FEUILLETON
VRIJDAG 4 JANUARI 1929
EERSTE BLAD
PAGINA 2
HET ZIELENTAL WORDT
GROOTER
UIT KETHEl.
UIT ROTTERDAM
RADiO.
MAAR DOfcL BfcRE KL
ER ZIJN TEEKENEN VAN VOORUITGANG
DE NIEUWJAARSREDE VAN DEN
f? BURGEMEESTER
In de hedenmiddag gehouden eerste zit
ting der vergadering van den gemeenteraad in
dit jaar sprak de voorzitter, wethouder C.
Houtman, namens burgemeester A. J. Gijsen,
die wegens ongesteldheid verhinderd was, de
eitting te presideeren, een nieuwjaarsrede uit
waaraan wij ontleenen:
Wanneer wij zien, hoe in het afgeloopen jaar
de bevolking onzer stad toenam van 43281 tot
44870 Inwoners een bijzonder groote ver
meerdering, vergelekeen bij voorgaande jaren
en de woningvoorraad steeg van 10327 tot
11370 woningen zulks ten gevolge van den
aanbouw van nieuwe woningen door de parti
culiere bouwnijverheid, welke een ongekende
vlucht nam en nog steeds rusteloos voortgaat
-zoodat de nieuwe woonwijken in het Westen
en in het Oosten onzer Gemeente weder zeer
belangrijk werden uitgebreid en vele nieuwe
straten werden aangelegd, met ongeveer
33/, H.A. werd het straatoppeTvlak in 1928 ver-
gToot? dan mogen wij deze verschijnselen
beschouwen als zoovele verblijdende factoren,
welke wijzen op de groeikracht onzer Gemeen
te. die steeds voortgaat zich te omtwekkelen
niet alleen ais industriecentrum, doch ook als
woonstad.
Vooruitgang
Zeer zeker zullen deze teekenen van voor
uitgang ook wederom nieuwe behoeften doen
ontstaan en daardoor weer meer eischen stel
len aan de gemeenschtp zoowel op technisch
ais op financieel gebied; ook mogen wij niet
voorbijzien, dat de werkloosheid, hoewel be
langrijk verminderd, altijd nog voor vele gezin
nen moeiten en zorgen medebrengt.
Het moet toch toegegeven worden, dat ook
in onze stad eene, zij 't niet groote, toch ge
leidelijke voortgang van het economisch le
ven valt te bespeuren, oorzaak tot meerdere
koopkracht den middenstand ten voordeel strek
kende. jj
M weten we niet met juistheid wat de
nieuwe regeling der financieel© verhouding
tusschen Kijk en Gemeenten In de toekomst
zal brengen, wij twijfelen er niet aan of ten
opzichte van onze Gemeentefinanciën zal deze
regeling verlichting geven.
In het afgeloopen jaar werden vele belang
rijke besluiten genomen.
De fraaie aanleg van bet Stationsplein
kwam in dit jaar geheel gereed.
Bevolking
Wat den loop der bevolking betreft moot
worden opgemerkt,, dat daaromtrent thans
nog slechts voorHjowiige cijfers bekend zijn. In
1928 bedroeg liet aantal geboorten 1057, dat
der sterfgevallen 374.
Het aantal vestigingen in de gemeente be.
Mep 3163, terwijl 2257 personen de Gemeente
verlieten.
Er werden 320 huwelijken gesloten.
Zoodat, nogmaals gezegd, het aantal inwo
ners op 31 December 192S bedroeg: 44870.
Werkloosheid
Op 1 Januari 192S waren er 1172 personen
bij de Arbeidsbeurs als werkzoekenden inge
schreven, waarvan ongeveer 310 voor uitkee-
ring in aanmerking kwamen, terwijl op 31
December 1928 ingeschreven waren 680 per
sonen, waarvan ongeveer 350 steun ontvin
gen
Over het algemeen kan men zeggen, dat
het iaar 1928, wat de werkloosheid betreft,
gunstiger is geweest dan het zich aanvanke
lijk liet aanzien.
Diverse aangelegenheden
De gezondheidstoestand in onze gemeente
kan ook in *t afgeloopen jaar wederom bevre-
di-r-ind wo-di=.n genoemd: het aantal roodvonk-
gevallen bliift echter nog eenigszins boven
hei- normale.
