FEUILLETON DE IDEALIST Nagekomen berichten uit de vorige Editie VRiJDAG 28 JUN! 1929 TWEEDE BLAD PAGINA 2 LUCHTVAART. NOODLANDINGEN IN HET KANAAL De vliegfeesten op Waalhaven SPORT EN SPEL RUIM 20 TOESTELLEN AANGEKOMEN JAARVERGADERING A. N, W. B. DE FAILLISSEMENTSAANVRAGE VAN LIEBERMANN DE VREDE IN MEXICO FABRIEK IN DE LUCHT GEVLOGEN DE EX-GEMEENTEARCHITECT TË ONSWEDDE TOT GEVANGENISSTRAF VEROORDEELD DE ZWEBDSCHE oceaanvliegers WEER GESTART. Haar weer teruggekeerd STOCKHOLM, 27 Juni. (V.D.) Volgens een hedenmiddag omstreeks half een uitgezonden draadloos bericht, zijn de Zweedsche Oceaan- vliegers te Reykjavik gestart! in de richting Ivigtut op Groenland. De reparatie van den motor is hedennacht gereed gekomen, waarna hedenmorgen vroeg enkele startpogingen werden ondernomen. Door do heersehende windstilte kon de machine zich echter niet hoog in de Tucht verheffen. De vlie gers hebben voor 12 uur benzine- aam boord, terwijl overtocht op 10 uur vliegen» wordt geschat. Kader wordt gemold, dat ook ditmaal de vlucht niet is geslaagd.. Ka zeven kwartier is het viiegtuig- ml» weer in Reykjavik terugge keerd. VT.1ESONGEVALLEN MET DOODELIJK GEVOLG in verhand met de noodlanding van een dnbbef-motorig Handley Page-verkeersvliegtuig vorige week waarbij zeven personen het leven lieten hebben we een staatje samengesteld van gedwongen Kanaal-landingen, die sedert het be gin der aviatiek met civiele vliegtuigen zijn uitgevoerd. Al moge dat aantal noodlandingen vooral dat met noodlottigen afloop, in ver houding tot het enorme aantal vluchten dat tusseïren Engeland en het Continent v.v. werd volbracht buitengewoon gering zijn, ons staatje, dat geen aanspraak maakt op volledigheid, toont niettemin, dat ten aanzien van het Ka- nsal-lucht verkeer, blijvend naaT de uiterst be reikbare veiligheid moet worden gestreefd. Ka naal-vliegongelukken met noodlottigen afloop telden we er, sedert de Franschman Blériot op 25 Juni 1909 de eerste vlucht over de: ap de lucht route 35 a 40 K.M. breed'e zee-engte vol- vo:rde, totaal negen.. Deze zijn als volgt: 22 December 1910. De Engelsehe vlieger Ce cil Grace op een Short-tweedekker; op weg van Calais naar Dover. 23' Mei 1914. De Engelsehe vlieger Gustav Hamel op Morane Saulnier-eendekker, op weg va:i Hardelot naar Londen. T Augustus 1921. Een dubbel-motorig Far- inaa ,„Goliath"-vliegtuig van de Belgische lucht vaart-maatschappij, d'e Sneta, op weg van Lon den naar Brussel. De vlieger Delzenne en de werktuigkundige Rijcfters, vinden den dood. IT toestel vervoert geen passagiers. Juni 1922'. Een Spad-verkeersvliegtuig van de Fransehe Messagsries Aériennes. Dit toe- Bi 1 komt neer op twee mijl van Folkestone. De b stuurder Morin, en zijn beide passagiers, dr. Gordon. Ley en Carrol komen om het leven. ~Z December 1923. De Amerikaansche ama- t-, -vlieger Lawrence Sperry op, Sperry-„Mes- sengcr" sportvliegtuig. Het toestel wordt in goeden staat gevonden nabij Rije. Van Sperry g.-.sn spoor. 2': April 1924. Spoorlooze verdwijning boven 'i Kanaal van het van Londen naar Rotterdam o i weg zijnde Fokker F 3-vIiegt.uig der K.L.M. E rand door den vlieger A. Pijl en de passa ge is Van Hien en Modderman. 31 Mei 1926. Een Breguet-goederenvliegtuig der Fransehe Air Union. Het lijk van den vlie ger de Masin, die waarschijnlijk door den, mist uit den koers raakte, wordt drie dagen later in de Tkesms-monding gevonden. 