FEUILLETON
w
I?
te
te
fes
fes
DE VALSCHE MUNTER.
jfi"
STEUN AAN DE BEETWORTELSUIKER-1NDUSTRIE
RADIONIEUWS.
DONDERDAG 31 OCTOBER 1929
EERSTE KAMER
HET WETSONTWERP-VAN DEN HEUVEL
LINKcj !S TEGEN, RECHTS IS VERDEELD
STROOPERSDRAMA
KETEL.ONTPLGFFING IN EEN
PENSIONAAT
ERNSTIGE AANRIJDING
Het vermiste meisje
RUSTHUIS „ZONNEWEELDE"
AFGEBRAND
ZWAAR GEWOND LANGS DEN WEG
GEVONDEN
ALS HET VUUR WOEDT
JVlj geve® je dg keuze Inaachen heg g®
<*j
Vals
te
B
Roti
■J Co.
>1 O
b8'80
"o
v.lï.30
N
£föio,
o
,*•5 6
Sen
!®AD,
»1 O
hi.8'05
«SLA'
'"teen;
IJMt
*Hntza
RB
I#
*ÜRG:
if Aas;
AR
fWordt swrofcty'
Dp 28 Februari van dit jaar deden de heeren
den Heuvel (a.r.), Kortenhorst (r.k.), Weit-
uip (c.h.) en Bierema (v.b.) aan de Tweede
K mer een voorstel van wet tot bet verieenen
>:>:i tijdelijken steun aan de beetwortelsuiker-
n-ti'sirié in Nederland, toekomen.
Va lange discussies nam de Tweede Kamer
18 April het wetsvoorstel aan met 47 tegen
stemmen. Vóór stemden de katholieken, de
■mti revolutionairen, de c.h. heeren Krijger,
1 -"vink, de Visser, "Weitkamp, Bakker, de Vrij-
'i icisbon der dr. Bierema, die het voorstel
1. - litis verdedigde, en de Plattelander Braat.
Verhard in de vrijhandel^doctrine, schaarde"
'1 soc.-deni. fractie zich, zooals de heer v. d.
'i- /el het uitdrukte, „achter het meest typi
schs kapitalisme".
Sfeun aan de beetwortelcultuur is dringend
ti lig Sn om de beteekenis van de beetwortel-
industrie én om de fatale, sociale gevolgen welke
een ineenstorting der coöperatieve beetwortel-
fabrieken zou hebben.
Deen inkrimping der teelt noch verlaging
van den suiker-accijns kunnen hier helpen:
alleen rechtstreeksche regeerlngssteun, gelijk
die ook in bijna alle andere landen genoten
wordt, kan deze gewichtige vaderlandscbe in
dustrie uit haar uiterst precairen toestand red
den.
De normale suikerproductie in ons land be
draagt 275.000 ton. Wordt de maximale premie
van 1.50 verleend, dan zouden de kosten, die
het wetsvoorstel aan den Staat brengt, hoog
stens 4 millioen bedragen.
Dat kenners van het platteland uit alle
politieke groepen behalve dan uit de S.D.A.P.
het voorstel krachtig verdedigden, dat niet
alleen uit Noord-Brabant en Zeeuwsch Vlaan
deren maar ook uit Friesland op overheids
steun wordt gehoopt, terwijl daarenboven een
man als de heer Colijn niet heeft geaarzeld dit
voorstel te verdedigen, moest gegronde hoop
geven, dat de Senaat het votum van de Tweede
Kamer, strekkende tot hulpverleening aan een
zoo groote groep landgenooten, niet zou te niet
doen.
Of lntusschen de Eerste Kamer hier de hel
pende hand wil uitsteken, schijnt zeer twijfel
achtig. Geruchten gaan, dat enkele Katholie
ken, zoo de heeren Arntz en van Voorst tot
Voorst willen tegenstemmen en, mogen wij den
heer de Savornin Lohman gelooven, dan zou
bij, mét het grootste deel van zijn fractie, ins
gelijks willen handelen. Daar ook liberalen en
vrljz.-democraten met socialisten een afwijzend
geluid lieten hooren, wordt de zaak, evenals
dit ook in de Tweede Kamer het geval was,
een dubbeltje op zijn kant.
Als het wetsvoorstel wordt verworpen, is een
nieuw feit toegevoegd aan de klachten over
tegenstelling tusschen centrum en periferie
van het land en ook, daar wees de heer v. d.
Heuvel terecht op, tusschen stad en platte
land.
De tegenstanders hebben schoon gedoceerd
over internationalen geest, vrijhandel, stelsel
matige werkloosheidsbestrijding, verhouding
van Nederland tot overzeesche gewesten, recht
van initiatief en soortgelijke dingen meer,
maar zij hebben de ratio van het wetsontwerp
in geenen deele weerlegd. Zij kwamen met argu
menten, die heusch niet krachtig waren zij
schenen zoo nn en dan zeer gezocht en de
voorstanders brachten feiten en werkelijk
heden, waar niet mee te spotten viel.
In de stille sfeer van de Eerste Kamer deden
de woorden van den liberalen tegenstander,
den heer van den Bergh, al zeer doctrinair aan.
Zijn groote bezwaar wa3 eigenlijk samengevat
in den zin, dat de bietenboer is gemaakt tot
fabrikant van een wereldproduct, terwijl hij
geen invloed kan uitoefenen op den wereld-
prijs. Ja, niet ieder kan wereldconcerns stich
ten en niet elk product leent zich daar voor.
Maar, zou de heer v. d. Bergh geen staats
hulp vragen als zijn grootbedrijf, bulten eigen
schuld, vooral door de moordende protectie van
andere landen, in de klem geraakte?
