DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
GEMEENTERAAD VAN SCHIEDAM
STADSNIEUWS
BEGROOTING VAN 1930
TWEER
*2ste JAARGANG.
No. 15583
Een moderne krirstocht
Kreymborg-coupe
UIT SCHIEDAM'S
VERLEDEN
ZAiiviJ
*°Ndagsdienst geneeskundigen en
DR. M. A. BRANTS f
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
raws
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM. TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 68085. ABONNEMENTEN: per 3 maan
den 3,25, p. mnd. 1.10, per week 25 ct. Franco p. post f 3.75 p. kwartaal. Afz. nummers 5 ct. Postch. en girodienst 81440
ADVERTENTIEN: 15 regels 1.55, Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tekst 60 ct. p. regel. KI. advertenties:
30 woorden 25 c., elk woord meer 5 c., tot 't max. van 50 woorden. Kabouters 5 regels 0.50, 10 regels 0.75, 15 regels 1.00.
500.bij overlijden door een ongeval; 500.bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150.bij verlies van een duim; 75.bij verlies van een wijs-
van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25,bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
^'Mie-Ongevallenverzekering
^"ger; ƒ50.bij verlies
zijn bij „De Maasbode" kind in huis:
leven van haar leven; we zijn een tak van
®n machtigen boom, wiens groei en bloei ook
onze is.
®n nu is „De Maasbode" een grootscheepsche
*cti« begonnen in heel het land om de groote
berale en zoogenaamd neutrale pers, welke zij
^chnlsch over het hoofd Is gegroeid, ook in
kterstal te overschaduwen.
Kunnen wij dat onverschillig aanzien? Ons,
een loot zijn van dezen forschen stam, moet
®t een verheugenis zijn te zien, hoe gestadig
Zich ontwikkelt, hoe de wortels krachtiger
zich vastgrijpen, de kroon zich breeder
6Mplooit. Maar ook, we zouden geen Katholiek
Seen Katholiek journalist, die jarenlang
beteekenis niet slechts van het plaatselijke
gewestelijke blad, maar ook en vooral van
*7 grootpers heeft meegeleefd, van dag op
heeft gezien hoe ze dieper ingreep in alle
8®n der bevolking, om niet van harte te wen-
^hen, dat die grootsche actie tot een volledig
"ag"en lelden mag.
•.De Maasbode" heeft haar actie gedoopt met
naam, die in ieder Katholiek hart een
^aar doet trillen. „Een Kruistocht" noemt zij
e met zooveel enthousiasme ingezette ondér-
*®hilng om het Katholieke grootblad overal te
langen, waar het liberale en het neutrale blad
e Plaats heeft geüsurpeerd, die haar rechtens
°®komt, omdat zij het Katholieke grootblad
en omdat zij even goed of beter geeft, wat
"*en een grootblad verlangt
En inderdaad is het een Kruistocht, waarin
et zware bolwerk moet worden veroverd, dat
e niet-Katholieke grootpers midden in ons
*%en kamp heeft opgetrokken. Het is een
'uistocht, zoovele honderdtallen en duizend-
a"en, die hun dagelijksch geestelijk voedsel
trekken van een den Katholieken godsdienst,
Katholieke moraal, de Katholieke cultuur
handige pers er toe te brengen, de vitaminen
*°or hun geestesleven voortaan te nemen waar
niet met gif is vermengd, doch waar het
als de gist, die geheel hun Katholiek leven
'oordeesemt.
En daarom, als Katholiek journalist, werken
zoo van harte aan dien Kruistocht mee en
^ftkken we met aandrang alle Katholieken op,
^60 propaganda te voeren voor dit zoo groot
je apostolisch werk.
De strijd van onze dagen wordt gestreden
"iet geestelijke wapenen. In dien strijd staat de
Sers vooraan. En hier geldt wel in den meest
bikten «u vollen zin het woord van Christus:
"Wie niet met Mij is, is tegen Mij". Wie de
'berale, de neutrale pers leest, steunt den
^Üd tegen de Waarheid, tegen den Godsdienst,
'®Sen de Kerk, tegen de wetten van God. Daar-
°>h weg uit elk Katholiek gezin de liberale of
a®utrale pers. Voor den Katholiek, die naast
*Ün plaatselijk of gewestelijk blad een groot-
'ad lezen kan aan dit apostolaat mag
*®«n ook zijn offertje brengen! voor den
Katholiek die een grootblad wenscht of het
boodig heeft, bestaat er zoodanig slechts één:
"De Maasbode".
