ALGEMEEN OVERZICHT.
PRUISEN EN DE HEILIGE STOEL
WOENSDAG 19 JUNI 1929
MACDONALD'S MOEILIJKHEDENHET SPAANSCHE WERELDRIJK
DE INTERN.
ARBEIDSCONFERENTIE
BIBLIOTHECARISSEN
Z. H. DEN PAUS
BIJ
HET VATICAANSCH RADIO
STATION
HET VLIEGONGELUK BOVEN HET
KANAAL
VLIEGONGEVALLEN IN
DUITSCHLAND
DE PANTSERKRUISER WEER IN
DEN RIJKSDAG
GROOTE BRAND TE BERLIJN
WOLKBREUKEN IN GRIEKENLAND.
ENGELAND EN AMERIKA
DE AARDBEVING IN N.-ZEELAND
DE UITBARSTING OP JAPAN
HEVIGE ONLUSTEN IN
ZUID-AFRIKA
MOTOR VAN EEN VRACHTSCHIP
ONTPLOFT
EEN „PLECHTIG" VERDRAG J
KERK EN STAAT IN MEXICO
Macdonald, de nieuwe Engelsclie premier,
heeft Zondag bij zich in huis een lang ge
sprek gevoerd met Dawes, den pas-benoemden
Amerikaanschen gezant te Londen
Na het onderhoud hebben beide heeren een
jongen boom geplant ter herinnering aan hun
samenzijn en beiden zullen binnenkort, door
PivMel van een rede, de onderhandelingen aan
5en gang brengen over het vraagstuk dei
ylootbeperking
Als Hoover nu eens besluiten kon, de pas
op stapel gezette 5 kruisertjes niet te laten
afbouwen, zou er meer hoop op het slagen van
onderhandelingen zijn dan wij nu hebben.
Macdonald heeft zich nog een moeilijkheid
op den hals gehaald. Zondag bevatte n.l. een
Londensch blad een artikel van Macdonald
pwu het vraagstuk der Europeesche minderhe-
rn. Daarin verklaart Macdonald zich er voor
-.at het aan de minderheden toegestaan zal
worden, zich tot den Volkenbond te wenden.
Hij noemt het een ongeluk, dat het recht van
beroep, niet van toepassing is op oudere staten
zooals Italië en dat de bestaande bevoegdhe
den van den Volkenbond in het vraagstuk
der minderheden door den Volkenbond zelf
practisch verzwakt zijn geworden.
Hierin moet terstond verandering worden
gebracht en het is noodig, dat een krachtige
controle van den Volkenbond wordt ingevoerd.
Men kan begrijpen, dat zoowel ln Frankrijk
als in Italië een groote verwondering losbrak.
Deze is intusschen geluwd omdat Macdonald
verklaard heeft, dat hij dit artikel vroeger
schreef, maar dat men het nu, buiten zijn we
ten gepubliceerd had.
Ja, ja, het is wat anders als kamerlid artike
len te schrijven en wat anders als minister
deu inhoud van artikelen te verdedigen.
Ten slotte zit Macdonald met den uitslag der
Al'rikaansche verkiezingen. Zooals wij hier heb
ben uiteengezet heeft de nationalistische partij
in Zuid-Afrika een absolute meerderheid be
haald bij de pas-gehouden verkiezingen. Deze
nationalistische meerderheid is allesbehalve
Engelsch-gezind en zij maalt zoo weinig om
het Britsche Rijk, dat expres een handelsver
drag met Dultschland wordt gesloten, dat zeer
gevaarlijk is voor de Britsche handelseenheid.
Engeland kan hier ln de naaste toekomst voor
onaangename verrassingen komen te staan,
evenals in Britsch-Indië, waar het ook ver van
rustig ls.
Macdonald's pad zal niet op rozen gaan en
wij vreezen, dat zijn bewind wel eens een
groote ontgoocheling zou kunnen worden.
