DE BEGROOTING VAN JUSTITIE
De Culemborgsche moordzaak
Nog steeds den Bosch en Giessen-Nieuwkerk
m
ROODE „EISCHEN EN»GRIEVEN' ALS OUDE
PLUNJE OPGEBORGEN
&JDAG 22 NOVEMBER 1929
2 'A
BEUMER GEEFT MARCHANT EN DUYS HARDE
NOTEN TE KRAKEN
DE minister zoekt kracht in het
Vervullen van zijn plicht
Onze onbewaakte overwegen
EEN JAGER GEDOOD
HET TE AMSTERDAM GEVONDEN
KINDERLIJKJE
DE ZWAKHEID DER SOCIALE ORGANISATIES IN
ZUID-LIMBURG
COMMUNISTISCH RAADSLID
VEROORDEELD
HET VRAAGSTUK DER ANONIEME BRIEVEN
DE PROCÜREUR-GENERAAL DOET
VERWIJTEN AAN DE SENSATIE
PERS
Een merkwaardige strafzaak
HUISHOUDSTER GEWORGD
HET DRAMA TE ZUNDERT
DE MOORD IN DEN POLDER
BLIJDORP
..i Or
XJ A »vi
TWEEDE KAMER
Mej. Meijer pleit voor een beter
arbeidssysteem voor gevangenen
dJJf' 2wraarste woorden waren gesproken over
Tectfn!fVen inzake ket geval voor de Boesche
Pro en ket beruchte Giessen-Nieuwkerk-
gt6'"es Mej. F. Katz kwam nog eens op de laat-
on dominee Zandt hoe kon het anders?
eerste zaak terug.
dirjl6t Pittigst speechje werd echter geleverd
t6 r d«n a.-r. heer Beumer, die vrij harde no-
kraken gaf aan de heeren Marchant en
ge Met merkwaardige van den soc.-dem. af-
W^igde ls, dat deze direct opstuift en zijn
en V neeiInt tot scheldwoorden als „kwibus"
"Catechiseermeester" zoodra tegenstanders
Vatt-(ie weelde veroorloven er een andere op-
he na '6 bouden als hij, ja, het bestaan
mr. Jan Duys, tegen te spreken of min-
-aangename conclusies te trekken, uit zijn
ier-
/W ovumuro WUUl Ui
epliaasite uitspraken.
^Met was goed, dat de heer Beumer onver-
doorging en, zich niets aantrekkend van
Vol fen Muys' opmerkingen, zijn rede ver-
doeS^e- ^eg6n menschen die voortdurend „dik"
hebh' 'S be®te remedie: zelf ook „lef" te
«oh en aan durf ontbreekt het den zeer
6rPzinnigen anti-revolutionairen jurist
^hszins.
beer Beumer had gelijk, toen hij zei, dat
>a Giessen-Nieuwkerk zaak veel betreurens-
b'gs en afkeurenswaardigs was geschied,
f 11 sensationeele pers heeft de geheele atmos-
br r bedorven en de rechtspraak ten deele ge-
^ülkt als een reclame-campagne voor het aan-
feitnea van m'ndm"-ont wikkel de abonné's. Dit
Bet ,8taa,t vast' evengoed als dat de meineedige
P'gen als variété-nummer zijn opgetreden en
®r openluchthuldigingen hebben plaats ge-
waar-bij de heer Duys een rede hield en
"Internationale" is gezongen.
da^ aldus de heer Beumer, die inder-
b ad geen schildknaap van de bewindslieden is,
d volkomen recht daar den vinger op te leg-
d- Waar leder-een spot over de behandeling
°r het Amsterdamsche Hof, mocht de be
ddainan daarover ook zijn oordeel vellen, te-
j®er daar hij niet alléén dit Hof beeritiseerd
hok Dat daar Seen „evenwichtigheid" was, is
ejj „Weekblad van het Recht" erkend
>y. 6r was niet de „Olympische rust", welke mr.
drohant, volgens een interview, voor de rechts-
M heeft geëisoht.
620 klap voor den vrijz.-dem. leider kwam
te ^baar aan evena's de opmerking aan 's hee-
Ci tft? Duys' adres> dat ziia verlangen naar maat-
ej'l^dlen tegen den rechter-commissaris een aan-
'hg was van de, door de grondwet geregelde
Hlh ^nïast'baai-heid van de rechterlijke macht,
jj 6 beer Wijnkoop beschouwt alles in het
g van, wat hij noemt, het „klasse-karakter".