Ook de vrijz.-dem. heer Westerdijk verklaar
de zich tegen. Voor hem had dit wetsontwerp
een te particuliere strekking: het hielp alleen
een kleine groep. Hij moest echter toegeven,
dat onder die kleine groep behalve fabrieken
met aandeelhouders en personeel, ook boeren
en landarbeiders en tramwegen en schippers
vallen. Deze afgevaardigde begon met, wat
grappig door prof. Diepenhorst werd aange
duid als „de antithese tusschen biet en riet".
Volgens den heer Westerdijk moest de groote
oorzaak van de malaise in de beetwortelsuiker
industrie in de productie van de rietsuiker lig
gen en hij achtte eenvoudig stopzetting van
fabrieken hier te lande noodzakelijk.
Wel zeer mager was het speechje van den
heer Wibaut, die het klaar speelde In een groot
kwartier aan de Kamer duidelijk te maken,
waarom de sociaal-democraten wederom tegen
het wetsontwerp zullen stemmen.
Quasi-onnoozel had de heer Wibaut de on
mogelijk te verwerkelijken gedachte gehad, dat
het wetsontwerp wel zou zijn ingetrokken, nu
afschaffing van da opcenten op den suiker
accijns door de regeering is aangekondigd en
de consumptie dus wel zal vermeerderen.
Soortgelijk argument is vroeger ook door
den heer Vliegen in de Tweede Kamer gebruikt
maar destijds^door minister de Geer al weer
legd. De twee zaken hebben niets uit te staan
met elkaar: indien de Nederlanders suiker
gingen eten in een hoeveelheid als de Duit-
schers tijdens den oorlog koolrapen verorber
den, zullen zij de wereldmarkt nog niet in
evenwicht brengen. Dit evenwicht zal er in
1930 wel zijn, meende de heer Wibaut, op ge
zag van optimistische deskundigen, te mogen
zeggen. Zekerheid bestaat echter voor deze ver
wachting evenmin als voor de spoedige tot
standkoming van een internationale suiker
conventie.
En het feit, dat door ondergang of ernstigen
achteruitgang van de suikerbietenteelt groote
werkloosheid kan ontstaan? Ja, dat ls wel erg,
maar er moet toch stelsel in de werkloosheids
bestrijding bestaan, meent de heer Wibaut, die
wèl geheel te onpas een artikel over interna
tionalen geest van den heer Serrarens citeerde,
maar intusschen vergat mee te deelen, hoe
Mac Donald in Engeland de werkloosheid wel
bestrijdt door daar de suikerbietenteelt te be
schermen.
De C.H. heer de Savornin Lohman, die
voor zich zelf en niet namens zijn verdeelde
fractie sprak, ontwikkelde vooral bezwaren
tegen h^t beginsel van het wetsontwerp, dat
een initiatief voorstel is, dat geld kost. De re
geering (wier leider als Kamer-voorzitter voor
dit wetsontwerp stemde) moet met een eigen
voorstel komen; nu tegenstemmen beteekent
voor den heer Lohman niet, dat hij ook tegen
een soortgelijk regeeringsvoorstel stemmen zal.
De Utrechtsche hoogleeraar in het Staats
recht kreeg van den verdediger van het wets
ontwerp een vlijmscherp antwoord. Ietwat be
teuterd keek hij, toen de heer v. d. Heuvel hem
er aan herinnerde, dat noch Groen van Prin*
sterer, noch wijlen A. F. de Savornin Lohman
die toch iets wisten van C.H. beginselen
voor initiatief-wetsontwerpen bevreesd waren en
dat de overleden leider der Christelijk-Histo-
rischen, in 1895 ook zijn, veel kosten meebren
gend initiatief-voorstel inzake onderwijs-sub-
sidie had gedaan. Eu terecht vroeg de A.R.
voorsteller: wil de professor mij nu eens den
maatstaf geven volgens welken het recht van
initiatief moet worden gebruikt?
De liberale heer Fock verklaarde zich. tegen
het wetsvoorstel, vooral op grond, van het
feit (de heer Wibaut had dit al gezegd) dat
dit de suiker-Industrie der overzeesche gewes
ten z :u beïnvloeden. Maar dat, zooals deze oud
gouverneur-generaal (tot onze verwondering
niet weersproken) zeide, de Nederlandsche re
geering gebonden is aan toezeggingen van den
G.G., lijkt ons toch wel zeer aanvechtbaar!
Overigens gaf deze gewezen loewan besar toe,
dat het met de concurrentie van biet tegen
riet wel los zou loopen, terwijl hij ook wel
zal erkennen, dat de vaderlandsche industrie
toch niet naar den keider behoeft te gaan om
de Surinaamsche beter vooruit te helpen.
De verdedigers van het wetsvoorstel hebben
zich, zonder uitzondering, kloek geweerd: het
betoog .van den A.R. prof. Diepenhorst was
even boeiend als zaakrijk en de heer v. d. Heu
vel was ook niet voor da poes.
Nadat eerst de A.R. heer de Veer het ont
werp had verdedigd, bij wien de heer Haffmans
zich, zeker namens het grootste deel der ka
tholieken aansloot, herinnerde de heer Diepen
horst er aan, dat ook de Kon. Holl. Lloyd, de
Rott. Bankvereeniging, de coöp. ver. „De
Handelskamer" en de Middenstandscrediet-
bank door de regeering werden gesteund.
De steun, welke nu wordt voorgesteld, Is
tijdelijk en exceptisch; er zijn argumenten
voor van socialen een bedrijfstechnisclien aard
en de regeeringen van bijna alle landen be
schermen haar suikerindustrie.
Hier is een noodtoestand, waaraan de betref
fende Industrie onder geen enkel opzicht debet
is. Dat de rietsuiker wou, is eenvoudig het
gevolg van het feit dat 4/5 van dit product
(Java alleen uitgezonderd, dat 1/5 levert van
de wereldproductie) overal beschermd wordt.