Eens was het Spaansche wereldrijk haast zoo
Sterk en rijk als het Britsche nu nog is. De
kolonies zijn zelfstandig geworden, maar goede
betrekkingen met het moederland zijn er.
Zuid-Amerika, dat -zoo onmetelijk rijk
heeft een groote toekomst. De bevolking ver
meerdert gestadig: er waren nu ongeveer 42
millioen meest Spaansch-sprekenden. En van
de 14% millioen menschen die in de 5 midden-
Amerikaansche republieken wonen, spreekt
minstens twee derde Spaansch. Ook op Cuba,
Porto Rico en in Dominica wordt Spaansch
gesproken. Wat 'n vooruitzicht voor een land
als Spanje! Zijn taal zal rond 1950 een half
werelddeel beheerschen en door een 100 mil
lioen menschen worden gesproken.
Daarnaast ligt nog het Portugeesch-sprekende
Brazilië met 33 millioen inwoners, een cijfer,
dat, de grootte en de vruchtbaarheid van het
land in aanmerking genomen, nog gemakkelijk
tot 100 millioen stijgen kan.
"Wie, in verhand met de nu gehouden ten
toonstellingen in Spanje aan deze gegeven3
denkt, ziet ook meteen, hoe over een honderd
jaar het zwaartewicht in de wereld weer ge
heel veranderd kan zijn.
Toespraak van den H. Vader
Men seint ons uit Rome d.d. heden:
Z. H. de Paus ontving vandaag in tegen
woordigheid van kardinaal Ehrle, van mgr.
Mercati en do overige medewerkers aan de
„Vaticana" de deelnemers aan het eerste we
reldcongres der bibliotheken, welke deelnemers
ten getale van 1200 verschenen waren.
De Paus onderhield zich met de congressis
ten, waarvan hij er verschillende uit zijn
vroegere functie kende.
D-e II. Vader hield een korte toespraak,
waarin hij hen ln de Vaticaansche bibliotheek
begroette als in de moeder van alle biblio
theken.
Tenslotte zeide de Paus, dat hij zich in de
kringen der bibliothecarissen volkomen thuis
gevoeld had en hij herinnerde er aan, dat hij
na zijn troonsbestijging door eenige bibliothe
carissen bezocht was welke hem kwamen ge
luk wenschen als den eersten bibliothecaris,
die den Stoel van Petrus had bestegen.
Marconi wordt markies
Men schrijft ons uit Rome:
Thans is definitief de plaat3 vastgesteld,
waar het Vaticaansche radiostation zal wor
den opgericht.
Deze plaats bevindt zich op het hoogste
punt in de Vaticaansche tuinen en wel tus-
schen de beide torens in de muren van Leo IV,
welke op het oogenblik als astronomische
observatoria der Vaticaansche sterrewacht
dienst doen.
ROME, 18 Juni (N.T.A.) De koning heeft
senator Marconi in den erfelijken adelstand
verheven met den titel van markies.
I HET FASCISTEN-LIED MAG EENS
PEK MAAND GEZONGEN WORDEN
Het wetsontwerp waarbij wordt vastgesteld,
dat het Italiaansehe volkslied en het fascisti
sche lied voortaan nog slechts op de twaalf
nationale feestdagen in het openbaar gespeeld
mogen worden, is bij de Italiaansehe kamer
Ingediend.
Op zoek naar de 3 vermisten
LONDEN, 18 Juni (R.O.) Het overblijfsel
van het ln zee gestorte vliegtuig „City of
Ottawa", dat te Dungeness was ontscheept, ls
gedurende den nacht nauwkeurig doorzocht
met fakkels, doch er werd geen spoor gevon
den van de nog vermiste drie passagiers.
De ter berging uitgevaren booten zoeken
thans in de buurt van de plaats des onheils
naar hun lijken.
