INSCHRIIVINGSLIJST.
Tweede Blad
Woensdag 17 Juli 1929
Pagina 1
t DE KAB1NETS FORMATIE
t HOE GAAT HET EIGENLIJK?
BELASTING 1928—1929
RANGSCHIKKING DER GEMEENTEN
ONVEILIGHEID OP SUMATRA'S
OOSTKUST
VOOR HET NEDERLANDSCH
COLLEGE TE ROME.
NEDERLANDSCHE OPERA
DE EERSTE
KAMERVERKIEZINGEN
DR. J. TH. DE VISSER
far-
Wij hebben ons tot dusver onthouden van
commentaar o,ver de, opdracht door do Ko
ningin gegeven aan Ruys de Beerenbrouek.
II. M. heeft den katholieken minister
van Staat verzocht, een ministerie te willen
vormen, dat slteunt op de Rechterzijde.
Er is een gehoon opgegaan in het linksclie
kamp.
De he'ereri verbazen zich erover, dat de
Koningin nog meent, dat er zooiets. als een
Rechterzijde bestaat. Heel Nederland leemt
echter dat bestaan cn de heele linksche pers
weet, erve n, al is het alleen om er op te
schelden.
Maar, zooals terecht is opgemerkt, op
dooden scheldt men niet.
Zeker, er bestond nooit zooiots als oen
georganiseerde Rechterzijde; de partijen, die
de grondgedachten huldigen waarop de Rech
terzijde veertig jaar bestuurde, stonden de
laatste vier jaar zelfs heel los van elkaar.
Maar de gedachte die hen bond, is niet
dood evenmin als de gedachte, die den hand
vormt tusschen groepen van de Linkerzijde.
Do Rechterzijde won "den verkiezings
strijd; zij verklaarde zich tegen het Staats
pensioen zooals dat, op verschillende wij
zen, verdedigd werd door links; zij stond
ook tegenover de eenzijdige ontwapening
zooals die gepropageerd werd door het
grootste deel van links.
Daartegenover heeft Rechts één groote
gedacht^ die hierin bestaat, dat de Staat
kunde rekening heeft te houden met God
en met de Christelijke Openbaring.
Over de toepassing van deze gedachte in
bijzondere vraagstukken van socialen aard,
van koloniale- of van onderwijs-politiek,
moge verschil bestaan bij de groepen der
Rechterzijde, zij zijn heit ééns in de erken
ning van de Openbaring en de pliicht daar
rekening mee te houden.
Trots den hoon van links, dat het geloof
in de eeuwige waarde van het Christen
dom als grondslag voor staatkunde ver
worpen heeft, blijft het grootste deel van
ons volk er in gelooven.
De Koningin heeft daarmee rekening
gehouden.
En wij mecnen, dat alleen in de richting
die het Staatshoofd heeft gewezen, de vor
ming van een gewoon parlementair kabi
net mogelijk is.
Hoe gaat eigenlijk de vorming van een
ministerie, zal meer aan één lezer dik
wijls hebben gedacht.
In normale omstandigheden, gaat liet
aldus.
Als het ministerie ontslag gevraagd
heeft, is het woord aan de Kroon, d.i. in
dit geval: de Koningin ein haar raadslieden
Maar de Koningin vervult in deze omstan
digheid toch een zeer gewichtige rol. Zij
roept haar raadslieden op. Dat zijn altijd
de voorzitters van de beide Kamers en de
onder-v'oorzlttèr van den Raad van State.
(Van dezen Raad is het Staatshoofd zelf
altijd de voorzitter).
Vervolgens roept de Koningin de leiders
der groote fracties uit de Tweede Kamer.
Over de volgorde waarin de oproeping der
laatsten geschiedt, staat niets vast. De Ko
ningin kan dat doen naar eigen inzicht.
Waar zij dezen keer de leiders van de
rechtsche en die der linksche fracties ach
tereenvolgens gezamenlijk ontving, deed de
Koningin wat zij doen mocht en is er geen
schijn van reden voor de critiek, die de
heer de Roode zich veroorloofde in de
„Voorwaarts" te spuien.
Aan al de genoemde personen vraagt de
Koningin hoe, naar hunne meening, de
Kabinetscrisis moet worden opgelost. Zij
kan dan vragen uit welke partij een Ka
binetsformateur zal moeten worden aange
zocht; of er een aangewezeen persoon is
voor dit werk em welke de voornaamste pun
ten zijn, die in het Rcgoeriingsprogram zul
len moeten worden opgenomen.
De geraadpleegde personen geven hun
persoonlijke meening; de fractie-voorzitters
zullen daarbij wel het gevoelen va.n de
meerderheid van hun fractie vertolken.
