DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN UIT SCHIEDAMS VERLEDEN 52ste Jaargang Zaterdag 23 Februari 1929 No. 15348 Dit nummer bestaat uit drie bladen GRAAG OP BAANTJES? DE NIET UITGESPROKEN REDE. STADSNIEUWS er met m'n prufmtabah vandoor begrijpen. zoor» verleidelijk AGENDA KUNST-AGENDA EUWE SCHIEDAMSCHE COURANT BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM. TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 68085 ABONNEMENTEN: per 3 maanden 3.25, per maand 1.10. per weeft 25 cent. Franco pet post 3.75 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 ct. Postchêque en girodienst 81440 ADVEKTENTIEN: 1—6 regels 1.55. Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tekst 60 ct. Kabouter-advertenties 6 rentles: 30 woorden 25 ct., elk woord meer 5 ct tot "n max van 60 woorden, per regel Kleine advertegels 0.50,10 regels 0.75,15 regels 1.Incassokosten worden berekend Gratis Ongevallenverzekerin» ƒ500 bij overlijden door een ongeval; ƒ500 bij verlies van beide handen, voeten of oogen; ƒ250 bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150 bij verlies van een dutm; 75 bij ver- lies van een wijsvinger; 50°twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden „]9 eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt. De „Sch. Courant" heeft ons in haar nummer van Donderdagavond van repliek gediend op hetgeen wij Maandag schreven over de opmerking, welke zij in haar raadsoverzicht meende te mo gen plaatsen, als zouden de Katholieken zoo graag op baantjes zijn. Laat ons dadelijk getuigen, dat de hoofd strekking van haar betoog ons sympathiek is en wij de daarin tot uitdrukking gebtach- te gedachte ten volle deelen. Die hoofdstrekking vinden we in de vol gende bewoordingen weergegeven. Wij meenen, dat bij de vervulling van een vacature er uitsluitend op gelet moet wor- i den, dat de meest geschikte sollicitant be- noemd wordt. Dat is het criterium. Niet of de man of vrouw behoort tot deze of i die kerk, of tot deze of gene politieke ;1 partij! De geschiktheid, die geeft den doorslag! Wij zien ons volk als een éénheid; niet als een federatie van menschen, die tot verschillende kerkgenootschappen of poli tieke partijen behooren. 1 En daarom achten wij elke benoeming waarbij de kerk of de politieke kileur een il rol speelt, uit den booze. Men kan een i' goed ambtenaar, een tactvol politieman, een i ijverig werkman zijn en Roomsch zijn of vrijzinnig gcwlsdieiisitigliiberaal of A. R. of ik-weet-niet tot welke politieke paitij T behooren, of ook tot geen politieke 1 partij behooren. ,i We gaan met dit principe accoord, zon- der eenige reserve. We vragen alleen maar, dat, hoog en laag, aan dit principe door een ieder uitvoering wordt gegeven. En nu moge waar zijn, dat moeilijk in den strikten zin van het woord van. een recht der Katholieken kan worden gesproken op be zetting van een derde der openbare posten, dat neemt niet weg, dat als een onrecht gevoeld wordt, dat diit percentage, waar men ook komt, steeds sterk ten nadeele van de Katholieken is. Nog maar al te veel doen ten aanzien van het in aanmer king komen voor de baantjes de gevleu gelde woorden opgeld: Nul n'aura d'esprit hors nous et nos amis. De bekwaamheid, de geschiktheid blijkt steeds zoozeer aan niet-katholieke zijde te worden bevonden, dat de mentaliteit, waarvan de „Sch. Crt." slechts veronderstelleinderwijs spreekt en bijaldien ze bestaat ze ook afkeurt, door de Katholieken, en door hen niet alleen, als