DE AGENDA „JUBILEERT"
De „agenda" jubileert!
j. Een kwart eeuw lang heeft zij lezers en leze
ressen op de hoogte gehouden met alles wat
het gebied van vereenlgingen, ontspanning,
hnst en vermaak in Schiedam zoowel als in
^otterdam te beleven viel.
De eeTste agenda welke wij curiositeit».
®lve onder de rubriek „Uit Schiedam's Ver
fden" afdrukken toont, hoe reeds in 1901 de
t"Nieuwe Schied. Crt." volop belangstelling
®onde voor het vereenigingsleven met zlju
™ke schakelingen
Eet spreekt vanzelf, dat de agenda ook aan
modernlseering van den tijdgeest haar
j^er heeft moeten brengen: nog niet zoo
eel lang geleden immers werd zij omgedoopt
de namen „Vereenigingsleven" en „Kunst
a Vermaak".
Maar haar inhoud is dezelfde gebleven. En
at zij een kwart eeuw lang geweest is wil
blijven, zijn: een „agenda", een vraagbaak,
h belangstellende in het leven der vereeni-
"Sen; een raadgeefster op het gebied van
^spanning en vermaak.
Daarom was het, dat wij onze eerste agenda
h plaatsje gaven in de rubriek waar alle
de herinneringen nog eens worden opge
ld; Vóór vijf-en-twintlg jaar!
APOTHEKEN
^e Zondagsdienst zal worden waargenomen
^*>r (je geneekundigen de Bruyn, Nieuwe Ha-
125; Geerdee, Veenlantstraat 2; de Leeuw,
""tvest 12 en Ormel, Singel 75.
j Deopend zal zijn de apotheek van den heer
E- Evers, Lange Haven 81.
ORPHEUS
De heer Flipse tot directeur benoemd
Tot directeur van de Konir.k'ijkek Zangver
eniging Schiedam's Mannenkoor Orpheus" is
abs definitief benoemd de heer Ed. Flipse.
SCHILDERIJENTENTOONSTELLING
Tot directeur van de Koninklijke Zangver-
Oersvest 132, zal van 115 December een
rederijen-tentoonstelling worden gehouden
'Werk van Jan Bakker.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
DRANKWET
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen ter openbare kennis, dat bij hen is
Ingekomen een verzoek van T. J. Stolk, alhier,
om verlof voor den verkoop van alcoholhouden
den drank, anderen dan sterken drank, voor
gebruik ter plaatse van verkoop in de beneden-
voor-localiteiit van bet perceel Dam 12; en
herinneren er aan, dat binnen 2 weken na deze
bekendmaking tegen het verleenen van het
verlof bij hun College schriftelijke bezwaren
kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 30 November 1929.
Oud-burgemeester van Schiedam
„Uwe stad zoo gunstig aan den Europee-
schen waterweg gelegen, moet vooruit, moet
bloeien".
Te Zelhem, in den Gelderschen Achterhoek,
is gisteren overleden de heer dr. M. A. Brants,
oud-burgemeester van Schiedam. Dr. Brants
was ruim 76 jaar oud.
ajc
Maurits Antonii Brants op 11 Juni 1853 te
Varden (Gld.) geboren, heeft als lid der Twee
de Kamer der Anti-Revolutianuaire partij ver
tegenwoordigd. Van 1895 tot 1906 was hij bur
gemeester van Zelhem. In een buitengewone
zitting van den gemeenteraad op 6 Februari
1906 werd hij door den loco-burgemeester, wet
houder G. Visser Bzn. geïnstalleerd als opvol
ger van burgemeester H. J. Versteeg.
Tot September 1910, op 27 September van
dat jaar nam hij afscheid van den raad met
een toespraak waaruit duidelijk bleek hoezeer
hij in de 4 jaar van zijn bestuur dr
Brants was door ziekte gedwongen heen te
gaian voor zijn tijd van aftreden was 'aangebro
ken onze stad heeft liefgekragen.
In Schiedam had de overledene zooals hij
zeidie, nooit gezien naar dat oude, dat zwarte
waar zoovelen zich blind op staren, maar en
kel naar het nieuwe, dat als Industrie en
havenstad aan den Waterweg stond te wor
den.
