Tweede Blad
mgr. m. meulenberg.
23 Augustus 1929
Pagina 1
PRIESTER-MINISTER
f HET VERLICHTE NOORDEN
DE OVERVAL OP CURAQAO
Kardinaal- van- rossum.
DE HOUDING VAN GOUVERNEUR
FRUYTIER.
DE MACHTSMIDDELEN NIET VOLDOENDE.
UIT DE R. K. STAATSPARTIJ.
SAMENSTELLING VAN DEN
partijraad.
EEN FELLE BRAND TE MEDAN.
DE SCHADE GETAXEERD OP TWEE TON
ALS HET IN DEN ECHT NIET
GOED GAAT
DOOD EN RECHTBANK OP DEN
ACHTERGROND
DE STAKING IN HET HOUT-
BEDRIJF.
EEN TE AANVAARDEN RESULTAAT?
DE LANDARBEIDERSSTAKING IN
OOSTELIJK GRONINGEN.
PHILIPS GLOEILAMPEN.
Het was 14 Augustus tien jaren geleden
dat mgr. dr. Joseph Vass tien jaren achter-
de portefeuille als minister van arbeid
to Hongarije torst.
Bij afwezigheid van den premier, be
dankte de minister van buitenlandsche za-
toen den priester-minister voor diens onver-
öioaiden arbeid.
Mgr. Vass is in Oostenrijk gezien en
Populair. Hij nam de zware ministerstaak
°P zich, toen de bloedige bolsjewistische
terreur het verslagen Hongarije nog meer
ontredderd had.
Mgr. Vass zette zich onmiddellijk aan
Werkverschaffing, deed do levensmiddelen-
Prijzen dalen, voor zoover hem dat moge-
tojk was, en heeft door een reeks wettelijke
80uiale voorzieningen gewerkt aan de ver
lening van liefde en recht, aan de -verbe
tering vooral van de slechte toestanden op
8°ciaal gebied.
tn de rij der sociale priesters uit de groote
80kool van Leo XIII, staat deze bescheiden
tPnar taaie werker vooraan. Hij is een
•ter levende bewijzen van den geest der ont
ferming met de verdrukten, dien de Kerk
Vooral in haar priesters aankweekt.
Als zoodanig verdient zijn naam en zijn
Work onthouden te worden en geëerbiedigd.
Met verbazingwekkend gemak senrijven
i s°c.-dem. bladen over het donkere Zuiden
er* de wantoestanden in „het land van Ko-
1 ^toig Christus".
j Als daar de roode zon haar weldoende
dralen maar eens kan verspreiden! Helaas.
Öo clericale organisatie is er 't sterkst.
Maar wat leent nu het verlichte Noorden,
j Waar het socialisme de beste kans heeft
eri de „moderne" vakorganisatie haast
Been katholieken als struikelblok op zijn
Weg vindt?
De vroegere burgemeester vaun Fimster-
wolde, de heer J H. H. Piceard schrijft in
6eh ingezonden stuk in het Lib. „Handels-
j Mad" over het tijdvak, dat. hij burgemeester
I Was (1897—1901).
Ook in diien tijd oefende de boer over
zijn cmdea-'giaschikten een gezag uit dat
Inderdaad aan het despotisme grensde,
Uiaar van zijn natuurlijken plicht om te
zongen dat het zijn arbeiders nooit aan
iets ontbrak, heb ik ninwner bemerkt.
In de jaren van mijn burgemeesterschap
- aldaar werd 's winters aan tal van arbei
ders werk verschaft met keienkloppen en
znocht (let wel!de weekverdienste voor
*tder ale maximum ƒ2,50 heloopen, waar
van het gezin moest zien rónd te komen.
Ik herinner mij zeer goed, dat ik in die
laren eens aan den toenmaligen minister
Van Binnenlandsche Zaken, wijle mr. Uoe-
hian Bargesius, heb gezegd, dat de ver
houdingen daar zoodanig waren dat, in-
1 Idiien 'ergons revolutie u/itbrecjkt, zulks
daar het geval zou kunnen zijn.