1 Maart 1928. Een dubbelmotorig Farman „Goliath" van de Fransehe Air ünion, op weg van St. Inglevert naar Londen. In verhand met het slechte weer blijven de passagiers te St. Inglevert achter. De bestuurder André Schmutz en de werktuigkundige Terrade, vin den den dood. 17 Juni 1929. De dubbelmotorige Handley Pag® „City of Ottowa" van Imperial Airways Ltd. op weg van Londen naar Zurich, op 3 mijlen van Dungeness tot dalen gedwongen door motorstoring. De hestuurder Brailli, de werk tuigkundige en vier passagiers worden gered. Zeven passagiers verliezen het leven. uigens de resultaten van liet officieel onder zo a naar de oorzaak van de ramp- zouden de Kanaal-ongelukken met de Belgische Farman „Goliath" in 1921 en de Franse-lie Spad-maehine ia 1922 ook gebeurd zijn, wanneer de.vliegtui gen zich boven land hadden bevonden. In heide gevallen echter was het resultaat van het. onderzoek grootendeels gebaseerd op hypo thesen. Nemen we aan, dat die hypothesen juist waren, dan constateeren we, dat wat het verkeer door de vaste vliegdiensten betreft, al leen bij het gebeurde in 1924 met het K.L.M.- vliegtuig, en op den zeventienden van deze maand met het vliegtuig der Imperial Air ways, luchtlijnpassagiers in het Kanaal het leven lieten. In het licht der statistiek over tien jaren Kanaal-luchtverkeer beschouwd, zijn dergelijke cijfers (9 passagiers in 10 jaren) bui tengewoon gunstig. Verder kunnen w.e nog enkele gevallen op sommen, waaruit blijkt, dat wanneer ondanks de reeds zeer groote bedrijfszekerheid der te genwoordige verkeersvliegtuigen, een techni sche storing tot een ICanaal-landing mocht no pen, het zeer intensieve scheepsverkeer door de zee-engte; ia dergelijke gevallen belangrijk tot de veiligheid bijdraagt. 29 October 1919. Een Airco D. H. 4a vlieg tuig van dB A.T. T. (Aerial Transport and Travel Co. Ltd), op weg van Parijs naar Lon den. De vlieger Shaw en zijn passagier wor den door de „Harlech", een kustvaartuig opge pikt. Het vliegtuig gaat verloren. 18 Maart 1920; Een Airco D. IT. 16 vlieg tuig van de A. T. T. op weg van Parijs naar Londen, raakt door zwaren zijwind uit zijn koers en moet door benzinegebrek nabij Brigh ton in het Kanaal neerkomen. De vlieger Game wordt door het stoomschip „Fllarius" op ge pikt. Vliegtuig en lading gingen verloren. Het toestel vervoert geen passagiers. 27 April 1920. Een Franscli Nieuport post vliegtuig van de Compagnie Générale Trans- aérienne, zonder passagiers gaande- van Londen naar Parijs. De vlieger Hanin wordt gered. Vliegtuig en post gaan verloren. 19 October 1923. Een K.L.M.-vIxegtuig type F 3, bestuurd door den vlieger Smirnoff, daalt op de Goodwin Sands, een groep voor de Engel sehe kust gelegen waddeneilanden. De vlieger en zijn drie passagiers de heeren Jacoby, Carseh en Stickling, worden na anderhalf uur door een boot opgepikt. Vliegtuig en lading gaan verloren. 21 October 1926. Een dubbelmotorig Handley Page-vliegtuig der Imperial Airways Ltd. tot dalen gedwongen door motorstoring. De vlie ger Dismore, zijn meeano en tien passagiers worden na vijf kwartier opgepikt. Alleen een schoothondje verdrinkt. Het vliegtuig gaat ver loren; Naar aanleiding van de noodlanding van een verkeersvliegtuig der Imperial Airways Ltd. in 't Kanaal, gaan. er thans in de Engelsehe lucht vaart stemmen op tegen het gebruik op de Kanaalroute van van dubbelmotorige vliegtui gen, speciaal tegen de tweemotorige Handley Page-verkeersvliegtuigen, die hij het vliegen op 1 motor zeer slecht planeeren, zoodat bij dit type in geval van defect raken van een der beide motoren de kans om de kust te kunnen bereiken, over het algemeen vrijwel nihil is; alleen