„Uwe stad, zoo gunstig aan den Europee-
schen waterweg gelegen, moet vooruit, moet
hloeien", heeft burgemeester Brants eens tot
zijn raad gezeigd. Samenwerking was daartoe
het beste middel en daarvan heeft burgemees
ter Brants ruimschoots gebruik gemaakt.
Als voorbeelden van de resultaten door goe
de samenwerking onder zijn bestuur verkre
gen kunnen wij dan ook noemen: de opsp,ii-
ting der grienden; de verbetering van de
Broersvest met de veranderde rioolbemaling en
rioleering der Sinigeistiratenden afstand aan
Rotterdam van Schiedamsch grondgebied; de
wijzigingen in de verordeningen op het onder
wijs ein de belastingen; de volkss pee] plaatsen,
de ijsbaan;-de arbeiderstudnen; de zwemschool
en last not least het „Sterrebosch'", waaraan
dr. Brants zijn volle sympathie had verpand.
Als oudheidkundige had dr. Brants veel be
langstelling voor alles wat herinnerde aan het
verleden van onze stad. Als stadsbestuurder
was hij een gaarne geziene persoonlijkheid,
een humaan, principieel man, die niets in zich
had van den strengen regent.
De overledene was ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw.
Dinsdagmiddag om één uur zal de begrafe
nis plaats hebben.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR DE
BENEDEN-MAAS
Verkiezing van leden
Bij de op 29 November gehouden verkiezing
van leden voor de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor de Benedenmaas te Vlaardin-
gen, wegens periodieke aftreding, werden bij
enkele candidaatstelling gekozen:
voor de Afdeeling Grootbedrijf de heeren:
H. J. Jansen, I. Th. M. Nolet en H. B. A.
Bartels te Schiedam; J. L. M. IJzermans te
Vlaardingen en J. Poortman te Maassluis
(allen aftredend).
voor de Afdaaling grootbedrijf de heeren:
B. G. Hoogendam en K. G. Brugger te Schie
dam (beiden aftr.), W. Brouwer Pzn. te
Vlaardingen (aftr.), G. Th. J. Boezeman te
Maassluis (aftr.) een P. S. C. van Kraliugen
te Helievoetisluis.
STRAATAANLEG ALS WERKVERSCHAFFING DE TOEGANGSWEGEN TOT
ONZE STAD BELASTINGVERLAGING VAN 0 9 TOT 0 8 IN UITZICHT
GESTELD NOGMAALS DE KATHOLIEKE HUISHOUDSCHOOL
WETHOUDER DE BRUIN OVER DE VERTROUWENS
SFEER BIJ HET ONDERWIJS T ANNEXATIE-
INTERVIEW VAN DEN BURGEMEESTER
DE ABATTOl RKWESTIE
AVONDVERGADERING VAN DONDERDAG,
De lieer VAN WAARDENBERG heeft met ge
noegen gehoord, dat er stemmen in den Raad
zijn opgegaan om woningen door de gemeente
te laten bouwen, ter vervanging van de opge
ruimde krotwoningen. Hij vertrouwt voorts dat
B. en W. hun aandacht zulen hlijven schenken
aan het vraagstuk van den steun aan de werk-
loozen en hij hoopt dat het vraagstuk van de
radiodistributie zal worden opgelost in dien
zin, dat we krijgen een gemeentelijk radio-dis
tributiebedrijf. Den lieer Fetter antwoordt spre
ker dat hij hier zit als lid van de S-D.A.P., ge
kozen op de lijst der S-D.A.P.
De heer VAN DER KROON zou gaarne wil
len weten waarom hij nog geen antwoord heeft
gekregen op zijn vraag omtrent de plaats waar
het abattoir zal worden gebouwd.
WETHOUDER HAVENBURG erkent, dat de
financieele toestand der gemeente wel belang
rijk heeft gebeterd. Voor het eerst hebben we
dit jaar een werkelijk sluitende begrooting.