'et:
a de Dreyfuszaak wordt door hem tot zoö-
j. 8 berleid, terwijl eenieder er veel eerder een
j^en-kwestie in zou zien, misschien, met den
Hster, een strijd tusschen levensbeschouwin-
■t n- Wijnkoop wilde de rechters afzetten: „Als
kan mèt de wet, dan maar zonder de
De heer Duys schudde zijn grijze hoofd
maar feitelijk deed de wild-oommunist
anders dan de woorden van den soc.-dem.
b'ets
tori,
.'®t nog wat aandikken en er de consequen-
6 uittrekken.
Minister Donner heeft de twee groote kwes-
rustig, zij het niet in alle onderdeelen be-
edigend, beantwoord. Inzake de Bossche
U i?81*0' waarbij een plicht-verzakende katho-
de bevoegdheid werd ontzegd een kind
a bollek op te voeden, herinnerde de bewinds-
ah aan de gelijkluidende rechterlijke uitspra-
in drie instanties. Hij wilde daarmee niet
Sgen, dat nu ook alle bijzondere gevallen be-
-®t zijn evenmin als hij positief mr. van Wiin-
kon beantwoorden, die de vraag had
^bsteld of een advocaat, die in de uitoefening
11 zijn beroep een rechtszaak met gesloten
deuren bijwonend, daaromtrent mededeelingen
mag doen.
Wel meende de minister met den genoemden
katholieken afgevaardigde, dat de rechters in
Den Bosch verondersteld, dat zij de gewraak
te uitdrukkingen tegen de verzoekster hadden
gebezigd deze hadden dienen na te laten.
Inzake de Giessen-Nieuwkerk-zaak zei de mi
nister, dat hij in zijn Memorie geen persoonlijke
critiek op den president van het Amsterdamsoh
Hof bedoeld had, maar op de heele sfeer in Am
sterdam die bedorven was door sensatie-lust,
een gevolg van de eenzijdige voorlichting, die
de pers aan het publiek geeft aangezien justitie
en politie zich gewoonlijk niet uitspreken.
Tegenover mr. Marobant verklaarde de mi
nister, die dit deel van zijn rede blijkbaar zorg
vuldig voorbereid had en dan ook voortdurend
groote vellen papier raadpleegde, dat hij geen
twijfel koesterde aan de waarde van de Amster
damsche uitspraak en persoonlijk ook geen
reden had „aan de onschuld van deze menschen
(Theunissen en Klunder) .te twijfelen."
De hoofdfouten in het Giessen-Nieuwkerk-
proces gemaakt zoo hét onbehoorlijk onder
zoek van den rijksrechercheur, het onvoldoend
persoonlijk werk van den rechter-commissaris
en de kwestie van het „geheime dossier"
heeft de minister rondweg toegegeven. Maar
alle voorstellingen rond deze fouten gemaakt,
zijn niet juist; de objectieve feiten zijn nog niet
geheel helder en zeker niet de subjectieve schuld
van de verschillende ambtenaren: er zijn voor
de laatsten verzachtende verklaringen mogelijk
vooral de zoo hardnekkig gehandhaafde
meineedige verklaringen van de getuigen Kroon
«pelen hier een rol. De minister, die den rijks
rechercheur alvast op tijdelijke nonactiviteit
heeft gesteld, wil het audi et alteram partem
volledig toepassen alvorens straf-maatregelen
tegen personen te nemen. Hij brandt liever da
objectieve fouten in een stelsel weg dan per
sonen te treffen wier volle subjectieve schuld
voor hem niet vast staat.
„Niets zal ik nalaten wat lk, naar eer en ge
weten, zal meenen te moeten doen. Ik zal mijn
kracht zoeken in de vervulling van mijn plicht",
was het kernachtig slotwoord van den jongen
bewindsman. Hij antwoordde niet meer op de
heeren Duys en Marchant, die repliceerden. De
eerste maakte wat grappen de rijksrecher
cheur wou hij desnoods kamerbewaarder zién
gemaakt! en de laatste is blijkbaar nog be
vreesd, dat. de minister te zachtzinnig zal zijn
voor de liooge ambtenaren. Daar mocht toch,
na hetgeen de bewindsman verklaard had, niet
meer aan getwijfeld worden.
De groote zaken waren hiermee afgedaan.
Met een geweldig vaartje elke spreker kreeg
tien minuten om zijn wenschen kenbaar te ma
ken werden de verschillende afdeelingen
doorgewandeld.
Wij noteeren dat mej. Meyer wijziging in het
arbei cissysteem voor gevangenen bepleitte, op
dat latere réclasseering gemakkelijker wordt.
De gevangenen moeten vlugger en langduriger
werken en hun arboidslust dient beter beloond.
Wij hoorden zelfs van stukloon en bijslag boven
het gewone dagloon. Onze vrouwelijke afge
vaardigde bepleitte ook nog hoogere subsidie
voor de Katholieke Reolas-seering-vereeniglng,
die door den minister in overweging werd ge
nomen.