dank zij de groote bedrijfszekerheid rf.rr tegenwoordige vliegmotoren, komt het plotse ling stoppen van een der motoren gelukkig weinig voor. Norman Fairey,. de bekende Engelsehe vlieg tuighouwer, heeft enkele voorstellen gedaan om de gevaren, verbonden aan een Kanaal- landing te ondervangen., „Eerstens" aldus Fairey „zon ik willen voorstellen de bruik baarheid der installaties onder oogen te zien, die gedurende den oorlog werden toegepast om „landingen" op het water veilig te kunnen volbrengen. Met succes werd toen bijv. gebruik gemaakt van een vast smal planeervlak vóór de wielen van bet landingsgestel,, waardoor een landvliegtuig bij. het neerkomen op het water niet over den kop sloeg, doch even planeerde en dan plat op het water ging liggen". „Ten tweede zijn noodig meerdere nooduit gangen en ten derde zou ik het instellen wil len zien van een specialen Kanaal-bewakings dienst door zeewaardige snelle motorbooten, die 45 mijl per uur kunnen loopen en zich steeds op het Kanaal zullen bevinden; wanneer er een vliegtuig oversteekt". Het laatstgenoemde voorstel van den Brit sehen constructeur zal zeker weinig instem ming vinden. Want afgezien van de zeer hooge kosten aan een dergelijken dienst verbonden biedt deze tOGh onvoldoende waarborgen, daar bij stormachtig weer het scheepsverkeer dik wijls groote moeilijkheden kan ondervinden, terwijl de verkeersvliegtuigen vlot overkomen. Ook in geval van mist, nu niet een bepaald zeldzaam Kanaal-verschijnsel, kunnen derge lijke booten niet veel uitrichten. Wanneer bo vendien een vliegtoestel over den kop slaat, zelfs in de onmiddellijke nabijheid van een schip, zullen er, zooals het geval met de „City of Ottowa" bewees, toch slachtoffers kunnen vallen. De beste remedie is en blijft het streven naar een steeds grootere bedrijfszekerheid bij cH """gtuigen. EEN ZONNIG BEGIN Tegen alle verwachtingen in heeft de Rot- terdamsche Aero Club op den eersten dag van haar vierdaagsch concours voor sportvliegtui- gen goed weer getroffen. Vlak voor vier uur de tijd bepaald voor het aankomen van de- stervlucht-piloten, brak de zon door de wolken en zette het vroolijke veld, waar vele vlaggen wapperen en het publiek reeds in- onverwacht grooten getale was sa mengestroomd, in volop feestelijk licht. Door middel van luidsprekers werd het pu bliek op uitstekende wijze op de hoogte ge houden van de aankomst der diverse toestellen, die aan den horizont zichtbaar werden en bo ven Waalhaven hieven cirkelen om vooral niet eerder dan 4 uur te landen, anders toch zou de kans op een prijs sterk verminderen. Reeds stonden verscheidene der aluminium of frisch beschilderde sportvliegtuigjes vlak voor het nieuwe clubhuis van de R.A.C. dat voor dit doel met spoed Is klaargemaakt en den invité's en piloten een uitstekend zitje biedt. Doch ook op de andere rangen heeft men een goed uitzicht over het veld en temeer daar het programma en de luidspreker-toelichting duidelijk zijn kan dus haast als een expert mee genieten van de vlugge toestellen die in de lucht naar hartelust zwenken en buitelen, op 4 meter hoogte over het veld scheren om de snelheid te demonstreeren en dan soms bijna loodrecht weer den hemel inklaute- r.en. Hoewel er 52 deelnemers hadden ingeschre ven kon even na vier uur reeds, geconstateerd worden, dat een flink deel hunner niet zou verschijnen op den afgesproken tijd. Vroeg in den namiddag waren reeds enkele toestellen gearriveerd o.a. van Laidy Bailey, maar toen het vier uur sloeg- waren toch een tientar toestellen