een systeem is aangevoeld om de Katholieken ómdat ze Katholiek zijn, uit openbare functies te weren. En waar juist die mentaliteit zich ook in Schiedam, laten we maar zeggen, geopenbaard hééft, is het zoo begrijpelijk, dat de Katholieken scherp toezien, of niet nog maar al te ge makkelijk Katholieke sollicitanten als onge schikt worden aangemerkt; en waar van die mentaliteit zulke duidelijke sporen ook in Schiedam te vinden zijn, vinden we het te betreuren, dat de „Schied. Ct." zich de moeite niet heeft getroost, om zich van de weinig billijke verhoudingen die ook in Schiedam bestaan, op de hoogte te stellfn. Thans maakt zij zich van onze vraag, het bewijs te leveren, dat de Katholieken graag op haantjes zijn, wel wait erg gemakkelijk af. We zouden met bovenstaande kunnen volstaan, ware het niet, dat de „Sch. Ct." het nuttig geoordeeld had, een paar geval- len aan te halen, waaruit zou moeten blij ken, dat het met de achterstelling van de Katholieken nog al los loopt. Ze had, eer- lijk gezegd, beter gedaan, haar artikel af te breken voor ze met die deels kinderach tige, deels niets ter zake doende voorbeelden, ais een groote vondst te voorschijn kwam. .Zulks zou, nog eens, de waarde van haar artikel ten goede zijn gekomen. „Was de burgemeester, de heer A. J. Gij- een, aldus de „Sch. Crt." de vorige maand niet overleden, dan zou de Commis sie van Beheer der Fondsen van het voor malige Oude Manhuis thans met aan zeker heid grenzende waarschijnlijkheid bestaan uit... twee B. K. en één niet-R. IC". Wel, de beide Katholieken zullen van de financieele voordeden aan dat „baantje" verbanden, wel reusachtig profijt hebben getrokken. Meer zullen we er maar niet van zeggen. Tweede voorbeeld: „Dat de laatste decen nia aan het hoofd der gemeente een R. IC stond, terwijl toch nog geen derde der be volking R. IC. is, is dat ook een achterstel ling?" We zouden allereerst willen opmerken, dat de „Sch. Crt." van decennia met Katho lieke burgemeesters nog niet kan spreken. Het zijn werkelijk nog geen twintig jaar geweest. Intusschen vertrouwen we dat die decennia nog wel vol zullen komen, zoodat we haar over de door haar begane vergissing niet hard zullen vallen. Maar voor een andere opmerking is wel ernstige reden. De „Schied. Crt." verdeelt hier de bevolking in Katholieken één derde en niet-Kaitholieken twee derde. Dus voor de „Sch. Crt." is hier het «niterium, wie het meeste recht heeft op de aanwijzing van den burgemeester: het Katholiek of rui et-Katholiek zijn. Laten we dat een oogenblik aannemen. Veronderstel dan, dat de S. D. A. P. zou verlangen een sociaal democratisch burgemeester: de „Sch. Crt." zou er oogenblikkelijk bij zijn om te zeg gen: maar de S. D. A. P. vertegenwoordigt nog geen vierde deel van de bevolking! En als de „Sch. Crt." de socialisten al vast uitschiet, waar blijft dan haar niet- Kathoiieke meerderheid? Waren het de anti-revolutionnairen of de christelijk-hisitorischen, die voor zich den burgemeesterszetel opeischten, de „Sch. Crt." zou hun voorhouden, dat ze slechts een zesde of een zevende der bevolking, of misschien nog minder vertegenwoordigen. Toch zijn het allen niet-Katholieken! Hul digt dan soms de „Sch. Crt." nog de mee ning, dat. voor het hooge ambt van burge meester eigenlijk alleen die categorie van personen in aanmerking komt, die boven aangehaalde gevleugelde woorden nog miet zoo lifeel lang geleden in toepassing brach ten? Dit weten we met zekerheid, dat véle niet-Katholieken ook een