m
m
RH
I
P
Zaterdag 19 »anuari 1929
Tweede B!ad
Pagina 1
Mi
t WtE VOLGT.
v WILLEKEUR?
UIT DE R. K. STAATSPARTIJ
MGR. P. STROOMER
DE VIERVOUDIGE MOORD
TE GROOTEGAST
li&iKi
VERDRONKEN.
HET DRAMA TE HOEK VAN
HÓLLAND
DE BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS,
m&% i fipii
mëms
De socialistische pers vertelt, dat den laat-
sten tijd „vele jonge lords' tot de Engei-
sche arbeiderspartij zijn toegetreden. Wj
weiten niet of dit pleit voor het „klasse ka
rakter dat, volgens de hier heerschende
Socialistische begrippen, een „arbeiders
partij" moet aankleven; In elk geval stelt
dit toetreden van zooveel lords wel gerust
omtrent het revolutionair karakter van zulk
een partij.
Trouwens, de Engelsche arbeiderspartij is
anders dan do socialistische partijen op het
vasteland en zelfs deze laatste 11 bei gen in
hun rijen heel wat gefortuneerde menschen
en een groot aantal leden, die zeker niet
geacht kunnen worden tot het proletariaat
te belmoren of tot de ..arbeiders" in eigen
lijken zin.
Interessant is echter te vernemen, dat
die rijke leden der Engelsche arbeiderspartij
een dub hebben opgericht waaraan zij heel
hun vermogen schenken. Zij krijgen, als zij
gehuwd zijn, 48 per week uitbetaald en
een rijksdaalder voor elk kind. De ongehmy
den krijgen 36. Het overige geld wordt
voor sociale doeleinden besteed.
Dist is zeker een merkwaardig voorbeeld,
al doet het enkele vragen rijzen. Zoo. of
deze rijke heeren in elk geval zeggingschap
over hun geld verloren hebben en of zij moe
ten werken om van de vereeniging geld te krij
gen. Ook zou het aanbeveling dienen te
wetou of hun voorbeeld veel navolging vind
en of de rijke leden in de S.D.A.P. in ons
land er aan denken óók zoo te doen.
In elk geval is het voor kaliolieken oud
nieuws. Dij ons zijn er duizenden, die niet
alleen van hun bezit afstand doen. maar
zelfs van recht op eenig bezit. Bovendien
doen zij ook nog afstand van eigen wil en van
duizend andere, volkomen geoorloofde ge
noegens, die andere menschen zich permit-
eeron.
Dat zijn de kloosterlingen, die er alle
eeuwen door bij duizenden leven in de katho
lieke gemeenschap. „liet Volk" kent hen
misschien niet, maar in elk geval zijn zij
heel wat talrijker dan socialisten, die eon
gedeelte van hun vermogen wegschonken
enzij wonen ook meer nabij, zoodat wij
hun voorbeeld dagelijks kunnen zien.
Het gedrag der Engelsche jonge lords 13
mooi; maar het is slechts een flauwe na
bootsing van de ernstige gelofte van ar
moede, die honderden katholieke Neder
landers elk jaar levenslang afleggen en tot
hun dood onderhouden.
Ook hier is het socialisme niet nieuw; het
Wedt den namaak van idts ouds, dat vroe
ger in de katholieke Kerk werd belachen
ö»ch nu, in veel zwakker vorm dooi an
Siren betoond, geprezen wordt maarmet
nagevolgd, voor zoover wij weten.
Het rommelt een beetje onder de bioscoop
houders. Er bestaat een algemeene rijkskeu
ring van films, die zeer hard noodig was.
$e bioscoopondernemers zelf schenen onder
scheid te kunnen of te willen maken in het
geen ze vertoonden aan het publiek. Daar
waren er geen, die uit eigen overweging zóó
handelden, dat iemand altiid met een gerust
geweten naar de bioscoop kon gaan.
We hebben nu een keuring. En maar hooi
.weinigen zullen dat ingrijpen van de regee
ring misprijzen. Ze behooren heel dikwijls
tot hen, die de regeeringsbemoeling in heel
veel dingen tot beginsel hebben, maar „op
punt van godsdienst en zeden" de volste
vrijheid vragen.