op het punt te dalen. De meeste deelnemers zijn Engelsehe sport vliegers, de meeste hunner toestellen Moth- machincs, doch ook toestellen van een geheel ander type kwamen op Waalhaven neerstrijken, o.a. de lichtbruine Klemm-Demler, een licht bruin toestel met lange onder de cabine aange brachte vleugels-, terwijl de snelle, fijne Pan- dertjes van de Aero Club, eveneens opvielen door hun bouw en voortreffelijke motoren. Meer dan ruim 20 toestellen kwamen gisteren middag niet aan, eenige uit Antwerpen-, een uit Duitschland en de rest uit Engeland. Bovendien arriveerde laat een Franschman. Er waren toen 22 toestellen gearriveerd, velen daarvan met twee inzittenden. Het toestel van de Amerikanen Ross en Hadley uit Hollywood, die, hiermede een rond vlucht over Europa maken en reeds eenige dagen geleden uit Berlijn hier aankwamen trok tusschen de andere toestellen veel belangstel ling. Het is een Staerman-machine met 220 P.K. vermogen, welke zeer snel stijgt en reeds over een groot deel van Europa met goed suc ces gevlogen heeft. De Amerikanen gaven er, ter opluistering eenige demonstraties in, maak ten eenige buitelingen, scheerden over het veld en zetten den motor in de lucht even af. Wat de eigenlijke stervlucht betreft, deze werd gewonnen door lord Carberry met een Moth als eerste; H. Law, eveneens met een Moth als tweede en capt. R. G. Gazelet met een Westland als derde. Allen kwamen van Lympe. Zooals men weet mochten de deelnemers de plaats van vertrek zelf kiezen mits deze slechts op 200 K.M. afstand hemelsbreed van de Waal haven was gelegen. Bij, het vertrek lieten zij door den havenmeester van het vliegterrein een verklaring teekenen, waaruit blijkt hoe laat en vanwaar zij vertrokken waren. Tusschenlan- ding mocht gedurende deze vlucht, niet worden uitgevoerd. Het tijdstip van vertrek diende zoodanig gekozen te worden dat men met een gemiddel de snelheid vliegende precies om 4 uur, Höl- landschen tijd, de finish op de Waalhaven over vloog. Aan de finish stond een tijdopnemer gepos teerd. Hij noteerde nauwkeurig het tijdstip waarop ieder der deelnemers de finish over vloog. Deelnemers, die vóór 4 uur aankwamen, waren reeds direct uitgeschakeld. De stervlucht: is gewonnen door de deelne mers, die met de grootste gemiddelde snelheid het langste traject aflegden en het nauwkeurigst op tijd aankwamen. Om dezen eersten middag op te luisteren hebben de heeren M. Vlaming, L. Redelé en H. Pander in 3 Pander-toestelletjes een voor treffelijke esq.uadrille-vlncht uitgevoerd, waar bij bleek,, dat de leider de heer Vlaming zijn Weinigen zal het hekend zün, dat Utrecht de plaats is, waar de A. N. W. B., Toeristenbond voor Nederland,,, aanvankelijk Alg. Ned. Vélocipó- distenbond geheet en, op 1 Juli 1883 het eerste levenslicht aanschouwde. De ouderen zullen het zich wel herinneren en ook, dat de oprichting van den Bond te danken is geweest aan een toevallige ontmoeting van de „Haarlemsche Vélooepèdeciub" en Haagsche Vélocepèdieclub „De Ooievaar" in de buurt van Beren e-hroek. In geboortestad, de oude Bisschopstad Utrecht, zal de A. N. W. B. op 13 en 14 Juli a.s. zijn jaarvergadering houden en terug kunnen zien o:p een werkzaam en nuttig leven van zes- en-veertig jaar. Dat de in l&So gelegde banden tusschen die gemeente Utrecht en zün inge-zetenen eenerzijds en den A. N. W. B. anderzijds al die jaren intact zün gebleven en men den Bond een goed hart toedraagt, bewust wel de gastvrijheid, welke hem en zün led-e-n wacht. Het gemeentebestuur zal den