Katholiek als burgemeester van Schiedam nog zoo kwaad niet vinden. Zeker, we kunnen op een Ka tholiek burgemeester geen recht laten gelden; maar de „Sch. Crt." zal ons toch moeilijk aan het verstand kunnen bren gen, wie er dan méér dan wij aanspraak op maken mag. Intusschen vergete de „Sch. Crt."' ook niet, dat in de grootere steden boven den Moerdijk, met uitzonderin van Nijmegen, dat voor twee derden katholiek is, en van Hil versum, nergens een Katholiek burgemees ter wordt gevonden. Zal de „Sch. Crt." dur ven beweren, dat den katholieken teveel gegeven is, als één niet in meerderheid katholieke gemeente van eenige beteekenis dan een katholiek tot burgemeester heeft? Tenslotte, het laatste voorbeeld van de „Sch. Crt.": Op 31 December 1927 bezochten 2402 kinderen de R. K. scholen. Het totaal aan tal schoolgaande kinderen was 7368. Men mag dus, gezien de samenstelling der be volking, aannemen, dat vrijwel alle kinde ren uit R. K. geziinnen een R. K. school bezoeken. En toch zijn er onder het onder wijzend personeel der openbare scholen 2 hoofden en 7 onderwijzers (essen) R. K.! En dan laten we «Ie Buitengewone School, waaraan thans 3 R. K. onderwijzers (eesen) verbonden zijn, nog Ibtuiten besAouwiing. Is hier sprake van achterstelling? We nemen al deze cijfers aan, onvoor waardelijk. We hebben de moeite zelfs niet genomen, ze te controleeren! Maarop de eerste plaats is het on juist, dat vrijwel alle kinderen uit R. K. gezinnen een R. K. school bezoeken. Was het maar waar! En dan blijkt op een per soneel van ruim honderd onderwijzers en onderwijzeressen er negen, dus amper 9 percent 'tis hemeltergend! uit Ka tholieken te bestaan! Maar we willen de „Sch. Crt." hier toch nog even wijzen op een consequentie, welke uit haar betoog voortvloeit. Er gaan zoo goed als geen kinderen uit Katholieke ge zinnen op de openbare scholen, zegt ze ten onrechte, maar dat laten we daar dus hoorden er eigenlijk ook geen katholieke leerkrachten op die scholen te zijn. Hetzelf de zou met volkomen hetzelfde recht van de kinderen uit christelijke gezinnen en christe lijke leerkrachten worden gezegd. Daaruit volgt, dat het openbare onderwijs uitsluitend in handen zou moeten zijn van liberale en sociaal-democratische onderwijzers! En dan hoeven we niet te vragen, wie ten slotte het geheele openbare onderwijs in handen heb ben zou. Acht de „Sch. Crt." dat in het be lang van de openbare school? Overigens: we willen haar nog even ver wijzen naar artikel 35 van de gemeentewet, waar staat aangegeven, wie voor een benoe ming als onderwijzer aan een openbare school in aanmerking komt. De wetgever heeft Katholieken en Christelijken, ook al hebben zij eügen bijzondere scholen, niet van de openbare scholen uitgesloten en het komt ons voor, dat hij daarmee in het belang van het openbaar onderwijs heeft gehandeld. In ons nummer van Donderdag hebben we de woorden, door den voorzitter der Katholieke raadsfractie in de raadsverga dering van Vrijdag 15 Februari in ant woord op een boozen uitval van wethouder de Bruin gesproken als volgt, weergege ven „Over het algemeen weten wij bij voor drachten niet, met welke menschen wij te doen hebben. Waar pjj deze voordracht wethouder de Bruin zijn socialisme niet verloochent, mogen wij veronderstellen, dat hij zulks ook wel niet bij andere voor drachten zal hebben gedaan. We hebben hier echter de keuze tusschen 'n socialist en 'n ka tholiek en nu kan toch van de katholieke frac tie moeilijk gevergd worden, dat