Tngevo'ge de Hinderwet werden 36 vergun-
Dingen voor nieuwe inrichtingen verleend en
3° vergunningen voor uifhrpld.ing van reeds
t>e~taai7ide fabrieken en werkplaatsen.
De havengelden, brug- en sluis-, kade- en
postgelden, loodsgelden en huren van haven
terreinen.. brachten in totaal on f 180 0.33.51
tegen een totaal van ƒ170 986.13 in 1927. al-
zon een vermeerdering van 9.047.38.
De gasfabriek leverde fzonder eigen ver
bruik en verlies) rond 5.140.000 kub. M. af
tegen 4.800.000 Kug. M. in het vorig, deThalve
©en vermeerdering van rond 340.000 Kub. M.
In 1928 werd rond 1.500.000 Kub. M. water
afgeleverd, tegen 1.345.000 Kub. M. in 1927,
alzoo een vermeerdering van rond 155.000
Kub. M.
Iu het afgeloopen jaar is het verbruik van
electriciteit gestegen tot ongeveer 15.000.000
K.W.U.
In 1927 werd ruim 12.000.000 K.W.U. afge
leverd, zoodat bet verbruik evenals het vorig
jaar weer met pl.m. 25 pet. is toegenomen.
Voor het blussohen van branden werd
de brandweer 36 maal opgeroepen. Gelukkig
werden de meeste branden zoo tijdig ontdekt,
dat zij nog in den aanvang konden worden
geblusckt, hieronder kwamen echter 2 groote
branden voor, n.l. de brand van de lak- en
vernisfabriek ,,Ivormica" en de brand aan
den 0verschie3chenweg, waarbij een timmer
en azijnfabriek geheel in de asch werden ge
legd.
Door het vervullen van twee der sedert 1923
en 1924 bestaande vacatures van agent van
politie kon de dienst der politie zoodanig
worden gewijzigd, dat, behalve beperking van
het overwerk der agenten, eenige meerdere
surveillance werd verkregen, zoomede meer
dere Zondagsrust, waardoor aan een lang ge-
koesterden wensck gedeeltelijk kon worden te
gemoet gekomen; ik zeg: gedeeltelijk, omdat
de zoo snel zich uitbreidende nieuwe wijken
een intensiever toezicht gewenscht maken.
De geest onder het politiepersoneel mag
goed worden genoemd.
De Gemeentelijke Openbare Leeszaal en Bi
bliotheek breidt zich voortdurend uit. Het boe
kenbezit bedraagt thans 19841. Rond 121000
boeken werden uitgeleend. Een gelukkig ver
schijnsel is bet, dat de vraag naar studieboe
ken steeds toeneemt.
De R. K. Leeszaal en Bibliotheek ontwik
kelt zicli gestadig. Het boekenbezit bedraagt
rond 11.000 en het uitleencijfer 22.059.
In het gemeentelijk ziekenhuis ver'iep de
dienst geregeld. Opgemerkt kan worden, dat
dtt jaar het aantal patiënten in vergelijking
met vorige jaren, groot is te noemen.
In den loop van het jaar kon het R. K.
Ziekenhuis, de Dr. Noletstiehting. in gebruik
worden genomen, zoodat onze gemeente een
verpleging?inrichting rijker is geworden. Ook
hier verliep de dienst geregeld.
Moge het ons gegeven zijn in eendrachtige
samenwerking te arbeiden tot heil van het
algemeen welzijn en in het bijzonder tot bloei
van onze Gemeente.
De nestor van den raad, de heer E. Koop-
mans dankte en uitte wederkeerlg de beste
wenschen.
HULDIGTNGS AVOND
PAUL VAN DER PUTTEN
Op 1 December 1928 vierde de Heer Paul
van der Putten, hier wel bekend als directeur-
Van de Kon. Zangvereeniging Schiedams Man
nenkoor „Orpheus'' eu van de gemengde Zang-
vereeniging „Polyhymhla", zijn 25 jarig jubi
leum als Toonkunstenaar.