A. N. W. B. officieel ontvangen, thee, een carillon,bespeling en een concert aanbieden. De Kerkvoogdij van de Domkerk biedt een orgelconcert aan, terwül d-e Prov. Utr. Verkeersinspectie een kersenavond en een autotocht aanbiedt, ee-n verkeersfilm zal doen vertoonen en den verzamelden Bondsleden gelegenheid zai geven de interessante, door haar georganiseerde verkeerstentoonstelling te bezich tigen, welke zooals men weet van 13 tot en met 20 Juli in het Jaarbeursgebouw gehouden zal worden. kameraden aan een touwtje had, zoodat alle zwenkingen en bewegingen in volmaakte regel maat werden uitgevoerd. De chef-instructeur van de vliegschool, de heer H. Schmidt Crans heeft tenslotte een zeer belangwekkende demonstratie gegeven in het nieuwste Pandertoestel, een eendekker met 120 P:K. Hnvelland Gipsey-motor, welk t~-stel niet alleen circa 200 K.M. snelheid ontwikkelt, doch ongemeen sterk klimt en een echt acrobatisch sportvliegtuig is. De weergalooze vlieger maakte er enkele loopings mede, draaide om zijn lengte-as viel loodrecht, klom pijlsnel op, kortom toonde zich wederom veler meester in het piloteeren. Wanneer er heden nog meer toestellen aan komen en het weer goed blijft, beloven de wedstrijden uitstekend te worden. Zooals men weet wordt door alle deelnemers heden een rondvlucht over het Oosten van ons land ge maakt. Zaterdag en Zondag zijn d e dagen voor het publiek. De Minister van Defensie, de heer Lambooy, is voornemens a.s. Zaterdag," vergezeld door den chef van den Marinestaf, schout-bij-nacht mr. Jager, de vliegdemonstraties en wedstrijden van de Aeroclub te Rotterdam bij. te wonen. NOODLANDING EN EEN VEEL-EISCHENDE BOER. Gisterenmiddag is de Fransehe sportvliegster Maryae Hiltz in haar Moran Saulnier een dekker, toen zij uit Parijs op weg was naar Schiphol, hoven de Haarlemmermeer gedwon gen, daar zij Schiphol niet kon vinden, een noodlanding to maken. Zij kwam terecht in een uienveld bij liaar- lemmerliede, toebehoorend aan den boer W. H. Lleftinck. Deze wilde de pilote niet laten opstijgen alvorens hij 1000 schadevergoeding zou heb ben gekregen. Op dit dwaze voorstel, dat aller minst getuigt van eenige wellevendheid, ging de aviatrice natuurlijk niet in, doch de veel- eischende boer bleef aanhouden en vroeg ten slotte minimaal 500. Ook dit vond mej. Hiltz te: veelin een onbe waakt oogenblik wist zij den motor aan te zet ten en weer op te stijgen. De boer stelde zich onmiddellijk in vei bin ding met een notaris, die gisterenmiddag op het toestel, dat even later op Schiphol landde, beslag heeft laten leggen, In afwachting van de uitbetaling der schadevergoeding. NED. BOND VAN R. K. KRAAM VERZORGSTERS De onlangs opgerichte Ned. Bond van R. K. Kraamverzorgsters heeft aan Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent de kerkelijke goedkeuring op zijn statuten ontvangen. Als geestel. Adviseur werd door Z. D. H. aangewezen de Weleerw. Pater Th. H. Roorda O.F.M. Door het Haagsche Gerechtshof afgewezeif Het Gerechtshof te 's Gravenhage heeft gisteren bevestigd de beschikking van da Haagsche rechtbank, waarbij is afgewezen da faillissementsaanvrage van Liebermann doo! een crediteur uit Riga. j DE OVERDRACHT DER KERKEN De „Times"-correspondent te New York meldt: De Mexicaansche regeeriug heeft de proca* dure opgesteld om de kerken weer onder con- trole der geestelijkheid te brengen. In elk afzonderlijk geval zal de bisschop der kerkprovincie den priester aanwijzen, aan wienS zorg een kerk zal worden toevertrouwd en deza priester zal, vergezeld