Da eenige kerk in die gemeente zat er
Warmpjes in. De kerkvoogdijk (arbeiders
&aten niet in de kerkelijke kolleges) stort
te jaarlijks in haar geld in de gemeente
kas 2500 en bekostigde bovendien jaar
lijks eeniiige honderden aan straatverlich
ting enz., stel alles samen op 3000.
Daarvan genoot de arbeider niets; alléén
de gegoede boeren in den vorm van min
der te betalen hoofdelijken omslag. De
Predikant en ik wendden een poging aan,
°hi dat bedrag te bestemmen voo rde, ar-
hoklende klasse door een crèche (bewaar
plaats voor kinderen) of een bewaarschool
jh 't leven te roepen. De vooraanstaande
boeren staken de hoofden bijeen en ons
Voorstel werd afgewimpeld.
Mat heeft de soc.-dem. vakorganisatie te-
Peh deze wantoestanden in het verlichte
boorden gedaan?
M at heeft zij bereikt voor de arbeiders?
Als wij haar niet mogen verwijten, dat
r'iet alles bereikte wat zij wel wenschte,
aarom verwijt zij dan aan katholieken,
a' dezen niet al hun idealen vervuld za-
Ken?
De praters over heit „donkere" Zuiden en
re onnutte christelijke organisaties, deden
eter de hand in eigen boezem te steken.
Hn zij kunnen uit het door den oud-bur-
bi oester meegedeelde ook weer zien, dat,
vertegenwoordiger van de kerk niet al-
aan de zijde van „het kapitaal" staat.
Becoek aan Nijmeger;
Wnvernemen, zal Z. Em. W. Kardinaal
°S8Urn van 8 tot 15 September in Nijmegen
1 ^ertoeven.
ÖUrin het voornemen van Z. Em. ge-
klo°n^e ^to verbliïf in het Redemptoristen-
ke6?ster op den berg Nebo, aan den Groes-
fen Sctoenweg aldaar, ook een bezoek te bren-
Ve aan de R. K. Universiteit. Dit bezoek zal
Zat 'l?Ve' geen officieel karakter dragen. Z. Em.
Hon ^6n rector-magnificus, mgr. prof. dr.
Sveld worden ontvangen en rondgeleid
,£oor H- Mgr. M. Meulenberg, 25 Juli j.l.
itolssgi Hard. van Rossum op IJsland tot
hezr,^!'1" gewijd, zal tegen 21 September een
toijSc|" aan 0118 land brengen en ook de Apos
tel};,..' 'e School te Schimmert, van het Gèzel-
^an Maria, met een bezoek vereeren.
Adres der bevolking aan H. M. de Koningin
MEN WENSCHT, DAT DE GOUVERNEUR
BEHOUDEN MOGE BLIJVEN
Door een Commissie, bestaande uit de heeren
J. de Jongh, J. H. Sprockel, J. Barnié, J. M.
Kroon, A. E. Goilo en A. Lauffer, is, naar de
„Am. di Cur." meldt, aan Zijne Excellentie
Gouverneur Fruytier het volgende adres, door
ongeveer 800 mannen uit alle standen van de
Curagaosche Maatschappij onderteekend, aan
geboden, met het verzoek dit adres radiogra
fisch ter kennis van Hare Majesteit de Konin
gin te willen brengen. Het adres zelve zal later
volgen.
Het adres luidt als volgt:
Aan Hare Majesteit de Koningin der
Nederlanden.
BEN HAAG.
Ondergeteekenden, allen inwoners van bet
gebiedsdeel Curasao, trouwe onderdanen van
Uwe Doorluchtige Majesteit,
Sprekende in naam van de overgroote meer
derheid van de bevolking.
