n
ir/o?! rrur* ®et een sm°
IN DE IJSWOESTIJN VAN HET
NOORDEN
DINSDAG 12 MAART 1929
EERSTE BLAD
PAGINA 2
(:-J-f 515-ss°y-
ieë'Sr^6uing fabr,6ken f 260.982 (v.j*
VAN DE LEESTAFEL
ALS DE HONGER DREIGT PLANTKUNDIGE UIT DOODGEWONE
OVERWEGINGEN 'N BETER ONDERKOMEN BELANGWEKKENDE
VONDSTEN EEN S.O.S.
-1
I? i
OJ&.
GEMEENTELIJKE- TEVENS
DÏSTRICTS-ARBEIDSBEURS
f
Jaarverslag over 1928
Verschenen is het jaarverslag 1928 over
de Gemeentelijke- tevens districtsarbeidsbeurs.
Wij ontleenen aan het overzicht bet na
volgende:
Voor het jaar 1928 was de samenstelling
van de commissie aldus: T. Slavenburg, wet
houder, voorzitter; B. G. Hoogendam, Th.
TV. S. Naring en N. Scheurkogel, ledeu werk
gevers; G. Breure, H. Cömbrink, J. van der
Raaf en C. van Zon, secretaris, leden werk
nemers.
Wegens periodieke aftreding op 31 Decem
ber, heeft de Raad reeds in zijne vergadering
van 22 November herbenoemd, respectievelijk
tot lid-werkgever en lid-werknemer de boeren
N. Scheurkogel en G. Breure.
Omvang der werkloosheid
Als gevolg van de ruimere werkgelegen
heid, vooral op de scheepswerven en In de
bouwvakken, is in den algemeenen toestand
dit jaar belangrijke verbetering ingetreden.
Dit bewijst bet aantal inschrijvingen van
werkzoekenden, dat in de eerste week van
Januari 12SQ bedroeg, in de eerste week van
April 728, in de eerste week van Juli 713
en in de eerste week van Ootober 578.
Ook bet aantal uitkeeringen aan crisis-
trekkeudeu hield hiermede gelijken tred en
bedroeg in de genoemde weken resp. 285,
199, SS en 72. Van f 2213.45 op 7 Januari,
daalde het uitkeeringsbedrag tot 473.S5 op
6 October.
De bemiddeling in het algemeen
Aanbiedingen van werkzoekenden: mannen
van 18 jaar en ouder 4659; jonger dan 13
jaar 222; vrouwen van 18 jaar en ouder 71;
jonger dan 18 jaar 25; totaal 4977.
Aanvragen van werkgevers! mannen van
18 jaar en ouder 1231; jonger dan 18 jaar
75; vrouwen van 18 jaar en ouder 20; jonger
dan 18 jaar 6; totaal 1322.
Plaatsingen: mannen van 18 jaar en ouder
1277; jonger dan 18 jaar 76; vrouwen van
18 jaar en ouder 19; jonger dan 18 jaar 8;
totaal 1380.
Het aantal personen, dat door bemidde
ling van de Beurs in gemeentedienst werd
aangesteld, bedroeg 78, te weten: bij gas-
en electriciteitsbedrijf: 1 electriciën; 1 grond
werker: 2 schilders; 9 losse werklieden.
bij Publieke Werken 17 grondwerkers; 11
losse werklieden; 3 metselaars; 2 schilders;
4 timmerlieden; 4 wakers.
bij Publieke Werken (afd. plantsoenen) 5
grondwerkers; 2 losse werklieden; 2 plant-
soenarl,elders.
bij Havendienst: 9 noodhulp-brug wach ter s.
bij Reiniging; 2 arbeiders (algemeene dienst)
bij Werkverschaffing; 4 losse werklieden, to
taal 7S personen.