Veel verantwoordelijke leiders in het Zui
den van het land vinden de bestaando keu
ring onvoldoende- Zij meenen, dat al hetgeen
'door de rijkskeuring doorgelaten, dus niet
wordt afgekeurd, nog niet in iedere bioscoop
en in elke omgeving kan worden toegelaten.
Do bioseo ipbond kan zich blijkbaar met
'deze meening niet vereenigen en spreekt
alsof de burgemeesters in hot Zuiden him
vroegere macht, naar eigen inzicht films af
te keuren, terugwensclien. Is dat nu zoo aan
te nemen?
Zouden er niet kennis van plaatselijke toe
standen en verhoudingen en heel goed te
Verdedigen beginselen van openbaar beleid
achter kunnen zitten? Wanneer zorgen do
bioscoopondernemers niet beter voor hun ge
legenheden van ontwikkeling en vermaak?
Waarom gaat het daar zoo heel dikwijls over
de vraag, of de film trekt of niet en hoe zij
het „doen" zal? Het is niet de schuld van
gemeentebesturen, dat de film dikwijls een
niet te onderschatten gevaar oplevert.
Als de ondernemers van de bioscopen geen
afdoende maatregelen kunnen of willen ne
men, moeten zij geen minderwaardige mo
tieven veronderstellen bij anderen. ie
moerien, krachtens hun ambt, verplicht te
zijn het publiek t<> beschermen
DE TWEEDE KAMER VERKIEZING.
De candidatuur-Jhr. Mr. Ch. Ruys
de Beerenbrouck.
Jhr. mr. Ch. Ruya de Beerenbrouck beeft aan
den secretaris van de R. K. Kleerereeniging
„Recht en Orde" te Rotterdam bericht, dat hij
de aanwijzing van den kwaliteitszetelBinnen-
landsch Bestuur aanvaardt.
In den algemeenon ziektetoestand van Mgr.
P, Streamer, deken van Amsterdam, is geen
merkbare verandering waar te nemen. Deze
blijft zorgelijk.
DEKEN L. THIJSSEN.
De hoógeerw. heer pastoor L. Thijssen, deken
van Sittard, die geruimen tijd ongesteld is, is
dezer dagen in het Fransche klooster aldaar
opgenomen.
DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN.
De- C. H. Unie komt met één lijst uit.
Wo uitlag 16 Januari, vergaderde naar do
„Ned." meldt, het versterkt hoofdbestuur der
C'hr. Historische Unie, tot vaststelling van de
te ven verkiezings-tactiek en tot het bespre
ken v 'n de groslijst van voorloopige candidaten
voor r lidmaatschap der Tweede Kamer.
Na uitvoerige beraadslaging werd eenstem-
a.ig .«loten, ook bij de verkiezing van 1629,
uit komen met êén candidatenlijst der Unie,
bevati.udo twintig namen, bestemd voor liet
«ehet land. De achttien Karaerkringen wer
den i ueenlgd tot zeven groepen, in welke <,e
stemmingen voor <Ie ö&meaifitoUing 1,1 Jl
dWatebiijst zullen worden gehouden.
DE KARDINAAL-STAATSSECRETARIS
HERSTELD.
Z.Em. Kardinaal Fietro Gasparrl, de staats
secretaris van Z. H. den Paus, is van zijn on
langs gemelde ziekte hersteld. V an zijn ne-ef
kardinaal Enrico Gasparrl, die, gelijk bekend,
lijdende is aan longontsteking, is do toestand
ernstiger.
HET HULDEBLIJK VOOR
H. M. DE KONINGIN-MOEDER
Donderdag bezochten de damesleden van het
Landelijk Comité voor het huldeblijk der Ne-
derlandsche vrouwen de Rotterdamsche fabilek
van de Koninklijke Vereenigde Tapijt-fabrieken
ter bezichtiging van het tapijt, dat binnenkort
naar het palels van H. M. te Soestdijk zal wor
den overgebracht. Daarbij hadden de comité-
leden gelegenheid er zich van te overtuigen,
dat in deze Koninklijke fabrieken weder iets
is vervaardigd, dat een koninklijke woning
waardig is.