Diep betreurende hetgeen in den nacht van
8 op 9 Juni 1929 alhier geschied is,
Echter ten volle overtuigd, dat, toen in ge-
melden nacht, de kapitein-commandant der
troepen gevangen genomen en het Waterfort
overrompeld was, aanwezige wapenen en mu
nitie in handen der Venezolaansche bende ge
vallen waren, de politiedienst in Willemstad
gestaakt, en Willemstad zelf onverdedigd en
onbeschermd, bij de minste poging tot tegen
weer zou zijn blootgesteld aan brandstichting
en plundering, hare weerlooze inwoners aan
aanranding en berooving, Zijne Excellentie
Gouverneur L. A. Fruytier door zijn kalme hou
ding en beleidvol optreden, zelfs ten koste van
eigen persoonlijke veiligheid, Willemstad en
hare inwoners behoed heeft voor geweldpleging
en andere onheilen, waarvan de omvang niet
te overzien zoude geweest zijn.
Veroorloven zich met verschuldigden eer
bied aan Uwe Majesteit kenbaar te maken de
gevoelens van dankbaarheid en erkentelijkheid,
die zij ten aanzien van Gouverneur Fruytier
koesteren, wegens zijn beleidvolle houding en
optreden in bedoelden nacht, waardoor vele
rampen voor land en volk zijn voorkomen.
Reden waarom ondergeteekenden zich ver
oorloven den eerbiedigen en oprechten wensch
uit te spreken, dat Zijne Excellentie L. A.
Fruytier als Gouverneur van Curasao behou
den moge blijven.
CURAgAO, 10 Juni 1929.
Volgen 790 handteekeningen).
Na de overhandiging van dit adres door den
heer J. H. Sprockel, verklaarde Z. Exc. de
vaste en diepe overtuiging te hebben in gemel-
den nacht volgens geweten te hebben gehandeld
en den weg te hebben gekozen dien hij volgens
geweten den besten oordeelde voor volk en.
land van Curasao. De stap door Z. Exc. was
geen omberaden en in overhaasting genomen
stap geweest. Hij had overvloedig tijd gehad
om te wikken en te wegen wat het best zou
zijn. Daarom sprak Z. Exc. zijn volle overtui
ging uit, dat wanneer hij nogmaals voor zulk
een geval zou komen te staan, liij niet anders
zou kunnen handelen als Hij gedaan heeft.
Zijne Exc. verklaarde verder, dat door de
gebeurtenissen van 8 Juni er een boom over
zijn weg gevallen was, die hem het voortgaan
belemmerde. Hij sprak echter de hoop uit dat
door het vertrouwen en de medewerking van
de bevolking deze boom zou worden weggeno
men, opdat hij in staat moge gesteld worden ten
volle uit te voeren, wat hij zich in het belang
van Curasao en zijn bevolking had voorgeno
men.
Wenschen van den Kolonialen Raad ten
aanzien van de weermacht
Nadat besloten was de geheimhouding op te
heffen omtrent het verhandelde in de vergade
ringen van den Kolonialen Raad van Curasao
op 13 Juni en 4 Juli j.l. gehouden, heeft de
voorzitter, naar de „Am. di Cur." meldt in de
vergadering van 12 Juli o.m. voorlezing gedaan
van den volgenden brief aan den gouverneur,
tot welks verzending door den Raad was be
sloten:
„De Koloniale Raad van Curasao heeft hier
bij de eer do mondelinge deelneming Uwer Ex
cellentie ri-eds in den morgen van den lOden
Juni j.l. d-oor den voorzitter en 't oudste lid van
dsn Raad als eene deutatie uit dit College over
het gebeurde In den nacht van Zaterdag 8 op
Zondag 9 Juni 1929 betuigd, schriftelijk te her
halen.
Met beleefde referte in het bijzonder aan den
laatsten zin van het voorloopig verslag dd. 31
Januari 1927 op dé ontwerp-verordening tot op
richting eener gewapende politie als bedoeld
bij artikel 17G van het Reglement op het be
leid der Regeering in Curasao, luidende: Zij
(de afdeelingen), geven echter de verzekering,
dat zij prijs stellen op behoud van het garni
zoen als zoodanig, dat bovendien van groot nut
zou kunnen wezen bij onverhoopte rustversto-
ring of eventueel gewelddadig optreden van
volksmenigten", maakt de Raad van deze gele
genheid gebruik nogmaals en hij herhaling als
zijne meening te kennente geven, dat enkel
een garnizoen tevens met politiediensten be
last, op Curasao niet voldoende ls ter verzeke
ring van het gezag en de persoonlijke veiligheid.
