Het contract tusschen Dublin
Van een Poloclub en Koninklijke prinsen
PAGINA
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1929
DERDE BLAD,
HET NIEUWSTE PRODUCT VAN DE JUNKERSFABRIEKEN
DE VERDWENEN KOK
MMMm
ECHT VROUWENWERK
DE „G 38" ALS EERSTE TYPE VAN HET „NUR-FLUGEL-FLUGZEUG'
DE BOEIENDE ZIEL VAN HET LAND
BIJ PRIMO DE RIVERA ONTVANGEN
Het nieuwste product van de Junkerfabrieken
te Deasau, de „G 38" is Zaterdag voor de pers
ter bezichtiging gesteld.
Het is een reusachtige vliegmachine, waarin
het Junkers-patent van het jaar 1910 op het
„Enkelvleugeltoestel" (dus zonder een eigen
lijke romp) in principe is toegepast. Het stre
ven is alle onderdeelen, die een schadelijken
weerstand bevorderen, onder te brengen in de
groote, holle vleugels. Bij de „G 38" is dit nog
niet geheel doorgevoerd maar deze machine
vormt het begin in die richting.
Opvallend is de uitbouw op de plaats waar
gewoonlijk de motoren zijn aangebracht en
welke nu dient voor den bestuurder, die er een
ruim uitzicht heeft.
De vleugels hebben een reusachtlgen omvang.
Ze hebben een spanwijdte van 45 meter en zijn
in het midden 2 meter dik. Hierin zijn de mo
toren ondergebracht en eveneens de passagiers
ruimten, bergplaatsen enz. Aan den buiteujtant
der draagvlakken bevinden zich de vier prc-
pellers.
De lengte van de machine is 23 meter, de
hoogte 5 meter.
Ze rust op 4 raderen, die twee aan twee achter
elkaar liggen. Elk rad is voorzien van een
luchtdrukrem.
De 4 motoren kunnen tezamen een kracht van
2400 P.K. ontwikkelen. De nuttige belasting be
draagt 3000 kg. Het vliegtuig biedt plaats voor
40 personen. De verkeers-radius wordt berekend
op 4000 K.M. De bedoeling is later de benzine
motoren door ruw-olie-motoren te vervangen.
Na de bezichtiging is de Duitsche vlieger
Zimmermann met de G 38 opgestegen. Deze
kwam gemakkelijk van den grond los, was ge
makkelijk manoeuvreerbaar en landde, na een
tocht waarbij een gemiddelde snelheid van 200
K.M. per uur gemaakt werd, zeer vlot.
EEN NEDERLANDSCH DORP IN AMERIKA
Een zee-officier schrijft in „Neerlandia":
„Ia den staat Washington (N. Amerika) ÜS4
een 20 K.M. ten Noorden van Seattle de haven"
stad Bellingham, die geregeld door de sch8-
pen der Java-Pacificlijn en Hoiland-Ameri-
kalijn wordt aangedaan. Hier wonen vele Neder*
landers, die echter meest in de Amerikaanse®®
samenleving opgaan. Ik hoorde hier, dat ®et
dichtbij gelegen dorp Lynden een geheel N®*
derlandsche plaats was, waarom ik besloot af
eens een kijkje te gaan nemen.
Van Bellingham bracht ons een autobus naar
Lynden. De rit duurde drie kwartier en
langs een goeden straatweg door een Neder
landsen uitziend landschap met bouwland e®
boerderijen.
Reeds in de autobus vonden we een paar N®"
derlandsch sprekende jongelui, die ons een efl
ander konden vertellen.
Lynden ligt ongeveer 5 K.M. van de Cana-
deesche grens. Het vertonde zich als een wel
varend, zindelijk uitziend dorp. Op de deurett
Nederlansche namen en opschriften. In de
dorpsstraat was weinig vertier, kinderen e®
enkele menschen, die we in het Nederlandse!1
aanspraken, vonden dat. zeer gewoon. We tel
den vijf kerkjes met Nederlandsche opschrif
ten In de „Lynden stores" vonden we d®
eigenaars Bijlsma en Van Leeuwen; de eerst®
in Friesland geboren, de laatste sprak, hoe
wel reeds tot in het derde geslacht zijner fa*
milie in Amerika, nog vloeiend Nederlandse®-
Ze vertelden ons, dat er in Lynden een 800-tal
Nederlandsche families wonen, vijf kerk®11
zijn, waarin in het Nederlandsch wordt g®*
preekt, en dat op school in onze taal nog
wordt les gegeven. Dit laatste was dit ja»r
door de Amerikaansche overheid voor 't eerst
verboden en geschiedt nu in 't Engelsch.