Het tapijt van 16 X 511 M. is in strengen
empire stijl gehouden, overeenkomstig de ar
chitectuur van de Witte Zaal, waarvoor het
bestemd is. De hoofdkleur is wijnrood met een
libhte or namen teer ing in Iets lichter rood. Do
breede rand is uitgevoerd in goud-geel met
Sl'Üs-
De dames lieten zich daarop door directie en
commissarissen door de meest interessante dee-
len der fabriek leiden, en zagen daarbij o.a.
verschillende voor het s.s. Statendam ln be
werking zijnde tapijten. Ook de mechanische
knooperij vond groote belangstelling.
Daarna werd een thee aangeboden.
H. M. DE KONINGIN EN PRINSES
JULIANA.
H. M. do Koningin en H. K. H. Prinses Ju
liana zijn gisterenavond half negen uit Het
Loo te 's-Gravenhage teruggekeerd.
Alvorens naar het Koninklijk Paleis Koord
einde jj rijden, brachten zij acnigen tijd door
bij H. M. de Koningin-Moeder.
DE RAMP VAN DE „SALENTÖ".
Het lijk van den stoker herkend.
Volgens een te IJmuiden ontvangen bericht
is het onlangs aldaar aangebracht en inmiddels
ter aarde bestelde lijk van êén der opvarenden
van het gestrande Italiaansehe stoomschip „Sa-
lont©", met behulp van genomen fotos, door
de familie in Italië herkend als te zijn van den
stoker Luigi Russo. Naar we vernemen bestaat
het plan om het lijk wederom op te graven en
naar Italië te verschepen.
BEHOUDEN BINNENGEBRACHT.
Wij meldden Donderdag, dat do motorboot
„Onderneming" te Wemeldinge, welke in den
sneeuwstorm was geraakt, door een bergings-
sleepboot „Jeannet" zou zijn binnengesleept.
Ter rectificatie hiervan deelt men ons mede,
dat de „Onderneming" op eigen kracht de
haven beeft kunnen bereiken.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Gisterenmiddag ls nabij 's+Heerenberg een
13-jarige Duitsche jongen door de tram Zut-
phenEmmerik overreden en gedood.
Hoe de gruwelijke daad plaats had
DE ARRESTATIE VAN DEN-
MOORDENAAR,
Onze Groniugsche correspondent vernam van
de politie aog het volgende omtrent den moord
te Grootegast op de vier veldwachters. Nadat
de vier veldwachters bij de woning van Wijk-
stTa waren aangekomen, wilde Uezo hen niet
binnen laten. De politie trachtte daarop de
deur te forcceren, waarop de deur die in het
midden door een grendel tegengehouden werd
boven doorboog. Veldwachter van der Molen
gluurde daarop naar binnen, waarop Wijkstra
hem met een revolver in het hoofd schoot en
van der Molen dood neerviel. De dader maak
te van de consternatie gebruik en glip
te met een Duitsck repeteergeweer door de
achterdeur naar buiten, waarop hij de drie an
dere veldwachters in den rus aanviel. Dezen
konden zich met hun revolvers niet verweren,
tegen den scherpschutter en vielen als slacht
offer van hun plicht. Echter had do veldwach
ter Meijer nog kans gezien een revolverschot
te lossen, waardoor Wijkstra in de rechterhand
en in het onderbeen getroffen werd.
Alsof deze .moord nog niet voldoende was
ging de onmensch zijn slachtoffers de keel
doorsnijden, waarop hij zijn woning in brand
stak en vervolgens vluchtte.
Hij begaf zich naar do woning van zekeren
H., die op een halt uur afstand woonde en daar
vertelde hij, wat hij had gedaan. H. ried hem
daarna aan zich te laten verbinden, waarop
beiden per fiets verrokken. In Tolbert aange
komen bleek de doktor uiet thuis, waarop een
auto gehuurd werd en men met den chauffeur
W. naar Groningen reed. Men vervoegde zich
daar aan het R, K. ziekenhuis. Daar wilde of
lion men den patient echter niet helpen, waar
op besloten werd naar het Academisch zieken
huis te gaan.