LONDEN, 18 Juni (H.N.) Het luchtvaart-
ministerie deelt mede, dat bij het door het
ministerie in samenwerking met de Imperial
Airway Co. Ingestelde onderzoek naar aanlei
ding van het vliegongeluk bij Dungeness geble
ken is dat de nog vermiste drie dooden zich
niet in de kabine bevonden. Daarom is aan
alle schepen opdracht gegeven om naar de drie
dooden te zoeken.
Als oorzaak van het ongeluk wordt vrij al
gemeen aangenomen, dat dit veroorzaakt ls
door een breuk van een machinedeel, waardoor
een der motoren buiten bedrijf werd gesteld.
Het vliegtuig is bij de landing over den kop
geslagen, zoodat de nooduitgangen in het water
kwamen te liggen en de ingesloten passagiers
daarvan geen gebruik meer konden maken.
DE VATICAANSCHE STAD KRIJGT EEN
NIEUWEN BURGER
Naar don Paus, den koning, kard. Gasparri
en Mussolini genoemd
Men seint ons uit Rome:
Gisteren is ln de „Citta Vaticana" de eerste
nieuwe staatsburger geboren. Het' is de zoon
van een kamerdienaar van den maestro di
camera, mgr. Caccia Dominion!.
Het kind ontving bij het H. Doopsel de na
men van den Paus, van den koning, van den
kardinaal-staatssecretaris en van Mussolini.
Twee vliegeniers gedood
De 22-jarige vlieger Heinz Koller is gisteren
met een oefeningsvliegtuig in de buurt van
Kassei neergestort. Hij werd zoo ernstig ge
wond, dat hij spoedig na zijn opneming in het
ziekenhuis te Kassei overleed.
Op het vliegveld Leipzig-Mockau is Maandag
avond de leerling-vlieger Benno Hacke, oud 23
jaar, tijdens het afleggen van een proefvlucht
ter verkrijging van zijn brevet, van een hoogte
van 150 meter neergestort, tengevolge van een
verkeerden handgreep. De vlieger werd dood
uit het geheel vernielde toestel gehaald.
Wolff seint ons uit Miinchen d.d. gisteren:
Hedenmiddag tegen 5 uur is de vlieger-leer
ling kapitein Schonger, die op het vliegterrein
in Schleissheim op een hoogte Van ongeveer
300 meter demonstraties gaf in het schoonvlie-
gen, "door nog onbekende oorzaak neergestort.
Het toestel kwam op het vliegterrein terecht
en werd geheel vernield.
Kapitein Schonger bekwam zware inwendige
verwondingen en een gecompliceerde armbreuk.
Lucifer bij spiritus
Gisterenmiddag is in het Noord-Westen van
Berlijn in een chemische fabriek een groote
brand uitgebroken.
Door nalatigheid van een der leden van het
personeel geraakte een spiritusreservoir ln
brand. De vlammen sloegen terstond over op
•een daarnaast staande benzine-reservoir en
een paar minuten later stond de geheele ver
dieping in brand.
De vlammen tastten vervolgens twee andere
gedeelten van het gebouw aan.
Voor het grootste gedeelte van het personeel,
dat op de hooger gelegen verdiepingen
werkzaam was, was de weg afgesneden, zoodat
de brandweer de bedreigden met mechanische
ladders en met behulp van springzeilen moest
redden. Vier personen werden, niettegenstaan
de de springzeilen opgehouden werden bij het
»aar beneden springen ernstig gewond.
Roode ministers vóór; parlementsleden tegen
BERLIJN, 18 Juni (W.B.) In den rijksdag is
vandaag bij de marïnebegrooting een com
munistisch voorstel tot schrapping van den
tweeden termijn voor den pantserkruiser A bij
hoofdelijke stemming met 224 tegen 153 stem
men en vijf onthoudingen verworpen. Ook de
sociaal-democratische fractie stemde voor de
schrapping met uitzondering der sociaal-demo
cratische ministers, die tegen stemden.