De soc. ds. v. d. Heide vroeg eigen geestelijken
voor groote gestichten en uit zijn mond teeken
den wij de opmerking op:
„Gestichten zijn en blijven onnatuurlijke din
gen; Jwt kind behoort in het gezin."
Zeer waar en niet-marxlstisch.
Minder ernstig was de vraag van den heer
Duys naar de oörzagk van het feit, dat be
paalde veroordeelden, zoo moordenaars, niet
ter kerke behoeven en anderen, zoo landloopera
wel.
De minister-, die den inhoud van de wetboe
ken kent als dien van zijn broekzakken, diepte
direct op, dat het Hiér een veertig jaar oude
bepaling gold waar hij eens over peinzen zal.
Om zes uur was Hoofdstuk IV afgehandeld:
de heer Wijnkoop zal de hoofdelijke stemming
hebben welke hij heeft Verzocht.
Men gaat proeven nemen met
flikkerlichten
OPROEP OM BESCHADIGING TE
VOORKOMEN
6rc°0r den Commissaris der Koningin in de
Culvinc'e Noord-Brabant is de volgende cir
aire gericht aan de gemeentebesturen in
^a-Brabant:
doc,6 Minister v»n Waterstaat heeft heslist, dat
Hj.r de Nederl. Spoorwegen proeven zullen
v 'en worden genomen met het aanbrengen
y,6 flikkerlichten op overwegen, gelegen in
ivf» met snelverkeer, waar de plaats van den
"ch|Weg we,n,S aandacht trekt. Deze flikker
br en zullen waarschijnlijk worden aange-
n °P de nabij de overwegen geplaatste
den 'eas krui3en (waarschuwingsborden). Uit
lj0, aard der zaak is het wenschelijk, dat deze
en, zooals ook trouwens de borden, reflec-
"wunviio UG UUIUCU, XGUCG-
^'a t 6n andere so'neu. welke dienen om onbe
kllen 6 overwegen aan te duiden, door het pu
sc., worden ontzien, daar vernieling of be
U.jfiging hiervan ernstige gevolgen kan heb
M* noodig U hierbij uit, aan het voren
a'gemeene bekendheid te geven en alle
djf'f'ngen van onderwijs te willen uitnoo-
]w8n de leerlingen ernstig te doen wijzen op
st'h' ,verantwoordelijke van vernieling en be
g6vac"g*nB a'3 vorenbedoeld en op de ernstige
ïl0 die daaruit kunnen voortvloeien.
ndieu zou nog kunnen worden verwezen
r art. 163 van het Wetboek van Strafrecht
Doordat twee honden vochten
tM,en zeer trae'sch ongeval had gisteren te
■»«eh'na P'aa-ts. Twee honden waren aan het
Vv?11- Toen de onSebuwde jager T. ze met
kolf van zyn geWeer uit elkaar wilde jagen,
dit plotseling af. De ongelukkige kreeg
w.fbot in den buik en werd zoo ernstig vev-
dat hij kort daarop aan de gevolgen is
"«•den. Zijn oudera waren Juiat ter bruiloft.
De politie vermoedt misdrijf
HHÜMI
PUBLIEKE WERKEN hebben zich eindelijk ontfermd over de bewoners van Plan West,
te Amsterdam, die zich al lang beklaagden over te smalle bruggen over de Admiralen-
gracht. Do brug .bij den Postjesweg wordt vervangen, door een breedere.
NA HET EINDE DER ZINKWIT-STAKING
WIE KAN INLICHTINGEN GEVEN 7
Zooals reeds gemeld, is Zondag uit bet
Buiten-IJ het lijk opgehaald van een ongeveer
4 a 5 jarig jongetje. De verwondingen, die op
het lichaam zichtbaar waren, deden reeds
aanstonds, bij de politie het vermóeden rijzen,
dat het kind wel ëen slachtoffer van misdrijf
kon zijn.
Tn de dagbladen verscheen een oproep, waar
in het verzoek was vervat, dat ieder, die iets
van het gebeurde meende te weten of het kind
kende, zich zou wenden tot den commissaris
'van hét politiebureau Volewijkspark.
Tot nog toe heeft zich echter niemand bij de
politie vervoegd tot het geven van inlichtingen.
Intusscheu is bij de politie het vermoeden
steeds sterker geworden, dat er hier inderdaad
misdrijf 'in het spel ls.