Door de gezamenlijke koren waarvoor da
heer v. d. Putten den dirigeerstok zwaait, is
besloten, den jubilaris ©sn huldigingsavond
aan te bieden op Maandag 28 Januari a.s. des
avonds 8 uur in het Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen to Rotterdam, waaraan do
volgende koren onder leiding van den Jubilaris
hunne medewerking zullen verloenen.
..Wilton's Mannenkoor", Rotterdam; ft. K.
Oratorium Ver, „Sursum Corda" Rotterdam;
R. K. Kerkkoor „In Honorem Dei" Rotterdam;
Vlaarding's Mannenkoor „Orpheus" Vlaardin-
gen; Gemengde Zangver. „Polyhymnia" Schie
dam; Kon. Zangver. Schiedam's Mannenkoor
„Orpheus" Schiedam.
Voor de pauze zal iedere vereeniging afzon
derlijk optreden en zal „Orpheus" ten
afzonderlijk optreden en zal „Orpheus" teu
gehoore brengen „Jeruzalem" van Isr. Olmen.
„Polyhymnia" zal uitvoeren een van de
koren uit het Oratorium „Die Jahreszeiten".
Gedurende de pauze bestaat gelegenheid den
Jubilaris te complimenteeren.
Na de pauze zullen de mannenkoren nog
maals gezamenlijk optreden en o. m. ten ge-
hooTe brengen „Domlne Salvum Fac." met
orkestbegeleiding.
KALENDERS
Van de N.V. Lak-, verf- en vernisfabriek
„Ivormioa" ontvingen wij eenige fraai uit
gevoerde maandkaJenders, aan welke door de
oliëntele van deze fabriek graag een got1 tl
plaatsjo zal worden gegeven.
Eveneens ontvingen wij een kalender van de
Nederlandse be Verzekeringen,aatscliapipij „St.
Willibrordus" te Utrecht.
FEESTAVOND ST. LIDUINAPATRONAAT
Twee keeren per winter zorgt het bestuur
van het meisjespatronaat der Frankelandsche
parochie voor een gezelligen avond voor da
leden met hare ouders.
Zoo waren gisteren nagenoeg alle leden, de
meeste met vader of met moeder, bijieen in het
zaaltje vau het jougenspatronaat op de Hoog
straat, om in intieme feestviering den ouder
lingen vriendschapsband te versterken.
De eigen tooneelclub van het patronaat heeft
op een zeer lofwaardige wijze, met grooter
rolvastheid en in scherper uitbeelding van
karakters dan den vorigen avond, 't tooneel-
spel „In hooger sferen" opgevoerd.
De armoede van de familie van Buuren
wordt plotseling in rijkdom omgezet door ge
lukkige zaken van vader in den schoensmeer-
handel. Vrouw v. Buuren met haar ontevre
den dochters Dora, Lena en Jet worden nu
mevrouw van Buuren van Rijkenoord met de
freules Thea, Helena en Henriëtte; alleen
Anna, tevreden van aard, blijft de eenvoudige,
die met niet minder ijver studeert, voor het
behalen van haar akter.
Alleraardigste blunders worden geslagen door
deae parvenu's, vooral ten opzichte van een
adellijk© familie, die naast hein woont, totdat
de vroegere huiseigenares van de Anjelier-
straat verschijnt en door haar openbaringen
bet gulden masker van dezen nieuwbakken
adel afrukt.
De tot nog toe verachte Anna wordt nu de
held van het spel, als zij na de ontvangst van
een telegram van Vader, het schrikkelijke
nieuws bevattend van den totalen financiee-
ien ondergang, met een ook zoo juist ontvan
gen telegram op het tooneel verschijnt, bet
goede nieuws vermeldend van haar geslaagd
examen, in deze omstandigheden een grooten
steun voor moeder en zusters.
Er werd waarlijk zeer goed spel te genieten
gegeven en de leden van de tooneelclub ver
dienen dan ook wel de belooning, die de direc
teur haar toezegde. Want zij zullen onder
leiding van de dames leidsters en met goed
keuring der ouders een of ander mooi tooneel-
stuk van een bekend© club mogen bezoeken.
R. K. S. V. EXCELSIOR
Wed strijd pro gram ma
Het programma voor a.s. Zondag luidt als
volgt:
L. en S. 1Excelsior 1, 2 uur, D. Haverkorn;
Excelsior 2Spartaan 2, 2 uur, C. de Braban
der; Excelsior 4Activitas 2, 12 uur, W.