door tien parochianen, die Mexicaansche burgers en katholiek zijn, naar de kerk gaan, en haar bewaarders naar den stand van zaken vragen, die dan den inventaris aan den priester zullen overdragen. Indien alles in orde is zullen de parochianen den gemeentelijken autoriteiten hun bereid" verklaring om het eigendom te aanvaarden mededeelen en de priester zal dan, na zijn geboortebewijs te hebben ingeleverd om zijn Mexicaansche afkomst te bewijzen, worden in» geschreven. De Apostolisch delegaat, mgr. Ruiz y Florefl heeft een herderlijken brief uitgevaardigd* waarin hij alle Mexicaansche Katholieken ver zoekt eiken bijstand te verleenen aan de vreed zame oplossing van het godsdienstvraagstu# en waarin hij de samenwerking met de regee ring aanraadt. De aartsbisschop verklaart echter ook, dat de jongste schikking slechtfll een frase van het godsdienstconflict heeft bij gelegd. Z. D. H. kondigt aan, dat de eerste H. Milt in de stad Mexico a.s. Zaterdag, wanneer e# vijftien kerken voor de godsdienstoefeningen zullen geopend zijn, zal worden opgedragen. JALISCO, 26 Juni (R.O.) Twee Cristero-lel« ders hebben zich met een duizendtal volgelin gen in verband met de oplossing van het gods* dienstconflict overgegeven. Verscheidene dooden PRAAG, 27 Juni. (V. D.) Hedenmorgen ifli acht uur vond in een Rubberfabriek te Press- burg een ernstige ontploffing plaats. Tengevolge van deze ontploffing ging een ga- heele vleugel van een fabriek in vlammen ofa Tot nog toe konden acht dooden en veertien zwaar gewonden geborgen worden. Men vermoedt, dat zich nog meer slachtofr fers onder de puinhoopen bevinden, Het op* ruimingswerk is nog in gang. WERKLOOSHEID TE OSS Overname en overplaatsing Door het sluiten der afdeelingen olie, vet en zeep der N.V. Zwanenburg te Oss, die met ingang van 1 Juli a.s. door de Margarine Dnia zijn overgenomen, en naar elders worden ver plaatst, is tegen 29 Juni a.s. aan 120 arbeiders ontslag aangezegd; een gedeelte van het kan toorpersoneel zal naar Rotterdam worden over geplaatst. Arrest gewezen Heit gerechtshof te Leeuwarden wees arrest in do zaak van den vroegeren gemeente-archi tect van Onstwedde, O. L. die door de Recht bank te Winschoten wag veroordeeld tot vijf maanden gevangenisstraf wegens vervaJsciiinï van de loonstaten. De advocaat-generaal vorderde in appél negen maanden gevangenisstraf, terwijl het Hof hem veroordeelde tot 5 maanden gevan- genistraf met aftrek van de preventieve hech tenis. VRIJ NAAR HET ENGELSCH VAN E. P. ISPHILL 4 XXVII Holdernts leunde achterover in zijn versle ten leeren stoel, en brulde van het lachen. Hij bleef volmaakt onverschillig voor Macbeson's gezicht, dat bleek zag van toorn. Victor, riep- hij uit, kijk ma toch niet aan, alsof je me mijn hoofd wou inslaan. Op je knieën man, en vraag om een beetje gevoel voor humor! Humor, dat is zooveel als het zout, waar je niet buiten kunt, In het leven. Dat is allemaal heel goed, antwoordde Ma» cheeon, maar ik kan niet precies Inzien Dat komt, omdat je defect bent, brulde Holderness, terwijl hij zich de tranen uit zijn oogen veegde. Ik heb in geen eeuwen zoo gelachen. Daar kom je van het East End: naar het Westen, terwijl de tragedie van de heele wereld je om zoo te zeggen je hart dichtknijpt, en in stroomen over je lippen komt; een gee- selaar en een hater van de raenschen, tot wie je spreekt; je zoekt ze alleen te treffen en te kwetsen en ze accepteeTem je als een nieuwe sensatie. Ze ontblooten hun rug voor je zweep! Zo hebben je In de mode gebracht! O, die