De politie deelt ons thans nog het volgende
mede:
Op 4 November j.l. hebben omstreeks 4.30 uur
des namiddags een lieer en eon dame, met een
kinderwagen, geloopen op den Uitdammerdük
langs den Zuiderzeedijk onder deze gemeente
in de nabijheid van het Kinselmeer. Het signa-
'oment van dien beer luidt: 1.75 M. lang,
30 jaar, gekleed met zwarte overjas en ver
moedelijk een bolhoed; van de dame: iets klei
ner, flink postuur, gekleed met grijzen langen
mantel en hoed; zij droeg een bril.
De kinderwagen was voorzien van een kap
en is vermoedelijk groen van kleur.
Dozen heer en dame wordt verzocht zich zoo
spoedig mogelijk in persoon dan wel schrifte
lijk te willen melden aan het politiebureau
Volewijkspark (Noord)zoo ook hun, die in
lichtingen omtrent bedoelde personen kunnen
geven.
Gisteren is aan den kant van de Zuiderzee,
waar het lijkje van het ongeveer vierjarig
knaapje is gevonden, gedregd en aan den wa)
in den omtrek ls met politiehonden gezocht
naar sporen. Deze pogingen om licht in deze
zaak te brengen hebben geen resultaat gehad.
Zoo is dan eindelijk geschied wat reeds lartg
te voorzien was.
De staking bij dé Zinkwit-fabriek te- Maas
tricht is officieel opgeheven.
„Het Volk" van 15 November brengt een
kort maar veelzeggend bericht omtrent de op-*
heffing, waarbij alle roode „elschen en grieven"
als oude plunje werden opgeborgen, terwijl de
veelgesmade burgemeester van Maastricht In'
den arm werd genomen, om als bemiddelaar-
op te treden bij de directie der fabriek. J
Het pleit voor den burgerzin maar vooral
voor de Christelijke vergevingsgezindheid va,n
dezen magistraat, dat hij, ondanks den vloéd
van schimp en smaad, dia in en buiten den. gé-
mëenteraad wekenlang over hem is uitgëstórt,
töcli bereid werd gevonden, de roode stakifjgs-.
leiders te woord, te staan en voor de slacht
offers ten beste te spreken bij het bestuur der
„Zinkwit".
Het was als wilde het hoofd der politie mét
zijn eigen sprekend voorbeeld bewijzen, dat de
socialistische fabel, van de ,.politie:terreüj" te''
Maastricht eiken feitelijken grondslag -juist-i
Integendeel de „terreur" was geheel-,aan Ie"1
andere zijde. En zóoals wij zagen ïakle-
de onbesuisde stakinè, zöodr'a met krachtfgén
arm de orde was hersteld, als een kaartenhuis
ineen.
Onvermijdelijk vinden thans de voormalige
stakers hun plaatsen in de fabriek deels door
werkwilligen bezet.
Maar de directie heeft ln grootmoedigheid
niet voor den burgemeester willen onderdoen.
Vijftig slachtoffers hebben dadelijk plaatsing
gevonden, en van de óverige zal nog een zeker
aantal geleidelijk in dienst wórden gesteld, naar
gelang liet bedrijf op gang wordt gébracht.
Maar allen terugnemen ware zakelijk on
mogelijk en tactisch onberaden: de terroristen,
uit den stakingstijd blijven bulten de fabriek*
dit is een eisch zoowel van bedrijfszekerheid
als van gezond verstand.
Nu zoodoende met de orde op straat ook de
1 rede in het bedrijf is wedergekeerd, schijnt
de tijd aangebroken om eens rustig ha te gaan,
hoe in een Katholieke stad een aahvankëlipk
onbeduidend arbeidsgeschil zulk een geweldige
beroering kon verwekken. 1)
Men spreekt van een „krachtprbef" der,
socialisten. En het staat vast, dat de roode'
machtsbegeerte een der hoófd-factoren is ge
weest, in het conflict.
Maar nooit zou deze krachtproef den ge-
welddadigen vorm en massalen omvang heb
ben aangenomen, waarvan wij getuige zijn ge
weest, hadde het den Katholieken niet gefaald
aan maatschappelijken moed en sociaal zelf-:
bewustzijn.
Tiouwens niet alleen te Maastricht, maar in
heel Zuid-Limburg, lijden onze arbeiders-orga
nisaties zoowel aan uiterlijke als aan inner
lijke zwakheid. De uiterlijke is bekend genoeg*
nog stpeds is de helft der Katholieke arbeiders
niet aangesloten bij een vakbond. Maar de
innerlijke is, hoewel verholen, nog veel nood
lot tiger: de meeste leden zijn traag en onver-1
schillig en doen weinig of geen moeite,: om hun
organisatie tot bloei te brengen.
Is de Zuid-Limburger dan zoo individualis
tisch aangelegd, dat hij eiken organisatie-vorm
schuwt
Verre van daar In alle gëzelligheïdsver-
eenigingen (en zij zijn léglo heerscht een
vroolijk en opgewekt* kameraadschanpelijk
leven.