Hier wordt ook geen groepsbelang gediend:
Katholieke, Protestantsche en Friesche hoeren
vragen regeeringssteun en, in tegenstelling met
de internationale leuzen van den heer Wibaut,
ls de heer Diepenhorst het eens met Henr!
Polak, dat wij niet, met het oog op den geest
van Genève, zelf den geest moeten geven.
DE WERELDTENTOONSTELLINGEN
TE ANTWERPEN EN LUIUK
Subsidie gevraagd voor Nederlandsche
inzendingen op land- en tuin
bouwgebied
De heer Schaepman heeft aan den Minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw de
volgende schriftelijke vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend, dat aan de
Wereldtentoonstelling voor Koloniën, Zeevaart
en Vlaamsche kunst te Antwerpen 1930 en aan
de wereldtentoonstelling te Luik zijn toege
voegd afdeelingen land- en tuinbouw en dat
verwacht wordt, dat de meeste lantlen, die reeds
toegezegd .hebben aan de tentoonstellingen deel
te zullen nemen, dit ook zullen doen met hun
land- en tuinbouwproducten
2. Is het juist, dat de gelden, ten behoeve
van de inzendingen op deze tentoonstellingen
door de Regeering uitgetrokken, uitsluitend
ten goede zullen komen aan handel en nijver
heid, de bouw van het Nederlandsche pavil
joen en de daarbij behoorende tuinaanleg uit
gezonderd
3. Voor het geval bovenstaande vraag be
vestigend wordt beantwoord, is de Minister
dan bereid om alsnog op de begrooting van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw gelden
aan te vragen als subsidie voor de Nederland
sche inzendingen op land- en tuinbouwgebied
op bovengenoemde tentoonstellingen
Op een jachtopziener
geschoten
DE DADER WERD HERKEND
Toen de jachtopziener H. te Hesingen, onder
de gemeente Tubbergen in het jachtveld enkele
personen zag, die aan het stroopen waren met
den lichtbak, trachtte H. hen te naderen tot op
Duitsch grondgebied^ Met zijn zoeklicht be
lichtte hij een der stroopers, die, dit bemer
kende, zijn jachtgeweer op den jachtopziener
aanlegde en op hem Bchoot. H. kon bijtijds op
zij springen, maar kon niet voorkomen, dat hij
nog een schot hagel in zijn linkerarm opliep.
Hij moest zich onder geneeskundige behande
ling stellen. De dader is door den jachtopzie
ner herkend.
Dc stoker aan de verwondingen
overleden
In het pensionaat Eikenburg te Eindhoven
is een ketel van de centrale verwarming ge
sprongen. De 56-jarige ongehuwde stoker J.
Piasmans heeft vermoedelijk bij het aanmakon
van de verwarming vergeten de afvoerkraan te
openen. Toen de ketel heet gestookt was is
deze met geweldige kracht uiteengeslagen.
Door wegvliegende stukken en ontsnappenden
stoom bekwam de stoker ernstige verwondin
gen, waaraan hij is overleden.
Aan dit sprankelend en gefundeerd betoog,
waar de heele Kamer van genoot, kan de ver
dediger van het wetsontwerp, het gemachtigd
Tweede Kamerlid C. van den Heuvel, niet veel
nieuws toevoegeD.
Hij begon met velerlei bezwaren te ontzenu
wen, herinnerde er den beer Wibaut (die al
lang weer weg was) aan, dat in de bieten
industrie een 20 millioen per jaar „verlnond"
wordt, en dat het hier niet alleen om de slui
ting van een of andere fabriek gaat, een zaak
waar de soc.-dem. senator wel een beetje erg
luchtig over sprak, en dat een vergelijking met
1890, waaraan de heer Westerdijk herinnerd
had, niet opgaat, omdat de Nederlandsóhe
landbouw ln '90 achterlijk was, doch nu aan de
spits staat en alleen door bescherming overal
elders, in de ve'rdrukklng komt.
Java's en Suriname's suiker concurreeren hier
niet met de biet-suiker maar 'met de wereld
productie; het wetsvoorstel deed zijn goed en
zal het a.s. jaar zijn goed doen; van een offi-
cieele wereldconventie betreffende de suiker,
bestaat nog geen letter, tenzij het concept van
een particulier.
De oude suikerpremies werden door liberale
ministers ingevoerd; de katholieke minister
Harte van Tecklenburg schafte ze af (1902).
Had hij voorzien, wat nu geschiedt, dan zon
hij ze slechts geschorst hebben.
De tegenstanders en daarmee sloot de ver
dediger zijn krachtig pleidooi gaan fel te
keer nu het platteland een bescheiden bijdrage
vraagt. Waar bleven zij toen anderen, door
eigen schuld in 't ongevêe geraakt, om staats
hulp vroegen Zal het platteland, waar een
arbeider minder inkomsten heeft, dan een
werklooze in de stad en welks dreigende ont
volking al gevaarlijk genoeg is, niet terecht
over onrechtvaardige behandeling kunnen kla-*
gen
Vier uur eindigde de verdediger.
Heden zou de beslissing vallen.
KATH. NED- BOEREN- EN
TUINDERSBOND.
Studie op de eerste plaats
Uit de bestuursvergadering
NAUWERE SAMENWERKING TUSSCHEN
DE ORGANISATIES VAN PRODUCENTEN
EN CONSUMENTEN
Aan het kort verslag der op 21 October ge
houden vergadering van het bestuur van den
Kath. Nederl. Boeren- en Tuindersbond ont-
lcenen wij het navolgende:
Door het bestuur van den N.C.B. werd in
overweging gegeven een studiecommissie in te
stellen om de mogelijkheid na te gaan, fabrie
ken te stichten ter verwerking van aardap
pelen tot aardappelmeel en stroo tot stroocar-
ton en aanverwante producten. Het bestuur
besloot hieromtrent het gevoelen in te winnen
van de andere aangesloten gewestelijke orga
nisaties.