Landbouw en veeteelt zij er de hoofdbedrij
ven, terwijl de laatste drie jaren de bloem
bollenteelt is opgekomen, men vindt er da®
ook verschillende bekende firmanamen uit d®
bollenstreek, zooals Van Zanten, Zeegers, ent-
In den Nederlandsclien boekwinkel bestond d®
geheele boekenvoorraad uit eenige Nederland
sche gezangboeken.
Wij spraken nog een paar menschen en moei
ten eenige gastvrije uitnoodigingen afslaan we
gens gebrek aan tijd. We behielden een pret
tige herinnering aan dit bezoek. Eenige voe
ling, met het Alg. Ned. Verbond zouden vel®
Lyndenaars, geloof ik, wel op prijs stellen".
an deze beginselen diep doordrongen,
heeft de Vereeniging het „R.-K. Limburgs
Groene Kruis", de Rooms-Katolieke School
voor Maatschappelijk Werk, te Sittard, met
driejarigen leergang, ingericht, zoowel voor
meisjes, die wegens stand of ontwikkeling
later geroepen zullen worden tot 'n leidende
funksie in het politieke leven in Vrouwen
bond, voogdijraad, Sint Elisabethsvereni-
ging, patronaat, vakantiekoloniën, enz. als
ook voor meisjes, die zich volledig aan een
speciaal beroep willen gaan wijden in een
bezoldigde betrekking, zooals van woning-
inspectrice, ambtenaresse in 'n opvoedingsge
sticht, verzorgster van vrouwelijk personeel
ln grote fabrieken, adjunktinspectrice van de
arbeid, ambtenares van de kinderpolitie, van
de reklasseering, op een arbeidsbeurs, een
bureau voor beroepskeuze, jeugdleidster, enz.
De eerstgenoemde groep volstaat met een
of twee jaar de lessen te volgen; hierna kan
hén 'n getuigschrift worden gegeven.
De twede groep moet de volledige drie
jarige kursus doorlopen, waardoor 't diplo
ma van de school verkregen kan worden.
1. Deze breede opzet met diepen socialen
ondergrond, doet sympathiek aan De meis
jes, die later de leiding gaan geven in R. K.
vrouwenwerk, en degenen, die zich willen spe
cialiseeren in een bfzonder vak, moeten niet
met een vernisje de beweging ingestuurd wor
den. Als er over de geheelê linie met recht
geklaagd wordt over een tekort aan geschoolde
krachten, dan moeten we Sittard dankbaar zijn
voor zijn durf en initiatief. Wanneer wij de
naaste en de Verdere toekomst Inzien, ligt hier
zeer zeker het zwaartepunt: degelijk-gevormde
en diep Katholieke sociale werksters Wat een
gesukkel naast zooveel toewijding zien we hier
en daar en bijna overal. Deze school brengt
ons in de Katholieke vrouwenbeweging een
eind vooruit Op 't moment telt de oud-leer
lingenbond al 61 leden Gezegend het plekje,
waar zij haar arbeidsveld gevonden hebben.
Dan zijn er ook 35 oud-leerlingen die een bezol
digde betrekking bekleeden Al drukken wij
het niet erg sympathiek uit, toch is onze be
doeling opperbest als wij schrijven: één
zoo'n vrouw kan en zal meer goed doen dan
honderd anderen; en wel juist om de vorming,
boven omschreven. Deze sociale arbeidsters,
plus de afgestudeerden moeten in de toekomst
de R. K. vrouwenbeweging in allerlei vormen,
propageeren en tot steun en voorlichting die
nen Als Sittard en Amsterdam en de dames
uit de studenten-vereenigingen en de gediplo
meerde krachten van R K. Huishoudscholen,
plus zooveel goedwillendên over tien jaar de
leiding in handen hebben van de Mariabonden,
Elisabeth-vereenigingen, vrouwenbonden, gaat
de It. K. vrouwenbeweging een vollen uitbloei
tegemoet De besturen van genoemde vereent
gingen zullen de eerste zijn dit te bevestigen.