Kegelclubs en dulvèh-sociëteiten, muziek-,,
zang- en tooneelvereenigingen, ja zelfs de
plattelandsschutterijen, levende fossielen uit
een langvervlogen tijdperk, zij alle wedijveren
in groei en bloei.
De blijde geestdrift, waarvan elke Zuiderling
een ruimen voorraad in reserve heeft, besteedt
hij overvloedig en onverdroten aan de wel-
vaart, van „zijn" duivenclub, „zijn" fanfare,
„zijn zangvereniging of „zijn" schutterij
Onlangs ontmoetten wij een paar schutters
die met een collectebus rondgingen om vijftig
gulden bijeen te brengen voor het vereischte
zegel, ten einde hun meer dan vijf-honderd-'
jaiig weerbaarheidscorps de koninklijke goed
keuring te verschaffen, die door een dertig
jarig tijdsverloop vervallen was.
Wij vroegen aan de stoere mannen, of deze
bedelgang hun niet tegenstond. En prompt"
kwam het antwoord: „Veur de sjutterie ls us
alles good: voor de schutterij is ons niets
teveel".
Dat dit geen holle frase is, kan men dage
lijks waarnemen. Ontegenzeglijk heerscht er,
niet alleen bij de schutterijen, maar ook" bij
heel het complex van muziek-, zang-, tooneel-
en sportvereenigingen een prettige geest van
dienst- en offer-vaardigheid.
Maar vraagt men dezen schuttere, musici,
Izangers, tooneel- en Sportliefhebbers naar hun
lidmaatschap vaü de Kath. vakvereeniging,
dan hoort mén veelal een onverschillig: „Da
kom ich niêet", eö soms een halt-verontschul
digend: „Ich bin dëbie (erbij) gegange um den
Jieer kauléan In pleizeer te doón
'En al" is dit tekort aan sociaal bewustzijn
niet zoo algemeen als wel eens beweerd wordt,
al Staat het' vkst, dat onze vakbonden zich
verheugen in een kern van overtuigde en
beginselvaste leden, die de onverschilligheid
der massa ten deeie compenseeren, toch valt
bet niet te ontkennen, dat de Zuid-Limburger
in bet algemeen veel meer voelt voor onderling
vermaak en gezeliigen omgang dan voor sociale
actie en maatschappelijk werk.
f Haddèh nu dé' bedrijtsverhoudingen in Lim
burg haar vredig karakter bewaard, dan zou
men geneigd zijn om in te stemmen met de
Zuidelijke levensblijheid, die in vrije uren bij
voorkeur ontspanning zoekt in wapenspel en
sport, in muziek, zang en tooneel, en zich
afkeerig toont, van ernstige gedachtenwisse-
ling omtrent de menschelijke samenleving en
dêrzelver noodën eii behoeften.
M'k'kr' fm (Ie groot-industrie met macht en
gêjveid haar intrede heeft gedaan in Limburg's
vredige gouwen, op den voet gevolgd door de
klassenstrijd predikende S.D.A.P., nu ontbrand
de ook hier de geesteskamp óp sociaal terrein,
nu ontstonden ook hier grieven en eisclien,
ioongesehlllen en bedrijfsconflicten.
En telkens als deze conflicten een acuten
vorm aannemen in de een of andere staking,
toont de groote massa der ongeorganiseerden
én halfslaclitigen een bijna kinderlijke onbe
holpenheid:
Dan laat zij - zich meesleepen door groote
woorden en hojie leuzen, dan neemt zij onbe
redeneerd en zonder kennis van zaken stel
ling in het conflict, dan laat zij zich verleiden
tot wanorde en verzet en komt eerst lot be
zinning als het te laat is.
Sociale scholing en organisatie der volks-
s'asse is dus. in heel Zuid-Limburg maar
vooral te Maastricht een dringende eisch dos
ttjds. Wij begrijpen heel goed, dat het veel
gemakkelijker is dezen eisch te stellen dan
hem te vervuilen.
Uit den aard der Zaak is het veel minder
moeilijk den vinger op de wonde plek te leg
gen, dan haar volgens de regelen dér kunst
te heelen.
Maar loch blijft een juiste diagnose de
grondslag voor een doeltreffende therapie.
Dat alle weidenkenden, geestelijken zoowel
als leeken, deze therapie mogén aanwenden,
vooraleer de vijand, die nooit slaapt, groote
verwoestingen heeft aangericht op het erf der
Vaderen, is de hartewensch van ieder, die het
goed meent met het beschaafde, vriendelijke,
levensblije Volk van Zuid-Limburg.
- R. L.