zij haar stem aan den^ socialist zal geven, temeer, waar gebleken is dat voor het buitengewoon onderwijs een bijzondere bevoegdheid van gïoote be.teekenis is, dooi' wethouder de Bruin is gezegd, dat alleen op de bekwaam heid dient te worden gelet en blijkens de inlichtingen die wij hebben ontvan gen, die bijzondere bevoegdheid, de Slöjdakte, wel in het bezit is van den tweeden en niet van den eersten eaudidaat". We meenden objectief daarmede de woor den van mr. Kavelaars te hebben vertolkt. „Voorwaarts" van gisteravond zegt er evenwel het volgende van: Zij (de „N. Sch. Crt.") doet hevig verhol gen, omdat wij den heer Kavelaars aan haalden aldus: „ik stem by voorkeur op een katholiek". De „Nieuwe" voelt wel, wat 'een gevaar lijk standpunt dat is en vaart hevig uit tegen mr. Kao neen, tegen ons, die hem citeerden. Dan gaat de „Nieuwe" een beele redevoe ring houden en zegt: zóó ongeveer sprak mr. Kavelaars. Wij denken «Ut zolf er het meest bezwaar tegen maken zal, dat hem zulk een redevoering in de handen wordt gedrukt. In ieder geval levert de „Nieuwe" een niet- witgesproken redevoering. We hebben weer den beëediigden verslag gever van den gemeenteraad gevraagd, of hij de vriendelijkheid wilde hebben, ons het uitgewerkte versing van hetgeen mr. Kavelaars heeft gezegd, beschikbaar te stellen. We laten kier letterlijk, zonder er tittel of jota aan te veranderen volgen, wat hij ons als het officieele verslag deed toekomen: De heer m r. Kavelaars meent, dat leder raadslid vrij is zijn stem uit te bren gen zooals hij meent, dat hij doen moet. 't Ging in dit geval tusschen een R. K. en een soc.-dem. en men kan ons niet kwa lijk nemen dat wij den R. K. de voorkeur gaven. Wij kennen de voorgedragenén niet. 'tZal daarom meermalen gebeuren, dat wij een soc.-dem. stemmen- De wethouder van onderwijs is soc.-dem. en zal zich als soc.- dem. ook niet verloochenen. Ik voor mij heb gemeend in dit geval op een R. K. te moe ten stemmen. Maar er is nog iets anders: de bekwaam heid. 't Betreft hier de benoeming van een onderwijzer aan de Buitengewone School en de heer De Graaf heeft acte Slöjd, ter wijl die andere candidaat die acte niet bezit. Ik meeu, dat de heer De Graaf de bekwaam ste is en daarom heeft spr. op hem gestemd. Overigens heeft spr. hier niets aan toe te voegen. Alleen wil spr. zich voorbehou den zoo te stemmen als hij meent dat goed Is. Nu vergelijke men de twee verslagen, op het woord en op de bedoeling. En dan wil len we niet anders zeggen, dan dat „Voor waarts" zich moest schamen! Wil men een polemiek voeren, graag; we zijn er voor te vinden. Maar eerlijk als het u belieft! ZONDAGSDIENST GENEESKUNDIGEN EN apotheken De Zondagdienst zal morgen worden waar genomen door de doktoren: de Bmiyn, Nieuwe Haven 125; Gteerdies, Veeulantstraat 2, Koene, Burgemeester Knappertiaan 30 en Ris, Tuinlaan 92. Geopend zal zijn de apotheek van den heer F. H. Backer, St. Liduinastraat 58. VOOR VIJFTIG JAAR Uit «1e „Nieuwe Schied. Crt." van 28 Februari 1879: Naar men verneemt, zijn voor de aanstaande Noordpool-expediti© reeds, op verzoek van het comité voor Ijszeevaart, definitief aange wezen: de luitenants ter zee 1ste klasse A. de Bruine en H. van Broekbuysen. henevens de luitenants ter zee 2e klasse jhr. H. M. Speelman en J. H. Calmeyer. Uit de „Nieuwe Sehied. Crt." van 1 Maart 1879; Bij de gemeenschappelijke loodingen door de beambten van den waterstaat en van het loodswezen op den 24en Februari op den droge van den Nieuwen