De goede samenwerking, die reeds enkele
jaren heeft bestaan tussefhen een te 's-Graven-
hage bestaande Petroleummaatschappij en on
zen dienst, is in 1928 weer van dien aard ge
weest. dat, tengevolge van onze bemoeiingen,
in totaal 57 personen naar Curasao (TVest-
Indlë) zijn vertrokken. Hiervan waren er 51
uit Schiedam, 3 uit Kethel, 1 uit Overschie en
2 uit Vlaardingen. Het waren 30 aanbouwers
6 luchtkokers; 6 luchtklinkers, 5 sjouwers, 3
aanbouwers, 1 metaaldraaler, 1 machine-bank
werker, 1 nagelbeeter, 1 pijplegger, 1 smid, 1
me tan lbo onder èn 1 auit. lasscher.
De beurs als districts-arbeidsbeurs
Ingevolge ontvangen aanvragen van de cor
respondenten, bedroeg het aantal van door de
Beurs geplaatste personen in totaal 49, waar
van te Kethel: 2 hoen errste Maassluis: 12
transportarbeiders; te Overschie 1 barbier; 1
chauffeur; 1 fabrieksarbeider (ben. 18 jaar);
1 metselaar1 timmermante Vlaardingen1
elektricien; 1 grondwerker; 3 kantoorbedien
den; 2 metselaars; 1 opperman; 1 scheepmaker
2 schilders; 4 timmerlieden; 15 ververs.
Op recbtstreeksche aanvraag van andere
beunen of door gebruikmaking van de aan
vragen, voorkomende in het Dagelijkseh Be
richt. bedroeg het aantal plaatsingen buiten
het district 35, waarvan te Am f rda:n: 1
dienstbode; te Delft: 1 stukadoor; te Eind
hoven 1 kantoorbediende; 1 fabrieksarbeider;
4 fabrieksarbeidsters; te De Lier; 5 kisten',,
makers; te Rotterdam: 3 aanhouders; f
fleheepakofcers; 1 banketbakker3 klinkers;
2 kel-lners; 1 bankwerker; 2 machinebankwer
kers; 2 mctaaKLraaiers; 2 ijzer werkers; 1 loop
knecht; 1 rijwielhersteller; 1 werkster.
Ingekomen aanvragen, hetzij bij de Beurs
of bij de oorrespondenten, waaraan niet kon
worden voldaan, werden, ter opname in het
Dagelijkseh bericht, doorgezonden naar de
Centrale Rijks-Arbeidsbeurs.
Op deze wijze kon aan 83 aanvragen worden
voldaan met 77 werkzoekenden uit Rotterdam,
2 Uit Vlaardingen; 1 uit Bergen op Zoom; 1
Uit Delft: 1 uit 's Heerenberg en 1 uit Kethel.
Hitfp aan andere diensten
W aar vrij algemeen erkend is, dat de gemeen
ten niet in staat zijn afdoende maatregelen
tot werkverruiming te nemen en door de
landelijke vakcentrales bij de Regeering hier
om verzocht is, zijn door het Gomeentebe-
st eeds in October 1927, onderhandelin
gen met de Regeering geopend over de mo-
gelijkheid om hiertoe te geraken
Deze onderhandelingen hadden tot resultaat
oat aan een 50-tJCf werkloozen uit onze ge
meente de gelegenheid geboden kon worden
om. voor ontginningswerk, tewerkgesteld te
worden op het Eenerveld, gelegen in de ge
meente Norg op»df» grens van de provincies
Drenthe en Friesland.
Nadat de Raad in zijne vergadering van 15
Februari een crediet voor de uitzending had
toegestaan en op 27 Februari eene conferentie
hierover met de plaatselijke vakcentrales
gehouden was, vertrok op 12 Maart,, onder ge
leide van den Directeur, de eerste ploeg, be
tters'kok 21 PerSOnen" waaxTan 1 «ungeer-
Z6rten g®huisvest eene nieuwe boer-
door' ZTrtVaU,J-v T°°rset,GeUe bewoond wordt
door den dageltjkschen leider van liet ontgin
ningswerk. Het achtergedeelte, waar ook gege
ten wendt, is ingericht voor verblijfplaats na
afloop van het werk, terwijl op een ruimen
zolder de slaapplaatsen zijn aangebracht.
Om de veertien dagen kwamen de menschen
Vrijdagsavonds tot den daaropvolgcnden Maan
dagmorgen naar huis, om alsdan weer met don
eersten trein van Rotterdam (waarheen zij wer
den gebracht) naar Assen te vertrekken. Al
daar aangekomen werden zij per autobus, tot
dicht bij de plaats hunner bestemming ver.
voerd.