Na dit mondeling „hooren", wordt aan
al de heeren verzocht, hum gegeven advies
s< hriftclijk te bevestigen.
De Koningin overweegt deze adviez.en
dan, maar zij neemt volkomen zelfstandig de
beslissing over de persoon aain wien zij de
KabinetsvorrrlTng opdraagt.
Deze krijgt daarvan mededeeling en de Ko
ningin deelt hem de ontvangen adviezen
ook mee.
De man die uitgenoodigd is, kan aan
stonds voor de opdracht bedanken. Ziet
hij kans van slagen, dan verklaart hij,
dat hij bereid is de opdracht in beraad te
hemen.
Nu is voorloopig hot werk van de Kroon
gedaan en is het woord aan den kabinets
formateur.
Deze gaat eerst praten met de leiders
Van de fracties in dc Kamer met wier hulp
hij wil regeeren. Dan maakt hij het ont
werp van een regeeringsprogram, dat
Wordt onderworpen aan hot oordeel van de
Kamerfracties van wie de steun is ge
vraagd. In verband met hun op- en
Aanmerkingen maakt de formateur een
hieuw program, dat wederom aan de frac-
tj'es wordt voorgelegd.
Is er overeenstemming tusschen forma-
GROOT TOURNOOI VAN POLITIE TE PAIID IN LONDEN. Agenten uit alle deelen van
Londen namen deel- aan de jaariijksche Paaschtentoonstelling met tournooi, gehouden in de
nieuwe „Metropolitan politieclub" te Imbercourt, Thames Sitton. Spannende springwed-
strijden en andere vermaken werden door de politie te paard gegeven en de „clou" van het
tournooi was de polo-wedstrijd. Duizenden mensehen aanschouwden dit merkwaardige too-
neel. Iedere deelnemer heeft een ballon op zijn helm, die door de tegenpartij met een degen
kan worden afgestooten. De laatste overblijver wint den wedstrijd.
In bitteren gemoedstoestand"
GEEN MIDDEL ONBEPROEFD LATEN
MEDAN, IS Juli. (ANETA). Op de vergade
ring van de planters, welke hier werd gehou
den, waren meer dan 1000 personen. Onder
hen bevond zich de gouverneur van Sumatra's
Oostkust, de heer L. H; W. van Sandlck.
De heer van Rooyen leidde de vergadering
en stelde voor het navolgend telegram aan de
Koningin te zenden: „Duizend vaderlanders be
tuigen Uwe Majesteit hun diepen eerbied en
spreken hunr Wast vértrouwen uit, dat Uwe Ma-
jesteits regeering rust en orde zal weten te
verzekeren tot ontwikkeling der Indische ge
westen en tot heil van alle bevolkingsgroepen.
Zij zijn overtuigd, dat aan de leuze „Je Main-
tlendrai" gestand zal worden gedaan".'
De volgende spreker de heer J. C. Groenen-
berg, inspecteur van' het Nederlandsch-Indlsch
Land-Syndicaat, deelde mede, dat de verbitte
ring algeiiieenWds' en dat een gevaarlijke
gré'ps'bereikt. Wa's. De geëmployeerden, der cul-
tÜr'cs vëfkeéfen ih bitteren gemoedstoestand
en heffen hun oogen op naar de regeering, om
hulp en bijstand vragend.
De plantere hebben alles gedaan voor betere
'huisvesting, benevens goede medische verzor
ging van het personeel, terwijl de „klap" te
ruggebracht werd tot uiterst spotadische ge
vallen.
Thans is het de beurt der. regeering om te
Zorgen voor voldoende bescherming van de
Europeaneh.
Spr. hield een pleidooi Voor strenge selectie
bij het 'aanwerven van contractanten. Dc geëm
ployeerden der cultures moeten' blijven stre
ven naar een waardig optreden hunnerzijds.
Spr. stelt voor het navolgend telegram aan
den gouverneur-generaal, den Volksraad en de
■Staten-Generaal te zenden: „De planters in
Dehli, benevens vele belangstellenden uit den
handel, de scheepvaart etc., verkeerend onder
den Indruk van het afgrijselijk gebeuren in het
Siantarsche, dringt aan met spoed maatregelen
te beramen, teneinde aan de voortwoekerende
vergiftiging van den geest der koelies paal en
perk te stellen".
