Ziekteverzekering
HET MILITAIRE VRAAGSTUK
Bandag 28 octobbr 1929
Maastricht
i
Ambtenaren en
arbeidscontracters
Het bioscoopconfl ct in
het Zuiden
p
TWEEDE BLAD.
PAGINA
Stie
Wettelijke verplichting
kwaadwilligen dood-
GESCHOTEN
DE CULEMBORGSCHE
MOORDZAAK.
Rijksbegrooting 1930
VAN HASSELT CONTRA
BRENNINKMEYER.
OPDRACHT VAN DEN MINISTER
TOT EEN NADER
ONDERZOEK
IN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.
PRAEADVIES VOOR DEN PARTIJRAAD DER R.K. STAATSPARTIJ
MARINE EN LEGER BUITEN
EUROPA
DOOR EEN AUTO OVERREDEN.
B^denZelfden avond' dat de heer Henri
ans im de Tweede Kamer zakelijk en
met de stukken in de hand aanhou-
e' dait de werwilligen te Maastricht
w' onderkruipers waren; dat samen-
Sch 'n^ ^usscdlen katholieke en socialistii-
iftf6 ar^e^dersorganisatie door de leiding
»H /aa'Ste 011 mo?elijk was gemaakt; dal j
(8 e Volk' allerlei fantastische berichten
r de geestelijken verspreidde en de ka-
Ie^e arheiiders uitschold, nadat deze we
g an& in hun fabriek waren opgesloten
l(eieeest besvchuldigingen waar geen en
tefVi SOc'aa'"dem°craat een antwoord op gat
t]i de pogingen van den heer Kupcr.
®ilt.U^6n komt de oud-luitenant v. d.
w Vo°rzititer van den socialistischen mijn-
ersbond, nog eens alle weerlegde on
-Jen opdischen tegen de „politieke
tstnen", „de clerus" en „het land van
Christus".
e heer Vliegen, die namens de soc.-dem
m de Kamer over de botsingen te
astricht sprak, heeft de priesters onge-
*>iOeid
hur
gelaten; hij heeft ook niet over ter-
gesproken; hij heeft alleen getracht
de >ibur®erlijk-kapitalistasch denken-
eenig begrip bij te brengen over het
van socialistische arbeiders tegen
^fdt,
chen
waarvan ten onrechte verteld
Mi
dat zij „onderkruipers" zijn.
vqj.aar de ^eer v- d- Bilt keert het blaadje
hij tracht niet, zooals de heer Vliegen.
bakers schoon te wasschen (hetgeen wij
j. hegrijpen kunnen) maar hij geeft de
^d aan de katholieken dieopgeslo-
taten in de fabriek!
4# er van iileugienaars", „volksmislei-
6n „verachtelijke daden" moet worden
'°ken, kan de heer v. d. Bilt de eer op-
ert dat hij solliciteert naar een plaats
ei»ch,
er lieden van dit soort.
Ambtenarenwet ie door de Tweede Ka-
r afgehandeld en zonder hoofdelijke etem-
hg aangenomen,
e r waren op dit, vooral het formeel recht
list wetsontwerp, een heele reeks socia-
ij 'Sche amendementen, die voor een groot
betrekking hadden op de regeling van
j tarieel recht en welke in hoofdzaak wer-
a verdedigd door den heer J. Ter Laan
"Het Volk" schrijft naar aanleiding van
a en ander:
DE BEKENDE Y LI EGT U1GCON STRUCT EUR FOKKER maakt een zakenreis door Europa
en is de vorige week in Nederland aangekomen. Het gezelschap op Schiphol.
Bespreking in de Vereeniging voor
V erzekeringswetenscKap
ik:
Op
een héél enkele uitzondering na, heb-
11 de leden der Katholieke Staatspartij
agen (jeze en dergelijke voorstellen ge-
®ttid. Het klassebewuste overheidspersoneel
r daardoor menig leerrijk woord tot zijn
oornsche kollega's kunnen spreken. Dat bij
oorbeeld de vakantietoestag niet in de wet
a gekomen, moet de ambtenaren wel diep
.ffsren, want zij gevoelen* den desbetreffen-
t'eisch als rechtmatig en noodzakelijk. En
«rwezenlijking ervan zou voor de arbeiders
r1 "Partikulleren dienst een prikkel zijn ge
lest om in grooteren getale en in ruimere
^ate een vakantietoeslag te veroveren.