SOCIALISTISCHE INQUISITIE
Communistisch dagblad verboden
MAAGDENBURG, 18 Juni (N.T.A.) Het com
munistische dagblad „Die Trlbiine" ls door den
opperpresident opnieuw voor den tijd van 18
Juni tot 8 Juli wegens overtreding van artikel
7, 4e lid van. de wet tot bescherming der repu
bliek (voorbereiding tot omwenteling van den
staat) verboden. Aanleiding tot het verbod gaf
het artikel „Strijd tegen den oorlog strafbaar"
in het nummer van Zondag en het afdrukken
van de rede van den vertegenwoordiger der
Internationale op den communistischen partij
dag.
NEDERLANDERS AAN HET WOORD
De gedwongen arbeid der inboorlingen
GENèVE, 18 JUNI (VAN ONZEN CORRES
PONDENT). Vanmorgen heeft de twaalfde
internationale arbeidsconferentie de discus
sies voortgezet over den gedwongen arbeid.
De amendementen van de arbeidersgroep
werden opnieuw verdedigd door Jouhaux en da
arbeiders-gedelegeerden van Engeland en
Joego-Slavië alsmede door den Nederlandsch
Indischen arbeiders gedelegeerde Hadml Sallm
wiens redevoering zeker behoorde tot degene,
welke de meeste aandacht trokken.
Sallm bepleitte een algeheele afschaffing van
den dwangarbeid met alleen een overgangstijd
perk voor de liquideering van den nog he-
staanden arbeid.
Hij wees erop, dat de blanke rassen algemeen
hebben een gevoel van minderwaardigheid je
gens den inlander en dat juist dit gevoel da
grondslag is voor de instandhouding van den
gedwongen arbeid.
Als voorbeeld hoe de blanke rassen den In
lander nog als minderwaardig beschouwen en
hem niet met zichzelf gelijk te stellen wees Sa-
lim op de gevoelens die de vorige week op de
ferentle verwekt waren, door het bericht dat
Fransche militaire troepen in een nederlaag
in Marokko gevallen waren en dat vele Fran
sche soldaten daar gedood waren. Iedereen op
de conferentie betreurde het overlijden van de
75 Franschen, die het slachtoffer van den Ma-
rokkaanschen aanval geworden waren, maar
hoeveel gedelegeerden, vroeg Salim, bekommer
den zich over hen, die aan Marokkaansche
zijdie gedood waren? Hoevele ook donken thans
eenigszins aan het lot van de vrouwen en kin
deren, die op brutale wijze zullen bejegend
worden, wanneer de Fransche regeering straks
een strafexpeditie zal zenden tegen den opstan-
digen stam?
Salim zeide, dat dit volstrekt niet een uit
vinding va nzijn fantasie was, want dergelijke
strafexpedities hebben in alle koloniën, ook in
Nederlandscli-Indië, plaats gevonden.
Hij wees ook op het algemeen medelijden, dat
geheel Europa steeds had gehad voor de Groe-
ken en Armeniërs, toen zij onder Turksche on
derdrukking waren en vergeleek daarmede de
onverschilligheid, die de blanken voelen voor
de onderdrukte zwarte, bruine, roode en gele
rassen. Dit alles duidde op het verschil, waar
mede de Europeanen hun eigen blanke broe
ders en de onderdrukten onder de gekleurde
rassen beschouwen.
Zoolang deze mentaliteit blijft bestaan, zal
de openbare meening niet kunnen opgevoed
worden om den gedwongen arbeid even ener
giek te bestrijden als indertijd de slavernij.
Toch is het oogenblik voor Europa gekomen
om tot afschaffing van den gedwongen arbeid
over te gaan, want iedere dag van verlenging
van den vernederenden toestand der inboorlin
gen vermeerdert hun haat tegen de blanken.
Europa zal dus spoedig te kiezen hebben tus-
schen den wereldvrede of den grooten oorlog
tegen alle gekleurde rassen.
Salim hoopte, dat de besluiten der conferen
tie het 'volgende jaar zouden doen blijken, dat
zij voor den wereldvrede gekozen heeft.