BATAVIA, 15 Juli. (ANETA). De Regeering
verzocht den Gouverneur van de Oostkust van
Sumatra te overwegen of het ter geruststelling
van dé Éuropeesche bevolking niet .wenscheiijk
zou zijn, korten tijd door 'troepen te laten pa
trouilleeren. De gouverneur, de heer van San
dlck, heeft geantwoord, dat z.l. de algemeene
veiligheid in het gewast geen enkel oogenblik
gevaar liep. Hij is echter van oordeel, dat hij
de suggestie van de regeering moet opvolgen,
daar hij geen middel onbeproefd wil laten om
het gevoel van ongerustheid, dat thans bij het
publiek, lieerscht, weg te nemen.
•,De gouden keten, die Rome en
Nederland bindt, zal door het
Nederlandsch priester-college ta
Rome in glans en hechtheid^
nog toenemen"
Paus Pius XI in Zijn toespraak
tot de Nat. Nederl. Bedevaart,
Giften worden aan ons kantoor te Rotter
dam en aan onze Bijkantoren te Amsterdam,
den Haag, Dordrecht, Schiedam, Gouda en
Pretorialaan, Rotterdam, tegen kwitantie
gaarne in ontvangst genomen, alsmede per
giro onder no. 11735 Rotterdam.
Vorig bedrag 65S6;37
Ij
5.—
A. H. v. K, Rotterdam
ft
2.50
G.'K„ pr„ Rotterdam
ti
10.—
5.—
10.~
P. v. d. V„ Deurne
t»
H
A. v. W., R'dam
II
4.50
S„ Dordrecht, tot zekere intentie
II
2.50
N. N„ tot zekere intentie
Ij
1.—
J. T. M. d. G„ R'dam
II
10.—
J. N. te Bolsward, tot zekere intentie
II
5.—i
II
37
B. H. R. te H
II
10.i
Fam. B. te R'dam, tot zegen over
een huisgezin
1»
5.—
J. v. H. H„ ter eere van den Zaligen
Pater Claudius de Ia Colombière
3.—
Totaal 66G2.87
FRANS VONK
De nieuwe concertmeester van El. O. V.
Met ingang van 1 October a.s. ia benoemd
tot eerste concertmeester van de Haarlemsche
Orkestvereeniging de heer Frans Vonk, gebo
ren te Rotterdam.
Door regeéringssubsidiie daartoe in staat ge
Siteld studeerde hij te Berlijn hij Carl FlescK
Hij werd muziekleeraar te Almelo en vervol
gens aan het Rotterdamsch Conservatorium
waar hij ook nu lessen zal blijven geven.
Zooals men weet heeft de II. O. V. zich
contractueel verbonden tegenover dein IC. R. O.
voor een serie klassieke concerten, welke ouj
d eveertien daigen voor den microfoon zullen
worden uitgevoerd.
DE 20STE VERJARING VAN DE EERSTE VLIEGTOCHT OVER HET ENGELSCHB,
KANAAL door M. Blériot, den Franscben vliegenier, wordt in Londen gevierd: Blériot's een
dekker wordt in het museum van wetenschappen, „South Bensington,' tentoongestel en
entréegeld, dat door'de bezoekers betaald wordt, zal worden geschonken aan het LonnensJ»
hespita ■"■.Kond-
De druk in de grootste gemeenten niet 't hoogst
Uit 't onlangs door 't Centraal Bureau voor
de Statistiek uitgegeven overzicht der belas
tingdruk op het inkomen en het vermogen
over het jaar 1928/1929 is evenals over vorige
jaren een lijst samengesteld, waarin elke ge
meente een rangnummer gekregen heeft in
verband met het bedrag, dat gehuwden met
twee kinderen bij zuivere inkomens van 2000
en 5000 moeten betalen als inkomstenbelas
ting voor rijk, provincie on gemeente tezamen.
Het rangnummer 1 is hierbij gegeven aan de
gemeente met den laagsten belastingdruk, de
gemeente met den hoogsten druk heeft het
nummer 1079.
Overeenkomstige lijsten zijn ook reeds ge
publiceerd over 1920/1921 en 1922/1923, tot en
met 1927/1928, zoodat bij vergelijking van de
rangnummers van een bepaalde gemeente over
die jaren kan blijken, in hoeverre de belasting
druk, ten opzichte der andere gemeenten, ver
anderd is.
Jaren Amsterdam 's-Gravenhage R'dam Utrecht
bij zuiver inkomen van 2000
1920/21
905
797
607
1103
1927/28
479
145
125
512
1928/29
460
131
108
455
bij zuiver
inkomen
van 5000
1920/21
1034
862
900
1094
1927/28
612
235
270
827
1928/29
595
230
272
771
Van deze gemeenten heeft over deze jaren
Rotterdam het laagste cijfer bij een inkomen
van 2000 en 's-Gravenhage bij een inkomen
van 5000, terwijl de hoogste cijfers worden
aangetroffen voor Utrecht behalve over 1928/29
bij een inkomen van 2000, waarover Amster
dam het hoogste cijfer heeft.