Niettemin moeten we voorzichtig zijn. Immers
allerlei omstandigheden hebben daartoe mee
gewerkt. En er zijn sombere wolken aan den
hemel verschenen. Wat zich op economisch ge
bied de laatste weken heeft afgespeeld, kan ook
in zijn gevolgen ons treffen. Er is echter een
lichtpunt en dat is de aanneming van de wet op
de fiancieele verhouding tusschen Rijk en ge
meenten. Het college is ten aanzien van de
vraag, welke wijzigingen in de verordeningen
moeten worden gebracht reeds actief geweesjL
De nieuwe wet op de personeele belasting
echter niet zoo elastisch als de heer Kavelaai
meent. De elasticiteit van de gemeentefonds! 7
lasting is grooter dan" die van de personeele be
lasting. De gemeentefondsbelasting is overigens
voor alle gemeenten uniform; de progressie is
grooter dan die we tihans in deze gemeente
hebben.
Welke zal de invloed zijn van de gemeentelijke
fondsbeilasting op ons belanstingwezen? De cij
fers staan nog niet vast en in de gemeenten
zullen nieuwe uitgaven of verlaging van in
komsten moeten worden verwacht.
De regeering berekent dat aan opcenten in
Schiedam moet worden geheven het cijfer 35.
Het maximum-aantal opcenten is 80.
Bij een belastbaar inkomen van 1400 is
thans verschuldigd 34.95, zulks wordt 17.55.
Deze cijfers worden bij 3000: 140.40 en ƒ81;
bij 6000: ƒ375.85 en 229.50; bij 10.000;
ƒ745.95 en 486; bij 20.000: 1681.95 en
1296.
Het hoogste percentage daalt van 9.5 tot 7.9.
Voor 1930 heeft de heer Broek gevraagd dat
de overwinst uit de bedrijven aan ■belastingver
laging ten goede zal komen. Die toezegging
kunnen B. en W. niet geven. De meerdere ra
ming zal slechts voor één jaar kunnen worden
benut en we teren dan in één jaar twee jaren
winst op. Als we niet de nieuwe wet in uit
zicht hadden, konden we zeker niet in die
richting gaan. Thans zal in Mei moeten worden
beoordeeld hoever we kunnen gaan. De wet
houder hoopt op een verlaging van den factor
met 0.1. Verder zou hij niet willen gaan.
Onjuist is wat de heer Collé opmerkte, dat
de directe belastingen steeds dalen de
indirecte steeds stijgen. Juist is, dat de belas
tingbetalende burgerij voor het overgroote deel
bestaat uit arbeiders. De heer Collé zelf heeft
met cijfers aangetoond, dat Schiedam wat be
treft de verhouding tusschen directie en indi
recte belastingen een zeer goed figuur maakt
tegenover Rotterdam.
De wethouder gelooft niet dat noodig is, dat
er tijdens de godsdienstoefeningen sport wordt
beoefend. Als do heer Fetter vraagt wat
zulks zou hinderen, antwoordt hij, dat het een
groote last beteekent voor de ouders, om bun
kinderen die haken naar sport, Van de wen-
strijden tijdens de godsdiensturen af te houden.
Voor een commissie voor de lichamelijke
oefening voelt hij wel.
Een forensenbelasting zal voor Schiedam van
geen beteekenis zijn. Forensenbelasting kan
alleen worden geheven van degenen die buiten
huizen bewonen.
Ten aanzien van de rechtspositie van het
ziekenhuispersoneel is een voorstel bij de com
missie voor het ziekenhuis. De rechtspositie
van personeel van den havendienst is de com
missie waarvan de wethouder voorzitter is,
gepasseerd, terwijl een regeling der rechtspo
sitie van het los personeel in voorbereiding is.
O.ok de wethouder komt op tegen de bewe
ring van den heer de Bruin, als zou de
C. H. Unie tegen confessioneel Nijverheids
onderwijs zijn. De groote meerderheid is er
voor, en overal werkt de C- H. Unie aan
confessioneel nijverheidsonderwijs mee. De
tirade uit heif, program der C. H. Unie door den
heer De Bruin aangehaald, heeft betrekking
op maatschappelijke verhoudingen, niet op het
onderwijs. En dan vraagt de wethouder,, hoe
de heer de Bruin staat tegenover de sociale
onderscheidingen. Als de heer de Bruin dé een
heid des volks, verdraagzaamheid wil, zou hij
dan niet den klassenstrijd moeten helpen tem
peren?
WETHOUDER VAN VELZEN dankt zoowel
voor de gebrachte hulde als voor de gepaste
critiek. Eén uiting van critiek was onverdiend,
die van den heer Callé, als zouden B. en W.
handelen af zij alleen de wijsheid in pacht
hebben. Als B. en W. aan ftet pachten gaan,
kunnen ze toch moeilijk heter doen, dan de
wijsheid te pachten (gelach].