De vermijding van Arbeidsongevallen
Vanmiddag heeft de arbeidsconferentie niet
verder gesproken over den gedwongen arbeid,
doch heeft ln behandeling genomen het rapport
der commissie voor de vermijding der arbeids
ongevallen. Verschillende amendementen van
de arbeiders-groep zijn met kleine meerderheid
van stemmen aangenomen, zoo o.a. met 60 te
gen 58 stemmen een voorstel, dat de aanbeve
ling inzake de verschillende methoden in het
belang van de vermijding van ongevallen ook
op den landbouw betrekking zal hebben.
Mgr. Nolens en de andere Nederlandsche re-
geerings-gedelegeerde ondersteunden het amen
dement der arbeiders.
Ook is aangenomen met G1 tegen 37 stem
men het voorstel, dat de regeeringen worden
uitgenoodigd in de arbeidsinspecties ook een
plaats te geven aan de arbeiders. De werkge
vers en de regeerings-gedelegeerde van Zwit
serland bestreden dit voorstel, dat echter een
krachtig verdediger in mgr. Nolens vona, die
mededeelde, dat in Nederland reeds een plaats
aan de arbeiders in de inspectiegegeven is en
dat dit systeem bijzonder bevredigend werkt.
Mgr. Nolens bracht in herinnering, dat het
hier ook om een kwestie van vertrouwen gaat
en dat de arbeiders zich zeer gekrenkt zouden
achten, indien men hun het gevraagde ver
trouwen zou onthouden. Mgr. Nolens verklaar
de een voorstander te zijn van zoo groot mo
gelijke medewerking van de arbeiders in het
belang van de veiligheid, aangezien hun leven
daarbij op het spel staat.
DE HAVENSTAKING IN GRIEKENLAND.
G-EëINDIGD?
ATHENE, 18 Juni. (N.T.A.) De staking der
havenarbeiders, welke reeds twee maanden
duurde, is geëindigd.
Een millioen schade aangericht
Volgens een bericht uit Athene hebben wol-
breukeen in het Noorden van Griekenland
veel schade aangericht. In een stad alleen zijn
zeven oude huizen ingestort, terwijl ongeveer
100 huizen beschadigd werden. Voor zoover
hekend zijn zeven personen om het leven ge
komen. Op sommige plaatsen stond het water
2 meter hoog. De schade wordt op meer dan
3 millioen gulden geraamd.
DE BROODRANTSOENEERING IN
RUSLAND.
Naar uit Moskou wordt gemeld heeft de raad
van volkscommissarissen te Moskou het de
partement van handel opdracht gegeven, bij
het inkoopen van den nieuwen graanoogst de
tegenwoordige prijzen te handhaven.
Het stelsel der broodvoorziening van de be
volking zal ln het dienstjaar 19291930 onge
wijzigd blijven.
NIEUW SCHANDAAL BIJ DE
LONDENSCHE POLITIE?
Do Londensche bladen maken gewag van
ëen nieuw schandaal in Scotland Yard. Drie
beambten van den buitendienst moeten ontsla,
gen zijn; hetgeen hun ten laste wordt gelegd,
iwordt stipt geheim gehouden.
Macdonald en Dawes spreken
LONDEN, 18 Juni. (HJÜ.) Bij het banket, dat
de Pilgrimsclub vanavond ter eere van den
nieuwbenoemden Amerikaanschen gezant ge
neraal Dawes gaf, bracht bij afwezigheid van
den ministerpresident Henderson, de minister
van buitenlandsehe zaken, een toast op Dawes
uit, wien hij ëen zeer oprecht en hartelijk wel
kom toeriep.