W er=eet „Het Volk", dat de door een Chris-
minister Ingediende wet door alle par-
h zonder hoofdelijke stemming is aan
aard?
^aarom vermeldde het blad niet, dat een
are regeling voor de „arbeidscontracters"
j kregen is, dank zij mede het krachtig op-
aden van katholieken en anti-revolutio-
a'ren?
„klassebewust" ambtenarenkorps zal
berinneren, dat ook de waarlijk met
n Welwillend 'gezinde vrijz. dem. tractie
b vrijheid vond te stemmen voor 'shee-
^r Laan's amendement Inzake den va-
^ttetoesiag.
deze „rechtmatig en noodzakelijk?"
4hl V°tk" beweert dit wel maar welke
jThirnenten zijn er voor aangevoerd in de
aiher? Hebben de socialisten kans gezien
t ^dernelijk te maken, dat de regeering hier
jjj hover alle lagere organen eenvoudig ge-
^dend kon optreden? Ën moest de heer
Laan niet zwijgen, toen hem er op go-
eten werd, dat een soortgelijke regeling
niet voorkomt in het Rotterdamsch
*ttih
M(
tenarenreglement, dat ln de soc. dem.
••model" is genoemd?
6h kan veel voor vacantletoeslag voelen
&i" geen principieel bezwaar tegen heb-
Ib' ®aar kan men alle gemeenten van
v'Swege er toe verplichten?
9 arbeiders in particulieren dienst kun-
den toeslag dan ook „veroveren".
Javvel,
maar intusechen konden zij hun
atje Wel eens weer kwijt wezen aan de
atenaren. Dat de positie der laatsten aan
v 11 katholiek onverschillig is, en niet on-
rt/^bilhg mag zijn, spreekt van zelf. Maar,
1 de belangstelling der socialisten de aller-
'9 Is, hebben de jongste discussies in de
va|her, die voor de grootst mogelijke helft
jj.;11 de soc. dem. fractie niet eens werden
•Igewoond, geenszins bewezen.
Een FUSELIER GEDOOD EN
EEN ANDERE GEWOND
fkOETARADJA, 25 October. (ANETA). Een
'taire patrouille onder commando van den
T,
v—w luitenant der infanterie Prummel,
p1 twee kwaadwilligen neergelegd in het
hlabosche. De buit bestaat uit blanke wa
ll Qs- Bij het treffen werd een inlandsche fuse
er /w.
door een lanssteek in d« borst getroffen.
leven,
's gesneuveld. Een andere fuselier liep niet
gevaarlijke wonden op.
ONEERLIJKE PENNINGMEESTER.
GEARRESTEERD
Gelden uit de kas verduisterd
Lonr de politie te Hengelo is zekere W. gc
e r®steerd, die gelden uit de kas eener ver
aiSing, waarvan hij penningmeester was,
verduisterd. Hij is ter beschikking gesteld
d den officier van Justitie, te Almelo.
DE LEEKEN- EN MEDISCHE CONTROLE
BIJ DE UITVOERING
In de Zaterdag in hotel „De Twee Steden"
te 's-Gravenhage gehouden bijeenkomst van
de Vereeniging voor Ziekteverzekeringsweten
schap, behandelde d r. J. W. D e k n a t e 1 de
leeken- en medische controle bij de uitvoering
van de verplichte wettelijke ziekteverzekering.
Dr. L. G. Korten horst hield vervolgens
een voordracht over de vraag: Hoe wordt
de medische en leekencontrole op de verplichte
wettelijke ziekteverzekering het best en het
meest economisch tot uitvoering gebracht
Spr. resumeerde zijn opvattingen in de vol
gende stellingen:
I. Art. 48 en 50 der Ziektewet verplicht
den verzekerde, op straffe van mogelijk ver
lies zijner uitkeering, zich hij ziekte medisch
te doen behandelen, tenzij hij aannemelijk
haakt, dat het hem onmogelijk was zich te
doen inschrijven hij een overeenkomstig de
Ziekenfondswet toegelaten ziekenfonds of zich
geneeskundige hulp in geval van ziekte te ver
zekeren.
II. Zoolang de Ziekenfondswet niet tot
stand is gekomen, is in de meeste gevallen het
overleggen van een zielcenbriefje, afgegeven
door den behandelenden geneesheer, het meest
geëigende middel om den verzekerde in het be-
zit van zijn uitkeering te stellen.