Schoof.
Een karig, doch zeer belangrijk programma
in verband met den tvedstrijd van het eerst©
elftal. Willen de zwart-witten de degradatie-
kans ontloopen, dan moet Zondag gewonnen
worden. Dit is zeer goed mogelijk, mits de
Schiedammers hun uiterste krachten zullen
inspannen waarvoor echter verdere aansporing
overbodig is. De zwart-' i ep beseffen wat op
het spel staat.
De thuisspelende elftallen kunnen beide win
nen.
Voor de junioren zijn in verband met de
terrein en weersgesteldheid geen wedstrij
den vastgesteld.
Intieme feestavond
Donderdag 10 Januari a.s. vindt ia „Musis
Sacrum" de 2e intiem© feestavond in dit sei
zoen plaats. Het programma wordt zooals ge
woonlijk geheel door eigen leden verzorgd
en wel door de strijk en door da cabaretclub.
het programma prijkt o.a. een nieuwjaars-
wouseh van Tliomasvaer en Pieternel, toepas
selijk op de vereeniging.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 2 tot 3 Januari.
GEBOREN: Cistina Riemada, dochter van P.
F. van der Hammen en T. Suttorp, Graaf Flo-
risstraat; Alida Jacoba, dochter van H. van
den- Mark en J. M. Rpetman, Ridderk.str. Tho
mas Willem, zoon van T. W. van Son en A. M.
Rescb, Breedstraat.
GETROUWD: C. E. J. de Groot 26 j. en
A. M. van de Water 26 j.: F. A. Piek 21 j.
en L. A. P. Ossewaarde 17 j.; j, van Vliet
2S j. en D. de Groot 2S j.
ONDERTROUWD: W. H. Poort 21 j. en J.
Lammers 19 j.; E. de Jonge. 23 j. en M. J.
Baron 17 j.; M. Sluytars 24 j. en G. de Bruin
20 j.; C. F. A. van de Water 21 j. en M. H.
Brouwer 21 j.
ZAL FRITS BOUWMEESTER TE
SCHIEDAM SUCCES HEBBEN?
Zoo langzamerhand is het nu wel tot velen
hier doorgedrongen dat het aan enkele ingeze
tenen van Schiedam gelukt is Frits Bou «fees
ter met een uitgekozen clubje artisten te laten
optreden op Vrijdag 11 Januari in den R. K,
Volksbond. Voor een ieder, die het ook maar
eenigszins goed meent met de katholieke kunst
moet dit pogen onmiddellijk hun sympathiek
zijn. Nog maar al te vaak wordt er de goede
en ernstig-werkende Katholieke tooneelclubs uit
gezonderd op de planken banale, onbenullige
draakstuikken gegeven. En het droevigste van
het geval is, dat aan dergelijke producten
meestal een uitbundig applaus en groot succes
ten deel valt. Het is niet moeilijk uit het een
cn ander te distilleeren, dat bet met de kunst
smaak bij velen nog slecht is gesteld. Men zegt
dat de hooge fijne kunst slechts voor weinigen
is en dat de grootere massa het toch niet kan
meevoelen. Deze bewering is echter absoluut in
strijd met de werkelijkheid. Waar goede kunst
werd gegeven is er ook bij de menigte veel
medevoelen geconstateerd.
Zoo moge het ook zijn met de opvoering van
„Branding" door het Frits Bouwmeester-
ensemble op Vrijdag 11 Januari, des avonds
8 uur in ih©t R. K. Volksbondgebouw aan de
Lange Haven.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 3 Januari. Aangekomen: a.s.
Thekla, ledig van Rotterdam; s.s. Trito, ledig
van Rotterdam, beide om te dokken in de Wil-
helmiinahaven.
SELBY, 4 Januari. Aangekoman; s.s. Alohy-
mist, ledig van Schiedam.
BREMEN, 3 Januari. Aangekomen s.s. Auda.
city( ledig van Schiedam.
STREEKNET
Tn de afgeloopen maand wei-den In de richting
SchiedamRotterdam 106691 telefoongesprek
ken gevoerd en in de richting Rotterdam
Schiedam 102697 telefoongesprekken. In totaal
dus 20938S gesprekken.