De reiskosten, zoowel voor de heen- als te
rugreis, kwamen voor rekening van Rijk en
Gemeente.
Wegens het slechter wordende weder en
het korten van de dagen, werd de uitzendinj
die, zooals gezegd, steedis om de 14 dagen plaats
had, door den Minister joot de maanden Dee.
en Januari stopgezet, zoodat de laatsteploeg,
zijnde 42 personen, op 12 November vertrok en
op 23 November d.a.v. terugkeerde.
Steun aan buiten-woonplaats-werkers
Slecht^aan 3 van hen, die dit jaar door
bemiddeling van de Beurs buiten Schiedam wa.
ren tewerkgesteld, werd ingevolge de regeling
van den Minister van Arbeid d.d. 2 Januari
1924, reisgeM en een toeslag op het loon ver
strekt.
Aan reisgeld werd betaald 3.75 en aan
loontoeslag 77.50 totaal 81.25, waarvan
17.50 door het Rijk werd terugbetaald.
Van het reisgehl verstrekt in 1927, werd in
1928 nog 18.50 van betrok/kenen terugont
vangen
Diverse mededeelingen
Aan gehuwden en kostwinners, die kasuit-
keering ontvingen, werden, ingevolge raads
besluit van 22 November 1927, gedurende de
3 eerste maanden van het jaar 2371 bons uit
gegeven, recht gevende elk op 1 H.L. geklopte
cokes. Aan dezelfden werden niog in Decem
ber 375 bons uitgereikt, waartoe de raad in
zijn vergadering van 28 November besloten
had.
Een nauwe en prettige samenwerking met
bet Burgerlijk Armbestuur, hetgeen beide dien
sten ten goede kwam, had ook dit jaar weder
plaats.
Van de zijde van de r-edaoties van de hier
verschijnende dagbladen, werd, met betrekking
tot. belanglooze opname in hunne bladen van
de opgaven van vraag en aanbod, wedero-ni cie
volle medewerking ontvangen.
Een woord van dank hiervoor meenen wij
haar, evenals de politie, die ons bij de controle
dagelijks terzijde stond, dan ook niet te mogen
onthouden.
INSTALLATIE BURGEMEESTER
H. STULEMEIJER
A.s. Zaterdag te 2.15 uur nam. zal de ge-
meenteraad in buitengewone vergadering bij
een komen ter installatie van den nieuw-be-
noemdien burgemeester, den heer H. Stule-
meyer.
Aan autoriteiten, colleges, corporaties enz.
wordt na afloop te half vier gelegenheid ge-
geujn zich aan het nieuwe hoofd der Gemeente
te doen voorstellen.
RIJKSPOSTSPAARBANK
Aan het kantoor Schiedam werd, in den
loop der maand, op spaarbankboekjes ingelegd
19.759.23 en terugbetaald 22.203.76, derhalve
minder ingelogd dan terugbetaald 2.444.53.
Het aantal nieuw uitgegeven spaarbankboek
jos. bedroeig 27.
Dooi tusschenkoiust dezer kantoren werd ter
directie op stiaatschuldboekjes ingeschreven no
minaal nihil en afgeschreven 300, alzoo min
der in- dan afgeschreven 300.
NV. YEREENIGDE GLASFABRIEKEN
Jaarverslag 1928
De heden gehouden algemeene vergaderin0
van aandeelhouders in de N. V. Vereen igdc
Glasfabrieken (United Glassworks) te Schie
dam heeft de balans en de winst- en verlies
rekening over het boekjaar 1928 goedgekeurd.
Besloten werd na de reserveertng van dividend
en tantiemebelasting en statutair® reserve een
dividend van 40 per aandeel uit te keeren,
waarna een onverdeeld saldo overblijft van'
8.049.13.