grappige, grappige wereld van ons! Macheson glimlachte grimmig. Ik gun je het humoristische van de situatie, zei bi#, maar je kunt toch nauwelijks verwachten, dat ik dat waardeer, is 't wel? Ik ben hier niet gekomen, om voor kwakzalver te spelen, om deze vermoeide poppen van de „groote wereld" een nieuwe sensatie te ver schaffen. Dick, wie zou de oogen van die men- schen kunnen openen? Holderness schudde het hoofd. Ik weet het niet, zei hij. Het zijn moeilijke lui. Zie je, ze hebben durf, en een soort fantas tische wijsheid, die ze al hij hun opvoeding krijgen. Ze zijn niet gemakkelijk uit hun ge wone doen te brengen. Macheson dacht aa/n de woorden van zijn vriend, later op den middag, toen hij op het lichtelijk verhoogde podium van de keurig inge richte zaal stond, waar zijn lezingen gegeven werden. Geen stoel was onbezet. Toen hij bin nenkwam, keek Macheson lang en starend naar die rijen van vermoeide, voornaam uitziende gezichten, en voelde in de atmosfeer den fijnen geurigen stroom van parfum, die uit hun klèe- ren opsteeg. Daar zaten zij, correct gekleed, lijdend aan docdelijke verveling, zonder uit drukking, doch dit laatste mieer gewild, dan als gevolg van te weinig intellect. Macheson zelf, opzettelijk slordig gekleed, zijn fraaie figuur in een slechtzittend costuum, met ongepoetste schoenen aan, en zijn haar in wanorde, voelde gaandeweg zijn toorn ontwaken, toen hij de beroering opmerkte, die zijn komst teweeg bracht. Dat hij de mode-pop van zulk een bende moest zijn! Het was, om dol to wordien. Dien dag sprak hij tot hen, zonder dat ook maar een zweem van een glimlach zijn lippen deed plooien. Hij trachtte geen sympathie te wek ken. Hij klakte met zijn zweep met de koele vastberadenheid van een Russisehen beul. Enkele dagen geleden, zeide hij, werd mij gevraagd door een ondernemend journalist, wat mij er toe had doen besluiten, om hier te komen, en deze lezingen voor n te houden. Ik heb het hem niet gezegd, maar de reden ls, dat ik wilde spreken tot de meest onwetende klasse van de maatschappij. Die klasse bent u. Als u vorstand hebt, dan maakt u het dienst baar aan uw luimen. Als u verbeeldingskracht hebt, dan gebruikt u die, om den kring van uw ondeugden uit te breiden. U bent erger dan de struisvogel, die zijn kop in het zand ver bergt, u geeft er de voorkeur aan, om heeleniaal onder den grond te gaan Zooals u hier zit, sterft daarginds, bij lederen tik van uw kostbare horloges, In die wereld, waarvan u in uw heeTlijke zelfzucht niets weet, een kind, komt een ander in verleiding, wordt het hart van wéér een ander gebroken. Wat geeft n daarom? Wat weet u af van die helscbe en altijddurende- tragedie van misdaad en lijden, die zich om u heen afspeelt? Waarom zou u er om geven? Het leven is afgestemd op de meest heidensche opvatting, die al de eeuwen van zelfzucht hebben voortgebracht. U bent zoo laag gezonken, dat u er heel wel tevreden mee bent, om te zitten luisteren naar het verhaal van uw schande Wait voor betoovering was het, die hen op hun plaats deed blijven zitten? Holderness, die op de achterste rij zat, had beslist, verwacht, dat ze zouden opstaan, en zich in massa's zou den verwijderen. Macheson zelf zou daar niet verbaasd over zijn geweest. Zijn stem had geen bijzondere bekoring; zijn woorden waren niet veel meer dan scheldwoorden; hij trachtte niet naar r historische krullen of andere kunstjes die hij redenaars zoo gewild zijn. Hij stond daar als een geërgerd school meester, d ie een weer barstige klas de les leest. Holderness