In de vergadering van den Kolonialen Raad
van den 8sten Augustus 1928 is de wenschelijk-
heid van stationneeren van een oorlogsbodem
met klem betoogd en i3 met algemeene stemmen
besloten het .volgende door het lid Maduro ge
sprokene ter kennis van het bestuur te brengen:
„Mijnheer de voorzitter: Ik wensch van deze ge
legenheid gebruik te maken om het bestuur be-
léefd in overweging te geven het wel daarheen
te willen leiden dat er door het Departement
van Koloniën een oorlogsbodem hier worde ge-
stationneerd, minstens voor zoolang ons politie
corps, hoe uitstekend geschoold en georgani
seerd ook, niet. geheel en al voltallig is.
Vooral met het oog op 'het voorgevallene op
jtruba en. den pclitieken toestand van de ona
omringende republieken acht ik het bepaald
wenschelijk. Zoowel Curasao als Aruba werden
overstroomd door duizenden vreemde arbeiders,
wier aantal dagelijks toeneemt. De belangen
toch van de Curasaósche Petroleum Industrie
Maatschappij en andere olie-Mijen, van de
Mijnmaalschappij, van de verdere ondernemin
gen, waarmee millioenen en millioenen zijn ge
moeid, om van den handel en het klein bedrijf
niet te spreken, dienen te allen tijde beschermd
te worden, zoowel hier ais op Aruba, en ook
voor het gemakkelijk verplaatsen van militaire
macht van het eene naar het andere eiland en
eventueel machtsvertoon, acht ik de aanwezig
heid hier van een oorlogsschip niet alleen wen
schelijk maar zelfs dringend noodzakelijk.
Na het uitspreken dezer rede stelt de heer
Maduro voor een afschrift zijner rede aan den
Gouverneur te doen toekomen en Zijne Excel
lentie te verzoeken den inhoud daarvan tele
grafisch ter kennis van den Minister van Kolo
niën te brengen.
Hieruit volgt, dat de machtsmiddelen van
tegenwoordig door den Raad zeker niet voldoen
de werden geacht en nog niet worden geacht.
Uit het voorgevallene, dat de Raad zeer en
diep betreurt en dat veel ernstiger gevolgen had
kunnen hebben, blijkt, dat het gevoelen en de
vrees meermalen door den Raad geuit, niet on
gegrond waren.
De Raad spreekt dan ook het vertrouwen uit,
dat met het gebeurde voor oogen, nu overgegaan
zal worden tot het blijvend stationneeren van
een oorlogsbodem alhier en indien zulks onver
hoopt het Moederland niet mogelijk mocht zijn,
tot het vestigen van een voldoend sterk garni
zoen naast de politietröepen.
Met het oog op de tijdsomstandigheden ver
meent de Raad op dit oogenblik slechts het
bovenstaande naar voren te moet°n brengen".
De a.s. werkzaamheden van de Rijkskies-
kringorganisaties.
Door het dagelijksche bestuur der R.-K.
Staatspartij is aan de besturen der R.-K. Rijks-
kieskringorganisaties een circulaire gezonden,
waaraan we het volgende ontleenen
Ingevolge het bepaalde in lid 3 en 4 van
Artikel 15 Partijreglement worden Uwe Be
sturen uitgenoodigd om eventueele voorstel
len van de Rijkskieskringorganisaties ter be
handeling in den Partijraad van November a.s.
vóór 1 October a.s. te willen inzenden.
Voorts wordt de aandacht Uwer Besturen
erop gevestigd, dat ingevolge het bepaalde in
lid 3 van artikel 14 jo. lid 3 slotzin van artikel
24 Partijreglement vóór de a.s. Novemberverga-
dering van den Partijraad door de Rijkskies-
kringvergaderingen opnieuw moeten worden
aangewezen de stemgerechtigde afgevaardigden
van den Partijraad en hunne plaatsvervangers.