Inmiddels had de politie te Groningen be
richt gekregen, dat de dader waarschijnlijk
naar het R. K. ziekenhuis zou gaan of daar
reeds was geweest.
De rechercheurs v. d. Woude en Stiekema
kregen opdracht daarnaar een onderzoek in te
stellen. Toen zij voor op de tram staande zich
derwaarts begaven merkten zij het tweetal op
en kregen achterdócht doordat een van beiden
zijn rechterhand angstvallig onder zijn jas
verborg. Ijlings verlieten zij 6e tram en pakten
do beide mannen onverwachts aan en grepen
omdat zij den rechterjaszak van W. verdacht
zagen uitpuilen direct in dien zak, waaruit zij
een met scherp geladen browning te voorschijn
haaldon. Beiden werden daarop zwaar geboeid
naar het politiebureau overgebracht, waar hun
een voorloopig verhoor werd afgenomen. Me
de dank zij dus het tactisch optreden van deze
belde rechercheurs is deze onmenschelijke
moordenaar spoedig gevat.
Zooals gemeld bleek hij ook nog In het bezit
te zijn van repeteerpatrqnen. H. is inmiddels
na verhoor weer oa_vrije.4roeten gesteld, terwijl
Wijkstra voorloopig daar in bewaring blijft.
Nog meldt onze correspondent dat vrouw W.
bij de confrontatie ter plaatse er onbewogen
bij stond. Een buurman van den dader vertel
de, dat de moordenaar in knielende houding
met het geweer in aanslag op den weg lag. Dit
geweer is in beslag genomen. De kolf was ver
brand doch de loop was nog intact. De rijks
veldwachter Meijer moet, zei onze zegsman,
in een slootje gezeten hebben. De dader zou
toen hebben geroepen; „Kom jij er maar eens
uit!" daarop beeft hij blijkbaar geschoten.
Meijer werd althans in hetzelfde slootje dood
gevonden.
Bij do sectie op do lijken der slachtoffers
verricht, is komen vast te staan, dat zij door
meer dan een kogel waren getroffen.
AUTO-AANRIJDING MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Drie maanden geëischt
Voor de rechtbank te Middelburg stond gister
terecht de 27-jarige relziger J. J. G. L. v. B.,
uit Middelburg, wien ten laste werd gelegd, dat
hij op 12 October des avonds met een auto op
grovelijk onvoorzichtige wijze heeft gereden
op den Nieuwen Vlissingschenweg, een drukken
verkeersweg en wei onder don invloed van ster
ken drank, althans van alcoholhoudenden
drank, slingerend cn met zeer groote snelheid
geheel links van den Weg gaande In de richting
van Vllssingen naar Middelburg waarbij hij
zekere Paulina Palmkoek, die per rijwiel uit
de richting Middelburg geheel rechts reed,
heeft aangereden, is bomen te vallen en aan de
uit- en inwendige verwondingen overleden.
De eisch luidde drie maanden hechtenis.
IX EERLIJS HEEFT. EEX DAXSt'EEST PLAAT.- OËJ1AD, waarbij deelnemers uit r.Ue
landstreken vertegenwoordigd waren. De volksdansen van de vrouwen uit het Weaer
Bergland, welke we op. onze foto zien afgebeeld, genoten veel bewondering. De kleeder-
draclit is bont en schilderachtig.
ALS Hk'I IIJ"A 'liHibStikVORüEHlXO
GELDT schrikt de moderne dame voor koude
noch warmte terug. In het hierboven afge
beelde toestel, waarin men de martelares der
schoonheid opsluit, wordt door inwerking der
koude een huid-vernieuwing bereikt; althans.
zoo beweert men In de „schoonheidssalons".
DE CULEMBORGSCHE MOORDZAAK
Weer een nasleep
EEN GETUIGE IN ARREST;
VERDACHTE VRIJGESPROKEN
Voor don politierechter te Tiet heeft blijkens
de N. Tielsohe Crt. terechtgestaan J. B. hout
bewerker te Culembore, die ook bij het on
derzoek in de Culemborgscbe moordzaak een
rol hoeft gespeeld. Hij heeft verschillende
onderzoekingen gedaan als particulier detec
tive en als zoodanig aan de verdediging be
langrijke diensten bewezen.