Rapport werd uitgebracht over hetgeen be
sproken is op eene vergadering van vertegen
woordigers der drie centrale landbouworgani
saties, den F.N.Z. en den N.T.R., gehouden te
's Grayenhage op 17 October J.I., over de moge
lijkheid en wenschelijklieid eener collectieve
inzending op de wereldtentoonstelling Antwer
pen 1930. Het bestuur nam met bevreemding
kennis van het feit. dat van Rijkswege een
crediet van ongeveer 9 ton aan handel, nijver
heid en koloniën ter beschikking is gesteld
met algeheel voorbij gaan van den land- en
tuinbouw. Het bestuur hechtte zijn goedkeu
ring aan het voorstel, om hierover met den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
in verbinding te treden.
Eveneens werd rapport uitgebracht over het
verhandelde op een vergadering, vanwege de
directie van den landbouw gehouden op 9 Oc
tober 1929 over de uitvoering der Vogelwet
1912 in verband met de kooivogelvangst. Het
bestuur besloot zich krachtig te zullen ver
zetten, indien blijken zou, dat verruiming van
de mogelijkheid van kooivogelvangst wordt na
gestreefd. In deze zal in overleg worden ge
treden met de beide andere centrale landbouw
organisaties. r
Besloten werd gevolg te geven aan een uit-
noodiging van het Centraal Coöperatie-Comité,
tot hijwoning eener bespreking op 6 November
a.s. over de mogelijkheid tot nauwere samen
werking tusschen de organisaties van produ
centen en consumenten. Als vertegenwoordiger
van den Katholieken Nederlandschen Boeren-
en Tuinderband voor deze vergadering werd
mr. H. van I-Iaastert aangewezen.
Mededeelingen werden gedaan %ver de ver
gadering der dagelijksche besturen van de drie
centrale landbouworganisaties, gehouden te
Amsterdam op 19 October j.l. Deze mededeelin
gen betroffen de bereiding en distributie van
runderhorzelzalf, cursussen voor zaakvoerders,
Landarbeiderswet, aardappelwratziekte, invoer
verbod van vleesch in Engeland, subsidieering
van landbouwtentoonstellingen, inlandsch
vleesch voor leger en vloot, landbouwboekhoud-
bureaux, enz.
In verband met het in werking treden der
gewijzigde statuten van den Katholieken Ne
derlandschen boeren- en tuindersbond werd be
sloten de installatie van het nieuwe hoofdbe
stuur te doen geschieden op 16 December a.s.,
op welken dag de eerste hoofdbestuursverga-
dcring zal worden gehouden.
Tot dusverre zijn de cursussen voor zaakvoer
ders gehouden en de examens afgenomen zon
der overleg met de drie centrale landbouwor
ganisaties. Besloten werd. te samen met de
heide andero centrale landbouwvereenigingen,
een regeling te treffen, waardoor deze cursus
sen en examens onder toezicht van de drie
centrale landbouworganisaties worden gesteld.
Een vrouw gedood
Op de Nassatikade te Amsterdam is een
vrouw door een ïuotor met zijspan aangereden
Zij kwam te vallen en kreeg verschillende ver
wondingen aan het hoofd. Tevens bleek, dat
zij haar linkerbeen had gebroken. Zij werd door
den G. G. en G. D. naar het Tesselscliade-zie-
kenhuis vervoerd en daar ter verpleging opge
nomen. Later is zij i,n dit ziekenhuis, zonder
nog tot bewustzijn te zijn gekomen, overleden.
Vrouw A. N. uit Hoeven, die met een petro-
leumwagentje over den weg ging, werd zoo
danig door een kar aangereden, dat zij onmid
dellijk naar het ziekenhuis te Oudenbosch
moest Vervoerd worden, waar zij werd voor
zien van de laatste H.H. Sacramenten,
HET AUTO-ONGELUK BIJ LINNE
De chauffeur gearresteerd
Door den rijksveldwachter te Linne Is mans
de chauffeur gearresteerd, die Maandagavond
de ernstige aanrijding op den Rijksstraatweg-
had veroorzaakt. Het bleek te zijn J. v. d. B. uit
Sittard. Hij is ter beschikking van de justitie
te Roermond gesteld.
Het ringetje, dat de verdachte van den
moord te Rotterdam btf zich droeg,
niet van haar afkomstig
Het onderzoek naar de herkomst van het
ringetje, dat V., de verdachte van den moord
op Marietje van Os te Rotterdam, bij zich
droeg, heeft uitgewezen, dat het ringetje niet
kan zijn van het kind van de familie E. te
Linne, dat sedert een half jaar wardt vermist.
De beschrijving, welke hieromtrent uit Heer
len ls binnengekomen, blijkt een geheel andere
te zijn dan die welke paste bij het ringetje van
het kind van de familie E.
De patiënten langs de
dakgoot gered
Gisternacht is het rusthuis „Zonneweelde"
aan den Duin- en Kruitberger weg bij de halte
Driehuis te Santpoort, door braad geheel ver
woest. Tegen twee uur bemerkte de eigenaar
G. J. H. de Vries een sterke brandlucht en ont
dekte in het benedenhuis brand-. Onmiddellijk
wekte hij de verpleegden, die boven sliepen,
doch daar de trap reeds in brand stond, kon
den zij langs dien weg het huis niet verlaten.