III. De beste en meest economische medi
sche controle zal daarom tot stand gebracht
kunnen worden, wanneer de Mij. tot bevorde
ring der Geneeskunst met de Bedrijfsvereni
gingen en de Raden van Arbeid omtrent het
verstrekken van attesten, den Inhoud daarvan
en de verdere voorwaarden, een overeenkomst
zou willen aangaan. Mocht onverhoopt de mede
werking der Maatschappij op redelijke voor
waarden niet te verkrijgen zijn, zoo zullen wet
telijke maatregelen niet achterwege kunnen
blijven.
IV. Naast en boven deze controle kan het
instituut van controleerende geneesheeren,
waar dit onmisbaar of nuttig blijkt te zijn,
aanvullend werken. Waar van overheidswege
medische controlediensten zijn of zullen wor
den ingesteld, moeten ook de bedrijfsvereeni-
gingen zich daarvan, zooveel mogelijk, kunnen
bedienen. Het reeds aanstonds volledig en de
finitief inrichten van medische diensten door
de Raden van Arbeid, is met het oog op de
vele onzekerheden niet geraden.
V. De uitvoering van artikel 46 der Ziekte
wet, waarin gezegd wordt, dat bij algemeenen
maatregel van bestuur voorschriften kunnen
worden gegeven omtrent de door aen Raad
van Arbeid, onderscheidenlijk de erkende Be-
drijfsvereeniging uit te oefenen controle, wor
de derhalve niet aldus verstaan, dat overal het
gebruik van speciale controleerende geneeshee
ren moet worden voorgeschreven.
VI. De leekencontrole, onderscheiden in
die, welke door de verzekerden zelf en die,
welke door speciaal daarvoor opgeleide be
roepscontroleurs en controleuses wordt uitge-
foend, dient zich te beperken tot het nagaan:
1. of het geval beheerscht wordt door de
Ziektewet;
2. of de bepalingen der Ziektewet enhet
Ziekenreglement door den verzekerde worden
nageleefd
3. of de verzekerde de voorschriften van
den behandelenden geneesheer opvolgt.
In districten, waar medische controle vrijwel
uitgesloten is (het platteland) zal de taak
der leekencontroleurs wellicht ruimer moeten
zijn.
VII. Bij twijfel omtrent de vraag, of een ver
zekerde wegens ziekte ongeschikt of nog on
geschikt tot het verrichten van zijn arbeid is
(art. 27 lid 2 der Ziektewet) zullen de uitvoe
ringsorganen der Ziektewet goed doen zich,
waar mogelijk, te doen voorlichten door een of
meer medici, ter plaatse gevestigd.
VIII. De ODntrole, indien en, voorzoovea
dit geschiedt door controleerende geneesheeren
en/of beroepsleeken-controleurs worde aldus
geregeld, dat de plaatselijke afdeelingen van
alle verzekeringsorganen, Bedrijfsvereenigin-
gen zoowel als Raden van Arbeid en alle ter
plaatse gevestigde afdeelingskassen, ook wan
neer zij onder verschillende bedrijfsvereni
gingen ressorteeren, zich daarvan desgewenscht
kunnen bedienen.
IX. Voortdurend overleg omtrent in te stel
len controle-instituten tusschen de Raden van
Arbeid en de Bedrijfsverenigingen is zeer ge-
wenscht, omdat de organisatie dier controle
een probleem is, dat zijn oplossing meer langs
den weg der evolutie, dan langs dien van dwin
gende voorschriften zal moeten vinden.
Dr. Gravestein, medisch adviseur van
de Rijksverzekeringsbank zeide, dat de voor
zitter der R. V. B. tot diens leedwezen wegens
familie-omstandigheden niet hier aanwezig kon
zijn. Spr. zou echter mede diens meening ver
tolken. Aan. de hand van een aantal cijfers
betoogde spr. de wenschelijkheid van een goed
gegorganiseerden medisehen dienst, in sa.nen-
werking van bedrijfsverenigingen en Rader,
'■an Arbeid. Samenvoeging van zulk een dienst
veï den medisehen dienst ingevolge de onge
vallenwet schijnt vooralsnog niet gewenscht.
Prof. Nijhoff, voorzitter van de Mij. tot
bevordering der Geneeskunde, merkte pp, dat
de medici over het algemeen zeer welwillende
menschen zijn; dat ligt trouwens in den aard
van hun beroep. Maar men moet zich toch wel
rekenschap geven van de moeilijkheden, die
aan de afgifte van ziekenbriefjes door medi-i
zijn verbonden. Een van die moeilijkheden is
het beroepsgeheim, dat op den ambtseed is ge
grondvest.