1) De aanleiding tot de staking was de
weigering van een vijftal arbeiders, het gewone
Zöndagswerk langer voort te zetten dan ge-
biuikëlijk was. Zij werden op staanden voet
ontslagen, maar na opheldering van het mis
verstand, door t.usschenkomst van den Kath.
vakbond weder in dienst genomen; waarna de
Katholiek géorganiseerden den arbeid Hervat
ten, terwijl de; „modernen" bleven doorstaken
en haastig een aantal grieven en' eischen
airmuleehlen, waarvan tevoren met geen woord
'gerépt was.
Óók de raad van Hoogkerk treft
maatregelen tegen orde
verstoringen
De Groningsche rechtbank heeft gisteren het
communistisch raadslid van Hoogkerk, H.'Hoi
king wegéns ordeverstoring in de raadsvergade
ring op 15 Augustus veroordeeld fot 4 maan
den gevangenisstraf. De eisch was twee maan
den gevangenisstraf.
In deze vergadering werd een voorstel van
B. en W. behandeld om het reglement van orde
zoo te wijzigen, dat raadsleden,die de orde
werstoorden het verblijf in het gemeentehuis
zal worden ontzegd. Dit in verband met de or
deverstoring van den communist. Toen het
voorstel was aangenomen moest dit direct wor
den toegepast op verdachte, waartegen hij pro
testeerde. HU is toen door de politie onder ver
zet op straat gezet.
De zaak blijft onverkwikkelijkheden
openbaren
Voor bet Arnhemsche Gerechtshof stond,
Donderdagmorgen in hooger beroep terecht
Joh. A. C., die bij een vroeger vonnis van het
Gerechtshof wegens meineed^ gepleegd in de
beruchte Culemborgsche moordzaak, werd ver
oordeeld tegelijk met zijn broer Arnold C, tot
vijf maanden gevangenisstraf.
Voor het Hof werd als getuige gehoord Mr.
Roobol die raadsman was in de zaak Swee-
ris en Vroege. Tijdens de behandeling op 29
September 1927 verklaarde volgens getuige deze
Joh. C., in de Culemborgsche moordzaak als
getuige geboord, dat hij nooit anonieme brie
vên geschreven had.
Na herhaaldelijk vragen door den President
was hij destijds blijven ontkennen de brieven
of een er van geschreven te hebben.
Nu Joh. C. voor meineed zich te verantwoor
den had verklaarde bU, na door den President,
Mr. Klaasesz, door de Raadsheeren en den Pro
cureur-Generaal, Mr. Cnopius herhaaldelijk on
dervraagd te zijn, gemeend te hebben, dat 't
op de zitting van 29 Septeiqjjer 1927 ging over
andere brieven.
Hij verklaarde voorts dat het wel waar kon
wezen dat hij den anoniemen brief geschreven
had maar hij herkende het schrift niet.
Als getuige k decharge werd C.'s zuster ge
hoord, die verklaarde na afloop van de zitting
van 29 September 1927 met verd. over de brie
ven gesproken te hebben. Zij heeft hem toen
herinnerd aan een avond, dat hij zeer laat bij
Haverman was, en dat zij hem moest gaan
roepen. Op dien avond had zij een brief bij
Haverman op tafel zien liggen.
Dit bleek toen de bewuste brief te zijn.
Toen mej. C- baar broer dit had voorgehou
den, herinnerde hij het zich opeens.
Requisitoir.
In zijn requisitoir, waarin mr. Cnopius, de
Proc. Generaal een en ander bewezen achtte,
wenschte de Proc. Generaal de volgende verkla
ring af te leggen:
Nu mij bij de behandeling dezer meineed
procedure tegen een der C.'s uit Culemborg,
dit dossier in vollen omvang in handen komt,
kom ik er van zelf toe, eene mededeeling te
doen die eenigermate 'icht kan werpen over de
duistere berichten, die in den laatsten tijd in
de pers aangaande de Culemborgsche moord
zaak gretig zijn opgenomen.
Die mededeeling is voor Mr. Roobol niet aan
genaam, maar hij heeft het aan zich zelf te
wijten.
Die onzinnige campagne in de pers is n.l. aan
gevangen met een daad van mr. Roobol die ik
bespreken wil. Toen hij eenige weken 'geleden
voor het Hof te 's Hertogenbosch, optrad als
raadsman van de Smale, heeft hij na eerst het
Gerechtshof er óp te hebben voorbereid, dat hij
een opzienbarende mededeeling zou doen, daar
na op de publieke zitting gezegd dat hij ont
dekt had (hetzij eerst toen of reeds vroeger)
dat een anonieme brief, die dén dag na den
moord den commissaris van politie te Culem
borg had bereikt, en die aanwijzing gaf omti-ent
een paar daders, die hun alibi duidelijk hadden
kunnen bewijzen, door een der C.'s was ge
schreven en hij beriep zich daarbij op het oor
deel van Dr. Hesselink.