In haar verslag deelt de directie mede, dat
voortgegaan werd met het aanbrengen van ver.
beteringen, waardoor de productie wederom is
toegenomen. De behaalde winst stond evenals
voa-ig jaar Ingevolge de lage verkoopsprijzen in
geenen deele in verhouding tot don omvang
an het bedrijf. De prijzen werden opzettelijk
mers wlm0gfjk SeSteM- deinde de afue.
mei s, wier producten hoofdzakelijk voor export
bestemd zijn, hierdoor de concurrentie met
het buitenland te vergemakkelijken.
Aan de Balans zijn de volgende cijfers ont
leend: in het debet komt het bedrag aau aan-
deelen ter beschikking voor met 21.500 (v.j
„0.500fabrieken terreinen, machinerieën enz
staan te boek voor 660.982 (onv.) kas en kas
41S.404 (v. j. 30.037)debiteuren 527.047
(v.j. 491.583 effecten, deelneming in en saldi
MMK Lr Clt aude'rs ondernemingen
805.667 (v.j. 4.85) de 5 pCt. hyp. obligatie,
leening mat 91.000 (v.j. 110.000(; de geld
leeningen met 60.000 (v.j. no.569); stich
tuig fonds beambten met 51,291 /vj nihil)
crediteuren met 336.771 (vj f 3s?6"n- if'
van jr 211.093 (v.j. 166.494).
AUTOBOTSING
Gisterenmorgen had op de BroeraveM een
w tU3"scllt:i oett autobus van do
de Fnk f f®*8' di8 Wer toneel van
le Lnka kwam balen en een autobus van den
r"!nd!enSt' Eerstgenoemde auto kwam van
Rotterdam en reed den oprit tusschen tram
huisje en politiebureau af. Van de zijde dei-
Koemarkt kwam de autobus van den trein-
MStwDT-CllaUffeUr Van deze bua zae te laat
de N.-W. Express en reed deze. toen ze midden
op den weg was, in de flank aan. De carosserie
der laatstgenoemde werd ingedrukt, de trein-
afeHstbus kreeg schade aan radiateur, spatbor
den enz. Zij is later weggesleept. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor.
ZWIJNTJESJAGER
Ten nadeele van het 12-jarig meisje F. C.
Uit de Tuinlaan, ia gisteravond uit een gang
naast don R. K. Volksbond aan de Lange Haven
een damesrijwiel ontvreemd.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 11 Maart. Aangekomen; s.a.
Eemwijk, van Rotterdam; s.s.-Rotterdam, van
Rotterdam; s.s. Behar, van Rotterdam, allen
om te dokken in de Wiltoiyiaven.
SCHIEDAM, 12 Maart Aangekomen: Zee
sleepboot Roode Zee, van Rotterdam om te dok
kon in de Wilhelminahaven.
SCHIEDAM, 11 Maart. Vertrokken: s.s.
Chirripo, naar Santa Marta; s.s, Tenbwey, naar
Cardiff; s.s. Storstad, naar jTalar; s.s. Eemdijk,
naar Rotterdam.
SCHIEDAM, 12 Maart. Vertrokken: s.s.
Lobito, naar Hamburg; ».s. Purflna, naar
Rouaan.
LONDEN, 11 Maart, Aangekomen: motor-
schoener Nyssiena, kapt. L. Pot, met ledige
flesschen van Schiedam.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 9—11 Maart
GEBOREN: Johanna Petronella, dochter van
L, v. d. Kaag en A, H, Poulus, Nieuwe Maas
straat 69; Helena Theodora Maria, dochter
van J. W. Steens en C. Dörr, Kreupelstraa.t 62;
Susanna Catharina, dochter van J. L. Ritman
en A. de Bruin, Hoogstraat 64; Johanna Wil-
helmina, dochter van G, v. d. Tempel en D. van
Vliet, Grofbaau 101; Marina Geertruida, doch
ter van P. Kroon en A. Lakerveld, Goereesche-
straat 4; Llna Louise, doth ter van J. R.
Sjoer en L. L. Messer, L. Nieuws traat 101;
Aaltje Wilbelmina, dochter van A. Brinkman
en TV. J. Dalebout, Nieuwe Maasstraat 104;
Johanna Ernstine, dochter van G. Groenowegen
en TV. E. Plambeck, Fabristraat 90.
OVERLEDEN: A. van Vugt, wed. Laan San
ten 93 j. Ploegstraat; A. H. Bron, echtg. C. J.