Spir. concludeert, dat men den medicus niet
moet begraven onder allerlei paperassen.
D r. Hefting, voorzitter vap den Verzeke
ringsraad, betoogde o.a., dat aan de zieken
briefjes niet zoo'n waarde mag worden ge
hecht, dat daarop zonder meer uitkeering in
alle gevallen kan geschiedeu. Spr. zou „ver
zekeringsartsen" willen zien> aangesteld, die
met de behandelende geneesheeren kunnen sa
menwerken.
De heer v. d. B o r n, bestuurslid van de Ver-
eeeniging van Raden van Arbeid, wenscht de
persoonlijke opmerking te maken, dat de in
stelling der carenzdagen en de stopzetting van
ziekte-uitkeering bij werkloosheid, staking of
uitsluiting z.i. geen gunstige factoren zijn, doch
veeleer zwakke punten in de wet. Men kan
zich verplaatsen in de mentaliteit van den ar
beider, die, betalend voor ziektekansen, ook
wel eens wat van die premie wil terugzien,
wanneer hij maar een paar dagen ziek is.
De werkloozen vormen een arbeidsreserve;
het is wel degelijk nuttig die in de verzekering
te betrekkeu.
Vervolgens namen aan de discussie deel dr.
Waller, die eenige ervaringen als mijnarts
gaf; dr. van Brugge uit Dordrecht, die op
samenwerking van de bestaande organen aan
drong; dr. Snoeck Heukemans, lid van
den Verzekeringsraad, die leekencontrole be
pleitte, en dr. H a n k e s D r i e 1 s m a, die de
nadeelen van het ziekenbriefjesstelsel als
element van controle aantoonde.
Nog zeide dr. H. J. D. D r o o g 1 e e v e r
F o r t u y n, secretaris-penningmeester van
de Ned. Mij. tot bevordering der Geneeskunst,
dat de briefjes niet moeten worden afgegeven
door den behandelenden arts, doch door den
controleerend geneeskundige. Men make een
behoorlijke scheiding tusschen behandeling en
controle.
Dr. Deknatel beantwoordde enkele gemaakte
opmerkingen.
In de namiddagvergadering hield de heer K.
Lindner, wiskundig adviseur bij de Rijks
verzekeringsbank, een voordracht over de
meer technische punten, die bij de verplichte
wettelijke ziekteverzekering ter sprake komen.
Hierop volgde eenige gedachtenwisseling.
Mr. Werner sprak een slotwoord.
LAATSTE BEDRIJF VAN
HET DRAMA?
HET BEMIDDELINGSVOORSTEL
Door de algemeene vergadering vaf»
de Zuidelijke filmkeurings-
vereeniging aanvaard
Naar wij vernemen heeft de burgemeester van
Windhoven, de heer A. Verdijk telegrafisch aan
minister Ruys de Beerenbrouck er kennis van
regeven, dat de algemeene vergadering van de
Filmkeuringsvereeniging zich, met dank voor
's ministers tusschenkomst, met het gedane
voorstel vereenigt.
Zooals bekend, komt dit voorstel in hoofdzaak
:erop neer, dat in het vervolg de fümnakeuring
•al worden overgelaten aan de R. K. Filmcen-
rale, onder wier toezicht de bioseoopexploi-
anten in de bij de zuidelijke keuringsvereeni-
:ing aangesloten gemeenten zich vrijwillig aan
de hand van de artt. 20 en 21 der Bioscoopwet
zullen kunnen stellen.
JUSTITIE
Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer
Aan het voorloopig verslag der Tweede Ka
mer wordt het volgende ontleend:
Gewezen werd op de urgentie van wettelijke
regeling van twee onderwerpen: het tegengaan
van echtscheiding en de bestrijding der open
bare onzedelijkheid.. Ontzettend is de toene
ming der zedeloosheid in alle kringen van hoog
tot laag.
Een zedelijkheidsinspectie analoog aan de
arbeidsinspectie achtte men zeer noodig.
Verscheidene leden drongen aan op een wet
telijke regeling van den verkoop op afbetaling.
Gevraagd werd, of de Minister wil bevorde
ren een regeling ter vereenvoudiging van de
inning van kleine vorderingen.
Aangedrongen werd op een icettelijke rege
ling der crematie.
De in de laatste jaren meermalen aan het
licht gekomen gevallen, waarin advocaten zich
aan oneerlijkheid of onoirbare praktijken
schuldig maakten, riepen bij verscheidene
leden den wensch wakker naar een scherper
toezicht op de advocatuur.