GESLAAGD
Bij het op 20 en 21 December j.i. te Rotterdam
gehouden examen voor de Vereeniging van
Leeraren in het Boekhouden, slaagde de heer
C. Wuisman, alhier.
BURGERLIJKE STAND.
Aangiften van 3 Januari.
OVERLEDEN: Leonardus Overgaaf 70 j.,
echtg. van Anna Catharina van der Hoeven.
GEHUWD: Cornells Veenman 26 j. en Johanna
Jacoba Jozephina Sooiners, 23 j.
INSCHRIJVING VOOR DE MILITIE.
Dienstplichtigen, geboren in 1910 Worden herr
iunerd dat de inschrijving voor de militië ten
gemeentehuize zal plaats hebben op Maandag
14 Januari a.s. dea voormiddags van 10 tot 12
uur.
ENTREEBILJETTEN VOOR OPENBARE
VERMAKELIJKHEDEN
Invoering van het rol-biijetten-syateem.
Naar de directie van de N.V. Nederlandscbe
Speciaal Drukkerijen ons mededeelt, is door
de gemeente Rotterdam besloten tot invoering
van het door haar geoctrooieerde rolbiljetten-
systeem, zooals dit reeds in verschillende
plaatsen des lands o.a. te 's Gravenhage voor
vermakelijkheden is toegepast. De onderhan
delingen, welke hierover gevoerd zijn, datee
ren van het midden van 1928, zoodat de ont
dekking van de knoeierijen met do entree
biljetten van de sportterreinen op deze invoe
ring niet van invloed is geweest. Toch heeft
dit laatste duidelijk in het licht gesteld, op
welke gemakkelijke wijze bedrog mogelijk is.
Het rolbiljetten-systeeni zal de controle aan
merkelijk vergemakkelijken en waarschijnlijk,
zooals in Den Haag het geval was, nog kunnen
WIJZIGING ROEPLETTERS.
Met Ingang van 1 Januari zijn de roepletters
van do Ncderlaudsche peilstations gewijzigd.
Maassluis is nu: P.G.M.; IJmuiden: P.G.Y. en
Willemsoord: P.A.Z.
OPENBARE STUDIO TE HAMBURG.
Te Hamburg i s men van plan om een groot©
studiozaal te bouwen waarin plaats is voor on
geveer 300 bezoekers, een groot orkest en een
verhoogd tooneel voor de voor de microfoon
optredende zangers. Het publiek zal dus in de
gelegenheid verkeeren, om de zangers voor de
microfoon te ziem.
EEN B. B. C.-ORKEST VAN 100 MAN.
Gemelü' wordt, dat de B. B. C. in Londen met
den beroemden dirigent Sir Thomas Beeeham
een overeenkomst heeft aangegaan, waarbij
bepaald is, dat Sir Thomas een orkest zal sa
menstellen, dat uit meer dan 100 musici bestaat
en dat speciaal het uitvoeren van symplionie-
concerten op zich zal nemen.
RADIO IN DIENST VAN DE BRANDWEER.
Rockdale is de eerste stad in Engeland, waar
de brandweerwagens van een radioinstallatie
worden voorzien. De radio-installaties op brand
weerauto's dienen voornamelijk tot bet onder
houden van de verbinding tusschen de wagens
en do brandweerkazerne bij branden op eenigen
afstand van de stad. in gevallen, dat do tele
foon-verbinding gestoord is of 's „achts niet
wordt onderhouden, zooals dat in kleine plaat
sen nog veelal voorkomt, is de radio-commu
nicatie een groot gemak. Naar men weet bezit
oe Amsterdamse!)e brandweer reeds jaren lang
een installatie.
RADIO IN SPANJE.
De radio heeft in Spanje in korten tijd de
harten van het volk veroverd: zeer groot is de
geestdrift voor deze nieuwe vinding en zelfs
menschen, a'ie niet in staat zijn om hun naam te
schrijven, bedienen hun zelf gebouwd radiotoe
stel met gemak.
De grootste Spaansche zender is Madrid, die
met een energie van ongeveer 7 kilowatt zendt
hierop volgen Barcelona, Sevilla, Bilbao, Sala
manca en Cadiz.