Als bij behoorlijke winsten bij de Technische
Bedrijven sprake is, aldus de heer Broek,
moeten die dienen tot belastingverlaging. De
wethouder is het daarmee eens en zulks ge
schiedt reeds, want die winst vloeit in de ge
meentekas. In wezen maakt het geen verschil
of de raming scherp is of niet. De winst komt
in het eerste geval slechts een jaar eer aan
de gemeentekas ten goede.
De tarieven vormen geen ind'recte belasting.
Waren de bedrijven in handen van particulie
ren, dan zouden dezen aan de gemeente een
groot concessiebedrag moeten betalen en de ta
rieven zouden allicht nog hooger zijn.
Tegenover de in de bedrijven geplaatste kapi
talen is de winst allerminst bovenmatig.
Onjuist is dat de minsit draagkirachtigen
de winst zouden maken van de Technische
Bedrijven. Daar draagt de geheele bevolking
toe bij, en degenen, die over muntgas hun gas
betrekken dragen het minst in de winst bij,
omdat de productieprijs van dit muntgas 2 cent
per K.M.3 hooger is, dan het andeTe.
De Technische Bedrijven van Rotterdam
en Schiedam kunnen niet vergeleken worden.
Wel het gas. De winst per kub. M. gas in
Rotterdam is in 1928 0.039 cent, in Schiedam
idem. Per hoofd der bevolking was de winst
in Rotterdam 5.02, in Schiedam 4.82.
Bij de Technische Bedrijven die we zelf in
de hand hebben, loopt de winst parallel met
die te Rotterdam; waar we ze niet in de hand
hebben, we van Rotterdam afhankelijk zijn,
is Onze winst veel geringer. Daarbij komt nog,
dat de draagkracht der bevolking per eenheid
genomen, in Rotterdam hooger is dan bij ons.
Zoo lang dïe ongunstige verhouding bestaat,
mogen we onze tarieven niet verlagen, willen
we niet dat de belastingverhouding nog on
gunstiger wordt ten nadeele van Schiedam.
De minst draagkrachtigen, die niet aan bun
waterkwantum ikomen, krijgen geld geresti
tueerd.
De garantiebedragen zijn zeer verschillend.
Administratief is rentevergoeding voor garan
tiebedragen niet mogelijk.
Met de handelaren trachten de Bedrijven op
den besten voet te leven. De cokes konden ook
onze handelaren koop endie cokes is voor een
redelijken prijs, voor wie ze tijdig willen ljeb-
ben, verkrijgbaar.
Wat de onbewoonbaar-verklaarde woningen
betreft, het is een plicht van de gemeenschap,
den achterstand in te balen. We kunnen dat
niet op één tijdstip. Een groote daad acht de
wethouder de onbewoonbaarverklaring van 140
woningen niet. De wet laat steun voor wo
ningen toe. Maar 60 van de onbewoonbaar te
verklaren woningen zijn reeds onbewoond. En
het is best mogelijk, dat in de andere menschen
zitten, die gerust In een duurdere woning kun
nen trekken. De vraag of woningen van 4
noodig zijn, moet, afgescheiden van deze on
bewoonbaarverklaring worden beschouwd. Men
kan dan van bet Rijk hoogstens 50 cents krij
gen per woning, als de gemeente 50 cents bij
draagt. Het instituut dezer goedkoope met
Rijkssteun gebouwde woningen, heeft weinig
opgang in het land gemaakt. De idee van den
heer Scheurkogel, eens naar de woningen aan
den Parallelweg te zien, voor menschen die
uit hun woning worden verdreven, is den wet
houder sympathiek.
De verbinding van Rotterdam en Schiedam
met de tram, verdient de aandacht van het
college van B. en W.. ook de doortrekking van
de tram door de gemeente. Daarbij moeten de
diensten der autobussen bestendigd blijven.
De overheid heeft er voor te waken, dat tij
dens de godsdienstoefeningen geen sport wordt
beoefend-
Ten aanzien van het los personeel is de
overheid alleen evrantwoord tot aanstelling
in vasten dienst over te gaan, als ze redelijken
grond heeft te veronderstellen, dat die vaste
band zal kunnen blijven bestaan.