Verweij, 51 j. GordonstraatM. Schroot, 13 d.
Niassaulaan; TV. C. do Graaff 9 mnd. Dr.
Noletstraat.
BALDADIGHEID
De lieer D. v. d. W. aan de Hoofdstraat deed
bij de politie aangifte dat vermoedelijk door
de baldadige jeugd met een scherp voorwerp
een naam op do groote spiegelruit van zijn
pand no. 39 aan de den Bommelschestraat hoek
nieuwe Maasstraat, is gekrast.
Vermoed wordt, dat de dader zijn eigen
naam op de ruit kraste. De politie stelt een
onderzoek in
„Kramers W 0 0 r d e n t 0 1 k",
bewerking van dr. G. A. Brands en
R. W. Lieve Uitgave G. B. van
Goor Zonen, Den Haag. fl.90)
Van dezen bekenden woordentolk aan een
vraagbaak kan de beste linguist op ge-zette
tijden niet ontkomen verscheen thans do
achttiende druk. Ondanks het korte tijdsverloop
sinds de vorige uitgave het licht zag, werden
wederom 'n 450-tal vreemde woorden, afkor
tingen en uitdrukkingen toegevoegd, waarmee
thans een aantal van rond 33.000 werd bereikt
We hebben eenige steekproeven genomen en we
gelooven trouwens het respectabele aantal
is daar borg voor dat men zelden bij het
naslaan van dezen gids voor het vinden van
een woord, afkorting of uitdrukking in een
Nederlandsch geschrift teleurstelling ondervin
den zal.
Met de-ze, we mogen wel zoggen populaire
uitgaven ze ziet er overigens in den lin
nen band ook keurig uit hebben van Goor
Zonen en de bewerkers duizenden In den lande
aan zich verplicht.
(Van onzen Spitsbergen-correspondent.)
Wat is eetbaar en wat Is niet eetbaar, ia de
kwestie, die vanouds op de wereld een deel
der handelingen barer bewoners beheersebte.
Het Is de vraag, die telkens weer opdoemt In
het brein van een schipbreukeling, en op een
verblijfplaats, zooais hier op Hope-eiland, Is
het zelf iets wat beantwoording noodlg heeft
vóór alle andere eischen, welke het veege lijf
stelt om niet ten onder te moeten gaan.
Van zulk een primaire levensvraag vervuld,
trek ik verder. Na zoojuist het eeuwige spel
der natuur van „eet en wordt gegeten" te
hebben aanschouwd van zeehond en ijsbeer, is
me de eigen eetlust eenigszins vergaan. Deze
wordt immers gestild uit voorraden, welke
nimmer meer kunnen worden aangevuld.
EEN INTERESSANTE EXCURSIE
Onder het verder marcheeren wordt dan ook
zorgvuldig uitgekeken naar alles, wat op
vegetatie gelijkt, zooals bergbloempjes, mos
sen en korstmossen. Ze moesten eens eetbaar
zijn Zelfs het onaanzienlijkste daarvan is de
belangstelling waard niet slechts volgens den
mensch-natuuronderzoeker, maar in de eerste
plaats voor het „dierlijke" element in mij, dat
uit zijn sluimering ontwaakt en zich spitst,
teneinde het wezen waarin het woont, te
bewaren voor den ondergang, zooals het dat
reeds zoo vaak deed*n lederen mensch.
Het klejnste polletje met plantengroei heeft
beduiding uit gastronomisch oogpunt en bet
zich onder den druk der omstandigheden ge
weldig snel scherpende opmerkingsvermogen
voert mij links en rechts naar steeds nieuwe
nog niet ontdekte vegetatie-vormen. Zoo, mijn
weg naar het Noorden in een ongewild onder
zoek her en derwaarts richtende, krijg ik een
tamelijk volledig beeld van de flora des
ei'lands.