De programma's worden gewoonlijk verzorgd
door Amerikaansche en Creoolsche Orkesten,
een Roudalla (Orkest van mandolinen, gitaar?
en citers), sextet, koor, enz. Overigens is het
Spaansche programma met zijn voordrachten,
cursussen enz. volgens Amerikaansch-Duitsclx
voorbeeld samengesteld.
leiden ter besparing op de kosten.
Voor do vermakelijkheidsinrichtingen zelve
zal t ook kunnen leiden tot vereenvoudiging
van de boekhouding. De Bïreka-kasten. weike
ook ch>or N.V. Ned. Speciaal Drukkerijen wor-
den geleverd, openen de gelegenheid tot een
zeer eenvoudige kassa-inrichting niet reer over-
ziehteiijke cont re
Voor 't drukken vr.n de xoihUjetteo zal door
de N.V. Ned. Spec. Drukkerijen in den omtrek
van het stadhuis een druk machine worden op
gesteld, terwijl de gemeente zelve een prijs-
stempelmachine zal aanschaffen voor het op
drukken van de prijzen op biljetten, waarvan
slechts een klein quantum noodig is
Door dit systeem zal iedere inrichting haar
eigen kleur krijgen van entreebiljetten.
Het contract, dat de gemeente heeft Ioopen
voor het drukken van de entreebiljetten boe
ken, eindigt met Augustus a.s., zoodat dan
het nieuwe systeem kan worden toegepast
Deze tijd is ook wel noodig, omdat nog
eenige voorzieningen ais b.v. het plaatsen van
do drukmachine e.d. moeten worden getroffen.
ONDERSCHEIDING.
De heer A. Tuschinski geridderd
Ter gelegenheid van de Nieuwjaarsontvangst
in do Pooische Legatie heeft de Pooische gp.
zant, prof. Ketrzynski, in tegenwoordigheid
van de leden der Legatie en van het Consu
laat te Rotterdam, alsmede van een aan'al
personen liit de Pooische kringen in Neder
land. do eereteektnen van de orde Poionin
Rcstituta overhandigd aan den heer A Tu
schinski, directeur van het Bioscoop Theater-
concern A. Tuschinski.
In zijn rede schetste de Pooische gezant do
verdiensten van den heer Tuschinski tegen
over Polen en betoogde dat deze als Neder
lander zijn aanhankelijklieidsgevoel voor zijn
oud vaderland niet verloren heeft en dit hij
iedere gelegenheid getoond heeft.
t
i
naar het Duitsch van
H. RICHTHOFEN.
11)
Een kleine jeugdige stem begint een solo
te zingen: forsch valt een bas In en brengt het
lied ten einde. Tosca hoort lachend dit concert
aan, uitgevoerd bij het kikvorsohenvijvertje in
den tuin. Voor het oogeublik wijkt alles, wat
haar hart bedrukt voor het tooverachtige
heden. Alle onrust Is verdwenen. Zij ziet haar
ouders wier zielen nu in een andere wereld
weer vereenlgd zijn als in hun eerste liefde.
Wat zij voor misstappen gedaan mogen hebben,
ls nu uitgeboet, door de een met haar vroegen
dood. door den ander met een leven vol ontbe
ringen. In hun dood vonden zij het geluk van
hun jonge liefde terug.
En zij zelf, zou zij ook één middel onbeproefd
laten, als het in haar maoht lag de liefde van
haar teer-bemlnde terug te winnen? Maar nu
dat hart aan een ander toebehoort, nu moet
Zij haar aanspraken daarop wel opgeven! Vaar
wel nu, hoogste goed op dt>fr aarde!
Plotseling komt een koude luchtstroom haar
In 't gezicht waaien, door de toppen der boo
nion gaat een zacht geruisoh; een dwarreling
van verdorde bladeren komt op den grond neer
eu ln Toscas gezicht. Een grillige bliksemstraal
doorklieft den donkeren hemel, en onderdrukt
gerommel doet zich hooren. Een beetje rillerig
staat Tosca op en gaat naar binnen, waar in
de kamer de lamp een vriendelijk schijnsel
verspreidt. Zij laat de deuren wijd open staan.