Met ongerustheid hadden verscheidene le
den kennis genomen van het feit, dat in ver
scheidene gevallen, terzake van zeer ernstige
misdrijven, betrekkelijk lichte straffen wer
den opgelegd. Ontstellend is vooral het groote
aantal moorden ter zake waarvan de rechter
betrekkelijk korte vrijheidsstraffen oplegde.
Dientengevolge ontstaat een gevoel van onvei
ligheid.
De algemeene meening naar aanleiding van
de zaak Giessen-Nieuwkerk was, dat bij staan
de en zittende rechterlijke macht misstanden
en verkeerde praktijken bestaan, welke daaruit
ten spoedigste en radicaal dienen te worden
verwijderd. Hoogst bedenkelijk achtte men het
euvel van het overleggen van geheime rappor
ten ter instructie van den rechter, in strijd met
de wet, en het doen verrichten door de recher
che wat uitsluitend tot de taak van den reek
ter-commissaris behoort.
Sommige leden waren van oordeel, dat de
Rijksrechercheur de Jong, die op zoo ernstige
wijze van zijn functie misbruik heeft gemaakt,
oneervol behoort te worden ontslagen.
Het Weekblad van het Recht bevat een be
schouwing in verband mut hetgeen mr. Roo-
bol bij de behandeling van de meineedzaak-De
Smale voor het Gerechtshof te 's-Hertccen-
bosch heeft opgemerkt. ,,ln zeer scherpe be
woordingen zoo lezen wij liet hij zic'a
uit over hetgeen in verband met de (-Culem.
borgsche) moordzaak zou geschied, zijn en hij
zeide, dat ale hetgeen hem bekend was, ook
ter hoogste plaatse bekend is. Wat daarmede
bedoeld is^ weten wij niet; onze onderstel
ling zou zijn, dat hier de minister van Justitie
bedoeld is. Of die onderstelling juist is, dan
wel of de spreker liet oog had op een andere
hooge justi'tie-autoriteit, zeker is wel, dat de
zaak hiermede neg niet uit mag zijn. Wie
dan ook bedoeld moge zijn, hij moet spreken,
zeggen zoo beslist mogelijk, dat wat hem be
kend is een conclusie als de v-oorgedragene
niet rechtvaardigt, of naar aanleiding van die
hem bekende feiten een zoo volledig moge
lijk onderzoek uitlokken. Eindelijk moet het
lioh.it worden ontsto-ken, niet langer mag in
halve woorden worden gesproken. Als er wer
kelijk van wetenschap omtrent de schuldigen
kan worden gesproken, dan moeten die schul
digen, wie zij ook zijn mogen, straf onder
gaan. Dit eischt de gerechtigheid'',
„Wij wefen a,l lang, dat wij met al ons ge
schrijf weinig bereiken; onze verklaring, dat
wat er in den laatsten tijd in onze strafrechts
pleging voorvalt, op ons een diep bedroeven-
den indruk heeft achtergelaten en ons in hoo
ge mate verontrust, zal dus wel geringen in
vloed oefenen. Doch wij schrijven ditmaal niet
ter bescherming van verdachten, doch ter be
straffing van mogelijk schuldigen. Dit maakt
een belangrijk verschil; misohien wordt er
nu wel eens naar ons geluisterd De zaak is
zeker belangrijk genoeg."
De „Crt." verneemt thans, dat dr. Hess 2-
link nu de Justitie te Trol de zaak niet blijkt
aan te vatten, vanwege den mini-ster van
JuEtitie opdracht heeft ontvangen, ter zake
een nader onderzoek in te stellen.
Ook vernam het blad, dat Klaas Sweerts,
die aanvankelijk evenals Vroege tot vijftien
jaar gevangenisstraf veroordeeld was, bij den
Officier van Justitie te Tiel een klacht heeft
ingediend tegen de Cojllé's.
Wellicht zal thans ook een Kamerlid den
minister de geisg. nheid bieden, om meer
k aarhe li in doze duk-tere zaak te brengen.
Do mi .ij,.acid moet niet uitgesloten wor
den geacht, dat thans het laatste bedrijf van
dit drama is angevangen.
Men zal zoo snel mogelijk moeten
inhalen hetgeen verzuimd
werd
Een mededeeling van Van Hasselt.