2. De pietlutterige opmerking moeten we -
helaas nu nog bestrijden, dat zoo'n school
toch geen voorbereiding is voor een mogelijk
toekomstig huwelijk. En werkelijk't is
juist andersom Als iemand uit een beteren
stand me zou vragen: noem me een gelegen
beid. een school, waarin eu ik mijn grootere
dochter «»m «turen v«-.wV.-r ldi«« van een
aanslaand huwelijk. dan gaven we dezen
raad: stuur ze naar de R. K. Huishoudschool,
Mariakroon, te Culemborg...of naar Mariën-
bosch te Nijmegen.... of naar andere ge'"gen
heden. maar één van de allereerste en aller
beste gelegenheden is: de R. K. School voor
Maatschappelijk werk te Sittard (of te Am
sterdam). Juist dat, wat een huwelijk noodig
heeft, als echte moederlijkheid, toewijding, ge
zelligheid, vooral godsvrucht en niet te
vergeten de kunst van koken en naaien, dat
alles en nog veel meer wordt te Sittard aan
gekweekt
3. Een sympathieke bizonderheid is het
tehuis der internen: „Sint Kathrien". Heeft
dit niets met de school te maken Misschien
wordt dit beweerd door een hooghartig mijn
heer; maar hij vergist zich dan weer, voor den
zooveelsten keer wellicht, wanneer hij vrou
wen werk beoordeelt. Op „Sint Kathrien" wordt
de noodige opvoeding doorgezet en vervol
maakt. Onder de moederlijke leiding van de
directrice en de hulp van de voorbeeldige juf
frouw-hulshoudster, leven ze daar als zusters
onder elkaar Wat ze op de school leeren
wordt daar in practijk gebracht. Ze leeren er
huishoudelijk en sociaal voelen; ze babbelen en
vermaken zich over haar werk; ze leeren van
degenen, die 't practisch werk van het derde
jaar verrichten, hoe ze 't niet en wel moeten
doen Er heerscht een toon van blijheid en
optimisme en toch ook van hoogen ernst. De
opvoeding in vrijheid en zelfstandigheid, die
hier toch zeker noodzakelijk is met het oog op
de toekomst der meisjes, levert alleen en uit
sluitend goede resultaten op
4. Toch moeten we hier, na al dit mooie,
nog het allermooiste zeggen: wat ook 't eerste
doel van de school kan genoemd worden: de
opleiding tot een gesalarieerde positie Ik heb
in Sittard tien verschillende beroepen opge
schreven, waarheen de opleiding voert. Het
lijkt me te saai en 't vraagt te veel plaats
ruimte alles in extenso hier weer te geven. Wie
het overgeschreven gedeelte uit het program
maboekje overleest, vindt daar de meeste wel.
Dit moet Ik echter verklappen, al wordt de
Directrice raisschieü boos, elke betrekking,
daar aangegeven, begint met een salaris van
minstens 1600 gulden 1 De gelegenheid om een
betrekking te krijgen is hier grooter dan waar
ook 1 Die willen, zijn altijd vrij spoedig in 't
een of ander beroep En dit wordt niet slech
ter in de toekomst, maar veel beter
Wat ons in al deze betrekkingen bizonder
bekoort, is het mooie, het christelijke van dit
sociaal werk En't is zoo echt vrouwen-
werk Ze moeten allemaal zich voejen als een
luilpe, ze moeten in dienende liefde door het
leven gaan, 't moeten offer-zielen zijn 1
WAAROM ZOO NUTTIG EN ZOO
SYMPATHIEK?
Elke Katholieke Dame weet, wat er feitelijk
bedoeld wordt met bovenstaand opschrift. Zoo
sterk is de fC.-K. School voor Maaischappetyk
icerk te Sittard al ingeburgerd. Maar mogelijk
vergaat het sommigen uwer als ons: al meer
dere jaren voelden we een achterstand; we
waten niet met het leerplan meegegroeid. On
der de suggestieve leiding van de vorige en
de huidige Directrice is dat nfet te verwonde
ren. Toen ons dan ook de gelegenheid werd
geboden daar eenige lessen te gaan geven,
stoomden we zoo spoedig mogelijk het mooie
Limburg binnen, terwijl ons hart klopte van
verwachting. De wakkere Directrice, mej. W.
Hillen, begon aan het station mij al bij te spij
keren, en toen ik twee dagen als een belang
stellende leerling aan haar voeten had gezeten,
was mijn sympathie voor de School van Sit
tard weer op kookpunt en was ik ook genoeg
bijgewerkt om er anderen iets van te vertel
len. We zouden nu met succes boven dit arti
kel hebben kunnen schrijven: „wat velen in
Katholiek Nederland niet weten" of
„wat men in Den Haag niet weet".