Reeds werd vermeld, hoe wonderlijk soms
de kale poolvlakten sprookjesachtig in zachte
bloemenkleuren zijn aangekleed. Vooral eenige
Steenbreek-varieteiten, zooal3 Saxifraga eer-
nua en sax. rivularis, werken daartoe mede
op weinige dagen des jaars. Vaak bukte ik me
om als eenigen troost een onberispelijk geel
of kersrood bloempje op mijn kleeding te
steken, als eenigen troost in de afzondering
Het tot de pluimgrassen beboorende Cata-
brosa algida tref ik tot op de hoogste punten
boven den zeespiegel aan. Daar verleent het
nog, boven de op 72 gr. N.Br. veel lagere
sneeuwgrens, aan het lange smalle bruin-
grauwe plateau bier en daar een zwakgroenen
schijn. In totaal trof it een 20-tal soorten
miniatuur bloemplanten aan, maar daar haar
oneetbaarheid spoedig vaststond, boelden me
haar decoratieve eigenschappen verder maar
matig.
Schijnbaar is dit aantal variëteiten verba
zingwekkend groot, doch in bet op dezelfde
Noordelijke breedte gelegen Spitsbergen ko
men er nog een massa meer voor. Wel te ver
staan voor geleerden, of voor menschen, die
ergen honger hebben, want een normaal
mensch zou er niet veel van vinden.
Van meer waarde schenen de mossen, die
geheele uitgestrektheden met bronsgroen be
dekten en bevlekten, doch ook hiervan moest
alles als voor de consumptie ongeschikt wor
den afgekeurd. Er was anders mos genoeg voor
een heel leger; boven op het plateau hadden
zich zelfs bedden van 51. dikte gevormd
van steeds weer afstervende vegetaties. Elders
weer, waar kale brokkelige keien de opper
vlakte vormen, worden deze overkleed met een
fluweelen laag groen, waarop de voeten zich
zacht en geruischloos voortbewegen (Drepa-
nocladlas uncinatus en calliergon stramineum)
Het gelukte me niet, om rendiermos te vin
den, of het eetbare IJslandsche mos, welke op
IJsland wel al3 groenten wordt genuttigd.
Deze planten behooren echter tot de korst,
mossen, waarvan een 100-tal der pl.m. 2000
bestaande variëteiten op het eiland voorkomen.
Dit is de vorm van plantengroei, welke het
Noordelijkste doordringt. Som3 zijn het maar
kleine vliesjes, maar als er aan de Pool zelve
een steen boven het sneeuwdek uitkwam, zou
den ze wellicht I11 staat zijn er zich op in
stand te houden. Vaak bruin of rood gekor
reld, toonen ze, dat zelfs het onherbergzaam
ste gedeelte der aarde nog voor het leven
toegankelijk is, en ik benijd hun het vermo
gen om, op een drogen steen klevend, zich hun
bouwstoffen uit de luclit te grijpen.
In ons land verontreinigen ze muren en mo
numenten, hier zijn ze de voorpost voor alle
levende stof, waarbij uw eigen warm bloeiend
leven wel als wat te kostbaar en te moeilijk te
onderhonden afsteekt.
Ik proefde, alles bij elkaar, zeker een 40-tal
dingen, wier smaak varieerde van papier tot
verbandwatten, «1 zoo werd ik een expert op
dat gebied, die met êêrt oogopslag gras als
„zeer eetbaar" hadde gekwalificeerd.
NIEUWE UITKOMST TER
OVERWINTERING,
In gemoede al etende en spuwende Noord
waarts gaande, tref ik eindelijk voor de eer
ste maal eens een kloof aan, die kalm hellende
naar de volgende vallei voert, en werkelijk
kan ik mijn oogen haast niet gelooven, als ik
tegen het einde van dien dag nabij de zee ge
komen, een schuingedakt huisje ontwaar, dat
aardig staat nabij den oever van den nog met
sneeuw gevulden dalstroom.
Door de ondervinding, wijzer geworden, ver
onderstel ik a priori maar. dat het onbewoond
zal zijn, en zet ik, geharnast tegen alle teleur
stellingen, kalm de afdaling naar den dal
bodem voort.