Zij hebben toen het huis door een dakraam
verlaten en zijn langs de goot naar een balcon
gegaan, waartegen een ladder geplaatst was.
Zoodoende konden zij den tuin bereiken, waar
na hun bij buren onderdak is verschaft. Intus
schen was de brandweer gewaarschuwd, die
weldra ter plaatse was, doch het vuur had zich
zoo snel uitgebreid, dat aan blusscben niet meer
te denken viel. Eerst tegen vier uur begon het
vuur te minderen en spoedig was toen het ge
vaar geweken.
Van de villa waren slechts puinhoopen over.
DE INBRAAK IN DE VAN
HOOGENHOUCKLAAN
TE 'S GRAVENHAGE
Twee verdachten aangehouden
Zooals onlangs gemeld, is op 12 October j.l.
een inbraak gepleegd ten huize van den heer
S. in de v. Hoogenhoucklaan te 's Gravenhage.
De heer S. was toen niet thuis en de inbrekers
sloegen danig hun slag. Zij namen voor onge
veer 3000 gulden aan juweelen mee.
In verband nu met dezen inbraak zijn in den
nacht van Maandag op Dinsdag j.l. daar ter
stede twee personen aangehouden, n.l. W. F.
een Rotterdammer, en W. M. F., een Amsterdam-
sohe beruchte inbreker. Zij waren in eikaars ge
zelschap en waarschijnlijk op weg naar een
nieiyv avontuur. Bij hun aanhouding bleek al
thans, dat zij in 't bezit waren van de noodige
inbrekerswerktuigen. Ook zijn inbrekersinstru
menten gevonden bij een huiszoeking bij F.
Deze laatste moet op den avond van de Inbraak
in de v. Hoogenhoucklaan op den uitkijk hebben
gestaaB. Een tweetal meisjes, wie dit was op
gevallen, heeft hem herkend.
Door een auto aangereden?
Gisterenavond omstreeks 7 uur werd te Oud-
Gastel op de tramlijn tusschen Oudenbosch
en Kuivezand, in de bocht „De drie Weikes",
een man bewusteloos gevonden, terwijl zijn
rijwiel, deerlijk gehavend, in de nabijheid lag.
Blijkbaar was de man door een tot dusver
onbekend gelieven auto aangereden, met het
noodlottig gevolg, dat hij ernstige verwondin
gen aan het hoofd opliep.
De toestand van den getroffene is zeer zorg
wekkend.
Woning in de vlammen
De behuizing van J. Bakker te Stadskanaal
(Gron.) is een prooi der vlammen geworden.
Er is niets gered. Alles was verzekerd.
Poercferijen in brand
Te Rosmalen is op 't gehucht Bruggen de
boerenwoning van-P. Voets door onbekende oor
zaak afgebrand. Het vee was in de weide. De
inboedel ging verloren. Alles was verzekerd.
3f-r
v. Duuren (bariton).
opera
VRIJDAG, 1 November.
Huizen f1875 M„ 160 Kilo Hertz): lO-30"^,
Prot. uitzending; 1112.30 K. R. O. Hoo;^
uit de St. Servaaskerk te Maastricht: 12-3'
I.30 K. R. O.-trio; 1.30—2 Gramofoomuzieio
2.153 N.C.R.V. gramofoonmuziek; 34.45 cofl
eert door vocaal kwartet N. C. R. V.: 5
Allerheiligen- en Allerzielenpreek; 6.407 K-B
lezing over: „De teelt van kruisbessen en rooé,
bessen"; 7—7.30 K. R. O. Cursus ln Schrlftverh
tering; 7.35 Prot. uitzending.
Hilversum (298 M., na 6 uur 1071
resp. 1006 en 280 Kilo Hertz): 12.15—2 con<"f\
door het ensemble: 2.05—2.45 voor de sch°lê')
J, Aerts: Vuurspuwende bergen; 2.453 graF
foonmuziek; 34 Maak het zelf, cursus; 4-1***.
gramofoón; 55.30 lezing door Ir. J. Grat.-u11'
Moderne architectuur; 5.306.45 Hongaar» -
kapel Bela Ruha; 6.457.15 Spaansche les: Jr.
7.45 Schippersles door L. K. A. V. Duur®
Smering van de stoommachine: 8 Opera-conc®
Hélêne Cals (sopraan), Lia Fuldauer (sopraaOh
Chris de Vos (tenor), M. Plooyer (tenor), E.
d. Bosch (bariton), J, /u„,.u„nl
v. d. Ploeg (bariton), G. Leenders
en omroeporkest Tot slot „Paljas1
Leon Oavallo. Daarna gramofoon.
Daventrv (1554,4 M„ 193 Kilo Hertz): D-u
lezing; 11.2012.20 gramofoonmuziek; 12.20 ert^
cert E, Ruegg (viool). B. Hagart (piano)1-
orgelconcert; 1.202.20 gramofoonmuziek
Berichten; 3.30 lezingen; 4.05 muziekuitze11
voor scholen, kwartet The Wireless Singe
4.50 Orkest; 5.35 Kinderuurtje; 6.20 lezing'.
Nieuwsber.; 6.30 Berichten; 7.05 zang door
Haley (alt)7.20 lezingen; 8.05 concert O. StU
gess (sopraan); H. Bor (piano), Militair >-
kest; 9.20 Nieuwsber.; 9.40 lezing door Sir OIB
Lodge; 10.10 Vaudeville; 11.20 Verrassing;
12.20 dansmuziek. In de tusschenpoozen: b
slagen van de Borough Election. „5
Langenberg (473 M., 634 Kilo Hertz)
9.20 Katholieke morgenwijding. Spreker, K°°
strijktrio, piano; 12.201.50 en 3.505.20 oik®
7.30 „Jedermann" opnieuw bewerkt door Hug
von Hofman-nathal.