De behandeling dezer zaak was al een
paar malen uitgesteld wegens het niet ver
schijnen van getuigen. De getuigen werden
later door de politie voorgebracht.
Aan verdachte was ten laste gelegd, dat
hij J, Collé, eveneens uit de Culemborgsche
moordzaak bekend, voor viezerik had uitge
scholden. Op zich zelf heeft het zaakje
weinig beteekenis, doch het zjjdellngsche ver
band met de geruchtmakende zaak en de
houding die sommige getuigen ter zitting aan
namen, maakten de zaak belangrijk.
Do getuigen Antonla van A. en Johanna
van A, weigerden vrijwel iedere verklaring.
Zij beweerden van niets te weten, wilden aan
vankelijk geen eed afleggen en lachten, toen
de politierechter wees op het gevéar, waar
aan zij zich door haar houding blootstelden.
Een der getuigen werd Jn arrest gesteld
als verdacht van meineed.
De officier van Justitie eischte tegen ver
dachte 30 suibs. 15 dagen hechtenis.
De politierechter sprak verdachte vrij.
DE MOORD TE OPHEIJSDEN.
Uitspraak in hoogcr beroep
Het Gerechtshof te Arnhem heeft iu hooger
beroep uitspraak gedaan in de zaak tegen
G. A. S., landbouwer te Opheusden, die een
buurman met een met hagel geladen geweer in
het been had geschoten. Het been moest geam
puteerd worden, doch de man is toch overleden;
infectie veroorzaakte den dood.
Do rechtbank te Tiel veroordeelde den dader
tot 114 jaar gevangenisstraf; het gerechtshof
verminderde die tot een jaar en drie maanden,
mat aftrek der preventieve hechtenis.
DE MOORD OP DEN UILENBURG
TE 's BOSCH.
Het beroep tegen het vonnis ingetrokken
Het O.M. bij de Bossche Rechtbank heeft het
door hem ingestelde beroep tegen het vonnis der
rechtbank, waarbij N. D. wegens mishandeling
met doodelljk gevolg ln den Uilenburg weTd ver
oordeeld. tot 5 jaar, ingetrokken.
DE ROOFOVERVAL TE GEFFEN.
De gearresteerde weer op vrije voeten.
De officier van Justitie te 's Hertogenhosch
stelde met den districtscommandant der mare-
chausêo aldaar en den polltie-deskundigo dr.
Hesselink ter plaatse een streng onderzoek in
naar den roofoverval te Geffen. De persoon, dis
gearresteerd was omdat sterke vermoedens
tegen hem gerezen waren, ls weer op vrije voe
ten gesteld.
OUD-VERPLEEGDE SCHIET OP EEN
VERPLEEGSTER
De dader is gearresteerd
Ee.n oud-verpleegde van het gesticht „Oud
Rozenburg" te Loosduinen heeft een aanslag
gepleegd op een verpleegster. De oud-verpleeg
de, die d.estijds als broeder aangenomen was,
ls later als zoodanig ontslagen. Het gelukte
hem dezer dagen op het terrein van het ge
sticht te komen, waar hij de verpleegster ont
moette die hem ontslagen had.
Hij trok een pistool en echoot.. De verpleeg-
eter wist, door zieh te bukken aan het schot
te ontkomen.
Door oenlge beambten werd hij overmees
terd an naar de marechausseekazerne over.
gebracht, waar hij in bewaring is gesteld. De
marechaussee stelt een nader onderzoek in.
Het 12-jarige jongetje van den heer G. Rit-
zema te Eenum 'fs door het ijs gezakt. Het werd
levenloos opgehaald.
KONINKLIJKE DEELNEMING.
Door tusschenkomst van den Commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-Holland,
heeft H.M. de Koningin Hare gevoelens van
Innige deelneming doen overbrengen aan d«
nagelaten betrekkingen van het bij de ramp
aan den Hoek van Holland omgekomen per
soneel der reddingsboot.