Toch beo ik geweldig nieuwsgierig naar
deze blijkbaar veel beter dan de vorige gecon
serveerde hut, want, behalve, dat er nog iets
eet- of bruikbaars in kan zijn. is het wellicht
een onderkomen, waarheen de Voorzienigheid
mij voor de dreigende overwintering heen
heeft gevoerd. j
Van dichtbij ziet de boel er reeds veel have-
loozer uit; doordien de teerpapierbedekking
aan den buitenkant er in flarden deer de
elementen is afgescheurd. Stevige zware bal
ken schragen schuin de houten wanden en
de twee blinden zijn netjes dichtgespijkerd
Spoedig sta ik in de openstaande deur, wat
beteekent, dat ook hier in de donkere bin
nenruimte groote massa's sneeuw naar binnen
moeten zijn gewerveld. Als met heel veel
moeite en na het stnkwringen daarbij vau alle
in de buurt vindbare verroeste voorwerpen een
met lange spijkers dichtgetimmerd haveloos
luik opengekraakt, valt een stroom licht op
den somberen verijsden inhoud. Groote en
kleine dierensporen teekenen zich als zwarte
gaten af en een krachtterm ontsnapt me, als
ik bemerk, dat practisch de toestond hier
weinig betel- is dan in de vorige hut.
Wel is het geheel goed geconserveerd en
misschien 's winters bewoonbaar te maken:
zelfs de ruiten achter de gesloten blindea zijn
heel gebleven, wat bij de nieuwsgierige ver
nielzucht der witte en blauwe vossen een
wonder mag heeten.
Het proces in dezen is altijd hetzelfde. De
laatste bewoners sluiten de deuren oppervlak
kig, opdat nakomers niet in dé verleiding 2ul
ïen komen, den boel open en stuk te brelcen.
Dan werken de stormen de sluiting los. een
ijsbeer duwt de deur er uit, gooit binnen een
paar zwaardere voorwerpen om en verdwijnt
dan statig om een minutieus vernielings- en
inspectiewerk aan de poolvossen over te laten.
HERINNERINGEN AAN VROEGERE
BEWONERS.
Buiten bereik voor dit ongedierte op hooge
planken staan nog overal vergane doozen met
muffe zeemanstobak. Er Is heel wat voorraad
van die ovale zakdoozen, zooal3 onder Noor-
scha zeelui worden gebruikt achtergelaten,
maar ze vallen uiteen, als ik er slechts naar
-c
„HUMORIST".
„Zeg zu3, als je nou in dat
boek gaat' lezen, kan Ik niet
meer zien, waar ik gebleven
ben
,,0, dat is, waar de sclioone
bladzijden beginnen".
wijs. Waar tegen de wanden de sneeuw is weg.
gedooid, komen leege kisten, blikken en glazen
voorwerpen te voorschijn.
Met een stille hoop op eetwaar zoek is alles
af, doch vind niets van mijn gading, behalve
wat vodden. Ook is er een doos met beschim
melde erwtjes, of zoo iets, doch wat het is,
valt niet meer te herkennen.
Eenigszins eigenaardig is de aanwezigheid
van schimmels en zwammen, want doorgaans
blijven eetwaren en dergelijke onbeperkt lang
goed in de poolstreken en verteren slechts
langzaam onder den Invloed van vocht en
droge lucht. Proviand in oude jachthutten na
tientallen jaren teruggevonden, blijkt nog
eetbaar, indien eenigszins doelmatig wegge
borgen.
Verder staan langs de wanden drie bedden
een tafel en een aanrechtbankje. Als ik het
M. hooge ijs eruit kon werken zou het een
aardig verblijf zijn, zooala het ongetwijfeld
voor de drie vroegere bewoners was-, die hier
ook den winter hebben doorgebracht. Dat was
in 1924 zooals mij blijkt wanneer ik uit
nieuwsgierigheid hun identiteit tracht te be
naderen uit den aanwezigen rommel, kan door
weekte plattegrond van Stockholm doet ver
moeden dat het Zweden waren. Boven elk
ledikant prijkt een naam met eenige dozijnea
inkervingen erbij, duidende op het aantal ijs
beren, dat iedere jager heeft buitgemaakt, een
60-tal totaal.
EEN BED IN DUIZENDPOOT-VORM.