Dawes wees ln zijn antwoordrede in de
eerste plaats op het Kellogg-pact, waarmede de
eerste poging is gedaan het streven naar vrede
in een ondubbelzinnlgen vorm te vatten. Wil
men met dezen eersten stap niet volstaan, doch
een methode vinden, om het doel van het Kel
logg-pact te verwezenlijken, dan moeten door
de verschillende naties acties worden onder
nomen, die op aller instemming kunnen reke
nen. De eerste stap daarvoor is de ontwapening
ter zee.
LONDEN, 18 Juni. (R. O.) In de rede welke
hij te Lossiemouth hield, legde Mac Donald
den nadruk op het belang van de Engelsch-
Amerikaansche betrekkingen, welke de regee
ring zonder dralen aanpakte. Zijn besprekin
gen met Dawes hadden niet het bedreigen
van andere naties, of het vormen van bondge
nootschappen, of het plaatsen van andere na
ties voor een voldingen feit, ten doel, doch wa
ren ingegeven door het verlangen om den weg
voor samenwerking der andere naties in het
zoeken naar vrede en veiligheid, niet door wa
penen, doch zonder wapenen, voor te bereiden.
MACDONALD PER VLIEGTUIG UIT
SCHOTLAND NAAR LONDEN
Macdonald zal Donderdag met een militair
vliegtuig uit Schotland naar Londen terug-
lceeren. Het te gebruiken toestel is een groot
bombardementsvliegtuig, dat voor den verbin
dingsdienst van den luclitraad wordt gebruikt.
Er zijn 15 dooden
WELLINGTON, 18 Juni (R.O.) Volgens be
richten uit de door de aardbeving geteisterde
streek is de aangerichte schade in het alge
meen ernstig.
Te Westport, waar een brug is ingestort,
zijn talrijke huizen zwaar beschadigd; de
spoorrails zijn verbogen, de wegen onbegaan
baar gemaakt en een automobiel met zes per
sonen wordt vermist.
Gisterenavond hebben opnieuw een aantal
aardschokken plaats gehad, doch deze waren
minder hevig en ernstig.
"WELLINGTON, 18 Juni. (R.O.) Het totaal
aantal dooden tengevolge van de aardbeving
bedraagt thans vijftien.
Het centrum der aardbeving schijnt het Bul-
ler-dal geweest te zijn, waar door aardverschui
vingen talrijke boerderijen begraven zijn.
Een honderd slachtoffers
LONDEN, 18 Juni (H.N.) Vandaag heeft een
nieuwe uitbarsting van de vulkaan Komaga
plaatsgehad. Een electriciteitsfabriek is onder
de asch bedolven.
Voor zoover tot nu toe bekend zijn ongeveer
100 personen om het leven gekomen, terwijl
men vreest, dat het aantal slachtoffers nog
hooger zal blken. de sireinen hebben 2700
vluchtelingen kunnen wegvoeren. Met de stad
Hakodate bestaat nog een gebrekkige telefoni
sche verbinding.
De regeering treft maatregelen om de bevol
king hulp te verleenen. Vooral wordt getracht
den vernielden spoorweg weer in orde te
maken.
MISSIONARISSEN IN CHINA
VRIJGELATEN
HANKOW, 18 Juni (R.O.) Alhier is een tele
gram ontvangen, waarin wordt medegedeeld,
dat de missie-geestelijken, die onlangs door
roovers waren gevangen genomen en te
Shekichen, ten Zuid-Oosten van Honan, wer
den vastgehouden, allen zijn vrijgelaten, met
uitzondering van missionaris Weller, die waar
schijnlijk morgen zal worden bevrijd.
Vijf dooden te Durban
DURBAN, (Natal)18 Juni. (R.O.) In ver
band. met een actie der inboorlingen tegen de
voedselbereiding door Europeanen hebben ern
stige botsingen plaats gehad tusschen Euro
peanen en Inboorlingen.
Ruim 20 personen zijn gearresteerd, o.w. zes
zwaar gewonden.
Een Europeaan is aan zijn verwondingen
bezweken.
Een nader telegram meldt, dat de onlusten
thans geëindigd zijn, boewei bier en daar nog
gevochten wordt.