Zij neemt een ?x>ek, dat op de tafel ligt en be.
gint te le.-en. fcjfsrt eenigen tijd he6ft zij haar
studieboeken weer voor den dag gehaald om
haar gedachten, die zich hardnekkig met dat
eene sombere punt bezig houden, af te leiden.
Maar vandaag wil haar dat niet gelukkenkomt
door het late avonduur of door de zware, met
onweer bezwangerde lucht? of misschien door
het door het late avonduur of door de zware, met
een ongeduldige zucht legt zij het boek terzijde.
Wat hoorde zij daar? Was dat niet het rollen
van de wielen van een rijtuig? Neen, dat ge
luid is toen verdwenen .Doch Juno begint op
eens hard te blaffen en dat maakt haar weer
ongerust. Neen, nu vergist Tosca zich niet, een
zware stap komt snel naar haar toe. De kie-
zelsteenen op het voetpad knarsen .de houten
vloer van de veranda kraakt. Met kloppend
hart snelt Tosca naar voren. Voor haar staat
een Duitsche ordebroeder, schilderachtig om,
hangen met een witten mantel met een zwart
kruis op den schouder. Het ronde, baardlooze
gezicht is een beetje rood van opwinding; de
schitterende blauwe oogen vertoonen een glans,
die in normale omstandigheden hön niet
eigen is.
Mijnbeer von Kanitz! roept Tosca ont
steld uit. Zij zoekt met haar blik een opening
ln de deurruimte om hem voorbij te kunnen
glippen de vrije lucht in, maar zijn breede ge
stalte vult den geheelen ingang.
Lieve Tosca, roept de man nu, ik kon het
niet langer uithouden tusschen al die men
schen. Een hevig verlangen dreef me naar
jou toe. Jij bent oneindig veel mooier, dan al
die anderen met je zwarte bliksemende oogen
en die mooie roode kleur op je wangen. Tosca,
ik bemin je!
Hij wilde haar hand grijpen, die zij angstig
achter haar rug verbergt.
U beeft er misschien geen begrip van,
mijnheer von Kanitz, zegt ze eindelijk, wat
voor een ongelegen tijd u voor uw zonderling
bezoek uitgekozen hebt. Ik verzoek u dringend
hier van daan te gaan!
Zij kijkt hem smeekend aan met haar mooie,
donkere oogen, maar dat maakt hem nog stout
moediger.
Tosca-, gaat hij voort, neem je mijn aanzoek
aan? Wat maal ik er om, wat je vader geweest
is, of je arm bent of rijk! Ik houd van je, trouw
en innig Laat Hanriette zich maar in een ge
sticht begraven, als ze niet met mijn keuze te
vreden is. Daar geef ik allemaal niets om! Zij
heeft lang genoeg den baas over mij gespeeld.
Niemand weet, wat een scherpe nagels zij on
der haar fluweelen pootjes verborgen houdt.
Tosca, zeg me, dat je de mijne worden wilt!
Hij komt een paar passen naar haar toe en
doet alsof hij haar wil omhelzen. Verschrikt
wijkt Tosca voor hem terug.
Geen stap meer verder, mijnheel- von
Kanitz. spreekt Tosca, niet erg hard, niot he
velend en toch zóó vol nadruk dat hij als vast.
genageld staan blijft waar hij staat.
Nu. is het dan geen algemeen gebruik, dat
twee menschen. die het goed met elkaar moe
non, een verbintenis aangaan? vraagt hij met
een angstig voorgevoel, verborgen achter een
half verlegen lachje. Waarom kijk je me dan
zoo dreigend aan? Is het dan een misdaad te
verlangen naar iets, wat men graag bezitten
wil? Wat zou je daarop kunnen antwoorden?
Uw woorden zijn een spot voor alle recht
schapen opvattingen, mijnheer von Kanitz,
sprak Tflsca bitter. Haar lippen boefden. Voelt
u dat niet? Denkt u, omdat ik thans alleen en
verlaten ben, dat u mij nu dingen mag zoggen,
die u in liet bijzijn van anderen niet zou durven
uitspreken? Hebt u er geen voorstelling van
hoe diep u zich daarmee vernedert? Gelooft u,
dat Ik dat ooit zal kunnen vergeten? Ga weg,
nu onmiddellijk; vraag ik u; neen ik beveel
het nWaar wacht u nog op?