Den heer de Bruin wil de Wethouder op
merken, dat de wetgever niet het recht heeft
zich te mengen in het opvoeding der kinderen.
Dat geld ook ten aanzien van het Nijverheids
onderwijs. Zulks brengt financieele bezwaren
mee. Maar ook als die niet bestonden, zou men
nog tegen ons bijzonder onderwijs zijn.
WETHOUDER DE BRUIN heeft weinig cri
tiek op de afdeelingen die hij beheert, gehoord.
Graag wil de wethouder zeggen, ook om bui
ten den raad geboord te worden, dat hij aan de
Rijkswetten een zoo royaal mogelijke uitvoering
wil geven. Hij wil alle richtingen datgene doen
verkrijgen, waarop ze redelijkerwijze recht heb
ben. En hij zou een beroep willen doen op allen,
om de sfeer van vertrouwen niet noodeloos in
gevaar te brengen.
Wat de bedrijfspolitiek betreft: winsten uit
de bedrijven worden niet meer gemaakt ten
koste van de kleine verbruikers, maar worden
veroorzaakt door de groot-verbruikers, die den
kostprijs naar beneden brengen. De gemeente
moet op alle terrein werken en daarvoor moet
geld zijn. Dat geld kan niet alleen uit de belas
tingen komen. Als de gemeente op sociaal ge
bied iets wil doen, dan moet men haar het geld
beschikbaar stellen. En als aan de kleine ver
bruikers ongeveer tegen kostprijs gelever'd
wordt, dan is tegen winst uit de bedrijven geen
bezwaar. De snelle aanwas van Schiedam brengt
de gemeente wat schoolruimte betreft wel wat
in het nauw. Allicht zullen vóór 1 September
eenige tijdelijke maatregelen moeten worden
VOOR VIJFTIG JAAR.
Uit de „Nieuwe Schiedamschie Courant" van
7 December 1879:
De rivier de Maas is voor deze stad voor
ruim dé helft overdekt met drijfijs. De booten
van Brielle, Maassluis an Vlaardingen hebben
den diienst gestaakt.
Uit hetzelfde nummer:
Reeds sedert verscheidene dagen hebben de
ingezetenen alhier te klagen over het slechte
gaslicht, waarschijnlijk veroorzaakt door te
geringen aanvoer; het ongerief doet zich ten
minste vooral in die wij ken gevoelen, waar de
leidingen nog niet zijn vernieuwd. Wellicht
is het echter mogelijk, dat door meerderen
voorraad de drukking sterk genoeg zou te
maken zijn, om overal voldoend licht te ver-
scheffen. Intussohen is het te hopen, dat spoe
dig in den nood zal worden voorzien.
VOOR VIJF-EN-TWINTIG JAAR.
Uit de „Nieuwe Schiedamscbe Courant" - an
6 December 1904:
AGENDA der publieke vermakelijkheden,
concerten, tentoonstelling, vergaderingen enz.
SCHIEDAM:
S.O.V. Zaterdag 17 December 's avonds 8 uur.
Openbare Vergadering S.D.A.P., spreker mr.
Troelstra.
ROTTERDAM:
Tivoli-Schcuwburg.
Maandag 5 December Haarl. Tooneel „1' As-
sommoir".
Vrijdag 9 December 8 uur, Piano-avond door
Harold Bauer.
Groote Schouwburg.
Dinsdag 6 December 's avonds 8 uur, Rot-
terd. Tooneelgezelschap, „Kleine menschen".
Woensdag 7 December, 8 uur, Theatre Royal
Frangais de la Haye „La vie de Bohème".
Groote zaal soc.
Hormonie (Doele) Vrijdag 8 December 8 uur
Comoert-Vereeniging „Eruditio Musica".
genomen. Vertrouwd wordt dat vóór 1 Septem
ber de nieuwe school in gebruik zal kunnen
worden genomen.
De wethouder is niet bekeerd ten aanzien van
het gymnasium. Het gymnasium heeft zijn be
staansrecht thans bewezendaarvoor is geen
bekeering maar een cijfer noodig. En dat cijfer
noodig. En dat cijfer is in het aantal leerlingen
gekomen.
Over het bewaarschoolonderwijs is er een
advies van de onderwijscommissie, dat nog door
B. en W. moet worden behandeld.
In Rotterdam betaalt men per hoofd der be
volking in 1929 43.15 en in Schiedam 27.96.