Tot dusver zijn een Europeaan en vlier in
boorlingen gedood, tien Europeanen en een en
veertig inlanders ernstig gewond.
DE BUITENLANDERS IN TURKIJE
Worden als arbeidskrachten geweerd
ANGORA, 19 Juni. In verband met de ver
scherping in Turkije van den economischen
toestand heeft de regeering bij de Nationale
Vergadering een wetsontwerp ingediend, dat
allen buitenlanders, enkele uitzonderingen niet
medegerekend, verbiedt, in Turkije arbeid te
verrichten.
Vijf slachtoffers
ZUERICH 18 Juni (W.B.) Op het meer van
Züerich heeft tijdens de vaart van een vracht
schip een motorontploffing plaats gehad, waar
door de kleeren van vijf bootslieden in brand
geraakten. Opvarenden van een motorboot
haalden de slachtoffers, die door pijn buiten
kennis waren geraakt en in het water waren
gevallen, op het droge.
Drie der getroffenen zijn in hopeloozen toe
stand naar het ziekenhuis overgebracht, de
twee andere hebben eveneens ernstige brand
wonden opgeloopen.
Het verdrag tusschen den H. Stoel eencr-
zijds en den vrijstaat Pruisen ter andere zijde
is dan eindelijk geparafeerd.
Het document dat maar veertien artikelen
telt en van een kort aanhangsel ls voorzien,
kan een geoefend lezer in vijf minuten tijds
verslaan. Maar toch, hoe lang, hoe taai, hoe
hardnekkig is er aan die veertien paragraafje®
niet gewerkt; welk een summum aan weten
schap en handigheid is er niet ln verarbeid
en welk een schoon uiterlijk heeft het beschei
den document daardoor tenslotte niet gekregen.
Een leek ziet dat misschien niet zoo bij eer
sten oogopslag, maar een krant als de „D.A.Z."
is in de diplomatieke wolken over de genial®
wendingen, over de woordkeuzei de stofbc
heersching en de andere kwaliteiten die een
geoefend historicus of kenner van het kerke
lijk recht reeds direct aan de oppervlakte ziet
drijven.
Het blad herkent aan een en ander de liand
van den nuntius mgr. Pacelli, die vermoedelijk
niet ten onrechte voor een der kundigste di
plomaten doorgaat welke de wereld thans heeft.
Maar over dezen eminenten prelaat zal wel
licht eerlang meer te zeggen zijn, wanneer bij
tot grooten en oprechten spijt van tailooze Ber-
lijners de hoofdstad verlaten en naar Rom®
trekken zal, om daar den kardinaalshoed, welk®
hem om redenen van zijn onmisbaarheid aan
de Spree reeds zoo lang onthouden geworden
is, in ontvangst te nemen.
Wat nu het document zelf betreft, valt eer
stens de naam op. De Duitschers hebben den
dood aan het woord „concordaat" gezien. Z®
beweren dat volgens hun spraakgebruik een
concordaat een verdrag is, waarin „alle" kwes
ties tusschen den H. Stoel en een of anderen
staat geregeld worden. Maar de Duitschers wil
len alle deze kwestie niet regelen noch gere
geld zien.
Zij willen, teneinde het Centrum aan d®
stang te houden, altijd een paar desiderata on
vervuld laten; zij willen ook, in alle nuan
ceering van beslistheid, tot uitdrukking bren
gen, dat de Kerk niets te maken heeft met
zulke dingen als onderwijs bijv. of openbar®
zedelijkheid.
De nuntius die voorheen reeds een concordaat
met Beieren tot stand bracht heeft erkend, dat
het voor twee derden niet katholieke Pruisen
de zaken eenigszins anders lagen en hij heeft
dus niets gezegd, maar zijn verdrag leukweg
een ,,fömlicher Vertrag", in den Italiaansehen
tekst een ,,convenzione solemne" geheeten. Het
woord concordaat komt in het geheele document
niet voor, tot groote ontsteltenis van sommig®
kringen, die er reeds op gevlast hadden, een
massa kinderen middels dat spookwoord naar
bed ts jagen.