Zoo kan en wil ik niet bij je vandaan
gaan, Tosca., sprak hij pathetisch, terwijl h'j
plechtig ziji d ophief. Je hebt mij nog
steeds niet begrepen. Ik bied je mijn kart en
hand en vermogen aan, om nog niet eens te
sipreken van mijn maatschappelijke positie,
waardoor ik in staat ben, alle hindernissen,
die zich op je pad zouden kunnen voordoen,
uit den weg te ruimen. En als prijs voor dat
alles verlang ik niets anders dan dit kleine
handje, dat ik in één greep zou kunnen fijn-
knijpen!
Als een gevangen vogel verweert Tosca zich
tegen de omhelzing va.n de beide groote handen,
die zich zoo onverwacht naar haar uitstrekten,
dat zij geen kans gezieii had er aan te ontko
men. Tranen van woede stijgen in haar oogen
naar boven.
Moet ik de dienstboden hier roepen, mijn
heer von Kanitz de woorden komen langzaam,
maar heftig over haar lippen. Uw brutaliteit
is meer dan ongehoord. U vraagt er heelemaal
niet naar, of uw gevoelens beantwoord war
den ik zeg u, neen, duizendmaal neen! En
laat me nu los! Ik'haat u ik verafschuw u!
Een grenzeloozo afkeer vervult haar en on
danks dat moet zij. met baar zwakke krachten
het dulden, -dat liij haar afgewend gezicht naar
zich toetrekt en zijn lippen op haar voorhoofd
drukt, op haar wangen, op haar mond.
En tóch zed je de mijne worden, fluistert
hij, je ouders willen het ook
Als bazuinstooten dringen de woorden in
haar oor. Zij wil om hulp roepen, maar liaar
stem weigert haar dienst, slechts een ongearti
culeerd gestotter komt over haar lippen.
Toen was het, alsof de ka.mer eensklaps in
een vlammenzee weixl gehuld, alsof het huis op
zijn fundamenten beefde, zoo geweldig dreunde
een donderslag door de lucht.
Mijnheer von Kanitz is teruggesprongen;
zijn witte mantel is hem van den schouder
gegleden. Nu staat hij c'aar in oen pantsor-
aohtlg onderkleed, terwijl zijn trekken ver
stijfd zijn van schrik.
De hemel neemt mij in bescherming,
roept Tosca door de beangstigende stilte heen,
die op het helscbe lawaai in d© natuur ge
volgd is. Eu weer volgt een Schimmerend
licht, weer een ontstellend hard kraken en
knetteren. Tosca is naar het venster ge
sneld en heeft het opengerukt. Niets is daar
buiten te zien onheilspellende, zwoele, druk
kende, doodbrengende duisternis Heeft zich
over de aarde gelegd.
Een grillige bliksemstraal teakent Tosca'a
slanke gestalte, zooals zij daar sLmt, gereed
uit het venster naar buiten tc springen.
Mijnheer von Kanitz vouwt de handen, hij
durft haar niet t© naderen.
Om G-odswil, juffrouw Tosca, blijf hier,
roept hij op bezwerondon toon. Onder het
venster staat een tuinbank, ik weet het
zekerhet is spotten met je leven, als je
er uit apringt. Als je het dan torb niet
anders wilt, zal ik weggaan Doch ie het
niet mijn plicht bij dit onweer je ter zijde
te staan?
Tosca antwoordt nier, maar blijft toch bij
het geopende venster staan en geeft den in
dringer een niet onduideJijken wenk zich te
verwijderen.
Op dit oogenblik verschijnt Margrit, het
werkmeisje, in de openstaande deur, stoot een
luiden gil uit en staart met ontsteld gezicht
naar de verschijning van den ordebroeder, die
midden in de kamer stond. Mijnheer von Ka
nitz heeft zich driftig omgekeerd en zijn hand
zoekt naar het korte zwaard, dat aan zijn lin
kerzijde hrngt. Hij ziet er, met den aan zijn
voeten neergevallen mantel en het gesckubto
pantser, eenigszins uit als Sint George, die op
hot punt staat den draak te dooden.
(Wordt vervolgd.)