Maar deze cijfers zeggen op zichzelf niets. Even
min als de cijfers over het onderwijs door den
heer Collé gegeven. Rotterdam heeft eigen ge
meentelijke Hoogere Burgerscholen, Schiedam
niet. Rotterdam subsidieert zeer hoog de Han-
delshoogeschool, Schiedam heeft er geen. Rot
terdam krijgt geen subsidie voor zijn gymnasia,
Schiedam wel. Rotterdam heeft een zeevaart
school, musea, volks-universiteiten enz. Als men
neemt wat Rotterdam uitgeeft zuiver aan 1. o.
en u. 1. o., dan heeft men nog, dat Rotterdam
een zeer hoog bedrag betaalt voor boventallig
personeel. Dat afgetrokken geeft Rotterdam
5.60 voor het 1. o. en u. 1. o. en Schiedam
5.59 per hoofd der bevolking. Voor het bewaar
schoolonderwijs zijn deze cijfers 2.66 en 2.26.
Hetzelfde geldt voor wat men zou kunnen
noemen Maatschappelijk Hulpbetoon. Rotterdam
beeft Maasoord, een gesticht voor ouden van
dagen enz. Bij cijfers moet men zien, hoe ze tot
stand zijn gekomen.
De directeur van het Burgerl. Armbestuur
ontkent de uitdrukking hem door den heer Collé
in den mond gelegd, te hebben gebezigd.
In 1926 heeft men in Dordrecht de steunre
geling al opgeheven; er was dus niet zooveel
moed toe noodig, om dat in 1929 in Schiedam te
doen.
Het was den wethouder niet bekend, dat de
helft van het bedrag voor sohoolvoeding en
kleeding bestemd, aan salarissen zou zijn weg
gegaan. Wat die sohoolvoeding betreft, er heeft
een zeer ingrijpend, diepgaand onderzoek plaats
gehad. Alleen al wat de onderwijzers betreft
is er het grootste verschil van meening of
de voeding in of buiten de school moet wor
den verstrekt. In Rotterdam wordt de verstrek
king niet door de gemeente verzorgd. In die
stad maakt geen 2 pet. der kinderen van
de sohoolvoeding gebruik. Bij de felle kou
periode van dit voorjaar is door den wethou
der een schrijven aan de hoofden van scholen
gericht, waarin werd herinnerd aan hun be
voegdheid voeding te verstrekken aan kinde
ren die het noodig hadden. Op een leerlingen
aantal van 7545 zijn aanvragen ingekomen
voor 276 kinderen en aan 147 kon voeding
worden verstrekt. De hoofden konden doen
wat ze wilden. Het eene hoofd verstrekte erw
tensoep. het andere melk met brood, brood met
kaas enz. Maar na een paar weken is alles
van lieverlede zonder eenige pressie beëindigd.
De tijden zijn veranderd. De arbeider heeft
meer gevoel gekregen van eigenwaarde en hij
is te trotsch om, als het maar eenigszins an
ders kan. zijn kinderen zonder voedsel naar
school te zenden.
Een kind dat honger heeft, is ook gebaat
met brood, kaas en melk. En waar dit prac-
tisch mogelijk is en de verstrekking van warm
voedsel niet, zijn we op deze verstrekking van
brood aangewezen.
De kwestie van den schoolbioscoop heeft de
volle aandacht van de Schoolcommissie; een
nieuwe demonstratie staat op het program.
Den heer Weergang antwoordt de wethouder,
dat de cijfers omtrent de Katholieke kinderen
op de huishoudschool dooT hem gegeven, de
drie laatste jaren betreffen.
Gelijkstelling van bijzonder en openbaar nij
verheidsonderwijs staat niet in het anti-revolu-
tionnaire program; de gelijkstelling van het
lager onderwijs wil men in democratische
kringen wel, voor het nijverheidsonderwijs wil
Verwacht wordt: meest matige Z.O. tot Z.W.
wind, zwaar bewolkt of betrokken, met tijde
lijke opklaringen, waarschijnlijk eenige regen,
zelfde temperatuur.
De barometer daalt langzaam.
Fietsers en motorrijders lichten op van des
avonds 4.23 tot 's morgens 7.14.
's Maandags repetitie Muziekgezelschap St.