Brussel (508 M., 590 Kilo Hertz)5.20 TW
6.50 gramofoonmuziek; 8.35 orkest en voCa
solisten.
Kalundborg (1153 M., 260 Kilo HerW-J
II.20—1.20 en 2.20—4.20 orkest; 7.20—8.20
Vaudeville in 1 bedrijf van J. L. Heiberg,
kale illustratie; 8.20—8.40 piano-recital door
Schmedl er—Meyer; 9.15—10.25 conoert, orKe®
en fagot.
Zessen (1635 M., 183.5 Kilo Hertz):
9.50 lezingen; 11.20-12.15 gramofoor
12.1512.50 lezingen; 1.20—1.50 gramc o°n „u
zieka; 1.503.50 lezingen, 3.504.5o conceit
Leipzig; 4.507.20 lezingen; 7.20 Opera-u!tz-
„Spamsche Stunde" muziek van M. Ravel;
„Der arme Matrose", muziek van D. MilhaU
III. „Angellque", muziek van Jacq. Ibert: daar
na orkest; 11.05 Verslag van den Zesdaagsen®
Wielerwedstrijd in het Sportpalast.
Parijs (Radio Paris, 1725 M„ 174 Kilo Hertz)'
12.50—2.20 gramofoonmuziek, 4.05 orkest e"
solisten, 6.55 gramofoonmuziek; 8.20 causerie e
gramoroonmuziek; 8.55 concert, orkest, viool e
zang.
ZATERDAG 2 NOVEMBER.
Huizen (1875 M., 160 Kilo Hertz.) Uitsla1'
tend KRO-uitzendingen. 11.3012 Godsdlen?1
halfuurtje; 12.15—1.15 KRO-trio; 1.15—2 Gt»
mofoonmuziek23.15 Kinderuurtje: 3-3®"~
Esperanto-cursus; 44.30 Engelsch voor gev0,-
derden; 4.305 Engelsch voor beginners; 5
e"
ié
e®
overzicht; 77.30 Lezing over: Electrlciteit
de huishouding; 8.1511 Concert, orkest
spreker; 99.30 Gramofoonmuziek; 9.30 Nie®*
berichten; 11.00 Voortzetting concert. j/.
resp.'iOOfTen 280 Kno'Harte): f2.il—
24 Kinderrevue. Naar het middelpunt vJ®
aarde met Jantje Leep en Pietje Dom; ï-"' 5
Autopraatje door J. J. A. de Ridder; 4.30"'/
Sportpraatje55.30 Gezondheidshalfuurtje do
B. S. H. Stieler; 5.30—6 Duitsche les; 6—'
Concert door het orkest, Henny v. Gelder zang-
Daventry (1554.4 M„ 193 Kilo Hertz)'
11.05—11.20 Lezing: 1.20—2.20 Orkest; 3.30 Vc*w
balverslag door ooggetuige; 3.45 Berichten; 4-
Zang door N. Lovat sopraan en D. Hoey barito®'
5.00 Orgelbespeling; 6.35 Kinderuurtje; •>-3J
Nieuwsber.; 7.05 Zang door O. Haley alt;
Lezingen; 7.50 Concert, H. Vincent tenor. Instrf
mentaal kwintet; 8.50 „Ikey gets hls", dial"0®
van M. O'Moor; 9.20 Nieuwsber.; 9.35 Lezing'
9.50 Nieuwsber.; 9.55 Concert, D. Vane sopra»»
G. Baker bariton. Orkest; 10.35—12.20 DansOrt
ziek.
Langenberg (473 M., 634 Kilo Hertz-)
6.207.20 Concert; 9.3510.45 en 11.30 Gran1®'
foonmuziek; 12.251.50 Orgelconcert; 4.50
Kamermuziek door strijkkwartet; 7.20 Ork«s
koor, tenor, sopraan en bas. -
Brussel (508.5 M„ 590 Kilo Hertz.)
Trio; 6.50 Gramofoonmuziek; 8.35 Orgèlconce^'
declamatie; 9.25 Concert voor 2 fluiten en pian") vert,
Kalundborg (1153 M„ 260 Kilo HertÏ)AGr
fn A RA Artf mm «n m r» T
2.504.50 Concert, orkest en zang; 7.35—8'
Orkest en 2 violen; 9.2010.20 Orkest; 10.21
11.35 Dansmuziek.
Z e e s e n (1635 M., 183.5 Kilo Hertz). 6.15'/
12.50 Lezingen; 1.201.50 Gramofoonmuzlf®^
1.503.50 Lezingen; 3.504.50 Concert uit H#®,
burg; 4.507.20 Lezingen; 7.20 „Prozess
tes", hoorspel ln 4 bedrijven van Hans
Daarna dansmuziek; 11.05 Verslag van de
daagsehe wielerwedstrijden ln het SpOrtp;
P a r t) s („Radio-Paris" 1725 M., 174
Hertz). 12.50—2.20 Gramofoonmuziek; 4.35 D',na.
muziek; 6.35 Gramofoonmuziek; 8.35 Piano!®
8.50 Zang; 9.50 Gramofoonmuziek.
Kil"
Door R. DOMBRB.
Vertaald door A. VERSCHUUR.
26)
Is dat een paetillefabrikant? Zoo, maar
Ik begrijp niet Madeleine dat Je zoo vertrou
welijk kunt zitten te praten met een vreemden
man, dien je niet kent, waarvan je niets weet.
Ja tante, lk beken dat lk ongelijk heb,
antwoordde hot bleek geworden meisje met
neergeslagen oogen, maar niet zooals u dat
meende. Ik beschouw me niet schuldig omdat
lk miet dien mam gepraat heb, maar wel omdat
lk u en oom reeds een maand lang iets ver
borgen heb.