Naar aanleiding van de door ons gepubliceer
de „Mededeeling van C. en A." inzake het be
ken-de door het Hof gewezen arrest, verzocht
de N.V. van Hass-elt's Confectie-magazijnen ons
de opname van een verweer, waarvan wij de
hoofdpunten doen volgen:
Het is onjuist, dat C. e-n A. -door het Hof ver
oordeeld is op grond van een klein onderdeel
der dagvaarding, integendeel! Er was door Van
Hasselt veroordeeling gevraagd wegens onbe
tamelijk optreden van C. en A. in strijd met het
maatschappelijk fatsoen en deze vordering is
toegewezen door het Hof. Zoo zijn de feiten
C. en A. wil het thans doen voorkomen, alsof
haar aotie, bestaande in het doen koopen van
goederen bij de firma Van Hasselt door een
aantal vrouwen, enkel bedoeld was om zooge
naamde minderwaardige methodes van Van Has
selt tegen te gaan, welke hierin zouden bestaan,
dat Van Hasselt weigerde goederen uit de éta
lages aan het publiek te verknopen.
Deze voorstelling van zaken is ten eenenmale
onjuist. Bij het getuigenverhoor toch hebben
verschillende getuigen van C. en A., die vroeger
bij Van Hasselt in dienst waren geweest, uit
drukkelijk verklaard, dat de goederen nooit ge
weigerd werden aan het bona fide puibliek.
Dat naderhand aan personeel en opkoopsters
van C. en A. wel geweigerd is goederen te ver
strekken, heeft de volgende oorzaak. Meermalen
gebeurde het, dat etalage-goederen van Van
Hasselt door het personeel van C. en A. bij de
opening van de zaak werden opgekocht. Deze
goed-eren prijkten dan onmiddellijk daarna in
de etalages van C. en A. aan den overkant; dik
wijls v-oor nog logeren prijs dan Van Hasselt zo
ha-d aangeboden.
Het gevolg hiervan was, dat het b-ona fid~
publiek, dat Zondags ds goederen in de etalage-
bij Van Hasselt had gezien, of hierop door ad
vert-enties was attent gemaakt, die goederen
niet meer in de etalages bij Van Hasselt, doel
wel bij C. en A. voor laveren prijs zag staan
Het behoeft geen betoog, dat Van Hasselt di
wenschte tegen -te gaan en aan het personeel va:
C. en A. weigerde te verkoopen. Dit was haa"
goed reoht!
Toen C. en A. merkte, dat aan haar personee'
door Van Hasselt geen goederen meer werden
verstrekt, probeerde zij het op een andere ma
nier. Tien-tallen Jordaan-vrouwen werden ge
requireerd, doc-h ook aan d-eze, in dienst van
C. en A. staande vrouwen, weigerde Van Has
selt te verkoopen.
De bewuste Jordaan-vrouweu maakten rel
letje op relletje en hoewel C. en A. dit wist
zag zij er niet tegen op cvm op de genoemdc
wijze te blijven voortgaan.
Het Hof stelde de schadeloosstelling naar
billijkheid op een bedrag van vijf duizend gul
den, terwijl C. en A. (Brennlnkmeijer) teven-
in de proceskosten ad ƒ780 werd veroordeeld
Het Hof, dat het vonnis van de Rec'htban"
heaft vernietigd, constateerde daardoor, dat d
R-ehtbauk onjuist had geoordeeld.
C. en A. beroept zich dus op een vernietigd
vonnis!
De cassatie is thans aanhangig.
ONS LAND BLIJFT VOEREN DE
BEJROEFDE. ZELFSTANDIG-
HEIDSPOLITIEK, WAARTOE
WIJ GERECHTIGD ZUL
LEN BLIJVEN ONS
TE BEPERKEN
De technische zijde van het militaire vraag
stuk voor Marine en Koloniën in één prae-
advies te behandelen, is, aldus de laatste prae-
adviseur, niet alleen mogelijk, de samenkop
peling dezer beide deelen van het vraagstuk
is ook logisch; immers, het maritieme gedeelte
is nimmer los te maken van de eischen, welke
bet bezit van een uitgestrekt koloniaal gebied
stelt, terwijl de beschouwing van bet militaire
vraagstuk in de Koloniën van zelve -leidt tot
de erkenning, dat aldaar een belangrijke taak
voor de Zeemacht is weggelegd.
De gebiedsdeelen, waaruit ons Rijk is samen
gesteld, bevinden zich in drie werelddeelen, ge
scheiden door machtige oceanen. Bovendien
liggen onze belangen daar niet uitsluitend,
want daar we een zeevarende, koloniale mo
gendheid zijn, zijn ze over de geheele wereld
verspreid, zoodat het noodig is nu hier dan
daar onze vlag te vertoonen, zij het in vreed
zame of minder vreedzame aangelegenheden.