Rotterdamsehe-n Waterweg naar zee, is bevonden: aan de zwarte-tonuenzijde 28, op de lijn der geleide- lichtem 34, en 50 meter, bezuiden die lijn 32 decimeter, bij gewoon lang water; terwijl aan de witte-toanenzijde, door de deining, niet gelood is kunnen worden. VOOR VIJF-EX-TWINTIG JAAR Uit de „Nieuwe Schied. Crt." van 26 Februari 1904: Gisteravond, ongeveer tien minuten over half acht passeerden de werklieden M. J. Groenhorst en J. Maagdenberg de Nieuwe Haven en bemerkten tot hun niet geringe verbazing, dat er in het midden van het gebouw, waar de stoommolen „Nederland" zich bevindt, brand was uitgebroken. Eerst genoemde snelde onmiddellijk naar zijn patroon, den heer P. Lagerweij aan de Warande, en stelde hem met den brand in kennis. Door den heer Lagerweij werd tele fonisch terstond aan de politie kennis ge geven van den brand, zoodat weldra de brandweer en politie kwamen aansnellen en er een begin werd gemaakt met het hlus- scbingswerk. Algemeen was men het er over eens, dat een rijdende stoombrandspuit niet langer meer hier ter stede kan worden gemist. De drijvende stoomspuit „Mentor" toch verscheen eerst om half tien, dus anderhalf uur na het uitbreken van den brand. Uit de „Nieuwe Schied. Crt." van 2S Februari 1904: Als een der meest teekenende gevolgen van den brand in de stoommolen „Nederland", die vele branders met hun bedrijf in ongelegen heid bracht, verdient vermelding dat aan- deelen van den stoomkoremmolen „De West", die nog betrekkelijk kort geleden voor hoogstens 180 verkocht werden, thans voor 500 worden verhandeld. PROVINCIALE CREDIET- EN SPAARBANK R. K. BEDRIJFSRAAD VOOR HET V BURGERSMEDENBEDRIJF Als vertegenwoordiger van den Ned. R. K. Metaalbewerkersbond heeft o.m, de heer J. van Abbevé, -alhier, zitting gekregen in den R. K. bedril j far aad voor het burgersm eedbedrij f. Jaarverslag In de gehouden algemeeue vergadering van de provinciale crediet- en spaarbank, werden de balans en winstrekening over het 23e boek jaar goedgekeurd, en het dividend bepaald op 20 pet. (v. j. 20 pet.) en het oprichtersdividend op 75 (v. j. ƒ55). De aan de beurt van aftreding zijnde com missarissen, de heeren Mr. J. A. A. Bosch en N. Levenkamp werden als zoodanig herkozen. Aan het jaarverslag is het volgende ontleend: Behalve een groot aantal aanvragen, welke reeds dadelijk werden afgewezen, werden ge durende 1928 behandeld 396 crediet aanvragen tot een bedrag van 7.139.705. Hiervan werden afgegeven 184 aanvragen met 3.115.260 toege staan 212 leeningen met 4.024.445. Aan aflossingen werd ontvangen ƒ3.374.360. Uitstaande leeningen op 31 December 1928 4.213.231. Op de z.g. Gemeente Hypotheken werd 30 December 1927 het restant bedrag ad ƒ32.500 afgelost. De hiertegen uitstaande ƒ32.500 5 pet. Obl. bij de Gemeente Schiedam werden door ons teruggenomen in Januari 1928 Alle leeningen zijn gedekt door persoonlijke of zakelijke zekerheid. Blanco eredleten worden nimmer verstrekt. Aan 5 pet. Obligaatiën waren op 31 Decem ber 1928 in omloop ƒ1.223.400. Aan 5 pet. Notes 60.000. Aan deposito's werd ontvangen ƒ5.672.687 en terugbetaald 5.407.461. Saldo op 31 Decem ber 1928 ƒ1.643.791 (V. j. ƒ1.378.564). Verliezen werden niet geleden. Van afgeschreven vorderingen werd terug ontvangen 16.72. Voor uitbreiding werd gereserveerd ƒ10.000. Van de daarna overblijvende netto-winst ad ƒ92.607,09 (v. j. ƒ67.860), werd na uitkeering van het bovengenoemde dividend ad 20 20 pet. toegevoegd aan de statutaire reserve ƒ7.900, aan het