Zijn wij nu speciaal vuur en vlam om Sit
tard en staan we koud tegenover haar twee
lingzuster, te Amsterdam? We kennen dit kind
niet van nabij; maar, 't zijn zusters, Sittard en
Amsterdam, en we veronderstellen met recht,
dat ze sprekend op elkaar gelijken. Wat we
over de eene schrijven, slaat zeker, servatis
scrvandls, ook op de andere. De bedoeling van
dit artikel is niet de techniek van de school
te geven met lianr uitgebreid programma
(men vrage desgewenscht dit aan bij mej. Hil
len), we geven slechts een persoonlijken kijk
en enkele redenen, waarom deze school zoo
nuttig en zoo sympathiek is.
DE UITVOER VAN TOMATEN UIT.
HONGARIJE
Volgens mededeelingen van de directie wah
den Landbouw, meldt de Zaakgelastigde te
Boedapest, dat in een onlangs in het dagblad
„Magyars&g" verschenen artikel de aandacht
er op gevestigd wordt, dat de Hongaarsche auto
riteiten naar middelen zoeken ter bevordering
van den uitvoer van tomaten. Bedoelde uitvoef
zou ln de eerste plaats gericht moeten worde®
naar Engeland, de Scandinavische en ander®
noordelijke landen van Europa, waar de vraaS
naar tomaten groot is, doch waar hooge eisch®®
worden gesteld aan kwaliteit. Men hoopt doof
propaganda te bereiken, dat binnenkort d®
export een belangrijken omvang zal aanneme®
en zal bijdragen tot vermindering van het pa®"
sief-saldo der Hongaarsche handelsbalans-
Volgens bovengenoemd blad zal daarbij echtef
terdege rekening gehouden moeten wrorden soot
de concurrentie, met name uit Nederland. D®
„Magyarség" merkt hierbij op, dat de produc
tiekosten in Nederland, waar de tomaten i®
kassen geteeld worden, veel grooter zijn da®
in Hongarije, waar de teelt ln de openlucht ge
schiedt. De teelt van tomaten neemt ln Honga
rije voortdurend toe. In 1927 waren bijna 120®
H.A. met tomaten beteeld, in 1928 bijna 1500
H.A. De opbrengsten bedroegen in die jar®9
respectievelijk 18.850 ton en 23.350 ton.
Er zijn veel roomse meisjes tegenwoordig,
die 'n sterke aandrang voelen: de gemeen
schap volgens Katoliek beginsel te helpen
hernieuwen. Dit is 'n gelukkig verschijnsel.
Want de hulp van vronwelike krachten is
in onze samenleving onmisbaar.
Echter om praktiese hulp te bieden, Is on
derricht in dit zo veelzijdig en ingewikkeld
sociaal leven naadzakelik: tevens moet hen
'n geest van dienstvaardigheid en hartelijke
toewijding worden eigen gemaakt. Die ken
nis zal vals of minstens onvolledig zijn. en
de opofferingsgeest zonder volharding en on
baatzuchtigheid, wanneer geen diepe begin
sel-overtuiging in de sociale werkster ge
vestigd Is.
Vrouwen van heldere wetenschap, vol
daadwerkelijke belangstelling voor de even
mens, en daarbij meer dan gewoon godsdien
stig: zij zullen het Rijk van Jesus Christus
helpen vestigen in onze dagen, en wat
dikwijls zoo noodig is 't werk van pries
ters en religieuzen kunnen aanvullen of
voorbereide» als lekenapostelen
Wij wisten niet zooveel als nu, voordat wij
de reis naar Sittard hadden afgelegd. Vele
mama's zullen nu ook een beteren kijk gekre
gen hebben op deze school. Met een gerust hart
vertrouwen zij haar dochters aan de directrice
en den hoogstaanden moderator, Pater Mole
naar en aan alle docenten toe
Als we één wensch nog moeten uiten is het
deze: deze school moet van hoven en van
rechts en van alle kanten gesteund worden
Wie hier zijn sympathie en zijn steun ont
houdt, onthoudt aan Katholiek Nederland en
aan de' gehëële bevolking van Noord en Zuid
een stuk cultuur 1
's-Sosch. P. DAMASUS, O.M.Cap.