Ook de leden van het Partijbestuur moeten
ingevolge het bepaalde in lid 4 van artikel 17
Partijreglement opnieuw worden aangewezen.
De 18 leden van het Bestuur, aan te wijzen
door Uwe Besturen, moeten eveneens vóór de
a.s. Partijraadvergadering benoemd zijn. Im
mers hij de nieuwe aanwijzing van het Dage-
lijksch Bestuur der R.-K. Staatspartij moeten
ten minste twee leden van dat Bestuur uit de
IS Partijbestuursleden, door de Rijkskieskring-
besturen aangewezen, worden gekozen.
WIJ noodigëip Uwe Besturen in dit verband
uit, om in den loop der maand September eene
Algemeene Kringvergadering en eene Bestuurs
vergadering te houden, ter aanwijzing van bo
venbedoelde afvaardigingen.
Het Dagelijksch Bestuur der R.-K. Staats
partij acht het zijn plicht te wijzen op de be
langrijkheid der aan de orde zijnde aanwijzing
van het stemgerechtigd deel van den Partij
raad.
Dit vooral in verband met de in het Partijre-
glëment met nadruk naar voren geschoven
veelzijdige samenstelling van dat
gedeelte van dên Partijraad.
Zooals Uwe Besturen zich zullen herinneren
Is hij de vaststelling van het Partijreglement
1925 uitvoerig beraadslaagd over de waarbor
gen voor die zoo zeer gewenschte en noodzake
lijke veelzijdigheid.
De formuleering dier waarborgen is destijds
overgelaten aan dé Kieskringreglementen,
welke later op dit stuk door het Partijbestuur
in het bijzonder zijn onderzocht.
Intusschen ontveinst het Dagelijksch Bestuur
zich niet, dat 'het allereerst en allermeest aan
komt op den goeden toil en den goeden geest
in onze Partij, om ten aanzien dier veelzijdige
samenstelling tot een goed resultaat te komen.
Dit is wel overduidelijk gebleken bij de aan
wijzing, in 1926 geschied, toen door alle Rijks
kieskringen op lofwaardige wijze is gezorgd,
dat de bevrediging door de reorganisatie van
1926 gebracht, door die aanwijzing stevig werd
bestendigd.
Thans doet het Dagelijksch Bestuur weder
om een beroep op dien goeden wil en dien goe
den geest, welke onze Partij in de laatste vier
jaren zoo zeer hébbdn gekenmerkt en het werk
der Partij tot zoo'n gelukkig resultaat hebben
geleid, als wij met vreugde mochten zien in
den goeden uitslag der laatste verkiezingen
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Daar in de eerste, helft van October de op
roepingen voor dé Partijraad vergadering moe
ten worden verzonden, en de daarbij behooren-
de praeadviezen over hot Militaire Vraagstuk,
hetwelk in de Novembervergadering zal behan
deld worden, wordt dringend verzocht de aan
wijzing der stemgerechtigde Partijleden vóór
1 October te doen plaats hebben en onmiddel
lijk aan het Partijsecretariaat mede te deeleu.
DE MARGARINE UNIE
Stopzetting der margarine-bereiding door
Wessanon's Fabrieken.
ARBEIDERS EN KANTOORPERSONEEL
GEDEELTELIJK ONTSLAGEN
Dezer dagen deden geruchten de ronde, dat
do Margarine Unie met Wessanen's Fabrieken
zouden zijn overeen gekomen, dat de laatste de
fabricage van margarine zou stopzetten.
Het Alg. Handelsbl. verneemt thans, dat
deze overeenkomst inderdaad tot stand is ge
komen, Niet slechts wordt, do margarinefabriek
in de eerste helft van September ge
sloten,- doch óók de raffinaderij, de extraheer-
inrichting en de installatie tot het verharden
van vetten, ondergebracht in de eveneens tot
de firma bchoorende olieslagerij „De Tijd". De
arbeiders der margarine-afdeeiing zullen ge
deeltelijk te werk worden gesteld in de andere
fabrieken der firma en gedeeltelijk worden
ontslagen, Ook aan het tijdelijke kantoorperso
neel is bereids ontslag aangezegd.