extra reservefonds 35.284,92, waar door de reserves thans zijn gestegen tot ƒ450.000 (v. j. ƒ400.000). f* DE HANDEL EN DE KOUDE f r V" In Schiedam geen ongemotiveerde prijsopdrijving De permanente Commissie uit den Midden stand alhier was gisterenavond in vergadering bijeen, ter bespreking in hoofdzaak van den toestand in den handel, ontstaan door den ongekend strengen vorst. Tot groote voldoening kon men na bespreking constateeren, dat in Schiedam geen ongemo tiveerde prijsopdrijving heeft plaat9 gehad. Het vertrouwen werd uitgesproken, dat dit in de toekomst ook niet zal gebeuren. «/.6PUNC ÓRCfUNOEN lederen Zondag Patronaat St. Domlnlcua Godsdienstonderricht en ontspanning in het patronaatsgebouw Emmastraat, van half acht tot negen uur. 'a Maandags repetitie Muziekgezelschap St. Ambrosius 8 uur, R. K. Volksbond. lederen Maandagavond clubavond R. S, Damclub 1. D. O. Patronaatsgebouw Langq Haven; aanvang 8 nur. Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal, bewerkersbond „9t. Eloy", Gebouw R. K, Volksbond. lederen Woensdag Repetitie Konlnkl. mam nenzaugvereeniging „Orpheus", Gebouw R. K, Volksbond Aanvang half negen. lederen Woensdagavond vergadering „Katho. liek Streven" Gebouw Kath. Kring. lederen Woensdagavond van hal! acht tot half tien, gelegenheid tot het afhalen van naai-, werk bjj de Thereslavereeniging aan het go» bouw van den R. K. Volksbond. lederen Woensdagavond van 7 nur tot half negen zitting bestuur Spaarfonds R. K, S. V. „Excelsior". Gebouw Kath. Kring. lederen Woensdag Patronaat St. Domlnicm zaagles In het patronaatsgebouw, Emmastraat van half acht tot negen uur. Eiken 2en en 4en Vrijdag van de maand vergadering Kath. Leven. Bovenzaal Beyers- bergen. Aanvang half negen. lederen Vrijdag oefeningavond van do R. K. E. H. B. O. Gebouw R. K. Volksbond. Aanvang kwart over acht. Maandag 25 Februari Aigemeene Middenstandsvereeniging. Lezing D. Schipper over verlichting, etaleeren en we» tenschappelijke bedrijfsorganisatie met licht* beelden in Hotel Beijersbergen (bovenzaal). Aanvang half 9 uur. Dinsdag 26 Februari Jaarvergadering R. K. Kiesvereeniging „Recht, Plicht en Orde." Jaarverslagen en be stuursverkiezing Gebouw R. K. Volksbond. St. Barbara-vereeniging. Aigemeene verga* dering van den R. K. Volksbond. Aanvang 8^j uur. Woensdag 27 Februari R. K. Meisjes Vakcentrale. Vergadering in de bovenzaal van den R. K. Volksbond. Aan vang 8 uur. Aigemeene vergadering R. K. Kuipers- ea Kistenmakersvereeniglng „St. Ewaldus". Go* bouw R. K. Volksbond. Aanvang 8 uur. Dinsdag 5 Maart 1 Vrindenkring ter eere van het Allerh. Sacra* ment des Altaars. Ten half acht ure jaarver gadering, daarna ten half negen ure grooto propagandavergadering. Lezing over den Stillen Omgang te Amsterdam. Spreker Z.E. heer L. Th. M. Bonnike S. J„ pastoor Wijnhaven to Rotterdam. Beide in den R. K. Volksbond. Woensdag 6 Maart 1 Jaarvergadering R. K. Volksbond. Bonds- gebouw. Aanvang 8 uur. Vrijdag 8 Maart K.S.A. Paushuldeavond in den R. K. Volks bond. Spreker prof. W. Nolet over de Romein* sche kwestie. Aanvang 8 uur. K.S.A. Feestvergadering bij gelegenheid der oplossing van de Romeinsche kwestie. Spre ker: prof. W. Nolet. TE ROTTERDAM 1 24 Febr.: Groote Nutszaal, cello .recital Michael Busch, half 3. 26 F e b r.: Groote Schouwburg, Paulus oude® de Joden (Rott. Hofstadtooneel) 8 uur. j 27 Febr.; Groote Nutszaalj 63e Consarvaj- toriumconcert 8 uur. |m:. t

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1929 | | pagina 1