Bij een inkomen van 5000 zijn bovenver
melde nummers bijna alle hooger dan bij 2000
en wel in verband met de voor deze gemeenten
bestaande progressieve inkomstenbelasting, ter
wijl in een aantal andere gemeenten deze be
lasting niet of minder sterk progressief is in
gericht. Deze progressie is ook oorzaak dat bij
de berekening der rangnummers voor andere
inkomens ook andere uitkomsten verkregen
worden.
Het vervallen van de 25 opcenten, die tot
1 Mei 1927 ten behoeve van het Rijk (leening-
fonds) geheven worden van de hoofdsom der
Rijksinkomstenbelasting, en de op 1 Mei 1928
in werking getreden verlaging van het tarief
dezer belasting in hoofdsom, voor een groot
aantal gemeenten, dat gepaard gaande met
een verhooging van den gemeentelijken belas
tingdruk, hebben tot gevolg gehad, dat de ver
houding tusschen den Rjjksbelastingdruk en
dien der gemeenten gedurende de laatste jaren
belangrijke wijziging keefj ondergaan. Duide
lijk blijkt dit. uit navolgend staatje, waarin.
melding is gemaakt van h'et aantal gemeenten
met een totalen belastingdruk, waarvan het
Rijksaandeel grooter is dan het aandeel van
provincie en gemeente tezamen.
Belastingjaren Aantal gemeenten, waarin de
belastingdruk van het Rijk
hooger is dan die van provin
cie en gemeente tezamen bij
een inkomen van
2000 5000
1926/1927 153 373
1927/1928 85 206
1928/1929 44 112
Over 1928/1929 zijn er dus 1035 gemeenten,
waar bij een inkomen van 2000 het aandeel
van provincie en gemeente tezamen in den
totalen belastingdruk gfooter is dan het Rijks
aandeel, terwijl bij een inkomen van 5000 dit
bet geval is met 967 gemeenten.
Over 1926/1927 waren deze aantallen resp.
328 en 708.
De Rangschikkingslijst 1928/29 vermeldt bo
vendien voor elke gemeente het aantal opcen
ten, dat hoogstens ten behoeve van rijk, pro
vincie en gemeente tezamen geheven wordt op
de i hoofdsom der personeele belasting, alsmede
de zuivere opbrengst dezer belasting over 1928.
Ook is voor elke gemeente het gemiddeld in
komen in de Rijksinkomstenbelasting voor het
belastingjaar 1927/1928 vermeld, zoowel per
aangeslagene als per inwoner.
De groote verschillen tusschen het maximum
aantal opcenten op de personeele belasting en
tusschen het gemiddeld inkomen der onder
scheidene gemeenten vallen bij het raadplegen
van de in deze publicatie opgenomen cijfers
onmiddellijk op. Het aantal opcenten varieert
tusschen 40 en 220, het gemiddeld inkbmen per
inwoner tusschen 71 en 2776. Voor alle
gemeenten tezamen bedroeg over 1927/1928 dit
gemiddelde per aangeslagene 2287 en per
inwoner 516. Deze cijfers bedroegen voor
Amsterdam resp. 2508 en 791, voor 's-Gra
venhage 3Ó17 en 910, voor Rotterdam 2451
en 630 en voor Utrecht 2244 en 620. Met
de cijfers betreffende de zuivere opbrengst der
personeele belasting over 1928 zijn de cijfers
van het gemiddeld inkomen per aangeslagene
en per inwoner noodig voor de voorloopige
vaststelling van de Rljksuitkeerlng bij de in
voering van de wet tot herziening van de
financieele verhouding tusschen het Rijk en de
gemeenten en tot wijziging van eenige bema
lingen der provinciale wet en der gemeentewet.
Propaganda-commjssics in de groote stede)»
De Vereeniging tot Instandhouding van een
Nederlandsche Opera zal thans hare werkzaam
heden uitbreiden en overgaan tot het aanstel
len van een groepsbestuur voor iedere provin
cie. Het voorloopige hoofdbestuur, wat bestond
uit: Prof. Dr. J. H. Carpentièr-Altlng, mevr. E.
Bomert, Mr. A. A. Galestin, kolonel K. E.
Oudendijk en Jhr. C. L. H. Quarles van Ufford
beeft besloten, de plaatsen, welke, open geval
len zijn door het aftreden van mevr. Romert
en het heengaan van Prof. Carpentier Alting,
voorloopig niet te bezetten. In de groote ste
den van ons land zullen propagandarcommissies
In het leven geroepen worden.