Zijn bedoeling was, kennelijk uit te doen ko
men, dat de justitie die belangrijke vondst van
zijne zijde, maar die hij nu eerst publiceerde
maar naast zich had neei-gelegd.
De mededeeling die ik nu kan doen is, dat
die brief in dit dossiers ligt, 3B. dat Dr.
Na tien jaar verneemt de
veroordeelde zijn vonnis
EEN JURIDISCH RAADSEL
Een merkwaardige strafzaak diende gisteren
voor de Vijfde Kamer der Rechtbank te Amster
dam.
Op 7 October 1918, dus ruim elf jaar geleden,
werd een loswerknjan te dezer stede door de
politie gearresteerd wegens diefstal van een
rijwiel. Hij werd na zijn verhoor op vrije voeten
gesteld, doch een jaar later gedagvaard. Op 17
October 1919 diende zijn zaak voor de Recht
bank en werd hij bij verstek tot een jaar gevan
genisstraf veroordeeld. De man blijkt van dit
alles niets te hebben geweten tot in Juni
van dit jaar, toen hij van zijn 'bed werd gelicht
om zijn straf van een jaar te ondergaan!
Hij kwam in verzet, met het gevolg, dat hij
gisteren terechtstond.
Bij de behandeling der zaak bleek, dat de in
leidende dagvaarding, welke de basis van het
proces vormt, in het dossier ontbreekt! Voorts
kwam vast te staan dat beki. in de gevangenis
zat, toen de verstekbehandeling van zijn zaak
Diaats had.
Op grond van een en ander vorderde het
O.M., mr. de Blécourt, dat de Rechtbank hem
niet ontvankelijk zal verklaren.
De verdediger, mr. dr. Benno "J. Stokvis,
zeide, dat hij in het midden wenschte* te laten
welke oplossing de Rechtbank voor deze juridi
sche puzzle zou moeten vinden. PI. wees er
echter met nadruk op, dat, hoe de oplossing ook
moge zijn, zijn cliënt in geen geval zal kunnen
worden veroordeeld. Overigens sloot pi. zich
bij het requisitoir aan.
Uitspraak 5 December.
DE AFSCHUWELIJKE MOORD
TE AMSTELVEEN
Beide verdachten levenslange
gevangenisstraf
De vijfde Kamer der Amsterdamsche recht
bank heeft gistermiddag uitspraak gedaan in
de zaak tegen P. P. D. en D. v. P., die indertijd
te Amstelveen in de woning van den landbou
wer Hoogeveen diens huishoudster mej. Wesse
ling hebben geworgd met het oogmerk zich
meester te maken van gelden, die naar zij
-meenden op de boerderU aanwezig waren.
Overeenkomstig den eisch van het O. M. ver
oordeelde de rechtbank beiden tot levenslange
gevangenisstraf.
De beide vrouwen der verdachten werden
veroordeeld tot ieder 4 maanden gevangenis-
■trat
Hesselink dien vergeleken heeft met schrift van
de C.'s en dat hjj reeds op 20 December 1927
heeft beslist:
„Wij zijn ervan overtuigd, dat geen dezer
beide brieven (dus ook „3 B.") geschreven is
door een der in de opdracht genoemde per
sonen, gelijk blijkt uit een rapport dat even
eens in dit dossier ligt".
Hoewel ik, zeide spi'eker tenslotte verdere
toelichting, beschouwingen en gevolgtrekkin
gen, ook ten op zichte van Mr. Roobol, aan deze
mededeeling zou kunnen toevoegen, wil ik dat
niet doen. Ik geef alleen de feiten, en
laat nu de gevolgtrekkingen uit dit alles over
aan de publieke opinie.
Om te komen tot het vaststellen van het
bewijs bracht spreker naar voren, dat tijdens
de zitting van 29 September 1927 voldoende
bleek, dat de C.'s het opzet hadden "valsch te
verklaren omtrent den brief.
De antwoorden der beide broers wai'en
woordelijk eensluidend, waaruit het wettig en
overtuigend bewijs van den gepleegden meineed
naar sprekers meening wel was vast te stellen.
Spreker eischte tenslotte bekrachtiging van
het bij verstek door het Hof gewezen vonnis
een gevangenisstraf voor den tijd van vijf
maanden.
Mr. Roobol die bij het requisitoir aanwezig
was? beloofde de Pers, het requisitoir te zuilen
beantwoorden. Mr. Roobol achtte het niet eer
lijk van den Procureur-Generaal om deze din
gen op een zitting te zeggen, terwijl Mr. Roo
bol niet kon antwoorden.