Tweehonderd kedehs in de asch gelegd
Vijfhonderd menschen dakloos
MEDAN, 22 Aug. In de Kotta Marban is
door onbekende oorzaak een brand uitgebro-
kenf welke zóó snel om zich heen greep, dat
in weerwil van alle pogingen, welke werden in
.het werk gesteld om het vuur te blusschen,
in korten tijd een tweehondertaü keddhs in-
heemsche winkels In asch zijn gelegd. Vijf
honderd menschen zitten thans zonder woning.
De totale schade wordt getaxeerd op om
streeks 200.000, waarvan slechts 30 pCt. door
diverse verzekeringen gedekt is. (Aneta.)
,'gi VREESELIJKE GEVOLGEN VAN
KLEINIGHEDEN
De man stak, de vrouw sloeg, de
familie hielp
De ketelmaker H. J. M. woonde met zijn gezin,
bestaande uit vrouw en twee jonge kinderen in
de Palembangstr. te Amsterdam. Er waren wel
eens huiselijke onaangenaamheden en midden
April j.l. ontstond een toestand, waardoor een
scheiding ontstond. De jonge vrouw trok met
haar kinderen naar haar ouders in de Rese-
dastraat. De vader wenschte de kinderen te
zien maar kon dan geen toegang tot de woning
krijgen. Ze werden hem getoond door een
raampje. Zoo toog hij in den morgen van den
lsten Mei naar de Resedastraat om zijn kinde
ren te zien. Hem werd nu weer de toegang tot
de woning van zijn schoonouders geweigerd.
Door zijn schoonmoeder werd gepoogd hem de
deur uit te werken, nadat hij kans had gezien
die open te krijgen. Razend van drift werd de
jeugdige vader, toen ook zijn vrouw en een
oom van haar weigerden hem toe te laten. Hij
trok een dolkmes en stak in het wilde om
zich heen. Hij trof de beide vrouwen met ver
schillende steken. Zijn vrouw kreeg wonden
aan den schouder; de schoonmoeder in het
dijbeen en In den buik. De vrouw heeft toen
haar man met een hamer op het hoofd gesla
gen. Door inmiddels toegeschoten burgers werd
een einde aan het gevecht gemaakt. De genees
kundigs Dienst bracht de beide gewonde
vrouwen naar het Binnengasthuis. De schoon
moeder overleed nog dienzeifden dag aan de
haar toegebrachte verwondingen.
Dinsdag stond M. terecht voor de vacantie-
kamer van de Amsterdamsehe rechtbank.
Allereerst werden twee geneesheeren gehoord,
die, de patiënte^ hadden. behandeld. De schoon-
- móeder is overleden aan bloedverlies. Edele
deelen waren niet^eraakt. .Wanneer spoediger
geneeskundige hulp bij de hand was geweest,
zou zij wellicht in het leven zijn gebleven.
Door politiebeambten werd verklaard, dat
zij de beide vrouwen in de woning aantroffen.
De jongste, de vrouw van M., bloedde het
ergste; de andere vrouw klaagde over hevige
pijn. Zij hebben noodverbanden aangelegd.
Door andere getuigen, o.a. door de vrouw van
M. werden omstandige verklaringen afgelegd
over de vechtpartij, en de verhoudingen in deze
familie. M. zelf wist niet veel van hetgeen is
gebeurd.
Nadat een achttiental getuigen hun verkla
ringen hadden afgelegd, was het woord aan
het O.M., waargenomen door Mr. van Durmen.
In dit uitvoerig requisitoir liet de officier
het ten laste gelegde, moord met voorbedach
ten rade en pok doodslag vallen en meent dat
hier is gepleegd zware mishandeling met doo-
delijk gevolg. Dit wat de schoonmoeder betreft
en wat de echtgenoote betreft is hier bedreven
poging tót doodslag.