Gistermorgen heeft Z.K.H, do Prins 'n he.
zoek gebracht aan de nagelaten betrekkingen
van de zoo jammerlijk om het leven gekomen
mannen van de reddingboot „Prins der Neder
landen", die naar Z.K.H. genoemd is.
Daartoe begaf de Prins zich te 10 ure van
ochtend, vergezeld van zijn adjudant, majoor
Jhr. Laman Trip. naar den Hoek en heef#
daar, onder geleide van den heer Jas, com
missaris voor Rotterdam aldaar, alle wonin
gen bezocht van de achtergebleven famlliën
der omgekomenen.
Z.K.H. onderhield zich met de weduwen,
zoons, dochters en andere familiebetrekkingen
en richtte woorden van innige deelneming ea
troost tot hen allen.
Daarna heeft de Prins zich naar de begraaf
plaats begeven en eenige oogenblikken ver.
toefd bij de lijken der heldhaftige mannen,
die deel hebben uitgemaakt van de bemanning
der reddingboot.
Tegen 1 uur was de Prins in den Haag terug,
Naar wij vernemen zijn in de reddingboot
„de Prins der Nederlanden", die zoo ale bekend
by Rockanje is aangespoeld, de Ujken van d#
boide machinisten en den matroos Verwei]
niet gevonden.
Donderdagmiddag to circa 4 uur arriveerden
de lyken van sBMpper v. d. Klooster en zlja
gezellen te Hoek van Holland.
Maandag te 12 uut zullen zij ter aarde wor
den besteld.
Voor dc nagelaten betrekkingen.
Naar men ons mededeelt zal tijdens de voor
stellingen van Bouwmeester's revue geoolleo.
teerd worden voor de nagelaten betrekking ea
der sladbtoffers van de reddingboot „Prins
der Nederlanden".
De heer Jacq. van Byievelt, directeur van he#
Ned. Operette-Gezelschap, deelt ons mede, dat
een gedeelte van de opbrengst van de opvoe
ringen der operette „De Blauwe Mazur" vaa
heden (Zaterdagavond) en Zondagmiddag eo
•avond zal worden afgedragen aan het Rood#
Kmis ten behoeve van de nagelaten betrekkin.-
gen der slachtoffers van de reddingboot „Prlni
der Nederlanden".
Da Vereeniging „Moutefiore", welke zich ia
het algemeen ten doel stelt steun te verleenea
aan weduwen en weezen van alle gezindten, dl#
in behoeftige omstandigheden verhoeren, meent
in verband met de ramp, die de „Prins der
Nederlanden" heeft getroffen en waardoor tal
van echtgenooten tot weduwe geworden zlja,
een beroep te moeten doen op de liefdadigheid
der Amsterdammers.
Zy stelt zich voor om ten bate der slacht»
offers, den 6 den Februari e.k. in de groot#
zaal van het Concertgebouw eon Kunstavond t#
geven, onder auspiciën van de „Centrale Kunst
Organisatie"
EFFECTEN-DIEFSTAL IN AMSTERDAM
Belg aangehouden-
Eeuigon tyd geleden is te Brussel een pak ef
fecten gestolen, ter waarde van 500.000 francs.
Dezer dagen bood een Belg by een bankinstel
ling te A'dam een som geld« ter wisseling
aan en informeerde tevens, of hy ook bulten-
landsche effecten zou kunnen verkoopen. DII
kwam den bankbedlende echter vreemd voor en
zyn argwaan nam nog toe, toen men van d#
politie te Brussel het verzoek ontving, om een
man te arresteeren, wiens signalement geheel
overeen kwam met het uiteriyk van den aanbie
der der effecten. De politie, die werd gewaar
schuwd, ging daarop tot arrestatie over.
De gearresteerde beweerde eebter onschuldig
te zyn aan den diefstal. Hy zal op transport
worden gesteld naar Brussel.
HET IJS.
De scheepvaart ligt thans weer ln bijna het
gelhecle Noorden stil.
RA CHEL O ROSS! won den horteling ge
houden wedstryd voor amazones van I'arijl
naar Cannes