Ter bescherming van deze belangen behoort
de Regeering te beschikken over een zeegaan
de vloot, welke moet zijn een Nederlandsch
machtsinstrument. Van zelf sprekend moet een
deel van deze vloot daar worden gestation-
ncerd, waar het, in verband met den politieken
toestand, gewenscht is.
Onze buitenlandsche politiek beoogt Neder-
land's zelfstandigheid te bewaren, hetgeen be-
teekent, dat Nederland bij het uitbreken van
een conflict tusschen anderen zelfstandig zal
kunnen uitmaken, welke houding zal worden
aangenomen.
Deze zelfstan-digheidspolitiek kan gevolgd
worden, indien gezorgd wordt voor een weer
macht, waarvan voldoende preventieve werking
uitgaat; een weermacht dus, welke, mede in
verband met de strategische ligging van de
verschillende deelen van het Rijk, een factor
van beteekenis vormt voor de belligarenten.
Een dergelijke weermacht zal alle hiervoren
genoemde belangen van het Rijk in oorlogstijd,
alleen al -door de preventieve werking, welke
van haar uitgaat, beschermen, zij het ook dik
wijls „indirect".
Voor de overzeesche gewesten is het hoven-
dien noodig aan de doelstelling toe te voegen,
handhaving van orde en rust.
Wij moeten zorgen in Nederlandsch-Indië een
vloot te hebben in staat om onze neutraliteit
te doen eerbiedigen. Zonder een vloot worden
wij zeker in een eventueel uitbrekend conflict
betrokken; geen der belligerenten, hoe welwil
lend overigens tegenover ons gezind, zal één
oogenblik aarzelen om de belangrijke punten te
bezetten en daardoor voorkomen, dat de tegen
stander zulks doet.
Geen vloot voor agressieve doeleinden, doch
slechts met preventieve werking om den vrede
te helpen bewaren.
Voor handhaving van de inwendige orde en
rust heeft Nederland in het uitgestrekte gebied
van Oost-Indië een weermacht noodig. Deze po-
litie-taak moet in hoofdzaak volbracht worden,
door het Leger, doch ook de Marine moet her
haaldelijk optreden tegen zeerooverij.
Wat het leger aangaat, is de uitoefening van
de politie-taak de grondslag voor de totaal-
sterkte. Als eisch wordt gesteld, dat op Java
een zoodanige sterkte moet zijn, dat voor af
lossing der troepen in de andere gewesten kan
worden zorg gedragen.
Voor het voeren van een krachtige maritieme
actie is een vlootbasis noodig. De verdediging
van deze basis zal ook tot de taak van het
leger behooren.
De taak van de Marine bij de verdediging
van het Moederland bepaalt zich tot het ver
sperren van havens en zeegaten door bewaakte
mijnversperringen, waartoe organen voor lo
cale verdediging als mijnenleggers, pantser
booten enz. benoodigd zijn. Buitengaats zullen
onderzeebooten offensief tegen den vijand moe
ten optreden.
Het wil praeadv. voorkomen, dat watervlieg
tuigen en snelle oorlogsschepen bij neutrali-
teitshandhaving moeilijk gemist zullen kunnen
worden.
Verder dient in het oog te worden gehouden,
dat Nederland het centrum moet blijven op
elk gebied, zooals studie, organisatie, aanschaf
fing en beproeving van materiëel, alsmede voor
de opleiding van Europeesch personeel, terwijl
de in andere gebiedsdeelen op modern mate
rieel gekregen geoefendheid tijdens het nood
zakelijk verblijf in de koelere gewesten niet
verloren mag gaan.
Ook in West-Indië moet het gezag krachtig
cn waardig gehandhaafd worden.
Resumeerende worden door praeadviseur noo
dig geacht niet Inbegrepen wacht-, logement-,
instructie-, opleidings- en hulpscbepen, welks
steeds noodig blijven als zeegaande vloot:
4 kruisers (2 in O.-Indië, 1 in Holland, 1 res.)
16 jagers (12 in O.-Indië, 4 in Holland); 26
onderzeebooten (16 in O.-Indië, 10 in Holland)
3 onderzeeboot-mijnenleggers (2 in O.-Indië, 1
in Holland).