Evenals aan het document zelf is ook aan
de manier, waarop de onderhandelingen ge
voerd en de publicatie plaats had de hand van
zulke knappe mannen als mgr. Pacelli en mi
nister Braun te herkennen. Eigenlijk was van
Pruisische zijde, de minister van kunsten, we
tenschappen en onderwijs, dr. Becker de man,
die de besprekingen voerde en dat in samen
werking met den minister van financiën, HÖp-
ker Aschoff. Maar de minister-president Braun
hield de draden van het geheel steeds vast in
eigen hand en men mag hem wel als den lei
denden geest in de totstandkoming aanzien.
De besprekingen bleven geheim. En dat on
danks de opwinding, die zich soms van de gees
ten meester maakte. Werd deze wat te erg,
dan druppelde men wat olie in de golven, fhaaT
voor het overige liet men de tegenstander®
van het concordaat rustig aan hun liefhebbe
rijen bezig en zag men binnenkamers waar
schijnlijk met welgevallen toe, hoeveel kruit er
door hen vruchteloos op niet bestaande wind
molens afgevuurd werd.
Toen de tegenstanders aldus hun beste krach
ten verknoeid hadden en teekenen van ver
moeienis begonnen te geven, trad men ineen®
met de publicatie van den tekst naar voren-
Deze bevatte een diepe teleurstelling voor d®
tegenstanders, want de punten waarmede z®
zich voorgenomen hadden, de vinnigste agi
tatie te voeren, worden er met geen woord 10
aangeraakt.
Geen woord over het onderwijs; geen woord
over de Jesuieten en andere geestelijke orden!
geen woord over de pastoorstractementen enz.
Door deze verrassing is den tegenstanders de
wind uit de zeilen genomen en werd hun front
gebroken. Hiervan wil de regeering natuurlijk
gebruik maken, om het verdrag ijlings voor
den landdag te brengen en daar te doen aanne
men. De parafeering had zooals men weet Vrij
dag j.l. met een kleine plechtigheid plaats en
de regeering hoopt de heele zaak nog in de
zomerzitting tot een bevredigend einde te
brengen.
Socialistische pogingen om een verzoening
te beletten
Telegrammen uit Mexico meldeu, dat ®r
thans eenige twijfel is gerezen omtrent den uit
slag der onderhandelingen tusschen de Mexi-
caansche regeering en den apostelischen del«-
gaat, voornamelijk omdat de gouverneur van
Vera Gruz, gesteund door de socialistische ar'
beidersvereenigingen in dien staat, aan presi
dent PorteS Gil, een boodschap heeft gezonden,
waarin gevraagd wordt, dat er niet zal worden
toegegeven aan de eischen der Kerk.
De laatste conferentie tusschen den president
en de prelaten had plaats op j.l. Donderdag,
doch sindsdien heeft de Amerikaanscho gezant
■te Mexico met beide partijen samenkomsten B®"
had en gepoogd, als bemiddelaar op te treden-
PROTESTBEWEGING TEGEN
MEVR. HOOVER
Wegens ontvangst van negerin op Witte Hnl"
Volgens een bericht uit New York is in bet
Zuiden der Vereenigde Staten een protest
beweging tegen mevrouw Hoover ontstaan, o®1"
dat zij dezer dagen de vrouw van een nege'-
afgevaardigde op het Witte Huis tot de tb®
had uitgenoodigd.
Dit heeft in het Zuiden van de Vereenig"
Staten groote verontwaardiging gewekt.
Verscheidene wetgevende lichamen in
Zuidelijke staten hebben moties aangenom®
waarin tegen dit optreden van mevr.
wordt geprotesteerd. Ook te Washington he^
een democratische afgevaardigde een motie v
afkeuring ingediend.