grinnikte in zlcbzielf, toen bij zag, dat niemand opstond. Macheson voelend, dat de kracht hem ontbrak om op die wijze door te gaan, veranderde opeens van toon. Bewust of onbewust, zoo zeide hij hun, trachtte iedereen, die niet beter wist, zijn leven In te richten naar een of andere vage opvatting, of onverwezenlijkt ideaal. Zelfs het zelfzuchtig meedrijven op dein stroom van ijdele genoegens, dat voor de meestem van hen het „leven" uit maakte, was niets anders dan een passief aanvaarden, in hun bewustzijn, van de oude nietsdoeners-opvatting van „laat maar gaan". Haddien zij eenig idee van den heerlijken prik kel, die werken is, ook voor het leegste bestaan? Alleen om wille van bum gezondheid, waren zij nu en dan bereid, om met den sleur van bun gemakkelijk en onbezorgd leven te breken, om •hun lichaam omd'sr tucht te bremgen in buiten- landscho badplaatsen, om een reeks van licha melijke oefeningen te volgen, al naar het voor geschreven werd door dien een of anderen halven Idioot, die op dat oogenblik de mode was. Wat zij wilden doen voor bun lichaam, waarom zouden zij dat ook niet eens probeeren voor hun ziel? De em was stellig evenzeer verval nabij, als het ander; en de zorg voor dat geestelijke was tienduizendmaal belangrij ker; als zij het toch maar beseffen wilden! Hij had hun misschien vele harde verwijten gedaan. Maar één. verwijt kon hij niet doen; hij kon hen geen lafaards noemen. Integendeel, hij vond hen de dapperste menachcn, die hij ooit gekend had, dat zij een leven durfdien leiden, als zij deden, en het einde afwachten met een onverstoorbaarheid, als zij aan den dag legden. Dat einde had blijkbaar niets afschrik wekkends voor hen Hij "besloot zijn toespraak plotseling, zooals zijn gewoonte was, enkele minuten later, en wendde zich onmiddellijk om, teneinde het podium te verlaten. Doch dezen middaig deed zich een onverwacht incident voor. Een heer n het midden van de zaal stond op, en riep hem bij zijn naam. Macheson bleef verrast staan, en keerde zich om. Het was Deyes, die daar stond, onberis pelijk gekleed, zijn lang gezicht- bleek als altijd» zijn wijze van doen beslist in alia opzichten rustig. Hij trok aan het zwarte koordje van zijn lorgnet, -en boog Ietwat voorover. Mijnheer, zeide hij, opnieuw het woord, richtend tot Macheson, mag ik, als één ondetf uw gehoor, welks tekortkomingen zulk een .eh diepen indruk op u gemaakt hebben de vrijheid nemen, om u een vraag te stelten- Ik vraag u dat in, het openhaar, omdat ik m® voorstel, dat er neg vele anderen zijn, hief» behalve ik, die heel veel belang zouden steil©11 in uw antwoord. Macheson kwam langzaam op het pódiut° naar voren. Stel die -vraag, mijnheer, in leder geval» zei dra hij. Deye» boog. U doet me denken, als. ik het zoo zegge0 mag, ging hij voort, aan menschem, die overal rondgaan en „ach" en „wee" roepen, maar die onbekwaam of onwillig zijn, om de middele0 aan te wijzen, waardoor die smartelijke kree vervangen zou kunen worden door een mee' vroolijk geluid. In ronde weerden, mijn lieer, wat moeten we, naar uw te nicht, doen <w° betere menschen ts worden? Er ging een gemompel ven belangstel!:11» door de zaal. Er waren er verscheidenen hij wie Macheson's stekende worden en recht streeksche beschuldiging, hun sporen hadded achtergelaten. Zij gingen rechtop zitten, wachtten met spanning' op zijn antwoord.^ Hu kwam. naar den rand van het podium en b©c hun peinzend in het gelaat, (Wordt vervolgd) r;

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1929 | | pagina 6