent spr. dat dit overdreven is; hij
heeft niet meer gedaan dan zijn plicht en
misschien is hij er wel in te kort ge
schoten. Spr. brengt de hulde terug tot.
God, Die hem gezondheid en werkkracht
gegeven.
Voorts brengt de heer van Abbevé dank
aan den adviseur en aan de afdeelings-
hesturen die hem in de gelegenheid stelden
steeds datgene te doen dat voor de af
deeling noodig was. Juist door huu mede
werking is dat mogelijk geworden, wat bereikt
werd.
Spr. brengt nogmaals dank voor de hem.
gebrachte hulde en hij hoopt, dat hij met
Gods hulp nog lang zal mogen arbeiden
voor de belangen van de Katholieke metaal
bewerkers in Schiedam
Op iedere toespraak volgde een hartelijk
applaus, terwijl na de laatste woorden van
den feesteling een welgemeend „Lang zal
hij leven" werd ingezet.
Het officieele gedeelte van den avond was
hiermede voorbij en nu kwam het optreden
%aan de beurt van do bekende Haagsche luet-
tisten van Velsen en Paardekooper, die op
uitstekende wijze de aanwezigen hebben bezig
gehouden. Een keurige Watt en Half Watt
creatie en nog meer leuke coupletten, duet.
ten en kluchten, werden door dit tweetal
met succes voor het voetlicht gebracht, zoo
dat den geheelen avond een prettige, opge
ruimde stemming In de zaal heerschte.
En dan te bedenken, dat die twee vroolijke
luidjes in het gewone, dagelijksche leven
grafsteenen houwen.,.,.. Dat zijn de uitersten^
idle elkander raken],