DE POORT VAN DE MOOIE ABDIJ in het
park te Leuven, welke dezer dagen haar acht
honderd-jarig bestaan herdenkt.
teur en de fracties over het ontwerp van
het Regeeriingsprogram verkregen, dan moeit
de forma/teur zijn Ministers kiezen. Hij
houdt na al of niet de fractie-voorzitters
geraadpleegd te hebben besprekingen
met verschillende, hem geschikt lijkende
personen.
Natuurlijk kunnen zich hier weer allerlei
moeilijkheden voor doen: kwesties over de
te verdeelen posten, kwesties vap persoonlij
ken aard, verlangens van de aangezochten,
die weer moet kloppen met het, al door de
fracties goedgekeurde program.
Is alles in kannen en kruiken, dan gaat
de kabinetsformateur weer naar de Konin
gin, verklaart zich dan pas bereid de regee
ring de vormen, en deelt zoowel zijn pro
gram mee als de namen der aanstaande
ministers.
De Koningin kan dan op een of ander
haar op- en aanmerkingen maken; zij heeft
dan de beslissing over de benoeming der
nieuwe ministers in handen, die meestal
binnen enkele dagen valt.
Men begrijpt nu, hoe het komt, dat een
kabinetsvorming niet zoo in een vloek en
een zucht gnat
En dat het te langer duurt, naarmate de
moeilijkheden grooter zijn.
Dat 'wij déze keer.' in zulke moeilijke om-
.standigjipden zijn, is een feit. Wij zullen dus-
ons geduld; een beestje op de proef moe
ten stellen 'en bidden; dat dc man, die mo
menteel het moeilijke karwei heeft aange
pakt, moge slagen.
Want slaagt hij niet, dan kan fiet heele
spel weer van voren af aan beginnen cn is
de vorming van een normale regeering vrij
wel uitgesloten.
De beslissing van het Centraal Stembureau
Het Centraal Stembureau hield gisterenmid
dag te 5 uur in de Oude Raadzaal van het
stadhuis een openbare zitting voor de beslis
sing over de geldigheid der lijsten en over de
op 26 dezer plaats hebbende stemming ter ver
kiezing van de leden van de Eerste Kamer.
Geschrapt werden wegens het ontbreken van
een verklaring als vermeld in art. 114c der
Kieswet, (de schriftelijke verklaring n.l. van
iederen eandidaat dat hij bewilligt in zijn candi-
daatstelling op de betreffende lijst) de candi-
daten H. Brouwer ên W. Fransen op de
lijst in de prov. Friesland; mevr. H. C. Buis
man geb. Blok Wijbrandi, op de lijsten in de
pi-ov. Noord-Holland en Friesland; en mr. F.
E Pels Rijckén op de lijsten in de prov.
Utrecht, Limburg, Zeeland en Noord-Brabant.
Het Centraal Stembureau verklaarde alle
ingediende lijsten geldig en handhaafde de
daarop voorkomende candidaten, voorzoover
deze niet blijkens het voorgaande geschrapt
zijn.
Aan het noenmaal van den Ned-
Journalisten Kring
Aan het noenmaal, - dat de Nederlandsche
Journalisten-kring a.s. Zaterdag in Hotel Pau-
lez te 'sGravenhage aanbiedt aan Dr. J. Th.
de Visser, oud-minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, zal deze een rede hou
den over het onderwerp: „Staatkundige par
tijen en parlementaire herinneringen".
R. K. SANATORIUM „DEKKERSWALD".
Éen gunstig verloopen jaar
We ontvingen het 22ste jaarverslag (over
1928) der Vereeniging Roomsch Katholieke
Herstellingsoorden voor longlijders en zwakke
kinderen. We lezen hieruit o.m„ dat het jaar
1928 voor de patiënten en voor het Sanatorium
gunstig is verloopen. Het aantal verpleegdagen
in 1928 overtrof dat in 1927 met ruim 7000.
BOOTTREIN N.V. STOOMVAART MIJ.
„NEDERLAND"
Het Agentschap der N.V. Stoomvaart Maat
schappij „Nederland" de firnia Kuyper van
Dam Smeer te Rotterdam meldt, dat de boot
trein van het m.s. „P. C. Hooft" hetwelk 20
dezer te Genua wordt verwacht, Zondagmor
gen om 11.12 uur aan het Maasstation te Rót-
erdam zaïl aankomen, Aankomst te 's-Graven
hage 11 (S.S. station).