Buiten vind ik nog wat in de zon verweerde
zakken, lappen en sokken, welke ik bij een
vuur droog en dan in een der slaapsteden de
poneer als matras. Overigens Iaat het slapen
zeer te wénschen over. Een harde wind, die
opgestoken is, blaast den rook van het hout
vuur tot stikkens toe naar binnen en als ik me
na dat euvel te heben verholpen, met het tent
doek toedek, beginnen de dwarsplankjes waar.
uit de bodem van het bed bestaat, zich het
een na het ander te begeven. Een losschietend
plankje onder mijn schouders noodzaakt ma
daar een steuntje onder te zetten en reeds zijn
de verteerde spijkers uit het volgende losge
werkt.
Ik ben te moo of te onverschillig en laat
het maar zoo, doch spoedig word ik genood
zaakt om buiten stokjes te gaan rapen en ein
delijk val ilt in slaap in een bed, dat wel op
een duizendpoot gelijkt vanwege de vele steun
tjes^ die er onder staan. De rust wordt verge
makkelijkt door een stapeltje hout als hoofd
kussen. Een ongestoorde nachtrust, is zelfs on
der de ellendigste omstandigheden iets, waar
naar men zorgvuldig streven moet. en beter
is bet om een uur lang te woelen en te pro-
beeren evenals een hond die zijn draal niet
kan vinden in z'n mand, dan zoo maar In te
dommelen en tengevolge eener gebrekkige
nachtrust nog wakker te worden. Verknoei
daar gerust het derde gedeelte van uw nacht-
tijd aan, zal elke trapper en expeditieman u
verklaren.
Zooals zulks, in een fatsoenlijk huis behoort,
heb Ik de blinden gesloten en zegen dit on
derdak, dat me tenminste één nacht buiten
slapen zonder slaapzak bespaart, want om
dezen nu nog terug te gaan halen, zou im
mers twee verknoeide dagreizen beduiden.
OVERDENKING VAN REDDINGS- j i
MOGELIJKHEDEN.
Don volgenden dag is het nog steeds mooi
weer, een straffe wind buiten rekening laten
de, iets zeldzaams voor een zomer hier, die
als de guurste der laatste decenniën is be
kend geworden. Ik besluit deze plaats te ge-
bruiken als operatiebasis voor alle verdere
onderzoekingen. Het huisje blijkt te bestaan
uit een 4 x 3 Meter groote woonkamer met
de gebruikelijke voorruimte. De wand is dub
bel, bestaat uit lange 1 c.M. dikke planken
die tot een kano of bootje verwerkbaar zijn,
hetgeen een totaal nieuw toekomstbeeld
schept. Met het mes als werktuig móét het
mogelijk zijn, daaruit iets samen te stellen
waarmede het vasteland van Spitsbergen, dat
op 200 K.M. afstond is gelegen, te bereiken.
Hoe en op welke wijze dit met het maken vaa
het geringste aantal fouten ten uitvoer is te
brengen, is een kwestie, welke aan de overige
op beantwoording wachtende vraagstukken ter
oplossing wordt toegevoegd.
Het is dringend noodzakelijk om spoedig
vanuit dit huis den eindelijken tocht naar de
Noordpunt des eilands te ondernemen. Daar
toe wordt een drie kilo proviand als desnoods
voor 7 dagen toereikend afgemeten. Het
overige voedsel wordt nétjes op de dakbalken
gerangschikt en daar verheft zich nu een üeelo
stapel in zilverpapier verpakte kwart kilo
blokken pemmican, chocoladetabletten, be
schuit, kaas, koffie, suikerklontjes, zout. Mijn
eigendommen beginnen zoodoende aardig her
en derwaarts verspreid te liggen, doch het
zal nog wei fraaier worden.
Nadat andermaal een briefje met aanwijzin
gen is bevestigd, kras ik in het oogloopend
met groote teekens op den buitenkant der hut:
„S.O.S. Hogendorp. July 1928. S.O.S.". Zoo,
dat staat daar onvergankelijk voor de komen
de tijden.
Zoo vertrek ilt na pas een week verblijf voor
Öa laatsten ruk Noordwaarts, loch het is :ae
toch te moede, als heb lit slecht3 In een zeer
ver verleden ooit nog iets anders dan dit
stille land gekend