Het pleidooi.
Mr. de Jong, uit Amsterdam hield vervolgens
zijn pleidooi.
Pleiter wees erop, hoe de C.'s in Culemborg
reeds zooveel over deze zaak hebben te lijden
gehad.
Spreker ging na, hoe in het requisitoir de
oude C. de groote comediant werd genoemd.
Dezen persoon, wil spreker, nu hij juist drie
dagen geleden overleden is, buiten bespreking
laten.
Spreker beperkt zich vervolgens uitsluitend
tot dezen verdachte en zou gaarne de geheele
meÉneedkwestie scheiden van de Groote Culem
borgsche zaak.
De gang van zaken zooals deze door verdach
te werd voorgesteld achtte spreker zeer wel
mogelijk.
Dat hij ter zitting niet precies begrepen heeft
en later door zijn zuster, toen zij er thuis over
spraken, eraan herinnerd is: „Kan het toen
niet gebeurd zijn, dien avond, dat je zoo laat
thuis kwam" een dergelijken gang van zaken
kan spreker zich zeer goed verklaren. Er is
geen reden om aan de verklaringen van mej.
C. te twijfelen, en op die gronden zou spreker
het opzet in deze meineedkwestie kunnen ont
kennen en spreker zou dan vrijspraak vra
gen.
Mocht echter het Hof anders beslissen, mocht
men meenei. dat deze verdachte wel schuldig
i° dan zou spreker met den meesten nadruk,
en onder overlegging van een getuigenis van.
een dokter er op willen wijzen, dat deze ver
dachte reeds een tijdlang ziek is, dat^ wanneer
er gevangenisstraf volgt, nu mede door de fceele
Culemborgsche zaak zijn gezondheid is onder
mijnd, de man lichamelijk geheel en al zal ten
gronde gaan. Spreker verzocht, wanneer het
Hof tot een veroordeeling zou mogen overgaan,
subsidiair een voorwaarlijke straf of een geld
boete, of in elk geval een straf waarbij de
grootst mogelijke clementie zou worden be
tracht.
De Proc. Generaal wenscht niet te repllcee-
ren.
Verdachte had evenmin iets tot zijn verdedi
ging aan te voeren.
Het Hof zal over veertien dagen uitspraak
doen.
Beslissing van de Haagsche
rechtbank
DE VORDERING DER WEDUWE
ONTZEGD
De Haagsche rechtbank heeft gisteren uit
spraak gedaan in de bekende civiele procedure,
waartoe het drama te Zundert in den nacht
van 10 op II Januari 1927, waarbij de café
houder v. M. in zijn café aldaar door twee
marechaussees is doodgeschoten, heeft geleld.
Zooals men zich zal herinneren had nl. de
weduwe van genoemden caféhouder den Staat
en de beide maréchaussees voor de Haagsche
rechtbank doen dagvaarden en daarbij gevor
derd een schadevergoeding van 30.000 voor
zich zelf en van 20.000 voor haar beide
kinderen.
Overeenkomstig de conclusie van den Officier
van Justitie heeft de rechtbank thans die vor
dering aan de eischeres ontzegd.
Opsporing verzocht van den reizend
koopman Verschuren
In een buitengewoon Politieblad van 20
November, maakt de rechter-commissaris mr.
Franken, belast met de behandeling van straf
zaken, alhier, Huis van Bewaring, kamer no. 1.
aan alle opsporingsambtenaren het volgende be
kend:
Anthonius Martinus Leonardus Verschuren,
geboren te Oeffeit 1 October 1879. reizend koop
man, heeft in verband met den d.d. 9 October
1929 te Rotterdam gepleegden kindermoord, bij
de politie te Middelburg zeer bezwarende' ver
klaringen afgelegd tegen den thans in bewaring
zijnden verdachte W. Visser. Het ls van het
grootste belang, dat genoemde Verschuren door
voornqemden rechter-commissaris zoo spoedig
mogelijk wordt verhoord.
Zjjn verblijfplaats is momenteel echter niet
bekend. De rechter-commissaris verzoekt zijn op
sporing en onmiddellijk telegrafisch of tele
fonisch bericht. Bij afwezigheid kan ook worden
kennis gegeven aan den C. van P. 1ste afdeeling
te Rotterdam, bui eau Groote Pauwensteég.
ONGEVOEGD UITOEFENEN DER
GENEESKUNDE.
De Kantonrechter te Leiden heeft Woensdag
B, K., koopman te Amsterdam, zich noemenAa
„Leldsche Wonderdokter", wegens het on:*-
voegd uitoefenen der geneeskunde, veroordeel#
tot 100 boete subs. 1 maand hechtenis.
De «lach was 300 of 4 weken hecbtwriA,