Ambrosius 8 uur, R. K. Volksbond.
lederen Maandagavond clubavond R. K. Dam.
club I.D.O., Kath. Kring.
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal-
bewerkersbond ,,St. Eloy", Gebouw R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagavond van half acht tot
half tien, gelegenheid tot het afhalen van naai
werk bij de Tberesiavereeniging aan 't gebouw
van den R. K. Volksbond.
lederen Woensdag repetitie Kon. Mannen-
zanigvereeniging „Orpheus", gebouw R. K.
Volksbond. Aanvang half negen uur.
lederen Zaterdagmiddag van 35 uur zitting
bestuur Spaarfonds R. K. S. V. „Excelsior".
Gebouw R. K. Volksbond.
Zondag 1 December
Zilveren jubileum R. K. Glasbewerkersbond,
Viering in den R. K. Volksbond. Aanvang
8 uur.
30 Nov.: Groote Schouwburg, Tosca (Ital.
Opera) 8 uur (voor volwassenen). Tivoli-
Schouwburg; Die Fledermaus, (Hirsch Operette)
8 uur (voor volwassenen). Groote Doelezaal,
4e pop. Concert Rotterd. Philh. Orkest, 3 uur,
1 Dec.: Groote Schouwburg, Boefje (Rott.
Hofstadtooneel) 2 uur; Men trouwt geen meis
jes zonder geld (Rott. Hofstadtooneel) 8.15
uur (voor volwassenen). Tivoli-Schouwburg,
Van je vrinden moet je 't hebben (Ned. Ind.
Tooneel) 8 uur (voor volwassenen). Groote
Doelezaal, 3e middag-cöncert Residentie-orkest,
half 3 uur.
2 Dec.: Tivoli-Schouwburg, Van je vrin
den moet je 't hebben (Ned. Ind. Tooneel)
8 uur (voor volwassenen). Geb. v. K. en W.,
piano-avond, Josefa Rosanska, 8 uur.
3 Oec.: Groote Schouwburg, Zoo even ver
schenen (Rott. Hofstadtooneel) 8.15 uur (voor
volwassenen). Tivoli-Schouwburg, Van je
vrinden moet je 't hebben (Ned. Ind. Tooneel)
8 uur (voor volwassenen).
4 Dec.: Groote Schouwburg, ]Jose Marie
(operette-gez. Nooy) 8 uur (voor volwasse
nen). Tivoli-Schouwburg, Van je vrinden
moet je 't hebben (Ned. Ind. Tooneel) 8 uur
(voor volwassenen).
5 Dec.: Groote Schouwburg, Rose Marie
(operette gez. Nooy) 8 uur (voor volwasse
nen).
6 Dec.: Groote Schouwburg, Madame Sans
Gêne, jubiié Piet Bron (Rott. Hofstadtooneel)
S uur (voor volwassenen).
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 5 Dec. in: Grand
Théatre (voor volwassenen)Corso (voor vol
wassenen); City (voor volwassenen)Luxor
(voor volwassenen); Centraal (voor volwasse
nen).
men die gelijkstelling niet. "Wanneer waar was,
dat de meerderheid der C. H. is voor bijzonder
nijverheidsonderwijs, dan begrijpt de wethou
der hun verkiezingsprogram niet. Den klas
senstrijd temperen wil de wethouder niet; hij
zou hem willen beëindigen. De klassetegenstel
lingen moeten worden opgeheven door een ho-
peniijk vrij snelle, bloedlooze evolutie. Tegen
de uitdrukking, dat de tegenstanders van de
bijzondere nijverheidsschool niet slechts op
financieele gronden daartegen zouden zijn,
heeft de wethouder bezwaar.
Als men zekere voorwaarden stelt voor het
bijzonder onderwijs, moet men ook aan ande
ren dat recht toekennen. Het nijverheidsonder
wijs acht de wethouder van ontzaglijk belang.
Maar wil men het geven aan het volk, dan
moet men zulks zeer voorzichtig doen, omdat
het anders aan zichzelf, aan de kosten te gron
de gaat. Het gaat er niet om, dat men den Ka
tholieken de Nijverheidsschool niet gunt. Hij
zou nog wel eens willen praten of niet een
andere oplossing te vinden is.
Hedenavond voortzetting. Alsdan komen
eerst wethouder Houtman en de voorzitter aan
het woord.