U zult u zeker mijn vader, Leo Carbriant
nog wei herinneren en bij gelegenheid her
kennen nietwaar?
O zwijg, vernoem dien naam bleT nooit
meer, riep mijnheer VaJécourt geprikkeld uit.
Over hem gaat het niet mijn kind, hernam
mevrouw plotseling angstig geworden, maar
over diien zoogenoamden „pastillesfabrikant".
Als u den man met wien ik praatte beter
aangekeken hadt, zou u in hem mijn vader
herkend hebben, uw schoonbroer dien u reeds
sco lang dood waande.
Voor ons ln hij ook dood, verklaarde
mijnheer kortaf.
Maar niet voor zijn kinderen, klonk zacht
Madeleine's antwoord.
Ben stilte volgde.
Hoe heeft hij rich aan jou bekend duT-
»en maken, vroeg tante met trillende stem.
iWm het niet beter geweeet ala hij zich eerst
gewend had tot ons die zijn kinderen opge
voed hebben en die beter kunnen oordeelen
over de gevolgen van zijn terugkomst.
Stel u maar gerust tante, hij heeft zich
ook niet aan mij bekend gemaakt, ik heb alles
geraden .en ik zal u vertellen hoe.
In het begin van den zomer zagen we lederen
dag in het plantsoen een heer, die dicht hij
oma een bank uitkoos. Langzamerhand begonnen
we elkaar te groeten, wisselden eindelijk eenige
woorden. Dat alles ging gewoon, was heel na
tuurlijk, te meer daar de goede man ons kleine
diensten bewees, (zooals het leenen van een
paraplu), on alles deed om ons aangenaam
te zijn.
Op den duur waren die oppervlakkige be
trekkingen niet te vermijden en daar stak dan
ook geen enkel kwaad in.
't Was een groote onvoorzichtigheid
bromde oom.
In 't begin vermoedde lk de waarheid
niet, maar voelde toen reeds sympathie en be
langstelling voor hem. Tijhens uw ziekte tante,
werden onze wandelingen onderbroken. Maar
op een avond dat Ik uit zangles kwam, zag ik
dat een bejaarden heer door een auto aan
gereden werd.
En was hij dat? vroeg tante opgewonden.
Ja dat was mijn vader ,maar Ik wist dat
toen nog niet. Ik naderde den gewonde, die
eerst bewusteloos bleef liggen maar daarop
de oogen opende en eenige woorden lispelde
die veel indruk op mij maakten.
Eerst zeiden die woorden mij niet veel, maar
toen ik er later rustig over nadacht, was het
mij of de waarheid begon door te schemeren.
Zekerheid had ik wel niet, maar iéts ln mij
zet dat die man mijn vader kon zijn. U had
me verteld dat hij ln zee omgekomen was
maar ik bedacht dat schipbreukelingen soms
terugkomen, nadat men ze reeds lang niet meer
tot de levenden rakend,®.
Ik heb toep naar tante Beatrix ge
schreven om inlichtingen.,..
Oom en tante Valécourt hadden willen vra
gen:
Waarom heb je je niet tot ons gewend?
Hun geweten was echter niet geheel gerust
omdat zij den kindaren den terugkeer van hun
vader verzwegen hadden.
Tante Beatrix heeft me aanstonds ge
antwoord dat vader indea'daar niet dood was
maar onder den schuilnaam Lebreig3 in Parijs
woonde. Zij vertelde me tevens dat hij een
veraedererjle straf radrgaan had voor een
misdrijf dat minder ernstig was dan de kas
tijding vermoeden deed.
En toen.
Madeleine bleef steken. Nu kwam het moei
lijkste van haar biecht.
Ze viel op de knieën vlak bij haar hard
vochtige tante en vervolgde:
Ik heb iets tegen u misdreven tante, want
ik ben ongehoorzaam geweest en heb gehan
deld zonder uw goedkeuring. Maar ik kon niet
anders. Verscheidene dagen ben ik na de Mis
naar het hotel gegaan waar ik wist dat mijn
vader verbleef. Ik gaf me voor zijn nicht uit
en vroeg mijnheer Lebreige te mogen spreken.
Mooi zoo, jonge dame, sprak mijnheer
Valécourt op sarcastischen toon, nu zien wij,
ln wie we ons vertrouwen gesteld hennen.
Toen ik de kamer van den gewonde bin-
nenkwam sliep hij en kon lk hem dus rustig
gadeslaan en oude herinneringen werden ln
mij wakker geroepen, zijn gezicht Is, hoewel
heel vaag, ln mijn geheugen gebleven. Ik had
echter volkomen zekerheid noodig en wist van
tante Beatrix dat vader rich zelf niet bekend
zou maken, om de toekomst van zijn kinderen
niet in de waagschaal fee leggen. Daarom nam
ik mijn toevlucht tot een list. Op 't oogenblik
dat de zieke ontwaakte riep ik hem bij zijn
waren naam: Leb Carbriant),
En antwoordde hij daarop iets?
Ja, nog vóór hij geheel wakker was, vroeg
hij verschrikt .wie hem geroepen had/leverde
daarmee dus het geheim uit dat hij zich voor
genomen had te bewaren. Ik had dus zeker
heid. De rest kunt u gemakkelijk raden. Ik heb
bem omhelsd en ge-troost, omdat hij zoolang
van zijn kinderen gescheiden was geweest.
Een stilte volgde haar re'aas en in die span
nende oogenblikken beeldde Madeleine zieih
in. dat zij haar oom en tante gewonnen had.
Doch rasvrouw Valécourt hernam op onte
vreden toon:
En heb je Juliette op de hoogte gebracht?
Ja een paar dagen geledentoen pa
bijna genezen was.