Spr. zette de feiten uiteen en vorderde ten
slotte vijf jaar gevangenisstraf. Door den ver
dediger van beklaagde, Mr. Kokosky, werd een
uitvoerig pleidooi gehouden.
Pleiter meende, dat hier uit noodweer is ge
handeld en dat er geèn reden is om verd. te
straffen. Wanneer noodweer wordt verworpen,
dan kan hoogstens gesproken worden van mis
handeling.
PI. hoopte, dat in da strafmaat zal worden
gelegd het leed, dat deze beklaagde hóeft onder
vonden.
Na re- en dupliek wordt de uitspraak bepaald
OT«r 14 da gen.
UIT DE MEUBELINDUSTRIE
Hot conflict te Oirschot
ONREGELMATIGE VASTSTELLING
DER TARIEVEN
Naar aanleiding van berichten inzake het
conflict bij de Hollandsche Stoel- en Meubel
industrie te Oirschot (N.B.) over de arbeids
voorwaarden, deelt de Ned. R. K. Bond van
Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers en
Aanverwante vakgenooten „St. Antonius van
Padua" mede, dat de loonen, althans de tarie
ven gedurende het bestaan van de fabriek, nog
geen twee achtereenvolgende maanden stabiel
zijn gebleven.
De oorzaak van het conflict is ook nu weer
een gevolg van tariefsverlaging, in eerste in
stantie van 20 pet., dat echter teruggebracht
werd na bespreking tot 5 pet. met den éisch;
teekening van een tevredenheidsverklaring.
Overigens is er nog maar heel weinig geldend
van de arbeidsvoorwaarden welke in dé lande
lijke collective arbeidsovereenkomsten vim het
meubelbedrijf zijn omschreven.
De onrust welke dan ook steeds onder het per
soneel heersohte, was niet een gevolg van het
optreden van het bestuur, doch van de onregel
matige 'en vaak onbillijke vaststelling der ta
rieven.
Tenslote besloten de arbeiders zonder den
minsten aandrang van het bestuur in staking
te gaan, daar de directie verklaarde, zonder
inmenging van derden te zullen beoordeelen,
op welk tijdstip verbeteringen zouden wórden
ingevoerd.
Het antwoord der werknemers
De samenwerkende organisaties in het hout
bedrijf hebben in antwoord op de voorstellen
van den Bond van Werkgevers in het Hout
bedrijf te Zaandam het volgende schrijven aan
het secretariaat van dien bond gezonden.
Overeenkomstig onze reeds aan het einde der
conferentie van Vrijdag j.l. uitgesproken mee
ning zija wij verplicht u mede te deelen, dat
de ledenvergaderingen onzer samenwerkende
organisaties algemeen van oordeel waren, dat
uwe aanbiedingen geen grondslag waren tot
beëindiging van het tusschen u en ons be
staande geschil over de arbeidsvoorwaarden.
De vergaderingen waardeuren de pogingen
om tot oplossing der kwestie te geraken. Zij
hechten hare goedkeuring aan het optreden
der bestuurders en verleenden machtiging tot
nadere onderhandeling, teneinde tot een meer
bevredigend vergelijk te komen.
Wij mogen hieraan toevoegen, dat wij het
ten zeerste op prijs stellen indien u hieraan
door verdere mondelinge besprekingen uwe
medewerking wilt verleenen. Want, hoewel wij
beiden in de briefwisseling, die de nu gevoerde
rechtstreeksche onderhandelingen openden, ge
tuigden dat zij uiterst moeilijk zouden zijn, is
dan mogelijk eindelijk toqh een te aanvaarden
resultaat te bereiken.
Het bemiddelingsvoorstel van burgemeester
Buiskool
KANS OP BEëINDIGING DER STAKING?
We vermelden hieronder den tekst van het
tweede en tevens laatste door den heer J.
Buiskool, burgemeester van Delfzijl, al3 bemid
delaar in het conflict in het landbouwbedrijf
in Oostelijk Groningen aan de strijdende par
tijen toegezonden bemiddelingsvoorstel.