En verder voor locale verdediging wat in
Nederland reeds aanwezig is, terwijl in Indië
het aantal mijnenvegers en torpedo-motor
booten moet worden uitgebreid en voor West-
Indië een flottieljevaartuig van 2000 ton met
kanonnen van 15 c.M.
Behalve den aanbouw, noodig om het bestaan
de moderne materiëel up-to-date te houden, is
derhalve noodzakelijk: 1. aanbouw van 2 krui
sers, 2. aanbouw van 8 jagers type de Ruyter,
3. aanbouw van 4 onderzeebooten -|- 2 o/z bt.
mijnenleggers voor O.-Indië, 4. aanbouw van 1
flottielje-vaartuig voor W.-Indië, 5. inrichting
van een marine-vliegkamp te Curacao.
Voor dezen aanbouw zal een belangrijk be
drag benoodigd zijn; daaraan is niet ta ont
komen, men zal zoo snel mogelijk moeten in
halen, hetgeen verzuimd werd.
Men begrijpe goed, dat het hier geen over
dreven eischen geldt; Nederland blijft voeren
de beproefde zelfstandigheldspolitiek, waartoe
wij naar het oordeel van wijlen Staatsraad
Struycken als regel, evenals in het verleden,
gerechtigd zullen blijven ons te beperken.
Grondslag voor onze defensie-politiek is: na
koming van onze verplichtingen bij een con
flict tusschen anderen. Een weermacht, bere
kend om dezen plicht te vervullen, is de zwak
ste, die een souvereine Staat kan onderhouden.
Volgens voorloopige schatting zal voor aan
bouw dan jaarlijks 15 millioen noodig zijn, ter
wijl ook de verdere exploitatiekosten der vloot
zullen stijgen.
Men moge bij de beoordeeling of Nederland
het benoodigde bedrag jaarlijks kan betalen
niet uit het oog verliezen, dat het in alle
andere zeevarende landen mogelijk is een pei-
centage der geheele Rijksbegrooting voor Ma
rine te besteden grooter dan iu ons ader-
land geschiedt.
Dat men moge inzien vóór het te laat is
dat de aangegeven maatregelen strikt nood
zakelijk zijn.
Wat het personeel aangaat wordt gepleit
voor een ruimer gebruik van Europeanen op
de vloot, de marine heeft in loyale uitvoering
van den wensch om de exploitatiekosten zoo
gering mogelijk te houden, de toelaatbare grens
voor het gebruik van inlanders reeds overschre
den.
Ook voor het leger wordt een grooter contin
gent Europeanen noodig geacht. Het veldleger
op Java moet bestaan uit twee divisies, modern
uitgerust, waartoe noodig is: uitbreiding van
de luehtvaartafdeeling; aanschaffing van meer
automatische infanterie-wapens; versterking
van de mobiele artillerie en inrichting van een.
legertrein.
Ten slotte worden voor Curacao noodig ge
acht behalve de politietroepen en het flottielje
vaartuig, een marine-vliegkamp en drie com
pagnieën infanterie eveneens modern uitge
rust.
1
Een 70-jarige man ernstig gewond.
Zondagmiddag ongeveer 4 uur heeft op den
weg rond het fort de Bilt een vrij ernstig ver
keersongeval plaats gebad.
De 70-jarige metselaar v. M. J. is bij het
uitwijken naar links met het wiel van zijn
fiets in de tramrails geraakt, waardoor hij
kwam te vallen. Een achter hem komende
auto, die eveneens naar links moest uitwijken
voor' een uit de richting Utrecht komende
tram, kon niet tijdig genoeg stoppen, met het
noodlottig gevolg, dat de oude man over het
hoofd werd gereden. Zwaargewond werd het
slachtoffer naar de Rijksklinieken te Utrecht
overgebracht en aldaar ter verpleging opge
nomen.
MET ZIJN MOTOR OVER DEN KOP
GESLAGEN
Doodelijk gevolg
In het gasthuis te Middelburg is overleden
J. Noordhoek, veldwachter van de gemeente
St. Laurens,die Zaterdagmorgen op den nieuwen
Vlissingschen weg met zijn motorrijwiel over
den kop sloeg. De ongeveer 35 jarige man laat
een weduwe zonder kinderen achter.
j-/- [i. Ait-2 DL ÜI/iLii.fi.i' so*i',, L-U 1 1c jU«,i dag g\,v.cm te
Dem Haas. Jongejuffrouw Jeanne van Cleeff verwelkomde de jubilaresse en strooide
bloemen bij haar komst.