En is zij ook naar hem toegegaan?
Neen, antwoordde Juliette blij dat zij een
bewijs kon geven van haar goed gedrag jegens
haar pleegouders, maa.r tegelijk eenigszins be
schaamd over haar harteloosheid. Ik heb hem
voor 't eerst in heit plantsoen ontmoet na zijn
genezing.
Zoo, was het eenige antwoord van mevrouw
Valécourt.
Dat verwondert mij niet erg, voegde oom
er kalm aan toe.
En wat heeft die mijnheer Lebreige
enfin uw vader jullie geraflenr
Ilff dleeft mij tot voorzichtigheid aange
spoord, om mijn pleegouders geen leed aan te
doen.
En zich zelf niet te compromitteeren;
of heeft hij daar niet over gesproken?
Och, deed Madeleine, terwijl ze opstond,
welk gevaar kan hij loopen? Hij heet immers
geen Carbriant meer.
Mijnheer en mevrouw Valécourt slaakten een
zucht van verlichting. Er zou dus nooit geen
sprake meer zijn van dien gevreesden naam
Carbriant. Die andere „Lebreige", wel die
kenden tje niet, ging hein dus niet aan,
U begrijpt dus, hernam Madeleine op
smeekenden toon, waarom ik in het plantsoen
van de gelegenheid gebruik maakte om met
hem te praten. Kunt u mij nu alles vergeven?
ochbegon mijnheer Valécourt verge
vingsgezind, want hij had erger dingen ge
vreesd.
Zijn vrouw voorkwam hem echter met:
Op een voorwaard e, als je voortaan geen
betrekkingen meer met. hem onderhoudt.
O tante hoe kunt u zooiets van mij
eischen?
Het moet. Die toestand kan zóó niet lan
ger duren?
Maar zoudt u mij dan geen ontaard kind
vinden als ik hem aan zijn lot overliet?
Als je ons niet gehoorzamen wilt, vind
ik je een ontaard kind.
U brengt me ln vreeselijke moeilijkheden
tante. Hoe ik ook doe, de verwijten zullen niet
uitblijven. Maar toch is het heel goed mogelijk
dat ik jegens u een goede nicht blijf en voor
mijn vader een goed kind. Zoudt u dan wer
kelijk eischen, dat ik mijn armen vader, die
zooveel geleden heeft, in den steek iaat?
Als hij zooveel geleden heeft is dat zijn
eigen schuld.
Of dat schuld is of niet heb Ik niet uit
TUT T© maKCT. t 1» H"J «OWl. Aos.
hij veel geleden heeft en nog lijdt. Ik wil en
mag hem niet verlaten.
Nu dan, riep mevrouw Valécourt bitter
en gramstorig uit, als je dan de voorkeur geeft
aan eien misdadiger, een dwangarbeider, een
man zooder naam, een banneling zonder wettig
bestaan boven ons die een smetteloozen naam
dragen, die je als ons eigen kind aangenomen
en opgevoed hebben, ga dan maar naar dien
man dien je nawelijks kent, dan kun je zijn
ellende doelen en misschien ook zijn schande!
O tante jaagt u mij weg7
aaD,
ons.
Madeleine boog het hoofd en tranen gled®
af van haar bleeke wangen. t
O ze aarzelde niiiet, ze wist waar haar P*"-,1!
was, wist ook wat ze dom zou, maar het vR_
haar zoo zwaar ondankbaar te schijn®11 e
over haar pleegouders.
Juliette stiet haar met de ell®^00®
en fluisterde:
O Madeleine blijf hier. Je weet nlet
je daarginds wacht. En hier zijn 26 zo°
voor ons, oom en tante zouden het je rt10
vergeven!
Nu wat ben je van plan? vroeg de
vorzoenlijke tante.
Ik ga naar mijn vader, mompelde
meisje.
Zooveel koppigheid bracht mevrouw
court tot het uiterste.
Ga dan maar onmiddellijk! Voortaan
alles uit tusschen ons, versta Je eigenzit)®1*'
opstandig kind? -
O tante, trachtte het arme meisje zich n
verdedigen, wees niet boos op mij. Als
verlangen ln handel, is dat orn-"fl
plicht mij dat gebiedt. Dat belet ecliter niri
dankbaar fee 'l-
ria-311
OU'
teguan
mij
te blijven liefhebben en erg
voor alles wat u voor mij, voor ons, ge1
30 1
2.15
Schiet
Skutsl
Rurge
MAHC
haven
Ivers
Kra
Co-, L
Trans
hout;
castle,
hvons
*10..
St. Ja
Zo
KöNIi
hof, k
31
12.3.
haven
Veder,
NAM.
Werpe
TtTLt
den. I
Tran
haven
Fried.
ttlJK]
«tukg.
derlan
N. y
Schieh
«oher
ÏJRle
Hrkj,;
«aash
È8C0"
■hhard-
Ï1 0
12.81
wet-
Vfamt
•tuk*.
*Un
KlETT
30 c
(k'W
S®N, 1
81 0
30 d
flLDï
M0 sv
q
u
Rite»
v*rti
k': T1
1 dEl
v«rtr
'«out)
fe.AAI
^CUc
?0 n
®T
Probeer maar niet mij te sussen o£ °v!
te halen, wat er later ook moge gebeuren
bent een ondankbaar kind!
Ze wendde zich daarop tot Juliette, vro»»'
En jij mijn kind, wat wil jij doen?
Ik, antwoordde het meisje zonder aé
zelen, ik kan u niet verlaten tante.
Noch een armzalig bestaan lelden,
eerst omgeven te zijn geweest met zorgen
aangename dingen, zei mijnheer Valécourt 1®
gedempte stem.
Art]'1'
*EO(j'
8CRlE