Dit bemiddelingsvoorstel is zoowel door de
hoofdbesturen van de neutrale als door de
christelijke werkgeversvereenigingen voor hun
leden aangenomen, terwijl de stakende arbei
ders er deze week over zullen stemmen. Het
hoofdbestuur van den Ned. Bond van arbeiders
in het landbouwbedrijf heeft bericht dat het
besloot het voorstel hij zijn leden te zullen aan
bevelen. Mochten ook dezen zich er mede kun
nen vereenigen, dan zal daarmede de staking
zijn geëindigd en het werk Maandag a.s. wor
den hervat.
Het voorstel luidt:
Tusschen de neutrale en de christelijke ver-
eenigingen van werkgevers in het landbouw
bedrijf in Oostelijk Groningen ter eenerzijde
en den Ned. Bond van arbeiders in het land
bouw-, tuinbouw- en zuivelbedrijf ter anderer
zijde wordt een tweejarig contract afgesloten
geldende van den dag van aanvaarding door
beide partijen tot 30 April 1931.
De voorwaarden van dit tweejarig contract
zijn de volgende:
a. Voor het loopende jaar 1929: Het contract
dat gold voor het jaar 1928, is van kracht voor
het loopende jaar 1929, behoudens de volgende
wijzigingen: I. De zichtloonen zullen bij werk
gevers, die over een zichtmachine beschikken,
voor dit jaar met 15 pet. worden verhoogd;]
II. De wijzigingen, die werden aangebracht ia
het contract, dat voor dit jaar door de werk
geversorganisaties voornoemd met den Bond
van christelijke landarbeiders werd af
gesloten, zullen ook gelden voor de arbeiders
aangesloten bij den Ned. hond van arbeiders
voornoemd:
b. voor het jaar 1930: Alle bestaande loon-
tarieven zullen met 10 pet. worden verhoogd,
een en ander vast te stellen voor de verschil
lende rayons door een commissie, bestaande uit
de beide voorzitters van de neutrale en va:: de
chr. werkgeversverenigingen eenerzijds en
den voorzitter en den secretaris van den bond
van arbeiders in het landbouw-, tuinbouw- ea
zuivelbedrijf anderzijds, leden en de heer J.
Buiskool, burgemeester van Delfzijl, bemidde
laar in dit conflict, voorzitter.
Algemeene bepalingen. Rancune-maatregelen
worden niet getroffen. Alle bestaande gebrui
ken emolumenten, etc. blijven ongewijzigd
gehandhaafd. Zoodra het werk door de nu in
staking zijnde arbeiders wordt hervat, ver
trekken de tijdelijk tewerkgestelden, met dien
verstande, dat eenige vrijheid van handelen
aan de werkgevers worde gelaten, indien niet
voldoende arbeiders uit het gebied zich be
schikker stellen.
De staking gaat door
22 Aug. De stakende landarbeiders, be
trokken bij het loonconflict In Oostelijk Gro
ningen, hebben het nieuwe bemiddellings-voor-
stel van den heer Buiskool verworpen.
Verhooging van het statutair kapitaal?
Van wei-ingelichte particuliere zijde verna
men wij, dat het in de bedoeling ligt het statu
tair Philips kapitaal uit te breiden van 100 tot
300 millioen gulden. Te officieeier plaats deelde
men ons bij informatie mede, dat er „niets van
bekend" is.
ONTSLAG BIJ DE ZUIDERZEEWERKEN
De menschen zijn overcompleet
Bij de Zuiderzeewerken te den Oever op Wie
ringen zijn 41 arbeiders wegens overcomplee'
ontslagen, terwijl binnenkort meerdere zuller
volgen. De oorzaak hiervan Bchijnt te ligger
bij het grootendeels gereed komen van den ver
bindingsdijk Wleringen—Medemblik.
NEDERLANDSCHE JAARBEURS-
Ministe" Verschuur eere-voorzitter.
Naar wij vernemen heeft zijne Excellentie
mr. T. J. Verschuur, Minister van Arbeid, Han
del en Nijverheid, het eere-voorzitterschap aan
vaard van de Nederlandsche Jaarbeurs te
Utrecht.
